SPRAWOZDANIE KOMISJI DO RADY I PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO. o wykonaniu Europejskiego programu energetycznego na rzecz naprawy gospodarczej
|
|
- Łucja Michałowska
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 PL PL PL
2 KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia KOM(2011) 217 wersja ostateczna SPRAWOZDANIE KOMISJI DO RADY I PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO o wykonaniu Europejskiego programu energetycznego na rzecz naprawy gospodarczej PL PL
3 SPRAWOZDANIE KOMISJI DO RADY I PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO o wykonaniu Europejskiego programu energetycznego na rzecz naprawy gospodarczej 1. Europejski program energetyczny na rzecz naprawy gospodarczej: od otwarcia po wykonanie Ustanowiony rozporządzeniem (WE) nr 663/ Europejski program energetyczny na rzecz naprawy gospodarczej (EPENG) jest jedną z czołowych inicjatyw, jakie podjęła UE w odpowiedzi na globalny kryzys gospodarczy i finansowy, który wybuchł w 2008 r. Służy on współfinansowaniu wybranego zestawu projektów w sferze energetyki zmierzających do podtrzymania zdolności gospodarki europejskiej do nakładów inwestycyjnych, przyczyniając się jednocześnie do osiągania naczelnych celów unijnej polityki energii i przeciwdziałania zmianie klimatu. Od czasu, jak w kwietniu 2010 r. opublikowano pierwsze sprawozdanie z postępów w wykonaniu EPENG 2, udało się osiągnąć znaczące postępy. We wszystkich trzech przedmiotowych sektorach: infrastruktury energetycznej, morskiej energii wiatrowej oraz wychwytywania i składowania dwutlenku węgla - ruszyły prace budowlane, i ponoszone są już koszty inwestycji. Trzy projekty infrastrukturalne udało się już zakończyć i zostały już przekazane do użytku; pozostałe są jeszcze na etapie prac budowlanych lub przygotowawczych. EPENG sprawdził się w skali całej UE jako cenne narzędzie przyspieszenia wdrażania dużych projektów energetycznych, odgrywając rolę silnego bodźca w kierunku naprawy gospodarczej. Co więcej, zasięg EPENG uległ rozszerzeniu dzięki asygnowaniu niewykorzystanych funduszy na cele w sektorach efektywności energetycznej oraz odnawialnych źródeł energii. Stało się to możliwe dzięki wprowadzeniu zmian w rozporządzeniu EPENG 3, dokonanemu sprawnie dzięki płynnej współpracy między instytucjami europejskimi. EPENG pełni kluczową rolę w dążeniu do osiągnięcia celów, jakie wyznacza polityka energetyczna Unii, umocowana w art. 194 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, a ostatnio potwierdzonych przez Radę Europejską w dniu 4 lutego 2011 r. Jego funkcja, polegająca na ukierunkowywaniu oraz usprawnianiu wdrażania projektów, została niejednokrotnie uznana. W szczególności w ramach pakietu na rzecz infrastruktury energetycznej 4 doceniono wkład, jaki wnosi ów program w odniesieniu do mobilizowania projektów infrastrukturalnych oraz ograniczania zakłóceń dostaw, które miałyby negatywne skutki odczuwalne dla obywateli i gospodarki w Europie. Jak zaznacza w konkluzjach z dnia 4 lutego 2011 r. Rada Europejska, zapewnienie bezpiecznej, zrównoważonej i przystępnej cenowo energii, co ma przyczynić się do Rozporządzenie (WE) nr 663/2009 ustanawiające program wspomagania naprawy gospodarczej poprzez przyznanie pomocy finansowej Wspólnoty na projekty w dziedzinie energetyki. COM(2010) 191 z Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1233/2010 z dnia 15 grudnia 2010 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 663/2009 [ustanawiające program wspomagania naprawy gospodarczej poprzez przyznanie pomocy finansowej Wspólnoty na projekty w dziedzinie energetyki]. COM(2010) 677 z PL 2 PL
4 zwiększenia konkurencyjności Europy, pozostaje kwestią priorytetową. Działania na poziomie UE mogą i muszą przynieść wartość dodaną podczas realizacji tego celu. Wkład EPENG w realizację tak sformułowanego celu jest niebagatelny. Przyszłe programy w dziedzinie energii mogą opierać się na doświadczeniach zgromadzonych za pomocą modelu EPENG. W kontekście wykonania budżetu, dzięki wysiłkom wszystkich zaangażowanych stron, udało się doprowadzić do złożenia prawnie obowiązujących zobowiązań w odniesieniu do wszystkich projektów EPENG w określonym rozporządzeniem terminie 31 grudnia 2010 r. Termin ten, nadzwyczajnie pilny i będący nie lada wyzwaniem, wynikał ściśle z naprawczego charakteru programu. Z tego samego względu cele programu obejmują wyłącznie na tyle rozwinięte projekty, aby możliwe były pierwsze nakłady inwestycyjne w ich ramach, a tym samym pobudzanie ożywienia gospodarczego, przed końcem roku Przed 31 grudnia 2010 r., podjęto prawne zobowiązania w odniesieniu do 59 projektów, które otrzymały dotacje za pośrednictwem EPENG. W szczególności Komisja przyjęła już 44 decyzje o przyznaniu dotacji dla projektów infrastrukturalnych w dziedzinie gazu i energii elektrycznej, podpisała z beneficjentami sześć umów o udzieleniu dotacji w dziedzinie wychwytywania i składowania dwutlenku węgla (CCS), a dziewięć kolejnych w zakresie morskiej energii wiatrowej. Wymienione działania wpisują się w ogólny budżet zobowiązań opiewający na mln EUR, a więc obejmujący już 96,3 % całkowitych środków przeznaczonych na EPENG. Jest to znakomite osiągnięcie, zważywszy na wielkie rozmiary programu i szczególnie napięty harmonogram. Zobowiązania EPENG w poszczególnych sektorach (w milionach euro) CCS 1000 Morska energia wiatrowa 565 Infrastruktura elektryczna 904 Infrastruktura gazowa 1363 Postępy we wdrażaniu znalazły również odzwierciedlenie w poziomie dokonanych wypłat, które następują w coraz szybszym tempie. Do końca roku 2010, beneficjentom wypłacono łącznie 700 mln EUR, na co składa się 361 mln EUR przeznaczonych na gazowe i elektryczne projekty infrastrukturalne, 146 mln EUR na projekty dotyczące morskiej energii wiatrowej i 193 mln EUR na projekty wychwytywania i składowania dwutlenku węgla, tj. CCS. W pierwszych miesiącach roku 2011 złożone zostaną zestawienia poniesionych wydatków większości projektów, uruchamiające znaczące zwroty poniesionych w roku 2010 PL 3 PL
5 nakładów. Szczegółowy przegląd postępów we wdrażaniu programu w poszczególnych sektorach jest przedmiotem kilku następnych punktów. 2. Infrastruktura gazowa i elektroenergetyczna Część programu na rok 2010, polegająca na wdrożeniu infrastrukturalnych elementów sieci gazowej i elektroenergetycznej powiodła się. Do końca roku ukończono już trzy projekty w zakresie infrastruktury. Rurociąg łączący Węgry z Rumunią, otwarty 14 października ub. roku, to pierwsze wysokociśnieniowe łącze gazowe między sieciami obu tych krajów. Pierwszy z czterech projektów przewidujących zdolność odwrócenia przepływu w Austrii, w zakładach węzła importowego w Baumgarten do przesyłu gazu z Niemiec do państw ościennych Austrii, zainaugurowano już 24 października. Łącze węgiersko-chorwackie, pierwsze bezpośrednie połączenie międzysystemowe Chorwacji z europejską siecią gazową, o przepustowości 6 mld metrów sześciennych rocznie, otwarto uroczyście 23 grudnia. Sześć kolejnych projektów zbliża się do ukończenia, i zostaną zapewne uruchomione w roku 2011: podwojenie (10 mld metrów sześciennych rocznie) przepustowości belgijskiego odcinka gazociągu łączącego Niemcy ze Zjednoczonym Królestwem; doskonalenie interoperacyjności sieci elektroenergetycznych Austrii i Węgier dzięki połączeniu międzysystemowemu Wiedeń-Györ za pomocą najnowszej technologii łącza optycznego o napięciu 400 kv; ukończenie budowy czeskiego terminala gazowego położonego na granicy polskoczeskiej, co pozwoli na zwiększenie całkowitych pojemności składowania o 15 %; polski projekt umożliwiający odwrócenie przepływu, modernizujący punkt łącza transgranicznego między Polską a Niemcami oraz unowocześnienie i udoskonalenie wielu odcinków polskiej sieci przesyłu gazu; rozwój międzysystemowych łączy elektroenergetycznych na granicy portugalskohiszpańskiej; oraz jeden z dwóch projektów odwróconego przepływu na Słowacji, zapewniających dwukierunkowy przesył gazu między Słowacją a Republiką Czeską, jak również między Słowacją a Austrią. Spośród 44 projektów, w szczególności trwają prace budowlane 17 projektów gazowych oraz 5 elektroenergetycznych, na przykład: polski terminal LNG Świnoujściu; niemiecka elektryczna linia międzysystemowa Halle/Saale-Schweinfurt; działania Hiszpanii na rzecz wspomagania projektu gazociągu międzysystemowego przez zachodnie Pireneje łączącego Hiszpanię z Francją; na zaawansowanym etapie prac budowlanych są również projekty odwróconego przepływu w Portugalii oraz między Łotwą a Litwą. PL 4 PL
6 W roku 2010 przeprowadzono przetargi dotyczące 35 projektów wraz z zamówieniem elementów o długim terminie wykonania (z czego 29 w sektorze gazownictwa, 6 w sektorze elektroenergetycznym), na przykład: projekty elektroenergetycznych linii międzysystemowych Nordbalt 1 i 2 oraz Estlink. międzysystemowe połączenia elektroenergetyczne łączące Irlandię i Zjednoczone Królestwo, Sycylię i kontynentalne Włochy oraz Sycylię z Maltą, przy jednoczesnej rozbudowie maltańskiej sieci elektrycznej; międzysystemowe połączenie gazowe między Rumunią i Bułgarią; projekt międzysystemowej linii Francja-Hiszpania; szereg projektów gazowych z możliwością odwróconego przepływu na Słowacji, w Republice Czeskiej, Austrii, na Węgrzech oraz analogiczne projekty odwróconego przepływu między Polską a Niemcami oraz między Polską a Republiką Czeską. Niektóre z projektów trapią co prawda opóźnienia wywołane brakiem stałych umów z dostawcami gazu lub złożone i czasochłonne procedury uzyskania pozwolenia, a w szczególności w przypadku: trzech projektów przyczyniających się do realizacji celu południowego korytarza gazowego, a mianowicie: Nabucco, ITGI-Poseidon wraz z jego odnogą obejmującą Grecję i Bułgarię: IGB; projektu pod nazwą Galsi, który ma dostarczać gaz z Algierii do sieci włoskiej za pośrednictwem Sardynii, i ewentualnie Korsyki; projektu francusko-belgijskiego gazociągu międzysystemowego, w którym poczyniono już postępy po stronie belgijskiej (prace po stronie francuskiej jak na razie zawieszono), prac nad terminalem skroplonego gazu ziemnego (LNG) na Cyprze. PL 5 PL
7 Wymiana linii przesyłu gazu w Słowenii - prace na odcinku między Ljublaną a granicą austriacką. Program otworzył niebywałe pole możliwości zdecydowanego ożywienia inwestycji w strategiczne projekty inwestycyjne UE, zwłaszcza w czasie, kiedy czysto ekonomiczne przesłanki, w połączeniu z kryzysem gospodarczym i finansowym, ograniczały napływ nowych nakładów. Dzięki EPENG udało się nadać infrastrukturze gazowej prawdziwie europejski wymiar, umożliwiając sprawniejsze i szybsze wdrożenie trzeciego pakietu rynku wewnętrznego oraz nowego rozporządzenia w sprawie bezpieczeństwa dostaw gazu, które weszło w życie z dniem 2 grudnia 2010 r. Program przyczynił się do poprawy funkcjonowania wewnętrznego rynku gazu, udostępniając połączenia międzysystemowe Europy Wschodniej i Zachodniej, włączając peryferyjnie położone państwa członkowskie, Europę Środkową i Wschodnią, stopniowo wdrażając sieć dwukierunkowych gazociągów oraz łącząc dotychczasowe wyspy energetyczne. Gdy tylko te projekty zostaną ukończone, groźba kryzysów gazowych takich, jak w styczniu 2009 r. zostanie w znacznym stopniu zażegnana. Co więcej, stanowił on jednoznaczny gest pod adresem dostawców zewnętrznych (jak Turkmenistan, Azerbejdżan i Irak dla korytarza południowego, oraz Algierii dla korytarza Śródziemnomorskiego), podkreślający zaangażowanie Unii Europejskiej w sprawę dywersyfikacji tras dostaw energii. PL 6 PL
8 Wpierane projekty w sferze elektroenergetycznej nadały zdecydowanie większy impet dążeniu do urzeczywistnienia rynku wewnętrznego, przy pełnym udziale wszystkich zainteresowanych stron w całej UE, przynosząc zdecydowaną poprawę bezpieczeństwa dostaw wszystkim zaangażowanym krajom i regionom. Program pozwoli na rozładowanie wąskich gardeł i zintegrowanie wysp energetycznych takich jak republiki nadbałtyckie, Półwysep Iberyjski, Irlandia, Sycylia czy Malta. Szereg nowych połączeń międzysystemowych odgrywa również bardzo ważną rolę w dziele integracji odnawialnych źródeł energii z systemem energii elektrycznej. W efekcie EPENG przyspieszył wdrażanie projektów dzięki finansowaniu konkretnych działań, takich jak badania techniczne, prace projektowe i badania środowiskowe, zamówienia elementów o długim czasie realizacji (rur, kabli, stacji konwertujących, transformatorów itp.) oraz zlecanie prac budowlanych. To właśnie dzięki programowi organizatorzy projektów mogli szybciej uzyskać dodatkowe fundusze z instytucji finansowych: negocjacje pożyczek w odniesieniu do 15 projektów albo trwają, albo zostały już zakończone. Co więcej, wsparcie ze środków EPENG pozwoliło wielkiej liczbie projektów, które stały w obliczu poważnych trudności z pozwoleniem ze względu na brak decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, uzyskać status priorytetu dla zainteresowanej administracji krajowej. 3. Morska energia wiatrowa Projekty wspomagane przez EPENG odnoszą się do kluczowych wyzwań i priorytetów wskazanych w komunikacie Komisji o morskiej energii wiatrowej 5, są one również elementem europejskiej inicjatywy branżowej w dziedzinie energii wiatrowej realizującej Strategiczny plan w dziedzinie technologii energetycznych (EPSTE), zostały również wpisane w pakiet na rzecz infrastruktury energetycznej. Wypróbowane i wykorzystane na wielką skalę technologie jak nowatorskie struktury fundamentów, turbiny dalekomorskie o mocy wielu MW, technologie modułowej integracji sieci itp. są nieodzowne dla osiągnięcia śmiałych celów UE w zakresie udziału morskiej energii wiatrowej w koszyku energetycznym do roku 2020 i w latach następnych. Dzięki poparciu UE możliwa stała się budowa pierwszych dużych (400 MW) morskich elektrowni wiatrowych na pełnym morzu (ponad 100 km od brzegu) na wodach o dużych głębokościach (ponad 40 m). Dotacje EPENG przeznaczone na sektor pełnomorskiej energetyki wiatrowej mają bezpośrednio zwiększyć zdolności niskoemisyjnej produkcji energii elektrycznej o jakieś 1500 MW. Odegrają one kluczową rolę w realizacji przez państwa członkowskie UE wiążących pułapów udziału energii ze źródeł odnawialnych do roku Dotacje te mają również kardynalne znaczenie dla podjęcia pierwszych kroków w stronę budowy europejskiej sieci przesyłowej morskiej energii wiatrowej, zwiększając tym samym możliwości obrotu energią elektryczną na rynku wewnętrznym. Najbardziej zaawansowana jest dziś część programu dotycząca turbin wiatrowych i obiektów oddalonych od brzegów (projekty w niemieckiej i belgijskiej strefie Morza Północnego): przeprowadzono prace projektowe oraz badania gruntu, podpisano kontrakty z głównymi dostawcami, wydano decyzje o wszczęciu robót i wykonano gruntowne przygotowania logistyki planowanych obiektów. Niektóre z projektów weszły już w fazę produkcji i instalacji, a już jesienią 2010 r. niemiecką sieć energetyczną zasiliły pierwsze obiekty 5 COM(2008) 768. PL 7 PL
9 morskiej infrastruktury energetyki wiatrowej współfinansowane dzięki EPENG. Błyskawiczne postępy tych projektów doprowadziły do znaczącego rozwoju gospodarki i rynku pracy w branży produkcji dalekomorskich turbin wiatrowych oraz stalowych fundamentów, zwłaszcza w rejonie Bremenhaven i Cuxhaven w północnych Niemczech. Kolejnym projektem o strategicznym znaczeniu dla przemysłu europejskiego stanie się ośrodek wyspecjalizowany w turbinach wiatrowych i obiektach zlokalizowany w Aberdeen. Dokonał się wyraźny postęp w zakresie takich kwestii, jak zgoda i wdrażanie prawnych i komercyjnych struktur do celów zarządzania obiektami testowymi. Wiatraki o mocy wielu megawatów posadowione na pełnym morzu, dzięki dofinansowaniu przez EPENG, stoją w strefie Bard I na Morzu Północnym u wybrzeży Niemiec. Poczyniono również postępy w działalności w zakresie projektowania, planowania i składania zamówień w obszarze włączenia do sieci morskiej energii wiatrowej za pomocą systemów wielu łączy (Kriegers Flak, Cobra Cable oraz szkocka centrala w technologii prądu stałego o wysokim napięciu, czyli HVDC). Takie projekty często wymagają koordynacji między działaniami władz z wielu państw członkowskich, a reguły ich współfinansowania mogą też podlegać ścisłej regulacji. Dla tych projektów istotne znaczenie miało przy tym wykorzystanie nowatorskiej technologii HVDC. W celu maksymalnego wykorzystania synergii zachodzącej między tymi projektami a ich wkładem w rozwój sieci przesyłowej morskiej energii wiatrowej w 2011 r. Komisja zorganizuje warsztaty z udziałem organizatorów projektów. W roku 2011 kontynuowane lub rozpoczęte zostaną prace nad wszystkimi projektami EPENG w części programu przeznaczonej na wsparcie dla turbin i obiektów morskich. Projekty w zakresie sieci energetyki wiatrowej określą optymalne trasy połączeń i specyfikacje techniczne połączeń międzysystemowych, pozwalając na kontynuację procedur wydawania pozwoleń oraz ostateczne zawarcie kontraktów z dostawcami wyposażenia. PL 8 PL
10 Trzeba podkreślić, że terminowe ukończenie realizacji wszystkich średnioterminowych celów przez projekty EPENG w dużym stopniu zależy od sprawnego wydawania pozwoleń. Kluczowe znaczenie mają ponadto inne warunki - jak choćby zagwarantowanie przyłączenia morskich elektrowni wiatrowych do sieci wraz z możliwością pełnego wykorzystania krótkiego dostępnego sezonu robót na obiektach morskich (wiosną i latem). Przed końcem 2011 r. oczekuje się spożytkowania przez beneficjentów około połowy budżetu EPENG przeznaczonego na morską energię wiatrową wynoszącego 565 mln EUR. 4. Wychwytywanie i składowanie dwutlenku węgla (CCS) EPENG ma przełomowe znaczenie dla osiągnięcia wytyczonego przez UE celu, jakim jest doprowadzenie CCS do ekonomicznej rentowności przed rokiem Wspomaga on bezpośrednio sześć z dwunastu projektów w zakresie CCS, które zgodnie z wolą Rady do roku 2015 powinny już być w pełni sprawne. Program ten, obok europejskiej inicjatywy przemysłowej w dziedzinie CCS w kontekście planu SET wykazuje zastosowanie wszystkich trzech technologii wychwytywania (wychwytywanie poprzedzające spalanie, następujące po nim i spalanie w technologii oxyfuel), jak również różnych koncepcji składowania (w miejscu sczerpanych złóż węglowodorów lub w solankowych warstwach wodonośnych). Pierwszy przegląd przeprowadzony przez urzędników Komisji wraz z przedstawicielami organów administracji krajowych doprowadził do ustalenia, że postępy wszystkich sześciu projektów CCS są zgodne z harmonogramem, włącznie z opracowaniem początkowych założeń projektowych i inżynierskich (FEED, z ang. front-end engineering and design) na potrzeby urządzeń wychwytywania i eksploatacji składowisk dwutlenku węgla. We wszystkich projektach procedury ubiegania się o konieczne pozwolenia i upoważnienia dla budowy elektrowni demonstracyjnych z technologią CCS w odpowiednich państwach członkowskich są już na ukończeniu. Wydano już niektóre z niezbędnych pozwoleń na budowę i eksploatację elektrowni, jak również niektórych zakładów wychwytywania gazów. Poczyniono również postępy w poszukiwaniu potencjalnych miejsc na składowiska przewidziane w projektach. Wystąpiły wprawdzie pewne opóźnienia, w części wywołane przez niepewność prawną w zakresie szczegółowych przepisów regulujących przechowywanie dwutlenku węgla, jakie wynikają z wdrożenia dyrektywy w sprawie CCS 6 do ustawodawstw krajowych, które jest w toku. Termin transpozycji dyrektywy w sprawie CCS do ustawodawstw narodowych w państwach członkowskich upływa 25 czerwca 2011 r. Do grudnia 2010 r. żadne z państw członkowskich nie dokonało transpozycji tej dyrektywy, toteż do właściwych organów administracji krajowych nie wpłynęły jak dotąd żadne wnioski o pozwolenie na stałe składowanie dwutlenku węgla. W myśl wymogów rozporządzenia EPENG, wiedza zdobyta w trakcie wszystkich projektów będzie wymieniana między uczestnikami za pośrednictwem sieci projektów CCS ( Sieć została zaproponowana przez Komisję w 2008 r., a jej celem jest przyspieszenie rozwoju CCS poprzez skoordynowanie wczesnych projektów, ułatwiając im uczenie się od siebie, przy jednoczesnym zwiększeniu widoczności idei CCS. W roku 2010 za sprawą sieci projektów zorganizowano trzy wydarzenia służące wymianie wiedzy. Pierwsza z takich imprez w 2011 r. miała miejsce w lutym w Brindisi; pod auspicjami Szczytu Energii UE-USA udział wzięli w niej również przedstawiciele Stanów 6 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/31/WE w sprawie geologicznego składowania dwutlenku węgla, Dz.U. L 140 z dnia 5 czerwca 2009 r. PL 9 PL
11 Zjednoczonych Ameryki. Można uznać, że był to pierwszy krok w stronę wymiany wiedzy na skalę globalną. Polski projekt w Bełchatowie pozwolił na osiągnięcie postępów nie tylko w zakresie przechowywania, ale również w sferze wychwytywania. Ostateczna decyzja co do wyboru miejsca składowania zapadnie do połowy 2011 r. Po dokonaniu wyboru miejsca możliwe będzie ustalenie szczegółowego przebiegu rurociągu i wystosowany zostanie wniosek o pozwolenie na budowę. Z perspektywy wychwytywania prace FEED przygotowujące instalację do wychwytywania dwutlenku węgla ruszyły już w listopadzie 2009 r., a do lutego 2011 r. zostały niemal ukończone. Na wiosnę ma być podpisana umowa z głównym dostawcą sprzętu. Z kolei niemiecki projekt w Jaenschwalde wszedł w fazę przetargu na wykonanie dziewięciu głównych elementów, przyjęto już oferty spełniające jego warunki. W lutym 2011 r. trwały już negocjacje umowy na dostawę instalacji do rozdziału powietrza, który będzie największym z elementów całego projektu EPENG. W najbliższym czasie ma zostać podpisana umowa z jednym wykonawcą. Co do przesyłu i składowania gazu, główny plan operacyjny zakładu w Birkholz został zatwierdzony w styczniu 2011 r. W holenderskim projekcie demonstracyjnym w Rotterdamie (pod kryptonimem ROAD) wystawiono na przetarg wykonanie zakładu wychwytującego; w tym celu wykonano już sześć wstępnych badań oraz dwa opracowania FEED. Równocześnie wybrano techniczny plan przesyłu i składowania gazu, ukończono prace nad przebiegiem rurociągu oraz prace badawcze w odniesieniu do przestrzeni geologicznej dla składowiska. Już w 2010 r. przedłożono wstępny szkic dokumentu zawierającego ocenę oddziaływania na środowisko projektu ROAD, a w marcu 2011 r. przewiduje się złożenie wniosków o pozwolenia na budowę. Uruchomiono zakład pilotażowy we Włoszech, a faza doświadczalna projektu ruszyła już w czerwcu 2010 r. Co do projektu elektrowni demonstracyjnej w Porto Tolle, wybrano już czterech wykonawców studiów FEED jednostki wychwytywania dwutlenku węgla; w sierpniu 2010 r. udzielono zamówień, a studia zostaną ukończone w kwietniu 2011 r. Projekty badawcze w celu wykrycia odpowiednich złóż w północnych obszarach Adriatyku do celów przechowywania dwutlenku węgla przeprowadzono na podstawie szczegółowych zestawów danych (struktur sejsmicznych w ujęciu dwu- i trójwymiarowym) oraz wyników odwiertów. Wybrano jedną z solankowych warstw wodonośnych położoną pod północnymi wodami Adriatyku, a obecnie prowadzone są szczegółowe studia właściwości rezerwuarowych służące uzupełnieniu obecnego obrazu tego obszaru. PL 10 PL
12 Pilotażowy zakład CCS w Jaenschwalde (Niemcy). Najważniejsze osiągnięcia w wychwytywaniu dwutlenku węgla w miejscowości Compostilla (Hiszpania) związane są z budową zakładu rozwoju technologii oxyfuel o mocy 30 MW, który ma ruszyć jeszcze w tym roku. Najważniejsze zrealizowane etapy w zakresie prac nad składowaniem dwutlenku węgla to analiza strukturalna oraz studia strategiczne nad oceną lokalizacji oraz charakterystyką zbiorników. Wykonano pomiary sejsmiczne w technologii 3D oraz pozyskanie trójwymiarowych danych magnetotellurycznych w celu określenia charakterystyki planowanych podziemnych składowisk do przechowywania dwutlenku węgla. W brytyjskim Hatfield ukończono badanie FEED nad wychwytywaniem gazów, osiągnięto ponadto znaczące postępy w zakresie charakterystyki miejsca składowania. Jednak w grudniu 2010 r. Powerfuel plc, to jest spółka matka koordynatora projektu (Powerfuel Power Ltd), została postawiona w stan zarządu administracyjnego. Fakt ten miał wpływ na plan finansowania i spowodował wstrzymanie prac w dziedzinie wychwytywania. W konsekwencji beneficjenci zdecydowali się wystąpić z wnioskiem o zawieszenie projektu do czasu znalezienia nowego inwestora. Wybranego oferenta wskazano w marcu 2011 r. Projekt mógłby zatem zasadniczo zostać wznowiony z chwilą zakończenia procedury, o ile nowy inwestor wykaże konieczne zdolności finansowe oraz techniczne. 5. Monitorowanie i zarządzanie ryzykiem Projekty infrastrukturalne o wielkiej skali, takie jak finansowane ze środków EPENG, charakteryzują się znacznym poziomem ryzyka - technicznego, finansowego i administracyjnego. Komisja wprowadziła cały zestaw procedur służących zapanowaniu nad ryzykiem oraz ścisłemu śledzeniu postępów w realizacji poszczególnych projektów. Komisja Europejska stale monitoruje wdrażanie projektów, począwszy od najwcześniejszych stadiów, dokonując inspekcji na miejscu budowy z towarzyszeniem przedstawicieli organów krajowych. Co więcej, Komisja zaprasza do uczestnictwa w regularnych zebraniach poświęconych przeglądowi postępów z udziałem poszczególnych organizatorów projektu. PL 11 PL
13 Beneficjenci przedkładają również Komisji i odpowiednim organom krajowym regularnie sprawozdania techniczne. Każdemu z projektów EPENG ma w założeniu przynajmniej raz w roku towarzyszyć śródokresowe sprawozdanie techniczne z zestawieniem kosztów (włącznie ze świadectwem audytu). Komisja zabiega również o wsparcie niezależnych ekspertów, którym zleciła przeprowadzenie czynności kontrolnych (w trakcie inspekcji, spotkań, przeglądów sprawozdań śródokresowych itp.). W drugiej połowie 2010 r. przeprowadzono audyt wewnętrzny fazy wyboru ofert i udzielania zamówień w ramach EPENG. Audytorzy wyrazili zasadniczo zadowolenie, zwracając wszakże uwagę na pewne niedociągnięcia w sferze publicznej widoczności wsparcia finansowego Wspólnoty oraz zarządzania ryzykiem. Zainteresowane służby zajęły się wskazanymi kwestiami, tworząc w tym celu odpowiedni plan działania. 6. Nowy instrument finansowy służący wspieraniu efektywności energetycznej i energii odnawialnej W oświadczeniu towarzyszącym rozporządzeniu EPENG Komisja złożyła zobowiązanie, że fundusze EPENG, których nie uda się spożytkować do 31 grudnia 2010 r. zostaną przekazane na sfinansowanie projektów w sferze efektywności energetycznej oraz energii z odnawialnych źródeł. Ostatecznie okazało się, że z całej sumy tylko około 146 mln EUR, to jest 3,7 % budżetu EPENG, nie zostało wyasygnowane przed końcem 2010 r. Spełniając swoje zobowiązanie, już 31 maja 2010 r. Komisja zaproponowała stosowne zmiany w rozporządzeniu EPENG. W następstwie jej wniosku 15 grudnia 2010 r. przyjęto rozporządzenie (UE) nr 1233/2010 3, na mocy którego utworzono instrument finansowy służący wspieraniu inicjatyw w zakresie efektywności energetycznej i energii odnawialnej. Ta inicjatywa wpisuje się również w strategię Europa 2020 na rzecz zrównoważonego wzrostu i zatrudnienia oraz w przyjęty niedawno Plan na rzecz efektywności energetycznej z 2011 r. 7, uzupełniając poniekąd inne programy i instrumenty, takie jak Fundusz Spójności i fundusze strukturalne, program Inteligentnej Energii dla Europy i program ramowy w zakresie badań, rozwoju technologicznego i demonstracji. Propagując efektywność energetyczną i odnawialne źródła energii przyczynimy się do rozwoju ekologicznego, budując konkurencyjną gospodarkę opartą na zrównoważonym wzroście i stawiając czoła zmianie klimatu. Nowy instrument będzie miał również postać funduszu inwestycyjnego, w którym rola udziałowców-założycieli przypadnie UE i EBI, przy wsparciu technicznym oraz z zastosowaniem środków popularyzacji wiedzy wśród urzędników szczebla lokalnego, regionalnego i krajowego w dążeniu do maksymalnego wykorzystania funduszy strukturalnych i spójnościowych na rzecz zrównoważenia energii, zwłaszcza w odniesieniu do ulepszeń w budownictwie, w szczególności mieszkalnym, służących efektywności energetycznej i odnawialnym źródłom energii. UE zasili ten instrument kwotą 146 mln EUR, a EBI wniesie dodatkowe środki do kwoty 75 mln EUR. Inne instytucje finansowe mogłyby dołączyć do funduszu w późniejszym terminie. Beneficjentami instrumentu będą władze lokalne, regionalne, a w uzasadnionych przypadkach także krajowe, oraz podmioty publiczne i prywatne działające w imieniu wymienionych władz publicznych. Instrument ma zapewniać pożyczki, gwarancje kredytowe i kapitał, z towarzyszeniem stosownego wsparcia technicznego (w oparciu o model ELENA, tj. 7 COM(2011) 109 z PL 12 PL
14 mechanizm pomocy na szczeblu lokalnym w dziedzinie energii). Nakłady kierowane z pomocą przedmiotowego instrumentu będą skoncentrowane na projektach w dziedzinach: oszczędzania energii, efektywności energetycznej i energii odnawialnej, w głównej mierze w obszarach miejskich, które będą wywierały wymierny i istotny wpływ na odnowę gospodarki w całej Unii Europejskiej, na poprawę bezpieczeństwa energetycznego oraz ograniczenie emisji gazów cieplarnianych. Chodzi tu o: działania ograniczające zużycie energii i zwiększające efektywność energetyczną w budynkach prywatnych i publicznych; inwestycje w efektywne połączenia energetyki cieplnej z elektryczną, w szczególności z udziałem kogeneracji w skali mikro, a także sieci centralnego ogrzewania i chłodzenia; zdecentralizowane wykorzystanie odnawialnych źródeł energii, włącznie z mikrogeneracją; ekologiczny transport miejski; modernizowanie infrastruktury na przykład oświetlenia ulicznego, a także inteligentne sieci; technologie efektywności energetycznej oraz energii odnawialnej z potencjałem innowacyjnym i gospodarczym. Komisja negocjuje obecnie stosowne porozumienie, pozwalające na delegowanie zadań związanych z ustanowieniem tego nowego instrumentu oraz zarządzaniem nim na EBI. Porozumienie o delegowaniu uprawnień ma zostać podpisane najpóźniej do 31 marca 2011 r. Instrument ma praktycznie wejść w życie już w drugim kwartale 2011 r. 7. Podsumowanie Po fazie wstępnej, szczegółowo opisanej w pierwszym sprawozdaniu z postępów w wykonaniu z kwietnia 2010 r., EPENG wszedł już w fazę wdrażania. Jak wykazano w poprzednich punktach, osiągamy postępy we wszystkich trzech sektorach objętych przez program. Jak dotąd większość projektów osiągnęła fazę prac budowlanych lub przygotowawczych, a trzy z nich zostały już zakończone. EPENG pozwala przyspieszyć realizację projektów poprzez finansowanie poszczególnych działań - takich jak: opracowania techniczne, inżynierskie i środowiskowe, procedury zamówień elementów o długim czasie wykonania oraz prac budowlanych. W wyniku programu organizatorzy projektów mogli łatwiej uzyskać dodatkowe fundusze z instytucji finansowych. Jak wspomniano w pierwszym sprawozdaniu z realizacji, złożone i długie procedury uzyskiwania pozwoleń na budowę mogły zagrażać terminowej realizacji projektów. A jednak, nawet w tym względzie, EPENG okazał się ponownie korzystny, jako że wspomógł on wielką liczbę projektów, którym zagrażało opóźnienie, w uzyskaniu priorytetowej rangi w oczach zainteresowanych administracji krajowych. W czasie, gdy przyjęto pierwsze sprawozdanie, nie znano jeszcze dokładnej kwoty niewykorzystanych środków. Następnie służby Komisji przeprowadziły ocenę różnych możliwości ponownego przydziału niewydanych środków w zgodzie z rozporządzeniem EPENG. W efekcie, w grudniu 2010 r. wprowadzono stosowne zmiany w rozporządzeniu ustanawiającym EPENG pozwalające na przeznaczenie niewykorzystanych środków na instrument finansowy służący wspieraniu projektów dotyczących zrównoważonej energii. PL 13 PL
Wyzwania Energetyki 2012 CEF
Wyzwania Energetyki 2012 CEF Janusz Piechociński Luty 2012 Nowe narzędzie CEF Dnia 29 czerwca 2011 r. Komisja Europejska przyjęła wniosek dotyczący kolejnych wieloletnich ram finansowych obejmujących lata
Wojciech Grządzielski, Adam Jaśkowski, Grzegorz Wielgus
SIEĆ DYSTRYBUCYJNA OGNIWEM STRATEGICZNEJ ROZBUDOWY SYSTEMU GAZOWEGO ZWIĘKSZAJĄCEGO BEZPIECZEŃSTWO DOSTAW GAZU ZIEMNEGO ORAZ STOPIEŃ DOSTĘPU SPOŁECZEŃSTWA DO SIECI Wojciech Grządzielski, Adam Jaśkowski,
Magazyny energii w obecnych i przyszłych programach wsparcia Magdalena Kuczyńska
Magazyny energii w obecnych i przyszłych programach wsparcia Magdalena Kuczyńska II Konferencja Magazyny energii Kołobrzeg, 6-7 listopada 2018 r. Rosnąca skala potrzeb inwestycji związanych z magazynowaniem
EUROPEJSKIE PRIORYTETY W ZAKRESIE ENERGII
EUROPEJSKIE PRIORYTETY W ZAKRESIE ENERGII Prezentacja J.M. Barroso, przewodniczącego Komisji Europejskiej, na szczyt Rady Europejskiej w dniu 4 lutego 2011 r. Spis treści 1 I. Dlaczego polityka energetyczna
RADA UNII EUROPEJSKIEJ. Bruksela, 20 marca 2009 r. (20.03) (OR. en) 7848/1/09 REV 1
RADA UNII EUROPEJSKIEJ Bruksela, 20 marca 2009 r. (20.03) (OR. en) 7848/1/09 REV 1 POLGEN 60 FIN 89 ECOFIN 220 ENER 90 AGRI 125 AGRIFIN 36 AGRISTR 16 SOC 200 NOTA Od: Do: Dotyczy: Prezydencja Rada Europejska
PL Zjednoczona w różnorodności PL A8-0409/11. Poprawka. Angelo Ciocca w imieniu grupy ENF
6.12.2018 A8-0409/11 11 Motyw 3 (3) Celem programu powinno być wspieranie projektów łagodzących zmianę klimatu, zrównoważonych pod względem środowiskowym i społecznym oraz, w stosownych przypadkach, działań
Transnarodowy Program InterregEuropa Środkowa
Transnarodowy Program InterregEuropa Środkowa Polityka spójności w Europie W celu wspierania harmonijnego rozwoju całej Unii, rozwija ona i prowadzi działania służące wzmacnianiu jej spójności gospodarczej,
Tendencje związane z rozwojem sektora energetyki w Polsce wspieranego z funduszy UE rok 2015 i co dalej?
Miasto 2010 efektywność energetyczna w miastach Tendencje związane z rozwojem sektora energetyki w Polsce wspieranego z funduszy UE rok 2015 i co dalej? Elżbieta Bieńkowska Minister Rozwoju Regionalnego
SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA RADY I PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 8.10.2015 r. COM(2015) 484 final SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA RADY I PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO dotyczące realizacji Europejskiego programu energetycznego na rzecz naprawy gospodarczej
PL Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 292/19
1.11.2013 PL Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 292/19 KOMISJA EUROPEJSKA, DECYZJA WYKONAWCZA KOMISJI z dnia 31 października 2013 r. dotycząca dostosowania rocznych limitów emisji państw członkowskich
SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY. dotyczące realizacji Europejskiego programu energetycznego na rzecz naprawy gospodarczej
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 8.8.2012 r. COM(2012) 445 final SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY dotyczące realizacji Europejskiego programu energetycznego na rzecz naprawy gospodarczej
Komisja przygotowała pakiet na rzecz infrastruktury energetycznej
MEMO/11/710 Bruksela, dnia 19 października 2011 r. Komisja przygotowała pakiet na rzecz infrastruktury energetycznej Dlaczego są nam potrzebne nowe gazociągi i sieci elektroenergetyczne? Infrastruktura
Fundusze unijne dla odnawialnych źródeł energii w nowej perspektywie finansowej. Warszawa, 3 kwietnia 2013 r.
Fundusze unijne dla odnawialnych źródeł energii w nowej perspektywie finansowej Warszawa, 3 kwietnia 2013 r. Dokumenty strategiczne KOMUNIKAT KOMISJI EUROPA 2020 Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego
Nowe perspektywy finansowania inwestycji poprawiających efektywność energetyczną. Departament Funduszy Europejskich Wisła, 4 kwietnia 2019
Nowe perspektywy finansowania inwestycji poprawiających efektywność energetyczną Departament Funduszy Europejskich Wisła, 4 kwietnia 2019 KE o efektywności energetycznej w Polsce Kluczowym czynnikiem,
Joanna Kopczyńska Departament Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko
Joanna Kopczyńska Departament Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 1 22 grudnia 2014 Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010-2020: Regiony, Miasta, Obszary Wiejskie, przyjęta przez Radę
Delegacje otrzymują w załączeniu dokument na powyższy temat, w brzmieniu uzgodnionym przez Radę ds. WSiSW w dniu 20 lipca 2015 r.
Rada Unii Europejskiej Bruksela, 22 lipca 2015 r. (OR. en) 11130/15 ASIM 62 RELEX 633 NOTA Od: Do: Sekretariat Generalny Rady Delegacje Nr poprz. dok.: 10830/2/15 REV 2 ASIM 52 RELEX 592 Nr dok. Kom.:
Plan gospodarki niskoemisyjnej dla Gdańskiego Obszaru Metropolitalnego
ATMOTERM S.A. Dla rozwoju infrastruktury i środowiska Plan gospodarki niskoemisyjnej dla Gdańskiego Obszaru Metropolitalnego Gdański Obszar Metropolitalny 2015 Projekt Plan gospodarki niskoemisyjnej dla
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej
L 60/48 DECYZJA WYKONAWCZA KOMISJI (UE) 2015/347 z dnia 2 marca 2015 r. dotycząca niezgodności niektórych celów zawartych w planach krajowych lub planach dotyczących funkcjonalnych bloków przestrzeni powietrznej,
Sprawozdanie nt. planu działań KE w zakresie energii do roku 2050: bezpieczny, konkurencyjny i niskoemisyjny sektor energetyczny
Bruksela, dnia 16 grudnia 2011 r. Sprawozdanie nr 111/2011 Sprawozdanie nt. planu działań KE w zakresie energii do roku 2050: bezpieczny, konkurencyjny i niskoemisyjny sektor energetyczny Bruksela, dnia
KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY I EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 21.8.2014 r. COM(2014) 527 final KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY I EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO dotyczący strategii UE i planu działania
ZAŁĄCZNIKI KOMUNIKATU KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 23.7.2014 r. COM(2014) 520 final ANNEXES 1 to 3 ZAŁĄCZNIKI do KOMUNIKATU KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY Efektywność energetyczna i jej wkład w bezpieczeństwo
Jerzy Majchrzak Dyrektor Departamentu Innowacji i Przemysłu
Jerzy Majchrzak Dyrektor Departamentu Innowacji i Przemysłu AUTOEVENT 2014 2 PRZEMYSŁ MOTORYZACYJNY Jeden z największych producentów samochodów i komponentów motoryzacyjnych w regionie Europy Środkowo-Wschodniej.
PL 2 PL UZASADNIENIE. 1. KONTEKST WNIOSKU Przyczyny i cele wniosku
1. KONTEKST WNIOSKU Przyczyny i cele wniosku UZASADNIENIE Wniosek dotyczy przyjęcia, na mocy art. 218 ust. 5 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), decyzji Rady w sprawie podpisania, w imieniu
SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY. dotyczące realizacji Europejskiego programu energetycznego na rzecz naprawy gospodarczej
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 18.11.2013 r. COM(2013) 791 final SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY dotyczące realizacji Europejskiego programu energetycznego na rzecz naprawy
Gaz ziemny w nowej perspektywie. Unii Europejskiej w okresie transformacji gospodarki europejskiej
Gaz ziemny w nowej perspektywie TYTUŁ budżetowej PREZENTACJI Unii Europejskiej w okresie transformacji gospodarki europejskiej radca prawny Kamil Iwicki radca prawny Adam Wawrzynowicz Przewidywane zapotrzebowanie
Rada Unii Europejskiej Bruksela, 6 grudnia 2016 r. (OR. en) Sekretarz Generalny Komisji Europejskiej, podpisał dyrektor Jordi AYET PUIGARNAU
Rada Unii Europejskiej Bruksela, 6 grudnia 2016 r. (OR. en) 15281/16 ENER 427 ECOFIN 1165 PISMO PRZEWODNIE Od: Data otrzymania: 30 listopada 2016 r. Do: Nr dok. Kom.: Dotyczy: Sekretarz Generalny Komisji
7495/17 mo/mf 1 DGG 1A
Rada Unii Europejskiej Bruksela, 21 marca 2017 r. (OR. en) 7495/17 ECOFIN 223 ENV 276 CLIMA 67 FIN 205 WYNIK PRAC Od: Do: Dotyczy: Sekretariat Generalny Rady Delegacje Sprawozdanie specjalne nr 31 Europejskiego
Instrumenty finansowe typu pomocy technicznej w ramach programu Inteligentna Energia Europa
Instrumenty finansowe typu pomocy technicznej w ramach programu Inteligentna Energia Europa Regionalna konferencja EnercitEE 29.03.2012 r., Wrocław Dr inż. Arkadiusz Węglarz Krajowa Agencja Poszanowania
Lokalny Plan Działań dotyczący efektywności energetycznej. Plan działań na rzecz zrównoważonej energii
Lokalny Plan Działań dotyczący efektywności energetycznej oraz Plan działań na rzecz zrównoważonej energii jako elementy planowania energetycznego w gminie Łukasz Polakowski 1 SEAP Sustainable Energy Action
Ogrzewanie, chłodzenie i kogeneracja z wykorzystaniem wód geotermalnych w Europie. Thomas Garabetian, EGEC 18/09/2017
Ogrzewanie, chłodzenie i kogeneracja z wykorzystaniem wód geotermalnych w Europie Thomas Garabetian, EGEC 18/09/2017 Zasoby głębokich wód geotermalnych w Europie: przegląd rynkowy Zainstalowana zdolność
Rada Unii Europejskiej Bruksela, 10 maja 2017 r. (OR. en)
Rada Unii Europejskiej Bruksela, 10 maja 2017 r. (OR. en) 8964/17 NOTA DO PUNKTU I/A Od: Do: Sekretariat Generalny Rady Komitet Stałych Przedstawicieli / Rada ENV 422 FIN 290 FSTR 40 REGIO 56 AGRI 255
Inne Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej 2014-2020 Szczecin, 8 lipca 2014
Inne Programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej 2014-2020 Szczecin, 8 lipca 2014 Beneficjenci W programach transnarodowych (CE, BSR) zarówno instytucje publiczne, jak i prywatne. W programie INTERREG
inwestowanie w działania na rzecz klimatu inwestowanie w program LIFE
inwestowanie w działania na rzecz klimatu inwestowanie w program LIFE PRZEGLĄD NOWEGO PODPROGRAMU LIFE DOTYCZĄCEGO DZIAŁAŃ NA RZECZ KLIMATU NA LATA 2014 2020 Czym jest nowy podprogram LIFE dotyczący działań
Finansowanie przez WFOŚiGW w Katowicach przedsięwzięć z zakresu efektywności energetycznej. Katowice, marzec 2016 r.
Finansowanie przez WFOŚiGW w Katowicach przedsięwzięć z zakresu efektywności energetycznej Katowice, marzec 2016 r. Wojewódzki Fundusz Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach
Monika Jarzemska Krajowy Punkt Kontaktowy Programu IEE Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.
Dofinansowanie inwestycji publicznych z obszaru poprawy efektywności energetycznej i OZE ze środków programu IEE instrumenty pomocy technicznej z grupy ELENA Monika Jarzemska Krajowy Punkt Kontaktowy Programu
POLITYKA SPÓJNOŚCI na lata
ZINTEGROWANE DZIAŁANIA NA RZECZ ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU OBSZARÓW MIEJSKICH POLITYKA SPÓJNOŚCI na lata 2014-2020 Komisja Europejska przyjęła propozycje ustawodawcze dotyczące polityki spójności na lata 2014-2020
FUNDUSZ ELENA środki na pomoc techniczną na przygotowanie programów inwestycyjnych przez jednostki publiczne
FUNDUSZ ELENA środki na pomoc techniczną na przygotowanie programów inwestycyjnych przez jednostki publiczne Antonina Kaniszewska Krajowy Punkt Kontaktowy Programu IEE Krajowa Agencja Poszanowania Energii
Warunkowość ex-ante. Maciej Zathey Dyrektor Departamentu Rozwoju Regionalnego Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego
Maciej Zathey Dyrektor Departamentu Rozwoju Regionalnego Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego 1 Co to jest warunkowość ex-ante Zgodnie z projektem rozporządzenia ogólnego dla funduszy objętych
KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY, EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO I KOMITETU REGIONÓW
KOMISJA EUROPEJSKA Strasburg, dnia 12.3.2013 COM(2013) 144 final KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY, EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO I KOMITETU REGIONÓW Inicjatywa na rzecz
POLITYKA EKOINNOWACYJNA UNII EUROPEJSKIEJ
POLITYKA EKOINNOWACYJNA UNII EUROPEJSKIEJ Katowice, dnia 17 maja 2012 rok Wyzwaniem w zakresie innowacji w obecnym stuleciu będzie wydłużenie okresu wykorzystywania zasobów osiąganie więcej mniejszym kosztem
PROJEKT BUDŻETU KORYGUJĄCEGO NR 6 DO BUDŻETU OGÓLNEGO NA 2014 R. OGÓLNE ZESTAWIENIE DOCHODÓW
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 17.10.2014 r. COM(2014) 649 final PROJEKT BUDŻETU KORYGUJĄCEGO NR 6 DO BUDŻETU OGÓLNEGO NA 2014 R. OGÓLNE ZESTAWIENIE DOCHODÓW ZESTAWIENIE WYDATKÓW WEDŁUG SEKCJI Sekcja
Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów. dla Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii
PARLAMENT EUROPEJSKI 2009-2014 Komisja Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów 2011/0300(COD) 4.4.2012 PROJEKT OPINII Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów dla Komisji Przemysłu, Badań Naukowych
NFOŚiGW na rzecz efektywności energetycznej przegląd programów priorytetowych. IV Konferencja Inteligentna Energia w Polsce
NFOŚiGW na rzecz efektywności energetycznej przegląd programów priorytetowych Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A. IV Konferencja Inteligentna Energia w Polsce Wojciech Stawiany Doradca Zespół Strategii
EUROPEJSKA WSPÓŁPRACA TERYTORIALNA
EUROPEJSKA WSPÓŁPRACA TERYTORIALNA Europejska współpraca terytorialna to instrument polityki spójności służący rozwiązywaniu problemów wykraczających poza granice państw oraz wspólnemu rozwijaniu potencjału
Wniosek OPINIA RADY. w sprawie programu partnerstwa gospodarczego przedłożonego przez Maltę
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 15.11.2013 r. COM(2013) 909 final 2013/0399 (NLE) Wniosek OPINIA RADY w sprawie programu partnerstwa gospodarczego przedłożonego przez Maltę PL PL 2013/0399 (NLE) Wniosek
DZIEŃ DOSTAWCY. Perspektywa strategiczna rozwoju GAZ-SYSTEM. TOMASZ STĘPIEŃ Prezes Zarządu GAZ-SYSTEM S.A.
DZIEŃ DOSTAWCY Perspektywa strategiczna rozwoju GAZ-SYSTEM TOMASZ STĘPIEŃ Prezes Zarządu GAZ-SYSTEM S.A. Celem pierwszego bloku tematycznego jest przedstawienie perspektywy strategicznej rozwoju GAZ-SYSTEM
ZAŁĄCZNIK ZAKTUALIZOWANY PLAN DZIAŁANIA W ZAKRESIE UNII ENERGETYCZNEJ
KOMISJA UROPJSKA Bruksela, dnia 18.11.2015 r. COM(2015) 572 final ANNX 1 ZAŁĄCZNIK ZAKTUALIZOWANY PLAN DZIAŁANIA W ZAKRSI UNII NRGTYCZNJ do KOMUNIKATU KOMISJI DO PARLAMNTU UROPJSKIGO, RADY, UROPJSKIGO
L 90/106 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej
L 90/106 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej 28.3.2013 DECYZJA KOMISJI z dnia 26 marca 2013 r. określająca roczne limity emisji państw członkowskich na lata 2013 2020 zgodnie z decyzją Parlamentu Europejskiego
Europejski rynek energii elektrycznej europejskie spojrzenie na sieci energetyczne
Europejski rynek energii elektrycznej europejskie spojrzenie na sieci energetyczne Konferencja «Power Ring bezpieczeństwo europejskiego rynku energii» Warszawa, Polska, 31 listopada 2006 Dr Wolfgang Kerner,
PROJEKT SPRAWOZDANIA
PARLAMENT EUROPEJSKI 2009-2014 Komisja Gospodarcza i Monetarna 18.7.2012 2012/2150(INI) PROJEKT SPRAWOZDANIA w sprawie europejskiego okresu oceny na potrzeby koordynacji polityki gospodarczej: realizacja
Dofinansowanie zadań z zakresu ochrony atmosfery. ze środków WFOŚiGW w Katowicach. Pawłowice,
Dofinansowanie zadań z zakresu ochrony atmosfery ze środków WFOŚiGW w Katowicach Pawłowice, 02.09.2014 Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach został utworzony w czerwcu
SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 27.6.2016 r. COM(2016) 414 final SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY zawierające ocenę wymaganą na mocy art. 24 ust. 3 i art. 120 ust. 3 akapit trzeci
Finansowanie infrastruktury energetycznej w Programie Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko
Głównym celem tego programu jest wzrost atrakcyjności inwestycyjnej Polski i jej regionów poprzez rozwój infrastruktury technicznej przy równoczesnej ochronie i poprawie stanu środowiska, zdrowia społeczeństwa,
DZIAŁANIE 9.3 PRZYGOTOWANIE INWESTYCJI STRATEGICZNYCH
DZIAŁANIE 9.3 PRZYGOTOWANIE INWESTYCJI STRATEGICZNYCH 1. Nazwa programu operacyjnego 2. Numer i nazwa priorytetu 3. Nazwa Funduszu finansującego priorytet 4. Instytucja Zarządzająca 5. Instytucja Pośrednicząca
SPRAWOZDANIE KOMISJI
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 23.9.2016 r. COM(2016) 618 final SPRAWOZDANIE KOMISJI Sprawozdanie ułatwiające obliczenie kwoty uprawnień do emisji przyznanych Unii Europejskiej (UE) oraz sprawozdanie
Programy dla przedsiębiorców na rzecz innowacji w ochronie środowiska w latach 2014-2020
Programy dla przedsiębiorców na rzecz innowacji w ochronie środowiska w latach 2014-2020 Katowice, maj 2014 roku Programy dla przedsiębiorców na rzecz innowacji w ochronie środowiska w latach 2014-2020
Dofinansowanie inwestycji publicznych z obszaru poprawy efektywności energetycznej i OZE ze środków programu IEE instrumenty pomocy technicznej z
Dofinansowanie inwestycji publicznych z obszaru poprawy efektywności energetycznej i OZE ze środków programu IEE instrumenty pomocy technicznej z grupy ELENA FUNDUSZ ELENA środki na pomoc techniczną na
PARLAMENT EUROPEJSKI
PARLAMENT EUROPEJSKI 2004 Komisja Spraw Zagranicznych 2009 2008/2239(INI) 12.12.2008 POPRAWKI 1-22 Giorgos Dimitrakopoulos (PE414.226v01-00) w sprawie drugiego strategicznego przeglądu energetycznego (2008/2239(INI))
Bezpieczeństwo dostaw gazu
HES II Bezpieczeństwo dostaw gazu Marek Foltynowicz Listopad 2006 1 Bezpieczeństwo energetyczne Bezpieczeństwo energetyczne stan gospodarki umożliwiający pokrycie bieżącego i perspektywicznego zapotrzebowania
Polityka spójności UE na lata 2014 2020
UE na lata 2014 2020 Propozycje Komisji Europejskiej Unii Europejskiej Struktura prezentacji 1. Jakie konsekwencje będzie miała polityka spójności UE? 2. Dlaczego Komisja proponuje zmiany w latach 2014
(4) Belgia, Niemcy, Francja, Chorwacja, Litwa i Rumunia podjęły decyzję o zastosowaniu art. 11 ust. 3 rozporządzenia
L 367/16 23.12.2014 ROZPORZĄDZENIE DELEGOWANE KOMISJI (UE) NR 1378/2014 z dnia 17 października 2014 r. zmieniające załącznik I do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1305/2013 oraz załączniki
PRZECIWDZIAŁANIE I ADAPTACJA DO ZMIAN KLIMATU
PRZECIWDZIAŁANIE I ADAPTACJA DO ZMIAN KLIMATU W ŚWIETLE PROJEKTÓW ROZPORZĄDZEŃ DOTYCZĄCYCH POLITYKI SPÓJNOŚCI NA LATA 2014-2020 Piotr Żuber Dyrektor Departamentu Koordynacji Polityki Strukturalnej Ministerstwo
(Akty ustawodawcze) DECYZJE
22.3.2013 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 82/1 I (Akty ustawodawcze) DECYZJE DECYZJA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) NR 258/2013/UE z dnia 13 marca 2013 r. zmieniająca decyzje nr 573/2007/WE,
A8-0392/328
11.1.2018 A8-0392/328 328 Paloma López Bermejo, Neoklis Sylikiotis, Cornelia Ernst, Takis Hadjigeorgiou, Dimitrios Papadimoulis Motyw 7 (7) Należy zatem ustanowić wiążący unijny cel osiągnięcia co najmniej
Kredyt inwestycyjny z Europejskiego Banku Inwestycyjnego na budowę Terminalu LNG w Świnoujściu. Warszawa, 14 grudnia 2011 system, który łączy
Kredyt inwestycyjny z Europejskiego Banku Inwestycyjnego na budowę Terminalu LNG w Świnoujściu Warszawa, 14 grudnia 2011 GAZ-SYSTEM S.A. GAZ-SYSTEM S.A.: Spółka Skarbu Państwa o znaczeniu strategicznym
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej
L 30/6 2.2.2018 ROZPORZĄDZENIE DELEGOWANE KOMISJI (UE) 2018/162 z dnia 23 listopada 2017 r. zmieniające załącznik I do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1305/2013 oraz załączniki II
Plan gospodarki niskoemisyjnej dla miasta Mielca
Plan gospodarki niskoemisyjnej dla miasta Mielca Czym jest Plan gospodarki niskoemisyjnej (PGN)? Plan gospodarki niskoemisyjnej jest dokumentem bazującym na informacjach dotyczących wielkości zużycia energii
Środki strukturalne na lata
Środki strukturalne na lata 2007-2013 Prof. Tadeusz Więckowski Prorektor ds. Badań Naukowych i Współpracy z Gospodarką Plan wystąpienia: Część I Charakterystyka ogólna Część II Finansowanie infrastruktury
Program Współpracy Międzyregionalnej (INTERREG IV C) wspierający inicjatywę Komisji Europejskiej Regiony na rzecz zmian gospodarczych
Program Współpracy Międzyregionalnej (INTERREG IV C) wspierający inicjatywę Komisji Europejskiej Regiony na rzecz zmian gospodarczych Komisja Europejska zatwierdziła Program Operacyjny Współpracy Międzyregionalnej
Wniosek DECYZJA RADY
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 2.2.2017 r. COM(2017) 51 final 2017/0016 (NLE) Wniosek DECYZJA RADY w sprawie zawarcia porozumienia przyjętego w Kigali dotyczącego poprawek do Protokołu montrealskiego
EUROPEJSKIE SŁONECZNE DNI ENERGIA SŁOŃCA FOTOWOLTAIKA TECHNOLOGIE, OPŁACALNOSĆ, REALIZACJE
EUROPEJSKIE SŁONECZNE DNI ENERGIA SŁOŃCA FOTOWOLTAIKA TECHNOLOGIE, OPŁACALNOSĆ, REALIZACJE Uwarunkowania prawne wspierania instalacji fotowoltaicznych ze środków UE w latach 2014-2020 Wojewódzki Fundusz
Konkluzje z 31. posiedzenia Rady EOG. Bruksela, 19 maja 2009 r
EUROPEJSKI OBSZAR GOSPODARCZY Rada EOG Bruksela, 19 maja 2009 r. EEE 1605/09 (Presse 139) (OR. en) Konkluzje z 31. posiedzenia Rady EOG Bruksela, 19 maja 2009 r 1. Trzydzieste pierwsze posiedzenie Rady
Zadania Komisji Europejskiej w kontekście realizacji założeń pakietu klimatycznoenergetycznego
Zadania Komisji Europejskiej w kontekście realizacji założeń pakietu klimatycznoenergetycznego Marzena Chodor Dyrekcja Środowisko Komisja Europejska Slide 1 Podstawowe cele polityki klimatycznoenergetycznej
Finansowanie efektywności energetycznej w budynkach z funduszy europejskich w ramach perspektywy finansowej 2014-2020 Katowice, 11 czerwca 2015 r.
Finansowanie efektywności energetycznej w budynkach z funduszy europejskich w ramach perspektywy finansowej 2014-2020 Katowice, 11 czerwca 2015 r. Dokument określający strategię interwencji funduszy europejskich
KOMUNIKAT KOMISJI DO RADY. Informacje finansowe dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 14.6.2017 r. COM(2017) 299 final KOMUNIKAT KOMISJI DO RADY Informacje finansowe dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Europejski Fundusz Rozwoju (EFR): prognoza dotycząca
Wniosek DECYZJA RADY
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 10.6.2016 r. COM(2016) 395 final 2016/0184 (NLE) Wniosek DECYZJA RADY w sprawie zawarcia, w imieniu Unii Europejskiej, porozumienia paryskiego przyjętego w ramach Ramowej
Rozwój energetyki wiatrowej w Unii Europejskiej
Rozwój energetyki wiatrowej w Unii Europejskiej Autor: dr inż. Tomasz Surma, Vestas Poland, Szczecin ( Czysta Energia nr 5/212) Polityka energetyczna Unii Europejskiej oraz Polski nadaje odnawialnym źródłom
Dokument z posiedzenia B7-0000/2013 PROJEKT REZOLUCJI. złożony w następstwie pytania wymagającego odpowiedzi ustnej B7-0000/2013
PARLAMENT EUROPEJSKI 2009-2014 Dokument z posiedzenia 22.4.2013 B7-0000/2013 PROJEKT REZOLUCJI złożony w następstwie pytania wymagającego odpowiedzi ustnej B7-0000/2013 zgodnie z art. 115 ust. 5 Regulaminu
Inwestycje środowiskowe w perspektywie 2014-2020 wybór obszarów finansowania
Inwestycje środowiskowe w perspektywie 2014-2020 wybór obszarów finansowania Pytanie: Jak wykorzystać praktyczną wiedzę z zakresu wydawania decyzji środowiskowych w celu prawidłowej identyfikacji obszarów
ZAPROSZENIE DO SKŁADANIA WNIOSKÓW EAC/S20/2019. Sport jako narzędzie integracji i włączenia społecznego uchodźców
ZAPROSZENIE DO SKŁADANIA WNIOSKÓW EAC/S20/2019 Sport jako narzędzie integracji i włączenia społecznego uchodźców Niniejsze zaproszenie do składania wniosków ma na celu wdrożenie rocznego programu prac
Polityka. spójności UE na lata Propozycje Komisji Europejskiej. Filip Skawiński. Polityka. spójności
Polityka spójności UE na lata 2014 2020 Propozycje Komisji Europejskiej Filip Skawiński Polityka spójności Struktura prezentacji 1. Spójność w UE - stan obecny 2. Jakie są główne zmiany? 3. Jak zostaną
11294/09 TRANS 257 AVIATION 96 MAR 96 ENV 457 ENER 234 IND 76
RADA UNII EUROPEJSKIEJ Bruksela, 5 października 2009 r. (06.10) (OR. en) 14075/09 TRANS 373 MAR 136 AVIATION 156 ENV 634 ENER 320 IND 121 NOTA Od: Do: Nr wniosku Kom.: Dotyczy: Sekretariat Generalny Rady
TEKSTY PRZYJĘTE. uwzględniając swoją rezolucję z dnia 11 maja 2016 r. w sprawie przyspieszenia wdrażania polityki spójności 1,
Parlament Europejski 2014-2019 TEKSTY PRZYJĘTE P8_TA(2017)0055 Opóźnione wdrażanie programów operacyjnych w ramach europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych - wpływ na politykę spójności i
Programy EWT dla rozwoju wybrzeża Morza Bałtyckiego w latach
Programy EWT dla rozwoju wybrzeża Morza Bałtyckiego w latach 2014-2020 Europejska Współpraca Terytorialna cel 2 polityki spójności UE realizacja celów wynikających ze strategii Europa 2020, koncentracja
Zgodnie z szacunkami PFR transformacja w kierunku gospodarki niskoemisyjnej wymaga inwestycji ok. 290 mld PLN do 2030 roku
Zgodnie z szacunkami PFR transformacja w kierunku gospodarki niskoemisyjnej wymaga inwestycji ok. 290 mld PLN do 2030 roku Elektroenergetyka Transport Ciepłownictwo i chłodnictwo 32% Kapitał 20% 51% Ogólnoeuropejski
Transnarodowy program Interreg Region Morza Bałtyckiego
Transnarodowy program Interreg Region Morza Bałtyckiego (BSR) Katowice, 24 listopada 2014 r. Obszar programu Dania Niemcy (częściowo) Polska Litwa Łotwa Estonia Finlandia Szwecja Norwegia Rosja (częściowo,
Efektywność energetyczna oraz energia ze źródeł odnawialnych w województwie śląskim, doświadczenia z ostatnich 10 lat oraz perspektywa do 2023 r.
Efektywność energetyczna oraz energia ze źródeł odnawialnych w województwie śląskim, doświadczenia z ostatnich 10 lat oraz perspektywa do 2023 r. Katowice, dn. 16 grudnia 2014 r. Regionalny Program Operacyjny
SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY. Europejski program bezpieczeństwa lotniczego
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 7.12.2015 r. COM(2015) 599 final SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY Europejski program bezpieczeństwa lotniczego PL PL 1. KOMUNIKAT KOMISJI Z 2011
(Akty o charakterze nieustawodawczym) ROZPORZĄDZENIA
22.9.2010 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 248/1 II (Akty o charakterze nieustawodawczym) ROZPORZĄDZENIA ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR 832/2010 z dnia 17 września 2010 r. zmieniające rozporządzenie
Pakiet Klimatyczno Energetyczny konieczność oczyszczenia węgla
Pakiet Klimatyczno Energetyczny konieczność oczyszczenia węgla Krzysztof Bolesta Policy Officer - Węgiel i Ropa Naftowa Komisja Europejska EUROPEAN COMMISSION 18/06/2009 - Warszawa POŁĄCZENIE POLITYKI
SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 1.2.2018r. COM(2018) 52 final SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY w sprawie wykonywania uprawnień do przyjmowania aktów delegowanych, powierzonych
Spotkanie konsultacyjne na temat polsko-słowackiej współpracy transgranicznej w latach
Spotkanie konsultacyjne na temat polsko-słowackiej współpracy transgranicznej w latach 2014-2020 Nowy Targ, 15.01.2014 r. Spotkanie realizowane w ramach mikroprojektu pt. Polsko-słowacka strategia działania
TAK/NIE + uzasadnienie
TAK/NIE + uzasadnienie 0. Podstawowym problemem Zagłębia Ruhry po II wojnie światowej był brak infrastruktury transportowej. 1. Podstawowym problemem Mezzogiorno był brak kapitału społecznego. 2. Globalizacja
Narodowe Centrum Badań i Rozwoju
Narodowe Centrum Badań i Rozwoju Program Badań Stosowanych Projekty Badawcze Rozwojowe Projekty Celowe Inicjatywa Technologiczna Innotech Program Badań Stosowanych PBS Program Badań Stosowanych Narodowego
ANALIZA ZGODNOŚCI PROJEKTU Z POLITYKĄ OCHRONY ŚRODOWISKA
ANALIZA ZGODNOŚCI PROJEKTU Z POLITYKĄ OCHRONY ŚRODOWISKA 1. Czy w ramach projektu realizowane jest przedsięwzięcie w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 13) ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego
10592/19 krk/kt/mg 1 TREE.2B
Rada Unii Europejskiej Bruksela, 26 czerwca 2019 r. (OR. en) 10592/19 ENER 392 CLIMA 196 WYNIK PRAC Od: Do: Sekretariat Generalny Rady Delegacje Nr poprz. dok.: 10264/19 Dotyczy: Konkluzje w sprawie przyszłości
DZIEŃ DOSTAWCY. Perspektywa strategiczna rozwoju GAZ-SYSTEM
DZIEŃ DOSTAWCY Perspektywa strategiczna rozwoju GAZ-SYSTEM 2017-2022 Konieczność dywersyfikacji źródeł i kierunków dostaw gazu, w szczególności zakładająca realizację projektów Bramy Północnej Scenariusze
Wniosek DECYZJA RADY
KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 23.5.2014 r. COM(2014) 290 final 2014/0151 (NLE) Wniosek DECYZJA RADY dotycząca zawarcia, w imieniu Unii Europejskiej, porozumienia między Unią Europejską i jej państwami
Droga Regionalna. Stan przygotowań do realizacji inwestycji. Rybnik, 16 listopada 2015 r
Droga Regionalna Racibórz - Pszczyna Stan przygotowań do realizacji inwestycji Rybnik, 16 listopada 2015 r Dlaczego niemożliwe stało się możliwe? do listopada 2014 dziś Budowa drogi nie jest możliwa z
Inwestycje w sieć gazowniczą oraz terminal. LNG w Świnoujściu a poprawa bezpieczeństwa
Inwestycje w sieć gazowniczą oraz terminal LNG w Świnoujściu a poprawa bezpieczeństwa energetycznego Polski Jan Chadam, Prezes Zarządu GAZ-SYSTEM S.A. Program Infrastruktura i Środowisko na półmetku energetyka