SYSTEMY DOPUSZCZANIA WYROBÓW BUDOWLANYCH W KOLEJOWYM BUDOWNICTWIE MOSTOWYM

Transkrypt

1 SYSTEMY DOPUSZCZANIA WYROBÓW BUDOWLANYCH W KOLEJOWYM BUDOWNICTWIE MOSTOWYM dr inż. Marek Mistewicz, mgr inż. Joanna Kędzielska 1

2 Wprowadzenie Mosty, wiadukty, przepusty i konstrukcje oporowe służące do ruchu pojazdów kolejowych przepisy techniczno-budowlane zaliczają do budowli kolejowych. Przy ich wznoszeniu, wbudowywane są w nie w sposób trwały wyroby budowlane albo zestawy wyrobów budowlanych. Właściwości użytkowe wyrobów budowlanych powinny umożliwiać spełnienie przez w/w budowle podstawowych wymagań dotyczących obiektów budowlanych określonych w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 305/2011: 1. nośności i stateczności, 2. bezpieczeństwa pożarowego, 3. higieny, zdrowia i środowiska, 4. bezpieczeństwa użytkowania i dostępności obiektów, 5. ochrony przed hałasem, 6. oszczędności energii i izolacyjności cieplnej, 7. zrównoważonego wykorzystania zasobów naturalnych. 2

3 Wprowadzenie Aby wyrób budowlany lub zestaw mógł być wbudowany w obiekt musi być najpierw wprowadzony do obrotu (udostępniony po raz pierwszy na rynku), a następnie udostępniony na rynku (dostarczony w celu dystrybucji lub zastosowania na rynku UE w ramach działalności handlowej, odpłatnie lub nieodpłatnie). Wyroby budowlane wprowadza się do obrotu na polskim rynku w oparciu o jeden z dwóch systemów: system europejski - w którym producent załącza do każdego wyrobu udostępnianego na rynku deklarację właściwości użytkowych wyrobu w odniesieniu do jego zasadniczych charakterystyk, zgodnie z odpowiednią zharmonizowaną specyfikacją techniczną, i umieszcza na wyrobie oznakowanie CE; system krajowy, w którym producent na swoją wyłączną odpowiedzialność wydaje krajową deklarację zgodności z Polską Normą wyrobu albo aprobatą techniczną i znakuje wyrób znakiem budowlanym B. 3

4 Najważniejsze akty prawne 1. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 305/2011 z dnia 9 marca 2011 r., ustanawiające zharmonizowane warunki wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych i uchylające dyrektywę Rady 89/106/EWG akt prawny o zasięgu ogólnym, wiążący w całości kraje członkowskie - musi być bezpośrednio stosowany we wszystkich państwach członkowskich UE obowiązuje od 1 lipca 2013 r. 2. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 1994 r. Nr 89 poz. 414 z późn. zm); 3. Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych (Dz. U. z 2004 r. Nr 92, poz. 881 z późn. zm.) - określa m.in. zasady wprowadzania do obrotu lub udostępniania wyrobów budowlanych na rynku krajowym. Powszechnie stosowana w Europie nazwa rozporządzenia to CPR Construction Products Regulation 4

5 Systemy wprowadzenia na rynek wyrobu budowlanego rozporządzenie (UE) Nr 305/2011 ustawa o wyrobach budowlanych rozporządzenie (WE) Nr 764/2008 Wyrób objęty europejską normą zharmonizowaną hen Wyrób nieobjęty lub nie w pełni objęty europejską normą zharmonizowaną hen Wyrób nieobjęty harmonizacją europejską, wprowadzony na rynek w innym państwie UE obowiązkowy system europejski dobrowolny system europejski system krajowy system wzajemnego uznawania 5

6 Obowiązkowy system europejski rozporządzenie (UE) Nr 305/2011 Wyrób objęty europejską normą zharmonizowaną (hen) tj. taki wyrób, którego właściwości użytkowe w odniesieniu do zasadniczych charakterystyk można w pełni ocenić na podstawie istniejącej normy zharmonizowanej (hen) obowiązkowy system europejski Dla każdego wyrobu budowlanego w pełni objętego normą zharmonizowaną producent ma obowiązek: sporządzić deklarację właściwości użytkowych oraz oznakować go znakiem CE przed wprowadzeniem wyrobu do obrotu hen Deklaracja właściwości użytkowych 6

7 Dobrowolny system europejski rozporządzenie (UE) Nr 305/2011 Wyrób nieobjęty lub nie w pełni objęty europejską normą zharmonizowaną (hen) tj. nie istnieje odpowiednia norma zharmonizowana, zgodnie z którą można w pełni ocenić właściwości użytkowe wyrobu w odniesieniu do zasadniczych charakterystyk dobrowolny system europejski producent może wystąpić o wydanie europejskiej oceny technicznej (EOT) dla tego wyrobu. Europejska ocena techniczna (EOT) - udokumentowana ocena właściwości użytkowych wyrobu budowlanego w odniesieniu do jego zasadniczych charakterystyk zgodnie z odpowiednim europejskim dokumentem oceny (EDO). 7

8 Dobrowolny system europejski Europejska ocena techniczna (EOT) jest wydawana: na wniosek producenta wyrobu lub jego upoważnionego przedstawiciela przez jednostkę oceny technicznej (JOT) na podstawie europejskiego dokumentu oceny (EDO) bezterminowo Jeżeli wyrób jest zgodny z wydaną dla niego EOT, producent ma obowiązek: sporządzić dla tego wyrobu deklarację właściwości użytkowych oraz oznakować go znakiem CE przed wprowadzeniem wyrobu do obrotu. Wniosek producenta EDO EOT Deklaracja właściwości użytkowych Europejski dokument oceny (EDO) dokument przyjęty przez Europejską Organizację ds. Ocen Technicznych (EOTA) do celów wydawania europejskich ocen technicznych (EOT); stanowi zharmonizowaną specyfikacją techniczną 8

9 System europejski Deklaracja właściwości użytkowych (DWU) określa właściwości użytkowe tych zasadniczych charakterystyk (cech) wyrobu (zgodnie z hen lub EDO), które wiążą się z jego deklarowanym zamierzonym zastosowaniem, z uwzględnieniem przepisów w miejscu udostępnienia jest dołączana do każdego wyrobu udostępnianego na rynku (partii wyrobów) jest dostarczana w języku kraju, w którym wyrób jest udostępniany Przez sporządzenie DWU producent przyjmuje na siebie odpowiedzialność za zgodność wyrobu budowlanego z zadeklarowanymi właściwościami użytkowymi Oznakowanie CE umieszcza się na wyrobach, dla których producent wystawił DWU jest jedynym oznakowaniem potwierdzającym zgodność wyrobu budowlanego z deklarowanymi właściwościami użytkowymi w odniesieniu do jego zasadniczych charakterystyk objętych odpowiednią hen lub EOT Przez umieszczenie oznakowania CE na wyrobie producent wskazuje, że bierze na siebie odpowiedzialność za zgodność wyrobu z deklarowanymi właściwościami użytkowymi oraz wymaganiami określonymi w CPR i innych stosownych przepisach harmonizacyjnych UE 9

10 System krajowy rozporządzenie (UE) Nr 305/2011 ustawa o wyrobach budowlanych Wyrób nieobjęty lub nie w pełni objęty europejską normą zharmonizowaną hen i dla którego nie została wydana EOT tj. nie istnieje odpowiednia norma zharmonizowana, zgodnie z którą można w pełni ocenić właściwości użytkowe wyrobu w odniesieniu do zasadniczych charakterystyk Wyrób budowlany spełniający w/w warunki może być wprowadzony do obrotu, jeżeli został oznakowany znakiem budowlanym system krajowy 10

11 System krajowy Oznakowanie wyrobu znakiem budowlanym jest dopuszczalne, jeżeli producent dokonał oceny zgodności i wydał, na swoją wyłączną odpowiedzialność, krajową deklarację zgodności z odpowiednią specyfikacją techniczną (Polską Normą lub aprobatą techniczną). Polska Norma aprobata techniczna Wyrób zgodny z PN Wyrób zgodny z AT Krajowa deklaracja zgodności z PN lub AT 11

12 System krajowy Aprobata techniczna pozytywna ocena techniczna przydatności wyrobu budowlanego do zamierzonego stosowania, uzależniona od spełnienia wymagań podstawowych przez obiekty budowlane, w których wyrób budowlany jest stosowany; jest udzielana: na wniosek producenta wyrobu lub jego upoważnionego przedstawiciela; przez jednostkę aprobacyjną; na okres 5 lat. Krajowa deklaracja zgodności oświadczenie producenta stwierdzające, na jego wyłączną odpowiedzialność, że wyrób budowlany jest zgodny z Polską Normą wyrobu albo aprobatą techniczną. Znak budowlany zastrzeżony znak wskazujący zapewnienie odpowiedniego stopnia zaufania, że dany wyrób budowlany jest zgodny z PN wyrobu albo aprobatą techniczną. 12

13 jest Rola IBDiM jednostką oceny technicznej (JOT) upoważnioną do wydawania europejskich ocen technicznych dla 19 grup wyrobów budowlanych, określonych zgodnie z Załącznikiem IV, tabela 1 do CPR wyłącznie dla wyrobów budowlanych stosowanych w budownictwie komunikacyjnym na mocy Decyzji Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej Nr 2/JOT/WB/13 z dnia 12 listopada 2013 r. jednostką aprobującą upoważnioną do udzielania krajowych aprobat technicznych w odniesieniu do wyrobów budowlanych stosowanych w inżynierii komunikacyjnej - na mocy rozporządzenia z dnia 8 listopada 2004 r. w sprawie aprobat technicznych oraz jednostek organizacyjnych upoważnionych do ich wydawania 13

14 IBDiM jako JOT - uprawnienia Grupy wyrobów budowlanych, dla których IBDiM może wydawać europejskie oceny techniczne w budownictwie komunikacyjnym: Lp. Grupa wyrobów według załącznika IV, tabela I do rozporządzenia (UE) Nr 305/2011 Kod grupy 1 Wyroby prefabrykowane z betonu zwykłego/lekkiego/autoklawizowanego napowietrzonego 1 2 Membrany, w tym stosowane w postaci płynnej i zestawy (izolujące przed wodą lub para wodną) 3 3 Materiały termoizolacyjne. Złożone zestawy/systemy izolacyjne 4 4 Łożyska konstrukcyjne. Trzpienie do złączy konstrukcyjnych 5 5 Geowłókniny, geomembrany i wyroby związane 8 6 Urządzenia bezpieczeństwa ruchu drogowego: wyposażenie dróg 12 7 Konstrukcyjne wyroby/elementy drewniane i wyroby pomocnicze 13 8 Cementy, wapna budowlane i inne spoiwa hydrauliczne 15 9 Stal zbrojeniowa i sprężająca do betonu (i wyroby pomocnicze). Zestawy zakotwień i cięgien Wyroby podłogowe i posadzkowe Konstrukcyjne wyroby metalowe i wyroby pomocnicze Wyroby do budowy dróg Kruszywa Kleje budowlane Wyroby związane z betonem, zaprawą, zaczynem Rury, zbiorniki i wyroby pomocnicze niestykające się z wodą przeznaczona do spożycia przez ludzi Wyroby do uszczelniania złączy Mocowania/Łączniki Zestawy budowlane, komponenty budowlane, prefabrykaty 34 14

15 Podsumowanie wyrób budowlany objęty normą zharmonizowaną lub zgodny z wydaną dla niego europejską ocena techniczną (EOT) może być wprowadzony do obrotu wyłącznie zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 305/2011 (system europejski); wyrób budowlany nieobjęty normą zharmonizowaną i dla którego nie została wydana EOT może być wprowadzony do obrotu w Polsce jeżeli został oznakowany znakiem budowlanym (system krajowy); większość wyrobów budowlanych obecnie stosowanych w inżynierii komunikacyjnej w Polsce została wprowadzona do obrotu w oparciu o system krajowy; przewiduje się, że, w wyniku planowanej nowelizacji polskich przepisów o wyrobach budowlanych, system krajowy wprowadzania wyrobów budowlanych do obrotu upodobni się do systemu europejskiego. 15

16 IBDiM - dane kontaktowe ul. Instytutowa Warszawa tel , fax ibdim@ibdim.edu.pl, Dział Normalizacji: Kierownik dr inż. Marek Mistewicz tel , mmistewicz@ibdim.edu.pl Aprobaty techniczne: Zespół Aprobat Technicznych Kierownik Barbara Dreger tel , bdreger@ibdim.edu.pl Europejskie oceny techniczne: mgr inż. Joanna Kędzielska tel , jkedzielska@ibdim.edu.pl 16

17 DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ 17