kronika PROFESOR MIECZYS AW ADAMOWICZ DOKTOREM HONORIS CAUSA UNIWERSYTETU PRZYRODNICZEGO W LUBLINIE

Transkrypt

1 WiR qxd 12/28/09 1:53 PM Page 262 WIEŒ I ROLNICTWO, NR 4 (145) 2009 kronika MARZENA LEMANOWICZ 1 PROFESOR MIECZYS AW ADAMOWICZ DOKTOREM HONORIS CAUSA UNIWERSYTETU PRZYRODNICZEGO W LUBLINIE Otium sine litteris mors est et hominis vivi sepulture Seneka Dnia 21 stycznia 2009 roku odby³a sie uroczystoœæ nadania prof. dr. hab. Mieczys³awowi Adamowiczowi tytu³u doktora honoris causa Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie. Uroczystoœæ wrêczenia tego honorowego tytu³u naukowego odby³a siê w Centrum Kongresowym UP w Lublinie. Uczestniczy³o w niej wielu dostojnych goœci, a przewodniczy³ jej prof. dr hab. Marian Weso³owski, JM Rektor Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie, który równie otworzy³ uroczystoœæ i przywita³ licznych goœci. Wœród goœci obecni byli przedstawiciele wielu oœrodków naukowych, m.in. Uniwersytetu Rolniczego im. H. Ko³³¹taja w Krakowie, Uniwersytetu Przyrodniczego we Wroc³awiu, Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, Uniwersytetu Warmiñsko-Mazurskiego w Olsztynie, Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy, Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie, Instytutu Uprawy, Nawo enia i Gleboznawstwa w Pu³awach, Polskiej Akademii Nauk. Szko³ê G³ówn¹ Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie reprezentowa³ JM Rektor prof. dr hab. Alojzy Szymañski oraz byli rektorzy prof. dr hab. Tomasz Borecki i prof. dr hab. Jan Górecki, Kanclerz dr in. W³adys³aw Skar yñski, Dziekan Wydzia³u Nauk Ekonomicznych prof. dr hab. Bogdan Klepacki wraz z prodziekanami, Dziekan Wydzia³u In ynierii Produkcji prof. dr hab. Andrzej Chochowski oraz wielu pracowników i przyjació³ Profesora z Wydzia³u Nauk Ekonomicznych. Na uroczystoœci nie zabrak³o równie przedstawicieli w³adz sa- 1 Autorka jest pracownikiem naukowym Szko³y G³ównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie ( marzena_lemanowicz@sggw.pl). 262

2 WiR qxd 12/28/09 1:53 PM Page 263 morz¹dowych i rz¹dowych województwa lubelskiego oraz rodziny Pana Profesora. Mieczys³aw Adamowicz urodzi³ siê 20 kwietnia 1939 roku w Zarzeczu ko³o Zamoœcia. Po ukoñczeniu szko³y podstawowej kontynuowa³ naukê w Technikum Rolniczo-Tytoniarskim, a w latach studiowa³ na Wydziale Ekonomiczno-Rolniczym Szko³y G³ównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Po studiach, w latach , pracowa³ w Ministerstwie Handlu Zagranicznego w Centralnym Inspektoracie Standaryzacji. W 1965 roku rozpocz¹³ pracê naukowo-dydaktyczn¹ jako asystent w Katedrze Polityki Agrarnej na Wydziale Ekonomiczno-Rolniczym SGGW. W tej katedrze, która przekszta³ci³a siê w Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Polityki Agrarnej, pracowa³ do 1976 roku. W tym e roku powierzono mu obowi¹zek zorganizowania Zak³adu Rolnictwa Œwiatowego, w którym pracowa³ do 1990 roku. Wówczas zosta³ przeniesiony do nowo powsta³ej w wyniku reorganizacji uczelni Katedry Polityki Agrarnej i Marketingu, któr¹ kierowa³ od 1991 do koñca 2008 roku. Droga rozwoju naukowego, dydaktycznego i organizacyjnego Profesora jest nierozerwalnie zwi¹zana ze Szko³¹ G³ówn¹ Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Na Wydziale Ekonomiczno-Rolniczym obroni³ w 1969 roku pracê doktorsk¹, a w 1975 roku uzyska³ stopieñ naukowy doktora habilitowanego nauk rolniczych w zakresie ekonomiki rolnictwa. W 1982 roku decyzj¹ Rady Pañstwa otrzyma³ tytu³ naukowy profesora nadzwyczajnego nauk rolniczych, a w 1989 roku tytu³ naukowy profesora zwyczajnego nauk ekonomicznych. W latach pe³ni³ funkcjê prodziekana wydzia³u ds. studenckich, a w latach sprawowa³ funkcjê dziekana Wydzia- ³u Ekonomiczno-Rolniczego. Poza SGGW pracowa³ dodatkowo w wielu innych instytucjach naukowych i edukacyjnych. W latach by³ zatrudniony w Instytucie Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN. Od 2000 roku do chwili obecnej pracuje w Pañstwowej Szkole Wy szej im. Papie a Jana Paw³a II w Bia³ej Podlaskiej, bêd¹c dyrektorem Instytutu Ekonomii i Zarz¹dzania, a od 1 wrzeœnia 2009 roku Rektorem tej uczelni. Równie od 2000 roku do chwili obecnej pracuje w Uniwersytecie Przyrodniczym w Lublinie (dawniej Akademii Rolniczej), pe³ni¹c funkcje kierownika jednego z zak³adów. W dzia³alnoœci naukowej Profesora mo na wyró niæ kilka kierunków naukowo-badawczych: problemy rolnictwa krajów rozwijaj¹cych siê, rola instytucji w rozwoju wsi i rolnictwa w Polsce, tendencje rozwojowe rolnictwa œwiatowego i miêdzynarodowego handlu rolniczego oraz ich powi¹zanie z gospodark¹ ywnoœciow¹ Polski, rolnictwo i podstawowe rynki rolne Polski w procesie stowarzyszenia i integracji z UE, podstawy kszta³towania zrównowa onego rozwoju wsi i rolnictwa, rola wiedzy, innowacji i kapita³u spo³ecznego w kszta³towaniu rozwoju wsi i rolnictwa w warunkach integracji miêdzynarodowej i globalizacji. Wymienione kierunki badañ znajduj¹ odzwierciedlenie w dorobku naukowym Profesora, który obejmuje oko³o 600 prac naukowych. Na dorobek ten sk³ada siê oko³o 480 prac naukowych opu- 263

3 WiR qxd 12/28/09 1:53 PM Page 264 blikowanych w formie monografii, rozdzia³ów w monografiach, studiów i rozpraw oraz artyku³ów naukowych autorskich, wspó³autorskich i pod redakcj¹ Profesora. Oko³o 25% z tej liczby to opracowania w jêzykach obcych. Publikacje artyku³owe ukazywa³y siê w czo³owych krajowych czasopismach naukowych, m.in. Zagadnieniach Ekonomiki Rolnictwa, Wsi i Rolnictwie, yciu Gospodarczym, Wsi Wspó³czesnej, Handlu Zagranicznym, a tak e w czasopismach uczelnianych, jak te w materia³ach konferencyjnych i pokonferencyjnych. Pozosta³¹ czêœæ dorobku naukowego (oko³o 130 pozycji) stanowi¹ recenzje publikowane i wydawnicze, noty informacyjne, ekspertyzy, prace popularno-naukowe. Profesor napisa³ 51 recenzji w przewodach doktorskich, 24 recenzje w przewodach habilitacyjnych oraz 23 recenzje w przewodach o nadanie tytu³u profesora. Analizuj¹c dzia³alnoœæ naukow¹ Profesora, nale y zauwa yæ wzrost aktywnoœci publikacyjnej po uzyskaniu samodzielnoœci naukowej, w szczególnoœci tytu³u i stanowiska profesora. Do 1989 roku Profesor opublikowa³ trzy samodzielne prace ksi¹ - kowe: Egipt rewolucja spo³eczno-gospodarcza [1971] (praca doktorska), Kó³ka rolnicze w rozwoju wsi polskiej (praca habilitacyjna), Handel zagraniczny a rolnictwo [1985]. Po uzyskaniu tytu³u profesora ukazuj¹ siê znane prace, takie jak: Ochrona konkurencji i rynek rolny [1998], seria tomów Rolnictwo w procesie integrowania Polski z UE oraz seria wydawnicza Prace Naukowe Katedry Polityki Agrarnej i Marketingu, licz¹ca aktualnie 45 tomów. Profesor by³ koordynatorem, kierownikiem i wykonawc¹ wielu projektów badawczych w systemie wczeœniej realizowanych programów wêz³owych, projektów KBN i projektów miêdzynarodowych. Spoœród grantów KBN nale y wymieniæ dwa projekty: Rozwój systemów marketingowych na rynkach rolnych ( ) i Rola podmiotów gospodarczych, instytucji i spo³ecznoœci lokalnych w zrównowa onym rozwoju wsi i rolnictwa ( ). Profesor by³ równie kierownikiem 12 grantów promotorskich. Spoœród programów miêdzynarodowych nale y wymieniæ projekty Unii Europejskiej: Tempus, Jean Monnet, Socrates, TESSA, a tak e projekt prowadzony we wspó³pracy z Cornell University. Obecnie Profesor bierze udzia³ w dwóch projektach badawczych UE SEAMLESS i ISAFRUIT, w których koordynuje udzia³ strony polskiej. W latach prowadzi³ badania porównawcze dochodów rolnych w Polsce i w Chinach wspólnie z partnerami z Chiñskiej Akademii Nauk Rolniczych i z Uniwersytetu Rolniczego w Henan. W swojej dzia³alnoœci naukowej Profesor Mieczys³aw Adamowicz wniós³ oryginalny wk³ad w rozwój nauk i wiedzy w zakresie teorii i uwarunkowañ rozwoju rolnictwa w krajach rozwijaj¹cych siê, podstaw teoretycznych i analiz problematyki handlu zagranicznego produktami rolno-spo ywczymi, teorii i praktyki integracji miêdzynarodowej, teorii zrównowa onego i wielofunkcyjnego rozwoju wsi i rolnictwa, konkurencyjnoœci i wspó³pracy w rozwoju sektorów i uk³adów lokalnych ze szczególnym uwzglêdnieniem znaczenia wiedzy, innowacji i kapita³u spo³ecznego. 264

4 WiR qxd 12/28/09 1:53 PM Page 265 Bardzo wa nym przejawem dzia³alnoœci Profesora jest dzia³alnoœæ dydaktyczna i kszta³cenie kadr naukowych. By³ on promotorem 31 zakoñczonych przewodów doktorskich, w tym 7 obcokrajowców. Jest te promotorem 10 wszczêtych przewodów doktorskich. Liczby te œwiadcz¹ o du ej sile przyci¹gania przez Profesora m³odych adeptów nauki oraz szerokich horyzontach intelektualnych, du ej yczliwoœci i opiekuñczoœci. Do tego nale y dodaæ wspomniane powy ej 24 recenzje w przewodach habilitacyjnych oraz 23 recenzje w przewodach o nadanie tytu³u profesora. Liczby te œwiadcz¹ o wielkim autorytecie Profesora zarówno w kraju, jak i za granic¹. Ponadto nale y podkreœliæ, i na liœcie by³ych doktorantów Profesora i osób, w których przewodach habilitacyjnych i profesorskich uczestniczy³, jest wiele osób, które dziœ s¹ wybitnymi praktykami, profesorami ró nych uniwersytetów, w tym zagranicznych. Profesor Adamowicz by³ równie promotorem oko³o 600 prac magisterskich. Wysoki poziom osi¹gniêæ w zakresie kszta³cenia kadr by³ mo liwy dziêki, prócz rozleg³ej wiedzy ekonomicznej, przestrzeganiu kilku zasad, a mianowicie: opieraniu stosunków miêdzyludzkich na wzajemnym zaufaniu, uznawaniu wa nej roli wspó³pracowników, partnerskim rozwi¹zywaniu problemów, uznawaniu prawa do du ej samodzielnoœci ka dego z pracowników. Dzia³alnoœæ dydaktyczna Profesora obejmuje prowadzenie wyk³adów, æwiczeñ oraz seminariów magisterskich i doktorskich. Profesor prowadzi zajêcia z nastêpuj¹cych przedmiotów: geografii ekonomicznej, polityki agrarnej, wspólnej polityki rolnej, podstaw agrobiznesu, ekonomii porównawczej rolnictwa, strategii ochrony konkurencji, marketingu terytorialnego, ekonomiki miast i regionów, strategii rozwoju lokalnego, polityki regionalnej, polityki spo³ecznej, integracji europejskiej. W latach Profesor Adamowicz pe³ni³ funkcje prodziekana do spraw studenckich, a w latach przez dwie kadencje by³ wybierany na dziekana Wydzia³u Ekonomiczno-Rolniczego SGGW. W tym czasie zosta³y zainicjowane i czêœciowo wdro one koncepcje rozszerzenia obszaru dzia³alnoœci Wydzia³u na inne formy i kierunki studiów. Przybra³y one formê trzyletnich zawodowych studiów in ynierskich Rynek rolny i spó³dzielczoœæ oraz uzupe³niaj¹cych studiów magisterskich Zarz¹dzanie i marketing w agrobiznesie. Wp³yw Profesora na kierunki kszta³cenia na Wydziale odbywa³ siê poprzez udzia³ w pracach Komisji Dydaktycznej, któr¹ kierowa³ przez dwie kadencje, a tak e poprzez pracê w radach programowych Miêdzywydzia³owego Studium Gospodarki Przestrzennej oraz Miêdzywydzia³owego Studium Turystyki i Rekreacji. Przez 4 kadencje by³ cz³onkiem Senatu Akademickiego SGGW. Oprócz dzia³alnoœci naukowej i kszta³cenia kadr na potrzeby nauki nie sposób pomin¹æ zaanga owania Profesora Mieczys³awa Adamowicza w prace organizacyjne na rzecz nauki. W czasie swojej dzia³alnoœci naukowej pe³ni³ i nadal pe³ni wiele funkcji. Nale y tu wymieniæ przede wszystkim cz³onkostwo w Komitecie Nauk Ekonomicznych PAN oraz Komitecie Ekonomiki Rolnictwa PAN. 265

5 WiR qxd 12/28/09 1:53 PM Page 266 Ponadto Profesor aktywnie dzia³a w pracach Europejskiego Towarzystwa Ekonomistów Rolnych (EAAE), bêd¹c cz³onkiem Komitetu Programowego Kongresów w Hadze i Warszawie, jest tak e cz³onkiem Miêdzynarodowego Towarzystwa Ekonomistów Rolnych (IAAE), New York Academy, Towarzystwa Badañ Wspólnoty Europejskiej (PESCA) oraz ekspertem FAO i Parlamentu Europejskiego. W Polsce Profesor jest cz³onkiem Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego oraz Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu, w którym w latach pe³ni³ funkcjê Prezesa. Poza tym Profesor by³ cz³onkiem wielu komisji i zespo³ów doradczych, m.in. Zespo³u Konsultantów Prezydenta RP, Zespo³u Ekspertów Senackiej Komisji Rolnictwa, a tak e wielu komisji przy Ministrze Nauki, Szkolnictwa Wy szego i Techniki, Ministrze Rolnictwa, Zespo³u Ekspertów przy Prezesie Agencji Rynku Rolnego oraz zespo³ów konsultacyjnych przy marsza³ku województwa mazowieckiego i lubelskiego. Pe³ni równie funkcjê przewodnicz¹cego Rady Konsultacyjno-Programowej przy Krajowej Radzie Spó³dzielczej. Profesor jest tak e cz³onkiem wielu komitetów redakcyjnych czasopism krajowych, takich jak: Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, Roczniki Naukowe SERiA, Naukowy Kwartalnik Spó³dzielczy, a tak e redaktorem Prac Naukowych Katedry Polityki Agrarnej i Marketingu oraz redaktorem wydawnictw SGGW w jêzyku angielskim Annals of Warsaw Agricultural University. Ponadto Profesor by³ organizatorem wielu konferencji krajowych i miêdzynarodowych, uczestnikiem i polskim koordynatorem miêdzynarodowych projektów badawczych. Profesor Adamowicz by³ wielokrotnie wyró niany nagrodami za dzia³alnoœæ naukow¹, dydaktyczn¹ i organizacyjn¹. Otrzyma³ nagrodê Ministra za pracê doktorsk¹ i habilitacyjn¹, zosta³ odznaczony Z³otym Krzy em Zas³ugi, Krzy em Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Medalem Komisji Edukacji Narodowej, Z³ot¹ Odznak¹ Za zas³ugi dla SGGW, Odznak¹ Uniwersytetu Rolniczego w Godollo na Wêgrzech, ponadto 11-krotnie otrzyma³ Nagrodê JM Rektora SGGW, w tym 5-krotnie Nagrodê I stopnia. Wyró nienia te dowodz¹ wielkiego uznania dla Profesora Mieczys³awa Adamowicza za udzia³ w rozwoju ekonomii gospodarki ywnoœciowej, kszta³ceniu kadr na potrzeby nauki oraz zaanga owaniu w dzia³alnoœæ organizacyjn¹ i popularyzatorsk¹. Podczas uroczystoœci laudacjê w zwi¹zku z nadaniem tytu³u doktora honoris causa prof. dr. hab. Mieczys³awowi Adamowiczowi wyg³osi³ prof. dr hab. Dionizy Niezgoda, podkreœlaj¹c znacz¹cy dorobek naukowy, dydaktyczny i organizacyjny Profesora. Uchwa³ê Senatu Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie odczyta³ Prorektor, prof. dr hab. Edward Pa³ys, a dziekan Wydzia³u Agrobioin ynierii, prof. dr hab. Stanis³aw Baran, odczyta³ i wrêczy³ Profesorowi dyplom Doktora Honoris Causa. Nastêpnie gratulacje z³o- yli JM Rektor UP w Lublinie, prof. dr hab. Marian Weso³owski, Rektor SGGW, prof. dr hab. Alojzy Szymañski, Rektor Akademii Rolniczej w Krakowie, prof. dr hab. Janusz mija, przedstawiciele w³adz województwa lubelskiego, przedstawiciel Urzêdu Marsza³kowskiego oraz inni goœcie. 266

6 WiR qxd 12/28/09 1:53 PM Page 267 W dalszej czêœci uroczystoœci prof. dr hab. Mieczys³aw Adamowicz, Doktor Honoris Causa UP w Lublinie, wyg³osi³ wyk³ad Interwencjonizm a rozwój wsi i rolnictwa, w którym omówi³ powi¹zanie miêdzy interwencjonizmem pañstwa a rozwojem, problemy rozwoju wsi i rolnictwa, odwo³uj¹c siê niejednokrotnie do przyk³adu województwa lubelskiego. Uroczystoœæ nadania tytu³u doktora honoris UP w Lublinie prof. dr hab. Mieczys³awowi Adamowiczowi uœwietni³ wystêp chóru akademickiego UP w Lublinie. Po czêœci oficjalnej goœcie przejechali z Centrum Kongresowego do zabytkowego Dworku Ziemiañskiego w Felinie. 267