Rozkwit książki. atwiają te badania i rozpowszechniająich ich wyniki mnożą

Transkrypt

1

2 Zarys epoki

3 Rozkwit książki To samo cechuje dziedzinę kultury, której konsumentami sągłównie klasy posiadające. Oświecenie rozszerzając siępo Europie wywołuje pęd do badańnaukowych, dla których organizuje sięoddzielne akademie. Ułatwiaj atwiają te badania i rozpowszechniająich ich wyniki mnożą żące się teraz czasopisma naukowe. Następuje zwrot do empiryzmu, a w związku zku z tym wielki rozwój nauk przyrodniczych. Stopniowe upowszechnianie siętych zdobyczy idzie w parze z innym kierunkiem w dziedzinie filozofii: z racjonalizmem. Nauka opiera się na rozumie ludzkim, porzuca dawny mistycyzm i wiarę opartąna objawieniu. Wielka Encyklopedia Francuska wydawana od r do 1772 przez prekursorów rewolucji: Diderota i d'alamberta zwróci ciła uwagęna zagadnienia praktyczne - na ogółdot dotąd d zaniedbywane -na technikę i przemysł. Jej bogata dokumentacja ikonograficzna (11 tomów materiałów ilustracyjnych) niezależnie od tekstu pozwala odtworzyć wiele szczegółów ówczesnego życia, ówczesnych warunków i rodzajów pracy.

4 Powrót do klasycyzmu Postępy nauki, przemysłu i rzemiosła oraz idee wolności myśli, słowa i druku, przenikające warstwy oświecone w czasach Woltera, Rousseau i encyklopedystów wywołały y rozwój piśmiennictwa, produkcji wydawniczej i drukarstwa. Powstaje nowy rodzaj przedsiębiorstw uniwersalnych obejmujących wszystkie gałę łęzie wytwarzania i rozprowadzania książ ążek, charakterystyczny dopiero dla XIX i XX w. Umożliwiaj liwiają one popularyzacjęwiedzy i upowszechnienie literatury. Z czasem myśli siętak także o potrzebach popularyzacji nauki i o czytelnictwie szerszych kręgów społecze eczeństwa, co ma swoje źródło głównie w rozwoju przemysłu maszynowego i zapotrzebowaniu na kwalifikowanego robotnika, co w wyniku zwiększa zainteresowanie książ ążkąjako źródłem wiedzy ogólnej i fachowej.

5 Wygląd książki Nowy styl- rokoko. Wdzięk, elegancja i bogactwo krągłych linii przejawiają się równie wnieżw w wyglądzie książ ążek, zwłaszcza zaśw ilustracjach. Wytworne wydania przeznaczone dla smakoszy, bibliofilów ozdabiane są winietami i całostronicowymi sztychami znanych artystów. Oprawa książ ążek wykonywana jest częstokro stokroć na zamówienie, bogato ornamentowana, suto złocona, układa sięna niej nowy wzory koronkowe -"ála dentelle".

6 Rozwój produkcji Nawrót do prostoty i umiaru widzimy w ostatnich dziesiątkach stulecia, jako wyraz nowego stylu: klasycyzmu. Wprowadza on elementy sztuki starożytnego Rzymu: wazy, kandelabry itp. Charakterystyczną nowości ciąw oprawie jest ponadto przeniesienie zdobnictwa z okładzin na grzbiety książ ążek, bowiem z reguły stojąone one teraz na półkach dodając blasku pałacowym acowym wnętrzom. Jednemu z rodziny Didotów, Firminowi, zawdzięczali czytelnicy świetne wydania klasyków po bardzo niskiej cenie, co umożliwi liwiła stereotypia pozwalająca na znaczne podniesienie wysokości nakład adów. W całej Europie wybitni drukarze i wydawcy usprawniają drukowanie. Wprowadzane sąnowe wzory i kroje czcionek klasycznych (Caslon, Baskerville, Bowyer, Breitkopf), ten ostatni wynajduje także stop do odlewania czcionek o podwyższonej twardości, oraz sposób drukowania nut, a nawet map. Książ ążki stająsi się arcydziełami ami sztuki typograficznej, a wiele rozwiąza zań tamtych czasów stosowane jest do dziś.

7 Rozwój produkcji Rosnące na podłożu przemian gospodarczo-spo społecznych uznanie potrzeb nauki i czytelnictwa, które spowodowało o rozwój produkcji książ ążkowej w XVIII w., wywarło równie wnież wyraźny wpływ na biblioteki. Wybitni ludzie Oświecenia, jak Mirabeau, Talleyrand, Condorcet żądaj dają, aby biblioteka publiczna stanowiła a istotny składnik narodowego wychowania. Niemniej w dziedzinie bibliotek pierwsze miejsce zajmują nadal księgozbiory absolutystycznych panujących. W Niemczech rozwijają sięzw zwłaszcza takie biblioteki, jak nadworna w Wiedniu, królewska w Berlinie (uzyskuje nowy gmach), książę ążęca w Wolfenbuttel dzięki wprowadzonym nowym ideom Leibniza, które ożywi ywiły y teżdzia działania ania nadwornej biblioteki w Dreźnie. Ta książ ążnica Sasów wchłon onęł ęła m.in. słynne zbiory prywatne. Gotfryd Wilhelm Leibniz nawiązuje do zapatrywańnaude'go na zadania bibliotek, pogłę łębia jego ideę uniwersalizmu zbiorów i ich ogólnego udostępnienia. Jego biblioteka, to biblioteka dla wszystkich. Filozof jest zarazem zem twórc rcą nowego układu katalogu systematycznego, z podziałem na 10 zasadniczych grup - dyscyplin wiedzy.

8 Biblioteki Drugim istotnym bodźcem rozwoju bibliotek było coraz szersze udostępnianie źróde deł wiedzy w nowo powstających uniwersytetach. Rośnie liczba bibliotek uniwersyteckich, a sekularyzacja jezuitów w Niemczech w r.1773 znacznie je wzbogaca. Rozkwit nauk przyrodniczych w Anglii doprowadza do założenia w Londynie British Museum, którego księgozbi gozbiór, w przeciwieństwie do znajdujących sięna kontynencie europejskim, nastawiony był raczej na literaturę przyrodniczą niż humanistyczna. Angielską instytucję odróżnia niało też od pokrewnych europejskich współż łżycie na równych r prawach książ ążnicy i muzeum. Zaszczepione na dawnej bibliotece królewskiej ("Old Royal Library") i otwarte w 1759 r. British Museum doszło o do olbrzymich zasobów. Wielkiego przewrotu w dziejach bibliotekarstwa francuskiego dokonuje rewolucja z lat Ogromne masy zbiorów książ ążek pokościelnych i poklasztornych oraz prywatnych centralizuje się w departamentach, zwłaszcza zaśw Paryżu. Teraz następuje rzeczywiste upublicznienie zasobów kulturalnych. Wzbogaca sięnimi przede wszystkim dawna biblioteka królewska, teraz już: Narodowa (Nationale). Ale minie wiek, nim wreszcie pracownicy instytucji wprowadzą ład do początkowego chaosu, nim to olbrzymie zbiorowisko książ ążek zacznie pełni nić służbę czytelniczą. Ogółem biorąc wiek XVIII przynosi w rozwoju bibliotek uporządkowanie zbiorów, ulepszenie ich ewidencji i większ kszą celowość w gromadzeniu nabytków. Idea uniwersalizmu musi zwolna ustępowa pować postulatowi specjalizacji, zarówno w nauce, jak w bibliotekarstwie.

9 Jak książka rozwijała się w Polsce w XVII w.

10 Autorzy: Lucyna Pacholczak Magdalena Król Aleksandra Boczek