Księgarnia PWN: Stefan Swieżawski, Dzieje europejskiej filozofii klasycznej

Transkrypt

1 Księgarnia PWN: Stefan Swieżawski, Dzieje europejskiej filozofii klasycznej Słowo wstępne Część pierwsza Starożytność Wstęp Podziały filozofii greckiej Źródła do dziejów filozofii greckiej Okres presokratejski I. Szkoła w Milecie 1.Tales z Miletu 2.Anaksymander 3.Anaksymenes II. Religia grecka i orfizm III. Pitagoras IV. Ksenofanes z Kolofonu V. Heraklit z Efezu VI. Parmenides z Elei VII. Alkmajon z Krotonu VIII. Empedokles z Akragas IX. Anaksagoras z Klazomenai X. Szkoła pitagorejska XI. Młodsi eleaci 1.Zenon z Elei 2.Melissos z Samos XII. Filozofowie eklektyczni XIII. Atomizm 1.Leukippos 2.Demokryt z Abdery XIV. Rysy ogólne okresu presokratejskiego Klasyczny okres filozofii greckiej I. Charakterystyka epoki II. Sofiści 1.Protagoras 2.Gorgiasz z Leontinoi 3.Inni sofiści III. Wiek IV IV. Sokrates V. Szkoły sokratyczne 1.Szkoła megarejska 2.Szkoła elidzko-eretryjska 3.Cynicy 4.Cyrenaicy VI. Dzieje platonizmu 1.Platon 2.Akademia Platońska VII. Arystoteles VIII. Wczesny Perypat Okres hellenistyczny I. Tło historyczne epoki II. Stoicyzm III. Epikureizm IV. Bion z Borystenes i diatryba V. Sceptycyzm 1.Pirron z Elidy 2.Tymon z Fliuntu 3.Aryston z Chios VI. Średnia Akademia 1.Arkezylaos z Pitane 2.Karneades z Cyreny VII. Średnia Stoa 1.Panajtios z Rodos 2.Posejdonios z Apamei VIII. Epikureizm rzymski 1

2 1.Filodem z Gadary IX. Eklektyzm w Akademii w I wieku przed Chrystusem 1.Filon z Laryssy i Antioch z Askalonu 2.Marek Terencjusz Warron 3.Marek Tulliusz Cyceron Filozofia okresu Cesarstwa Rzymskiego I. Tło ogólne dwu pierwszych wieków po Chrystusie II. Stoicyzm rzymski 1.Lucjusz Anneusz Seneka 2.Epiktet 3.Marek Aureliusz III. Cynizm w II wieku IV. Epikureizm w II wieku V. Sceptycyzm jako młodszy pirronizm 1.Ainezydemos z Knossos 2.Agryppa 3.Sekstus Empiryk VI. Synkretyzm żydowski 1.Filon z Aleksadnrii VII. Noepitagoreizm VIII. Średni platonizm 1.Plutarch z Cheronei 2.Inni przedstawiciele średniego platonizmu IX. Arystotelizm 1.Aleksander z Afrodyzji 2.Inni arystotelicy X. Neoplatonizm 1.Plotyn 2.Neoplatonizm a ówczesne życie religijne 3.Szkoła aleksandryjsko-rzymska po Plotynie 4.Szkoła syryjska 5.Szkoła pergameńska 6.Szkoła ateńska 7.Szkoła aleksandryjska XI. Gnoza Część druga Ojcowie Kościoła I. Początki filozofii chrześcijańskiej 1.Pierwsze pisma chrześcijańskie 2.Zagadnienie Boga 3.Nauka o Logosie 4.Mądrość i rozum II. Patrystyka III. Św. Justyn Męczennik IV. Tacjan V. Atenagoras i inni apologeci VI. Szkoła Aleksandryjska 1.Klemens Aleksandryjski 2.Orygenes A. Bóg B. Stworzenia C. Kres wszechrzeczy VII. Ojcowie kapadoccy 1.Św. Grzegorz z Nazjanzu 2.Św. Bazyli Wielki 3.Św. Grzegorz z Nyssy 4.Nemezjusz z Emezy 5.Eneasz z Gazy VIII. Patrystyka Zachodnia 1.Tertulian 2.Arnobiusz 3.Laktancjusz IX. Św. Augustyn A. Istnienie Boga i wiara B. Poznanie 2

3 C. Stworzenia D. Człowiek E. Etyka F. Państwo boże X. Wschód w V-VI wieku 1.Pseudo-Dionizy Areopagita A. Bóg B. Hierarchia C. Mistyka 2.Św. Maksym z Chryzopolis (Wyznawca) 3.Noeplatonicy i arystotelicy 4.Św. Jan z Damaszku XI. Zachód V-VI wieku XII. Benedyktyni 1.Kasjodor 2.Grzegorz I Wielki 3.Beda Venerabilis (Czcigodny) Część trzecia Średniowiecze I. Wstęp 1.Nowe poglądy na filozofię średniowieczną 2.Charakterystyka średniowiecznego życia umysłowego II. Odrodzenie karolińskie 1.Alkuin 2.Hraban Maur 3.Uczniowie Hrabana III. Jan Szkot Eriugena A. Podział i rozbiór (divisio-analysis) B. System poznania w O podziale natury C. Hierarchia nauk czyli sztuk wyzwolonych (ordo artium) D. Bóg i podział natury (divisio naturae) E. Podział natury (divisio naturae) F. Objawienie się Boga w stworzeniu G. Człowiek i powrót rzeczy do Boga IV. Myśliciele X wieku 1.Spór o przeznaczenie i wolność 2.Kontrowersje eucharystyczne 3.Zwolennicy i przeciwnicy dialektyki 4.Piotr Damiani V. Anzelm z Canterbury 1.Wiara i rozum 2.Prawdy 3.Bóg 4.Świat VI. Spór o uniwersalia VII. Podstawy życia intelektualnego wczesnego średniowiecza 1.Szkoły 2. Biblioteka filozoficzna wczesnego średniowiecza A. Teksty źródłowe filozofowie łacińscy B. Ojcowie Kościoła (Sancti) C. Pisma arabskie: muzułmańskie i żydowskie VIII. Poglądy kosmologiczne wczesnego średniowiecza IX. Piotr Abelard X. Szkoła w Chartres 1.Bernard z Chartres 2.Gilbert z la Porrée 3.Uczniowie Gilberta 4.Teodoryk z Chartres 5.Clarenbald z Arras 6.Bernard Silvestris 7.Wilhelm z Conches XI. Jan z Salisbury XII. Realiści i antyrealiści 1.Walter z Mortagne 2.Gauslenus ze Soissons 3

4 3.Adelard z Bath 4.Izaak ze Stella 5.Alcher z Clairvaux XIII. Alan z Lille XIV. Naśladowcy Anzelma z Canterbury 1.Szkoła w Laon 2.Uczniowie Abelarda 3.Piotr Lombard 4.Następcy Lombarda XV. Teoretycy prawa XVI. Wiktoryni 1.Hugon ze św. Wiktora A. Nauki C. Człowiek i świat 2.Ryszard ze Św. Wiktora XVII. Bernard z Clairvaux XVIII. Joachim z Fiore XIX. Kierunki heretyckie 1.Amalryk z Bène 2.Dawid z Dinant XX. Myśl bizantyńska XXI. Filozofia arabska 1.Awicenna 2.Awerroes XXII. Filozofia żydowska 1.Awicebron 2.Mojżesz Majmonides XXIII. Powstanie uniwersytetów 1.Uniwersytet Paryski A. System nauczania B. Metody dydaktyczne C. Filozoficzna twórczość literacka XXIV. Nowe przekłady 1.Przekłady arabsko-łacińskie 2.Przekłady grecko-łacińskie XXV. Przyjęcie Arystotelesa przez świat zachodni XXVI. Pierwsi mistrzowie paryscy 1.Wilhelm z Auxerre 2.Filip Kanclerz 3.Wilhelm z Owernii 4.Mistrzowie wydziału atrium XXVII. Szkoła w Oksfordzie 1.Robert Grosseteste A. Świat B. Metafizyka świata 2.Późniejszy mistrzowie oksfordzcy 3.Roger Bacon A. Niewiedza B. Twórca systemu C. Scientia experimentalis D. Filozofia moralna XXVIII. Pierwsi mistrzowie franciszkańscy w Paryżu 1.Aleksander z Hales 2.Jan z La Rochelle XXIX. Bonawentura A. Mądrość B. Świat i człowiek C. Bóg XXX. Pierwsi mistrzowie dominikańscy w Paryżu XXXI. Albert Wielki XXXII. Uczniowie Alberta XXXIII. Awerroizm łaciński 1.Siger z Brabancji 2.Boecjusz z Dacji 4

5 XXXIV. Tomasz z Akwinu A. Filozofia i teologia C. Świat D. Aniołowie E. Człowiek F. Poznanie G. Działanie XXXV. Mistrzowie dominikańscy po Tomaszu 1.Pierwsi uczniowie 2.Robert Kilwardby 3.Tomasz Sutton 4.Tomiści włoscy XXXVI. Mistrzowie franciszkańscy po Bonawenturze 1.Jan Peckham 2.Mateusz z Aquasparta 3.Piotr Olivi 4.Roger Marston 5.Ryszard z Middleton 6.Wilhelm z Ware XXXVII. Potępienia i polemiki 1.Walka z awerroizmem 2.Dyskusja z tomizmem 3.Potępienie z 7 marca 1277 roku XXXVIII. Idzi Rzymianin XXXIX. Świeccy mistrzowie paryscy 1.Gotfryd z Fontaines 2.Henryk z Gandawy 3.Piotr z Owernii 4.Henryk Bate XL. Rajmund Lull XLI. Niemiecka mistyka spekulatywna 1.Teodoryk z Fryburga 2.Bertold z Moosburga 3.Mistrz Eckhart XLII. Gonsalvus Hiszpan XLIII. Duns Szkot A. Poznanie C. Człowiek i świat D. Działanie XLIV. Prekursorzy nominalizmu 1.Jakub z Metz 2.Durand z Sancto Porciano 3.Piotr Aureoli 4.Henryk z Harclay 5.Wilhelm Farinier 6.Karmelitanie XLV. Wilhelm Ockham A. Poznanie C. Stworzenia D. Logika XLVI. Nominales 1.Ockhamizm filozoficzny A. Adam Wodham B. Robert Holkot C. Grzegorz z Rimini D. Jan z Mirecourt E. Mikołaj z Autrecourt F. Ryszard z Billingham i Piotr Brinkel G. Piotr z Ailly H. Gerard Groot I. Jan Gerson 2.Ockhamizm przyrodoznawczy 5

6 A. Oksford B. Paryż C. Jan Burydan D. Albert z Saksonii E. Mikołaj Oresme F. Marsyliusz z Inghen G. Henryk Hainbuch i Henryk z Oyta XLVII. Awerroizm 1.Ryszard Fitz-Ralph (Siraph) 2.Jan z Janduno 3.Tomasz Wilton 4.Awerroiści włoscy 5.Marsyliusz z Padwy XLVIII. Tomiści 1.Hervaeus Natalis 2.Tomiści francuscy 3.Mikołaj z Trivet 4.Tomiści niemieccy 5.Tomiści włoscy 6.Tomiści XV wieku XLIX. Szkotyści 1.Franciszek z Meyronnes 2.Jan z Bassoles 3.Landulf Caracciolo 4.Franciszek z Marchii 5.Wilhelm z Alnwick 6.Jan z Ripa 7.Piotr z Kandii 8.Walter Chatton 9.Walter Burleigh 10.Jan Rodington 11.Hugolin z Orvieto 12.Tomasz Bradwardine 13.Jan Wiklif L. Mistycy 1.Jan Tauler 2.Henryk Suzo 3.Jan Ruysbroeck 4.Dionizy Kartuz 5.Henryk Herp LI. Kres epoki LII. Dante Alighieri LIII. Korzenie renesansu LIV. Franciszek Petrarka Posłowie 1.Zasady edycji 2.Dzieje europejskiej filozofii klasycznej a historiografia filozofii 3.Kwestie metodologiczne A. Pojmowanie filozofii chrześcijańskiej B. Przedmiot filozofii średniowiecznej C. Metoda badawcza i wątki ekumeniczne Literatura cytowana Wykaz skrótów Summary Indeks osób Spis ilustracji 6