DZIEŃ DLA ZDROWIA. pod hasłem. Wojewódzka Strategia Prozdrowotna Państwowej Inspekcji Sanitarnej woj. łódzkiego. dla mieszkańców gmin woj.

Transkrypt

1 Wojewódzka Strategia Prozdrowotna Państwowej Inspekcji Sanitarnej woj. łódzkiego dla mieszkańców gmin woj. łódzkiego pod hasłem DZIEŃ DLA ZDROWIA Patronat medialny: str. 1

2 Wstęp Jak pokazują dane Głównego Urzędu Statystycznego w 2008 r. mieszkańcy wsi w województwie łódzkim stanowili 35,7 % ( osoby). Z myślą o tej grupie województwa łódzkiego w 2008 roku powstała Kampania Grunt To Zdrowie, opracowana jako zadanie własne przez Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Łodzi a koordynowana, realizowana i organizowana przez Państwową Inspekcję Sanitarną woj. łódzkiego. W latach 2008/2009 zrealizowane zostały dwie edycje Kampanii Grunt To Zdrowie. W dniach od 17 do 21 XI 2008 r. trwała edycja pilotażowa, którą objęto 8 gmin w 5 powiatach. Duże zainteresowanie mieszkańców i współpartnerów, profesjonalna koordynacja przez PSSE i organizacja potwierdziły, że jest to pomysł trafiony i istnieje potrzeba realizacji tego typu działań. W związku z tym PWIS w Łodzi podjął decyzję o wdrożeniu tego przedsięwzięcia w całym województwie w latach Kolejna edycja Kampanii przeprowadzona była na przełomie kwietnia i maja 2009 r. w 16 gminach z 15 powiatów województwa łódzkiego. Wiodącym tematem Kampanii była profilaktyka chorób nowotworowych ale również inna tematyka wynikająca z lokalnych potrzeb zdrowotnych i epidemiologicznych mająca za cel podnoszenie świadomości ludzi i wyrabianie właściwych nawyków w zakresie dbałości o własne zdrowie. Założeniem było objęcie działaniami informacyjno -edukacyjnymi w edycjach wiosennej i jesiennej wszystkich gmin woj. łódzkiego w latach str. 2

3 Działaniem wstępnym w zorganizowaniu Kampanii w Gminie było zainicjowanie przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego i zawiązanie koalicji lokalnej, w skład której wchodzili: Wójt Gminy, przedstawiciel służby zdrowia, ksiądz, członkinie KGW, Dyrektor Domu Kultury, Dyrektor Szkoły, straż pożarna i inni. Zawiązywanie koalicji współpartnerów pozwala w pełni wykorzystać środki, a także możliwości i potencjał osób działających w sferze publicznej. Przyczyniając się tym samym do wzmacniania świadomości zdrowotnej i kształtowania społecznego przekonania, że stan naszego zdrowia zależy w dużej mierze od każdego z nas, a określone zachowania i nawyki niosą za sobą określone konsekwencje zdrowotne. Edycja pilotażowa i wiosenna Kampanii Profilaktycznej Grunt To Zdrowie pokazały, że tego typu działania są bardzo potrzebne w środowisku wiejskim i dobrze odbierane przez mieszkańców gmin naszego województwa. Również gminne władze samorządowe chętnie uczestniczą w realizacji Kampanii. Nierzadko same deklarują chęć udziału w kolejnych edycjach. Państwowa Inspekcja Sanitarna woj. łódzkiego posiada fachową kadrę w zakresie promocji zdrowia o wszechstronnej wiedzy merytorycznej, umiejętnościach metodycznych i organizacyjnych, która w profesjonalny sposób przeprowadziła Kampanię aktywizując środowiska lokalne, władze samorządowe do podjęcia działań prozdrowotnych na swoim terenie. Na uznanie zasługuje duże zainteresowanie ofertą, jak również samą formą Kampanii, która ma na celu bezpośrednie wyjście do środowisk lokalnych odbiorców. str. 3

4 Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Łodzi przeanalizował przebieg oraz zdrowotne potrzeby lokalne Kampanii Grunt to Zdrowie realizowanej w latach 2008/ 2009 przez Wojewódzką i Powiatowe Stacje Sanitarno Epidemiologiczne woj. w łódzkiego. Pozytywny odbiór społeczny oraz fachowa i profesjonalna organizacja Kampanii pokazuje celowość i zasadność kontynuowania działań w kolejnych latach i poszerzenia zasięgu realizacji. W związku z tym zmodyfikowano i dostosowano do potrzeb środowiskowych wersję działań w tym zakresie. Od 2010 roku będzie ona kontynuowana jako zadanie własne pod nową nazwą: Wojewódzka Strategia Prozdrowotna Dzień dla Zdrowia Nastąpiło rozszerzenie tematyki oraz zasięgu środowiskowego i czasowego. Nadal jednak głównym adresatem są mieszkańcy gmin woj. łódzkiego a realizacja przebiegać będzie w latach w dwóch edycjach rocznych : wiosennej i jesiennej. Kontynuacja i rozwój form Strategii, oraz objęcie realizacją kolejnych gmin pozawala oczekiwać zwiększenia zdrowotnej świadomości społecznej i podejmowania prawidłowych wyborów. Przekonanie o celowości profilaktyki i wyrobienie pozytywnych nawyków zdrowotnych daje szansę wczesnego wykrywania groźnych chorób, ale także unikania czynników ryzyka sprzyjających rozwojowi chorób. Osiągnięcie wysokiej efektywności zamierzeń stawianych za cel Strategii wymaga jednak długofalowych działań, oraz poparcia i udziału jak największej ilości współpartnerów. str. 4

5 Wojewódzka Strategia Prozdrowotna DZIEŃ DLA ZDROWIA I. Organizator: Organizatorem, koordynatorem i realizatorem działań Strategii DZIEN DLA ZDROWIA jest Państwowa Inspekcja Sanitarna woj. łódzkiego Wojewódzka Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Łodzi i Powiatowe Stacje Sanitarno Epidemiologiczne woj. łódzkiego we współpracy z partnerami lokalnymi wspierającymi działania, którym bliskie są cele i tematyka z zakresu zdrowia. II. Cele Strategii - zaktywizowanie jednostek samorządu terytorialnego oraz środowisk lokalnych do działań na rzecz umocnienia zdrowia i propagowania zachowań prozdrowotnych mieszkańców. - zahamowanie zachorowań na nowotwory i inne choroby cywilizacyjne, - rozpowszechnienie Europejskiego Kodeksu Walki z Rakiem jako zbioru zasad wspierających zdrowie, str. 5

6 - zwiększenie świadomości społecznej z zakresu zagrożeń ze strony chorób nowotworowych, schorzeń układu krążenia, cukrzycy, uzależnień, złego odżywiania itp. - kształtowanie prawidłowych nawyków zdrowotnych mających na celu dbałość o jakość własnego zdrowia i osób bliskich, - wskazanie zagrożeń zdrowotnych i chorób związanych z pracą w rolnictwie. III. Adresaci: Strategia jest skierowana do mieszkańców gmin województwa łódzkiego, instytucji, lokalnych społeczności, członków stowarzyszeń i organizacji pozarządowych działających w środowisku wiejskim. IV. Organizacja działań: Ideą działań jest zorganizowanie jednodniowego przedsięwzięcia, którego tematyka związana będzie z edukacją zdrowotną. Miejscem realizacji może być dowolnie wybrany obiekt użyteczności publicznej (zarówno o charakterze administracyjnym, jak również kulturalno oświatowym), zakład pracy, placówki służby zdrowia, jak również wszelkiego rodzaju instytucje, firmy, szkoły, Domy Kultury zainteresowane realizacją działań prozdrowotnych dla środowiska lokalnego na terenie swoich obiektów. str. 6

7 Dla prawidłowego zorganizowania Strategii niezbędne jest zawiązanie lokalnej Koalicji współpartnerów złożonych z władz lokalnych, przedstawicieli samorządów lokalnych, służby zdrowia, szkolnictwa, kościoła, organizacji pozarządowych, straży pożarnej, członkiń KGW i innych. V. Zasięg Strategii: Realizacja Strategii powinna objąć wszystkie powiaty województwa łódzkiego w latach W edycjach wiosennej i jesiennej będą typowane 1 3 gminy, w których przeprowadzone zostaną działania prozdrowotne Dzień dla Zdrowia. Lata w edycjach wiosennej i jesiennej. VI. Termin realizacji: VII. Tematyka. Tematyką wiodącą są: Profilaktyka nowotworowa, uzależnienia, styl życia, prawidłowe odżywianie, zagrożenia w rolnictwie. W zależności od potrzeb zdrowotnych środowiska lokalnego będzie można podjąć poza tematyką wiodącą inną tematykę prozdrowotną, która wymaga zasygnalizowania i rozpropagowania wśród miejscowego społeczeństwa. str. 7

8 Edukacja zdrowotna jest niezbędnym elementem działań profilaktycznych. Biorąc pod uwagę wciąż niską świadomość zagrożenia chorobą i zbyt późne jej rozpoznanie, konieczne jest podjęcie długofalowych działań edukacyjnych w zakresie profilaktyki i wczesnego wykrywania nowotworów i innych zagrożeń zdrowotnych. VIII. Współpartnerzy: - Starostowie, wójtowie, samorządy gminne, - służba zdrowia, - Domy Kultury, media lokalne i regionalne, - Lokalni przedsiębiorcy, - Księża, - Wojewódzkie Ośrodki Koordynujące w Łodzi Populacyjne Programy Wczesnego Wykrywania Raka Piersi i Raka szyjki Macicy. - Regionalny Ośrodek Onkologiczny w Łodzi, - NZOZ Medica Łódź, - NZOZ SALVE Łódź, - Ośrodki Doradztwa Rolniczego, Agencja Rynku Rolnego w Łodzi, - i inni. str. 8

9 - fora dyskusyjne - spotkania z ekspertami VII. Formy realizacji: - warsztaty edukacyjne (np. z zakresu nauki samobadania piersi, pierwszej pomocy przedmedycznej itp. - seanse filmowe o tematyce zdrowotnej - festyny rodzinne - konkursy wiedzy o zdrowiu, - wystawy prac plastycznych młodzieży, - badania profilaktyczne m. innymi: pomiary ciśnienia krwi badanie poziomu cukru we krwi badanie cholesterolu we krwi pomiar zawartości tlenku węgla w wydychanym powietrzu pomiar wskaźnika BMI. Mammografia, cytologia, prześwietlenia RTG str. 9

10 VIII. Harmonogram działań na lata / dotyczy organizacji jednej edycji / - zawiązanie koalicji współpartnerów ze środowiska lokalnego oraz przedstawienie im ich roli w Strategii, - opracowanie harmonogramu działań lokalnych, - ustalenie lokalizacji imprezy - podział zadań, - pozyskanie wykładowców, lekarzy, specjalistów, - ustalenie programu i zasad przebiegu Dnia dla zdrowia, - opracowanie sposobu powiadamiania mieszkańców o dniu i miejscu Dnia dla zdrowia, - organizacja Dnia dla zdrowia w gminach, - ocena przebiegu Strategii, - opracowanie wniosków, - opracowanie sprawozdania z realizacji, - spotkanie podsumowujące Dzień dla Zdrowia. str. 10

11 Analiza sytuacji zdrowotnej w Polsce Nowotwory złośliwe i choroby układu krążenia są przyczyną ponad połowy zgonów w naszym kraju. Dlatego taka ważna jest edukacja społeczna w zakresie wczesnej profilaktyki tych schorzeń, mająca na celu wczesną diagnozę dającą większe szanse na wyleczenie. Oraz podnoszenie świadomości z zakresu czynników ryzyka mających wpływ na powstanie i rozwój choroby, a które to czynniki dzięki podejmowaniu świadomych i odpowiedzialnych decyzji można eliminować lub redukować. Przyczyny zgonów mężczyzn w Polsce /2004 r./ 10% 22% 43% 25% choroby układu krążenia nowotwory złośliwe wypadki i urazy inne str. 11

12 Przyczyny zgonów kobiet w Polsce /2004 r./ 4% 21% 22% 33% choroby układy krążenia nowotwory złośliwe wypadki i urazy inne Choroby układu krążenia są główną przyczyną zgonów, a więc skrócenia trwania życia oraz chorobowości i inwalidztwa w rozwiniętych krajach świata, w tym także Polski, jak również stają się dominującą przyczyną zgonów, osób dorosłych w krajach rozwijających się. Mimo, że od lat 60-tych w USA, od lat 70-tych w Europie Zachodniej, a od lat 90-tych w Polsce obserwuje się trend spadku tej umieralności, to szacuje się, że choroby układu krążenia będą główną przyczyną zgonu współczesnych społeczeństw, co najmniej do 2020 roku. Mimo, że jak wspomniano w ostatniej dekadzie lat w Polsce obserwujemy trend spadku umieralności sercowo-naczyniowej, to jednak jest ona nadal zdecydowanie wyższa niż w krajach Europy Zachodniej. str. 12

13 Objęcie programem profilaktyki chorób układu krążenia w 2009 r. Średnia wartość dla Polski: 18,92% Nowotwory w Polsce według Zakładu Epidemiologii i Prewencji Nowotworów stanowią wciąż narastający problem zdrowotny i ekonomiczny naszego społeczeństwa. Każdego roku notuje się w Polsce prawie nowych zachorowań, ponad zgonów i około osób z chorobą nowotworową pokazują wielkość tego problemu. Jak podkreślają onkolodzy podstawę poprawy takiego stanu rzeczy jest wczesna profilaktyka, której poświęca się w kampanii kluczową uwagę. str. 13

14 Znaczenie wczesnej profilaktyki nowotworów podkreśla także fakt znalezienia się województwa łódzkiego na szóstym miejscu w Polsce pod względem śmiertelności na nowotwory. Z powodu nowotworów umiera rocznie w naszym regionie ponad 6000 osób, każdego dnia umiera około 20 osób. Struktura zachorowań na nowotwory u mężczyzn /2006 r./ 30,80% 23,60% płuco prostata okrężnica pęcherz moczowy żołądek 2,30% 2,50% 3,30% 11,20% odbytnica nerka krtań trzustka 3,60% 16,40% nieokreślone 4,80% 5,40% 6,20% inne str. 14

15 Struktura zachorowań na nowotwory u kobiet /2006 r./ 35,40% 21,50% pierś płuco trzon macicy okrężnica 8,20% jajnik szyjka macicy 2,40% 7,10% odbytnica żołądek trzustka 2,60% 6,10% nerka 3,00% 3,20% 5,20% 5,30% inne Struktura zgonów na nowotwory u mężczyzn /2006 r 23,10% płuco nieokreślone 32,10% żołądek 2,60% 3,00% 3,10% prostata okrężnica pęcherz moczowy trzustka krtań 4,00% 4,30% 6,40% 7,10% 6,80% 7,40% nerka mózg inne str. 15

16 Struktura zgonów na nowotwory u kobiet /2006 r./ 13,10% 30,40% 12,80% 2,50% 3,50% 9,20% 5,00% 7,70% 5,30% 4,60% 6,00% pierś płuco nieokreślone okrężnica jajnik szyjka macicy trzustka żołądek mózg odbytnica inne Objęcie programem profilaktyki raka szyjki macicy w 2009 r. Średnia wartość dla Polski: 21,39% str. 16

17 Objęcie programem profilaktyki raka piersi w 2009 r. Średnia wartość dla Polski: 31,38% Czynniki warunkujące zdrowie 60,00% 40,00% 50,00% 20,00% 10,00% 20,00% 20,00% 0,00% styl życia opieka zdrowotna biologia człowieka środowisko str. 17

18 Jak podkreślają specjaliści z zakresu promocji zdrowia kluczowym czynnikiem determinującym prawidłowy stan zdrowia jest styl życia, który należy rozumieć jako świadome decyzje i zachowania związane z odżywianiem, aktywnością fizyczną, życiem zawodowym i osobistym, higieną, oraz narażeniem na czynniki ryzyka. Dlatego tak ważnym elementem działań prozdrowotnych jest kształtowanie świadomości społecznej w zakresie dbałości o własne zdrowie i kształtowanie przekonania, że jego poziom w dużej mierze zależy od nas samych, a codzienne decyzje odgrywają kluczowa rolę dla nas samych i bliskich osób z naszego otoczenia. str. 18