Kryteria włączenia do Sieci Najciekawszych Wsi a Plan Działań na rzecz wypełnienia kryteriów uczestnictwa w sieci. Ryszard Wilczyński

Transkrypt

1 Kryteria włączenia do Sieci Najciekawszych Wsi a Plan Działań na rzecz wypełnienia kryteriów uczestnictwa w sieci Ryszard Wilczyński

2 Sieć Najciekawszych Wsi cele Ochronić zasób kulturowy najcenniejszych wsi w Polsce Wykorzystać ten zasób do rozwoju miejscowości w kierunku turystyki (soft) Jak? Stosując mechanizmy rewitalizacji i rozwoju wewnętrznego miejscowości

3 Jakość miejsca i oferty Satysfakcja odbiorcy oferty Walory uczestnika SNW satysfakcja odbiorcy KLIMAT SPECYFIKA emocje ZASÓB 1.Ukształtowanie przestrzenne i wizerunek miejscowości 2. Infrastruktura pobytowa 3. Infrastruktura udostępnienia (trasa) przeżycie pobyt

4 Wymagania uczestnictwa w sieci KLIMAT 20% Typ A i B min. 10% SPECYFIKA 20% ZASÓB 60% sposób udostępnienia (trasa) - 15% infrastruktura pobytowa - 15% ukształtowanie i wizerunek miejscowości - 30% Typ A min. 12,5% Typ B min 10 % Typ A min. 37,5 % Typ B min 30 % Typ A min. 60 % Typ B min 50%

5 Jakie narzędzia? Nie wszystkie wsie zdołają spełnić kryteria uczestnictwa w sieci w zakresie wymaganego minimum. Będą potrzebowały Planu Działań na rzecz spełnienia kryteriów uczestnictwa w sieci. Będzie to dokument zbieżny z planem rewitalizacji. Zakwalifikowanie do sieci będzie oznaczało konieczność jego posiadania w celu wzmacniania walorów

6 Mechanizm wypełnienia standardów uczestnictwa w SNW ZASÓB 1.Ukształtowanie przestrzenne i wizerunek miejscowości 30% 2. Infrastruktura pobytowa 15% 3. Infrastruktura udostępnienia 15% (trasa) SPECYFIKA 20% KLIMAT 20% Program rewitalizacji Rozwój wewnętrzny miejscowości PLAN DZIAŁAŃ na rzecz wypełnienia kryteriów uczestnictwa w sieci

7 Plan rewitalizacji Plan rewitalizacji ma służyć rozpoznaniu (opis i określenie wartości) wszystkich obszarów, podobszarów i poszczególnych aspektów kryteriów uczestnictwa w sieci. Najważniejszą jego funkcją jest ustalenie kierunków kształtowania i rozwoju poszczególnych walorów miejscowości, w szczególności co do ochrony i wykorzystania zabytkowych zasobów dziedzictwa kulturowego. Kryteria uczestnictwa w sieci określają zatem zagadnienia niezbędne do podjęcia w ramach koncepcji rewitalizacji, której metodologia przy okazji powstawania sieci będzie się kształtować.

8 Obszar rewitalizacji Układ przestrzenny miejscowości 8 pkt Ukształtowanie przestrzenne miejscowości i jej wizerunek 30 pkt Zabytki i obiekty o szczególnych walorach 8 pkt Zabudowa i architektura 6 pkt Mała architektura 2 pkt Elementy przyrodnicze i krajobrazowe wewnątrz miejscowości, 3 pkt Elementy przyrodnicze i krajobrazowe w otoczeniu miejscowości, 3 pkt

9 Obszar rozwoju wewnętrznego Baza noclegowa 6 pkt Infrastruktura pobytowa 15 pkt Baza gastronomiczna 4 pkt Miejsca parkingowe i postoju turystów 2 pkt Infrastruktura wypoczynku i uzupełniająca 3 pkt

10 Obszar rozwoju wewnętrznego Sposób udostępnienia 15 pkt Przebieg trasy prezentującej walory wsi 6 pkt Atrakcyjność i możliwości przemieszczania się w obrębie miejscowości, 3 pkt Powiązanie z innymi istniejącymi trasami i szlakami 2 pkt System informacji 2 pkt Infrastruktura uzupełniająca 2 pkt

11 Obszar Planu Działań Specyfika wsi 20 pkt Zdefiniowanie i komunikowanie atrakcyjności miejscowości 5 pkt Szczególne atrakcje (ponadlokalne, regionalne, krajowe) w bezpośrednim otoczeniu, 5 pkt Kształtowanie specyfiki i/lub tematu wsi 5 pkt Specyfika życia wiejskiego i wydarzenia 5 pkt

12 Obszar Planu Działań Klimat miejsca 20 pkt Eksponowanie tożsamości i wartości symbolicznych 6 pkt Nastawienie mieszkańców 4 pkt Kształtowanie przestrzeni zmysłów 5 pkt Możliwości kreacji i działań artystycznych 5 pkt

13 ZASÓB MIEJSCOWOŚCI - to tkanka materialna rozlokowana w przestrzeni będąca nośnikiem walorów i wartości decydujących o atrakcyjności miejscowości. 1. Ukształtowanie przestrzenne i wizerunek miejscowości, tj.: wartość (zabytkowa, historyczna), stan i wizualna atrakcyjność stref zabudowy, jakość i funkcjonalność powiązań z terenami komunikacyjnymi i obsługowymi oraz terenami przyległymi tworzącymi ramę krajobrazową miejscowości.

14 Zasób - Ukształtowanie przestrzenne i wizerunek miejscowości Kamień Śląski (gmina Gogolin, województwo opolskie; wieś spełnia warunki uczestnictwa w Sieci Najciekawszych Wsi, jako wieś dziedzictwa kulturowego) wysoka jakość ukształtowania przestrzennego i wizerunku miejscowości, fot. Ryszard Wilczyński.

15 ZASÓB MIEJSCOWOŚCI 2. Infrastruktura pobytowa: zaspokojenie podstawowych potrzeb bytowych oraz bezpośrednio związanych ze zwiedzaniem (nocleg i posiłki oraz urządzenie poszczególnych miejsc ważnych dla pobytu).

16 Zasób - Infrastruktura pobytowa Kamień Śląski - infrastruktura pobytowa noclegowo konferencyjna: między innymi zamku i sanatorium Sebastianeum Silesiacum oraz spacerowo rekreacyjna w obrębie zabudowy wiejskiej i w parku zamkowym, fot. Ryszard Wilczyński.

17 ZASÓB MIEJSCOWOŚCI 3. Infrastruktura udostępnienia walorów miejscowości, trasa zwiedzania i jej powiązania funkcjonalne.

18 SPECYFIKA MIEJSCOWOŚCI - elementy wyróżniające (wyróżniki) miejscowość, nadają wsi tożsamość i rozpoznawalność jako miejsca szczególnego specyficzna zabudowa - wyróżniająca się i celowo eksponowana, sposób organizacji przestrzeni - ukształtowany historycznie lub świadomie komponowany na rzecz wiodącego tematu miejscowości, produkt lokalny lub tradycyjny - stanowiący wizytówkę miejscowości, sposób organizacji życia indywidualnego i zbiorowego oraz gospodarowania i wytwarzania (praktyki rolnicze, rzemiosło i rękodzieło, sztuka ludowa, tradycyjne potrawy), zdarzenia z tym związane oraz organizowane wydarzenia. Specyfikę wsi komunikuje krótkie hasło (slogan) - oddające istotę jej atrakcyjności i motywujące do odwiedzin oraz logo.

19 Specyfika Kamień Śląski specyfika: między innymi ogród do praktykowania metod leczniczych ks. Sebastiana Kneippa przy Sanatorium, fot. Ryszard Wilczyński.

20 Stowarzyszenie Najpiękniejszych Wsi Francji Rok założenia 1982 Liczba miejscowości 157 Budżet (2011) 490 tys. Euro

21 Jakość - zachowanie i ochrona dziedzictwa kulturowego

22 Jakość - walory dziedzictwa kulturowego Opracowanie Karolina Rybak na podstawie

23 Jakość atrakcyjność wydarzeń i przeżyć Opracowanie Karolina Rybak na podstawie

24 Opracowanie i fot. Karolina Rybak. Rozwój - tworzenie koszyka produktów lokalnych

25 Wizerunek (marka Premium) sieci Najpiękniejszych Wsi Francji Opracowanie Karolina Rybak na podstawie

26 Inne sieci: Belgia, Włochy, Niemcy, Hiszpania, Rumunia, Kanada, Japonia. Źródło: prezentacja Ochrona zabytków, rozwój wsi, turystyka: odnosząca sukcesy koncepcja najpiękniejszych wsi rozprzestrzenia się w Europie, Marcus Thieme, Saksoński Urząd Krajowy ds. Środowiska, Rolnictwa i Geologii, Drezno; Konferencja Wiejska Przestrzeń zagrożone dziedzictwo, Kamień Śląski (woj. Opolskie, Polska), 16 czerwca 2011 r.

27 Idea utworzenia Sieci Najciekawszych Wsi w Polsce propozycja rozwoju miejscowości poprzez wykorzystanie walorów kulturowych, przyrodniczych, krajobrazowych, ładu przestrzennego oraz doświadczania wiejskości w ramach turystyki wiejskiej.

28 Tworzenie Sieci Najciekawszych Wsi to możliwość: - ukierunkowania procesu odnowy (specjalizacja) - wykorzystania już powstałego dorobku poprzez łączenie potencjałów wsi i ich współpracę sieciową oraz przeprowadzenia ukierunkowanego procesu rewitalizacji

29 Typy wsi w sieci Typ A wsie dziedzictwa kulturowego Typ B wsie przeżyć i emocji Atrakcyjność poprzez wysokie walory zasobów materialnych Atrakcyjność poprzez doświadczanie wiejskości (mniejsze walory zasobów materialnych)

30 Typ A wsie dziedzictwa kulturowego Wojszki (woj. podlaskie) po lewej i Jemielnica (woj. opolskie) po prawej. Przykłady potencjalnych uczestników Sieci Najciekawszych Wsi w Polsce, jako wsie dziedzictwa kulturowego, fot. Ryszard Wilczyński.

31 Typ B wsie przeżyć i emocji Skansen w Szymbarku w województwie pomorskim po lewej (między innymi dom do góry nogami, najdłuższe deski świata 36,83m i 46,53m wpisane do Księgi Rekordów Guinnesa, park linowy, fot. Ryszard Wilczyński oraz wioski tematyczne w województwie zachodniopomorskim - po prawej (Sierakowo Sławieńskie wieś hobbitów, Iwięcino wieś końca świata, Dąbrowa wieś dobrego życia), fot. Maria Idziak. Przykłady potencjalnych uczestników Sieci Najciekawszych Wsi w Polsce, jako wsie przeżyć i emocji.

32 Gniewino (gmina i wieś w województwie pomorskim) - uczestnik konkursu o Europejką Nagrodę Odnowy Wsi We wsi między innymi Centrum pobytowe Euro 2012 (wykorzystane przez zwycięzcę turnieju - reprezentację Hiszpanii) oraz park rozrywki Kaszubskie Oko. Wieś spełnia warunki uczestnictwa w Sieci Najciekawszych Wsi, jako wieś przeżyć i emocji. fot. Ryszard Wilczyński.

33 KLIMAT MIEJSCA elementy powodujące wrażeniowy odbiór miejscowości z udziałem wyobraźni, emocji i zmysłów wartości niematerialne - emocjonalne i symboliczne (historia miejsca, spuścizna duchowa, przekaz międzypokoleniowy, gwara, obrzędy, legendy), elementy sacrum. postawa mieszkańców - komunikowana gościnność i serdeczność oraz umiejętność podejmowania interakcji, zaangażowanie zmysłów poprzez muzykę, dźwięki, światło, zapachy itd., wrażenia powodując pogłębienie odbioru treści odbieranego (przeżywanego) miejsca.

34 Klimat Kamień Śląski, klimat: intymne i na wskroś wiejskie wnętrza krajobrazowe z powszechną obecnością kamienia wapiennego, fot. Ryszard Wilczyński.

35 Tworzenie Sieci Najciekawszych Wsi w Polsce Rok Faza realizacji Wynik 2012 koncepcyjna opracowanie koncepcji Sieci Najciekawszych Wsi 2013 upowszechniania i wyłonienia instytucji wdrążającej przygotowawcza projektów wdrożeniowych wprowadzenie zamysłu do dyskursu o rozwoju obszarów wiejskich umieszczenie w planach działania PSORW preselekcja uczestników SNW wyłonienie partnerów opracowanie koncepcji projektów wdrożeniowych (spotkanie w Jemielnicy) 2014 projektów wdrożeniowych wyłonienie potencjalnych uczestników sieci i regionalnych struktur organizujących sieć w województwach przygotowanie planów działań na rzecz spełnienia przez wsie 2015 warunków uczestnictwa w sieci organizacji sieci wyłonienie krajowego operatora sieci przyjęcie zasad funkcjonowania sieci i planu tworzenia oferty przyjęcie zasad certyfikacji i uczestnictwa w sieci 2016 funkcjonowania sieci Obecność Sieci na rynku usług turystycznych

36 Dziękuję za uwagę Ryszard Wilczyński