ZNACZENIE OCHRONY REZERWATOWEJ DLA ZACHOWANIA BIOTY POROSTÓW (ASCOMYCOTA LICHENISATI) W PUSZCZY KOZIENICKIEJ
|
|
- Justyna Żukowska
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 ZNAZE OHRONY REZERWATOWEJ DLA ZAHOWANA BOTY POROSTÓW (ASOMYOTA LHSAT) W PUSZZY KOZKEJ Stanisław ieśliński Abstrakt Porównywano bogactwo gatunkowe, zasiedlane podłoża, frekwencję, porostów epifitycznych i epiksylicznych w zbiorowiskach leśnych w rezerwatach i lasach gospodarczych. Wyodrębniono i scharakteryzowano trzy grupy gatunków: rosnące w rezerwatach i lasach gospodarczych (99 gat., 58%), tylko w rezerwatach (59 gat., 35%), i wyłącznie w lasach gospodarczych (12 gat., 7%). W tabeli 2 zestawiono wybrane, szczególnie cenne, gatunki rosnące w rezerwatach i lasach gospodarczych. Zbiorowiska leśne w rezerwatach, w porównaniu z lasami gospodarczymi, wyróżniają się zdecydowanie większym bogactwem bioty porostów, poszczególne gatunki osiągają w nich wyższe klasy frekwencji i większą możliwość wykorzystywania zakresu amplitudy ekologicznej w odniesieniu do gatunków drzew. Ubożenie bioty porostów w lasach gospodarczych jest następstwem zmniejszania się różnorodności gatunkowej i wiekowej drzew w zbiorowisku leśnym. Wskazano na znaczenie sędziwych drzew, głównie dębów w zachowaniu bogactwa gatunkowego porostów epifitycznych. Z badań wynika, że system ochrony rezerwatowej w Puszczy Kozienickiej w znacznym stopniu zabezpiecza biotę porostów epifitycznych i epiksylicznych jaka zachowała się do obecnych czasów. Słowa kluczowe: porosty, rezerwat, lasy gospodarcze, Puszcza Kozienicka, Polska entralna THE ROLE OF NATURE RESERES N ONSERATON OF THE LH BOTA (ASOMYOTA LHSAT) N KOZKA PRMEAL FOREST Abstract Species richness, type of inhabited substrate, and frequency of epiphytic and epixyles lichens were compared between the reserves and managed forests. Three groups of lichens were distinguished and characterized: the species growing both in the reserves and managed forests (99 taxa 58%), the species growing exclusively in Studia i Materiały entrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej R. 10. Zeszyt 3 (19) /
2 the nature reserves (59, 35%), and the species growing exclusively in managed forests (12, 7%). Table 2 lists some particularly valuable species occurring in the reserves and managed forests. The forest communities in the reserves, as compared with managed forests, differ significantly with greater richness of lichen biota, higher frequencies of particular species, and wider range of ecological amplitude of tree species available for lichen colonization. mpoverishment of lichens biota in managed forest is due to the reduction of species diversity and age structure of trees in forest community. t has been pointed out the importance of old trees, mainly oaks in preservation of species richness of epiphytic lichens. The research shows that system of reserve protection in Kozienicka Primeval Forest secure the epixyles and epiphytic lichens biota that preserved until present time. Key words: lichens, nature reserve, managed forests, Kozienicka Primeval Forest, entral Poland Wstęp Puszcza Kozienicka jest znaczącym pod względem zajmowanej powierzchni obszarem leśnym na niżu Polski. Lasy zajmują tu około 39 tys. ha (Zielony, Bujak 1997). Objęta jest różnymi formami ochrony. Obecnie na tym terenie znajduje się 15 rezerwatów przyrody. Najstarszy Zagożdżon utworzony został w 1962, najmłodszy Guść w 2002 r. W 1983 r. powołany został Kozienicki Park Krajobrazowy, powiększony w 2001 r. Zasady proekologicznej gospodarki leśnej określa Leśny Kompleks Promocyjny Lasy Puszczy Kozienickiej, utworzony w 1995 r. W zbiorowiskach leśnych Puszczy około 165 drzew uzyskało status pomnika przyrody. Wśród nich najliczniej reprezentowane są dęby w wieku od 150 nawet do 400 lat. Ponadto powołanych zostało na tym obszarze 113 użytków ekologicznych o łącznej powierzchni 353,7 ha (Kowalczewski, Zielony 1997). Puszcza Kozienicka należała do bardzo słabo rozpoznanych obszarów leśnych pod względem bogactwa i stanu zachowania bioty porostów (zlichenizowanych grzybów). Pierwsza publikowana praca dotyczyła porostów rezerwatu Zagożdżon (ieśliński 1978). ntensyfikacja badań nastąpiła na początku XX wieku. Prowadzone były pod kątem rozpoznania zagrożenia bioty porostów (ieśliński 2003a), oceny bogactwa i stanu zachowania w rezerwatach przyrody (ieśliński 2003b, 2007, 2008a) oraz w lasach gospodarczych (ieśliński 2008b). elem niniejszego artykułu jest porównanie bogactwa gatunkowego, stanu zachowania, frekwencji bioty porostów w 10 rezerwatach przyrody i w lasach gospodarczych. Szczególną uwagę zwrócono na znaczenie ochrony rezerwatowej dla zachowania biologicznej różnorodności porostów. Teren badań i uwagi metodyczne Badaniami lichenologicznymi objętych zostało dotychczas 10 rezerwatów przyrody, tj. Zagożdzon, Brzeźniczka, iszek, Jedlnia, Leniwa, Pionki, Ponty, PontyDęby, 100 S. ieśliński ZNAZE OHRONY REZERWATOWEJ...
3 Załamanek. Źródło Królewskie (ryc. 1). Mają one status ochrony częściowej, a przedmiotem ochrony są zbiorowiska leśne będące resztkami dawnych lasów, ze szczególnym uwzględnieniem jodły, buka i jaworu rosnących tu na granicy swoich naturalnych zasięgów. ch krótka charakterystyka przyrodnicza znajduje się w cytowanych wcześniej opracowaniach lichenologicznych, natomiast szczegółowy opis typów siedlisk w rezerwatach zawarty jest w pracy Kurowskiego i in. (2007). Ryc. 1. Teren badań (Puszcza Kozienicka). Objaśnienia: 1) granica Kozienickiego Parku Krajobrazowego, 2) granica otuliny Kozienickiego Parku Krajobrazowego, 3) badane stanowiska i ich numery, 4) rezerwaty przyrody: Brzeźniczka, iszek, Jedlnia, Krupiec, Leniwa, Ługi Helenowskie, Miodne, Okólny Ług, X Pionki, X Ponty, X PontyDęby, X Załamanek, X Zagożdżon, X Źródło Królewskie, X Guść, 5) rezerwaty objęte badaniami Fig. 1. Study area Puszcza Kozienicka. nstructions: 1) the boundaries of the Kozienicki Landscape Park, 2) Kozienicki Landscape Park boundaries of the protection zone, 3) observed localities and their numbers, 4) nature reserves: Brzeźniczka, szek, Jedlnia, Krępiec, Leniwa, Ługi Helenowskie, Miodne, Okólny Ług, X Pionki, X Ponty, X PontyDęby, X Załamanek, X Zagożdżon, X Źródło Królewskie, X Guść, 5) explored reserves Ocena zróżnicowania gatunkowego, stanu zachowania bioty porostów w lasach gospodarczych Puszczy Kozienickiej oparta jest na 28 badanych stanowiskach (ie- Studia i Materiały entrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej R. 10. Zeszyt 3 (19) /
4 śliński 2008b). ch lokalizacja znajduje się w partiach zbiorowisk leśnych w sąsiedztwie badanych rezerwatów (ryc. 1). Dotychczasowe badania zarówno na obszarach chronionych, jak i w lasach gospodarczych, koncentrowały się głównie w środkowej, najmniej rozczłonkowanej partii Puszczy Kozienickiej. Klasy frekwencji bioty porostów w rezerwatach i lasach gospodarczych przyjęto według schematu, jak w tabeli 1. Natomiast w tabeli 2 przyjęto następujące skróty nazw gatunków drzew: Ab Abies alba, Ac Acer pseudoplatanus, Al Alnus glutinosa, Ap Acer platanoides, B Betula pendula, arpinus betulus, F Fraxinus excelsior, P Pinus sylvestris, Pt Populus tremula, uercus petraea i. robur, Ti Tilia cordata, S Sorbus aucuparia oraz L Lignum (martwe drewno). Kategorie zagrożenia i zagrożenie gatunków przyjęto za opracowaniem ieślińskiego i in. (2006), zaś nomenklaturę gatunków porostów za katalogiem Fałtynowicza (2003). Symbolem * w tabeli 2 oznaczono grzyb naporostowy. Analiza porównawcza bioty porostów w rezerwatach i lasach gospodarczych (tab. 2) opiera się na wynikach badań prowadzonych w latach Tab. 1. Klasy frekwencji bioty porostów Table 1. The frequency classes of the lichens biota Rezerwaty Klasy frekwencji Lasy gospodarcze 1 rezerwat (10% ogółu badanych rezerwatów) bardzo rzadki 13 stanowisk (do 11% ogółu stanowisk) 23 rezerwaty (30%) rzadki 48 stanowisk (29%) 45 rezerwatów (50%) częsty 914 stanowisk (50%) 67 rezerwatów (70%) pospolity 1521 stanowisk (75%) ponad 7 rezerwatów (ponad 70%) bardzo pospolity ponad 21 stanowisk (ponad 75%) Wyniki W 10 rezerwatach i na 28 stanowiskach w lasach gospodarczych, na różnego rodzaju podłożach (kora drzew, martwe drewno, gleba, podłoże skalne) stwierdzono występowanie 199 gatunków porostów, z 267 znanych do tej pory w Puszczy Kozienickiej. W rezerwatach stwierdzono 179 gatunków, w zbiorowiskach lasów gospodarczych 136. Do dalszej analizy porównawczej uwzględniono jedynie porosty rosnące na korze drzew (epifity) i na murszejącym drewnie (epiksyle). Te grupy biologiczno-ekologczne porostów są najbardziej charakterystyczne dla zbiorowisk leśnych. Kora drzew, martwe drewno zwykle w postaci próchniejących pniaków po ściętych drzewach, w zbiorowiskach leśnych są powszechnie dostępne dla porostów. Poza tym porosty z wymienionych grup ekologicznych wyróżniają 102 S. ieśliński ZNAZE OHRONY REZERWATOWEJ...
5 się dużą wrażliwością na wszelkie zmiany warunków siedliskowych w środowisku leśnym. Porosty rosnące na glebie, a także na podłożu skalnym, nie są reprezentatywne dla porównywanych obszarów leśnych. zęściej spotykane są w lasach gospodarczych. Tylko w niektórych rezerwatach występują sporadycznie porosty naziemne, zwykle w miejscach sztucznie pozbawionych pokrywy roślinnej, np. brzegi rowów, obrzeża dróg, polan itp. W rezerwatach nie występuje podłoże skalne zarówno pochodzenia naturalnego (głazy, kamienie), jak i antropogenicznego (beton, tynk, eternit). Biorąc pod uwagę powyższe uwarunkowania biota porostów epifitycznych i epiksylicznych występujących w rezerwatach i w lasach gospodarczych łącznie obejmuje 170 gatunków. Najliczniejsza jest grupa gatunków rosnących zarówno w obiektach chronionych i lasach gospodarczych, Obejmuje 99 gatunków (58% ogółu epifitów i epiksyli). Przeważają porosty szeroko rozpowszechnione, osiągające wysokie klasy frekwencji w porównywanych obszarach leśnych, np. Hypogymnia physodes, Parmelia sulcata, Evernia prunastri, Lecanora conizaeoides i in. Rosną zwykle obficie, pokrywają duże powierzchnie pni drzew i one decydują o lichenologicznym obrazie tutejszych zbiorowisk leśnych. W grupie gatunków wspólnych dla rezerwatów i lasów gospodarczych znajdują się także porosty bardziej wymagające pod względem zajmowanych siedlisk, rzadziej rosnące w lasach gospodarczych, np. Arthonia byssacea, alicium adspersum,. salicinum, hrysothrix candelaris i in. (tab. 2). Wyłącznie w rezerwatach stwierdzono 59 gatunków (35% ogółu epifitów i epiksyli). Znaczący udział mają wśród nich gatunki bardzo rzadkie w kraju, o wysokich kategoriach zagrożenia (tab. 2). Skąpo reprezentowane są porosty występujące tylko w lasach gospodarczych. Wyróżnia je jedynie 12 gatunków (7%). Z reguły są to porosty bardzo rzadkie i rzadkie ( i klasa frekwencji). W lasach tych stwierdzono obecność m.in. alicium viride, rzadkiego i zagrożonego porostu w zbiorowiskach leśnych w Polsce. Jego występowanie nie zostało do tej pory potwierdzone w rezerwatach. Zebrany został z kory sędziwego dębu (stanowisko 15, ryc. 1) Więcej interesujących wzajemnych relacji między porostami występującymi w rezerwatach i lasach gospodarczych dostarcza analiza porównawcza wybranych grup porostów epifitycznych i epiksylicznych. Uwzględniono tu gatunki wyróżniające się większymi wymaganiami w stosunku do zajmowanych siedlisk, daleko posuniętą specjalizacją ekologiczną, wąskim zakresem tolerancji w stosunku do większości czynników wynikających z wewnętrznego zróżnicowania środowiska leśnego, wysoką wrażliwością na oddziaływanie czynników pochodzenia antropogenicznego. Wyodrębniono (tab. 2) trzy grupy takich gatunków porostów: 1) porosty o wysokich preferencjach do fitoklimatu poszczególnych typów zbiorowisk leśnych jako naturalne ich składniki. Należą do szczególnie wrażliwych na zmiany warunków siedliskowych, głównie wilgotnościowych i świetlnych. ch ustępowanie wiąże się z kurczeniem lasów naturalnych i zanikiem nisz ekologicznych właściwych tym zbiorowiskom. Nie wykazują tendencji dynamicznych do opanowywania siedlisk pochodzenia antropogenicznego. W literaturze lichenologicznej znane są jako wskaźniki niżowych, starych lasów puszczań- Studia i Materiały entrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej R. 10. Zeszyt 3 (19) /
6 skich (porosty puszczańskie). Dotychczas z obszarów niżowych kraju wyodrębniono 71 takich gatunków (zyżewska, ieśliński 2003), spośród których w biocie porostów porównywanych obszarów leśnych, wystąpiło 25 (tab. 2), 2) porosty o wysokich kategoriach zagrożenia w kraju (R,,), które nie znalazły się w poprzedniej grupie. Populacje tych gatunków, niekiedy wymierające, zachowały się na nielicznych stanowiskach w kraju, w najlepiej zachowanych zbiorowiskach leśnych. W badanych rezerwatach i lasach gospodarczych osiągają niskie stopnie frekwencji, są to więc porosty bardzo rzadkie i rzadkie ( i klasa frekwencji) w porównywanych obszarach leśnych (24 gatunki), 3) porosty, którym nadano status wyróżniających Puszczę Kozienicką, tzn. gatunki wykazujące wysokie klasy frekwencji w rezerwatach (,, rzadziej ), występują obficie, wykazują dobrą żywotność. Podobnie jak porosty z poprzednich grup są zagrożone w kraju (kategorie R,,), bądź wykazują niższe kategorie zagrożenia (,L). Znajdują się tu gatunki, które w niektórych regionach kraju wymarły, np. Flavoparmelia caperata (RE w Borach Tucholskich, Lipnicki 2003), czy haenotheca phaeocephala wymarły w Górach Świętokrzyskich (ieśliński, Łubek 2003), bądź znajdują się na granicy wymarcia (R), np. Punctelia subrudecta na Pomorzu Gdańskim (Fałtynowicz, Kukwa 2003) i in. Te najcenniejsze elementy bioty porostów, zestawiono w tabeli 2. Łącznie obejmuje ona 72 gatunki epifityczne i epiksyliczne występujące w rezerwatach, a niektóre również w lasach gospodarczych. Z analizy tabeli wynika wiele interesujących prawidłowości związanych z ich występowaniem w analizowanych obszarach. Zbiorowiska leśne w rezerwatach, w stosunku do lasów gospodarczych, wyróżniają się znacznie większym bogactwem gatunkowym. Na 72 gatunki zestawione w tabeli 2 tylko 35 potwierdzono w lasach gospodarczych. Uwaga ta dotyczy wszystkich porównywanych grup gatunków. Na 24 gatunki puszczańskie w lasach gospodarczych wystąpiło tylko 10. Podobna sytuacja dotyczy porostów z grupy drugiej. Natomiast znacznie korzystniejsze dla lasów gospodarczych jest bogactwo gatunkowe w grupie trzeciej. Liczba gatunków porostów z tej grupy w lasach gospodarczych (16) niewiele odbiega w stosunku do rezerwatów (23). Bardzo wyraźne różnice dotyczą frekwencji analizowanych grup gatunków. Porosty występujące w obu porównywanych obszarach leśnych wyższe klasy frekwencji posiadają w rezerwatach, są więc bardziej rozpowszechnione w lasach objętych ochroną. Różnice wynoszą niekiedy trzy, a nawet cztery klasy frekwencji, np. niektóre gatunki w grupie porostów puszczańskich. Podobne dysproporcje w rozpowszechnieniu poszczególnych gatunków dotyczą porostów wyróżniających Puszczę Kozienicką (tab. 2, grupa 3). Jedynie Evernia prunastri w obu porównywanych obszarach leśnych osiąga najwyższą klasę frekwencji. Porównywane obszary leśne bardzo wyraźnie różnicują biotę porostów ze względu na zasiedlane podłoża. W przypadku epifitów jest to gatunek drzewa. Biota porostów w rezerwatach wykazuje znacznie większe zróżnicowanie w zasiedlaniu kory dostępnych gatunków drzew, ma więc większe możliwości wykorzystywania charakterystycznego dla każdego gatunku zakresu amplitudy ekologicznej w od- 104 S. ieśliński ZNAZE OHRONY REZERWATOWEJ...
7 niesieniu do podłoża (gatunku drzewa). W lasach gospodarczych, w bardziej ujednoliconych gatunkowo i wiekowo drzewostanach, porosty epifityczne mają możliwość utrzymywania się przy życiu na korze tylko dostępnych gatunków drzew, mieszczących się w zakresie ich ewolucyjnie utrwalonej skali ekologicznej. W lasach tych następuje więc zawężenie ich rzeczywistej amplitudy ekologicznej. Ubożenie bioty porostów w lasach gospodarczych jest więc następstwem zmniejszania różnorodności gatunkowej i wiekowej drzew w zbiorowisku leśnym. Utrzymywanie się przy życiu wielu gatunków w lasach gospodarczych, we wszystkich analizowanych grupach, uwarunkowane jest głównie obecnością pojedynczych, starych okazów dębów i grabów. Usunięcie tych drzew spowoduje, że biota porostów w lasach gospodarczych będzie jeszcze bardziej uboga. Stare okazy dębów, podobnie jesionów, grabów charakteryzują się m.in. rozległymi i głębokimi spękaniami kory, a powstające szczeliny i boczne powierzchnie spękań tworzą nisze sprzyjające osiedlaniu się rzadkich, zagrożonych gatunków. Z siedliskami tymi związane jest występowanie m.in. hrysothrix candelaris, alicium viride, haenotheca chlorella, h. trichialis i in. Zmniejszanie się udziału starych drzew w zbiorowisku leśnym powoduje drastyczne ubożenie różnorodności gatunkowej porostów, a zapewne także wielu innych grup organizmów. Z analizy tabeli 2 jednoznacznie wynika, że ochrona rezerwatowa sprzyja utrzymywaniu się znacznie wyższej różnorodności gatunkowej porostów, częstości ich występowania, a także stwarza możliwość utrzymywania się ewolucyjnie ukształtowanych powiązań różnych komponentów biocenoz leśnych z udziałem porostów. Sieć powołanych rezerwatów przyrody, reprezentujących różne typy siedlisk charakterystycznych dla Puszczy Kozienickiej, w znacznym stopniu zabezpiecza leśną biotę porostów epifitycznych i epiksylicznych jaka zachowała się do obecnych czasów. Ochrona rezerwatowa w dłuższym przedziale czasu sprzyjać będzie ponadto stabilizacji fitoklimatu poszczególnych zbiorowisk leśnych, co może skutkować powrotem bardziej wymagających siedliskowo porostów, które ustąpiły z tego obszaru leśnego, a także rozpowszechnianiem innych gatunków. Przykładem takiej reakcji może być pojawienie się w rezerwatach Jedlnia i Źródło Królewskie młodocianych plech Lobaria pulmonaria. Jest to porost puszczański, wymierający w kraju (kategoria ), chroniony, uznany wcześniej za wymarły w Puszczy Kozienickiej (ieśliński 2003a) W omawianym obszarze leśnym ochrona rezerwatowa wspierana jest ponadto zasadami ochroniarskimi wynikającymi z funkcjonowania na tych obszarach parku krajobrazowego, a także proekologicznej gospodarki leśnej prowadzonej przez nadleśnictwa Leśnego Kompleksu Promocyjnego Lasy Puszcza Kozienicka. Porosty ze względu na swoiste właściwości biologicznoekologiczne stwarzają szczególne trudności w ich ochronie. Strategia życiowa większości z nich polega na trwaniu na siedliskach o ustabilizowanych warunkach środowiskowych. Jakakolwiek ich zmiana skutkuje wycofywaniem się z zajmowanych stanowisk. Jedyna realna ich ochrona polega na zabezpieczaniu całych biotopów, a więc ochrona in situ, zachowująca w dłuższym przedziale czasu swoiste właściwości biocenotyczne siedlisk. Studia i Materiały entrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej R. 10. Zeszyt 3 (19) /
8 Tab. 2. Porównanie wybranych grup porostów w rezerwatach i lasach gospodarczych Table 2. The comparison of some lichens groups growing in reserves and managed forest Grupy gatunków podłoże Rezerwaty frekwencja Zagrożenie w Polsce Lasy gospodarcze podłoże frekwencja 1. Porosty wskaźniki niżowych lasów puszczańskich Arthonia arthonioides A. byssacea A. vinosa Bacidia biatorina Biatora ocelliformis alicium adspersum. viride etrelia cetrarioides. olivetorum haenotheca chlorella hrysothrix candelaris ladonia parasitica Fellhanera gyrophorica Fellhaneropsis vezdae Lobaria pulmonaria Loxospora elatina Menegazzia terebrata Micarea hedlundii M. melaena *Microcalicium disseminatum Opegrapha vermicellifera O. viridis Pertusaria coronata P. flavida P. hemisphaerica F, F, Al, Ac,,, F,L, L,,Ti L,P Al Ap, Al L, B,L Ac,,,Ti,F, F, R R R L L R L P L,P 2. Porosty o wysokich kategoriach zagrożenia w kraju (R,, ): Anaptychia ciliaris Bacidia rubella B. subincompta B. vermifera Bryoria fuscescens etraria chlorophylla haenotheca stemonea ladonia caespiticia Pt Al,Ap Ap B, Ab,L, L Al R B, Al,L 106 S. ieśliński ZNAZE OHRONY REZERWATOWEJ...
9 Tab. 2. cd. Table 2. ont. Hypogymnia farinacea Lecanora intumescen Melanohalea elegantula Ochrolechia subviridis Opegrapha ochrocheila O. rufescens O. vulgata var. subsiderella Peltigera praetextata Pertusaria pertusa Physconia detersa Ph. perisidiosa Piccola ochrochlora Pyrenula nitida Strigula stigmatea Usnea hirta U. subfloridana Ab Ap, F, F, Ap, Pt B,P, B, Ap Al,P, 3. Porosty wyróżniające Puszczę Kozienicką Acrocordia gemmata Arthonia mediella Arthothelium ruanum alicium glaucellum. salicinum haenotheca furfuracea h. phaeocephala h. trichialis h. xyloxena Evernia prunastri Flavoparmelia caperata Graphis scripta Hypogymnia tubulosa Lecania globulosa Ochrolechia androgyna O. arborea Opegrapha varia Pertusaria coccodes P. leioplaca Punctelia subrudecta Ramalina farinacea R. pollinaria Usnea filipendula Al,Ap,F,,L, Ac,Ap,,F,,S L,P, Ap,F,L, Al,L, Ac,Al,F,L, L Ab,Ac,Al,La,P,,Ti Al,F,,Ti Ac,Al,Ap,,F,S,,Ti Ab,Ac,Al,B,L,P,, B,,,F, Ap,,F,L, Ap,,,Pt Al,, Ac,Ap,, Ac,Ap,B,, Ab,B,, Al,Ap,, L,, Al, Studia i Materiały entrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej R. 10. Zeszyt 3 (19) /
10 Wnioski 1. W biocie porostów w badanych rezerwatach w Puszczy Kozienickiej dominują zdecydowanie gatunki będące naturalnymi składnikami biocenoz leśnych. Udział gatunków nieleśnych jest znikomy. 2. Rezerwaty przyrody w Puszczy Kozienickiej wyróżniają się zdecydowanie większym bogactwem gatunkowym porostów i wyższymi stopniami frekwencji w stosunku do lasów gospodarczych. Prawie wszystkie gatunki w lasach gospodarczych osiągają niskie klasy frekwencji, są więc porostami bardzo rzadkimi, narażonymi na wyginięcie. O ich trwaniu decyduje obecność w zbiorowiskach leśnych drzew, które mieszczą się w zakresie ich skali ekologicznej. 3. Większa różnorodność gatunkowa i wiekowa drzew w rezerwatach umożliwia poszczególnym gatunkom porostów wykorzystywanie utrwalonej ewolucyjnie amplitudy ekologicznej w odniesieniu do podłoży (gatunku drzewa), tym samym mają większe szanse trwania na swych stanowiskach. 4. Obszary leśne Puszczy Kozienickiej objęte ochroną rezerwatową należy traktować jako ważną ostoję wielu rodzimych, typowo leśnych, zagrożonych w kraju gatunków porostów. 5. Duże znaczenie dla utrzymywania się przy życiu wąsko stenotopowych gatunków epifitycznych wynika z zachowania i dużego udziału w zbiorowiskach leśnych sędziwych drzew, głównie dębów o wymiarach pomnikowych. 6. Dotychczasowe wyniki badań lichenologicznych w Puszczy Kozienickiej jednoznacznie wskazują na potrzebę dalszych badań zarówno w pozostałych rezerwatach, lasach gospodarczych, jak i siedliskach nieleśnych bezpośrednio powiązanych z lasem. Literatura ieśliński S Porosty rezerwatu Zagożdżon w Puszczy Kozienickiej. Fragm. Flor. Geobot. 24.3: ieśliński S. 2003a. zerwona lista porostów zagrożonych w Puszczy Kozienickiej. Monogr. Bot. 91: ieśliński S. 2003b. The influence of forest management on lichens in the Kozienicka Forest (entral Poland). Acta Mycol. 38.1/2: ieśliński S Stan bioty porostów w wybranych rezerwatach w Puszczy Kozienickiej. Parki nar. Rez. Przyr. 26.3: 321. ieśliński S. 2008a. Znaczenie ochrony rezerwatowej dla zachowania bioty porostów (Ascomycota lichenisati) na przykładzie Puszczy Kozienickiej. Parki nar. Rez. Przyr. (w druku). ieśliński S. 2008b. Materiały do bioty porostów Puszczy Kozienickiej. Fragm. Flor. Geobot. Polonica (w druku). ieśliński S., Łubek A zerwona lista porostów zagrożonych w Górach Świętokrzyskich. Monogr. Bot. 91: ieśliński S., zyżewska., Fabiszewski J Red list of the lichens in Poland. [n:] Mirek Z., Zarzycki K., Wojewoda W., Szeląg Z. red. Red list of plants and fungi in Poland. W. Szafer nstitute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków: S. ieśliński ZNAZE OHRONY REZERWATOWEJ...
11 zyżewska K., ieśliński S Porosty wskaźniki lasów puszczańskich. Monogr. Bot. 91: Fałtynowicz W The lichens, lichenicolous and allied fungi of Poland an annotated checklist. [n:] Szafer nstitute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków: 435. Fałtynowicz W., Kukwa M zerwona lista porostów zagrożonych na Pomorzu Gdańskim. Monogr. Bot. 91: Kowalczewski A., Zielony R Ochrona przyrody. [W:] Zielony R. red. Lasy Puszczy Kozienickiej. Wydaw. SGGW, Warszawa: Kurowski J. K., Andrzejewski H., Kiedrzyński M., Łuczak M Raport z badań nwetaryzacja cennych siedlisk przyrodniczych Kozienickiego Parku Krajobrazowego. Mskr., Towarzystwo Ochrony Krajobrazu, Łódź. Lipnicki L zerwona lista porostów zagrożonych w Borach Tucholskich. Monogr. Bot. 91: Zielony R., Bujak J Położenie, użytkowanie ziemi, stosunki własnościowe. [W:] Zielony R. red. Lasy Puszczy Kozienickiej. Wydaw. SGGW, Warszawa: 913. Stanisław ieśliński Zakład Botaniki Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy Jana Kochanowskiego w Kilcach sciesl@ujk.kielce.pl Studia i Materiały entrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej R. 10. Zeszyt 3 (19) /
POROSTY WIGIERSKIEGO PARKU NARODOWEGO
Wiesław Fałtynowicz POROSTY WIGIERSKIEGO PARKU NARODOWEGO Zakład Bioróżnorodności i Ochrony Szaty Roślinnej Uniwersytet Wrocławski; e-mail: oenothera8@wp.pl POROSTY GRZYBY orosty Wigierskiego PN badali:
Wybrane interesujące gatunki porostów zebrane w Kielcach
Fragm. Flor. Geobot. Polonica 16(1): 127 134, 2009 Wybrane interesujące gatunki porostów zebrane w Kielcach ANNA ŁUBEK ŁUBEK, A. 2009. Selected noteworthy lichen species collected in the Kielce town. Fragmenta
Nowe dane do rozmieszczenia porostów Wysoczyzny Elbląskiej z historycznych zbiorów prof. T. Sulmy
Fragm. Flor. Geobot. Polonica 15(2): 289 297, 2008 Nowe dane do rozmieszczenia porostów Wysoczyzny Elbląskiej z historycznych zbiorów prof. T. Sulmy RAFAŁ SZYMCZYK i MARTIN KUKWA SZYMCZYK, R. & KUKWA,
ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 581 ACTA BIOLOGICA NR 16
ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 581 ACTA BIOLOGICA NR 16 2009 ANETTA WIECZOREK Uniwersytet Szczeciński POROSTY REZERWATÓW SZCZECIŃSKIEGO PARKU KRAJOBRAZOWEGO Lichens of nature reserves of
ZNACZENIE LASÓW O CHARAKTERZE PIERWOTNYM I NATURALNYM DLA ZACHOWANIA RÓŻNORODNOŚCI GATUNKOWEJ POROSTÓW W BIESZCZADACH
ROCZNIKI BIESZCZADZKIE 16 (2008), str. 67 76 Robert Kościelniak Received: 6.05.2008 Zakład Botaniki Instytutu Biologii Akademii Pedagogicznej w Krakowie Reviewed:20.06.2008 31 054 Kraków, ul. Podbrzezie
Materiały do bioty porostów i grzybów naporostowych Pojezierza Mrągowskiego (Polska północno-wschodnia)
Fragm. Florist. Geobot. Polon. 25(1): 79 92, 2018 Materiały do bioty porostów i grzybów naporostowych Pojezierza Mrągowskiego (Polska północno-wschodnia) Rafał Szymczyk i Martin Kukwa Szymczyk, R. and
Godne ochrony stanowisko rzadkich i zagro onych porostów w Lasach Wichrowskich (Pojezierze Olsztyñskie)
Godne ochrony stanowisko rzadkich i zagro onych porostów w Lasach Wichrowskich (Pojezierze Olsztyñskie) Noteworthy locality for the protection of rare and threatened lichens in the Wichrowo Forest (the
Kozienicki Park Krajobrazowy. Marta Matłachowska
Marta Matłachowska Lokalizacja znajduje się ok. 100 km na południe od Warszawy, pomiędzy Radomiem a Kozienicami, w środkowo południowej części województwa mazowieckiego, w widłach rzek Wisły i Radomki
Materia³y do bioty porostów i grzybów naporostowych rezerwatu Dolina Rzeki Wa³szy (pó³nocno-wschodnia Polska)
Materia³y do bioty porostów i grzybów naporostowych rezerwatu Dolina Rzeki Wa³szy (pó³nocno-wschodnia Polska) Materials to the biota of lichens and lichenicolous fungi of the Dolina Rzeki Wa³szy nature
Wstęp. Materiał i metody. The lichen Nephroma parile in the Bieszczady National Park
ROCZNIKI BIESZCZADZKIE 2012 (20), str. 116 122 116 Robert Kościelniak Received: 24.02.2012 Zakład Botaniki Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie Reviewed: 18.06.2012 30 084 Kraków, ul. Podchorążych 2
Znaczenie obszarów NATURA 2000 ze szczególnym uwzględnieniem siedlisk łęgowych
Znaczenie obszarów NATURA 2000 ze szczególnym uwzględnieniem siedlisk łęgowych Leśny Bank Genów Kostrzyca, 26.06.2014 r. Dr hab. Paweł Rutkowski Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Wydział Leśny Katedra
Zmiany bioty porostów rezerwatu Dębina koło Wągrowca
BADANIA FIZJOGRAFICZNE R. I SERIA B Botanika (B59) str. 173 183 Zmiany bioty porostów rezerwatu Dębina koło Wągrowca Zmiany bioty porostów rezerwatu Dębina Wojciech Gruszka Akademia Wychowania Fizycznego,
1. Wstêp. Anna ubek ORYGINALNA PRACA NAUKOWA
DOI: 10.2478/v10111-012-0003-7 Leœne Prace Badawcze (Forest Research Papers), 2012, Vol. 73 (1): 23 32. ORYGINALNA PRACA NAUKOWA Pionowe zró nicowanie bioty porostów na pniu jesionu wynios³ego oraz znaczenie
STAN BIOTY POROSTÓW EPIFITYCZNYCH MIASTA SKÓRCZ I OKOLIC
STAN BIOTY POROSTÓW EPIFITYCZNYCH MIASTA SKÓRCZ I OKOLIC Autor: Agnieszka Żurawska Klasa: III Szkoła: I Liceum Ogólnokształcące im. Marii Skłodowskiej-Curie w Starogardzie Gdańskim Opiekun: Ewa Makowska
KARTA KURSU. Grzyby i porosty wybranych środowisk. Fungi and Lichens of Selected Environments. Kod Punktacja ECTS* 1
KARTA KURSU Nazwa Nazwa w j. ang. Grzyby i porosty wybranych środowisk Fungi and Lichens of Selected Environments Kod Punktacja ECTS* 1 Koordynator Dr hab. Urszula Bielczyk Zespół dydaktyczny Dr hab. Urszula
UCHWAŁA NR. Sejmik Województwa Podkarpackiego. uchwala, co następuje:
UCHWAŁA NR Załącznik nr 10 do uchwały NR XXXIX/687/17 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 26 czerwca 2017 r. SEJMIKU WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO z dnia.. zmieniająca uchwałę Nr VI/117/15 Sejmiku Województwa
Porosty, grzyby naporostowe i na ywiczne rezerwatu Buki Mierzei Wiœlanej (N Polska)
Porosty, grzyby naporostowe i na ywiczne rezerwatu Buki Mierzei Wiœlanej (N Polska) Lichenized, lichenicolous and resinicolous fungi of the Buki Mierzei Wiœlanej nature reserve (N Poland) AGNIESZKA KOWALEWSKA,
Ochrona przyrody w Nadleśnictwie Mińsk w perspektywie rozwoju Lasów Państwowych
Ochrona przyrody w Nadleśnictwie Mińsk w perspektywie rozwoju Lasów Państwowych Powierzchnia Nadleśnictwa Mińsk wynosi 9500 ha, rozrzuconych w 410 kompleksach. Lasy nadzorowane stanowią pow. 17340 ha.
Białystok, Rotmanka. listopad 2011 r.
Białystok, Rotmanka. listopad 2011 r. Zgniotek szkarłatny Cucujus haematodes ERICHSON, 1845 (Coleoptera, Cucujidae) w zagospodarowanej części Puszczy Białowieskiej DR INŻ. SŁAWOMIR ZIELIŃSKI PRACOWNIA
Porosty rezerwatu Bukowiec (Pogórze Wiśnickie)
Fragm. Flor. Geobot. Polonica 11: 171 175, 2004 Porosty rezerwatu Bukowiec (Pogórze Wiśnickie) LUCYNA ŚLIWA i BEATA KZEWICKA ŚLIWA, L. AND KZEWICKA, B. 2004. Lichens of the Bukowiec Nature eserve (Pogórze
Ekoportal.eu - ochrona środowiska ekologia ochrona przyrody recykling biopaliwa GMO odpady Natura 2000 a polski system ochrony przyrody
Ochrona przyrody ma w Polsce długie tradycje. Według niektórych źródeł pierwsze decyzje związane z nią pochodzą z X wieku - np. w sprawie ochrony bobrów. W kolejnych wiekach zaczęto chronić nadmiernie
UCHWAŁA NR SEJMIKU WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO z dnia..
Załącznik nr 2 do uchwały NR XXXIX/686/17 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 26 czerwca 2017 r. UCHWAŁA NR SEJMIKU WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO z dnia.. zmieniająca uchwałę Nr XXXIX/792/13 Sejmiku
628 i 842, z 2014 r. poz. 805, 850, 1002, 1101 i 1863, z 2015 r. poz. 222.
projekt ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W BYDGOSZCZY w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody Grabowiec Na podstawie art. 19 ust. 6 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004
Piotr Czescik 1g. Pomniki przyrody w Gdyni
Piotr Czescik 1g Pomniki przyrody w Gdyni Pomnik przyrody-definicja W brzmieniu Ustawy o ochronie przyrody z 2004 roku: Pomnikami przyrody są pojedyncze twory przyrody ożywionej i nieożywionej lub ich
ROZPORZĄDZENIE Nr 65 WOJEWODY MAZOWIECKIEGO. z dnia 24 października 2008 r. w sprawie pomników przyrody położonych na terenie powiatu kozienickiego.
Mazow.08.194.7026 ROZPORZĄDZENIE Nr 65 WOJEWODY MAZOWIECKIEGO z dnia 24 października 2008 r. w sprawie pomników przyrody położonych na terenie powiatu kozienickiego. (Warszawa, dnia 14 listopada 2008 r.)
Evernia divaricata (Parmeliaceae) in the Polish Carpathians
ROCZNIKI BIESZCZADZKIE 18 (2010), str. 414 418 Robert Kościelniak Received: 27.04.2010 Zakład Botaniki Reviewed: 30.06.2010 Instytut Biologii Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie 31 054 Kraków, ul. Podbrzezie
ZAWARTOŚĆ OPRACOWANIA
ZAWARTOŚĆ OPRACOWANIA CZĘŚĆ OPISOWA 1. PODSTAWA FORMALNO PRAWNA...3 2. CEL I ZAKRES OPRACOWANIA...3 3. SZCZEGÓŁOWA INWENTARYZACJA ZIELENI...3 3.1. DANE OGÓLNE...3 3.2. CHARAKTERYSTYKA ZADRZEWIENIA...4
Zakres i metodyka prac terenowych. Część II
Zakres i metodyka prac terenowych Część II Obowiązujące pomiary Dla wszystkich drzew (stojące i leżące, żywe i martwe) o wysokości powyżej 130 cm należy określić pierśnice. Gatunki drzew należy podać zarówno
SPORZĄDZENIE PROJEKTU PLANU OCHRONY DLA CHOJNOWSKIEGO PARKU KRAJOBRAZOWEGO
SPORZĄDZENIE PROJEKTU PLANU OCHRONY DLA CHOJNOWSKIEGO PARKU KRAJOBRAZOWEGO N A R O D O W A F U N D A C J A O C H R O N Y Ś R O D O W I S K A U L. E R A Z M A C I O Ł K A 1 3 01-4 4 5 W A R S Z A W A T
KARTA KURSU. Botanika i mikologia. Kod Punktacja ECTS* 4
KARTA KURSU Nazwa Nazwa w j. ang. Botanika i mikologia Botany and Mycology Kod Punktacja ECTS* 4 Koordynator Dr Laura Betleja Zespół dydaktyczny Dr Laura Betleja Dr Robert Kościelniak Opis kursu (cele
PROJEKT pielęgnacji istniejącego drzewostanu
PROJEKT pielęgnacji istniejącego drzewostanu w ramach projektu Ogród dwóch brzegów 2013-2015. Rewitalizacja przestrzeni i obiektów Cieszyńskiej Wenecji Inwestor: Gmina Cieszyn, Rynek 1, 43-400 Cieszyn
Porosty rezerwatu Kaliszak (Wyżyna Krakowsko-Częstochowska)
Fragm. Florist. Geobot. Polon. 19(1): 153 159, 2012 Porosty rezerwatu Kaliszak (Wyżyna Krakowsko-Częstochowska) AGNIESZKA BĄBELEWSKA BĄBELEWSKA, A. 2012. Lichens of the Kaliszak Nature Reserve (Wyżyna
628 i 842, z 2014 r. poz. 805, 850, 1002, 1101 i 1863, z 2015 r. poz. 222.
projekt ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W BYDGOSZCZY z dnia... 2015 r. w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu przyrody Uroczysko Koneck Na podstawie art. 19 ust. 6 ustawy
Wpływ stanu zachowania zbiorowisk leśnych na cenne gatunki porostów na przykładzie wybranych rezerwatów Wysoczyzny Elbląskiej
Wpływ stanu zachowania zbiorowisk leśnych na cenne gatunki porostów na przykładzie wybranych rezerwatów Wysoczyzny Elbląskiej Rafał Szymczyk, Justyna Szydłowska, Anna Zalewska ARTYKUŁY / ARTICLES Abstrakt.
UCHWAŁA NR SEJMIKU WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO z dnia..
UCHWAŁA NR SEJMIKU WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO z dnia.. Załącznik nr 9 do uchwały NR XXXIX/687/17 Sejmiku Województwa Podkarpackiego z dnia 26 czerwca 2017 r. zmieniająca uchwałę Nr XLVIII/998/14 Sejmiku
Założenia do opracowania projektu planu ochrony dla Drawieńskiego Parku Narodowego uwzględniającego zakres planu ochrony dla obszaru Natura 2000
Założenia do opracowania projektu planu ochrony dla Drawieńskiego Parku Narodowego uwzględniającego zakres planu ochrony dla obszaru Natura 2000 I. Teren objęty projektem Planuje się wykonanie projektu
Wykonanie: Koplin Małgorzata i Szmyt Konstancja Kl. 3 IM
Wykonanie: Koplin Małgorzata i Szmyt Konstancja Kl. 3 IM Jest to obszar chroniony ze względu na swoje walory, głównie przyrodnicze. W Polsce obejmuje obszar wyróżniający się szczególnymi wartościami przyrodniczymi,
Nowe dane o interesujących gatunkach porostów z Gór Świętokrzyskich i terenów przyległych
Fragm. Florist. Geobot. Polon. 19(1): 125 135, 2012 Nowe dane o interesujących gatunkach porostów z Gór Świętokrzyskich i terenów przyległych ANNA ŁUBEK ŁUBEK, A. 2012. New records of interesting lichen
III.1.13.LICHENOINDYKACYJNA OCENA WARUNKÓW EKOLOGICZNYCH
III.1.13.LICHENOINDYKACYJNA OCENA WARUNKÓW EKOLOGICZNYCH WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO Stwierdzono już wielokrotnie, że całe środowisko przyrodnicze obszaru śląskiego w różnym stopniu podlega silnej presji licznych
Działanie 4.5. Cel szczegółowy
Kryteria wyboru projektów dla działania 4.5 Różnorodność biologiczna w ramach IV osi priorytetowej Ochrona środowiska naturalnego i dziedzictwa kulturowego RPO WP 2014-2020 Departament Wdrażania Projektów
Rezerwaty przyrody czas na comeback!
Rezerwaty przyrody czas na comeback! OCHRONA REZERWATOWA W WOJ. WIELKOPOLSKIM RADOSŁAW JAROS WOJEWÓDZTWO WIELKOPOLSKIE drugie co do wielkości w kraju, a zarazem jedno z najmniej zalesionych (lasy stanowią
SKŁAD GATUNKOWY POROSTÓW MIASTA SŁUPSKA NA POMORZU ZACHODNIM THE SPECIES COMPOSITION OF LICHENS IN THE TOWN OF SŁUPSK ON THE WEST POMERANIA
S ł u p s k i e P r a c e B i o l o g i c z n e 4 2007 SKŁAD GATUNKOWY POROSTÓW MIASTA SŁUPSKA NA POMORZU ZACHODNIM THE SPECIES COMPOSITION OF LICHENS IN THE TOWN OF SŁUPSK ON THE WEST POMERANIA Ireneusz
KARTA KURSU. Kod Punktacja ECTS* 2. Dr Robert Kościelniak Dr Lucjan Schimscheiner
KARTA KURSU Nazwa Nazwa w j. ang. Bioróżnorodność środowisk przyrodniczych Biodiversity of Natural Environments Kod Punktacja ECTS* 2 Koordynator Dr Robert Kościelniak Dr Lucjan Schimscheiner Zespół dydaktyczny
Pomniki przyrody w granicach Parku:
Pomniki przyrody w granicach Parku: L.p. Rodzaj - nazwa / gatunek 1) 2 głazy - granit 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) 9) 10) 11) 12) 13) 14) 2 drzewa - dąb szypułkowy Quercus - sosna zwyczajna Pinus 3 drzewa - dąb
Rezerwaty przyrody czas na comeback!
Rezerwaty przyrody czas na comeback! OCHRONA REZERWATOWA W WOJ. ŁÓDZKIM Opracowanie: PAULINA GRZELAK TOWARZYSTWO OCHRONY KRAJOBRAZU Stan na dzień: 10.02.2017 WIĘCEJ: www.kp.org.pl ROZMIESZCZENIE ŁÓDZKICH
RÓŻNORODNOŚĆ GATUNKOWA BIOTY POROSTÓW NA TERENIE REZERWATU NIEBIESKA DOLINA. Społeczne Liceum Ogólnokształcące im. Josepha mgr Paulina Szymon
RÓŻNORODNOŚĆ GATUNKOWA BIOTY POROSTÓW NA TERENIE REZERWATU NIEBIESKA DOLINA Społeczne Liceum Ogólnokształcące im. Josepha mgr Paulina Szymon Conrada Klasa II ZimakGórnisiewicz Społecznego Piekarczyk Towarzystwa
Ryc. 1. Oznaczanie porostów metodą analityczno-chemiczną. Xanthoria parietina przed i po poddaniu reakcji.
STRESZCZENIE Porosty epifityczne są wykorzystywane jako bioindykatory zanieczyszczenia powietrza. Przeprowadzono obserwację lichenobioty na terenie rezerwatu krajobrazowego Jar Rzeki Raduni oraz przy pobliskiej
KARTA KURSU. Kod Punktacja ECTS* 1. Zespół dydaktyczny dr hab. Beata Barabasz-Krasny
KARTA KURSU Nazwa Nazwa w j. ang. Flora wybranych środowisk Flora of selected environments Kod Punktacja ECTS* 1 Koordynator dr hab. Beata Barabasz-Krasny prof. UP Zespół dydaktyczny dr hab. Beata Barabasz-Krasny
CZĘŚĆ 2: ZIELEŃ REWALORYZACJA ZABYTKOWEGO PARKU PODWORSKIEGO W DZIKOWCUDZIAŁKI NR EW. 1243/1,1245/1,1247, OBRĘB 0004 DZIKOWIEC SPIS TREŚCI
REWALORYZACJA ZABYTKOWEGO PARKU PODWORSKIEGO W DZIKOWCUDZIAŁKI NR EW. 1243/1,1245/1,1247, OBRĘB 0004 DZIKOWIEC SPIS TREŚCI CZĘŚĆ 2: ZIELEŃ CZĘŚĆ OPISOWA 1. Podstawa opracowania. 2. Przedmiot i zakres opracowania
Informacja dla chętnych na specjalizację Ochrona przyrody
Informacja dla chętnych na specjalizację Ochrona przyrody Fot. M. Aleksandrowicz Fot. J. Piętka Fot. E. Referowska Jakie są zajęcia na specjalizacji Ochrona przyrody? Studia inżynierskie Fot. R. Rogoziński
Wniosek. o wydanie zezwolenia na wykonanie czynności zakazanych wobec gatunków dziko występujących grzybów objętych ochroną
Gdańsk, dnia 22.09.2015 r. Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Gdańsku ul. Chmielna 54/57 80-748 Gdańsk Wniosek o wydanie zezwolenia na wykonanie czynności zakazanych wobec gatunków dziko występujących
KARTA KURSU. Biologia środowiskowa. Kod Punktacja ECTS* 2. Dr Lucjan Schimscheiner Dr Robert Kościelniak
KARTA KURSU Nazwa Nazwa w j. ang. Biologia środowiskowa Environmental Biology Kod Punktacja ECTS* 2 Koordynator Dr Lucjan Schimscheiner Dr Robert Kościelniak Zespół dydaktyczny Dr Laura Betleja Dr Marek
Ocena stanu środowiska przyrodniczego Kielc na podstawie bioty porostów epifitycznych
Fragm. Flor. Geobot. Polonica 17(1): 149 163, 2010 Ocena stanu środowiska przyrodniczego Kielc na podstawie bioty porostów epifitycznych ANNA ŁUBEK ŁUBEK, A. 2010. The estimation of natural environment
ochrona przyrody 80 RAPORT O STANIE ŚRODOWISKA W WOJEWÓDZTWIE MAŁOPOLSKIM W 2009 ROKU
80 RAPORT O STANIE ŚRODOWISKA W WOJEWÓDZTWIE MAŁOPOLSKIM W 2009 ROKU 6 ochrona przyrody Na tle ukształtowania powierzchni kraju małopolskie jest województwem najbardziej zróżnicowanym wysokościowo, mając
Biota porostów rezerwatu przyrody Diabli Skok koło Szwecji (północno-zachodnia Polska)
ARTYKUŁY Chrońmy Przyr. Ojcz. 67 (1): 55 61, 2011 Biota porostów rezerwatu przyrody Diabli Skok koło Szwecji (północno-zachodnia Polska) The lichen flora of the Diabli Skok nature reserve near Szwecja
Chronione i zagrożone gatunki porostów epifitycznych fitocenoz leśnych okolic Nowego Tomyśla
Chrońmy Przyrodę Ojczystą 64 (3): 92 08 Chronione i zagrożone gatunki porostów epifitycznych fitocenoz leśnych okolic Nowego Tomyśla DARIA ZARABSKA Zbiory Przyrodnicze, Wydział Biologii Uniwersytet im.
dotychczasowych lustracji terenu rezerwatu, plan urządzenia lasu, miejscowy plan zagospodarowania
Załącznik nr 1 ZAKRES DOKUMENTACJI 1. Wykaz publikowanych i niepublikowanych opracowań przydatnych do sporządzenia projektu planu (w tym dokumentacja dotycząca rezerwatu zgromadzona przez Zamawiającego,
Dawniej Polskę pokrywały nieprzebyte puszcze, czyli wielkie lasy, niezmieniane przez człowieka, odludne, niezamieszkane przez kogokolwiek.
Dawniej Polskę pokrywały nieprzebyte puszcze, czyli wielkie lasy, niezmieniane przez człowieka, odludne, niezamieszkane przez kogokolwiek. Lasy te były bogate w zwierzynę. Żyły w nich tury, żubry, niedźwiedzie,
Pielęgnowanie lasu aspekty przyrodnicze i gospodarcze
Zimowa Szkoła Leśna IBL 18-20.03.2014 Pielęgnowanie lasu aspekty przyrodnicze i gospodarcze Tadeusz Andrzejczyk SGGW Plan referatu CEL I ZAKRES PIELĘGNOWANIA LASU WARUNKI RACJONALNEJ PIELĘGNACJI DRZEWOSTANÓW
(zlichenizowane Ascomycota) w północno-zachodniej Polsce
BADANIA FIZJOGRAFICZNE R. I SERIA B Botanika (B59) str. 185 189 Nowe stanowiska Ramalina baltica Lettau (zlichenizowane Ascomycota) w północno-zachodniej Polsce Nowe stanowiska Ramalina baltica Lettau
Koncepcja prac związanych z opracowaniem operatu ochrony porostów w BdPN
ROCZNIKI BIESZCZADZKIE 18 (2010), str. 306 311 Robert Kościelniak Received: 5.05.2010 Zakład Botaniki Reviewed: 30.06.2010 Instytut Biologii Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie 31 054 Kraków, ul. Podbrzezie
Lichenolodzy w sprawie ochrony porostów. Lichenologists on the conserva on of lichens
ARTYKUŁY Lichenolodzy w sprawie ochrony porostów Lichenologists on the conserva on of lichens LUDWIK LIPNICKI, PIOTR GROCHOWSKI, WOJCIECH GRUSZKA Chrońmy Przyr. Ojcz. 69 (3): xxx xxx, 2013 Zakład Nauk
Puszcza. Zagrożone refugium porostów
Puszcza. Zagrożone refugium porostów Puszcza Białowieska uchodzi za najważniejszą, krajową ostoję porostów epifitycznych i epiksylicznych. Badania przeprowadzone w latach 2009 2010 przez Podlaski Oddział
Pomniki Przyrody W Gdyni
Pomniki Przyrody W Gdyni Pomnikami przyrody są pojedyncze twory przyrody żywej i nieożywionej lub ich skupienia o szczególnej wartości naukowej, kulturowej, historyczno - pamiątkowej i krajobrazowej odznaczające
Instytut Badawczy Leśnictwa
Instytut Badawczy Leśnictwa www.ibles.pl Drzewostany Puszczy Białowieskiej w świetle najnowszych badań monitoringowych Rafał Paluch, Łukasz Kuberski, Ewa Zin, Krzysztof Stereńczak Instytut Badawczy Leśnictwa
Asia Maziarz Aneta Wyrwich Piotrek Dobrowolski
Asia Maziarz Aneta Wyrwich Piotrek Dobrowolski Nadleśnictwo Zawadzkie - jednostka organizacyjna Lasów Państwowych podległa Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Katowicach, której siedziba znajduje
Opuszczone wsie w Bieszczadach jako ostoje zagrożonych i chronionych gatunków porostów w Polsce
Fragm. Florist. Geobot. Polon. 21(1): 147 164, 2014 Opuszczone wsie w Bieszczadach jako ostoje zagrożonych i chronionych gatunków porostów w Polsce Natalia Kapek Kapek, N. 2014. Vanished villages in the
DRZEW WZDŁUŻ DROGI POWIATOWEJ NR. 2347W NA ODCINKU DK7 DĄBEK KONOPKI OD KM DO
VIDAR USŁUGI OGRODNICZE Jarosław Łukasiak Ul.Armii Krajowej 33/26 06-400 Ciechanów Temat: INWENTARYZACJA DENDROLOGICZNA DRZEW WZDŁUŻ DROGI POWIATOWEJ NR. 2347W NA ODCINKU DK7 DĄBEK KONOPKI OD KM 0+000.00
Formy i metody ochrony różnorodności biologicznej w LKP Puszcza Białowieska a zrównoważone leśnictwo w regionie
Formy i metody ochrony różnorodności biologicznej w LKP Puszcza Białowieska a zrównoważone leśnictwo w regionie Białowieża Hajnówka, 9 lutego 2011 mgr inż. Andrzej Antczak RDLP w Białymstoku Ochrona przyrody
WYNIKI DWULETNICH OBSERWACJI ZMIAN WARUNKÓW HYDROLOGICZNYCH W LESIE ŁĘGOWYM
WYNIKI DWULETNICH OBSERWACJI ZMIAN WARUNKÓW HYDROLOGICZNYCH W LESIE ŁĘGOWYM Paweł Rutkowski, Marcin Gorzelańczyk Abstrakt W pracy przedstawiono wyniki obserwacji zmian poziomu wód gruntowych, prowadzonych
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO Łódź, dnia 9 stycznia 2018 r. Poz. 95 ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W ŁODZI z dnia 4 stycznia 2018 r. w sprawie ustanowienia planu ochrony
Nowe stanowiska rzadkich i interesujących porostów w północnej Polsce. Część I. Skorupiaste i łuseczkowate porosty sorediowane
Fragm. Flor. Geobot. Polonica, 17(1): 131 140, 2010 Nowe stanowiska rzadkich i interesujących porostów w północnej Polsce. Część I. Skorupiaste i łuseczkowate porosty sorediowane DARIUSZ KUBIAK, RAFAŁ
ZAŁACZNIK NR 2 Lista źródeł możliwych do pozyskania informacji z zakresu różnorodności biologicznej, przy opracowywaniu KIP i ROS
ZAŁACZNIK NR 2 Lista źródeł możliwych do pozyskania informacji z zakresu różnorodności biologicznej, przy opracowywaniu KIP i ROS Źródło informacji Ustawa o udostępnianiu informacji o środowisku i jego
Warszawa, dnia 26 listopada 2012 r. Poz ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 12 listopada 2012 r.
DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 26 listopada 2012 r. Poz. 1302 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 12 listopada 2012 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu sporządzania
Warszawa, dnia 6 listopada 2012 r. Poz. 7304
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO Warszawa, dnia 6 listopada 2012 r. Poz. 7304 UCHWAŁA Nr XLV/1198/2012 RADY MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY z dnia 18 października 2012 r. w sprawie zniesienia statusu
KOSACIEC SYBERYJSKI OBUWIK ARNIKA GÓRSKA
Białowieski Park Narodowy położony jest w województwie podlaskim, a jego wschodnia granica jest naszą granicą państwową z Białorusią. Park obejmuje 10,5 tys.ha Puszczy Białowieskiej z tego 9,6 tys.ha zajmują
Obliczenie miąższości i wartości drewna drzew rosnących przy ulicy Sikorskiego w Krośnie
Obliczenie miąższości i wartości drewna drzew rosnących przy ulicy Sikorskiego w Krośnie Przy obliczaniu posługiwano się Tablicami miąższości kłód odziomkowych i drzew stojących M.Czuraj, PWRiL, Warszawa
UCHWAŁA NR... RADY MIASTA KATOWICE. z dnia r. w sprawie ustanowienia pomnikami przyrody 24 drzewa rosnące na terenie miasta Katowice
Projekt UCHWAŁA NR... RADY MIASTA KATOWICE z dnia... 2017 r. w sprawie ustanowienia pomnikami przyrody 24 drzewa rosnące na terenie miasta Katowice Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt. 15, art. 40 ust. 1 i
OBSZARY PRZYRODNICZO CENNE W PROCESACH RACJONALNEGO PLANOWANIA PRZESTRZENI
UNIWERSYTET WARMIŃSKO MAZURSKI w OLSZTYNIE WYDZIAŁ GEODEZJI I GOSPODARKI PRZESTRZENNEJ KATEDRA PLANOWANIA I INŻYNIERII PRZESTRZENNEJ OBSZARY PRZYRODNICZO CENNE W PROCESACH RACJONALNEGO PLANOWANIA PRZESTRZENI
Rzadkie i interesujące gatunki porostów i grzybów naporostowych na Wysoczyźnie Elbląskiej (północna Polska)
Fragm. Flor. Geobot. Polonica 14(1): 167 173, 2007 Rzadkie i interesujące gatunki porostów i grzybów naporostowych na Wysoczyźnie Elbląskiej (północna Polska) RAFAŁ SZYMCZYK SZYMCZYK, R. 2007. Rare and
Polska-Warszawa: Usługi środowiska naturalnego 2019/S Sprostowanie. Ogłoszenie zmian lub dodatkowych informacji.
1 / 5 Niniejsze ogłoszenie w witrynie : udl?uri=:notice:401542-2019:text:pl:html Polska-Warszawa: Usługi środowiska naturalnego 2019/S 163-401542 Sprostowanie Ogłoszenie zmian lub dodatkowych informacji
Lasy Puszczy Białowieskiej w perspektywie zmian długoterminowych Małgorzata Latałowa
Lasy Puszczy Białowieskiej w perspektywie zmian długoterminowych Małgorzata Latałowa Pracownia Paleoekologii i Archeobotaniki Katedra Ekologii Roślin Uniwersytet Gdański Cel referatu: odniesienie się do
Porosty chronione i zagrożone na obszarze Dołów Jasielsko-Sanockich (Karpaty Zachodnie)
Fragm. Flor. Geobot. Polonica 13(2): 369 386, 2006 Porosty chronione i zagrożone na obszarze Dołów Jasielsko-Sanockich (Karpaty Zachodnie) PIOTR STOLARCZYK STOLARCZYK, P. 2006. Protected and threatened
Zakład Urządzania Lasu KULiEL SGGW tel bud 34 pok 1/77. Leśnictwo w Gospodarce Przestrzennej
Wykład 1 dr inż. Michał Orzechowski Zakład Urządzania Lasu KULiEL SGGW morzechowski@wl.sggw.pl tel 22 59 38202 bud 34 pok 1/77 Leśnictwo w Gospodarce Przestrzennej Specyfika leśnictwa Program: Czym jest
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO Katowice, dnia 8 czerwca 2017 r. Poz. 3524 UCHWAŁA NR XLIII/813/17 RADY MIASTA KATOWICE z dnia 1 czerwca 2017 r. w sprawie ustanowienia pomnikami przyrody 24 drzewa
Ochrona przyrody. Test podsumowujący rozdział III. Wersja A
..................................... Imię i nazwisko Wersja A Test podsumowujący rozdział III Ochrona przyrody.............................. Data Klasa oniższy test składa się z 15 zadań. rzy każdym poleceniu
Diagnoza obszaru. Las Baniewicki
Diagnoza obszaru Las Baniewicki Las Baniewicki LAS BANIEWICKI 611, ha, zachodniopomorskie, Gmina Banie, miejscowość Baniewice Czy w badanej gminie poza obszarem Natura 2000 występują: Parki narodowe podaj
Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 1 Wydział Biologii i Ochrony Środowiska
Uniwersytet Śląski w Katowicach str. 1 Kierunek i poziom studiów: Biologia, poziom drugi Sylabus modułu: Ekologia miasta. kod modułu: 2BL_52 1. Informacje ogólne koordynator modułu Dr hab. Ryszard Ciepał
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 30 marca 2010 r. w sprawie sporządzania projektu planu ochrony dla obszaru Natura 2000
Dziennik Ustaw Nr 64 5546 Poz. 401 401 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 30 marca 2010 r. w sprawie sporządzania projektu planu ochrony dla obszaru Natura 2000 Na podstawie art. 29 ust. 10 ustawy
Europejskie i polskie prawo ochrony
Europejskie i polskie prawo ochrony przyrody wobec lasów Warsztaty Udział społeczny w zarządzaniu cennymi przyrodniczo lasami Izabelin 20-21 lutego 2015 Wymagania dyrektywy siedliskowej Natura 2000 zakaz
Na terenie Nadleśnictwa Strzałowo występują następujące formy ochrony przyrody:
Podstawą działań Nadleśnictwa na rzecz ochrony przyrody jest Ustawa o ochronie przyrody z dnia 16.04.2004 r. (Dz. U. 04.92.880), Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie gatunków dziko występujących
Rezerwaty przyrody czas na comeback!
Rezerwaty przyrody czas na comeback! OCHRONA REZERWATOWA W WOJ. ŚWIĘTOKRZYSKIM Opracowanie: JOANNA PRZYBYLSKA TOWARZYSTWO BADAŃ I OCHRONY PRZYRODY STAN NA DZIEŃ 19.01.2017 Osoby zgłaszające obiekty: Iwona
U źródeł rzeki Jałówki
Park Krajobrazowy Puszczy Knyszyńskiej ul. Konarskiego 14, 16-030 Supraśl tel./fax (0-85) 718 37 85 www.pkpk.pl e-mail:ksiegowosc@pkpk.pl, sekretariat@pkpk.pl, edukacja@pkpk.pl, ochrona@pkpk.pl, turystyka@pkpk.pl
Drewno jest wspaniałe Ośrodek Edukacji Leśnej Łysy Młyn w Biedrusku 06.09.2013 r. Struktura drewna. dr inż. Edward Roszyk
Drewno jest wspaniałe Ośrodek Edukacji Leśnej Łysy Młyn w Biedrusku 06.09.2013 r. Struktura drewna dr inż. Edward Roszyk Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Wydział Technologii Drewna Katedra Nauki o Drewnie
Lasy w planowaniu ochrony form ochrony przyrody. Warsztaty Udział społeczny w zarządzaniu cennymi przyrodniczo lasami Izabelin lutego 2015
Lasy w planowaniu ochrony form ochrony przyrody Warsztaty Udział społeczny w zarządzaniu cennymi przyrodniczo lasami Izabelin 20-21 lutego 2015 Park narodowy Plan ochrony (20 lat) Zadania ochronne (1-5
Metoda pracy: Praca z mapą, praca z tekstem (analiza opisu wybranych parków narodowych), rozmowa dydaktyczna.
Scenariusz lekcji I. Cele lekcji 1) Wiadomości Uczeń: a) wymienia nazwy polskich parków narodowych; definiuje pojęcia: park narodowy, park krajobrazowy, rezerwat; b) zna symbole poszczególnych parków narodowych;
Inwentaryzacja zieleni zał. nr 2
Nazwa polska Nazwa łacińska śr. pnia (cm) wys. śr. 1 Dąb szypułkowy Quercus robur 297 18 14 stan dobry, wskazane do przeprowadzenia 2 Grab zwyczajny Carpinus betulus 155 12 10 stan dobry, wskazane do przeprowadzenia