Laboratorium 7. System IBM Tivoli NetView I

Transkrypt

1 Laboratorium 7. System IBM Tivoli I Konspekt dla prowadzącego 1. Organizacja, wymagany sprzęt i oprogramowanie zadania wykonywane są w grupach max. 2-osobowych; sprzęt: przełączniki i rutery Cisco, dwa komputery: jeden - jako klient, system Windows NT lub wyższy, drugi pod kontrolą systemu z agentem snmp; oprogramowanie: klient działający pod systemem Windows NT, serwer (działający na serwerze), system z demonem SNMP, system Windows NT lub wyższy, z uruchomionym agentem SNMP, bez uruchomionej zapory sieciowej, skonfigurowany dla adresów prywatnych. 2. Przygotowanie laboratorium Przygotuj komputery w laboratorium (w grupach po dwa), jeden powinien mieć wgrany system, a drugi Windows NT/2000. Przygotować rutery i przełączniki Cisco według rysunku, konfiguracje załączono w dodatkach. Rozkład połączeń na przełączniku Cisco. nr portu co podłączyć laba E0 labb LAN2 labc LAN3 labd LAN4 labe LAN1 laba-e1 INTERNET 3. Przebieg zadania Na serwerze znajdują się stworzone wcześniej mapy oraz plik location.conf, który posłużył do ich stworzenia. Zadanie wykonywane przez studentów polega na instalacji klienta oraz przejrzeniu budowy sieci i zaznajomienie się z powyższym programem. Modyfikacja map ma ukazać korzyści wynikające z przejrzystego rozpoznawania dużych i skomplikowanych sieci. W trakcie pierwszej części ćwiczenia dotyczącej obserwowania pojawiających się zmian w sieci należy kilkakrotnie odłączyć jedno lub kilka urządzeń sieciowych (rutery lub przełączniki firmy cisco). Zadania można uznać za wykonane poprawnie jeśli studenci stworzą ręczenie powyższą mapę oraz następnie stworzą odpowiedni plik location.conf, który utworzy identyczną mapę. Plik wykonany przez studentów może się różnić od przedstawionego z przykładem, gdyż opis można wykonać na wiele sposobów. 4. Odpowiedzi na pytania Kiedy używanie programów typu Tivoli zaczyna być sensowne? Wszystko zależy od wielkości zarządzanej sieci i zasobności finansowej. Nie można sztywno

2 określić, że warto używać to narzędzie jeśli sieć ma więcej niż X węzłów. Jedna osoba może uznać, że będzie używała dla 10 węzłów, a druga stwierdzi, że 1000 węzłów to jeszcze za mało. Dlaczego wykorzystuje protokół SNMP oraz komunikaty snmp-trap? Protokół SNMP oraz pułapki są podstawowymi komunikatami protokołu zarządzania sieciami i jest on ciągle rozwijany, pytanie to można postawić również na wcześniejszych laboratoriach, formułując je troszkę inaczej czy protokół SNMP jest potrzebny. Czy Client sam odpytuje konkretne węzły o ich stan oraz inne dane? Klient wszystkie dane pobiera od serwera, dlatego aby pokazywał poprawne dane, musi mieć stałe połączenie z serwerem. Czy mapa jest jedynym miejscem, gdzie przechowywane są dane o węzłach? Wszystkie informacje o węzłach przechowywane są w bazie danych, a mapy są tworzone automatycznie na podstawie informacji zawartych w tej bazie. Dlaczego wprowadzono plik location.conf, czy nie jest prostsze modyfikowanie map poprzez interfejs graficzny? Plik ten upraszcza przenoszenie układu map w inne miejsce (na przykład w przypadku uruchomienia drugiego zapasowego zarządcy). Dodatkowo jeśli ręcznie modyfikujemy mapę to uszkodzenie dysku niszczy naszą pracę, natomiast jeśli plik location.conf zostanie gdzieś zachowany (nawet w postaci papierowej) to bardzo szybko odzyskamy stworzony układ mapy. Czy mapy są niezbędne w procesie zarządzania siecią, czy jest to element zbyteczny upiększający interfejs użytkownika? Na to pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi, bo są zwolennicy jednego i drugiego rozwiązania. Mapy pomagają wyobrazić sobie całą strukturę sieci, łącznie z rodzajami sieci (token ring, atm, ethernet, itp.) Konspekt dla studentów Laboratorium to ma za zadanie zapoznać studenta z podstawami systemu IBM Tivoli. Głównie z interfejsem użytkownika oraz podstawową instalacją na systemie Windows NT/ Wymagana wiedza i umiejętności: znajomość protokołów SNMP oraz związanych z nim baz MIB, podstawy konfiguracji ruterów i przełączników Cisco, podstawy obsługi systemu Windows NT wraz z usługą snmp. 6. Wymagania sprzętowe i programowe, do zainstalowania : zalecane 512 MB pamięci operacyjnej (wersja dla Windows nie przestrzega tego ograniczenia); zalecana rozdzielczość: 1024x768 (minimalna), proponowane wyższe; system operacyjny: Windows NT/2000,, AIX; karta sieciowa; około 500MB wolnej przestrzeni dyskowej; działająca usługa agenta snmp;

3 działające połączenie sieciowe; konto administratora (tylko do instalacji). 7. Podstawy Pakiet Tivoli firmy IBM służy do zarządzania sieciami oraz komputerami (w tym stacjami roboczymi i serwerami), główną aplikacją do zarządzania sieciami komputerowymi jest, który umożliwia obrazowe przedstawienie zarządzanej sieci. Obrazowanie polega na tworzeniu map, na których przedstawione są wszystkie zarządzane (lub monitorowane) urządzenia sieciowe (takie jak rutery, przełączniki, koncentratory, komputery, itp.). sam tworzy mapy na podstawie zebranych danych przechowywanych we własnej bazie danych. Dane te zawierają adres domenowy i IP, dzięki niemu, przy wykorzystaniu protokołu SNMP, pobiera inne informacje, takie jak adresy interfejsów, tablice tras itp. 8. Obrazowanie działa w oparciu o mapy, na których przedstawione są wszystkie węzły oraz ich połączenia w sposób hierarchiczny. Możemy wyróżnić kilka typów map: usług, IP i aplikacji - nie jest ona dostępna w wersji pod system Windows. Mapy usług są listami węzłów o określonych cechach, np. węzły odpowiadające na zapytania FTP, węzły będące serwerami stron WWW itp. Domyślnie zostało stworzonych kilka takich grup, jednak możliwe jest tworzenie własnych na podstawie różnych kryteriów. Mapy IP składają się na dużą mapę, obrazującą monitorowane węzły oraz połączenia między nimi, dzięki temu można zobaczyć którędy (przez które węzły i którymi połączeniami) przechodzi pakiet z punktu A do punktu B. Mapa może zawierać elementy, obrazujące różne urządzenia (np. rutery, przełączniki, serwery, stacje robocze) i różne sieci (np. podsieci, segment sieci). Większość elementów tworzy podmapki, które można obejrzeć klikając na dany element. Podmapki dla elementów sieci zawierają szczegółową mapkę danej sieci wraz z połączeniami, natomiast podmapki dla węzłów mogą zawierać interfejsy sieciowe, usługi oferowane przez dany węzeł. W przypadku, gdy automatycznie stworzona mapa nie spełnia wymogów stawianych przez osobę zarządzającą, możliwa jest jej modyfikacja. Istnieją dwa sposoby zmieniania układu węzłów na mapkach: ręczny możemy skopiować/wyciąć węzeł z jednej mapki i wstawić go na innej, tworzyć nowe obiekty (np. podsieci na każdym piętrze budynku itp.) oraz połączenia; zautomatyzowany zaoferowano możliwość opisania w pliku location.conf sposobu automatycznego układania węzłów na poszczególnych podmapkach; poniżej zamieszczono przykład takiego pliku: (szczegóły w pliku location.conf): kl_4b Room2 # na podmapce kl_4b (o symbolu Room2) wstaw węzeł reszta City # na podmapce reszta (o symbolu City) wstaw węzły z podsieci kl_4b orion # węzeł orion ma być bramką na podmapce kl_4b

4 9. Monitorowanie Monitorowanie węzłów przy użyciu jest możliwe poprzez okresowe odpytywanie ich (wysyłając żądanie odpowiedzi [ping] lub zapytaniem snmp) oraz odbieranie komunikatów snmp-trap od tych urządzeń. Komunikaty typu snmp-trap mogą być wysyłane przez rutery, przełączniki i komputery, jeśli agent snmp został odpowiednio skonfigurowany. Serwer odbierając komunikat snmp-trap od urządzenia wykonuje następujące czynności: może wywołać określoną aplikację, może wyświetlić komunikat na konsoli, może generować własne informacje na podstawie otrzymanego komunikatu, wstawia treść komunikatu do dziennika (event browser), reaguje na ten komunikat - zmieniając status urządzenia lub interfejsu. Serwer może generować własne informacje jeśli sam stwierdzi, że dane urządzenie nie odpowiada (np. na żądanie odpowiedzi). Serwer ma możliwość odbioru komuników snmp-trap z określonych węzłów. Do poprawnej interpretacji tych komunikatów niezbędne jest załadowanie odpowiedniej bazy MIB dla określonego urządzenia. Serwer posiada duże bazę standardowych baz MIB. 10.Przebieg laboratorium Zainstaluj wersję kliencką programu, a następnie zapoznaj się ze stworzonymi mapami i spróbuj je zmodyfikować. Dodatkowo należy zapoznać się z dziennikiem zdarzeń, który zapisuje wszystkie zaobserwowane zmiany. Aktualna konfiguracja połączeń w laboratorium jest przedstawiona na poniższym rysunku.

5 internet laba labc labe labb labd Przełącznik z VLAN LAN 1 LAN2 LAN3 połączenie konsoli LAN4 Rys. 1. Struktura sieci w laboratorium I. Przygotować stanowisko: uruchomić systemu Windows NT (z obrazu) oraz system (również z obrazu), o ile nie zostało to już zrobione wcześniej, sprawdzić konfigurację agenta snmp i uruchomienie go (jeśli nie jest włączony), zainstalować klienta. W czasie instalacji klienta jako serwer należy podać adres serwera smurf.cs.put.poznan.pl, login i hasło to netview (chyba że prowadzący powie inaczej). II. Stworzenie nowej mapki i poszukanie drugiego komputera. Celem ćwiczenia jest poznanie aplikacji oraz jej możliwości i ograniczeń. Na początku należy poznać

6 różnice pomiędzy menu standardowym a zaawansowanym. Następnie poznać ważne opcje menu oraz możliwości poruszania się po mapkach. W momencie startu klienta aplikacja generuje mapę na podstawie danych z serwera, dlatego nie jest wymagane tworzenie nowej mapy. Na domyślnie stworzonej mapie należy odnaleźć własny komputer oraz zorientować się w budowie sieci w laboratorium. Dodatkowo trzeba odczytać informacje o interfejsach, tablicach tras itp. III.Obserwacja monitoringu (zapisów zdarzeń oraz kolorów na mapie). Należy uruchomić dziennik zdarzeń (events browser) i zaobserwować jakie komunikaty są przesyłane do serwera (są to komunikaty typu snmp-trap), a jakie są generowane przez serwer (czyli co serwer sam stwierdza i na jakiej podstawie). Podczas tego zadania, niektóre urządzenia zostaną odcięte od sieci celem wywołania komunikatów typu snmp-trap oraz komunikatów generowanych przez serwer. Zadaniem będzie określić, które urządzenia zostały odłączone lub/oraz jaki interfejs został wyłączony (jeśli można się tego dowiedzieć); należy także odłączyć komputer z systemem od sieci i sprawdzić jak szybko zostanie to zasygnalizowane na mapie i w dzienniku. IV.Ręczna modyfikacja map (aby stworzyć taką jak załączono) Wykorzystując poznaną wcześniej obsługę aplikacji należy stworzyć zbiór map do stanu podanego poniżej (przez prowadzącego zajęcia). Wykorzystać wycinanie i wklejanie węzłów oraz tworzenie połączeń. V. Automatyczne tworzenie odpowiedniej mapy (poprzez tworzenie wpisów w pliku location.conf) Stworzenie identycznego, jak poprzednio, zestawu map (z podmapami), ale poprzez wykorzystanie odpowiednich wpisów w pliku location.conf (przykład takiego pliku znajduje się powyżej). 11.Pytania sprawdzające Kiedy używanie programów typu Tivoli zaczyna być sensowne? Dlaczego wykorzystuje protokół SNMP oraz komunikaty snmp-trap? Czy Client sam odpytuje konkretne węzły o ich stan oraz inne dane? Czy mapa jest jedynym miejscem, gdzie przechowywane są dane o węzłach? Dlaczego wprowadzono plik location.conf, czy nie jest prostsze modyfikowanie map poprzez interfejs graficzny? Czy mapy są niezbędne w procesie zarządzania siecią, czy jest to element zbyteczny upiększający interfejs użytkownika? 12.Literatura for Unix Configuration Guide for Unix Users Guide for Windows Users Guide Tivoli Release Notes

7