Energetyka publiczna w USA (cz. 3)

Transkrypt

1 Energetyka publiczna w USA (cz. 3) Autor: Kazimierz Głowacki (Nafta & Gaz Biznes grudzień 2002) Polemika sektora prywatnego z sektorem publicznym (Straight Answers To More False Charges Against Public Power, APPA 2002, Washington D.C.) to tytuł publikacji nawiązującej do oceny i stanu restrukturyzacji energetyki w USA po kryzysie energetycznym w Kalifornii. Na jej zawartość składają się następujące rozdziały: Złagodzenie przepisów dotyczących elektryczności podnosi zainteresowanie władzą publiczną Więcej zakładów zmienia formę własności z prywatnej na komunalną Nowe możliwości dla własności publicznej Energetyka publiczna w głównym nurcie Korzyści władzy publicznej (lokalny nadzór nad polityką usług energetycznych; niezawodność dostaw, dostosowująca się do potrzeb obsługa klienta, niższe stawki, efektywne działania lokalne, lokalny rozwój ekonomiczny. Etapy (i przeszkody) w tworzeniu zakładów komunalnych (analiza studium wykonalności, analiza ryzyka, kosztów i zysków; prawda o Las Cruces, postępowanie z problemami prawnymi i Public Relations). Wytłuszczone podtytuły są przedmiotem treści niniejszego artykułu; pozostałe części będą opublikowane w kolejnych wydaniach. Dostosowująca się do potrzeb obsługa klienta Elastyczna obsługa klienta, to obsługa dostosowująca się do jego potrzeb. Personel władzy publicznej to osoby dostępne i odpowiadające przed klientami, którym służą. W przeciwieństwie do prezentującego bardzo zasadniczy styl obsługi personelu firm prywatnych personel zakładów komunalnych jest w stanie rozpoznawać i reagować na potrzeby klientów indywidualnych, środowiska biznesu, samorządów i większych społeczności. Pomimo opinii o niekwestionowanej przewadze serwisu energetycznych firm komunalnych, ciągle narażone są one na fałszywe zarzuty dotyczące ich obecności na rynku. Przykład: Współzawodnicząc z firmą prywatną (IOU), miasto Munis będzie musiał rozwinąć swoją kulturę rynkową, gdyż porównując swoje doświadczenia rynkowe z, znajduje się o wiele lat za nimi. Adrian Moore and Jeff Woerner, Reason Public Policy Institute Energetyka komunalna skutecznie konkuruje z kulturą obsługi z firm prywatnych. Wiele lat temu mówiło się, że energetyce publicznej nie uda się przetrwać na zderegulowanym rynku, chyba że będzie ona wzmocniona wielomilionowymi nakładami na doinwestowanie i na kampanię reklamową. Praktyka udowodniła, iż była ta błędna opinia. Konsumenci odprawili rzeczników prywatyzacji stwierdzeniem, że zakłady publiczne (komunalne) spełniają ich oczekiwania w szczególności otrzymują świadczenia po niższych cenach oraz wiarygodne i dogodne usługi. Konsumenci opowiadają się za energetyka publiczną gdyż dopasowuje się ona z powodzeniem do ich potrzeb.

2 Wraz z postępującą konsolidacją zakładów energetycznych w duże wielostanowe korporacje i zmienianie ich struktury organizacyjnej, PSC [Komisja Usług Publicznych Arkansas] w ciągu kilku minionych lat odnotowała wzrastającą liczbę skarg konsumentów dotyczących działalności centrów telefonicznych obsługi klienta elektrownii (chodzi uzyskiwanie informacji z telerekordingu - nie zawsze na temat - a nie od osób kompetentnych w sprawie; przypis interpretatora) Platts Retail Energy, 6 lipiec, 2001 r. Niezależnie od wielkości zakładów energetyki publicznej, otrzymują one najwyższe noty od konsumentów. Dzieje się tak, gdyż większym priorytetem jest jakość obsługi klienta niż zyski. Wykorzystują również te same technologie i zatrudniają tak samo wykwalifikowane kadry, jak w przypadki IOU. Na korzyść energetyki publicznej przemawia też ich obecność na rynku lokalnym. Jakość usług nie podlega zarządzeniom odgórnym narzucanym przez odległe siedziby główne firm. Gdyby tak jednak było, mogłoby dojść do redukcji kadry i zamknięcia centrów obsługi klienta. Energetyka publiczna z powodzeniem łączy lokalne potrzeby z lokalnymi zasobami. Przykładem może tu być komunalny zakład dostaw wody i energii elektrycznej w Los Angeles (LADWP), obsługujący blisko 1,5 mln klientów i znajdujący się w przeprowadzonym przez J. DF. Power & Associates rankingu - wśród zachodnich stanów USA na najwyższym miejscu za satysfakcję klientów średniej wielkości firm. Badania te wyrażają opinię ponad 7700 średniej wielkości firm o 44 największych zakładach energetycznych w USA. Przy ocenie firm brano pod uwagę: jakość i niezawodność dostarczanej energii, sposób obsługi klienta, cenę i wielkość rachunków oraz sposób fakturowania i pobierania opłat za rachunki. Mam wrażenie, że ankieta ta ukazuje, co według LADWP jest prawdą: pracownicy zakładów użyteczności publicznej są w stanie zagwarantować doskonałą obsługę klienta i z powodzeniem współzawodniczyć z przedsiębiorstwami (firmami) prywatnymi. Naczelny Dyrektor LADWP, David Wiggs. Etapy (i przeszkody) w tworzeniu firm komunalnych Analiza studium wykonalności Pierwszym krokiem w tworzeniu lokalnego (komunalnego) zakładu energetycznego jest określenie, czy zakład ma szansę samofinansowania się i czy ma poparcie społeczności. Analiza studium wykonalności powinna dać odpowiedź na podstawowe pytanie: jakie będą oszczędności wynikające z powołania komunalnego zakładu energetycznego lub z innych rozwiązań nadzorowanych lokalnie. Może to oznaczać: spełnianie wymogów prawnych; ustalenie metod wyceniania nieruchomości, które mają zostać zakupione; określenie alternatywnych źródeł zakupu energii hurtowej oraz prognozy kapitału i kosztów eksploatacji planowanego zakładu. Nie należy się dziwić, gdy IOU w takich okolicznościach proponuje miastu wykonanie analizy zastępczej za darmo lub za bardzo niewielkie pieniądze. Jednakże, owe sponsorowane przez IOU badania nie będą przedstawiać obiektywnych wyników. Zagrożona pozycja zakładu prywatnego wywołuje z jego strony atak na koncept własności publicznej, nawet przed opracowaniem studium wykonalności (feasibility study). Gdy obywatele poznają dostępne alternatywy, IOU rozpoczyna dynamiczną kampanię, aby zdyskredytować pomysł i samą ideę powołania zakładu energetyki komunalnej. SDG&E (San Diego Gas & Electric) nie przyjmuje spokojnej postawy. Obawiając się, że San Macros mógłby spowodować precedens w innych miastach jego terytorium, SDG&E mają nadzieję zniweczyć owe plany. SDGE zagroziło pozwem sądowym, jeżeli władze miasta nie odstąpią od woli przejmowania infrastruktury sieciowej dostaw energii. Christopher Swope, Bunt Wolta, Governing, kwiecień, 2002 r.

3 Jest wiele przykładów pochodzących z firm prywatnych (IOU), które zdecydowanie przeciwstawiają się komunalizacji. Oto jeden z nich: Większość przypadków komunalizacji nie spowoduje obniżenia kosztów. Bill Brier, vice prezes, Edison Electric Institute. Prawdą jest, że największe w państwie zakłady energetyki publicznej stwarzają odbiorcom indywidualnym i firmom pokaźne możliwości oszczędzania. Zakłady, o których mowa, to: Massena w stanie Nowy York; Trinity County w Kaliforni, Public Utility District; Columbia River People s Utility District; Page w Arizonie; Clyde w Ohio i Bozrah w Conneticut. Co więcej, oszczędności to jeszcze nie wszystko. Niektóre nowe elektrownie publiczne, takie jak: Emerald People s Utility District w Oregon i Long Island Power Authority, powszechnie nagradzane są za ich nadzwyczajne osiągnięcia z tytułu niezawodności dostaw i obsługę zorientowaną na klienta. Miasto Messena w stanie Nowy York, wydało ponad 2,2 mln USD w ciągu siedmiu lat w procesie przejmowania (nabywania) praw własności do lokalnej sieci dystrybucji energii elektrycznej od dotychczasowego prywatnego operatora. Ale już w czasie pierwszych 10 lat funkcjonowania firmy komunalnej dało to odbiorcom energii łączną oszczędność na poziomie 25 mln USD. Większość energetycznych firm komunalnych, również tych nowych, jest w stanie oferować niższe ceny od tych proponowanych przez dostawców prywatnych.. Jednak obniżanie cen za energię po komunalizacji, jest wyborem lokalnym. Zdaniem Randy Knighta asystenta burmistrza Winter Park, klienci mogą nie odczuć zmiany w swoich rachunkach po otwarciu nowego zakładu komunalnego. Podniesienie niezawodności dostaw jest nadrzędnym interesem klienta, lokalni zarządcy sugerują, że nadwyżka dochodów (z obecnych zysków Florida Power) przeznaczona byłaby ponownie na poprawę niezawodności. Władze miast uzależniają swoje decyzje o komunalizacji od wniosków wynikających z analizy studium wykonalności przygotowywanej przez konsultantów, którzy są zainteresowani otrzymaniem przyszłych zleceń w przypadku realizacji zaproponowanego przez nich scenariusza. Kto zapłaci za błędy tych konsultantów? Florida Power. To społeczności lokalne decydują komu zaufać i komu zlecić opracowanie. Studia wykonalności przeprowadzane są zwykle przez uznane firmy inżynierskie, które nie zaryzykują utraty swojej reputacji poprzez proponowanie stronniczych kalkulacji czy prognoz. Przyjęte założenia, sprawozdania i wyniki ich prac są udostępniane do publicznego wglądu i dyskutowane przy otwartej kurtynie. Z powodu oczywistych korzyści, jakie przynosi firma komunalna, studia wykonalności zwykle wykazują pokaźne oszczędności pochodzące z tytułu zmiany dostawcy energii z prywatnego na publicznego. Bilansowanie ryzyka, kosztów i zysków Zakładając, że powołanie komunalnego zakładu energetycznego jest wykonalne pod względem ekonomicznym, decyzje o kolejnych działaniach podlegają szczegółowym dyskusjom w trakcie otwartych spotkań i dyskusji w mediach. Przeciwnicy komunalizacji skupiają się zazwyczaj na potencjalnych kosztach i ryzyku, nie przywiązują uwagi do zysków, które tu występują. Często pomija się wysokie przychody, jakie nowe przedsiębiorstwo może uzyskać a także ryzyko wzrostu cen, jeśli pozycja IOU nie zmieni się.

4 Najczęstszym argumentem podawanym przez IOU jest opinia, że tworzenie nowych energetycznych zakładów publicznych jest po prostu zbyt kosztowne. Argument ten w wielu przypadkach wpłynął na zatrzymanie komunalizacji. Bardzo przydatne będzie zatem dokładne przestudiowanie dwóch pokrewnych powodów podawanych przez IOU: cena ostateczna będzie zbyt wysoka i IOU wystąpi na drogę sądową, by ją zatrzymać. Pogróżki o kosztownych procesach sądowych mogą mieć na celu zastraszenie i na pewno spowodują wzrost kosztów. Jednak społeczności posiadające energetykę komunalną odniosły sukces w wyniku: spełnienia wymogów prawnych, ustalania kosztów przejęcia w wyniku negocjacji lub ostrej krytyki, finansowania i wdrażanie nowego systemu. Obywatele tych społeczności mają przywilej posiadania aktywów pochodzących z dystrybucji, zamiast płacić świadczenia czynszowe komuś innemu. Aktywa ułatwiają społeczności nadzór, dają możliwości i ciągłość korzyści z dochodów na przyszłość. Przeciwnicy używają argumentów, że proces komunalizacji jest zbyt kosztowny, trwa zbyt długo, że sukces nie jest pewny, więc po co go kontynuować. Na dłuższą metę koszty można postrzegać w kategoriach nieokreślonych w czasie korzyści ekonomicznych dla wszystkich przyszłych podatników. Citizen Cynthia Wooten do the East Bay Municipal Utility District Board, 9 lipca, 2002 r. Ale IOU uparcie podtrzymują zarzuty, że ceny powołania komunalnych zakładów energetycznych są zbyt wysokie. Przykład: Nie ma gwarancji, że wprowadzone zostaną niższe stawki lub dodatkowe dochody pieniężne tylko z powodu utworzenia energetyki komunalnej.... MidAmerican zainwestowało miliony dolarów w obsługę miasta Emmersburg! Będziecie musieli wykupić zupełnie nowy i bardzo drogi system dostaw energii. MidAmerican, ogłoszenie pt. Głosuj na Nie. Miliony dolarów, które obciążone IOU zainwestowały w system energetyczny, wykorzystano tak, by przyniosły zyski udziałowcom. W przeciwieństwie do tego, jeżeli miasto wykupi własny zakład komunalny, będzie inwestować w siebie, utrwalając słuszność swoich działań. Miasto mogłoby kontrolować aktywa i byłoby w stanie dokonywać przyszłych wyborów inwestycyjnych. Posiadałoby również dochody pieniężne oraz miałoby prawo decydowania, co z nimi zrobić. Większy nacisk położono by na osiąganie celów społeczności niż celów IOU. Energetyka publiczna powstaje dopiero po dokonaniu wnikliwej analizy kosztów i zysków, a zyski są tak zmienne (zróżnicowane), jak tworzone w różnych okolicznościach zakłady komunalne. Long Island Power Authority (LIPA) obniżyła stawki i stworzyła system udoskonalania niezawodności i bezpieczeństwa. Hermiston w stanie Oregon, umożliwia klientom dokonywanie wpłat osobiście lub w wyznaczonych do tego punktach miasta (boxy wrzutowe). To pożądana, lokalna forma wpłaty ten sposób uiszczania należności wycofał prywatny dostawca (IOU). Społeczności posiadające energetykę komunalną decydują o sposobie adaptacji posiadanych zasobów do lokalnych potrzeb. Rzeczywiste koszty wprowadzania przedsiębiorstw energetycznych mogą być znacznie wyższe od tych, które mogą zostać oszacowane w analizie wstępnej. W Las Cruces (NM), początkowa ocena przejęcia przedsiębiorstwa energetycznego (IOU) wyniosła ok. 20 mln USD. Ostateczny koszt zawierał się pomiędzy 105 a 120 mln USD. Miasto nie mogło sobie pozwolić na większe wydatki, dlatego też wypracowało umowę o odszkodowanie z El Paso Electric. - San Diego Gas & Electric Response do the City of San Marcos Electric i Gas Utility Options Study.

5 Stwierdzenie to zawiera mnóstwo nieprawdziwych informacji, bezpośrednich i pośrednich. Ocena kosztów badań była wiarygodna. Dwie niezależne firmy szacunkowe wynajęte przez miasto Las Cruces w Nowym Meksyku podały wiarygodną wartość zakładu energetycznego, która mieściła się w przedziale 37,9-38,7 mln USD. Szacunki te były zgodne z ogłoszonymi przewidywanymi danymi urzędu miasta; tym samym zakwestionowane zostało twierdzenie IOU, jakoby zakład energetyczny był wart prawie 200 mln USD. Dodając do tego nawet wątpliwe spłaty windykacji, całkowity koszt powoływania zakładu komunalnego nie byłby tak wysoki, jak ten, którego dotyczą zarzuty. Federalna Komisja Zarządzania Energią orzekła, że Las Cruces musi spłacić obniżającą się wartość wątpliwych (stranded) kosztów począwszy od ok. 53 mln USD, gdyby obsługa rozpoczęta była w 1999 r. i obniżyła je do ok. 9 mln w przypadku przejęcia zakładu w styczniu 2006 r. Wykorzystując - tylko dla własnych potrzeb wyolbrzymienie faktów, El Paso Electric początkowo wyceniła swoje wątpliwe koszty (stranded) na kwotę 234 mln USD.