ZARZĄDZENIE nr 136/WF/16 BURMISTRZA SKARSZEW. z dnia 13 czerwca 2016 roku

Transkrypt

1 ZARZĄDZENIE nr 136/WF/16 BURMISTRZA SKARSZEW z dnia 13 czerwca 2016 roku w sprawie wprowadzenia Instrukcji postępowania w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Na podstawie art. 2 pkt 8 oraz art. 15 a ust. 2 ustawy z dnia 16 listopada 2000 roku o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz.U. z 2016 r., poz. 299 ze zm.) oraz art. 33 ust 3 i 5 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym ((Dz.U. z 2016 r., poz. 446 ) z a r z ą d z a s i ę, co następuje: 1 Wprowadza się Instrukcję postępowania w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu w Urzędzie Miejskim w Skarszewach oraz w jednostkach podległych, która stanowi załącznik Nr 1 do zarządzenia. 2 Wyznacza się Naczelnika Wydziału Finansowego Urzędu Miejskiego w Skarszewach Mirosławę Drzymalską na koordynatora ds. współpracy z Generalnym Inspektorem Informacji Finansowej w Ministerstwie Finansów w zakresie wszystkich spraw związanych z realizacją zadań dotyczących przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu 3 W celu właściwego wykonywania zadań i zabezpieczenia dokumentacji podejmowanych czynności wprowadza się: 1) rejestr powiadomień, stanowiący załącznik Nr 2 do zarządzenia 2) wzór powiadomienia Głównego Inspektora Informacji Finansowej, stanowiący załącznik Nr 3 do zarządzenia 4 Zobowiązuje się do przestrzegania i stosowania postanowień instrukcji pracowników Urzędu Miejskiego w Skarszewach oraz kierowników gminnych jednostek organizacyjnych i dyrektorów spółek kapitałowych Gminy Skarszewy poprzez założenie oświadczenia, stanowiącego załącznik Nr 4 do zarządzenia.

2 5 Wdrożenie i wykonanie zarządzenia powierza się Koordynatorowi ds. współpracy z Generalnym Inspektorem Informacji Finansowej. 6 Traci moc: 1. Zarządzenie Nr 270/SG/04 Burmistrza Skarszew z dnia 30 grudnia 2004 roku w sprawie wprowadzenia Instrukcji określającej zasady postępowania w przypadku podejrzenia wprowadzenia do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł 2. Zarządzenie Nr 80/WF/2007 Burmistrza Skarszew z dnia 27 sierpnia 2007 roku w sprawie wprowadzenia zmian do Zarządzenia Nr 270/SG/04 Burmistrza Skarszew z dnia 30 grudnia 2004 roku w sprawie wprowadzenia Instrukcji określającej zasady postępowania w przypadku podejrzenia wprowadzenia do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł Instrukcja wchodzi w życie z dniem podjęcia. 7 BURMISTRZ Jacek Pauli 2

3 Załącznik Nr 1 do Zarządzenia Nr 136/WF/16 Burmistrza Skarszew z dnia r. w sprawie wprowadzenia Instrukcji postępowania w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. I n s t r u k c j a postępowania w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu w Urzędzie Miejskim w Skarszewach oraz w jednostkach podległych I. Część ogólna wprowadzająca 1. W aktualnym stanie prawnym podstawowym aktem normatywnym określającym zasady oraz tryb przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz obowiązku podmiotów uczestniczących w obrocie finansowym w zakresie gromadzenia i przetwarzania informacji jest ustawa z dnia 16 listopada 2000 roku o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. 2. Celem systemu wprowadzonego ustawą jest określenie zasadzwalczanie niezgodnych z prawem działań w sektorze finansowym oraz utworzenie banku danych dla wszystkich instytucji, które w ramach swoich kompetencji zwalczają omawiany proceder. 3. W świetle zapisów ustawowych do obowiązków instytucji współpracującej, którą jest jednostka samorządu terytorialnego należy: 1) opracowanie wewnętrznej instrukcji postępowania w przedmiocie współpracy z Generalnym Inspektorem Informacji Finansowej w zakresie zapobiegania przestępstwu, o którym mowa w art. 299 kodeksu karnego 2) powołanie koordynatora ds. realizacji zadań wynikających z treści art. 15 ustawy. 3) przeprowadzenie szkolenia pracowników jednostki samorządu terytorialnego i określonych pracowników jednostek podległych w zakresie realizacji zadań wskazanych w ustawie. 4) niezwłoczne powiadamianie Generalnego Inspektora o stwierdzonych podejrzeniach wprowadzania do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł. 4. Przestępstwo, o którym mowa w art. 299 Kodeksu Karnego polega na przyjmowaniu, przekazywaniu lub wywożeniu za granicę, pomaganiu lub przenoszeniu własności lub posiadania albo podejmowaniu innych czynności, które mogą udaremnić lub znacznie utrudnić stwierdzenie przestępczego pochodzenia lub miejsca umieszczenia, wykrycia, zajęcia albo orzeczenia przepadku środków płatniczych, papierów wartościowych lub innych wartości dewizowych, praw majątkowych albo mienia ruchomego lub nieruchomego pochodzących z korzyści związanych z popełnieniem czynu zabronionego 3

4 II. Wykaz komórek merytorycznych i samodzielnych stanowisk pracy zobowiązanych do przestrzegania ustawy 1. Komórki organizacyjne i samodzielne stanowiska Urzędu Miejskiego w Skarszewach zobowiązane do przestrzegania ustawy oraz instrukcji: 1) Zastępca Burmistrza 2) Sekretarz Gminy 3) Skarbnik Gminy 4) Wydział Finansowy 5) Wydział Organizacyjny 6) Urząd Stanu Cywilnego i Spraw Obywatelskich 7) Wydział Inwestycyjny 8) Wydział Funduszy Europejskich 9) Stanowisko ds. kontroli finansowej 10) Radca Prawny. 2. Do przestrzegania przepisów ustawy i postanowień instrukcji zobowiązani są także: 1) Kierownicy gminnych jednostek organizacyjnych zaliczanych w świetle ustawy o finansach publicznych do jednostek sektora finansów publicznych, w zakresie działania jednostki, którą kierują, 2) Dyrektorzy spółek kapitałowych Gminy Skarszewy, w zakresie działania spółki, którą zarządzają. III. Przedstawienie obszarów szczególnie narażonych w jednostce na pranie pieniędzy 1. W Urzędzie Miejskim w Skarszewach oraz w gminnych jednostkach organizacyjnych i gminnych spółkach kapitałowych obszarami szczególnego zagrożenia, w których mogą być dokonywane próby prania pieniędzy są: 1) transakcje nietypowe związane z nabywaniem mienia komunalnego, 2) umowy i transakcje związane z wykonywaniem przez inne podmioty zadań publicznych jednostki samorządu terytorialnego (np. zadania związane z gospodarką komunalną, zadania inwestycyjne i remontowe) realizowane w warunkach odbiegających od istniejących standardów, 3) wykonywanie zadań wspólnych z kapitałem prywatnym (wspólne inwestycje gazyfikacyjne, wodociągowe, kanalizacyjne, oczyszczalnie ścieków, itd.), 4) zamówienia publiczne, 5) nadpłaty podatków i opłat lokalnych, 6) wykupy należności komunalnych i cywilnoprawnych, 7) pozyskiwanie pożyczek czy kredytów od fikcyjnych podmiotów. 2. Obszary, o których mowa powyżej nie mają charakteru zamkniętego i stabilnego, ponieważ ulegają one ciągłym zmianom i przeobrażeniem, a także pojawiają się nowe. IV. Obowiązki pracowników w zakresie realizacji ustawy 1. W celu wypełnienia obowiązków nałożonych mocą ustawy i niniejszej instrukcji Pracownicy w szczególności powinni: 1) dokonywać analizy i oceny realizowanych transakcji w rozumieniu art. 2 pkt. 2 ustawy, w których występują symptomy wskazujące na możliwość wprowadzania do obrotu 4

5 finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł, 2) sporządzać potwierdzone za zgodność kopie dokumentów dotyczących transakcji, co do których zachodzi podejrzenie, że mogą one mieć związek z popełnieniem przestępstw, o którym mowa w art. 165a lub art. 299 Kodeksu karnego, 3) zebrać dostępne informacje o osobach przeprowadzających transakcje, 4) dokonać opisu transakcji, uzasadniającego podejrzenie występowania okoliczności wskazanych w art. 15a ust. 1 ustawy i zaistnienia uzasadnionej konieczności powiadomienia o tym fakcie Generalnego Inspektora Informacji Finansowej, 5) opis transakcji przekazać przełożonemu, a następnie Koordynatorowi. 2. Pod pojęciem Pracownicy rozumie się pracowników Urzędu Miejskiego w Skarszewach oraz kierowników gminnych jednostek organizacyjnych i dyrektorów spółek kapitałowych wymienionych w części II Instrukcji. V. Obowiązki Koordynatora Do zadań Koordynatora do spraw współpracy z Generalnym Inspektorem Informacji Finansowej należy przede wszystkim: 1) opracowanie wewnętrznej instrukcji postępowania w sprawach określonych ustawą, 2) weryfikowanie zasadności bądź braku zasadności powiadomienia Generalnego Inspektora Informacji Finansowej proponowanego przez merytorycznego pracownika i przekazywanie na tę okoliczność stosownej notatki służbowej Burmistrzowi Skarszew, w celu podjęcia stosownej decyzji, 3) w przypadku podjęcia przez Burmistrza Skarszew decyzji o wystosowaniu zawiadomienia - niezwłoczne powiadomienie Generalnego Inspektora o podejrzeniach wprowadzenia do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł wg załącznika nr 3 do zarządzenia, 4) przekazanie Generalnemu Inspektorowi Informacji Finansowej potwierdzonych kopii dokumentów dotyczących transakcji, o których mowa w punkcie 3) oraz informacji o osobach przeprowadzających te transakcje, 5) współpraca z wytypowanymi pracownikami jednostki w zakresie stosowania postanowień ustawy, 6) współpraca z Generalnym Inspektorem w zakresie rozwiązywania problemów wynikających z realizacji ustawy. VI. Podstawowe pojęcia związane z realizacją ustawy. 1. Brudne pieniądze. Jest to termin służący określeniu nielegalnych bądź niewiadomego pochodzenia dochodów pochodzących w zdecydowanej większości z przestępczości zorganizowanej, częstokroć prowadzonej na dużą skalę, nierzadko o charakterze międzynarodowym. 2. Pranie pieniędzy. W aktualnym stanie prawnym z praniem pieniędzy będziemy mieli do czynienia wówczas, gdy dowolna osoba: - środki płatnicze, - papiery wartościowe lub inne wartości dewizowe, - prawa majątkowe albo 5

6 - mienie ruchome lub nieruchome, pochodzące z korzyści związanych z popełnieniem czynu zabronionego: 1) przejmuje, 2) przekazuje lub 3) wywozi za granicę, 4) pomaga do przenoszenia ich własności lub posiadania, 5) podejmuje inne czynności, które mogą udaremnić lub znacznie utrudnić stwierdzenie przestępczego pochodzenia lub miejsca umieszczenia w/w wartości majątkowych, wykrycia, zajęcia albo orzeczenia przepadku w/w wartości majątkowych. Inna definicja prania pieniędzy stanowi, iż jest to ogół czynności mających na celu ukrycie prawdziwego źródła pochodzenia nielegalnych dochodów uzyskiwanych z przestępczej działalności i nadania im znamion legalnego pochodzenia. Czynności te mają służyć następującym celom: stworzeniu dystansu pomiędzy środkami a przestępstwem, zbudowaniu fikcyjnej podstawy ich legalności. Proces prania pieniędzy ma w swoim założeniu stworzyć jak największy dystans pomiędzy wartościami majątkowymi pochodzącymi z przestępstwa a przestępstwem, z którego pochodzą. W tym miejscu należy zwrócić uwagę na fakt, iż poszczególne zachowania przestępcze zasadniczo w niczym się nie różnią od zwykłych czynności handlowych i finansowych realizowanych w legalnym obrocie gospodarczym. Klasyczny, najczęściej spotykany, cykl prania pieniędzy może wyglądać w sposób następujący: przestępcy uzyskują gotówkę (z reguły o niskich nominałach) z ulicznej sprzedaży narkotyków, następnie dokonują jej wymiany na banknoty o wyższych nominałach, które następnie wpłacają na rachunek bankowy. W dalszej kolejności dokonują transferu tychże środków za granicę, które następnie wracają do kraju, w którym dokonano przestępstwa, w postaci pozornej pożyczki. 3. Transakcja. Pod tym pojęciem będziemy rozumieli wpłaty i wypłaty dokonywane w formie gotówkowej bądź bezgotówkowej, w tym także przelewy pomiędzy różnymi rachunkami należącymi do tego samego posiadacza rachunku (za wyjątkiem przelewów realizowanych na rachunki lokat terminowych). Transakcją będzie także wymiana walut, oddanie wartości majątkowych w komis lub pod zastaw, zamiana wierzytelności na akcje lub udziały, dokonywane na własny, jak i cudzy rachunek, a także przeniesienie wartości majątkowych pomiędzy rachunkami należącymi do tego samego klienta. 4. Wartości majątkowe. Pod tym pojęciem należy rozumieć środki płatnicze, papiery wartościowe, lub inne wartości dewizowe, prawa majątkowe, mienie ruchome i nieruchome. 5. Rachunek. Pod tym pojęciem będziemy rozumieli rachunek bankowy, rachunek prowadzony w spółdzielczej kasie oszczędnościowo kredytowej, rachunek papierów wartościowych i rachunek pieniężny służący do jego obsługi. 6

7 6. Wstrzymanie transakcji. Jest to działanie polegające na czasowym ograniczeniu dysponowania i korzystania z posiadanych wartości majątkowych, polegające na uniemożliwieniu dokonania określonej transakcji przez instytucje obowiązaną. Wstrzymania zamierzonej transakcji można dokonać na okres do 48 godzin, na pisemne żądanie Generalnego Inspektora, natomiast na okres do 3 m - cy na podstawie postanowienia prokuratora. 7. Blokada rachunku. Jest to działanie polegające na czasowym uniemożliwieniu właścicielowi dysponowania i korzystania ze wszystkich wartości majątkowych zgromadzonych na jakimkolwiek rachunku bankowym, w tym także przez instytucje obowiązaną. VII. Fazy prania pieniędzy 1. Faza lokowania. Lokowanie, inaczej umiejscawianie lub umieszczanie jest to proces polegający na wprowadzaniu dochodów pochodzących bezpośrednio z przestępstwa do systemu finansowego (np. wpłata do banku) lub wymianie gotówki na różnego rodzaju instrumenty finansowe (np. papiery wartościowe, obligacje) lub inne dobra (np.. zakup nieruchomości, maszyn). Pranie pieniędzy zawsze rozpoczyna się od operacji gotówkowych, które z reguły są anonimowe. Aby zachować właśnie tę anonimowość dokonywane do banku wpłaty lub inne transakcje realizowane są w wielkości poniżej progu kwotowego, przy przekroczeniu którego transakcja musi być zarejestrowana. Wpłaty te mogą być dokonywane na rachunki własne, albo na rachunki innych osób lub nieistniejących przedsiębiorstw. Można stwierdzić, że dla lokowania dochodów charakterystyczne jest: wprowadzanie do obrotu środków finansowych pochodzących bezpośrednio z przestępstwa, dokonywanie transakcji w większości przypadków w formie gotówkowej, prostota, jednorodność, powtarzalność i krótkoterminowość dokonywanych transakcji. 2. Faza maskowania Maskowanie jest oddzieleniem dochodów z przestępstwa od ich źródła pochodzenia i polega na przeprowadzeniu szeregu transakcji finansowych, które mają na celu utrudnienie stwierdzenia powiązania tych dochodów z ich prawdziwym źródłem. Mogą one być dokonywane na wiele różnych sposobów, w zależności od istniejących możliwości i pomysłowości sprawcy. Powoduje to celowe wydłużenie faktyczne i czasowe dystansu od miejsca tworzenia nielegalnych dochodów, np. nielegalnego laboratorium amfetaminy na posesji pod Warszawą i pieniędzy pochodzących z tego miejsca i przesłanych elektronicznie na rachunek prowadzony w banku rosyjskim znajdującym się na wyspie Aruba. Podobnie jak w fazie lokowania, w przypadku maskowania można wyróżnić pewne cechy charakterystyczne dla tej fazy. Są to: dokonywanie bardzo dużej ilości transakcji, dokonywanie transakcji, które często nie mają uzasadnienia ekonomicznego, częste zmiany formy pranych środków finansowych, korzystanie z elektronicznych form przekazu pieniędzy. 7

8 3. Faza integracji. Integracja jest fazą, w której dochody pochodzące z przestępstwa traktowane są jako legalne dzięki stworzeniu rzekomo prawnego uzasadnienia pochodzenia prawnych środków finansowych. Polega ona na znalezieniu pozornych podstaw dla pojawienia się tych środków w legalnym obrocie gospodarczym. Działania prowadzone na tym etapie skierowane są na umieszczenie wyczyszczonych pieniędzy w obiegu gospodarczym w taki sposób, iż wchodzą ponownie do systemu bankowego i przyjmują znamiona legalnych dochodów. Uwiarygodnieniu temu mają służyć odpowiednie zaświadczenia z banków, organizacji gospodarczych i innych instytucji, przez które środki te przepłynęły. VIII. Metody prania pieniędzy. 1. Transfer gotówki za granicę poprzez rachunki bankowe. Jedną z najprostszych metod prania pieniędzy jest ich lokowanie na rachunku bankowym i transferowanie za granicę. W tym celu w Polsce są wykorzystywane zarówno rachunki osób fizycznych rezydentów lub nierezydentów, jak i podmiotów gospodarczych, posiadających siedziby w rajach podatkowych. Ta metoda składa się z dwóch faz, odpowiadających dwóm różnym rodzajom transakcji, wpłatom gotówkowym i przelewom za granicę: a) pierwsza faza polega na zasileniu rachunku gotówką, b) druga faza to przelanie zgromadzonych na rachunku środków za granicę. 2. Transakcje wymiany walut. Często w procederze prania pieniędzy są używane transakcje wymiany walut. W polskim systemie finansowym istnieją trzy rodzaje instytucji przeprowadzających w/w transakcje: kantory, banki, Narodowy Bank Polski. Najmniej skomplikowanym sposobem wyprania pieniędzy jest wymiana złotych na waluty lub walut na złote w małych, nie podlegających rejestracji kwotach. Najłatwiej jest wyprać pieniądze w kantorach, założenie których nie nastręcza zbyt dużych trudności dla przeciętnego obywatela. 3. Przelewy elektroniczne. Przelew jest jedną z najbardziej znanych i najczęściej wykorzystywanych usług bankowych. Przy przelewach możemy mówić o dwóch metodach prania pieniędzy. przelewy jako integralna metoda prania, przelewy połączone z jednoczesną wpłatą gotówki. Przelewy stanowią również częsty element w etapie integracji procederu prania pieniędzy, tj. przy tworzeniu pozorów legalnego ich pochodzenia. Brudne pieniądze wprowadzane najpierw na jeden rachunek są następnie przelewane na kolejny rachunek lub rachunki w celu wyeliminowania podejrzeń co do ich legalności. Podstawą przelewów są fikcyjne tytuły. W przypadku podmiotów gospodarczych są to płatności z tytułu pustych faktur. Liczne przelewy pomiędzy różnymi rachunkami pozwalają przestępcom na lepsze ukrycie nielegalnych źródeł pochodzenia przelewanych środków. 4. Kupno i sprzedaż środków trwałych. Wśród materiałów otrzymanych przez Generalnego Inspektora Informacji Finansowej coraz częściej trafiają się informacje o podejrzanych transakcjach zakupu i sprzedaży środków trwałych. 8

9 Metoda prania pieniędzy poprzez zakup lub sprzedaż środków trwałych posiada trzy podstawowe warianty: 1. Kupujący nabywa od sprzedającego środki trwałe po określonej cenie, a następnie odsprzedaje mu je po cenie wyższej od ceny ich nabycia. 2. Kupujący nabywa od sprzedającego wymienione środki po cenie o wiele niższej od ich rzeczywistej wartości. Jednocześnie odsprzedaje mu inne środki tego samego rodzaju i o podobnych parametrach tylko za cenę o wiele wyższą. Towarzyszący obu transakcjom przepływ pieniędzy umożliwia zalegalizowanie brudnych pieniędzy, o wartości równej różnicy pomiędzy wartościami obu transakcji. 3. Sprzedający sprzedaje środki trwałe po cenie o wiele wyższej od ich faktycznej wartości. Następnie kupujący odsprzedaje je dalej, znów podwyższając cenę. W ramach tego wariantu może dojść do wielu pojedynczych transakcji kupna sprzedaży, których wartość za każdym razem ulega podwyższeniu. Na każdym etapie są wprowadzane brudne pieniądze o wartości odpowiadającej różnicy pomiędzy wartościami kolejnych transakcji. 5. Pożyczki i darowizny. Wśród czynności cywilno prawnych darowizny i pożyczki są najczęściej wykorzystywanymi transakcjami w procederze prania pieniędzy. Darowizny Wykorzystując darowiznę w procederze prania pieniędzy dwie lub więcej osób fizycznych lub podmiotów gospodarczych umawia się, że dokonają pozornej transakcji przeniesienia własności określonej kwoty, odpowiadającej wartości brudnych pieniędzy. Obdarowany, posiadając już legalny tytuł własności tych środków, może wprowadzić je do obrotu finansowego, np. ulokować je na rachunku bankowym lub inwestycyjnym. Pożyczki Bardziej skomplikowaną metodą prania pieniędzy od darowizn są pożyczki. W tym przypadku legalizacja brudnych pieniędzy może odbywać się nie tylko poprzez fikcyjne przeniesienie własności środków pieniężnych, ale także poprzez pozorną spłatę odsetek od udzielonej pożyczki. 6. Polisy ubezpieczeniowe. Najczęściej występującą metodą prania pieniędzy, wykorzystującą produkty i usługi ubezpieczeniowe, jest inwestowanie brudnych pieniędzy w zakup polisy ubezpieczeniowej. Zawarta umowa ubezpieczeniowa jest następnie wypowiadana, a środki wpłacone tytułem składek (obowiązkowych lub nieobowiązkowych) są wypłacane lub przelewane na wskazany rachunek. 7. Rachunek fikcyjny. Chcąc zdefiniować pojęcie rachunku fikcyjnego należy stwierdzić, że jest to rachunek otwarty dla zrealizowania jednej, bądź kilku transakcji w krótkich odstępach czasu na bardzo wysokie kwoty, przy wykorzystaniu maksymalnej ilości fikcyjnych elementów, odnoszących się zarówno do osób dokonujących transakcji, jak i dokumentów którymi się posługują. Po osiągnięciu zamierzonego celu, tj. realizacji w/w transakcji, pracz zaprzestaje jakichkolwiek kontaktów z bankiem. Częstokroć dopiero na tym etapie pracownicy banku dochodzą do wniosku, że rachunek został wykorzystany do prania pieniędzy. 9

10 8. Skrzynka rozdzielcza. Jedną z najczęściej występujących metod prania pieniędzy jest tzw. skrzynka rozdzielcza. Cechą charakterystyczną tej metody jest zasilanie rachunku niewielkimi wpłatami poniżej progu wymagającego rejestracji pochodzącymi z różnych źródeł (rzadziej z jednego źródła), po to by po osiągnięciu odpowiednio wysokiego salda na rachunku, zgromadzone na nim środki, przelać na inny rachunek, bądź rachunki także drogą elektroniczną. W metodzie tej, w przeciwieństwie do metody rachunku fikcyjnego, na rachunku będącym skrzynką, mogą być dokonywane transakcje charakterystyczne dla normalnego prowadzenia działalności gospodarczej, takie jak np. Płatności ZUS, wypłaty wynagrodzeń, transakcje z podmiotami, nie uczestniczącymi w procederze prania pieniędzy. 9. Kredyty. Jedną z metod prania pieniędzy przy użyciu kredytu bankowego jest dokonywanie spłaty kredytu przed terminem, najczęściej niezwłocznie po otrzymaniu środków z banku. Transakcje takie dokonywane są w celu stworzenia podstaw do wykazania się możliwością przeprowadzenia określonych transakcji np. zakupu dóbr. 10. Transakcje rodzinne Przez transakcje rodzinne, jako metodę prania pieniędzy, rozumie się czynności, dokonywane między osobami fizycznymi pozostającymi w jakimkolwiek stopniu pokrewieństwa lub powinowactwa, jeżeli z okoliczności towarzyszących rozporządzeniem majątkowym wynika, ze przenoszone wartości majątkowe pochodzą z nieujawnionego bądź nielegalnego źródła, a samo przeniesienie własności ma na celu ukrycie pochodzenia w/w wartości majątkowych. Transakcje rodzinne mogą mieć miejsce w przypadku prostych transakcji, tj. przelewów środków płatniczych między rachunkami bankowymi pod tytułem np. darowizna, pożyczka, zwrot pożyczki, lub też mogą stanowić jedynie element złożonych transakcji finansowych, np. niektóre z transakcji pomiędzy podmiotami gospodarczymi prowadzonymi przez małżonków dokonane pod tytułem zapłaty za wykonaną usługę lub towar. 11. Słupy i przedsiębiorstwa symulujące. Oba te pojęcia używane są dla określenia podmiotów gospodarczych oraz osób fizycznych, które ze względu na powierzone im zadania w zorganizowanej grupie przestępczej mają na celu skomplikowanie obiegu wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł. Słupami określa się osoby fizyczne, przedsiębiorstwami symulującymi natomiast wyłącznie podmioty gospodarcze, w tym także osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą. Cechą wspólną obu tych podmiotów jest cel ich funkcjonowania. Bardzo często słupami są osoby bezdomne. 12. Wykorzystywanie form zabezpieczeń majątkowych w celu legalizacji brudnych pieniędzy. W dotychczasowej praktyce Generalnego Inspektora Informacji Finansowej odnotowano próby legalizacji wartości majątkowych z wykorzystywaniem takich instrumentów prawnych jak: wadium, kara umowna oraz poręczenie majątkowe. Wniesienie wadium może polegać na wpłaceniu organizatorowi przetargu określonej sumy pieniężnej albo ustanowieniu odpowiedniego jej zabezpieczenia. Ustanowienie zabezpieczenia może przybrać różne formy. Z punktu legalizacji wartości majątkowych istotniejsze znaczenie będzie miało wniesienie wadium w postaci wpłacenia określonej sumy pieniędzy. Doprowadzenie do nie wybrania oferty i zwrotu wadium jest niezwykle prostym zabiegiem. 10

11 Bardzo podobny schemat prania dostrzegany jest w przypadku wykorzystania tzw. kary umownej. Jednakże w odróżnieniu od zastosowania wadium, legalizowanie wartości majątkowych w drodze wykorzystania kary umownej dotyczy tylko i wyłącznie przypadków, w których obie strony działają w porozumieniu. Podobnie natomiast, jak w przypadku wadium, w grę będą wchodziły środki płatnicze. W praktyce zastrzeżenie kary umownej daje możliwość zalegalizowania stosunkowo dużych środków płatniczych. Wysokość kary umownej może być bowiem dowolna. Oczywiście podejrzenie będzie wzbudzała za wysoka wartość kary umownej relatywnie do wartości samej umowy. 13. Realizacja czeków podróżnych. Czekiem podróżnym określamy dokument rozliczeniowy w obrocie zagranicznym, używany najczęściej przez turystów. Czeki podróżne emitowane są przez banki, instytucje finansowe i biura podróży w okrągłych kwotach o różnym nominale, umożliwiając podróżnemu żądanie wpłaty na ich podstawie nominalnej wartości czeku w walucie, na jaka jest wystawiony. Mechanizm wykorzystania przedmiotowego dokumentu rozliczeniowego sprowadza się do wystawienia go przez bank, instytucje finansową bądź biuro podróży w zamian za dokonanie wpłaty odpowiadającej nominałowi czeku lub też odpowiednie obciążenie rachunku osoby, dla której wystawiony jest czek. Jest jedną z najtrudniej wykrywalnych metod prania. Składają się na to m.in. następujące czynniki: korzystanie z wielu instytucji finansowych (banków) uniemożliwia wychwycenie, jak duża kwota jest łącznie legalizowana, brak możliwości szybkiego weryfikowania danych osób realizujących czeki podróżne, częste przemieszczanie się osób realizujących czeki. Omawiana metoda pozwala na wykorzystanie wielu walut. Realizacja czeków podróżnych może być także etapem dłuższego procesu prania pieniędzy. Wykorzystanie czeków podróżnych nie wzbudza takich podejrzeń, jak np. przewóz gotówki, czy też przelewy międzynarodowe. Dodatkowo ostateczny odbiorca gotówki uzyskanej w wyniku realizacji czeków nie będzie zidentyfikowany. 14. Rozdrabnianie transakcji gotówkowych. Rozdrabnianie transakcji gotówkowych jest jedną z najbardziej rozwiniętych i najlepiej zorganizowanych technik prania pieniędzy, a przy tym jedną z najtrudniejszych do wykrycia. Podstawą rozdrabniania transakcji gotówkowych jest wykorzystanie maksymalnie dużej ilości osób, które mają dokonać wpłat gotówkowych, poniżej wartości progowej, zobowiązującej bank do rejestracji wpłacającego. Pewną odmianą rozdrabniania jest dokonywanie zakupów (szczególnie za granicą) luksusowych towarów za powierzone środki i następnie po wwiezieniu tak nabytego towaru odsprzedanie go do sklepów. 15. Mieszanie dochodów. Metoda ta polega na dosłownym mieszaniu dochodów pochodzących z legalnej działalności gospodarczej z wartościami majątkowymi pochodzącymi z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł. Mieszanie dochodów jest jedną z najprostszych metod prania oraz najmniej kosztowną. Jest ona szczególnie łatwo wykorzystywana przy okazji prowadzenia takiej działalności gospodarczej, której dochody np. dzienne, czy też miesięczne są trudne do przewidzenia. Przykładowo można tu wskazać lokale gastronomiczne, zakłady usługowe, stacje paliwowe itp. 11

12 Załącznik Nr 2 do Zarządzenia Nr 136/WF/16 Burmistrza Skarszew z dnia r. w sprawie wprowadzenia Instrukcji postępowania w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Rejestr powiadomień GIIF Lp. Nazwa dokumentu Nazwisko sporządzającego Opis treści dokumentu Data przekazania Decyzja Uwagi 12

13 - Załącznik Nr 3 do Zarządzenia Nr 136/WF/16 Burmistrza Skarszew z dnia r. w sprawie wprowadzenia Instrukcji postępowania w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Generalny Inspektor Informacji Finansowej Ministerstwo Finansów Ul. Świętokrzyska Warszawa Powiadomienie o podejrzeniach prania pieniędzy i finansowaniu terroryzmu W związku z art. 15a ust. 1 ustawy z r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 299 ze zm.), powiadamiam, że w trakcie kontroli/w wyniku analizy (należy wymienić bądź zakres, termin przeprowadzonej kontroli bądź rodzaj dokumentów poddanych analizie, będących podstawą powiadamiania GIIF) zaistniało uzasadnione podejrzenie prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu. Opis ustaleń:... (opis ustaleń powinien zawierać dane, wymienione w art. 12 ust. 1 pkt 1 4 ustawy) Załącznik: (Zgodnie z art. 15a ust. 1 pkt 2 należy dołączyć potwierdzone kopie dokumentów dotyczących transakcji, co do których zachodzi podejrzenie, że mają one związek z popełnieniem przestępstwa, którym mowa w art. 165a lub art. 299 Kodeksu karnego oraz informacje o osobach przeprowadzających te transakcje). 13

14 Załącznik Nr 4 do Zarządzenia Nr 136/WF/16 Burmistrza Skarszew z dnia r. w sprawie wprowadzenia Instrukcji postępowania w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. OŚWIADCZENIE Niniejszym oświadczam, że przyjąłem/łam do wiadomości i przestrzegania zasady określone w Instrukcji postępowania w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Ponadto zobowiązuje się do zapoznania i przestrzegania przepisów ustawy z dnia 16 listopada 2000 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (tekst jedn. Dz. U. z 2016 r. poz. 299 ) oraz się do zapoznania z treścią Instrukcji i Ustawy podległych mi pracowników. Lp. Imię i nazwisko Stanowisko Nazwa wydziału/jednostki Data Podpis 14