ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA

Transkrypt

1 PL2n s. 7 ROZKŁAD MATERIAŁU NAUCZANIA Kilka uwag o korzystaniu z propozycji rozkładu materiału Podobnie jak było w przypadku poprzedniej części podręcznika Między tekstami, tak i tym razem rozkład materiału obejmuje znacznie więcej jednostek lekcyjnych, niż można by zrealizować. Liczymy, że dostosujecie go Państwo do możliwości uczniów i liczby lekcji, którymi będziecie dysponować. Materiał pogrupowaliśmy wokół zagadnień, które mogą być myślą przewodnią kilku lekcji. Pogrubioną czcionką wyróżniono autorów i tytuły dzieł, które w Programie nauczania języka polskiego dla liceum i technikum Między tekstami należą do lektur obowiązkowych. Lekcje, pojedyncze teksty i umiejętności odnoszące się do zakresu rozszerzonego oznaczono gwiazdką. Przyjęliśmy też zasadę, by nowe terminy lub ważne zjawiska wprowadzać i łączyć z tematami realizowanymi na poziomie podstawowym. Nie zrezygnowaliśmy z osadzania tekstów w kontekście kulturowym stąd propozycje wykorzystywania ilustracji i reprodukcji, odwołań do historii czy kultury masowej oraz starannie opracowane nawiązania do utworów muzycznych.

2 PL2n s. 8 8 Rozkład materiału nauczania renesans RENESANS NR LEKCJI TEMATYKA LICZBA GODZIN MATERIAŁ Tematy kultury. Postacie i postawy 1, 2 U źródeł renesansu. Humanizm i humanitaryzm 3, 4 W poszukiwaniu źródeł artyzmu i kultury. Homer Kochanowski ja Humanizm i reformacja, s. 12; * Erazm z Rotterdamu, Podręcznik żołnierza Chrystusowego, s. 13; * Portret humanisty przy pracy, s.14; W. Stwosz, płyta nagrobna Kallimacha, s. 14; * P. O. Kristeller, Ruch humanistyczny, s. 15; Inny słownik języka polskiego (hasło: humanista), s. 16; Rodzina wyrazów, s.16; Periodyzacja epoki renesansu, s. 132; Tablice chronologiczne, s Homer Kochanowski, Monomachija Parysowa z Menelausem, s ; Polski Homerus, s. 17; Homer. Krótki przewodnik, s ; Epos, s. 20; Achilles na polu bitwy (i w kuchni), s.23 A. Świrszczyńska, Nie narodzona, s. 15; B. Miciński, O Grecji, s. 19; Między opowieścią a fabułą, s Żeglarz, żołnierz, mąż... Oblicza Odyseusza Przebiegłość Odyseusza, s.24 25; O. Redon, Kiklop, s. 24; * J. Starobinski, Jak bramy Hadesu jest mi wstrętny..., s. 25; * M. Marien, Rzecz niespotykana, s. 25; Oblicza bohatera, s. 26; * J. Abramowska, Dwa bieguny, s. 27 * Topos, temat, archetyp, s Flis, czyli podróż Flis jako parabola życia ludzkiego, s.28; S. F. Klonowic, Flis to jest Spuszczanie statków..., s Gall Anonim, Kronika polska, s

3 PL2n s. 9 Rozkład materiału nauczania renesans 9 CELE WPROWADZANE POJĘCIE KONTEKST KULTUROWY wyrabianie pojęcia o granicach czasowych renesansu oraz doskonalenie umiejętności czytania tekstów nieliterackich (tu: tablice chronologiczne) rozumienie i rozróżnianie pojęć humanizm i humanitaryzm; przypomnienie wiadomości o rodzinie wyrazów rozumienie zjawiska, jakim była reformacja * dociekanie, jak współcześnie pojmuje się humanizm, czym charakteryzuje się humanista * próba odpowiedzi na pytanie, czy ja sam jestem humanistą humanizm, humanitaryzm, reformacja rzeźba kultura masowa Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy przypomnienie wiadomości dotyczących kultury przypomnienie i utrwalenie wiadomości o epice przypomnienie i poszerzenie wiadomości o Homerze odszukiwanie w tekstach literackich wiadomości dotyczących postaci mitologicznych, relacji między bogami a ludźmi itp. próba odpowiedzi na pytanie, dlaczego Jan Kochanowski i Franciszek Dmochowski sięgnęli po przedwieczny tekst * próba odpowiedzi na pytanie, czego współczesny czytelnik może szukać w tekstach klasyków doskonalenie umiejętności głośnego czytania dostrzeżenie w losach Odyseusza inspiracji dla pisarzy, * filozofów, artystów rozumienie, czym jest temat w literaturze i sztuce doskonalenie umiejętności czytania ze zrozumieniem doskonalenie umiejętności dyskutowania na temat bohaterstwa wskazywanie wartości aprobowanych przez siebie kultura masowa G. Rosiński, J. Van Hamme, Thorgal film S. Kubrick, Odyseja kosmiczna poznanie fragmentu twórczości Sebastiana Fabiana Klonowica rekonstrukcja świata opisanego we Flisie... i porównanie go z innymi opisami Polski (np. Galla Anonima) odtworzenie światopoglądu wyłożonego w poemacie rozprawienie się z tezą, iż żywot człowieczy barzo flisowi podobny odszukanie analogii między omawianym poematem a Odyseją

4 PL2n s Rozkład materiału nauczania renesans Kasandra: prorokini proroctwo 7 Mitologiczny i literacki profil wieszczki Kasandry Wieszczka i szydercy, s.33; Z Agamemnona Ajschylosa, s. 34; Funkcja ekspresywna, s. 34; P. Grimal, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej 8...me wszytki proroctwo na wiatr tragizm kasandrycznego proroctwa 9, 10 Między chwilą a wiecznością, między życiem a teatrem. Eksplikacja wiersza Wisławy Szymborskiej Monolog dla Kasandry Z Odprawy posłów greckich Jana Kochanowskiego, s mit trojański W. Szymborska, Monolog dla Kasandry, s.36 PORADNIK DLA NAUCZYCIELA (s ) 11, 12 Komunikat i ekspresja Tekst i komunikacja, s.32; Inne znaczenie słowa tekst, s.32; Funkcja ekspresywna, s.34 PORADNIK DLA NAUCZYCIELA (s ) Okolice teatru 13 Teatr i dramat antyczny Tragedia, s. 37; Arystoteles, Poetyka, s. 37; J. de Romilly, Tragedia grecka, s. 37; Teatr antyczny, s. 38; Między obrzędem a teatrem, s.40 Średniowieczny teatr bez teatru, s. 156 Materia i idea w ludzkim ciele 14, 15 * Doskonałość człowieka Witruwiusza. Czytanie ze zrozumieniem (i zastosowaniem) 16, 17 W podręcznikowej galerii. Oglądanie ze zrozumieniem A. Dürer, O proporcjach człowieka, s. 43; K. Clark, Podstawa filozofii, s. 44; Fizjonomika, s.45; Arystoteles, Fizjognomika, s. 45 Galeria renesansowego portretu, s. 46; * M. Rostworowski, Gry o Damę, s. 47; * D. Dec, M. Rostworowski, Polaków portret własny. Opisanie ilustracji, s. 47; reprodukcje obrazów, s. 47; * W stronę karykatury, s. 48 Obraz jako tekst, s.97

5 PL2n s. 11 Rozkład materiału nauczania renesans 11 przybliżenie postaci i motywów ze świata mitologicznego rozumienie słuchanego i czytanego tekstu podejmowanie działań analitycznych (* i badawczych) jako podstawy interpretacji tekstu wykorzystywanie w analizie i interpretacji wiedzy o języku przywoływanie właściwego kontekstu interpretacyjnego rozpoznawanie wartości etycznych i estetycznych dzieła odczytywanie głównej myśli tekstu, odnajdywanie kontekstów dostrzeganie różnic i podobieństw w realizacji tego samego tematu, motywu w utworach różnych twórców dostrzeganie stałej obecności niektórych wątków lub tematów na przestrzeni różnych epok funkcja ekspresywna języka poznanie fragmentu twórczości Wisławy Szymborskiej doskonalenie umiejętności czytania metodą eksplikacji odczytywanie i rozumienie znaków kultury interpretacja tekstu poetyckiego poznanie teorii komunikacji i modelu sytuacji komunikacyjnej Romana Jakobsona poznanie i rozumienie funkcji języka określanie cech ekspresywnej funkcji języka funkcje języka przypomnienie i pogłębienie wiadomości o teatrze i dramacie starożytnym odszukanie różnic między teatrem i dramatem antycznym a średniowiecznym fotografie ruin greckich i rzymskich teatrów, cyrków, masek aktorów poznanie koncepcji Witruwiusza i jej związku z filozofią renesansową próba stworzenia graficznego modelu człowieka witruwiańskiego lub mierzenie własnych proporcji próba odszukania związków między fizjonomiką a średniowiecznymi koncepcjami dotyczącymi ciała ludzkiego i jego duchowości poznanie renesansowego malarstwa rozumienie różnych form przekazu, doskonalenie umiejętności czytania dzieł nieliterackich (tu: obraz) dostrzeganie różnic i podobieństw w realizacji tego samego tematu, motywu w różnych dziedzinach * rozumienie dzieła jako kompilacji, kultury i filozofii człowiek witruwiański portret, karykatura

6 PL2n s Rozkład materiału nauczania renesans 18, 19 Cechy malarstwa Leonarda da Vinci i jego poglądy na sztukę 2 PORADNIK DLA NAUCZYCIELA (s ) Życiorys jako fenomen kultury 20 * Od biografii do życiorysu i CV Życie jako temat opowieści, s.49; * J. Burckhardt, Kultura odrodzenia we Włoszech, s. 49; Po co biografia?, s.49 Ja, Augustyn, s. 172; Św. Augustyn, Wyznania, s Autoportret liryczny. Elegia Janicjusza O sobie samym * Archeologia biografii. Co i skąd wiemy o życiu i twórczości dawnych artystów K. Janicjusz, O sobie samym do potomności, s ; Poeta laureatus, s. 51; Elegia, s. 52; * K. Żukowska, Portrety pisarzy dawnych, s. 52; biogram K. Janicjusza, s. 135 Biografia renesansowego humanisty, s ; Odtwarzanie biografii, s. 56; E. Balcerzan, Biografia jako język, s. 58 Ars poetica 23 * Poeta renesansowy spadkobierca Homerów, Owidiuszy i Horacych 24 Poeci współcześni czy są spadkobiercami Homera, Owidiusza, Horacego...? 25 Poezja i wieczna sława. Exegi monumentum... i Niezwykłym i nie leda... Poezja i natchnienie, s ; Ars poetica, s. 59; Horacy, List do Pizonów, s. 60; J. Kochanowski, List do Stanisława Fogelwedera, s. 60 Ars poetica, s. 59; Ars poetica współczesnych poetów, s.61 Non omnis moriar. Poezja i nieśmiertelność, s. 62; Horacy, Exegi monumentum aere perennius, s.62; J. Kochanowski, Pieśń XXIV, s * Ars longa, vita brevis Czesław Miłosz o wiecznej sławie, s.64; É. Dolet, fragment listu do króla Franciszka I, s , 28 Głos z piersi, głos z głowy. Sztuka ma oszałamiać, sztuka ma uczyć Ironia poetycka, s materiały wykorzystywane w debacie oksfordzkiej

7 PL2n s. 13 Rozkład materiału nauczania renesans 13 doskonalenie umiejętności odczytywania i rozumienia malarskiego tekstu kultury doskonalenie umiejętności odczytywania na podstawie dzieła informacji o epoce i stylu rozumienie dzieła jako kompilacji i kultury * sfumato, * światłocień reprodukcje malarstwa poznanie powodów, dla których powstawały i powstają biografie, autobiografie uświadomienie różnic wynikających z funkcji, jakie pełnią literackie i użytkowe pisma dotyczące życia człowieka przypomnienie tekstów zawierających elementy autobiografii (np. Wyznania św. Augustyna) redagowanie tekstu biograficznego lub autobiograficznego zgodnego z myślą Burckhardta odszukiwanie elementów charakterystycznych dla elegii odszukanie we fragmencie elegii Janicjusza elementów autobiograficznych, zestawianie ich z oficjalną biografią poety poszukiwanie cech przybliżających czas powstania i konwencję dzieła (tu: odszukanie związków z kulturą antyczną i renesansową) elegia uświadomienie trudności, z jakimi spotykają się badacze czyjejś biografii lub twórczości poznanie wzorcowej biografii renesansowej redagowanie współczesnej wzorcowej biografii biografizm poznanie antycznych koncepcji poetyckiej (przypomnienie Poetyki Arystotelesa) czytanie tekstu nieliterackiego (tu: list) i odczytywanie jego głównej myśli rozumienie funkcji, jakie pełniły normy poetyki klasycznej poznanie fragmentów twórczości poetów XX wieku dostrzeganie różnic i podobieństw w realizacji tego samego tematu (tu: poety, poezji i jej roli w kulturze) podejmowanie działań analitycznych jako podstawy interpretacji poznanie fragmentu twórczości Horacego i Jana Kochanowskiego poznanie jednej z postaw artystycznych (non omnis moriar) ars poetica non omnis moriar poznanie poglądu laureata Nagrody Nobla na temat sławy artysty przypomnienie stanowiska średniowiecznych autorytetów na temat trwania w wieczności (dualizm duszy i ciała) rozpoznawanie intencji nadawcy, odróżnienie refleksji filozoficznej od ironii poetyckiej dyskusja o sławie (popularności), jej źródłach i konsekwencjach odróżnianie faktów, opinii, refleksji swobodne i kulturalne dyskutowanie

8 PL2n s Rozkład materiału nauczania renesans Język komunikacja 29 Kto dziś rozumie doniosłość wynalazku Gutenberga? 30, 31 Władza, polityka, moralność 32 * Władza jej odwieczne obowiązki i przywileje Początki polszczyzny literackiej, s. 66; Wynalazek druku, s. 67; * Galaktyka Gutenberga, s. 67 Mówienie i pisanie, s.74 Władza S. Bielański, wstęp do Historii florenckich Niccola Machiavellego, s. 68; N. Machiavelli, Książę, s. 69; A. Frycz Modrzewski, O poprawie Rzeczypospolitej, s PORADNIK DLA NAUCZYCIELA (s ) R. Caillois, Trzy typy władzy, s , 34 Kazania sejmowe Piotra Skargi retoryka patriotyczna Przeklęty, kto zasmuca matkę swoję, s. 73; P. Skarga, Kazania sejmowe, s ; Kazanie, s. 73; Co mówi Skarga Matejki, s * Topos ojczyzny jako okrętu 36 * Jak mówić, żeby odnieść sukces lekcja retoryki Topos ojczyzny jako okrętu, s.76 Topos, temat, archetyp, s.48 Między słowem a gestem, s. 77; J. Kochanowski, Odprawa posłów greckich, s , 38 Pisemna praca sprawdzająca 39 Analiza i ocena pracy uczniów i nauczyciela W. J. Ong, Człowiek oralny i człowiek typograficzny, s Tematy dotyczące m. in. humanizmu i humanitaryzmu sposobów funkcjonowania i przetwarzania tematów, motywów; związków renesansu z antykiem * roli poezji () i poety (artysty) w kulturach różnych epok 1 Karty osiągnięć ucznia

9 PL2n s. 15 Rozkład materiału nauczania renesans 15 uświadomienie zmian w rozwoju polszczyzny (tu: wiek XVI) rozumienie doniosłości wynalazku Gutenberga * poznanie koncepcji komunikacji Marshalla McLuhana galaktyka Gutenberga mass media odczytanie idei wpisanych w teksty Niccola Machiavellego i Andrzeja Frycza Modrzewskiego dostrzeżenie różnych typów władzy kształtowanie odpowiedzialności obywatelskiej dostrzeżenie, że władza, państwo, społeczeństwo stają się tematami dzieł filozoficznych i literackich makiawelizm, traktat doskonalenie umiejętności czytania ze zrozumieniem dostrzeżenie różnic i podobieństw między sposobami sprawowania władzy opisanymi przez Niccola Machiavellego, Andrzeja Frycza Modrzewskiego i Rogera Caillois odniesienie się do współczesnych systemów władzy oraz średniowiecznego ideału władcy kształtowanie postaw obywatelskich poprawne odtwarzanie treści (tu: parafrazowanie kazań) odszukiwanie kontekstów biblijnych i historycznych określenie elementów charakterystycznych dla przemowy (tu: kazanie) dostrzeżenie obecności Piotra Skargi jako tematu obrazu Jana Matejki i próba niekoniecznie poważnej interpretacji dzieła malarskiego przypomnienie wiadomości o toposie i jego funkcjach dostrzeżenie obecności toposu ojczyzny jako okrętu w dziełach różnych twórców legitymizm, władza funkcjonalna i charyzmatyczna film M. Piwowski, Rejs uświadomienie funkcji, jakie pełni i może pełnić mowa postrzeganie mowy w kategoriach poznanie niektórych reguł klasycznej przemowy funkcje języka, język ciała sprawdzanie umiejętności poprawnego wypowiadania się w piśmie sprawdzanie umiejętności analizy i interpretacji dzieła lub jego fragmentu sprawdzanie umiejętności wykorzystania wiedzy w praktyce ewaluacja pracy

10 PL2n s Rozkład materiału nauczania renesans Między dworem a dworkiem 40 Między dworem a dworkiem Il Cortegiano, s. 81; Ł. Górnicki, Dworzanin polski, s ; Dwór wszelkich obłud składem..., s. 83; M. Rej, Szara pycha jako szkodliwa, s. 83 PORADNIK DLA NAUCZYCIELA (s ) 41 Model renesansowej doskonałości życia według Jana Kochanowskiego J. Kochanowski, Elegia XV, s. 85; J. Kochanowski, Na dom w Czarnolesie; Na lipę, s. 87; materiały do mapy mentalnej PORADNIK DLA NAUCZYCIELA (s ) 42 * Twój świat idealny 1 przybory malarskie lub rysunkowe 43 Życie wiejskie idylla spełniona Dworek ziemiański, s.84; * A. Witkowska, fragment wstępu do antologii Idylla polska, s.84; M. Rej, Żywot człowieka poczciwego, s. 86; * J. Ponętowski, Ziemianin, s. 86; L. Staff, Dworek, s. 88 PORADNIK DLA NAUCZYCIELA (s ) Miłość w czasach renesansu 44, 45 * Donna angelicata portret Petrarkowskiej Laury 46, 47 Z ziemi włoskiej do polskiej, czyli od Petrarki do Kochanowskiego Wzory miłości, s. 89; J. Kotarska, Erotyk staropolski, s. 89; F. Petrarka, Sonety do Laury, s. 90; Sonet, s.90 Miłość dworna, s. 193; A. Hauser, Poezja dworsko-rycerska, s ; Erotyk, 198 J. Kochanowski, Do Magdaleny, s. 91; Metafory i wyobrażenia, s.91; Miłość zmysłowa, s.92; Wizerunek kobiety renesansu, s. 92; J. Kochanowski, Z Anakreonta; Raki; Do dziewki, s. 93; Raki, s * Mówić pięknie... Warsztaty Miłość zmysłowa, s.92

11 PL2n s. 17 Rozkład materiału nauczania renesans 17 poznanie fragmentów twórczości Łukasza Górnickiego i Mikołaja Reja poznanie wzoru renesansowego dworzanina rozumienie, czym jest i czemu służy etykieta uświadomienie możliwości i powodów istnienia odmiennych opinii na ten sam temat kształcenie samodzielnej pracy z tekstem poznanie fragmentu twórczości Jana Kochanowskiego określenie renesansowych ideałów życia toczącego się poza dworem dostrzeganie idealizacji jako sposobu kreowania rzeczywistości rozumienie działań plastycznych jako sposobu konkretyzacji przemyśleń oraz świadomych lub podświadomych przeżyć dostarczenie materiału do rozmowy o współczesnym świecie wartości poznanie fragmentów twórczości Mikołaja Reja, Jakuba Ponętowskiego i Leopolda Staffa odtworzenie świata wartości renesansowego ziemianina poznanie mitu arkadyjskiego rozumienie toposu dworku ziemiańskiego sielanka przypomnienie znanych kochanków (Orfeusz i Eurydyka, Tristan i Izolda) oraz średniowiecznego myślenia o miłości poznanie fragmentu twórczości Francesca Petrarki rekonstrukcja modelu donna angelicata odszukiwanie elementów charakterystycznych dla erotyków i sonetów donna angelicata pogłębienie znajomości twórczości literackiej Jana Kochanowskiego dostrzeganie różnic i podobieństw w realizacji tego samego tematu, motywu dostrzeganie i rozumienie zabawowej funkcji tekstów literackich * przypomnienie, czym jest intersemiotyka i odszukanie powiązań intersemiotycznych między tekstami literackimi i plastycznmi dostrzeganie obecności myśli Terencjusza (Nic co ludzkie nie jest mi obce) w literaturze renesansu uzmysłowienie brutalizacji i wulgaryzacji współczesnego języka dostrzeganie związku między językiem, którym się posługujemy, a kreowanym światem budzenie poczucia odpowiedzialności za język, którym się posługujemy

12 PL2n s Rozkład materiału nauczania renesans 49 Na wszystko jest przysłowie albo śmiech renesansowy Świat na opak Błazen na tronie, s. 94; Gargantua i Pantagruel, s. 94; F. Rabelais, Młode lata Gargantui, s. 95; Przysłowia, s.102 PORADNIK DLA NAUCZYCIELA (s ) 50 Bajki stare jak Ezop Ezop, s.96; Bajka, s.96; Biernat z Lublina, Opisanie krótkie żywota Ezopowego..., s ; W czym się kochamy, to nam często szkodzi, s.97 51, 52 * Drwina, śmiech, żart przeciw zasadom i autorytetom Sowizdrzał, s.98; J. Ziomek, Renesans, s. 98; R. Rolland, fragment przedmowy do Przygód Dyla Sowizdrzała..., s. 99; Przygody prześmiewcy, s ; Świat odwrócony, s. 100; P. Bruegel starszy, Przysłowia, s Marchołt, s. 205; Rozmowy, które miał król Salomon mądry z Marchołtem grubym a sprośnym, s Do wtóru lirze Dawida 53 Psalmy starotestamentowy ideał poezji Psalmy Dawidowe, s. 103; Psalm, s. 103; J. Kochanowski, Psalm 91, s. 104 Biblia czyli Księga Ksiąg, s.23 54, 55 Wołasz do mnie z głębokości/psalmem krematoriów/płaczem nad ruinami walczącej Warszawy (R. Brandstaetter). Psalmiści XX wieku 56, 57 W obliczu śmierci. Czytanie niektórych trenów Jana Kochanowskiego M. Białoszewski, Pamiętnik z powstania warszawskiego, s ; * T. Nowak, Psalm betlejemski, s. 107; J. Błoński, Zmiana warty, s. 107 Cytat i cytowanie, s.90 W obliczu śmierci Oswoić nieszczęście, s. 108; J. Kochanowski, Treny I, VII, X, s ; fragment zaczynający się od słów: Przystępując do interpretacji..., s

13 PL2n s. 19 Rozkład materiału nauczania renesans 19 poznanie i zrozumienie funkcji, jakie pełnią przysłowia rozumienie, czym jest świat na opak rozumienie funkcji, jakie może pełnić śmiech poznanie fragmentu twórczości Franciszka Rabelais go przysłowie poznanie legendy o Ezopie, brzydalu i filozofie poznanie fragmentu twórczości pierwszego polskiego bajkopisarza Biernata z Lublina odszukiwanie elementów charakterystycznych dla bajki próba uchwycenia uniwersalnych treści zawartych w myśli Ezopa próba samodzielnego tworzenia tekstów na wzór bajek Ezopa poznanie plebejskiego bohatera Dyla Sowizdrzała pogłębienie rozumienia, czym jest świat na opak, drwina (tu: odniesienie do Marchołta, Gargantui i Ezopa) doskonalenie umiejętności obcowania z dziełem (fotografią, reprodukcją) przez oglądanie czytanie nieliterackich tekstów kultury ze zwróceniem uwagi na temat, kompozycję i symbolikę doskonalenie rozumienia dzieła jako kompilacji i kultury poznanie sądów na temat historii i pochodzenia psalmów biblijnych, pogłębienie wiedzy o Piśmie Świętym podejmowanie działań analitycznych jako podstawy interpretacji (tu: próba określenia nadawcy i adresata tekstu; odszukanie, nazwanie i określenie funkcji środków stylistycznych; rozumienie użycia cudzysłowu) odszukanie związków między tekstem Jana Kochanowskiego, Biblią a kulturą renesansu poznanie fragmentów twórczości polskich autorów XX wieku przypomnienie, czym jest cytat; określenie charakteru cytowanego przez Mirona Białoszewskiego psalmu i rozumienie roli kontekstu w odczytaniu utworu odszukiwanie związku między twórczością współczesną a Biblią (tu: w zakresie tematyki, stylistyki, obrazowania) psalm II wojna światowa przypomnienie wiadomości o Trenach i okolicznościach ich powstania głośna lektura Trenów z dbałością o dykcję i intonację (* tu: rozumienie roli klauzuli w głosowej interpretacji tekstu poetyckiego) rozumienie roli analizy w interpretacji tekstu (tu: śledzenie wzorcowej analizy) * liryka funeralna, * sylabizm, * klauzula

14 PL2n s Rozkład materiału nauczania renesans 58 Ojciec i poeta wobec śmierci i cierpienia 59 * Dlaczego Treny Jana Kochanowskiego nie są w lamusie szkolnych lektur? J. Kochanowski, Treny I, VII, X, s ; J. Pelc, Gdzieśkolwiek jest, jeśliś jest..., s ; Między stoicyzmem a chrześcijaństwem, s. 117; inne wybrane treny, np. Tren XIX J. Przyboś, Trudne treny, s. 115; Cz. Miłosz, Dzieje osobistego bólu, s , 61 * Dramaty osieroconych ojców K. Irzykowski, Basia, s. 116; W. Broniewski, W zachwycie i grozie, s. 116; Między stoicyzmem a chrześcijaństwem, s. 117; M. de Montaigne, Jako filozofować znaczy uczyć się umierać, s ; M. Rej, Człowiek poczciwy i śmierć, s. 118 Szekspir morze zjawisk 62 * Szekspir jako liryk Sonety do Czarnej Damy, s. 124; W. Szekspir, Sonet 141, s. 124; inne wybrane sonety Szekspira 63 Teatr i dramat w czasach panowania angielskiej królowej Elżbiety I Cały świat na scenie, s. 119; Szekspirowskie folio i quarto, s. 120; Krótkie wprowadzenie do szekspirologii, s ; S. Barańczak, Appendix, s. 123; Teatr elżbietański, s ; A. Mleczko, Rysunki teatralne, s. 123 Średniowieczny teatr bez teatru, s. 156; Igrce, czyli popularne widowiska średniowieczne, s. 158; Teatr misteryjny, s , 65 Władza i namiętność, siła i słabość, rozum i obłęd, zdrada i... Próba sproblematyzowania Hamleta PODRĘCZNIK, CZ. 2 Teatr antyczny, s. 38; Między obrzędem a teatrem, s.40 2 W. Szekspir, Hamlet

15 PL2n s. 21 Rozkład materiału nauczania renesans 21 odszukanie i nazwanie środków, za pomocą których opisano stany emocjonalne, wykreowano tonację uczuciową * odszukanie elementów wskazujących filozoficzne aspekty Trenów rozumienie pojęcia poeta doctus, wskazywanie fragmentów potwierdzających, iż autorem Trenów był poeta uczony poznanie fragmentów twórczości autorów XX wieku odczytywanie na podstawie dzieła informacji o epoce i konwencji artystycznej odczytywanie wartości wpisanych w dzieło odszukiwanie treści bliskich współczesnemu młodemu człowiekowi odszukiwanie treści (struktur, metafor) niezrozumiałych dla młodego czytelnika doskonalenie wypowiadania się w szkolnych formach gatunkowych (tu: rozprawka) poznanie fragmentów twórczości autorów XVI i XX wieku porównanie postaw wobec śmierci wyrażonych w formie tekstów literackich (Jan Kochanowski, Karol Irzykowski, Władysław Broniewski) i filozofujących (Michel de Montaigne) porównanie postaw wobec śmierci w kulturach różnych epok (średniowiecze, renesans, współczesność) poeta doctus rozpoznawanie i opisywanie nadawcy i odbiorcy w tekstach lirycznych odczytywanie intencji nadawcy odszukanie różnic między obrazami ukochanej stworzonymi przez Williama Szekspira i Francesca Petrarkę odszukanie podobieństw i różnic między sonetem włoskim a angielskim próba zbliżenia się do czasów i kultury elżbietańskiej przybliżenie wiadomości o twórczości Williama Szekspira i jej wpływie na kulturę europejską przypomnienie (antyk, średniowiecze) i pogłębienie wiedzy o teatrze i dramacie dostrzeżenie zakresów inspiracji artystycznej folio, quarto, appendix charakterystyka postaci dramatu, dostrzeżenie ich psychologicznych rysów uzmysłowienie wielowarstwowości tematycznej dramatu, doskonalenie umiejętności odróżniania wątków głównych i drugorzędnych itd. problematyzacja tekstu

16 PL2n s Rozkład materiału nauczania barok 66, 67 Hamlet bohater wszechczasów 2 W. Szekspir, Hamlet 68 Teatr w teatrze 1 W. Szekspir, Hamlet PODRĘCZNIK: Hamlet i hamletyzowanie, s. 128; * Stanisław Wyspiański o Hamlecie, s. 130 PODRĘCZNIK: * P. Gruszczyński, Duchowy barometr, s , 70 Filmowy fragment biografii 2 J. Madden, Zakochany Szekspir (film) 71 Ludzie, czasy, obyczaje. Opinie i wrażenia po seansie filmowym 1 J. Madden, Zakochany Szekspir (film) 72, 73 O tym, jak Fortynbras rozmawiał z Hamletem, a Herbert z Szekspirem Między Hamletem i Fortynbrasem, s. 130; Z. Herbert, Tren Fortynbrasa, s , 75 Pisemna praca sprawdzająca 76 Analiza i ocena pracy uczniów i nauczyciela 2 Tematy dotyczące m. in. obecności, sposobów funkcjonowania i przekształcania elementów kultury starożytnej postaw wobec życia, miłości, cierpienia, śmierci itp. na przestrzeni różnych epok * ważnych zjawisk i wydarzeń kulturowych 1 Karty osiągnięć ucznia BAROK NR LEKCJI TEMATYKA LICZBA GODZIN MATERIAŁ 77 Barok. W obliczu rozpadającej się harmonii Kształt i forma w baroku H. Goltzius, Quis evadet?, s. 157 lub 145; * J. Sokołowska, Dwie nieskończoności. Szkice o literaturze barokowej Europy, s. 146; Wątły, ubogi i nigdzie bezpieczny, s. 146; * E. Panofsky, Trzy ryciny Albrechta Dürera, s. 147; Periodyzacja epoki baroku, s. 194; Tablice chronologiczne, s ; * J. Sokołowska, Rozważania semantyczne, s. 201

17 PL2n s. 23 Rozkład materiału nauczania barok 23 śledzenie losów i zachowań Hamleta, dogłębna charakterystyka i próba oceny postaci rozumienie, czym jest hamletyzowanie odszukiwanie treści ponadczasowych poznanie konwencji teatru w teatrze oraz próba odpowiedzi na pytanie, jaką rolę w swym dramacie i swoimi dramatami wyznacza William Szekspir teatrowi dostrzeżenie różnic między tragedią klasyczną a Hamletem oraz rozumienie skutków zerwania z klasyczną konstrukcją dramatu dostrzeżenie nowej konstrukcji bohatera dramatycznego * badanie struktury dzieła przez pryzmat dziedziny, z której dzieło wyrasta (tu: aspekty literackie, sceniczne, aktorskie) doskonalenie umiejętności obcowania z nieliterackim tekstem kultury poznanie filmowej kreacji czasów elżbietańskich rozumienie, czym jest kreacja filmowa porównanie uczniowskich wyobrażeń o epoce i bohaterze filmu dostrzeżenie zabiegów służących nadaniu filmowi klimatu epoki, odtworzeniu realiów historycznych uzmysłowienie, iż nawet najwybitniejsi ludzie wszechczasów są tylko ludźmi podejmowanie działań analitycznych jako podstawy interpretacji dzieła (tu: cechy monologu, trenu) odczytywanie głównej myśli tekstu, podtekstów * odczytywanie sensów filozoficznych * rekonstrukcja psychologicznych portretów Hamleta i Fortynbrasa * odszukiwanie związków i zależności między typem wypowiedzi, gatunkiem, tytułem a interpretacją wiersza sprawdzanie umiejętności poprawnego wypowiadania się w piśmie sprawdzanie umiejętności analizy i interpretacji dzieła lub jego fragmentu sprawdzanie umiejętności wykorzystania wiedzy w praktyce ewaluacja pracy CELE WPROWADZANE POJĘCIE KONTEKST KULTUROWY poznanie zarysu kultury baroku, doskonalenie umiejętności czytania tekstów nieliterackich (tu: tablice chronologiczne, reprodukcja) dostrzeganie elementów charakterystycznych dla kultury barokowej (tu: np. zestawienie na obrazie dziecka i czaszki; operowanie linią falistą) barok architektura

18 PL2n s Rozkład materiału nauczania barok 78 Między ziemią a niebem. Czytanie sonetu Mikołaja Sępa Szarzyńskiego 79 * Czytanie tekstów krytycznych i literackich Mikołaj Sęp Szarzyński poeta przełomu epok, s. 147; M. Sęp Szarzyński, Sonet IV. O wojnie naszej, którą wiedziemy z szatanem, światem i ciałem, s. 148; fragment zaczynający się od słów: Tytuł sonetu, mówiąc o wojnie..., s ; * J. Wujek, Postilla Catholica..., s M. Sęp Szarzyński, wybór sonetów z tomu Rytmy abo wiersze polskie PODRĘCZNIK: J. Błoński, Poezja wnętrza, s * Krótki kurs teorii Kartezjusza i Pascala Między rozumem a wiarą, s. 151; Kartezjusz, Rozprawa o metodzie, s ; B. Pascal, Myśli, s ; S. Barańczak, O czym myśli Pan Cogito, s. 152; L. Kołakowski, Banał Pascala, s. 153 Św. Augustyn, Drogi poznania prawdy: wiara i rozum, s. 185; Św. Tomasz z Akwinu, Że Bóg jest, s. 188 Poetyka baroku 81, 82 Życie ludzkie jako metafora. Barokowa ekspresja wypowiadania świata D. Naborowski, Impreza, s. 154; Z. Morsztyn, Emblema 24, s. 155; zbliżenie Emblemat, s. 155; Z. Morsztyn, Treny żałosne Apollina z Muzami, s. 156; Życie cień, dym, punkt, nic, s. 157; Z. Morsztyn, Żywot sen i cień, s. 158; H. Goltzius, Quis evadet?, s. 157 lub 145 PORADNIK DLA NAUCZYCIELA (s ) 83, 84 W meandrach barokowej poetyki Zadziwić przede wszystkim, s 159; Marinizm, s. 159; * M. K. Sarbiewski, Wykłady poetyki, s. 159; J. A. Morsztyn, Do trupa. Sonet, s. 160; * E. Kotarski, Lepiej być zmarłym niż zakochanym, s ; Hiperbola i hiperbolizacja, s. 160; Funkcja poetycka, s. 161; * W. Weintraub, Literacki styl baroku, s ; słownik terminów literackich

19 PL2n s. 25 Rozkład materiału nauczania barok 25 głośna lektura sonetu z dbałością o dykcję i intonację (* tu: rozumienie roli przerzutni w interpretacji tekstu poetyckiego) rozumienie roli analizy w interpretacji tekstu (tu: śledzenie wzorcowej analizy) określenie problematyki wiersza * przerzutnia, * inwersja dostrzeganie elementów charakterystycznych (zarówno w treści, jak i w formie) dla twórczości Mikołaja Sępa Szarzyńskiego doskonalenie umiejętności czytania ze zrozumieniem tekstów publicystycznych konfrontowanie zdania Jana Błońskiego na temat twórczości Mikołaja Sępa Szarzyńskiego ze zdaniem uczniów poznanie fragmentów filozofii Kartezjusza i Pascala oraz rozumienie związku między myślą filozoficzną, techniką i sztuką dostrzeżenie obecności barokowej myśli filozoficznej we współczesnej kulturze doskonalenie umiejętności syntetyzowania wiedzy filozoficznej literatura Z. Herbert, Pan Cogito poznanie fragmentów twórczości niektórych poetów baroku uświadomienie uczniom istnienia niektórych metafor utożsamianych z życiem ludzkim poznanie poetyckiej i plastycznej realizacji tych metafor doskonalenie umiejętności samodzielnej pracy z tekstem poznanie jednej z barokowych koncepcji życia emblemat poznanie fragmentu twórczości Jana Andrzeja Morsztyna podejmowanie działań analitycznych jako podstawy interpretacji (tu: badanie składni, dostrzeżenie hiperbolizacji, rozumienie funkcji metafory i wymogów poetyckich, jakie stawia sonet) czytanie wzorcowej interpretacji poznanie konceptu jako środka poetyckiego i określanie funkcji, które pełnił koncept, marinizm, * elipsa, * hiperbola reklama

20 PL2n s Rozkład materiału nauczania barok 85, 86 * Tropem śmierci. Od średniowiecza do współczesności S. Grochowiak, ***, s. 162; J. M. Rymkiewicz, Na ciało moje gdy umiera, s * Sumacje, wariacje oraz inne figury bliskie barokowym literatom 88, 89 * Pokrętna forma literacka w wersji współczesnej Krótki przewodnik po poezji kunsztownej, s. 163; Niektóre gatunki poezji kunsztownej, s. 163; D. Naborowski, Na oczy królewny angielskiej, s. 163; D. Naborowski, Na nagie obrazy w łaźni, s. 164; J. A. Morsztyn, Na jednego, s. 164; Gabinet poetyckich osobliwości, s. 165; Koło śmierci, s. 165 S. Barańczak, Pegaz zdębiał, s. 166 Rewia Rozrywki lub inne magazyny szaradziarskie Metamorfozy słów i obrazów 90, 91 * Metamorfozy Owidiusza oraz ich przekształtowania i przemiany Nowe kształty ciał, s. 167; W. Tomkiewicz, Piękno wielorakie. Sztuka baroku, s. 167; Owidiusz, Metamorfozy, s. 168; W. Otwinowski, fragment przedmowy tłumacza do Ksiąg metamorphoseon..., s. 168; Dafne polskich poetów, s. 169; Sz. Zimorowic, Apollo i Dafne, s. 169; G. Bernini, Apollo i Dafne, s. 169 mit o Apollo i Dafnis 92, 93 * Od antyku po współczesność. Metamorfozy mitu o Apollo i Dafne Czym jest mit?, s. 66; B. Malinowski, Mit w życiu, s ; C. Lévi-Strauss, Mit i poezja, s. 67 Dafne polskich poetów, s. 169; S. Twardowski, Dafnis drzewem bobkowym, s. 170; J. M. Rymkiewicz, Daphnis w drzewo bobkowe przemienieła się, s. 170; Anamorfozy, s. 171; E. Schön, Vexierbild, s. 171

21 PL2n s. 27 Rozkład materiału nauczania barok 27 poznanie fragmentów twórczości poetów XX wieku dostrzeganie inspiracji barokiem, doskonalenie umiejętności odszukiwania i rozpoznawania nawiązań, aluzji, parafraz dostrzeganie żywotności tematu śmierci i motywu trupa w kulturze różnych epok średniowieczne wizerunki śmierci poznanie fragmentów twórczości Daniela Naborowskiego i Jana Andrzeja Morsztyna poznanie różnych gatunków poezji kunsztownej dostrzeżenie cech charakterystycznych dla konwencji barokowej rozumienie dzieła jako kompilacji i kultury próba tworzenia utworów naśladujących różne formy poezji kunsztownej poznanie fragmentu twórczości Stanisława Barańczaka dostrzeżenie, że literatura może inspirować do zabawy słowem i formą próba naśladowania form literackich zaproponowanych przez Stanisława Barańczaka szarady, kwadraty magiczne i inne graficzno-literackie zabawy logiczne poznanie fragmentów twórczości Owidiusza i Szymona Zimorowica przypomnienie wiadomości o micie i sposobach jego funkcjonowania doskonalenie umiejętności poprawnego odtwarzania treści (tu: parafrazowanie fragmentu z Owidiusza) doskonalenie umiejętności wyszukiwania, porównywania i weryfikowania treści i dostrzeżenie różnic wynikających z prozatorskiej lub poetyckiej realizacji tego samego tematu rzeźba poznanie fragmentów twórczości Samuela Twardowskiego i Jarosława Marka Rymkiewicza dostrzeżenie żywotności historii Apolla i Dafnis, próba odpowiedzi na pytanie o powody popularności tego tematu w baroku i później odczytywanie intencji nadawców dostrzeganie zależności między osobą mówiącą a treścią komunikatu lub kątem patrzenia a treścią dzieła (tu: anamorfozy) doskonalenie umiejętności opisywania podejmowanie działań analitycznych jako podstawy interpretacji (tu: określanie funkcji, jakie w tekście lirycznym pełnią powtórzenia i paralele składniowe) anamorfozy

22 PL2n s Rozkład materiału nauczania barok Język komunikacja 94 Język a czas i moda Przygody języka, s ; J. Ch. Pasek, Pamiętniki, s. 173 Sarmatyzm 95, 96 Sarmata jaki jest, każdy widzi Poczucie misji, s. 174; Naród wybrany, s. 174; J. A. Morsztyn, Non fecit taliter ulli nationi, s. 174; Wizerunek szlachcica, s ; * J. S. Bystroń, Dzieje obyczajów w dawnej Polsce, s. 178; J. P. Norblin, Szlachcic polski, s. 178; * W. Łoziński, Życie polskie w dawnych wiekach, s. 180; * Portret trumienny, s , 98, 99 Projekcja filmu Jerzego Hoffmana Potop Stereotyp, s J. Hoffman, Potop (film) 100, 101, Być jak Kmicic Rycerska służba, s. 175; W. Potocki, Transakcja wojny chocimskiej, s. 176; W cieniu mitu, s. 176; J. Ch. Pasek, Zwiad, s ; W. Potocki, Pospolite ruszenie, s. 177 M. Ossowska, Rycerz w średniowieczu, s , 103 Być jak Zagłoba W. Potocki, Transakcja wojny chocimskiej, s. 176; W. Potocki, Pospolite ruszenie, s. 177; * E. Bryll, Portret sarmacki, s. 182; * J. S. Bystroń, Megalomania narodowa, s. 182

23 PL2n s. 29 Rozkład materiału nauczania barok 29 uświadomienie zmian w rozwoju polszczyzny (tu: wiek XVII) poznanie mechanizmów zjawiska, jakim jest zapożyczenie językowe poznanie elementów charakterystycznych dla stylistyki barokowej próba zdiagnozowania współczesnej polszczyzny pod kątem zapożyczeń językowych i stylistyki lub próba graficznego zilustrowania zmian zachodzących w języku (tu: inspiracja rysunkiem Rolanda Topora) zapożyczenie językowe, makaronizm przywołanie wiadomości o historii Polski XVII wieku poznanie mitu o Polaku Sarmacie i wybraństwie narodu polskiego próba stworzenia wizerunku współczesnego Polaka i odpowiedzi na pytanie o świat wartości współczesnych Polaków historia Polski XVII w. doskonalenie umiejętności obcowania z nieliterackim tekstem kultury poznanie filmowej kreacji czasu potopu szwedzkiego poznanie fragmentu twórczości Jerzego Hoffmana poznanie fragmentów twórczości Wacława Potockiego i Jana Chryzostoma Paska rekonstrukcja modelu Sarmaty stworzonego w Transakcji... i w filmie Jerzego Hoffmana rekonstrukcja modelu Sarmaty stworzonego przez Jana Chryzostoma Paska i w filmie Jerzego Hoffmana odszukanie związków między portretem rycerza średniowiecznego i barokowego, literackiego i filmowego sarmatyzm, przedmurze chrześcijaństwa megalomania narodowa literatura H. Sienkiewicz, Trylogia poznanie fragmentów twórczości Wacława Potockiego i * Ernesta Brylla rekonstrukcja portretu Sarmaty stworzonego w Pospolitym... i w filmie Jerzego Hoffmana porównanie różnych wizerunków siedemnastowiecznego szlachcica, rycerza, Sarmaty * podejmowanie działań analitycznych jako podstawy interpretacji (w wierszu Ernesta Brylla: określanie funkcji m. in. użycia małych liter w pisowni rzeczowników własnych, stosowania niepoprawnej formy gramatycznej) * odszukanie uzasadnienia dla sarkastycznego ujęcia tematu sarmatyzmu w wierszu Ernesta Brylla

24 PL2n s Rozkład materiału nauczania barok Człowiek i śmierć 104 Barokowa koncepcja świata i człowieka 105 * Marnością życie jest człowieka? * Ph. Ariès, Człowiek i śmierć, s. 183; Zwątpienie w wartość życia doczesnego, s. 183; G. Dou, Martwa natura z czaszką, s. 184; * Vanitas i martwa natura, s. 184; S. R. de Saint-André, Vanitas, s. 185; Biblia, Ks. Koheleta lub Marność mądrości. Z Księgi Koheleta, s. 184 Śmierć, sąd, piekło, s.209 PODRĘCZNIK, CZ. 2: M. Sęp Szarzyński, Sonet IV. O wojnie naszej, którą wiedziemy z szatanem, światem i ciałem, s. 148; B. Pascal, Myśli, s H. Morsztyn, Nagrobek potentatowi, s. 185; D. Naborowski, Marność, s. 185 PORADNIK DLA NAUCZYCIELA (s ) 106, 107 Żyjąc wszystko tańcujemy/aże obok śmierć nie wiemy Anonim, Taniec śmierci, s. 186; Taniec śmierci, s. 186; T. Kantor, Człowiek ze szkieletem, s. 186; * J. Baka, Młodym uwaga, s.187 G. di Pado, Triumf śmierci, s. 211; miniatura Triumf śmierci, s. 212; Wizerunki śmierci, s Ponad epokami 108 Nowożytna komedia Molier (krótki przewodnik), s ; * T. Żeleński-Boy, Wstęp do Dzieł Moliera, s. 190; * Farsa, s. 190; Komizm sytuacyjny, s. 191; * Molier, Przedmowa do Świętoszka, s , 110 Natura ludzka w teatralnym kostiumie. Świętoszek Średniowieczny teatr bez teatru, s. 156; Igrce, czyli popularne widowiska średniowieczne, s. 158; Teatr misteryjny, s.160 PODRĘCZNIK, CZ. 2: Teatr antyczny, s. 38; Między obrzędem a teatrem, s. 40; Teatr elżbietański, s Świętoszek, 192; Molier, Świętoszek lub akt I scena 5, s. 193

25 PL2n s. 31 Rozkład materiału nauczania barok 31 poznanie fragmentów Starego Testamentu oraz koncepcji świata i systemu wartości zapisanych w Księdze Koheleta dostrzeżenie stałej obecności tematu śmierci, przemijania, marności życia w kulturze baroku i powiązanie tych treści z poezją Mikołaja Sępa Szarzyńskiego oraz barokowym obrazowaniem vanitas, * martwa natura poznanie fragmentów twórczości Hieronima Morsztyna i Daniela Naborowskiego dostrzeżenie obecności motywu śmierci w literaturze różnych epok rozumienie motywu vanitas porównanie różnych realizacji motywu vanitas w literaturze baroku * poznanie fragmentu twórczości Józefa Baki określanie sposobów funkcjonowania makabrycznego tematu w baroku, średniowieczu i współcześnie oraz pogłębienie wiedzy o wyobrażeniach śmierci w różnych epokach próba zbliżenia się do czasów i kultury Ludwika XIV przybliżenie wiadomości o życiu i twórczości Moliera przypomnienie i pogłębienie wiedzy o dramacie, poznanie komediowych gatunków dramatycznych charakterystyka i ocena postaci, ich zachowań, systemu wartości wskazywanie wartości aprobowanych i nieaprobowanych przez uczniów i współczesną kulturę rozumienie, czym jest komedia charakterów, sytuacji oraz na czym polega komizm sytuacyjny, słowny i postaci dostrzeżenie elementów charakterystyczny dla komedii nowożytnej spektakl telewizyjny lub teatralny

26 PL2n s Rozkład materiału nauczania oświecenie 111, 112 Pisemna praca sprawdzająca 113 Analiza i ocena pracy uczniów i nauczyciela 2 Tematy dotyczące m. in. barokowego systemu wartości sposobów funkcjonowania i przetwarzania tematów, motywów oraz związków baroku z innymi epokami 1 Karty osiągnięć ucznia OŚWIECENIE Idee i formy NR LEKCJI TEMATYKA 114 Oświecenie wiek rozumu 115 W ryzach normy klasycznej. Oda LICZBA MATERIAŁ GODZIN Odważ się być mądrym..., s. 208; * I. Kant, Co to jest oświecenie, s. 209; * P. Hazard, Magiczne słowa, s. 209; Encyklopedia, s. 210; Równość, fanatyzm, tolerancja, pończocha, s ; Rozum i demony, s. 212; F. Goya, grafiki z cyklu Kaprysy, s. 212; * Ch. Baudelaire, O kilku karykaturzystach obcych, s. 212; Periodyzacja epoki oświecenia, s. 264; Tablice chronologiczne, s Klasycyzm i klasycyzmy, s. 213; Poetyka normatywna, s. 213; A. Naruszewicz, Balon, s ; fragment zaczynający się od słów: Tekst poetycki, zwłaszcza jeśli..., s ; Oda, s * Ćwiczenie czytania i rozumienia tekstów krytycznoliterackich 117 * Człowiek w stanie natury i człowiek uspołeczniony Klasycyzm jako postawa, s. 218; J. Kwiatkowski, Imiona prostoty, s. 218; P. Hertz, O klasycyzmie, s ; J. M. Rymkiewicz, Czym jest klasycyzm, s. 219 Dobry dzikus i człowiek uspołeczniony, s. 220; J. J. Rousseau, Rozprawa o pochodzeniu i podstawach nierówności między ludźmi, s ; J. Starobinski, fragment Wstępu do Rozprawy..., s Autobiografia wyznana * J. J. Rousseau, Wyznania, s. 222; Autobiografia, s.222 Święty Augustyn, Wyznania, Pośród uczuć L. Sterne, Serce czułe świata i człowieka, s ; F. Karpiński, O wymowie w prozie albo w wierszu, s. 224; S. Staszic, Ród ludzki, s. 224; V. Nabokov, Strącić Dostojewskiego z piedestału!, s. 224

27 PL2n s. 33 Rozkład materiału nauczania oświecenie 33 sprawdzanie umiejętności poprawnego wypowiadania się w piśmie sprawdzanie umiejętności analizy i interpretacji dzieła lub jego fragmentu sprawdzanie umiejętności wykorzystania wiedzy w praktyce ewaluacja pracy WPROWADZANE CELE POJĘCIE wprowadzenie w oświeceniową koncepcję poznania, określenie roli oświecenie rozumu w poznaniu poznanie powodów i skutków powstania Encyklopedii francuskiej * czytanie tekstów filozoficznych zapoznanie z plastycznym wyobrażeniem rozumu i zagrożeń wynikających z jego uśpienia reprodukcje rysunków Francisca Goi * poznanie fragmentów twórczości Immanuela Kanta i Francisca Goi KONTEKST KULTUROWY architektura rozumienie pojęcia klasycyzm rozumienie roli analizy w interpretacji tekstu (tu: śledzenie wzorcowej analizy) odszukanie w tekście Adama Naruszewicza cech typowych dla ody, określenie elementów klasycznych w omawianym tekście poznanie różnych koncepcji rozumienia pojęć klasyk, klasycyzm doskonalenie umiejętności samodzielnej pracy z tekstami krytycznoliterackimi klasycyzm klasyk poznanie fragmentu twórczości Jana Jakuba Rousseau i jego stanowiska w sprawie postępu, cywilizacji, rozumu próba zestawienia i odróżnienie człowieka dzikiego od człowieka żyjącego w społeczeństwie oraz człowieka żyjącego w sobie od człowieka żyjącego w opinii innych przypomnienie elementów charakterystycznych dla wyznań i autobiografii rozumienie, czym jest autobiografia, odróżnienie jej od biografii doskonalenie umiejętności pisania (tu: redagowanie wyznań autobiograficznych lub pisanie tekstów użytkowych, np. CV) rozumienie, czym jest sentymentalizm, dostrzeżenie homoniczności tego słowa poznanie różnych opinii na temat sentymentalizmu i uczuciowości próba odpowiedzi na pytanie o współczesną uczuciowość i stosunek do niej (kult siły, rozwój techniki) architektura klasycystyczna autobiografia sentymentalizm fotografie sentymentalnych ogrodów i wiejskich siedlisk

28 PL2n s Rozkład materiału nauczania oświecenie 120, 121 W pasterskim kostiumie. Konwencja Miłość i przyjaźń, s. 225; Sielanka, s. 225; F. Karpiński, Laura i Filon, s. 226; K. I. Gałczyński, Filon i Laura wersja nowa, s. 227; L. Jagodziński, W. Chmielowski, Plon niesiemy, plon..., s. 227 Parodia, s * Dwoistość natury Natura: rozumna i niszczycielska, s. 228; J. J. Rousseau, Emil czyli O wychowaniu, s. 228; D. Diderot, O interpretacji natury, s ; Wolter, Poemat o zagładzie Lizbony, s * Żyć w zgodzie z naturą Między tym pozwól mi błądzić..., s. 230; J. J. Rousseau, Nowa Heloiza, s. 230; I. Czartoryska, Myśli różne o sposobie zakładania ogrodów, s. 231; Puławy, s Po co literaturze poematy opisowe? S. Trembecki, Sofiówka, s. 232; Zofiówka, s. 232; A. Mickiewicz, Objaśnienia do poematu opisowego Zofijówka, s. 233 Z czego drwili pisarze oświecenia 125, 126 Figury teatru życia. Literat i filozof W zwierciadle literatury, s. 235; * Chamfort, Charaktery i anegdoty, s. 235; Literat i wierszopis, s. 236; A. Naruszewicz, Chudy literat, s ; T. K. Węgierski, Do wierszopisów, s. 237; * Z. Libera, Uwagi o życiu literackim Warszawy w czasach stanisławowskich, s. 237; Filozof, s. 238; I. Krasicki, Filozof; Filozof i chłop, s Figury teatru życia. Ateista i bigot Stereotyp, s.118 Libertyn, s. 239; A. Naruszewicz, Głupstwo, s. 239; * J. Łojek, Wiek markiza de Sade, s. 239; Deiści, ateiści i libertyni, s. 239; I. Krasicki, Złość ukryta i jawna; Do ***, s. 240; F. Bohomolec, Paryżanin polski, s. 240; Monitor o nowym stosunku do religii, s. 240

29 PL2n s. 35 Rozkład materiału nauczania oświecenie 35 odnalezienie i określenie elementów konwencji sielanki sentymentalnej (tu: nowy typ bohatera lirycznego, dostrzeżenie roli przyrody jako tła zdarzeń, rytmizacja) odszukanie w tekście Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego treściowych i formalnych nawiązań do pierwowzoru, rozumienie, na czym polega parodia tego tekstu próba odnalezienia mechanizmu skojarzenia plakatu socrealistycznego z konwencją sielanki konwencja sentymentalna reklama dostrzeżenie dwojakiego znaczenia słowa natura (tu: przyroda, natura człowieka) poznanie stanowiska Woltera w sprawie natury ludzkiej poznanie stanowiska Denisa Diderota w sprawie potrzeby naśladowania natury czytanie tekstów filozoficznych dostrzeżenie i określenie roli przyrody w kulturze oświeceniowej poznanie roli Puław w kulturze polskiego oświecenia odszukanie nawiązań do antyku, określenie związku Sofiówki z klasycyzmem określenie cech typowych dla poematu opisowego poznanie zdania Adama Mickiewicza na temat zdolności poetyckich Stanisława Trembeckiego poemat opisowy literatura A. Mickiewicz, Pan Tadeusz dostrzeżenie specyfiki oświeceniowego życia społeczno-towarzyskiego, poznanie typowych, stereotypowych postaci tego życia poznanie opinii Zbigniewa Libery na temat roli zawodu literata- -publicysty oraz roli salonu literackiego (obiady czwartkowe) poznanie i określenie roli literata w XVIII-wiecznym społeczeństwie, widzianej przez pryzmat satyry, oraz ocena postawy filozofa określenie cech typowych dla oświeceniowej satyry poznanie fragmentów twórczości Ignacego Krasickiego, Adama Naruszewicza, Tomasza Kajetana Węgierskiego satyra poznanie postawy libertyńskiej jako jednego z aspektów światopoglądu ateistycznego * poznanie opinii Jerzego Łojka na temat libertynizmu próba odpowiedzi na pytanie o społeczne skutki libertynizmu odniesienie światopoglądu ateistycznego do poznanych już poglądów filozoficznych określających relacje między człowiekiem a Bogiem dostrzeżenie zjawiska bigoterii jako spłycenia religijności, odniesienie do innych postaw światopoglądowych oświecenia poznanie fragmentów twórczości poetów XVIII wieku ateizm, deizm, libertynizm, bigot film S. Frears, Niebezpieczne związki filozofie średniowiecza, renesansu i baroku

30 PL2n s Rozkład materiału nauczania oświecenie 128, 129 Teatr w służbie polityki, czyli jak naprawić Rzeczpospolitą 2 J. U. Niemcewicz, Powrót posła 130 W niezmiennym teatrze życia (?) 131 Głowa źle mi robiła. Czy to jeszcze polszczyzna? Reforma języka próbą naprawy Rzeczpospolitej 132 Ryknął Gaudenty jak lew rozjuszony opowieść o wojnie mnisiej Sarmata, s. 241; J. U. Niemcewicz, Powrót posła, s ; S. Staszic, Przestrogi dla Polski, s. 242; Fircyk, s. 243; A. Naruszewicz, Fircyk, s. 243; Żona modna, s. 244; I. Krasicki, Żona modna, s. 244 Walka o polszczyznę w XVIII wieku, s. 234; I. Krasicki o języku polskim, s. 234; J. U. Niemcewicz, Powrót posła Mnich, s. 245; I. Krasicki, Monachomachia czyli Wojna mnichów, s ; słownik terminów literackich PODRĘCZNIK, CZ. 2: Homer Kochanowski, Monomachija Parysowa z Menelausem, s Utopia to doskonałość I. Krasicki, Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki, s. 248; I. Krasicki, Świat zepsuty, s PORADNIK DLA NAUCZYCIELA (s ) 134 Doskonałość to niewola! T. More, Utopia, s. 249; T. Campanella, Miasto Słońca, s. 249; J. Szacki, Krytyka Utopii, s. 250 PORADNIK DLA NAUCZYCIELA (s ) 135 Zmienianie świata. Dydaktyzm oświecony Zuchwałe rzemiosło?, s. 251; I. Krasicki, Świat zepsuty, s ; Śmiech oświeceniowy, s. 252; I. Krasicki, Monachomachia, s. 252; F. K. Dmochowski, Sztuka rymotwórcza, s. 252 Marchołt, s. 205 PODRĘCZNIK, CZ. 2: Błazen na tronie, s. 94; Ezop, s.96; Sowizdrzał, s.98

31 PL2n s. 37 Rozkład materiału nauczania oświecenie 37 problematyzowanie dramatu Juliana Ursyna Niemcewicza poznanie kolejnych charakterów z galerii typów oświeceniowego społeczeństwa (Sarmaty, fircyka, żony modnej) dostrzeżenie powodów ich krytyki przez Juliana Ursyna Niemcewicza w sytuacji politycznej Polski zrozumienie, czym była komedia polityczna poszerzenie wiadomości dotyczących charakterów i figur teatru życia odszukanie i charakterystyka figur życia współczesnego historia Polski Sejm Czteroletni publicystyka oświecenia dostrzeżenie złej kondycji języka polskiego i potrzeby jego odnowy zrozumienie znaczenia języka narodowego w reformowaniu kraju dostrzeżenie związku między językiem ojczystym a patriotyzmem instytucje publiczne Komisja Edukacji Narodowej poszerzenie wiadomości dotyczących charakterów i figur teatru życia próba odpowiedzi na pytanie o cel napisania Monachomachii odszukanie w tekście Ignacego Krasickiego cech typowych dla poematu heroikomicznego, określenie związków z poematem Homera rozumienie roli śmiechu i ironii w kulturze oświecenia poemat heroikomiczny poznanie fragmentu twórczości Ignacego Krasickiego rozumienie, czym jest utopijność kształcenie postaw społecznych poznanie fragmentów twórczości Tomasza More a i Tommaso Campanelli czytanie tekstu krytycznego uświadomienie zagrożeń wynikających z bezwzględności idei budowanie systemu aksjologicznego określenie obszarów życia społecznego, które stały się przedmiotem zainteresowania XVIII-wiecznych reformatorów określenie cech i celów oświeceniowego śmiechu; porównanie ze znaną już literaturą błazeńską historia XX wieku totalitaryzmy literatura G. Orwell, Rok 1984