Systemy zabezpieczeń według normy IEC Agata Latała

Transkrypt

1 Systemy zabezpieczeń według normy IEC Agata Latała Szkoła Fizyki Akceleratorów Medycznych, Świerk 2007

2 Udział zabezpieczeń w systemie sterowania ZABEZPIECZENIA 11/10/2007 Agata Latała 2

3 Podział zabezpieczeń (I) ZABEZPIECZENIA OCHRONA MASZYNY OCHRONA PACJENTA I PERSONELU DOSTARCZENIE WŁAŚCIWEJ DAWKI PRZED PROMIENIOWANIEM PRZED URAZAMI MECHANICZNYM PRZED PORAŻENIEM ELEKTRYCZNYM Uwaga: Powyższy podział nie wynika z normy ! 11/10/2007 Agata Latała 3

4 Podział zabezpieczeń (II) ZABEZPIECZENIA AKTYWNE PRZED ZAŁĄCZENIEM PROMIENIOWANIA AKTYWNE PODCZAS NAPROMIENIANIA 11/10/2007 Agata Latała 4

5 Projektowanie zabezpieczeń Stan pojedynczego uszkodzenia: Stan, w którym jeden środek ochrony przed zagrożeniem bezpieczeństwa w urządzeniu jest uszkodzony lub występuje jeden zewnętrzny stan nienormalny. 11/10/2007 Agata Latała 5

6 Norma Warunki środowiskowe Ochrona przed zagrożeniami porażeniem elektrycznym Ochrona przed zagrożeniami mechanicznymi Ochrona przed zagrożeniami wywołanymi niepożądanym lub nadmiernym promieniowaniem 11/10/2007 Agata Latała 6

7 Norma Ochrona przed zagrożeniem zapłonu łatwopalnych mieszanin anestetycznych Nieprawidłowe działanie i stany uszkodzenia; próby środowiskowe Wymagania konstrukcyjne 11/10/2007 Agata Latała 7

8 Norma przykład SYSTEMY MONITOROWANIA DAWKI powinny spełniać następujące wymagania: c) wadliwe działanie jednego SYSTEMU MONITOROWANA DAWKI nie powinno wpływać na prawidłowe działanie drugiego Zgodność z wymaganiami jest sprawdzana następująco: a) BADANIE PO ZAINSTALOWANIU stopień C Zasada: sprawdzenie działania każdego SYSTEMU MONITOROWANIA DAWKI przy wywołanym lub symulowanym złym działaniu w drugim systemie. 11/10/2007 Agata Latała 8

9 Podział zabezpieczeń - omówienie ZABEZPIECZENIA OCHRONA MASZYNY OCHRONA PACJENTA I PERSONELU DOSTARCZENIE WŁAŚCIWEJ DAWKI PRZED PROMIENIOWANIEM PRZED URAZAMI MECHANICZNYM PRZED PORAŻENIEM ELEKTRYCZNYM 11/10/2007 Agata Latała 9

10 Zabezpieczenia maszyny Pomiar próżni Pomiar ciśnienia gazu w falowodzie Pomiar przepływu i temperatury wody w obiegu chłodzącym Pomiar prądów cewek skupiających Pomiar prądów elektromagnesu i cewek odchylających Pomiar czasu nagrzewania maszyny Wyłączniki krańcowe 11/10/2007 Agata Latała 10

11 Zabezpieczenia personelu i pacjenta Zabezpieczenia przed porażeniem elektrycznym Zabezpieczenia przed napromienieniem (procedura zamykania drzwi do bunkra przed napromienianiem) Zabezpieczenia przed urazem mechanicznym (czujniki kolizji, procedura prowadzenia terapii dynamicznej) 11/10/2007 Agata Latała 11

12 Zabezpieczenia gwarantujące dostarczenie właściwej dawki Wymagane jest zadawanie następujących parametrów zabiegu przed każdym seansem: rodzaj promieniowania, energia promieniowania, dawka, rodzaj terapii, rodzaj filtra klinowego, aplikatora, tacy 11/10/2007 Agata Latała 12

13 Zabezpieczenia gwarantujące dostarczenie właściwej dawki Budowa układu dozymetrii (dwa niezależne tory dozymetrii!) 11/10/2007 Agata Latała 13

14 Zabezpieczenia gwarantujące dostarczenie właściwej dawki Włączenie napromieniania Pojawienie się wiązki promieniowania 11/10/2007 Agata Latała 14

15 Zabezpieczenia gwarantujące dostarczenie właściwej dawki Procedura kontroli układu dozymetrii przed każdym napromienianiem: Pomiar zerowego napięcia z komór Pomiar różnego od zera napięcia z komór Sprawdzenie poprawności działania sterownika czasu 11/10/2007 Agata Latała 15

16 Sposoby realizacji niektórych zabezpieczeń Budowa kasety sterującej i sposób realizacji ruchów z pomieszczenia terapeutycznego. Dlaczego niektóre zabezpieczenia muszą być wbudowane konstrukcyjnie? 11/10/2007 Agata Latała 16

17 Sposoby realizacji niektórych Sygnały cyfrowe (1/0 = jest/nie ma). Dlaczego dodatnia logika sterowania? Systemy szeregowo połączonych zabezpieczeń ( łańcuchy ). Przykład: sygnał zamknięcia drzwi. zabezpieczeń (II) 11/10/2007 Agata Latała 17

18 Co widzi system? Logika dodatnia Logika ujemna Stan wysoki Stan niski Uszkodzenie obwodu (= stan niski!) 11/10/2007 Agata Latała 18

19 Sposoby realizacji niektórych zabezpieczeń (III) Zabezpieczenia sprawdzane przez pomiar sygnału analogowego. wartość zadana + tolerancja sygnał tolerancja dopuszczalny zakres wartości sygnału poziom sygnału 11/10/2007 Agata Latała 19

20 Sposoby realizacji niektórych zabezpieczeń (IV) Przykład: odczyt położenia ramienia. Dlaczego dwa potencjometry? 11/10/2007 Agata Latała 20

21 Niezależnie od tego jak wyrafinowane mamy zabezpieczenia użytkownik zawsze musi zachować przytomność umysłu!