Ad. 1. Dobrej spec ustawy. Ad. 3. Słusznego i szybkiego odszkodowania dla właścicieli. Ad. 4. Prostych procedur wywłaszczeniowych i odszkodowawczych.

Transkrypt

1

2 Ad. 1. Dobrej spec ustawy. Ad. 3. Słusznego i szybkiego odszkodowania dla właścicieli. Ad. 4. Prostych procedur wywłaszczeniowych i odszkodowawczych. a) W moim przekonaniu w dalszym ciągu nie rozwiązano w art. 18 spec ustawy problemu słusznego konstytucyjnego odszkodowania. Nagroda dla właścicieli za terminowe wydanie nieruchomości w wysokości 5% jest pewnym gestem, podobnie zł dla osób które posiadają budynki mieszkalne, ale kwoty te nie zapewniają słusznego odszkodowania dla osób którym takie odszkodowanie się naleŝy. Chodzi głównie o następujące sytuacje: - przerwanie lub ograniczenie zysków z działalności gospodarczej, - przecięcie pasem drogowym gospodarstw i wydłuŝenie dojazdu do działek po drugiej stronie drogi, - straty związane z przeznaczeniem terenów budowlanych (droŝszych) na tereny drogowe (tańsze), - przerwanie przez przesiedlanie powiązań rodzinnych, społecznych i edukacyjnych. Z tym, Ŝe problem ten powinien zostać niezwłocznie rozwiązany w ramach nowelizacji ustawy o gospodarce nieruchomościami. Jesteśmy jednym z niewielu państw, które nie uwzględniają tego typu strat właścicieli. Istnieją bardzo precyzyjne ustalenia w opracowaniu FAO działającym przy ONZ, które wymieniają dokładnie za co w związku z inwestycjami celu publicznego naleŝy się odszkodowanie. Jest to lista strat i szkód za: 1) grunt wraz z częściami składowymi, zasiewami i uprawami, 2) wartość wszystkich finansowych korzyści właściciela innych niŝ wartość rynkowa nieruchomości, 3) odsetki od niewypłaconego odszkodowania w wyznaczonym terminie, 4) rozsądne (umiarkowane) wydatki będące bezpośrednio konsekwencją wywłaszczenia, 5) utrata wartości pozostałych gruntów spowodowana celem wywłaszczenia (projektem), 6) koszty związane z korzystaniem przez właściciela z porad prawnych i specjalistycznych, 7) koszty przeprowadzki i koszty nabycia alternatywnego lokalu lub domu mieszkalnego, 8) koszty związane z reorganizacją działalności gospodarstwa rolnego, jeśli wywłaszczono część gruntów, 9) tymczasową utratę zarobków, 10) trudności osobiste (choroba, załamanie psychiczne), 11) inne poniesione straty i odniesione szkody.

3 b) Bardzo źle się stało, Ŝe w ostatecznym tekście ustawy nie znalazł się zapis (który był w projekcie), Ŝe decyzje ustalające wysokość odszkodowania dla dróg krajowych wydaje Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad. Mógłby on zlecić te sprawy wyspecjalizowanym firmom i szybko je rozstrzygać. Pozostawienie przygotowania tysięcy decyzji wojewodom i ustalenie, Ŝe decyzja odszkodowawcza ma być wydana w ciągu 1 m-ca od uprawomocnienia się decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej jest utopią. Np. w województwie mazowieckim takich decyzji rocznie trzeba będzie wydać około dwunastu tysięcy, wcześniej zlecając i nadzorując wycenę wszystkich nieruchomości. Dziesięciu urzędników nie załatwi tych spraw nawet w ciągu roku bo musi załatwić aŝ 100 spraw w kaŝdym miesiącu. Kto i na jakich zasadach zgromadzi dokumenty (takie jak do aktu notarialnego), które będą podstawą do wydania decyzji odszkodowawczych i wypłaty odszkodowań. c) W dalszym ciągu nie uregulowano jednoznacznie spraw związanych z lokalami zamiennymi. Kiedy i komu przysługuje taki lokal i na jakich zasadach. Przepisy lokalowe mówią o lokalach zamiennych dla najemców, a co z właścicielami lub współwłaścicielami jeśli odszkodowanie, które otrzymują wystarczy na zakup tylko kilku metrów kwadratowych mieszkania.

4 Ad 2. Sprawnych procedur wydawania decyzji środowiskowych Trzeba mieć nadzieję, Ŝe nowe przepisy i Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska usprawnią te działania.

5 Ad 5. Uproszczenia zasad podziałów nieruchomości Konieczna jest pilna zmiana Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 grudnia 2004 roku w sprawie sposobu i trybu dokonywania podziałów nieruchomości. Szczególne zasady powinny być ustalone dla dróg. Moim zdaniem granice dzielonych nieruchomości powinno przyjmować się z dokumentów w których ustalono granice wg stanu prawnego a pozostałe z istniejącej na bieŝąco prowadzonej przez starostów ewidencji gruntów. Ustalona w przepisach zasada, Ŝe naleŝy przyjmować granice nieruchomości do podziału z udziałem właścicieli na gruncie (aktualizując ewidencję gruntów) wydłuŝa proces wykonania tych opracowań. Powinny teŝ zostać ustalone zasady sporządzania tego typu map z uwzględnieniem faktu, Ŝe wiele nieruchomości przeznaczonych jest pod drogi w całości (bez podziału). Niestety faktu tego nie uwzględnia Art. 12 ust. 2 spec ustawy stwierdzający, Ŝe linie rozgraniczające teren ustalone decyzją stanowią linie podziału nieruchomości. W w/w przypadku tak się nie dzieje

6 Ad. 6. Szybkiej ścieŝki załatwiania spraw w sądach cywilnych i wieczysto-księgowych Wbrew ogólnym poglądom, Ŝe sądy nie podlegają rygorom czasowym, moim zdanie w sprawach celu publicznego powinny zostać zobligowane do przyspieszania swych postępowań. Jak mogą to zrobić: - regulować stany prawne nieruchomości (sprawy spadkowe, zasiedzenia, działy spadku itp.) w trybie specjalnym, - wydawać odpisy, dokonywać wpisów i zakładać nowe księgi wieczyste w krótkich terminach, - trzeba ustalić prosty tryb i rodzaje dokumentów pozwalających na niezwłoczne wpisy do ksiąg wieczystych nieruchomości lub ich części, które zostaną przejęte na cel publiczny, decyzjami o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (na razie nikt w Ŝadnym przepisie tej sprawy nie uregulował), - konieczne jest takŝe uproszczenie zakładania depozytów sądowych oraz usprawnienie wypłacania z tych depozytów naleŝnych odszkodowań osobom, które uregulowały swoje sprawy własnościowe w stosunku do nieruchomości przyjętych pod drogi (obecnie uzyskanie tych naleŝności trwa bardzo często rok i dłuŝej).

7 Ad. 7. Nowych prostych standardów sporządzania dokumentacji geodezyjnej, prawej i projektowej W związku z tym, Ŝe znowelizowana spec ustawa połączyła trzy poprzednie decyzje, obecnie aby wydać decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej po wydaniu decyzji środowiskowej w trybie przyspieszonym dla wybranego wariantu lokalizacyjnego muszą być przygotowane następujące opracowania: - mapa wraz z numerycznym modelem terenu do celów projektowych zawierająca takŝe uzbrojenie terenu do przebudowy znajdujące się w pasie i poza pasem drogowym, - na w/w mapie opracowane musza być przez projektantów ostateczne linie rozgraniczające pasa drogowego, - w oparciu o te linie geodeci mogą przystąpić do opracowania mapy do celów prawnych ( z podziałami nieruchomości) - równocześnie projektanci w oparciu o numeryczny model terenu opracowują projekt techniczny drogi zawierający takŝe projektowaną przebudowę sieci uzbrojenie terenu oraz przebudowę dróg innych kategorii. Aby prace te były wykonane szybko i prawidłowo muszą być opracowane standardy techniczne, które pozwolą na sporządzanie jednolitej dokumentacji w kaŝdym miejscu w Polsce. Moim zdaniem po zmianie przepisów (ad. 5.) i opracowaniu przez Główny Urząd Geodezji i Kartografii i GDDKiA w/w standardów opracowania geodezyjne moŝna przyspieszyć o około 30-40% z obecnych około 18 miesięcy do około 12 miesięcy. Konieczne jest teŝ uproszczenie zasad uzgodnień w ZUD-ach oraz zasad przyjmowania map do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego.

8 Ad. 8. Uproszczenie procedur przy przetargach na prace przygotowawcze Wszystkie prace przygotowawcze przy budowie dróg wymagają duŝej wiedzy i profesjonalizmu. W związku z tym organizowanie przetargów otwartych gdzie najniŝsza cena jest jedynym kryterium prowadzi do sytuacji w której wygrywają firmy o minimalnym doświadczeniu za cenę za którą prac tych nie da się prawidłowo wykonać. Efekt to niedotrzymywanie terminów i setki kłopotów związanych z błędami których poprawianie zajmuje wiele czasu i powoduje ogromne straty gdyŝ przedłuŝa realizację inwestycji. W moim przekonaniu wiele prac przygotowawczych powinno być zlecanych na zasadach konkursu ofert, z następującymi kryteriami: - 50% cena, - 30% doświadczenie i profesjonalizm firmy, - 20% termin realizacji, - natomiast najniŝsza i najwyŝsza cena powinny być odrzucane, Reasumując, moim zdaniem spec ustawa i ustawa środowiskowa skracają okres przygotowawczy z obecnych około 8 lat do około 6 lat. Pozostałe zmiany powinny skrócić ten okres o następne 2-3 lata tak aby przygotowanie inwestycji nie trwało dłuŝej niŝ sama budowa, czyli około 3 lata.

9 Dziękuję za uwagę.