WPŁYW KOMPOSTU Z OSADU ŚCIEKOWEGO NA WYBRANE WŁAŚCIWOŚCI GLEBY

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "WPŁYW KOMPOSTU Z OSADU ŚCIEKOWEGO NA WYBRANE WŁAŚCIWOŚCI GLEBY"

Transkrypt

1 ZESZYTY PROBLEMOWE POSTĘPÓW NAUK ROLNICZYCH 2008 z. 533: WPŁYW KOMPOSTU Z OSADU ŚCIEKOWEGO NA WYBRANE WŁAŚCIWOŚCI GLEBY Ewa B. Górska 1, Wojciech Stępień 2 1 Samodzielny Zakład Biologii Mikroorganizmów, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie 2 Katedra Nauk o Środowisku Glebowym, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Wstęp W Polsce Miejskie Oczyszczalnie Ścieków wytwarzają z roku na rok coraz większe ilości osadu pościekowego, który w 14% wykorzystywany jest w przemyśle i rolnictwie, około 17% jest kompostowane i 2% spalane, ponad 40% jest składowane. Wykorzystywanie osadu ściekowego w rolnictwie jest obwarowane wymogami prawnymi, które nakładają na oczyszczalnie ścieków obowiązek wykonywania analiz osadu ściekowego, głównie w kierunku stanu sanitarnego, zawartości związków toksycznych i metali cięŝkich [USTAWA 2002, 2007; ROZPORZĄDZENIE MRiRW 2004]. PoniewaŜ surowy osad ściekowy moŝe być źródłem licznych mikroorganizmów chorobotwórczych i pasoŝytów [MICHALCEWICZ 1997], najrozsądniejszym sposobem jego przerabiania jest kompostowanie (równieŝ z dodatkami), poniewaŝ podczas kompostowania zachodzą procesy, które niszczą lub zmniejszają liczbę drobnoustrojów chorobotwórczych, wirusów i pasoŝytów pochodzących z osadu ściekowego. Jednocześnie kompostowanie sprzyja namnaŝaniu się licznych grup fizjologicznych drobnoustrojów, które przyczyniają się między innymi do procesów rozkładu organicznych komponentów osadów ściekowych i tworzenia związków humusowych. Dlatego dodatek przekompostowanego osadu ściekowego wpływa pozytywnie na właściwości gleby [MICHALCEWICZ, MAŚLACH 1997; KRZYWY i in. 2002; SELIVANOVSKAYA i in. 2006; MICHALCEWICZ i in. 2007; IśEWSKA 2007]. Celem badań była ocena wpływu kompostu z osadu ściekowego na wybrane właściwości gleby. Materiał i metody Na terenie Stacji Doświadczalnej SGGW w Skierniewicach załoŝono w 2005 roku trzyletnie doświadczenie modelowe w wazonach gruntowych bez dna o 40 cm i wysokości 120 cm. Kamionki napełniano 58 kg gleby pobranej z poziomu powierzchniowego o uziarnieniu piasku gliniastego mocnego. Gleba zastosowana w badaniach zawierała 6,5 g kg -1 C organicznego i była średnio zasobna w przyswajalne formy K, P, Mg, wykazywała odczyn słabo kwaśny (ph 6,5). W glebie stosunek węgla do azotu wynosił około 10 : 1. Glebę w kamionce wymieszano z przekompostowanym

2 140 E.B. Górska, W. Stępień (w ciągu 10 tygodni) osadem ściekowym uzdatnionym popiołem (z węgla brunatnego z KWB Bełchatów) pochodzącym z Miejskiej Oczyszczalnii Ścieków w Skierniewicach, w ilości odpowiadającej dawce 170 kg N ha -1. Kompost zawierał 374 g C org. kg -1 s.m.g., 26 g N kg -1 s.m.g., 15,2 g P kg -1 s.m., 7,5 g Mg kg -1 s.m., 18,7 g Ca. kg -1 s.m.; 2,1 mg kg -1 Cd, 422 mg kg -1 Zn; 12,5 mg kg -1 Cu; 20,6 mg kg -1 Pb i wykazywał odczyn zasadowy (ph 9,1). Jako rośliny testowe w zmianowaniu zastosowano: burak ćwikłowy, kukurydzę, w trzecim roku groch siewny. Próbki gleby do badań mikrobiologicznych i biochemicznych pobierano pięć razy w kaŝdym roku z głębokości od 0-20 cm, od maja do września. Oznaczono w nich metodą rozcieńczeń płytkowych Kocha ogólną liczbę bakterii na podłoŝu Bunta i Roviry z dodatkiem wyciągu glebowego, ogólną liczbę grzybów mikroskopowych na podłoŝu Martina ze streptomycyną (50 µg ml -1 ) i róŝem bengalskim oraz intensywność wydzielania CO 2 z gleby wg metody opisanej przez MACIAKA [1996]. Wybrane analizy fizykochemiczne i chemiczne gleb wykonano standardowymi metodami po zbiorze roślin testowych, w kaŝdym roku badań w Stacji Doświadczalnej w Skierniewicach. Wpływ kompostu oraz terminu poboru próbek do analiz na aktywność biologiczną gleby zweryfikowano metodą trójczynnikowej analizy wariancji na transformowanych wynikach (transformacja logarytmiczna), stosując program Statgraphics 2.1. Grupy jednorodne wyznaczono testem t-tuckeya. Wyniki i dyskusja Substancja organiczna wprowadzana do gleby, np. wraz z obornikiem lub kompostami przygotowanymi z róŝnych odpadów organicznych, wpływa korzystnie na aktywność biologiczną gleb, mierzoną liczebnością i aktywnością grup fizjologicznych drobnoustrojów oraz zooedafonu. Rola mikro- i mezofauny glebowej jest znacząca, poniewaŝ rozdrabniając i wstępnie trawiąc obumarłe szczątki roślin i zwierząt zooedafon czyni je podatnymi na kolonizację i rozkład mikrobiologiczny, a w konsekwencji tworzenie związków humusowych, co poprawia właściwości fizyczne, fizykochemiczne, chemiczne i biologiczne gleb. Liczni badacze [FRANKENBERGER, DICK 1983; KOBUS, PACEWICZ 1985; KOBUS i in. 1988; WŁODARCZYK 2000; WŁODARCZYK i in. 2002; DINESH i in. 2004; IśEWSKA 2007] wykazali korzystne zaleŝności między kulturą gleby, a jej aktywnością biologiczną mierzoną wskaźnikami mikrobiologicznymi i biochemicznymi oraz właściwościami fizycznymi i chemicznymi. Oddychanie gleby to proces, który przeprowadzany jest przez wszystkie organizmy cudzoŝywne, podczas którego wykorzystywana jest dostępna substancja organiczna, stąd jest ono miarą mineralizacji węgla organicznego w podłoŝu [ALEF 1975; WŁODARCZYK i in. 2002]. Zastosowany w badaniach kompost z osadu ściekowego, w zaleŝności od oznaczanego wskaźnika, stymulował aktywność mikrobiologiczną gleby w stosunku do obiektu kontrolnego (tab. 1). Dodatek kompostu istotnie róŝnicował zwiększenie liczebności mezofilnych bakterii heterotroficznych w stosunku do obiektu kontrolnego. Wzrost ten wynosił około 40%, co jest zgodne z wynikami badań MICHALCEWICZ i MAŚLACH [1997]. Natomiast dodatek kompostu nie róŝnicował istotnie liczebności grzybów mikroskopowych i aktywności oddechowej gleby (tab. 1). SELIVANOVSKAYA i in. [2006] oraz SELIVANOVSKAYA, LATYPOVA [2006] prowadzili badania nad wybranymi właściwościami gleby leśnej z dodatkiem kompostu z osadu ściekowego. Wykazali oni zwiększenie biomasy mikroorganizmów i intensywności oddechowej gleby w podłoŝu z

3 WPŁYW KOMPOSTU Z OSADU ŚCIEKOWEGO dodatkiem kompostu w stosunku do obiektu bez dodatku substancji organicznej, czego nie potwierdzono w niniejszych badaniach (tab. 1). Tabela 1; Table 1 Wpływ kompostowanego osadu ściekowego na aktywność biologiczną gleby wyraŝoną liczbą mikroorganizmów i intensywnością oddechową The effect of composted sewage sludge on biological activity of soil expressed in the number of microorganisms and respiration intensivity Wskaźniki aktywności biologicznej Indicator of biological activity Ogólna liczba bakterii; Total number of bacteria (jtk 10 5 g -1 s.m. gleby; cfu 10 5 g -1 DM soil) Ogólna liczba grzybów mikroskopowych Total number of microscopical fungi (jtk 10 3 g -1 s.m. gleby; cfu 10 3 g -1 DM soil) Intensywność oddychania gleby Intensity of soil respiration (mg C-CO 2 kg -1 s.m. gleby; DM soil) Obiekty; Objects kontrola; control compost; compost 106,2 a 148,8 b 55,7 a 58,9 a 135,3 a 169,8 a a, b, c grupy jednorodne; homogenus groups MICHALCEWICZ i MAŚLACH [1997] oraz MICHALCEWICZ i in. [2007] badając wpływ dodatku do gleby lekkiej kompostów sporządzonych z surowego osadu ściekowego z dodatkiem lub bez dodatku słomy, trocin, liści i innych odpadów organicznych wykazali pozytywny ich wpływ na aktywność mikrobiologiczną gleby. Dodane do gleby komposty spowodowały znaczne zwiększenie nie tylko ogólnej liczby bakterii, ale takŝe promieniowców i grzybów. MICHALCEWICZ i MAŚLACH [1997] stwierdzili, Ŝe kompost zwiększył liczebność wybranych grup fizjologicznych drobnoustrojów: celulolitycznych, amylolitycznych i proteolitycznych w stosunku do obiektu kontrolnego. MICHALCEWICZ i MAŚLACH [1997] oraz MICHALCEWICZ i in. [2007] zaobserwowali wzmoŝony rozwój grzybów strzępkowych w glebie z dodatkiem kompostów (od 50 do ok. 900%), w porównaniu z glebą kontrolną, czego nie potwierdzają wyniki badań własnych. Przeciwnie, kompost zastosowany w naszych badaniach nie zwiększał liczby grzybów strzępkowych w glebie (tab. 1). Jest to zjawisko pozytywne, poniewaŝ grzyby mogą wpływać negatywnie na Ŝyzność gleby poprzez wytwarzanie mykotoksyn oraz są czynnikiem etiologicznym wielu chorób roślin i przedstawicieli zooedafonu. Liczba grzybów mikroskopowych oraz intensywność oddechowa gleby (tab. 2, 3) zaleŝała od terminu poboru próbek gleby do badań, co moŝna tłumaczyć między innymi wpływem warunków klimatycznych środowiska. Największy wpływ na liczebność grzybów miały warunki abiotyczne środowiska w miesiącu sierpiniu. NaleŜy podkreślić, Ŝe liczba grzybów w tym miesiącu moŝe kształtować się na róŝnym poziomie, to znaczy moŝe ulegać zwiększeniu lub zmniejszeniu w zaleŝności od warunków środowiska (tab. 2). Liczba grzybów z wyjątkiem lipca (75, jtk g -1 s.m. gleby) utrzymywała się na zbliŝonym poziomie. Pomimo zmian średniej liczby bakterii w poszczególnych miesiącach analiza statystyczna nie wykazała między nimi istotnych róŝnic (tab. 2). Intensywność wydzielania CO 2 z gleby była istotnie większa w maju, czerwcu i lipcu w stosunku do sierpnia i września (tab. 2). Tabela 2; Table 2 Wpływ terminu badań na aktywność biologiczną gleby wyraŝoną liczbą mikroorganizmów glebowych

4 142 E.B. Górska, W. Stępień The effect of investigated terms on the biological activity of soil Wskaźniki aktywności biologicznej Indicator of biological activity Ogólna liczba bakterii Total number of bacteria (jtk 10 5 g -1 s.m. gleby; cfu 10 5 g -1 DM soil) Ogólna liczba grzybów mikroskopowych Total number of microscopical fungi (jtk 10 3 g -1 s.m. gleby; cfu 10 3 g -1 DM soil) Intensywność oddychania gleby Intensity of soil respiration (mg C-CO 2 kg -1 s.m. gleby; DM soil) a, b grupy jednorodne; homogeneous groups maj May czerwiec June miesiące; months lipiec July sierpień August wrzesień September 132,7 a 109,4 a 123,8 a 158,2 a 113,5 a 50 a 50,8 a 75,7 b 58,8 ab 51,1 a 160,8 b 166 b 165,8 b 123,7 a 146,2 a Wpływ terminu badań doświadczenia na aktywność biologiczną gleby The effect of in investigated term on the biological activity of soil Tabela 3; Table 3 Wskaźniki aktywności biologicznej Indicators of biological activity Ogólna liczba bakterii; Total number of bacteria (jtk 10 5 g -1 s.m. gleby; cfu 10 5 g -1 DM soil) Ogólna liczba grzybów mikroskopowych Total number of microscopical fungi (jtk 10 3 g -1 s.m. gleby; cfu 10 3 g -1 DM soil) Intensywność oddychania gleby Intensity of soil respiration (mg C-CO 2 kg -1 s.m. gleby; DM soil) a, b grupy jednorodne; homogeneous groups Rok; Year I II III 113,5 a 154,9 b 114,0 a 74,4 b 46,4 a 51 a 203,7 b 238,9 b 15,1 a Aktywność biologiczna badanych gleb równieŝ zaleŝała od warunków abiotycznych środowiska oraz czynników klimatycznych panujących w poszczególnych latach badań (tab. 3). W przypadku ogólnej liczby bakterii zaobserwowano najmniejsze ilości w pierwszym i trzecim roku badań, a największe w drugim (tab. 3). Intensywność respiracyjna gleby podobnie jak liczebność bakterii, była najmniejsza w trzecim roku badań (tab. 3). Mogło być to spowodowane adaptacją drobnoustrojów do podłoŝa w pierwszym roku badań oraz brakiem w glebie łatwo przyswajalnej dla mikroorganizmów substancji organicznej w trzecim roku doświadczenia. BORKEN i in. [2002] zbadali właściwości umiarkowanie zdegradowanych gleb leśnych na obszarze Saksonii w drugim roku od wyłoŝenia na powierzchnię gleby kompostów przygotowanych z odpadów organicznych pochodzących z gospodarstw domowych. Wykazali oni wpływ rekultywacji na poprawę właściwości gleb. Dodatek kompostów zwiększył istotnie intensywność oddychania gleby oraz biomasę mikroorganizmów w stosunku do gleb nie rekultywowanych. Dodatek kompostu z osadu ściekowego poprawił właściwości fizykochemiczne i chemiczne gleby, co przedstawia tabela 4. Dodana substancja organiczna zmieniła odczyn gleby w stosunku do obiektu kontrolnego oraz zawartość wybranych makro- i mikropierwiastków, co jest zgodne z wynikami innych badaczy [BORKEN i in. 2002; KRZYWY i in. 2004; IśEWSKA 2007].

5 WPŁYW KOMPOSTU Z OSADU ŚCIEKOWEGO Tabela 4; Table 4 Właściwości fizykochemiczne i chemiczne badanych gleb (średnie z trzech lat) Physical and chemical properties of the examined soils (means from three years) Obiekty; Objects ph KCl C N og. Total N P og. Total P Cu Zn Pb Cd g kg -1 mg kg -1 Kontrola; Control 6,9 6,5 0,43 56,4 8,09 45,69 0,88 0,10 Kompost; Compost 7,5 7,0 0,51 92,4 9,14 51,80 0,91 0,15 Wyniki przedstawione w naszej pracy potwierdzają pozytywny wpływ dodatku kompostów przygotowywanych z róŝnych odpadów organicznych, w tym równieŝ z osadu ściekowego na poprawę i kształtowanie właściwości biologicznych, chemicznych i fizykochemicznych, co przekłada się na Ŝyzność i produktywność gleby. Wnioski 1. Dodatek kompostu z osadu ściekowego wpływa pozytywnie na właściwości fizykochemiczne, chemiczne i biologiczne gleby. 2. Wpływ kompostu z osadu ściekowego na liczebność mikroorganizmów w glebie zaleŝy od terminu pobrania prób do analiz. 3. Przekompostowany osad ściekowy zwiększył liczbę mezofilnych bakterii heterotroficznych w glebie oraz stymulował liczbę grzybów mikroskopowych i intensywność wydzielania CO 2 z podłoŝa. Literatura ALEF K Soil respiration, w: Methods in applied soil microbiology and biochemistry. K. Alef, P. Nanniperi (Eds), Academic Press, London: BORKEN W., MUSH A., BEESE F Changes in microbial and soil properties following compost treatment of degraded temperate forest soils. Soil Biology and Biochem. 34: DINESH R., CHAMDHURI S.G., SHEEJA T. E Soil biochemical and microbial indices in wet tropical forests: Effect of deforestration and cultivation. J. Plant Nutr. Soil Sci. 167: FRANKENBERGER W.T.JR., DICK W.A Relation between enzyme activities and microbial growth and activity indices in soil. Soil Sci. Soc. Am. J. 47: IśEWSKA A Wpływ nawoŝenia obornikiem, osadem ściekowym i kompostem z osadów ściekowych na właściwości gleby. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 518: KOBUS J., CZABAN J., GAJDA A Wpływ osadu ściekowego na aktywność biologiczną gleb zdegradowanych i przemiany w nich węgla azotu, fosforu i cynku. Pam. Puławski 96: KOBUS J., KUREK E., JÓZEFACIUK C Wpływ nawoŝenia organicznego na aktywność biologiczną zdegradowanego utworu lessowego. Rocz. Glebozn. 39: KOBUS J., PACEWICZ T Wpływ róŝnego rodzaju nawoŝenia na czynność biologiczną gleb. Cz. I. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 40: KRZYWY E., IśEWSKA A., WOŁOSZYK CZ Ocena składu chemicznego i wartości

6 144 E.B. Górska, W. Stępień nawozowej osadu ściekowego oraz kompostów wyprodukowanych z komunalnego osadu ściekowego. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 499: KRZYWY E., WOŁOSZYK C., IśEWSKA A., KRZYWY-GAWROŃSKA E Wpływ kompostów z komunalnego osadu ściekowego z róŝnymi komponentami na wysokość i skład chemiczny nasion i słomy rzepaku jarego. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 48: MACIAK F Materiały do ćwiczen z rekultywacji terenów zdegradowanych. Wyd. SGGW Warszawa: MICHALCEWICZ W., MAŚLACH B Drobnoustroje w środowisku, występowanie, aktywność i znaczenie. Konf. Mikrobiologów Wpływ kompostowanych osadów pościekowych z oczyszczalni w Goleniowie na aktywność biologiczną gleby, Cz. I, II, Kraków, wrzesień : MICHALCEWICZ W., WOŁOSZYK CZ., BALCER K The impact of composts prepared from different organic waste on the total number of soil microorganisms. Polish J. of Chemical Technology 9: ROZPORZĄDZENIE MRiRW Z dnia r. w sprawie działań w zakresie technologii bezpiecznych dla środowiska stosowanych w produkcji i zagospodarowaniu odpadów. Dz. U. 162, poz SELIVANOVSKAYA S.YU., LATYPOVA V.Z Effect of composted sewage sludge on microbial biomass, activity and pine seedlings in nursery forest. Waste Management. 26: SELIVANOVSKAYA S.YU., LATYPOVA V.Z., GUBAEVA L.A Microbiological processes in gray forest soil treated with sewage sludge compost. Eurasian Soil Science 39: USTAWA Z dnia r. o komunalnych osadach ściekowych. Dz. U. Nr 134, poz USTAWA Z dnia r. o nawozach i nawoŝeniu. Dz. U. z dnia 14 sierpnia WŁODARCZYK T Some aspects of dehydrogenase activity in soil. Int. Agrophysics 14: WŁODARCZYK T., STĘPNIEWSKI W., BRZEZIŃSKA M Dehydrogenase activity, redox potential and emission of carbon dioxide and nitrous oxide from Cambisols under flooding conditions. Biol. Fertil. Soils. 36: Słowa kluczowe: kompost, osad ściekowy, aktywność mikrobiologiczna gleby, intensywność oddechowa gleby Streszczenie Celem badań była ocena wpływu kompostu z osadu ściekowego na aktywność mikrobiologiczną i biochemiczną oraz wybrane właściwości chemiczne i fizykochemiczne gleby lekkiej. Badania trzyletnie prowadzono w wazonach gruntowych w Stacji Doświadczalnej Wydziału Rolnictwa i Biologii w Skierniewicach od 2005 roku. Próbki gleby do badań pobierano z głębokości od 0-20 cm, pięć razy w kaŝdym roku (maj, czerwiec, lipiec, sierpień, wrzesień). W glebie oznaczono ogólną liczbę mezofilnych, bakterii heterotroficznych na podłoŝu Bunta i Roviry, ogólną liczbę grzybów mikroskopowych na podłoŝu Martina oraz intensywność wydzielania CO 2. Dodatek kompostu zmienił odczyn gleby i poprawił badane właściwości chemiczne gleby. Kompost stymulował liczbę grzybów, natomiast zwiększał liczbę

7 WPŁYW KOMPOSTU Z OSADU ŚCIEKOWEGO bakterii w glebie lekkiej. Liczba mikroorganizmów i intensywność respiracyjna gleby była uzaleŝniona od terminu poboru próbek gleby do analiz. EFFECT OF SEWAGE SLUDGE COMPOST ON SOME PROPERTIES OF SOIL Ewa B. Górska 1, Wojciech Stępień 2 1 Department of Biology of Microorganism, 2 Department of Soil Environmental Sciences University of Life Sciences, Warszawa Key words: compost, sewage sludge, microbiological activity of soil, respiration intensity of soil Summary The aim of this study was to determine microbiological and biochemical activity, physical and chemical properties in light soil amended with sewage sludge compost. The three-year studies were carring out since 2005 in a pot-soil experiment at the Skierniewice Experimental Station of Agriculture and Biology Faculty of University of Life Sciences. Soil samples were taken from the depth of 0-20 cm five times each year (May, June, July, August, September). The total number of mesophilic, heterotrophic bacteria (on Bunt and Rovira solid medium), microscopical fungus (on Martin solid medium) and respiration intensity of soil were estimated. The addition of compost stimulated the number of fungi and respiration intensity of soil but increased the total number of bacteria in soil. Also, the number of microorganisms and respiration intensity of soil depended on the investigated term (month and year). The compost changed the ph and chemical properties of soil. Dr inŝ. Ewa B. Górska Samodzielny Zakład Biologii Mikroorganizmów Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego ul. Nowoursynowska WARSZAWA e.b.gorska@wp.pl

WPŁYW NAWOŻENIA KOMPOSTEM DANO NA AKTYWNOŚĆ MIKROBIOLOGICZNĄ GLEBY SPOD PLANTACJI WIERZBY (SALIX SP.)

WPŁYW NAWOŻENIA KOMPOSTEM DANO NA AKTYWNOŚĆ MIKROBIOLOGICZNĄ GLEBY SPOD PLANTACJI WIERZBY (SALIX SP.) Beata ZIELIŃSKA *, Stefan RUSSEL ** aktywność mikrobiologiczna gleby, kompost Dano, wierzba, liczebność bakterii saprofitycznych, termofilnych, przetrwalnikujących, NPL bakterii grupy coli NPL Clostridium

Bardziej szczegółowo

ANNALES. Stanisław Kalembasa, Andrzej Wysokiński

ANNALES. Stanisław Kalembasa, Andrzej Wysokiński ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE LUBLIN VOL. LIX, Nr 4 * CURIE- S K Ł O D O W S K A POLONIA SECTIO E 2004 Katedra Gleboznawstwa i Chemii Rolniczej, Akademia Podlaska ul. B. Prusa 14, 0810, Poland Stanisław

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 13 lipca 2010 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych. (Dz. U. z dnia 29 lipca 2010 r.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 13 lipca 2010 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych. (Dz. U. z dnia 29 lipca 2010 r. Dz.U.10.137.924 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 13 lipca 2010 r. 2), 3) w sprawie komunalnych osadów ściekowych (Dz. U. z dnia 29 lipca 2010 r.) Na podstawie art. 43 ust. 7 ustawy z dnia 27

Bardziej szczegółowo

"Metale ciężkie w osadzie z wiejskiej oczyszczalni ścieków i kompoście - ocena przydatności do rolniczego wykorzystania"

Metale ciężkie w osadzie z wiejskiej oczyszczalni ścieków i kompoście - ocena przydatności do rolniczego wykorzystania "Metale ciężkie w osadzie z wiejskiej oczyszczalni ścieków i kompoście - ocena przydatności do rolniczego wykorzystania" Agnieszka RAJMUND 1), Marta BOŻYM 2) 1) Instytut Technologiczno-Przyrodniczy, Dolnośląski

Bardziej szczegółowo

Ewa Beata Górska*, Wojciech Stępień**, Dariusz Gozdowski***, Marek Gabara**, Paweł Trzciński****

Ewa Beata Górska*, Wojciech Stępień**, Dariusz Gozdowski***, Marek Gabara**, Paweł Trzciński**** Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych nr 40, 2009 r. Ewa Beata Górska*, Wojciech Stępień**, Dariusz Gozdowski***, Marek Gabara**, Paweł Trzciński**** Wpływ rodzaju kompostowanych odpadów organicznych

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 13 lipca 2010 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych2), 3)

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 13 lipca 2010 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych2), 3) Dziennik Ustaw Nr 137 11129 Poz. 924 924 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 13 lipca 2010 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych2), 3) Na podstawie art. 43 ust. 7 ustawy z dnia 27 kwietnia

Bardziej szczegółowo

Badanie właściwości odpadów przemysłowych jako wstępny etap w ocenie ich oddziaływania na środowisko

Badanie właściwości odpadów przemysłowych jako wstępny etap w ocenie ich oddziaływania na środowisko Ogólnopolski konkurs dla studentów i młodych pracowników nauki na prace naukowo-badawcze dotyczące rewitalizacji terenów zdegradowanych Badanie właściwości odpadów przemysłowych jako wstępny etap w ocenie

Bardziej szczegółowo

Poferment z biogazowni nawozem dla rolnictwa

Poferment z biogazowni nawozem dla rolnictwa Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Dr inż. Magdalena Szymańska Poferment z biogazowni nawozem dla rolnictwa Kraków, 2013 r. Masa pofermentacyjna??? Uciążliwy odpad Cenny nawóz SUBSTRATY

Bardziej szczegółowo

Dz.U. 199 Nr 72 poz. 813

Dz.U. 199 Nr 72 poz. 813 Kancelaria Sejmu s. 1/1 Dz.U. 199 Nr 72 poz. 813 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA OCHRONY ŚRODOWISKA, ZASOBÓW NATURALNYCH I LEŚNICTWA z dnia 11 sierpnia 1999 r. w sprawie warunków, jakie muszą być spełnione przy

Bardziej szczegółowo

Biowęgiel w remediacji zanieczyszczeń w środowisku gruntowo-wodnym

Biowęgiel w remediacji zanieczyszczeń w środowisku gruntowo-wodnym Biowęgiel w remediacji zanieczyszczeń w środowisku gruntowo-wodnym Prof. dr hab. inż. Małgorzata Kacprzak Instytut Inżynierii Środowiska Politechnika Częstochowska Strategie oczyszczania (remediacji) środowiska

Bardziej szczegółowo

Wprowadzanie do obrotu nowych produktów powstałych z odpadów. Doświadczenia, wdrożenia dla gospodarki

Wprowadzanie do obrotu nowych produktów powstałych z odpadów. Doświadczenia, wdrożenia dla gospodarki Wprowadzanie do obrotu nowych produktów powstałych z odpadów. Doświadczenia, wdrożenia dla gospodarki Jacek Antonkiewicz 1, Marcin Pietrzykowski 2, Tomasz Czech 3 1Katedra Chemii Rolnej i Środowiskowej

Bardziej szczegółowo

ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN POLONIA

ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN POLONIA ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN POLONIA VOL. LXIII (1) SECTIO E 28 Katedra Mikrobiologii Rolniczej, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul. Leszczyńskiego 7, 2-69 Lublin, e-mail:

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 25 lutego 2015 r. Poz. 257 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 6 lutego 2015 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych

Warszawa, dnia 25 lutego 2015 r. Poz. 257 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 6 lutego 2015 r. w sprawie komunalnych osadów ściekowych DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 25 lutego 2015 r. Poz. 257 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 6 lutego 2015 r. 2), 3) w sprawie komunalnych osadów ściekowych Na podstawie

Bardziej szczegółowo

GOSPODARKA ODPADAMI W OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW TYPU SBR

GOSPODARKA ODPADAMI W OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW TYPU SBR Inżynieria Rolnicza 2(100)/2008 GOSPODARKA ODPADAMI W OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW TYPU SBR Zbigniew Wasąg Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w Warszawie Streszczenie. Badania wykonano w mechaniczno-biologicznej

Bardziej szczegółowo

RECYKLING ODPADÓW ZIELONYCH. Grzegorz Pilarski BEST-EKO Sp. z o.o.

RECYKLING ODPADÓW ZIELONYCH. Grzegorz Pilarski BEST-EKO Sp. z o.o. RECYKLING ODPADÓW ZIELONYCH Grzegorz Pilarski BEST-EKO Sp. z o.o. BEST-EKO Sp. z o.o. jest eksploatatorem oczyszczalni ścieków Boguszowice w Rybniku przy ul. Rycerskiej 101, na której znajduje się instalacja

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1539

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1539 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1539 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 1 Data wydania: 10 października 2014 r. Nazwa i adres ARQUES

Bardziej szczegółowo

WARTOŚĆ PRÓCHNICOTWÓRCZA I ZAWARTOŚĆ MAKROSKŁADNIKÓW W OSADACH ŚCIEKOWYCH WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO

WARTOŚĆ PRÓCHNICOTWÓRCZA I ZAWARTOŚĆ MAKROSKŁADNIKÓW W OSADACH ŚCIEKOWYCH WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO Zbigniew Mazur, Olga Mokra 13 WARTOŚĆ PRÓCHNICOTWÓRCZA I ZAWARTOŚĆ MAKROSKŁADNIKÓW W OSADACH ŚCIEKOWYCH WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO Streszczenie: W pracy podano wyniki fizykochemicznych badań komunalnych

Bardziej szczegółowo

Część I. WYKORZYSTANIE METODY BCR DO OCENY PRZEMIAN FORM MIEDZI W OSADZIE ŚCIEKOWYM KOMPOSTOWANYM RÓŻNYMI METODAMI

Część I. WYKORZYSTANIE METODY BCR DO OCENY PRZEMIAN FORM MIEDZI W OSADZIE ŚCIEKOWYM KOMPOSTOWANYM RÓŻNYMI METODAMI Słowa kluczowe: osad ściekowy, kompostowanie, wermikompostowanie, mobilność Cu Barbara PATORCZYK-PYTLIK*, Krzysztof GEDIGA* Część I. WYKORZYSTANIE METODY BCR DO OCENY PRZEMIAN FORM MIEDZI W OSADZIE ŚCIEKOWYM

Bardziej szczegółowo

Część II. WYKORZYSTANIE METODY BCR DO OCENY PRZEMIAN FORM Cu W GLEBACH NAWOŻONYCH KOMPOSTAMI Z OSADU ŚCIEKOWEGO

Część II. WYKORZYSTANIE METODY BCR DO OCENY PRZEMIAN FORM Cu W GLEBACH NAWOŻONYCH KOMPOSTAMI Z OSADU ŚCIEKOWEGO Słowa kluczowe: komposty, gleby, Cu, BCR, kukurydza Barbara PATORCZYK-PYTLIK*, Krzysztof GEDIGA* Część II. WYKORZYSTANIE METODY BCR DO OCENY PRZEMIAN FORM Cu W GLEBACH NAWOŻONYCH KOMPOSTAMI Z OSADU ŚCIEKOWEGO

Bardziej szczegółowo

WPŁYW DAWEK AZOTU NA ZAWARTOŚĆ Ca, Mg, S i Na W BIOMASIE ŚLAZOWCA PENSYLWAŃSKIEGO (SIDA HERMAPHRODITA RUSBY) Stanisław Kalembasa, Beata Wiśniewska

WPŁYW DAWEK AZOTU NA ZAWARTOŚĆ Ca, Mg, S i Na W BIOMASIE ŚLAZOWCA PENSYLWAŃSKIEGO (SIDA HERMAPHRODITA RUSBY) Stanisław Kalembasa, Beata Wiśniewska Acta Agrophysica, 2008, 11(3), 667-675 WPŁYW DAWEK AZOTU NA ZAWARTOŚĆ Ca, Mg, S i Na W BIOMASIE ŚLAZOWCA PENSYLWAŃSKIEGO (SIDA HERMAPHRODITA RUSBY) Stanisław Kalembasa, Beata Wiśniewska Katedra Gleboznawstwa

Bardziej szczegółowo

ANNALES. Stanisław Kalembasa, Andrzej Wysokiński

ANNALES. Stanisław Kalembasa, Andrzej Wysokiński ANNALES UNIVERSITATIS VOL. LIX, Nr 4 MARIAE LUBLIN * CURIE- S K Ł O D O W S K A POLONIA SECTIO E 2004 Katedra Gleboznawstwa i Chemii Rolniczej, Akademia Podlaska ul. B. Prusa 14, 08-110 Siedlce, Poland

Bardziej szczegółowo

Możliwość zastosowania biowęgla w rolnictwie, ogrodnictwie i rekultywacji

Możliwość zastosowania biowęgla w rolnictwie, ogrodnictwie i rekultywacji Agnieszka Medyńska-Juraszek, Irmina Ćwieląg Piasecka, Magdalena Dębicka, Piotr Chohura, Cecylia Uklańska-Pusz, Wojciech Pusz 1, Agnieszka Latawiec, Jolanta Królczyk 2 1 Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu

Bardziej szczegółowo

Zawartość składników pokarmowych w roślinach

Zawartość składników pokarmowych w roślinach Zawartość składników pokarmowych w roślinach Poszczególne rośliny różnią się zawartością składników pokarmowych zarówno w organach wegetatywnych, jak i generatywnych. Wynika to z różnych funkcji, jakie

Bardziej szczegółowo

DLACZEGO NIE POWINNO SIĘ SPRZEDAWAĆ I SPALAĆ SŁOMY. Zagospodarowanie resztek pożniwnych i poprawienie struktury gleby

DLACZEGO NIE POWINNO SIĘ SPRZEDAWAĆ I SPALAĆ SŁOMY. Zagospodarowanie resztek pożniwnych i poprawienie struktury gleby DLACZEGO NIE POWINNO SIĘ SPRZEDAWAĆ I SPALAĆ SŁOMY Zagospodarowanie resztek pożniwnych i poprawienie struktury gleby Substancja organiczna po wprowadzeniu do gleby ulega przetworzeniu i rozkładowi przez

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOT ZLECENIA. Odebrano z terenu powiatu Raciborskiego próbki gleby i wykonano w Gminie Kornowac:

PRZEDMIOT ZLECENIA. Odebrano z terenu powiatu Raciborskiego próbki gleby i wykonano w Gminie Kornowac: PRZEDMIOT ZLECENIA Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza w Gliwicach odebrała i wykonała badanie próbek glebowych z obszaru użytków rolnych Powiatu Raciborskiego na terenie Gminy Kornowac o powierzchni 598,25ha.

Bardziej szczegółowo

PRZEDMIOT ZLECENIA :

PRZEDMIOT ZLECENIA : PRZEDMIOT ZLECENIA : Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza w Gliwicach odebrała i wykonała badanie próbek glebowych z obszaru użytków rolnych Powiatu Raciborskiego na terenie Gminy Racibórz o powierzchni

Bardziej szczegółowo

WPŁYW PODŁOŻY Z DODATKIEM KOMPOSTÓW NA WZROST I POKRÓJ PELARGONII RABATOWEJ (PELARGONIUM HORTORUM BAILEY) Wstęp

WPŁYW PODŁOŻY Z DODATKIEM KOMPOSTÓW NA WZROST I POKRÓJ PELARGONII RABATOWEJ (PELARGONIUM HORTORUM BAILEY) Wstęp Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu CCCLXXXIII (2007) AGNIESZKA ZAWADZIŃSKA, MAGDALENA KLESSA * WPŁYW PODŁOŻY Z DODATKIEM KOMPOSTÓW NA WZROST I POKRÓJ PELARGONII RABATOWEJ (PELARGONIUM HORTORUM BAILEY)

Bardziej szczegółowo

Wpływ niektórych czynników na skład chemiczny ziarna pszenicy jarej

Wpływ niektórych czynników na skład chemiczny ziarna pszenicy jarej NR 218/219 BIULETYN INSTYTUTU HODOWLI I AKLIMATYZACJI ROŚLIN 21 SZYMON DZIAMBA IZABELLA JACKOWSKA 1 Katedra Szczegółowej Uprawy Roślin 1 Katedra Chemii Akademia Rolnicza w Lublinie Wpływ niektórych czynników

Bardziej szczegółowo

Acta Sci. Pol., Agricultura 6(2) 2007, 39-45

Acta Sci. Pol., Agricultura 6(2) 2007, 39-45 Acta Sci. Pol., Agricultura 6(2) 2007, 39-45 WPŁYW NAWOśENIA OBORNIKIEM, KOMPOSTAMI I WERMIKOMPOSTAMI OBORNIKOWYMI NA PLON I ZAWARTOŚĆ AZOTU W śycicy WIELOKWIATOWEJ (Lolium multiflorum Lam.) ORAZ W GLEBIE

Bardziej szczegółowo

a. ph, zawartości makroskładników (P, K, Mg) w 700 próbkach gleby, b. zawartości metali ciężkich (Pb, Cd, Zn, Cu, Ni i Cr ) w 10 próbkach gleby,

a. ph, zawartości makroskładników (P, K, Mg) w 700 próbkach gleby, b. zawartości metali ciężkich (Pb, Cd, Zn, Cu, Ni i Cr ) w 10 próbkach gleby, Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza w Gliwicach odebrała i wykonała badanie próbek glebowych z obszaru użytków rolnych Powiatu Raciborskiego w Gminie Krzanowice z powierzchni 1670,94 ha. Odebrano z terenu

Bardziej szczegółowo

ZMIANY W MIKROFLORZE GLEBY WOKÓŁ SKŁADOWISKA ODPADÓW KOMUNALNYCH W ŁĘCZYCY K. STARGARDU SZCZECIŃSKIEGO

ZMIANY W MIKROFLORZE GLEBY WOKÓŁ SKŁADOWISKA ODPADÓW KOMUNALNYCH W ŁĘCZYCY K. STARGARDU SZCZECIŃSKIEGO WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE 2010: t. 10 z. 2 (30) WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS s. 159 166 Wobec gromadzenia coraz większej ilości odpadów na obiektach komunalnych, narasta konieczność doskonalenia

Bardziej szczegółowo

AKTYWNOŚĆ ENZYMÓW BIORĄCYCH UDZIAŁ W MINERALIZACJI AZOTU ORGANICZNEGO W GLEBIE POD RÓśNYMI ROŚLINAMI

AKTYWNOŚĆ ENZYMÓW BIORĄCYCH UDZIAŁ W MINERALIZACJI AZOTU ORGANICZNEGO W GLEBIE POD RÓśNYMI ROŚLINAMI Acta Agrophysica, 2006, 7(4), 1035-1041 AKTYWNOŚĆ ENZYMÓW BIORĄCYCH UDZIAŁ W MINERALIZACJI AZOTU ORGANICZNEGO W GLEBIE POD RÓśNYMI ROŚLINAMI Andrzej I. Wyczółkowski, Małgorzata Dąbek-Szreniawska, Andrzej

Bardziej szczegółowo

WPŁYW NAWOśENIA SIARKĄ SIARCZANOWĄ I ELEMENTARNĄ NA LICZEBNOŚĆ I SKŁAD GATUNKOWY ZBIOROWISK GRZYBÓW W GLEBIE

WPŁYW NAWOśENIA SIARKĄ SIARCZANOWĄ I ELEMENTARNĄ NA LICZEBNOŚĆ I SKŁAD GATUNKOWY ZBIOROWISK GRZYBÓW W GLEBIE ZESZYTY PROBLEMOWE POSTĘPÓW NAUK ROLNICZYCH 2007 z. 520: 525-530 WPŁYW NAWOśENIA SIARKĄ SIARCZANOWĄ I ELEMENTARNĄ NA LICZEBNOŚĆ I SKŁAD GATUNKOWY ZBIOROWISK GRZYBÓW W GLEBIE Grzegorz Kulczycki 1, ElŜbieta

Bardziej szczegółowo

WYBRANE PARAMETRY FIZYKOCHEMICZNE ŚWIEŻYCH I KOMPOSTOWANYCH OSADÓW ŚCIEKOWYCH ORAZ ICH MIESZANIN Z CaO LUB POPIOŁEM Z WĘGLA BRUNATNEGO

WYBRANE PARAMETRY FIZYKOCHEMICZNE ŚWIEŻYCH I KOMPOSTOWANYCH OSADÓW ŚCIEKOWYCH ORAZ ICH MIESZANIN Z CaO LUB POPIOŁEM Z WĘGLA BRUNATNEGO Acta Sci. Pol., Formatio Circumiectus 5 (1) 2006, 51 61 WYBRANE PARAMETRY FIZYKOCHEMICZNE ŚWIEŻYCH I KOMPOSTOWANYCH OSADÓW ŚCIEKOWYCH ORAZ ICH MIESZANIN Z CaO LUB POPIOŁEM Z WĘGLA BRUNATNEGO Andrzej Wysokiński,

Bardziej szczegółowo

a. ph, zawartości makroskładników (P, K, Mg) w 899 próbkach gleby, b. zawartości metali ciężkich (Pb, Cd, Zn, Cu, Ni i Cr ) w 12 próbkach gleby,

a. ph, zawartości makroskładników (P, K, Mg) w 899 próbkach gleby, b. zawartości metali ciężkich (Pb, Cd, Zn, Cu, Ni i Cr ) w 12 próbkach gleby, Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza w Gliwicach odebrała i wykonała badanie próbek glebowych z obszaru użytków rolnych Powiatu Raciborskiego w Gminie Krzyżanowice z powierzchni 1577ha. odebrano z terenu

Bardziej szczegółowo

WPŁYW PREPARATÓW EM NA WYBRANE PARAMETRY BIOLOGII GLEBY POD UPRAWĄ HELIANTHUS TUBEROSUS L.

WPŁYW PREPARATÓW EM NA WYBRANE PARAMETRY BIOLOGII GLEBY POD UPRAWĄ HELIANTHUS TUBEROSUS L. efektywne mikroorganizmy, rośliny energetyczne, słonecznik bulwiasty ogólna liczba bakterii, ogólna liczba grzybów, NPL bakterii nitryfikacyjnych, NPL bakterii denitryfikacyjnych, Janusz AUGUSTYNOWICZ,

Bardziej szczegółowo

Wpływ intensywności użytkowania łąki na glebie torfowo-murszowej na wielkość strumieni CO 2 i jego bilans w warunkach doświadczenia lizymetrycznego

Wpływ intensywności użytkowania łąki na glebie torfowo-murszowej na wielkość strumieni CO 2 i jego bilans w warunkach doświadczenia lizymetrycznego Wpływ intensywności użytkowania łąki na glebie torfowo-murszowej na wielkość strumieni CO 2 i jego bilans w warunkach doświadczenia lizymetrycznego Dr inż. Janusz Turbiak Instytut Technologiczno-Przyrodniczy

Bardziej szczegółowo

Biowęgiel jako materiał pomocniczny w procesie kompostowania i wermikompstowania

Biowęgiel jako materiał pomocniczny w procesie kompostowania i wermikompstowania Biowęgiel jako materiał pomocniczny w procesie kompostowania i wermikompstowania dr inż. Krystyna Malińska Wydział Infrastruktury i Środowiska Politechnika Częstochowska Rola biowęgla w kompostowaniu 1.

Bardziej szczegółowo

DZIAŁANIE OBORNIKA NA GLEBIE BARDZO KWAŚNEJ I WYCZERPYWANEJ ZE SKŁADNIKÓW POKARMOWYCH PRZEZ WIELE LAT

DZIAŁANIE OBORNIKA NA GLEBIE BARDZO KWAŚNEJ I WYCZERPYWANEJ ZE SKŁADNIKÓW POKARMOWYCH PRZEZ WIELE LAT ZESZYTY PROBLEMOWE POSTĘPÓW NAUK ROLNICZYCH 2007 z. 520: 151-158 DZIAŁANIE OBORNIKA NA GLEBIE BARDZO KWAŚNEJ I WYCZERPYWANEJ ZE SKŁADNIKÓW POKARMOWYCH PRZEZ WIELE LAT Stanisław Mercik 1, Wojciech Stępień

Bardziej szczegółowo

a. ph, zawartości makroskładników (P, K, Mg) w 956 próbkach gleby, b. zawartości metali ciężkich (Pb, Cd, Zn, Cu, Ni i Cr ) w 14 próbkach gleby,

a. ph, zawartości makroskładników (P, K, Mg) w 956 próbkach gleby, b. zawartości metali ciężkich (Pb, Cd, Zn, Cu, Ni i Cr ) w 14 próbkach gleby, Okręgowa Stacja Chemiczno Rolnicza w Gliwicach odebrała i wykonała badanie próbek glebowych z obszaru użytków rolnych Powiatu Raciborskiego w Gminie Pietrowice Wielkie z powierzchni 2018 ha. Odebrano z

Bardziej szczegółowo

Dorota Kalembasa, ElŜbieta Malinowska

Dorota Kalembasa, ElŜbieta Malinowska Acta Agrophysica, 2008, 11(3), 657-666 WPŁYW NAWOśENIA OSADEM ŚCIEKOWYM I MOCZNIKIEM NA ZAWARTOŚĆ WYBRANYCH PIERWIASTKÓW W TRAWIE MISCANTHUS SACCHARIFLORUS Dorota Kalembasa, ElŜbieta Malinowska Katedra

Bardziej szczegółowo

ANALIZA SEKWENCYJNA ZWIĄZKÓW FOSFORU ZAWARTYCH W ODPADOWYCH MATERIAŁACH ORGANICZNYCH

ANALIZA SEKWENCYJNA ZWIĄZKÓW FOSFORU ZAWARTYCH W ODPADOWYCH MATERIAŁACH ORGANICZNYCH 47 Acta Sci. Pol., Agricultura 6(2) 2007, 47-54 ANALIZA SEKWENCYJNA ZWIĄZKÓW FOSFORU ZAWARTYCH W ODPADOWYCH MATERIAŁACH ORGANICZNYCH Beata Kuziemska, Stanisław Kalembasa Akademia Podlaska w Siedlcach 1

Bardziej szczegółowo

WPŁYW FOSFORANU MOCZNIKA JAKO ŚRODKA DEZYNFEKCYJNEGO OBORNIKA NA BIOLOGICZNE I BIOCHEMICZNE WŁAŚCIWOŚCI GLEBY

WPŁYW FOSFORANU MOCZNIKA JAKO ŚRODKA DEZYNFEKCYJNEGO OBORNIKA NA BIOLOGICZNE I BIOCHEMICZNE WŁAŚCIWOŚCI GLEBY ROCZNIKI GLEBOZNAWCZE TOM LVI NR 3/4 WARSZAWA 2005: 13-20 KATARZYNA GRATA, TERESA KRZYŚKO-ŁUPICKA WPŁYW FOSFORANU MOCZNIKA JAKO ŚRODKA DEZYNFEKCYJNEGO OBORNIKA NA BIOLOGICZNE I BIOCHEMICZNE WŁAŚCIWOŚCI

Bardziej szczegółowo

E N V I R O N SKRÓCONY OPIS PROGRAMU

E N V I R O N SKRÓCONY OPIS PROGRAMU F-01/ENV E N V I R O N SKRÓCONY OPIS PROGRAMU Edycja nr 1 z dnia 17 lutego 2014r Opracował: Zatwierdził: Imię i Nazwisko Krzysztof Jędrzejczyk Krzysztof Wołowiec Data 17 lutego 2014 17 lutego 2014 Podpis

Bardziej szczegółowo

Prawdziwy rozwój człowieka, zwierzęcia i roślin zależy od gleby Hipokrates

Prawdziwy rozwój człowieka, zwierzęcia i roślin zależy od gleby Hipokrates Okręgowa Stacja Chemiczno-Rolnicza w Rzeszowie Prawdziwy rozwój człowieka, zwierzęcia i roślin zależy od gleby Hipokrates Organizacja Stacji Obecnie funkcjonuje Krajowa Stacja w Warszawie podległa Ministrowi

Bardziej szczegółowo

Nawożenie warzyw w uprawie polowej. Dr Kazimierz Felczyński Instytut Ogrodnictwa Skierniewice

Nawożenie warzyw w uprawie polowej. Dr Kazimierz Felczyński Instytut Ogrodnictwa Skierniewice Nawożenie warzyw w uprawie polowej Dr Kazimierz Felczyński Instytut Ogrodnictwa Skierniewice Roślinom do prawidłowego wzrostu i rozwoju niezbędne są pierwiastki chemiczne pobrane z gleby i powietrza, nazywane

Bardziej szczegółowo

ZNACZENIE OBORNIKA JAKO ŹRÓDŁA S i Mg WE WSPÓŁCZESNYCH SYSTEMACH NAWOśENIA

ZNACZENIE OBORNIKA JAKO ŹRÓDŁA S i Mg WE WSPÓŁCZESNYCH SYSTEMACH NAWOśENIA ZESZYTY PROBLEMOWE POSTĘPÓW NAUK ROLNICZYCH 2009 z. 538: 201-206 ZNACZENIE OBORNIKA JAKO ŹRÓDŁA S i Mg WE WSPÓŁCZESNYCH SYSTEMACH NAWOśENIA Beata Rutkowska, Wiesław Szulc, Wojciech Stępień Zakład Chemii

Bardziej szczegółowo

WSTĘPNE BADANIA MIKROFLORY GLEBY I KOPROLITÓW DŻDŻOWNIC

WSTĘPNE BADANIA MIKROFLORY GLEBY I KOPROLITÓW DŻDŻOWNIC ROCZNIKI GLEBOZNAWCZE TOM LIV NR 1/2 WARSZAWA 2003: 83-87 ANDRZEJ WYCZÓŁKOWSKI, MAŁGORZATA DĄBEK-SZRENIAWSKA, JAROSŁAW PIEKARZ, JERZY LIPIEC WSTĘPNE BADANIA MIKROFLORY GLEBY I KOPROLITÓW DŻDŻOWNIC PRELIMINARY

Bardziej szczegółowo

Instytut Agrofizyki im. Bohdana Dobrzańskiego PAN, ul. Doświadczalna 4, 20-290 Lublin e-mail: mdsz@demeter.ipan.lublin.pl

Instytut Agrofizyki im. Bohdana Dobrzańskiego PAN, ul. Doświadczalna 4, 20-290 Lublin e-mail: mdsz@demeter.ipan.lublin.pl Acta Agrophysica, 2005, 6(), 273-279 WPŁYW DśDśOWNIC NA ZMIANY ILOŚCIOWE BAKTERII I GRZYBÓW W GLEBIE O ZRÓśNICOWANYM POZIOMIE WILGOTNOŚCI Andrzej Ignacy Wyczółkowski, Małgorzata Dąbek-Szreniawska, Jarosław

Bardziej szczegółowo

WŁAŚCIWOŚCI BIOLOGICZNE GLEB LEKKICH WYSTĘPUJĄCYCH W REJONIE ROZTOCZAŃSKIEGO PARKU NARODOWEGO Waldemar Martyn, Barbara Skwaryło-Bednarz

WŁAŚCIWOŚCI BIOLOGICZNE GLEB LEKKICH WYSTĘPUJĄCYCH W REJONIE ROZTOCZAŃSKIEGO PARKU NARODOWEGO Waldemar Martyn, Barbara Skwaryło-Bednarz Acta Agrophysica, 2005, 5(3), 695-704 WŁAŚCIWOŚCI BIOLOGICZNE GLEB LEKKICH WYSTĘPUJĄCYCH W REJONIE ROZTOCZAŃSKIEGO PARKU NARODOWEGO Waldemar Martyn, Barbara Skwaryło-Bednarz Instytut Nauk Rolniczych w

Bardziej szczegółowo

WYKRYWANIE ZANIECZYSZCZEŃ WODY POWIERZA I GLEBY

WYKRYWANIE ZANIECZYSZCZEŃ WODY POWIERZA I GLEBY WYKRYWANIE ZANIECZYSZCZEŃ WODY POWIERZA I GLEBY Instrukcja przygotowana w Pracowni Dydaktyki Chemii Zakładu Fizykochemii Roztworów. 1. Zanieczyszczenie wody. Polska nie należy do krajów posiadających znaczne

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1044

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1044 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1044 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 11 Data wydania: 6 lipca 2018 r. Nazwa i adres EKO-KOMPLEKS

Bardziej szczegółowo

Adsorpcja wybranych jonów metali ciężkich na biowęglu pochodzącym z komunalnych osadów ściekowych

Adsorpcja wybranych jonów metali ciężkich na biowęglu pochodzącym z komunalnych osadów ściekowych Adsorpcja wybranych jonów metali ciężkich na biowęglu pochodzącym z komunalnych osadów ściekowych mgr Ewelina Ślęzak Opiekun pomocniczy: dr Joanna Poluszyńska Opiekun: prof. dr hab. inż. Piotr Wieczorek

Bardziej szczegółowo

AKTYWNOŚĆ FOSFATAZY I ZAWARTOŚĆ FOSFORU W GLEBIE SPOD WYBRANYCH ROŚLIN UPRAWNYCH NAWOŻONYCH GNOJOWICĄ

AKTYWNOŚĆ FOSFATAZY I ZAWARTOŚĆ FOSFORU W GLEBIE SPOD WYBRANYCH ROŚLIN UPRAWNYCH NAWOŻONYCH GNOJOWICĄ Proceedings of ECOpole DOI: 10.2429/proc.2012.6(1)032 2012;6(1) Joanna LEMANOWICZ 1 i Jan KOPER 1 AKTYWNOŚĆ FOSFATAZY I ZAWARTOŚĆ FOSFORU W GLEBIE SPOD WYBRANYCH ROŚLIN UPRAWNYCH NAWOŻONYCH GNOJOWICĄ ACTIVITY

Bardziej szczegółowo

Beata Kuziemska, Stanisław Kalembasa, Magdalena Jakubicka 9

Beata Kuziemska, Stanisław Kalembasa, Magdalena Jakubicka 9 Beata Kuziemska, Stanisław Kalembasa, Magdalena Jakubicka 9 WPŁYW WAPNOWANIA I DODATKU OSADU ŚCIEKOWEGO NA ZAWARTOŚĆ ŻELAZA, MIEDZI I CYNKU W KUPKÓWCE POSPOLITEJ (DACTYLIS GLOMERATA L.) UPRAWIANEJ NA GLEBIE

Bardziej szczegółowo

Potencjał metanowy wybranych substratów

Potencjał metanowy wybranych substratów Nowatorska produkcja energii w biogazowni poprzez utylizację pomiotu drobiowego z zamianą substratu roślinnego na algi Potencjał metanowy wybranych substratów Monika Suchowska-Kisielewicz, Zofia Sadecka

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1044

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1044 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1044 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 9 Data wydania: 20 marca 2017 r. Nazwa i adres EKO-KOMPLEKS

Bardziej szczegółowo

Ocena aktywności biologicznej gleb w trzech systemach uprawy roli (opracowanie efektywnego systemu uprawy gleby dla rolnictwa zrównoważonego)

Ocena aktywności biologicznej gleb w trzech systemach uprawy roli (opracowanie efektywnego systemu uprawy gleby dla rolnictwa zrównoważonego) Ocena aktywności biologicznej gleb w trzech systemach uprawy roli (opracowanie efektywnego systemu uprawy gleby dla rolnictwa zrównoważonego) ANNA GAŁĄZKA 1, KAROLINA GAWRYJOŁEK 1, ANDRZEJ PERZYŃSKI 1,

Bardziej szczegółowo

Preparat RECULTIV wprowadzony do gleby powoduje: Doświadczalnictwo prowadzone przez KSC SA w latach 2011 i 2012 aplikacja doglebowa

Preparat RECULTIV wprowadzony do gleby powoduje: Doświadczalnictwo prowadzone przez KSC SA w latach 2011 i 2012 aplikacja doglebowa Preparat ReCultiv jest formą swoistej szczepionki doglebowej, przewidziany jest do zastosowania w okresie przedsiewnym lub pożniwnym. Przywraca równowagę mikrobiologiczną gleby. Preparat RECULTIV wprowadzony

Bardziej szczegółowo

SUBSTANCJA POFERMENTACYJNA JAKO NAWÓZ. dr Alina Kowalczyk-Juśko Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Wydział Nauk Rolniczych w Zamościu

SUBSTANCJA POFERMENTACYJNA JAKO NAWÓZ. dr Alina Kowalczyk-Juśko Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Wydział Nauk Rolniczych w Zamościu SUBSTANCJA POFERMENTACYJNA JAKO NAWÓZ dr Alina Kowalczyk-Juśko Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Wydział Nauk Rolniczych w Zamościu Komory fermentacyjne Faza ciekła: Pozostałość pofermentacyjna - związki

Bardziej szczegółowo

5. REEMISJA ZWIĄZKÓW RTĘCI W CZASIE UNIESZKODLIWIANIA OSADÓW ŚCIEKOWYCH

5. REEMISJA ZWIĄZKÓW RTĘCI W CZASIE UNIESZKODLIWIANIA OSADÓW ŚCIEKOWYCH 1. Prognozowanie procesów migracji zanieczyszczeń zawartych w odciekach wyeksploatowanych składowisk odpadów komunalnych : Kompleksowe zarządzanie gospodarką odpadami Kazimierz Szymański, Robert Sidełko,

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 277

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 277 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 277 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 13 Data wydania: 09 maja 2016 r. Nazwa i adres AB 277 OKRĘGOWA

Bardziej szczegółowo

WPŁYW NAWOśENIA W WARUNKACH UPRAWY śyta W MONOKULTURZE NA ZASOBNOŚĆ GLEBY W RÓśNE FORMY FOSFORU

WPŁYW NAWOśENIA W WARUNKACH UPRAWY śyta W MONOKULTURZE NA ZASOBNOŚĆ GLEBY W RÓśNE FORMY FOSFORU ZESZYTY PROBLEMOWE POSTĘPÓW NAUK ROLNICZYCH 2009 z. 537: 299-304 WPŁYW NAWOśENIA W WARUNKACH UPRAWY śyta W MONOKULTURZE NA ZASOBNOŚĆ GLEBY W RÓśNE FORMY FOSFORU Beata Rutkowska, Wiesław Szulc, Wojciech

Bardziej szczegółowo

Tytuł prezentacji. Możliwość wykorzystania biowęgla w rekultywacji gleb zanieczyszczonych. metalami ciężkimi

Tytuł prezentacji. Możliwość wykorzystania biowęgla w rekultywacji gleb zanieczyszczonych. metalami ciężkimi Agnieszka Medyńska-Juraszek, Irmina Ćwieląg-Piasecka 1, Piotr Chohura 2 1 Instytut Nauk o Glebie i Ochrony Środowiska, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu ul. Grunwaldzka 53, 50-357 Wrocław 2 Katedra

Bardziej szczegółowo

Krzysztof Gondek, Barbara Filipek-Mazur

Krzysztof Gondek, Barbara Filipek-Mazur Acta Agrophysica, 2006, 8(1), 83-93 ZAWARTOŚĆ WAPNIA, MAGNEZU I SODU W ROŚLINACH NAWOśONYCH OSADAMI ŚCIEKOWYMI Krzysztof Gondek, Barbara Filipek-Mazur Katedra Chemii Rolnej, Akademia Rolnicza Al. Mickiewicza

Bardziej szczegółowo

EKSTENSYWNE UŻYTKOWANIE ŁĄKI A JAKOŚĆ WÓD GRUNTOWYCH

EKSTENSYWNE UŻYTKOWANIE ŁĄKI A JAKOŚĆ WÓD GRUNTOWYCH EKSTENSYWNE UŻYTKOWANIE ŁĄKI A JAKOŚĆ WÓD GRUNTOWYCH Dr hab Irena Burzyńska Instytut Technologiczno-Przyrodniczy Laboratorium Badawcze Chemii Środowiska e-mail iburzynska@itepedupl 1 WSTĘP Sposób użytkowania

Bardziej szczegółowo

WPŁYW DAWEK AZOTU NA PLON BIOMASY ŚLAZOWCA PENSYLWAŃSKIEGO (Sida hermaphrodita Rusby) ORAZ ZAWARTOŚĆ W NIEJ MAKROELEMENTÓW

WPŁYW DAWEK AZOTU NA PLON BIOMASY ŚLAZOWCA PENSYLWAŃSKIEGO (Sida hermaphrodita Rusby) ORAZ ZAWARTOŚĆ W NIEJ MAKROELEMENTÓW Acta Agrophysica, 2006, 8(1), 127-138 WPŁYW DAWEK AZOTU NA PLON BIOMASY ŚLAZOWCA PENSYLWAŃSKIEGO (Sida hermaphrodita Rusby) ORAZ ZAWARTOŚĆ W NIEJ MAKROELEMENTÓW Stanisław Kalembasa, Beata Wiśniewska Katedra

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 1 WZÓR KARTY EWIDENCJI ODPADU. KARTA EWIDENCJI ODPADU 1) Nr karty Rok kalendarzowy

Załącznik nr 1 WZÓR KARTY EWIDENCJI ODPADU. KARTA EWIDENCJI ODPADU 1) Nr karty Rok kalendarzowy WZÓR KARTY EWIDENCJI ODPADU Załącznik nr 1 Kod odpadu 2) Rodzaj odpadu 2) Procentowa zawartość PCB w odpadzie 3) Posiadacz 4) KARTA EWIDENCJI ODPADU 1) Nr karty Rok kalendarzowy Adres posiadacza 5) Miejsce

Bardziej szczegółowo

WPŁYW STOSOWANIA OSADU ŚCIEKOWEGO NA ZAWARTOŚĆ WIELOPIERŚCIENIOWYCH WĘGLOWODORÓW AROMATYCZNYCH W KUKURYDZY

WPŁYW STOSOWANIA OSADU ŚCIEKOWEGO NA ZAWARTOŚĆ WIELOPIERŚCIENIOWYCH WĘGLOWODORÓW AROMATYCZNYCH W KUKURYDZY ZESZYTY PROBLEMOWE POSTĘPÓW NAUK ROLNICZYCH 2007 z. 520: 389-396 WPŁYW STOSOWANIA OSADU ŚCIEKOWEGO NA ZAWARTOŚĆ WIELOPIERŚCIENIOWYCH WĘGLOWODORÓW AROMATYCZNYCH W KUKURYDZY Wojciech Stępień, Wiesław Szulc,

Bardziej szczegółowo

WPŁYW DOGLEBOWEJ APLIKACJI DYGESTATU NA UZYSKANE WYNIKI PRODUKCJI ROŚLINNEJ W PORÓWNANIU DO NAWOŻENIA TRADYCYJNEGO

WPŁYW DOGLEBOWEJ APLIKACJI DYGESTATU NA UZYSKANE WYNIKI PRODUKCJI ROŚLINNEJ W PORÓWNANIU DO NAWOŻENIA TRADYCYJNEGO WPŁYW DOGLEBOWEJ APLIKACJI DYGESTATU NA UZYSKANE WYNIKI PRODUKCJI ROŚLINNEJ W PORÓWNANIU DO NAWOŻENIA TRADYCYJNEGO Marzena Białek-Brodocz, Julia Stekla, Barbara Matros Warszawa, 20 września 2017 roku Konsorcjum

Bardziej szczegółowo

ANNALES. Wpływ nawożenia osadem ściekowym na aktywność enzymatyczną gleby brunatnej

ANNALES. Wpływ nawożenia osadem ściekowym na aktywność enzymatyczną gleby brunatnej ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE LUBLIN VOL. LIX, Nr 3 * CURIE- S K Ł O D O W S K A POLONIA SECTIO E 004 Katedra Mikrobiologii Rolniczej, Akademia Rolnicza w Lublinie ul. Leszczyńskiego 7, 0-069 Lublin, Poland

Bardziej szczegółowo

ANNALES. Wpływ nawożenia osadem ściekowym pochodzącym z mleczarni na przemiany azotu w glebie brunatnej

ANNALES. Wpływ nawożenia osadem ściekowym pochodzącym z mleczarni na przemiany azotu w glebie brunatnej ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE LUBLIN VOL. LIX, Nr 3 * CURIE- S K Ł O D O W S K A POLONIA SECTIO E 004 Katedra Mikrobiologii Rolniczej, Akademia Rolnicza w Lublinie ul. Leszczyńskiego 7, 0-069 Lublin, Poland

Bardziej szczegółowo

ANNALES. Stefania Jezierska-Tys, Klaudia Świca. Wpływ symulowanych kwaśnych opadów na aktywność mikrobiologiczną gleby

ANNALES. Stefania Jezierska-Tys, Klaudia Świca. Wpływ symulowanych kwaśnych opadów na aktywność mikrobiologiczną gleby ANNALES UNIVERSITATIS VOL. LIX, Nr MARIAE LUBLIN * CURIE- S K Ł O D O W S K A POLONIA SECTIO E Katedra Mikrobiologii Rolniczej, Akademia Rolnicza w Lublinie ul. Leszczyńskiego, -69 Lublin, Poland Stefania

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 277

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 277 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 277 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 15 Data wydania: 16 lutego 2018 r. Nazwa i adres AB 277 OKRĘGOWA

Bardziej szczegółowo

Dorota Kalembasa*, Elżbieta Malinowska*

Dorota Kalembasa*, Elżbieta Malinowska* Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych nr 42, 2010 r. Dorota Kalembasa*, Elżbieta Malinowska* Działanie OSADu ŚCIEKOWEGO NA ZAWARTOŚĆ METALI CIĘŻKICH W BIOMASIE TRAWY MISCANTHUS SACCHARIFLORUS ORAZ W

Bardziej szczegółowo

OCENA ZAGROŻEŃ DLA ŚRODOWISKA GLEBOWEGO W WARUNKACH WNOSZENIA METALI CIĘŻKICH W KOMUNALNYM OSADZIE ŚCIEKOWYM

OCENA ZAGROŻEŃ DLA ŚRODOWISKA GLEBOWEGO W WARUNKACH WNOSZENIA METALI CIĘŻKICH W KOMUNALNYM OSADZIE ŚCIEKOWYM ROCZNIKI GLEBOZNAWCZE TOM LV NR 1 WARSZAWA 2004: 203-208 BEATA RUTKOWSKA, WIESŁAW SZULC, JAN ŁABĘTOWICZ OCENA ZAGROŻEŃ DLA ŚRODOWISKA GLEBOWEGO W WARUNKACH WNOSZENIA METALI CIĘŻKICH W KOMUNALNYM OSADZIE

Bardziej szczegółowo

OCENA STANU MATERII ORGANICZNEJ ORAZ AKTYWNOŚCI RESPIRACYJNEJ I ENZYMATYCZNEJ GLEBY PO APLIKACJI BIOWĘGLA

OCENA STANU MATERII ORGANICZNEJ ORAZ AKTYWNOŚCI RESPIRACYJNEJ I ENZYMATYCZNEJ GLEBY PO APLIKACJI BIOWĘGLA OCENA STANU MATERII ORGANICZNEJ ORAZ AKTYWNOŚCI RESPIRACYJNEJ I ENZYMATYCZNEJ GLEBY PO APLIKACJI BIOWĘGLA Monika Mierzwa-Hersztek 1, Krzysztof Gondek 1, Agnieszka Klimkowicz-Pawlas 2 1 Katedra Chemii Rolnej

Bardziej szczegółowo

Opinia. dotycząca możliwości wykorzystania komunalnych osadów ściekowych pochodzących z Oczyszczalni Ścieków w Małuszowie

Opinia. dotycząca możliwości wykorzystania komunalnych osadów ściekowych pochodzących z Oczyszczalni Ścieków w Małuszowie Gdynia, dnia 08 sierpnia 2015 roku Opinia dotycząca możliwości wykorzystania komunalnych osadów ściekowych pochodzących z Oczyszczalni Ścieków w Małuszowie ZLECAJĄCY: Gmina Jawor ul. Rynek 1 59-400 Jawor

Bardziej szczegółowo

Szkolenie z zakresu stosowania nawozów BLOK 5

Szkolenie z zakresu stosowania nawozów BLOK 5 Szkolenie z zakresu stosowania nawozów BLOK 5 opracowanie: Kierownik DAOR OSChR mgr inż. Krzysztof Skowronek Starszy Specjalista DAOR OSChR mgr inż.. Grażyna Sroka Program szkolenia Blok 5. Zasady stosowania

Bardziej szczegółowo

OCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KUŹNIA RACIBORSKA. gleba lekka szt./ % 455/2200 0/0 119/26 53/12 280/61 3/1

OCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KUŹNIA RACIBORSKA. gleba lekka szt./ % 455/2200 0/0 119/26 53/12 280/61 3/1 OCENA WYNIKÓW BADAŃ W GMINIE KUŹNIA RACIBORSKA Wyniki badań odczynu gleby i zawartości makroelementów w próbkach gleby przedstawiono w tabelach zasobności gleby ( Zestawienie zasobności gleby na obszarze

Bardziej szczegółowo

Nr umowy LIDER/24/48/l-2/10/NCBiR/2011 z dnia Telefon wew

Nr umowy LIDER/24/48/l-2/10/NCBiR/2011 z dnia Telefon wew RAPORT ROCZNY ZA ROK 2011 z realizacji Projektu w ramach Programu LIDER ZA OKRES OD 01.11.2011 DO 31.12.2011 1.DANE O PROJEKCIE Tytuł projektu Opracowanie innowacyjnego preparatu do optymalizacji procesu

Bardziej szczegółowo

OCENA PRZYDATNOŚCI ODPADÓW PRZEMYSŁU DRZEWNEGO DO NAWOśENIA

OCENA PRZYDATNOŚCI ODPADÓW PRZEMYSŁU DRZEWNEGO DO NAWOśENIA ZESZYTY PROBLEMOWE POSTĘPÓW NAUK ROLNICZYCH 2007 z. 518: 185-192 OCENA PRZYDATNOŚCI ODPADÓW PRZEMYSŁU DRZEWNEGO DO NAWOśENIA Wiesław Szulc, Beata Rutkowska, Wojciech Stępień Katedra Nauk o Środowisku Glebowym,

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 868

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 868 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 868 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa, ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 3 Data wydania: 21 lipca 2009 r. Nazwa i adres organizacji

Bardziej szczegółowo

WPŁYW DODATKÓW I NAPOWIETRZANIA NA DYNAMIKĘ PROCESU KOMPOSTOWANIA

WPŁYW DODATKÓW I NAPOWIETRZANIA NA DYNAMIKĘ PROCESU KOMPOSTOWANIA Inżynieria Rolnicza 5(123)/2010 WPŁYW DODATKÓW I NAPOWIETRZANIA NA DYNAMIKĘ PROCESU KOMPOSTOWANIA Piotr Sołowiej, Maciej Neugebauer, Janusz Piechocki Katedra Elektrotechniki i Energetyki, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski

Bardziej szczegółowo

WPŁYW NAWOŻENIA MINERALNEGO I KOMPOSTU NA PLON I SKŁAD CHEMICZNY WIERZBY ENERGETYCZNEJ

WPŁYW NAWOŻENIA MINERALNEGO I KOMPOSTU NA PLON I SKŁAD CHEMICZNY WIERZBY ENERGETYCZNEJ I N Ż YNIERIA R OLNICZA A GRICULTURAL E NGINEERING 2012: Z. 4(139) T.1 S. 295-301 ISSN 1429-7264 Polskie Towarzystwo Inżynierii Rolniczej http://www.ptir.org WPŁYW NAWOŻENIA MINERALNEGO I KOMPOSTU NA PLON

Bardziej szczegółowo

EFEKTY BIOLOGICZNEJ REKULTYWACJI BYŁEGO ZŁOŻA KRUSZYWA BUDOWLANEGO DOBROSZÓW WIELKI" W WOJEWÓDZTWIE LUBUSKIM

EFEKTY BIOLOGICZNEJ REKULTYWACJI BYŁEGO ZŁOŻA KRUSZYWA BUDOWLANEGO DOBROSZÓW WIELKI W WOJEWÓDZTWIE LUBUSKIM UNIWERSYTET ZIELONOGÓRSKI SZKOŁA NAUK TECHNICZNYCH MICHAŁ DRAB EFEKTY BIOLOGICZNEJ REKULTYWACJI BYŁEGO ZŁOŻA KRUSZYWA BUDOWLANEGO DOBROSZÓW WIELKI" W WOJEWÓDZTWIE LUBUSKIM MONOGRAFIA Redakcja Wydawnictw

Bardziej szczegółowo

Andrzej Wysokiński* ZAWARTOŚĆ ŻELAZA I MANGANU W ROŚLINACH NAWOŻONYCH OSADAMI ŚCIEKOWYMI KOMPOSTOWANYMI Z CaO I POPIOŁEM Z WĘGLA BRUNATNEGO

Andrzej Wysokiński* ZAWARTOŚĆ ŻELAZA I MANGANU W ROŚLINACH NAWOŻONYCH OSADAMI ŚCIEKOWYMI KOMPOSTOWANYMI Z CaO I POPIOŁEM Z WĘGLA BRUNATNEGO Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych nr 49, 2011 r. Andrzej Wysokiński* ZAWARTOŚĆ ŻELAZA I MANGANU W ROŚLINACH NAWOŻONYCH OSADAMI ŚCIEKOWYMI KOMPOSTOWANYMI Z CaO I POPIOŁEM Z WĘGLA BRUNATNEGO THE CONTENT

Bardziej szczegółowo

ANNALES. Dorota Kalembasa. Wykorzystanie fosforu z wermikompostów przez życicę wielokwiatową (Lolium multuflorum Lam.)

ANNALES. Dorota Kalembasa. Wykorzystanie fosforu z wermikompostów przez życicę wielokwiatową (Lolium multuflorum Lam.) ANNALES UNIVERSITATIS VOL. LIX, Nr 4 MARIAE LUBLIN * CURIE- S K Ł O D O W S K A POLONIA SECTIO E 2004 Katedra Gleboznawstwa i Chemii Rolniczej, Akademia Podlaska ul. B. Prusa 14, 0810 Siedlce, Poland Dorota

Bardziej szczegółowo

Dziennik Ustaw Nr Poz ROZPORZÑDZENIE MINISTRA ÂRODOWISKA. z dnia 1 sierpnia 2002 r. w sprawie komunalnych osadów Êciekowych.

Dziennik Ustaw Nr Poz ROZPORZÑDZENIE MINISTRA ÂRODOWISKA. z dnia 1 sierpnia 2002 r. w sprawie komunalnych osadów Êciekowych. Dziennik Ustaw Nr 134 8568 Poz. 1140 1140 ROZPORZÑDZENIE MINISTRA ÂRODOWISKA z dnia 1 sierpnia 2002 r. w sprawie komunalnych osadów Êciekowych. Na podstawie art. 43 ust. 7 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1186

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1186 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 1186 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 7 Data wydania: 20 stycznia 2016 r. Nazwa i adres organizacji

Bardziej szczegółowo

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 415

ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 415 ZAKRES AKREDYTACJI LABORATORIUM BADAWCZEGO Nr AB 415 wydany przez POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI 01-382 Warszawa ul. Szczotkarska 42 Wydanie nr 14, Data wydania: 2 lutego 2018 r. Nazwa i adres: AB 415 Kod

Bardziej szczegółowo

INNOWACYJNY SPOSÓB WAPNOWANIA PÓL

INNOWACYJNY SPOSÓB WAPNOWANIA PÓL Ekograncali Activ INNOWACYJNY SPOSÓB WAPNOWANIA PÓL Większość gleb użytkowanych w Polsce znajduje się na utworach polodowcowych, bogatych w piaski i iły. Naturalne ph tych utworów jest niskie. Dobór właściwego

Bardziej szczegółowo

Opis przedmiotu zamówienia.

Opis przedmiotu zamówienia. Opis przedmiotu zamówienia. Zadanie A Przedmiot zamówienia obejmuje unieszkodliwienie (lub odzysk) ustabilizowanych komunalnych osadów ściekowych, w zakresie: - załadunku w miejscu ich magazynowania na

Bardziej szczegółowo

Dziennik Ustaw 2 Poz NIE TAK

Dziennik Ustaw 2 Poz NIE TAK Dziennik Ustaw 2 Poz. 1973 Załączniki do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 12 grudnia 2014 r. (poz. 1973) Załącznik nr 1 WZÓR KARTY PRZEKAZANIA ODPADÓW 2), 6) Nr karty 1) Rok KARTA PRZEKAZANIA

Bardziej szczegółowo

LICZEBNOŚĆ I AKTYWNOŚĆ MIKROORGANIZMÓW W GLEBIE SPOD UPRAWY KUKURYDZY W DOLINIE RZEKI DAYI NA TERENIE GHANY

LICZEBNOŚĆ I AKTYWNOŚĆ MIKROORGANIZMÓW W GLEBIE SPOD UPRAWY KUKURYDZY W DOLINIE RZEKI DAYI NA TERENIE GHANY WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE 2010: t. 10 z. 2 (30) WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS s. 153 158 www.itep.edu.pl Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach, 2010 LICZEBNOŚĆ I AKTYWNOŚĆ MIKROORGANIZMÓW

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie. Danuta WOCHOWSKA Jerzy JEZNACH

Wprowadzenie. Danuta WOCHOWSKA Jerzy JEZNACH Danuta WOCHOWSKA Jerzy JEZNACH Katedra Kształtowania Środowiska SGGW Department of Environmental Improvement WAU Skuteczność hydrofitowego systemu doczyszczania ścieków komunalnych obciąŝonych zmiennym

Bardziej szczegółowo

Zagospodarowanie pofermentu z biogazowni rolniczej

Zagospodarowanie pofermentu z biogazowni rolniczej Zagospodarowanie pofermentu z biogazowni rolniczej ERANET: SE Bioemethane. Small but efficient Cost and Energy Efficient Biomethane Production. Biogazownie mogą być zarówno źródłem energii odnawialnej

Bardziej szczegółowo

WPŁYW BIOLOGICZNYCH I CHEMICZNYCH ZAPRAW NASIENNYCH NA PARAMETRY WIGOROWE ZIARNA ZBÓŻ

WPŁYW BIOLOGICZNYCH I CHEMICZNYCH ZAPRAW NASIENNYCH NA PARAMETRY WIGOROWE ZIARNA ZBÓŻ Progress in Plant Protection / Postępy w Ochronie Roślin, 47 (2) 2007 WPŁYW BIOLOGICZNYCH I CHEMICZNYCH ZAPRAW NASIENNYCH NA PARAMETRY WIGOROWE ZIARNA ZBÓŻ KATARZYNA PANASIEWICZ, WIESŁAW KOZIARA, HANNA

Bardziej szczegółowo

Katedra Chemii Rolnej, Akademia Rolnicza, Al. Mickiewicza 21, Kraków WSTĘP

Katedra Chemii Rolnej, Akademia Rolnicza, Al. Mickiewicza 21, Kraków   WSTĘP Acta Agrophysica, 2006, 8(4), 825-838 ZAWARTOŚĆ RÓśNYCH FORM METALI CIĘśKICH W OSADACH ŚCIEKOWYCH I KOMPOSTACH Krzysztof Gondek Katedra Chemii Rolnej, Akademia Rolnicza, Al. Mickiewicza 21, 31-120 Kraków

Bardziej szczegółowo