BUDOPRESS BUDOPRESS STOPKA REDAKCYJNA. Redaktorzy: Marcelina Jakubowska Aneta Kosior Karolina Leniart Anna Mazurek Robert Mendyk

Transkrypt

1 Grudzień 2012 BUDOPRESS BUDOPRESS STOPKA REDAKCYJNA Redaktorzy: Marcelina Jakubowska Aneta Kosior Karolina Leniart Anna Mazurek Robert Mendyk Opiekunowie: Renata Wikiera Małgorzata Skica Cena: 1 zł Cicha noc, święta noc Cicha noc, święta noc, pokój niesie ludziom wszem a u żłóbka Matka Święta czuwa sama uśmiechnięta, nad Dzieciątka snem. Cicha noc, święta noc, pastuszkowie od swych trzód biegną wielce zadziwieni, za anielskim głosem pieni, gdzie się spełnił cud... Zdrowych i pogodnych świąt Bożego Narodzenia oraz szczęśliwego Nowego Roku całemu Gronu Pedagogicznemu życzy: Redakcja Budopressu

2 Święta na świecie ŚWIĘTA TUŻ, TUŻ Wyraz kolęda pochodzi od starorzymskiej nazwy pierwszego dnia każdego miesiąca calendae. Ponieważ w wiekach średnich Nowy Rok rozpoczynał się 25 XII, tradycje klasycznego Rzymu wniosły do wielu języków europejskich przekształcony wyraz łaciński calendae i związały go z obchodem świąt Bożego Narodzenia i nazwą noworocznych darów. Jednym z najpiękniejszych zwyczajów bożonarodzeniowych jest śpiewanie kolęd. Na całym świecie jednym z dowodów i znamion narodowej jedności jest literatura narodowa. Podzielona przez wieki Polska miała różne stopnie oświaty, różne stany umysłowości, różne więc były potrzeby i różna literatura. Jeden był wspólny wszystkim częściom Polski i wszystkim jej warstwom- -kolęda, której zrębem była pieśń pełna radości, wesela i szczęścia. A oto kolęda Leopolda Staffa: Noc się dzisiaj przesila, noc najdłuższa w roku Może się też przesili męka co nas nęka? Zawodzim co sił w płucach, z dzikim ogniem w oku Stajenka, stajenka Pokaż no, Panie Jezu, żeś Pan nad Panami Żeś darmo się nie rodził, żeś tu nie przybłęda. Czy chcemy, czy nie chcemy, zrób porządek z nami- Kolęda, kolęda Austria W zależności od regionu, w Austrii kultywowane są różne tradycje. W Wiedniu na wigilijnym stole króluje karp, a w Karyntii - pieczona kaczka. Najpopularniejsze jest zwyczajne ciasto: z mleka, mąki, soli, masła i miodu. Do świątecznych przysmaków należą pierniki, wino z korzeniami, gorące kasztany i pieczone migdały. W Austrii znany jest obyczaj przygotowywania szopki, czyli figurek Świętej Rodziny i małego Jezusa. Jedna z najpiękniejszych kolęd świata "Cicha noc, święta noc" (Stille Nacht, Heilige Nacht) powstała w Austrii, w małej wiosce Oberndorf koło Salzburga w grudniu w 1988 roku. Czechy W Wigilię Bożego Narodzenia - Czesi odwiedzają cmentarze. Tego dnia groby najbliższych i przyjaciół ozdabia się wieńcami, kwiatami, gwiazdami betlejemskimi oraz koszyczkami ze specjalnymi bożonarodzeniowymi ciasteczkami. W wielu czeskich domach podczas Bożego Narodzenia słucha się kolęd, popularne jest również odwiedzanie szopek bożonarodzeniowych. Okres Bożego Narodzenia kończy się świętem Trzech Króli. Estonia Święta Bożego Narodzenia - Julud - w Estonii są niezwykle ciekawe. Wiele rodzin obchodzi święta dwukrotnie - w obrządku luterańskim i prawosławnym, obchodzonym dwa tygodnie później. W dzień Wigilii Estończycy udają się na mszę. Przed wyjściem,

3 zgodnie z tradycją, zażywają kąpieli w saunie. Po mszy czeka na nich odświętnie nakryty stół z jedzeniem i świecami. Na stole stawia się dodatkowe nakrycie. Francja Święta we Francji obchodzone są w gronie rodziny i przyjaciół tylko 25 grudnia. W Wigilię dzieci zostawiają swoje buty przy kominku, wierząc, że Mikołaj (Pčre Noël) wypełni je prezentami. Po uroczystej kolacji zostawia się na dworze płonące świeczki na wypadek gdyby przechodziła Matka Boska. We Francji choinka zdobi mieszkanie tylko jeden dzień. Hiszpania W małych miejscowościach zwyczajem jest gromadzenie się wiernych przy urnie losu. Każdy wrzuca do niej karteczkę ze swoim imieniem, następnie losuje się dwie z nich. Wylosowana para będzie parą najlepszych przyjaciół w nadchodzącym Nowym Roku. Zwyczajem regionalnym hiszpańskiej Galicji jest rozpalanie ognisk w noc Bożego Narodzenia, by błąkające się dusze grzeszników nie marzły. Natomiast w Andaluzji Boże Narodzenie ma charakter ulicznych zabaw. Ważniejsza od choinki jest w Hiszpanii szopka. Mimo iż w Wigilię przygotowuje się uroczystą kolację, to jednak najważniejsze znaczenie ma święto Trzech Króli. To wtedy właśnie, dwanaście nocy po Bożym Narodzeniu, dzieci otrzymują prezenty, od Trzech Króli. W zamian za podarki dzieci przygotowują im słodycze i kostki cukru dla wielbłądów. Holandia W Holandii nie ma ani wieczerzy wigilijnej, ani postu, ani prezentów pod choinką. Święta obchodzone są 25 i 26 grudnia. Holendrzy pielęgnują tradycję pasterki, uroczystej mszy wigilijnej. Nie ma tu jednak specjalnych potraw świątecznych czy wypieków. Można jednak zauważyć przed domami choinki bogato ozdobione sznurami lampek i świątecznie udekorowane okna. W przedświąteczne dni Holendrzy piszą i wysyłają kartki z życzeniami. Każda rodzina z okazji świąt Bożego Narodzenia wysyła około kartek, a te, które dostaje, wywiesza w oknach bądź ustawia na komodach. Wielka Brytania W Londynie, na Trafalgar Square, ludzie gromadzą się wokół wielkiej choinki, która od czasów II wojny światowej jest tradycyjnym darem Norwegów. W czasie świąt, występują tam chóry z różnych stron świata, śpiewają kolędy Nie obchodzi się tu Wigilii, a świąteczny posiłek spożywa się 25 grudnia, około piątej po południu. Wtedy rodzina i przyjaciele siadają do stołu, na którym króluje indyk nadziewany kasztanami. Na deser podaje się Christmas Pudding i placek z bakaliami. cześniej, o godz świąteczne orędzie wygłasza królowa. W Boxing day, 26 grudnia, rozpakowuje się prezenty przyniesione przez Santa Claus (Święty Mikołaj). Belgia Wigilia jest okazją do rodzinnych spotkań. Zazwyczaj nie jest postna. Na bożonarodzeniowym stole w Belgii mogą się znaleźć zarówno ostrygi, homary, jak i indyk oraz baba z kremem mokka. Po pasterce jada się

4 bouguettes, rodzaj kutii z pęczakiem. W Wigilię, głównie dzieci, odwiedza Święty Mikołaj, który przed północą zostawia dla nich prezenty pod choinką. Belgowie świętują dzień Bożego Narodzenia (25 grudnia), natomiast 26 grudnia jest normalnym dniem pracy. Co powinno znaleźć się na wigilijnym stole? Tradycje i potrawy z różnych części Polski W TATRACH Przed rozpoczęciem wspólnego posiłku odmawia się modlitwę. Gospodarz jako pierwszy bierze opłatek, macza go w miodzie i rozpoczyna składanie życzeń. Po życzeniach gospodyni podaje potrawy. Najpopularniejsze potrawy to bukty, czyli kopytka, oraz moskole podpłomyki z gotowanych ziemniaków. Do tego je się kłóty, czyli kapustę z ziemniakami, pierogi z kapustą i postną kwaśnicę. Gaździny wypiekają także kołoce z serem i chleb razowy. NA ŚLĄSKU: Na nakrytym białym obrusem stole powinny się znaleźć zapalone świece i krzyż, w rodzinach górniczych stawiano dodatkowo zapaloną lampę górniczą. Zanim ślązacy zasiadają do wieczerzy wigilijnej muszą pogodzić się ze sobą. Godzą się zazwyczaj przy "wilijówce", specjalnej "gorzołce" na spirytusie, przepalanej na cukrze, doprawionej cynamonem i goździkami. Charakterystyczne dla Śląska jest budowanie w domu szopek, czyli betlejek. Prezenty śląskim dzieciom przynosi Dzieciątko. Siemieniotka to polewka z siemienia konopnego, rozgotowana z kaszą jaglaną, z dodatkiem kaszy tatarczanej. Moczka to rodzaj gęstego sosu, używanego do klusek. Występuje w kilku odmianach, ale jej zasadnicza baza to piernik i pieczki, czyli suszone owoce, które są moczone i rozgotowywane. Makówki przyrządzane są z maku, rodzynek i rozmoczonej bułki. Tamtejsze gospodynie serwują m.in. karpia i śledzie z kartoflami, kapustą z grzybami lub z niezwykle popularnymi w tym regionie kluskami z ziemniaków albo jęczmienia. Jada się też zupę grzybową z galuszkami, zupę grochową lub migdałową NA KASZUBACH Wigilia na Pomorzu i Kaszubach, ze względu na bliskość morza, od zawsze cechowała się obfitością ryb. Najczęściej serwowano karpia (w maśle, w sosie czosnkowym lub nadziewanego), flądrę w galarecie, pstrąga z migdałami i śledzie (w śmietanie, marynowane, w sałatce). Podawano również barszcz wigilijny z kluseczkami z grzybów lub zupę z suszonych owoców. Sękacze, nazywane Bałmkuchami to słodkości jakie czekają na nas przy wieczerzy. Podczas Wigilii spożywano też kluski z suszonymi owocami i pluci (ziemniaki w mundurkach z solonym śledziem). Do dziś w tym rejonie

5 podczas wieczerzy wigilijnej dominują ryby. Najczęściej są to wędzone węgorze i rozmaite odmiany śledzi, niekiedy dość oryginalnie przyrządzone, jak np. śledzie duszone z jabłkami. Podawana jest też zupa rybna oraz pierogi z rybim farszem. Na kaszubskich stołach podczas Wigilii stoi brzadowy zypa, czyli zupa z suszonych gruszek, jabłek i śliwek wraz z kluskami. Jada się też śledzie w sosie śmietanowym z jabłkami i cebulą oraz ziemniakami "w mundurkach". Kaszubi w swoim menu wigilijnym mają także potrawę, o nazwie Wigilijny Brzan, który składa się z suszonych owoców, cukru, ziemniaków, mąki, śmietanki słodkiej i soli. Do tego zamiast karpia na stół u Kaszubów niekiedy wędruje sieja smażona z grzybami. Z ciast najbardziej tradycyjnym jest Miodowy Kuch. NA MAZOWSZU: W regionie tym wróżono w tym dniu niemal ze wszystkiego: z siana, gwiazd, chmur, wizyty sąsiadów, szczekania psa, liczby sztachet w płocie itd. Żeby zapewnić sobie siły i zdrowie na przyszły rok, rano należało umyć się w lodowatej wodzie strumyka albo ze studni. Potrawy, które podawano podczas wigilijnej kolacji, były proste. Im grubsze i dłuższe były kłosy, czyli wigilijne kluski, tym lepszy miał być w następnym roku plon pszenicy. Musiała je zagnieść sama gospodyni. Podczas kolacji dzieciom nie wolno było się śmiać i wstawać od stołu, dopóki nie odeszli od niego dorośli. NA PODLASIU: Święta Bożego Narodzenia zawsze miały tu bogatą oprawę. Obrzędowymi potrawami symbolizującymi zgodę i pomyślność była kutia oraz kisiel. Kutię szykowała gospodyni, natomiast specjalnością gospodarza był kisiel z owsianej mąki. Podawano ryby, zupę ze wszystkich warzyw, barszcz z grzybami, postny bigos, kluski z makiem lub olejem, kaszę gryczaną, groch i kompot z suszonych śliwek. Dla dzieci pieczono malutkie zwierzątka z ciasta. Każdy z biesiadników musiał spróbować wszystkiego, gdyż - jak mówiono - kto ile potraw nie zje, tyle go radości w następnym roku ominie. Do stołu siadano według wieku, żeby, jak sądzono, w tej samej kolejności umierać. Natomiast pod obrus wkładano karteczki z dowcipnymi życzeniami, z których wróżono przyszłość. NA KUJAWACH Wigilie i święta Bożego Narodzenia w tym regionie zawsze były dostatnie. Na świąteczną wieczerzę przygotowywano głównie potrawy z jagieł, grochu, kapusty, fasoli, śledzi, jabłek, orzechów i maku. Przyrządzano zupę grzybową oraz słodką - z gruszek i śliwek, z kluskami z żytniej mąki. Nie mogło zabraknąć smażonej ryby, klusek z makiem i ciasta drożdżowego. Jagły z czasem zastąpiono ryżem z roztopionym masłem i cukrem, ugotowanymi śliwkami, a nawet rodzynkami. Dzieci nie jadły razem z rodzicami; dla nich nakrywano ryczkę. Wszystkie potrawy podawał na stół gospodarz. Gospodyni podczas tej wieczerzy świętowała nie mogąc wstać od stołu. W GÓRACH I NA PODHALU: Górale raczej mają skromne podejście do świat Bożego Narodzenia. Tutejsze potrawy są raczej proste. Wiele dań przyrządza się z ziemniaków i podhalańskich serów, takich: jak oscypek czy bundz. Popularne są bukty czyli kopytka czy moskole podpłomyki z gotowanych ziemniaków. Serwowana jest również kapusta i kłóty czyli kapusta z ziemniakami. Słodyczy do dań dodają miód i suszone śliwki. Te ostatnie są również składnikiem postnej kwaśnicy. W WIELKOPOLSCE: Tutaj wśród dań wigilijnych królują zupa z konopi, groch z kapustą, pierogi z grzybami, suszone grzyby smażone na oleju. W Poznaniu - zagłębiu ziemniaczanym - oczywiście nie

6 można obyć się bez ziemniaków serwowanych do wigilijnych dań, a do najbardziej popularnych słodyczy zalicza się szyszki z kaszy z bakaliami. Twoich gości! 1.Wymyśl zabawy sylwestrowe dla dzieci. Zachęć dzieci do zagrania w grę postanowienia". Zaproponuj, aby każde dziecko ustaliło swoje postanowienie noworoczne (nauczyć się jeździć na rowerze, otrzymać piątkę z matematyki), a następnie spróbowało narysować obrany przez siebie cel. 2.Zaaranżuj konkurs tańca brzucha dla męskiej części zaproszonych gości. Sędziować zmagania będą oczywiście panie. Wygra ten chłopak, który zdobył najwięcej punktów. Jak się bawić w Sylwestera Sylwester może być dla wielu jednym z największych wydarzeń towarzyskich w ciągu roku. Jeśli chcesz zaskoczyć wszystkich swoich gości i przygotować pierwszorzędne zabawy na ten szczególny wieczór pamiętaj o tym, że twoi goście będą chcieli przede wszystkim dobrze się bawić, odliczać czas do nadejścia nowego roku oraz przebywać w miłym towarzystwie w komfortowych warunkach. Aby spełnić te wymagania zapoznaj się z naszymi poradami, a nadchodzący Sylwester pozostanie na długo w pamięci 3.Pobudź kreatywność swoich gości proponując im grę w parkową ławkę. Postaw na środku pokoju dwa krzesła i usadź na każdym z nich, po jednej osobie. Celem gry jest zmuszenie drugiej osoby do wstania z parkowej ławki, nie dotykając jej. Można tego dokonać poprzez określone działanie, wypowiedź lub inne twórcze metody. Należy pamiętać jednak, że czas na wykonanie tego zadania to tylko 1 minuta. 4.Gospodarze muszą także zadbać, by każdy gość dobrze się bawił. Należy tak prowadzić rozmowę, by nie poruszała ona tematów, które najczęściej wywołują konflikty. To właśnie gospodarze odpowiadają za dobre samopoczucie gości i o to, jak będą się bawić. Można przygotować zabawy i gry, które umilą czas oczekiwania na nadejście Nowego Roku, lub też jakieś filmy. Jednak wtedy trzeba wcześniej ustalić jakie gatunki filmów lubią zaproszeni goście.

7 5.W sklepach znajdziesz wiele gier planszowych bazujących na starych klasycznych grach, które były swego czasu bardzo popularne. Regularnie pojawiają się również ich odnowione wersje, które mogą umilić czas twoim gościom na Sylwestrze. 2013! UDANEJ ZABAWY I SZCZĘŚLIWEGO ROKU 4. Jak długo uczy Pani niemieckiego i czy lubi Pani tą pracę? Uczę niemieckiego od 7 lat i bardzo lubię tą pracą. Nie wyobrażam sobie, że mogłabym robić coś innego. 5. Jak i gdzie w tym roku spędzi Pani święta? Święta spędzę z najbliższą rodziną, tzn. z mężem i córeczką. Odwiedzimy moich rodziców i rodzinę męża. 6. Co znajdzie się u Pani na stole wigilijnym? Na pewno opłatek, sianko pod obrusem, dodatkowe nakrycie i kilka tradycyjnych potraw ( ale nie 12 :) 7. Ulubiona potrawa świąteczna? Zdecydowanie barszcz z uszkami. 8. Pomaga Pani ktoś w przygotowaniach świątecznych? Sama nie organizuję świąt, więc to ja pomagam mojej mamie i mamie męża. Dziękuję za wywiad i życzę wielu sukcesów. Wywiad z Panią Moniką Szczypta 1. W jakiej innej szkole Pani uczy? Uczę w szkole podstawowej i gimnazjum w Piwodzie, obok Jarosławia. 2. Dlaczego wybrała Pani zawód nauczyciela? Od zawsze chciałam być nauczycielką. Z tym, że najpierw chciałam uczyć języka polskiego potem angielskiego, dopiero w liceum zdecydowałam się na język niemiecki. A dlaczego? Lubię pracę z dziećmi i młodzieżą. 3. Jak podoba się Pani praca w naszej szkole? Dobrze uczy mi się w Waszej szkole. Macie świetnych nauczycieli i dyrekcję. Wszyscy są bardzo mili i pomocni. No i uczniowie ( prawie wszyscy ) są wspaniali :-)

8 SUKCESY UCZNIÓW ZESPOŁU SZKÓŁ W STARYM MIEŚCIE W ZAWODACH GMINNYCH I POWIATOWYCH W INDYWIDUALNYM TENISIE STOŁOWYM W ROKU SZKOLNYM 2012/2013! r. w Zespole Szkół w Piskorowicach odbyły się gminne indywidualne zawody tenisa stołowego w Piskorowicach. W kategorii szkół podstawowych klas IV-VI. I miejsce Baj Karolina, VII miejsce Butyńska Kamila, II miejsce Marcinowski Artur, V miejsce Kycia Michał. Kategoria klas I-III: I miejsce Ćwikła Bartłomiej, II miejsce Kaszuba Mateusz, IV miejsce Baj Wojciech. W kategorii gimnazjum: II miejsce Drożdżal Aldona, VII miejsce Jakubowska Marcelina, II miejsce Baj Marcin, III miejsce Mendyk Robert, VI miejsce Gęślak Kacper, VII miejsce Baj Konrad. Uczniowie awansowali na zawody powiatowe r. w Szkole Podstawowej nr1 w Leżajsku odbyły się zawody szczebla powiatowego na wyróżnienie zasługują: Baj Karolina II miejsce, Baj Marcin III miejsce, Mendyk Robert IV miejsce, Gęślak Kacper V miejsce. Gratulacje składają opiekunowie: Andrzej Domagała i Stanisław Mendyk. Góra Grosza: Uczniowie naszego gimnazjum wzięli udział w górze grosza. Zwycięzcami zostali : I miejsce klasa IIb (21,61zł ;926 monet), 50 punktów II miejsce klasa IIa (12,20 zł ;430 monet), 30 punktów III miejsce klasa IIIb (8,86 zł ; 290 monet), 20 punktów Łącznie zebraliśmy 42, 67 zł. Łącznie zebraliśmy 1646 monet. Ogólnopolska Akcja Charytatywna Pomóż Dzieciom Przetrwać Zimę W wyniku zbiórki przeprowadzonej w dniach r. w Zespole Szkół w Starym Mieście zebrano 79,15 kg darów, które trafią do najbardziej potrzebujących rodzin z naszej gminy za pośrednictwem Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Leżajsku.

9 DOWCIPY :)) Po pasterce proboszcz pyta organistę: - Dlaczego kolędę Lulajże Jezuniu zagrał pan w rytmie disco polo? - Żeby Jezusek w kolebce szybciej przestał płakać. - No tak. Może Jezusek przestał płakać, ale szkoda, że pan nie widział jak ludzie tańczyli przed szopką! Krzyżówka grudnia obchodzi imieniny. 2. Kładzione pod obrus. 3. Czekamy na nią, aby rozpocząć wieczerzę. 4. Świąteczne drzewko 5. Stawiamy dla niespodziewanego gościa grudnia. 7. Msza o północy 24 grudnia. - Mamo, choinka się pali! - wola Jasio z pokoju do matki zajętej w kuchni. - Choinka się świeci, a nie pali - poprawia matka. Za chwile chłopiec krzyczy: - Mamo, mamo, firanki się świecą! - Szczęśliwego nowego Roku! - Zwariowałeś, w lutym? - To już luty? Kurcze, jeszcze nigdy nie wracałem tak późno z sylwestra... :)) Jasio mówi do mamy: - Mamusiu, chciałbym ci coś ofiarować pod choinkę. - Nie trzeba, syneczku. Jeśli chcesz mi sprawić przyjemność, to popraw swoją jedynkę z matematyki. - Za późno, mamusiu. Kupiłem ci już perfumy. xd Blondynka zdaje egzamin na prawo jazdy. Komisja zadaje pytanie: - Proszę nam opisać pracę silnika. -Brrrruuum, bruuum, wrrrryyy...

10