BTL-5000 SWT BTL-6000 SWT

Transkrypt

1 1 1 BTL-5000 SWT BTL-6000 SWT BADANIA KLINICZNE TERAPIA FALĄ UDERZENIOWĄ BADANIA KLINICZNE I NAUKOWE

2 2 SPIS TREŚCI 1. Wstęp: Terapia falą uderzeniową 2. Kończyna dolna Przewlekłe zapalenie rozcięgna podeszwowego - porównanie zabiegów falą uderzeniową z terapią łączoną (fala uderzeniowa i terapia laserem niskoenergetycznym podczerwonym - LLLT) Terapia falą uderzeniową w leczeniu przewlekłego zapalenia rozcięgna podeszwowego Terapia falą uderzeniową w leczeniu tendinopatii ścięgna Achillesa. 6 Leczenie falą uderzeniową tendinopatii więzadła rzepki Leczenie falą uderzeniową tendinopatii więzadła rzepki u pacjentów po całkowitej rekonstrukcji stawu kolanowego....8 Leczenie falą uderzeniową choroby zwyrodnieniowej stawu kolanowego Kończyna górna Skuteczność terapii falą uderzeniową (SWT) oraz ciekłym azotem w tendinopatii więzadła rzepki u sportowców.12 Terapia falą uderzeniową u pacjentów z zapaleniem nadkłykcia bocznego kości ramiennej łokieć tenisisty...13 Pozaustrojowa terapia radialną falą uderzeniową w leczeniu zapalenia nadkłykcia bocznego kości ramiennej.14 Terapia łączona - leczenie falą uderzeniową i laserem wysokoenergetycznym w urazach więzadeł stawu łokciowego..15 Skuteczność pozaustrojowej terapii falą uderzeniową (SWT) w leczeniu zapalenia nadkłykcia bocznego kości ramiennej u osób w wieku lat Terapia falą uderzeniową w zapaleniu torebki stawowej stawu ramienno-łopatkowego oraz wapnieniem ścięgna tego stawu...17 Skuteczność terapii radialną falą uderzeniową (SWT) w połączeniu z laseroterapią niskoenergetyczną (LLLT) w leczeniu zespołu ścięgna nadgrzebieniowego Terapia radialną falą uderzeniową w leczeniu wapniejącego zapalenia stożka rotatorów...20 Pozaustrojowa terapia falą uderzeniową w leczeniu wapniejącego zapalenia ścięgien stożka rotatorów: porównanie leczenia radialnego i zogniskowanego Porażenie mózgowe Skuteczność terapii falą uderzeniową w leczeniu spastyczności mięśni u dzieci z porażeniem mózgowym.22 Pozaustrojowa terapia falą uderzeniową u dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym ze znacznymi objawami spastycznymi...23 Skuteczność leczenia radialną falą uderzeniową w zmniejszaniu napięcia mięśniowego w mózgowym porażeniu dziecięcym Terapia radialną falą uderzeniową w leczeniu przewlekłego zespołu bólowego w obrębie miednicy (CPPS) Urologia Ocena skuteczności terapii SWT w łagodzeniu przewlekłych stanów zapalnych prostaty Ocena skuteczności terapii falą uderzeniową w leczeniu zaburzeń wzwodu 27 Skuteczność biologicznych miejscowych analgetyków w eliminacji bólu przed i po terapii falą uderzeniową Różne Porównanie terapii falą uderzeniową pozaustrojową i radialną, w leczeniu dolegliwości bólowych okolicy lędźwiowo-krzyżowej, spowodowanych przeciążeniem stawów międzykręgowych Działanie fali uderzeniowej w likwidacji bólu u osób zdrowych Połączenie terapii manualnej i dynamicznych zabiegów falą uderzeniową w leczeniu dolegliwości mięśniowo-powięziowych

3 3 Wstęp: Terapia falą uderzeniową. Fale uderzeniowe to fale dźwiękowe o niezwykle wysokim szczytowym poziomie energii. Podobne są do fal pojawiających się w atmosferze po wystąpieniu zjawiska wybuchowego, np. wyładowania atmosferycznego czy gromu dźwiękowego. Fala uderzeniowa różni się od ultradźwięków przede wszystkim wysoką amplitudą ciśnienia. Ponadto, ultradźwięki obejmują zwykle okresową oscylację, natomiast fala uderzeniowa stanowi pojedynczy impuls. Terapia falą uderzeniową oznacza mechaniczne impulsy ciśnieniowe rozchodzące się w ludzkim ciele w postaci fal. Po raz pierwszy metoda leczenia falą uderzeniową została zastosowana w 1980 r. przy rozbijaniu kamieni nerkowych u pacjenta (Journal of Urology, 1982). W ciągu dwóch ostatnich dekad metoda ta, stała się standardową opcją pierwszego wyboru w leczeniu kamicy nerek i moczowodów. Zewnątrzustrojowe leczenie falami dźwiękowymi (w przeciwieństwie do litotrypsji, tj. kruszenia kamieni) nie polega na rozbijaniu tkanek, tylko na wywoływaniu mikroskopowych, międzywarstwowych i pozakomórkowych efektów biologicznych, które w następstwie powodują regenerację tkanek. W nowoczesnym leczeniu bólu, energia fal dźwiękowych przewodzona jest z punktu początkowego, tj. generatora fal dźwiękowych (poprzez żel sprzęgający), do obszarów ciała dotkniętych bólem. W tym ostatnim miejscu wykorzystywany jest ich potencjał leczniczy. Z biegiem czasu fale dźwiękowe okazały się skuteczną i nieinwazyjną metodą leczenia miejscowych schorzeń układu mięśniowoszkieletowego, takich jak: zapalenie nadkłykcia bocznego kości ramiennej, ostroga piętowa, zapalenie rozcięgna podeszwowego, uszkodzenie stożka rotatorów, punkty spustowe, czy przewlekłe schorzenia ścięgien, mięśni i więzadeł.

4 4 Tytuł: Przewlekłe zapalenie rozcięgna podeszwowego - porównanie zabiegów falą uderzeniową z terapią łączoną (fala uderzeniowa i terapia laserem niskoenergetycznym podczerwonym - LLLT). Autorzy: Nedelka T., Bartak V., Ohshiro T. Instytucje: Uniwersytet Karola, II Kolegium Medyczne, Wydział Neurologii, Praga, Republika Czeska; Uniwersytet Karola, I Kolegium Medyczne, I Klinika Ortopedii, Republika Czeska; World Federation of Societies for Laser Medicine and Surgery / Światowa Federacja Towarzystw Medycyny i Chirurgii Laserowej, Tokio, Japonia Źródło: 12th International Congress of the International Society for Medical Shockwave Treatment / XII Międzynarodowy Kongres Międzynarodowego Stowarzyszenia Terapii Falą Uderzeniową, 2009 Wstęp: Przewlekłe zapalenie rozcięgna podeszwowego (Chronic Plantar Fasciitis, CPF) należy do najczęstszych przyczyn bólu pięty. Dowiedziono, że SWT stanowi skuteczny sposób leczenia zachowawczego CPF, przy czym lepsze efekty uzyskuje się przy wyższym poziomie energii. Niestety, ból pięty często jednak nawraca. Dlatego też, aby uzupełnić terapię falą uderzeniową należy rozważyć możliwość skorzystania z innych wariantów leczenia zachowawczego zastępującego zabieg chirurgiczny, gdzie często wskazania do operacji nie są dostatecznie uregulowane. Badania dotyczące skuteczności terapii laserem niskoenergetycznym (LLLT) przyniosły sprzeczne wyniki, dlatego też, zastosowanie LLLT w ramach pojedynczej terapii w schorzeniu rozcięgna podeszwowego jest wciąż kontrowersyjne. Celem omawianego prospektywnego badania była ocena skuteczności SWT jako pojedynczej terapii, a także skuteczności sekwencji SWT+LLLT. Metody: Przebadanych zostało 96 pacjentów (96 pięt), u których przewlekłe zapalenie rozcięgna podeszwowego utrzymywało się przynajmniej od 6 miesięcy. 50 pacjentów przypisano do grupy leczonej wyłącznie metodą SWT (grupa A), a 46 pacjentów do grupy leczonej sekwencją SWT+LLLT (grupa B). Wstępna ewaluacja obejmowała wypełnienie wizualnej skali analogowej (VAS), skróconej formy kwestionariusza McGill oraz skali Roles i Maudsley. Zgodnie ze skalą VAS ból był badany przed każdym zabiegiem. Kontrolę przeprowadzono po 2 tygodniach oraz 2, 4, 6 i 12 miesiącach od ostatniego zabiegu. W grupie A zaaplikowano 2000 uderzeń falą akustyczną w ramach 4 cotygodniowych sesji, z wykorzystaniem urządzenia BTL-5000 Power SWT. Energia aplikacji wynosiła 0,16 mj/mm 2 przy częstotliwości 8 Hz. W grupie B wykonywano tą samą procedurę leczenia falą uderzeniową, po której bezpośrednio stosowano laser z promieniowaniem podczerwonym (długość fali 830 nm, częstotliwość ciągła, moc wyjściowa sondy 400 mw, całkowita dawka na jeden zabieg 20 J/cm²). Zebrano pełne dane dotyczące 89 pacjentów. 7 pacjentów (4 z grupy A i 3 z grupy B) nie ukończyło badania, z różnych przyczyn. Pomiędzy grupami A i B nie występowały różnice pod względem początkowego poziomu bólu ani podstawowych danych demograficznych. Poprawa w skali VAS była znaczna po 2, 6 i 12 miesiącach zarówno w grupie A, jak i w grupie B. Omówienie: Zarówno zabiegi SWT, jak i SWT+LLLT są bezpieczne i skuteczne w leczeniu przewlekłego zapalenia rozcięgna podeszwowego. W perspektywie długoterminowej skuteczność jest porównywalna w obu grupach. LLLT wydaje się bardziej korzystne na początku leczenia. Połączenie terapii falą uderzeniową z laseroterapią niskoenergetyczną prowadzi do umiarkowanej poprawy w początkowym etapie leczenia. Konieczne są dalsze analizy w celu weryfikacji tych wyników.

5 5 Tytuł: Terapia falą uderzeniową w leczeniu przewlekłego zapalenia rozcięgna podeszwowego. Autorzy: Magdy Husseiny Ahmad Mansour Instytucje: Instytut Reumatologii i Rehabilitacji, Wydział Medyczny, Uniwersytet Zagazig Źródło: Zagazig University Medical Journal, 2009; 15(1) Wstęp: Pacjenci cierpiący na przewlekłe zapalenie rozcięgna podeszwowego (plantar fasciitis, PF) najczęściej deklarują wzmożony ból rano lub po dłuższym okresie bezczynności. Chorzy zapewniają, że ból zmniejsza się po pewnym czasie aktywności fizycznej. Większość pacjentów toleruje zaistniałą sytuację przez pewien czas. Obecnie do form leczenia zachowawczego zapalenia rozcięgna podeszwowego zalicza się: odpoczynek, zabiegi fizjoterapeutyczne, podkładki pod pięty, niesteroidowe leki przeciwzapalne, zastrzyki z kortykosteroidów, kinesiology taping, ortezy, zmiany konstrukcji obuwia, szyny zakładane na noc oraz gips. Stosunkowo, nową metodą leczenia jest terapia falą uderzeniową (SWT). Pomimo dostępności licznych publikacji badań klinicznych, leczenie przewlekłego zapalenia rozcięgna podeszwowego falą uderzeniową (SWT), budzi wątpliwości. Celem niniejszej pracy było ustalenie roli terapii falą uderzeniową pacjentów cierpiących na przewlekłe zapalenie rozcięgna podeszwowego opornych na leczenie zachowawcze. Metody: Badanie przeprowadzono u 90 pacjentów ze stwierdzonym przewlekłym zapaleniem rozcięgna podeszwowego, opornego na leczenie zachowawcze. Ból utrzymywał się przynajmniej od 6 miesięcy. Chorych zgromadzono w poradni ambulatoryjnej Oddziału Medycyny Fizycznej i Rehabilitacji szpitala King Saud Hospital, Onaizah, region AlQassim, Arabia Saudyjska (KSA). Poprzez wykonanie prześwietlenia bocznego przed rozpoczęciem terapii u pacjentów potwierdzono brak złamań kości piętowej, brak nieprawidłowości kostnych oraz innych uszkodzeń. Pacjentów podzielono na dwie grupy. Grupa badana liczyła 60 osób (20 mężczyzn i 40 kobiet), których średni wiek wynosił 52,1±8,5 roku, natomiast grupa kontrolna składała się z 30 pacjentów (12 mężczyzn i 18 kobiet), gdzie średnia wieku wynosiła 47,7±7,8 roku. Grupa badana była poddawana terapii falą uderzeniową w ramach czterech sesji w tygodniowych odstępach czasowych, z zastosowaniem 2000 uderzeń w serii (ciśnienie 2,5-3,5 bara, częstotliwość Hz), średnia gęstość strumienia energii 0,02-0,33 mj/mm². Nie stosowano znieczulenia. Grupa kontrolna poddawana była zabiegom placebo, tj. zaledwie 20 uderzeń o niskiej gęstości energii na poziomie 0,02 mj/mm². Ocenę poziomu bólu z wykorzystaniem wizualnej skali analogowej (VAS) od zera (brak bólu) do 10 (maksymalny ból) wykonano po 4 tygodniach, 8 tygodniach i 3 miesiącach od przeprowadzenia terapii. Do wykonywania zabiegów SWT używano aparatu BTL-5000 SWT (ciśnienie 1-5 barów, częstotliwość 1-15 Hz). Wszystkie zabiegi wykonywane były zgodnie ze wskazówkami zawartymi w instrukcji obsługi. Różnicę istotną statystycznie stwierdzono w zakresie zmiany z poziomu wyjściowego do 3 miesięcy pod względem wyników VAS grupy leczonej w porównaniu z grupą placebo (p<0,01). W grupie badanej średni uzyskany poziom bólu zmniejszył się z 7,8 do 3,8 po 3 miesiącach (p<0,001), co stanowi poprawę średnio o 49,7%. W grupie placebo średni uzyskany poziom bólu zmniejszył się z 7,8 do 5,4 po 3 miesiącach (p<0,001), co stanowi poprawę średnio o 32,1%. W grupie badanej u 48,3% (29 z 60) pacjentów odnotowano ponad 60% poprawę dolegliwości bólowych, gdzie w grupie placebo te same kryteria zostały spełnione tylko u 23,3% osób (12 z 30). Terapia SWT to nieinwazyjna, bezpieczna i skuteczna metoda leczenia przewlekłego zapalenia rozcięgna podeszwowego.

6 6 Tytuł: Terapia falą uderzeniową w leczeniu tendinopatii ścięgna Achillesa. Autorzy: Edson Antonio Serrano Instytucje: NEOMEDICA, Lima, Peru Źródło: 16th International Congress of the International Society for Medical Shockwave Treatment / XVI Międzynarodowy Kongres Międzynarodowego Stowarzyszenia Terapii Falą Uderzeniową, 2013 Wstęp: Skuteczność leczenia falą uderzeniową wykazano w terapii przewlekłych schorzeń ścięgien stawu łokciowego, obręczy barkowej, tendinopatii ścięgna Achillesa oraz rozcięgna podeszwowego. Niniejsze badanie potwierdza skuteczność terapii falą uderzeniową w leczeniu zapalenia ścięgna Achillesa na całej długości. Metody: Przeprowadzono prospektywne badanie interwencyjne, do którego zakwalifikowano 32 pacjentów z tendinopatią ścięgna Achillesa (26 pacjentów poza miejscem przyczepu i 8 pacjentów w obrębie przyczepu ścięgna). W ramach leczenia grupa ta, otrzymywała od 3 do 5 zabiegów (cotygodniowych) obejmujących 6000 uderzeń falą radialną (BTL-5000 SWT, BTL-6000 SWT) z protokołem progresywnym. Protokół progresywny zakłada neurostymulację przy 2000 uderzeń falą akustyczną, następnie 2000 uderzeń i kolejne 2000 impulsów na koniec zabiegu. Badania kontrolne przeprowadzone były po miesiącu, a następnie w każdym miesiącu do 6 miesięcy po terapii. Do wyznaczania poziomu bólu posłużyła wizualna skala analogowa VAS (od 0 do 10) porannego bólu oraz wystąpienia bólu podczas aktywności fizycznej. 24 pacjentów (75%) potwierdziło znaczną poprawę, 6 pacjentów (18,76%) zgłosiło zadowalający progres, 1 osoba (3,1%) zakomunikowała minimalną poprawę, natomiast 1 osoba (3,1%) stwierdziła, że terapia nie miała wpływu na jej stan zdrowia. 93% pacjentów przyznało, że wybrałoby terapię falą uderzeniową jako preferowany rodzaj leczenia. Podczas wizyty kontrolnej po 6 miesiącach średni poziom VAS dla bólu porannego zmniejszył się z 7,2 do 2,1, a ból podczas aktywności fizycznej zmniejszył się z 8,3 do 3. Omówienie: Jest to wstępne badanie wykazujące skuteczność radialnych fal uderzeniowych nie tylko przy zapaleniu przyczepu ścięgna, ale także w tendinopatiach ze zwapnieniem wewnątrz ścięgnistym, z wykorzystaniem protokołu progresywnego; metoda ta, wymaga jednak bardziej zaawansowanych badań. Wykazano skuteczność pozaustrojowego leczenia radialną falą uderzeniową w leczeniu bocznej tendinopatii ścięgna Achillesa.

7 7 Tytuł: Terapia falą uderzeniową w leczeniu tendinopatii więzadła rzepki. Autorzy: Carlos Leal, Orlando Hernández, Margarita Cardozo, María Camila Gallo Instytucje: Fenway Medical ESWT Group, Bogota DC, Kolumbia Źródło: 15th International Congress of the International Society for Medical Shockwave Treatment / XV Międzynarodowy Kongres Międzynarodowego Stowarzyszenia Terapii Falą Uderzeniową, 2012 Wstęp: Pozaustrojowa terapia falą uderzeniową (SWT) okazała się skuteczna w leczeniu przewlekłych dolegliwości w obrębie ścięgien. Działanie stymulacji mechaniczno-transdukcyjnej komórek i naczyń włosowatych skutkuje wzrostem neowaskularyzacji, migracji i różnicowania się komórek. Schorzenia ścięgien rzepki to dolegliwości trudne w leczeniu, ponieważ siły mechaniczne oddziaływujące na prostownik są największe w całym ludzkim ciele, zaś wierzchołek rzepki jest słabo unaczyniony. Wcześniejsze badania wykazały zmniejszenie bólu ocenianego według skali VAS o 51% w wyniku pojedynczej sesji terapii radialną falą uderzeniową, w porównaniu z 24% w grupie kontrolnej podczas wizyty po 12 miesiącach. Ze względu na lepsze rezultaty uzyskiwane w leczeniu innych przewlekłych stanów zapalnych ścięgien, takich jak łokieć tenisisty czy zapalenie rozcięgna podeszwowego, protokołem dwóch sesji SWT, postanowiono porównać wykorzystanie zabiegów SWT w formie pojedynczej i podwójnej sesji. Metody: W okresie od czerwca 2009 r. do stycznia 2012 r. przebadano 49 pacjentów z diagnozą przewlekłego stanu zapalnego więzadła właściwego rzepki. Pacjentów przydzielano losowo do grupy badanej lub kontrolnej. U 24 pacjentów wykonano jedną sesję radialnego SWT (grupa kontrolna), a u 25 pacjentów przeprowadzono protokół podwójnej sesji SWT (grupa badana). Wszystkie zabiegi wykonywano z wykorzystaniem urządzenia generującego radialną falę uderzeniową BTL-5000 Power (BTL Industries - Republika Czeska). W ramach protokołu pojedynczej sesji wykorzystywano energię na poziomie do 4 barów. W dwóch sesjach zastosowano ten sam protokół, w odstępach 7 dni pomiędzy sesjami. Ocena została wykonana na podstawie zmiany wartości wizualnej skali analogowej (VAS), wyniku Victoria Institute of Sprot Assessment dla tendinopatii rzepki (VISA-P), a także na podstawie wyniku Roles i Maudsley. Badanie kontrolne prowadzono po 1, 3 i 12 miesiącach od zabiegu. Przed terapią średni wynik VAS wynosił 8,2 w grupie badanej i 8,3 w grupie kontrolnej. Po 1 miesiącu, 3 miesiącach i 12 miesiącach od zabiegów średni wynik VAS dla grupy kontrolnej i badanej wynosił odpowiednio: 5,7/4,8; 4,5/3,2; 2,5/1,7. Po 1 miesiącu, 3 miesiącach i 12 miesiącach od zabiegów średni wynik VISA dla grupy kontrolnej i badanej wynosił odpowiednio: 66,1/67,5; 72/75; 78/84. Po ostatniej wizycie kontrolnej dobre i doskonałe wyniki dla obu grup wynosiły odpowiednio 21 i 18. Wyniki zadowalające i słabe wynosiły odpowiednio 4 i 6. Podwójna sesja pozwoliła podwyższyć współczynnik wyników dobrych i doskonałych z 75% na 84%. Zmniejszenie bólu wynosiło 66% w grupie badanej i 57% w grupie kontrolnej. Wynik terapii uległ poprawie dzięki zastosowaniu protokołu podwójnej sesji. W następstwie zaleca się stosowanie protokołów radialnej fali uderzeniowej z podwójną sesją, jako ulepszonej, skuteczniejszej i nieinwazyjnej metody leczenia przewlekłego zapalenia więzadła właściwego rzepki.

8 8 Tytuł: Leczenie falą uderzeniową tendinopatii więzadła rzepki u pacjentów po całkowitej rekonstrukcji stawu kolanowego. Autorzy: Carlos Leal, Diana Lemus, Jenny Juschten Instytucje: Fenway Medical, Uniwersytet Bosque, Bogota, Kolumbia Źródło: 17th International Congress of the International Society for Medical Shockwave Treatment / XVII Międzynarodowy Kongres Międzynarodowego Stowarzyszenia Terapii Falą Uderzeniową, 2014 Wstęp: Pacjenci po alloplastyce stawu kolanowego (TKA) są coraz bardziej aktywni po zabiegu, nie tylko ze względu na dzisiejszy styl życia, ale też dzięki nowoczesnym technikom chirurgicznym i rehabilitacyjnym. Występowanie bólu podczas ćwiczeń w przedniej części stawu kolanowego jest powszechne i zwykle pozwala na wykluczenie infekcji czy poluzowania struktur więzadłowych. U wielu pacjentów występuje jednak przeciążenie mechanizmu prostownika w nienaturalnych warunkach biomechanicznych. Przeprowadzono badania na pacjentach po TKA, u których jednoznacznie występował stan zapalny więzadła rzepki. Pacjenci z tendinopatią więzadła rzepki są leczeni falami uderzeniowymi z doskonałymi skutkami od 15 lat. Sądzi się, że wykorzystanie radialnych fal uderzeniowych o małej energii może stanowić bezpieczną metodę zmniejszenia bólu i regeneracji ścięgien u pacjentów po całkowitej rekonstrukcji stawu kolanowego, u których występuje tendinopatia więzadła rzepki. W omawianej krótkiej serii przypadków obserwowano czterech pacjentów ze stanem zapalnym więzadła rzepki, po całkowitej rekonstrukcji stawu kolanowego, u których stosowano terapię radialną falą uderzeniową. Metody: Terapii poddano 4 ochotników po wcześniejszej całkowitej rekonstrukcji stawu kolanowego, którzy podpisali świadomą zgodę na leczenie falą uderzeniową tendinopatii więzadła rzepki. We wszystkich przypadkach został wykonany zabieg całkowitej alloplastyki stawu kolanowego, gdzie zastosowano ten sam rodzaj endoprotezy i technikę: całkowita endoprotezoplastyka stawu kolanowego Genesis II, (Smith & Nephew - Londyn, Anglia). Średnia wieku pacjentów wynosiła 64 lata. Operacja została wykonywana miesięcy przed terapią falą uderzeniową (średnio 22 miesiące). Wszyscy badani byli aktywnymi mężczyznami, na kierowniczych stanowiskach, od ponad 20 lat regularnie grającymi w golfa. Występowały u nich objawy bólu stawu kolanowego z przodu od 7-12 miesięcy (średnio 9,5 miesiąca). U wszystkich pacjentów wyniki badań radiologicznych były prawidłowe. USG kości, a także badania laboratoryjne, wykluczały infekcję lub poluzowanie endoprotezy. U badanych w ciągu ostatnich sześciu miesięcy wykonano bez rezultatu przynajmniej trzy serie zabiegów fizjoterapeutycznych. Pacjentom zalecono przyjmowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych i leków przeciwbólowych, które przynosiły przejściową ulgę. Osoby badane uskarżały się przede wszystkim na ból podczas chodzenia lub gry w golfa oraz po zakończeniu tych aktywności. U wszystkich pacjentów wykonano standardowy protokół terapii radialnymi falami uderzeniowymi 6000 uderzeń w dwóch cotygodniowych sesjach, przy czym podawano 2000 wstępnych uderzeń o działaniu znieczulającym, 2000 uderzeń leczniczych powyżej 2 barów i ponownie 2000 uderzeń znieczulających w ramach każdej sesji. Zabiegi wykonywano z wykorzystaniem urządzenia generującego radialną falę uderzeniową BTL-5000 Power (BTL Industries - Republika Czeska). Pacjenci kontrolowani byli przez trzy miesiące i oceniany był poziom bólu VAS, wynik funkcjonalny w skali Roles i Maudsley, a także zostały rejestrowane wszelkie niekorzystne skutki. Na koniec badania przeprowadzono ponowne badanie radiologiczne i USG kości w celu ustalenia, czy wystąpiły ewentualne zmiany lub oznaki poluzowania endoprotezy. Badanie zostało przeprowadzone niezależnie, bez wsparcia finansowego i rzeczowego ze strony producentów wskazanych urządzeń i endoprotez.

9 9 Stan wszystkich pacjentów poprawił się pod względem poziomu bólu i sprawności funkcjonalnej. U 3 pacjentów odczucia bólowe (wg skali VAS) zmniejszyło się o 50% po jednej sesji, a u 1 pacjenta o 26%,w wyniku czego uzyskano średnią - 46%. Podczas wizyty kontrolnej po pierwszym miesiącu średnia poprawa wskaźnika VAS wynosiła 65% i nie uległa szczególnej zmianie po dwóch i trzech miesiącach, gdzie jego wartość wynosiła odpowiednio 63% i 69%. Według wskaźnika funkcjonalnego, poprawa nastąpiła u wszystkich pacjentów. U czterech badanych wynik był słaby na początku badania, a po jego zakończeniu dwie osoby uzyskały wynik doskonały, jedna - dobry i jedna - zadowalający. Wszyscy pacjenci pomyślnie powrócili do gry w golfa, zgłaszając niewielki ból lub brak bólu podczas i po zakończeniu aktywności. Nie stwierdzono żadnych powikłań ani skutków ubocznych, nie zgłaszali ich też pacjenci. W badaniu radiologicznym i USG kości podczas wizyty kontrolnej po 3 miesiącach nie stwierdzono żadnych zmian. Omówienie: Jest to pierwsze doniesienie dotyczące pozaustrojowego leczenia falą uderzeniową tego schorzenia. Wprawdzie seria jest krótka, wyniki są bardzo zachęcające u pacjentów aktywnych, u których stosowane wcześniej leczenie konwencjonalne nie przyniosło rezultatu. Niski poziom energii i niewielka głębokość radialnych fal uderzeniowych nie spowodował żadnych uszkodzeń, objawów ani zmian w obrębie endoprotez lub powierzchni łączenia kości. Dotychczas przeprowadzone badania eksperymentalne z zastosowaniem fal uderzeniowych o dużej energii na modelu doświadczalnym endoprotezy biodra nie wykazały żadnych zmian w obrębie powierzchni połączeń. Konieczne jest przeprowadzenie dalszych badań w celu uzyskania solidnych dowodów, jakie są niezbędne do rozpoczęcia stosowania zabiegów falą uderzeniową jako terapii standardowej u pacjentów. Stosowanie terapii falą uderzeniową u powyższej grupy pacjentów ze stanami zapalnymi więzadła rzepki, u których wcześniej wykonano pełną alloplastykę stawu kolanowego, przyniosło wynik korzystny. Rezultaty są zbieżne jak u innych pacjentów skarżących się na podobne dolegliwości, jednak bez endoprotezy stawu kolanowego.

10 10 Tytuł: Leczenie falą uderzeniową choroby zwyrodnieniowej stawu kolanowego. Autorzy: N.I.Sheveleva, L.S. Minbaeva Instytucje: Państwowy Uniwersytet Medyczny w Karagandzie Źródło: Главный Врач 4(10) Осень 2014 [artykuł oryginalny w języku rosyjskim] Choroba zwyrodnieniowa stawów to schorzenie powszechne, dotykające 10% populacji na całym świecie. Według różnych autorów częstotliwość występowania tej dolegliwości waha się od 30% do 55% u pacjentów zgłaszających się do ortopedy. Wśród wszystkich degeneracyjno-dystroficznych schorzeń dotykających stawy kolanowe, choroba zwyrodnieniowa pojawia się u 54,7%-69,7% pacjentów; jednocześnie u 75% pacjentów występują zaawansowane stadia choroby. Gonartroza często uaktywnia się u osób młodych, w tym uprawiających sport i pracujących fizycznie. W przypadku gonartrozy 80% chorych stwierdza pogorszenie jakości życia oraz utratę sprawności na poziomie od 10 do 21%. Główne powody, dla których pacjenci zgłaszają się do lekarza, to ból i pogorszenie ruchomości stawu. Kompleksowe podejście do leczenia pacjentów z chorobą zwyrodnieniową stawów zakłada szerokie wykorzystanie metod fizjoterapeutycznych. Ich zastosowanie poprawia mikrokrążenie w obrębie warstwy podchrzęstnej kości, błony maziowej i tkanek okołostawowych, jak również przyspiesza metabolizm komórkowy i eliminację szkodliwych produktów przemiany materii wewnątrzkomórkowej. Mimo to, ze względu na częste występowanie choroby i długotrwały proces rehabilitacji pacjentów, poszukiwanie nowych skutecznych metod i rozwiązań rehabilitacyjnych jest wciąż bardzo ważne. Obiecującą metodą leczenia zachowawczego pacjentów ze zwyrodnieniami stawów jest pozaustrojowa terapia falą uderzeniową (SWT), czyli nowa, ciekawa oraz alternatywna metoda leczenia choroby zwyrodnieniowej stawów. Po raz pierwszy falę uderzeniową zastosowano w medycynie w 1980 r. przy zabiegu kruszenia kamieni nerkowych, a w kruszenia (litotrypsji) kamieni żółciowych. Pierwsze publikacje opisujące stosowanie terapii falą uderzeniową w schorzeniach ortopedycznych i leczeniu skutków urazów pojawiły się w początkach lat 90-tych XX wieku. Stosowanie fal uderzeniowych w ortopedii z wykorzystaniem urządzeń do litotrypsji wykazało, że nie spełniają one kryteriów wymaganych do leczenia schorzeń układu mięśniowo-szkieletowego. W ciągu ostatniej dekady opracowano specjalne urządzenia z wykorzystaniem różnorodnych metod wytwarzania fal uderzeniowych. Wszystkie skupiają się na generowaniu impulsów ciśnieniowych przesyłanych do tkanek przy minimalnych stratach energii - w tym celu wykorzystywane są różne otaczające elementy łączne. Fale uderzeniowe uruchamiają kaskadę efektów, która rozpoczyna się od podania energii fizycznej w postaci fal dźwiękowych, a ostatecznie powoduje odtwarzanie się naczyń krwionośnych i poprawę aktywności metabolicznej poprzez różne mechanizmy fizjologiczne. Fala uderzeniowa (fala dźwiękowa) doprowadza dużą energię do bolesnych miejsc i ścięgien lub tkanek mięśniowo-szkieletowych, w obrębie których występują schorzenia podostre i przewlekłe, uruchamiając procesy gojenia, regeneracji ścięgien oraz tkanek miękkich. Międzynarodowe badania wykazują średnią skuteczność SWT na poziomie 77%. Zważywszy na powyższe dane, celem badania była analiza rezultatów terapii falą uderzeniową w gonartrozie. Obserwowano 30 pacjentów z chorobą zwyrodnieniową stawów kolanowych, u których wystąpił spadek sprawności funkcjonalnej stawów. Średni wiek pacjentów wynosił 40±5,6 lat. Choroba rozpoczęła się w okresie 1-3 lat przed początkiem badania. Z historii klinicznej wynika przeważający udział objawów bólowych, z ograniczeniem zginania i prostowania w kończynie dotkniętej dolegliwościami na poziomie do 40 oraz ze spadkiem siły mięśni. W badaniu palpacyjnym stwierdzono bolesne punkty w tylnej części kończyny dolnej, w obszarze stawu. Ból znacznie wzrastał podczas ruchu.

11 11 Terapia z użyciem aparatu BTL-6000 SWT TOPLINE: Przeprowadzono od 3 do 6 sesji, w odstępach 3-6 dni. Jedna sesja obejmowała impulsów uderzeniowych o różnej częstotliwości (10-15 Hz) i ciśnieniu od 1,5 do 3,5 bara. Jeżeli u pacjentów podczas zabiegu SWT pojawiał się ból, zmniejszano poziom podawanej energii. Zabiegi wykonywano u pacjentów w pozycji leżącej. Leczeniem objęto staw kolanowy, przednią powierzchnię biodra (mięsień czworogłowy uda) oraz punkty spustowe w tej okolicy. Lokalizacja obszaru leczenia określana była metodą biofeedbacku, tj. pacjent informował fizjoterapeutę o bolesnym miejscu podczas badania palpacyjnego lub dotyku końcówką aplikatora podczas zabiegu. Czas trwania terapii wynosił minut. Zabiegi wykonywane były codziennie, w warunkach ambulatoryjnych. Dla uniknięcia strat energii stosowano żel kontaktowy. Po zabiegu zabroniono pacjentom nadmiernej aktywności fizycznej, ponieważ krótkotrwałe działanie znieczulające mogłoby doprowadzić do powstania nowych uszkodzeń. SWT wykonywano jako monoterapię. Według danych pochodzących z badań doświadczalnych, metody leczenia (zastrzyki, fizjoterapia, niesterydowe leki przeciwzapalne) mogą zmieniać lub blokować działanie fal uderzeniowych. Nie stwierdzono żadnych powikłań po zabiegach SWT. Aby, oszacować skuteczność leczenia, główne objawy choroby rejestrowano przed rozpoczęciem terapii, po pierwszym zabiegu i po ostatnim zabiegu, w skali od 0 do 3, zależnie od natężenia. Pod uwagę była brana bolesność, obrzęki, hipertermia, zesztywnienie poranne, ograniczenie ruchomości oraz trzeszczenie stawów przy ruchu. Suma wszystkich wartości wymienionych w punktach umożliwiała ustalenie natężenia procesu na początku leczenia i na jego końcu, a także oszacowanie jego skuteczności. Spadek całkowitego wskaźnika po zakończeniu leczenia o 50% lub więcej uznawano za znaczną poprawę, o 50-25% za umiarkowaną poprawę, a poniżej 25% za brak zmian. Odczucia bólowe ujęto obiektywnie w obszarach o najwyższym poziomie bólu z wykorzystaniem kwestionariusza VAS. Kryterium skuteczności leczenia stanowił spadek szacowanego poziomu bólu VAS przynajmniej o 2,5 punktu, przy czym wysoką skuteczność przyjmowano na poziomie powyżej 5 punktów. Jeżeli oszacowanie VAS spadło o mniej niż 2,5 punktu, leczenie uznawano za nieskuteczne. Po ukończeniu programu zabiegów u 85% pacjentów wystąpiła znaczna poprawa. Współczynnik zesztywnienia porannego obniżył się o 44%, wskaźnik stawowy o 39%, a wskaźnik funkcjonalny o 18%, w porównaniu z początkowymi danymi. Po pierwszym zabiegu SWT ból zmniejszył się o 26%, po 3 zabiegach o 8,5%, a po 4-6 zabiegach odpowiednio o 67% i 85%. Działanie znieczulające w bolesnym miejscu obserwowano po podaniu ok uderzeń. Po zakończeniu serii zabiegów u pacjentów z zaawansowanym zwyrodnieniem stawów współczynnik VAS przed rozpoczęciem leczenia falą uderzeniową mieścił się w zakresie 4,5±0,7, natomiast w momencie ostatniego badania 0,5±0,3. U 42% pacjentów ze zwyrodnieniem stawów przy niższym poziomie zaawansowania stwierdzono znaczący spadek dolegliwości bólowych do czasu ostatniego badania. Przed leczeniem wskaźnik VAS wynosił 6,8±0,8, a przy jego zakończeniu - 1,8±0,9 (đ<0,05). Stan ogólny jednego pacjenta nie uległ znaczącej poprawie. Wynika to ze zmian w stawie spowodowanych długotrwałą chorobą i wcześniejszą terapią hormonalną stosowaną wewnątrzstawowo. Nie stwierdzono pogorszenia objawów. Terapia falą uderzeniową z użyciem urządzenia BTL-6000 SWT TOPLINE jest skuteczną metodą leczenia choroby zwyrodnieniowej stawów kolanowych. W 95% przypadków terapia falą uderzeniową zmniejsza bolesne objawy i poprawia stan funkcjonalny stawów kolanowych. Do zalet terapii falą uderzeniową w leczeniu choroby zwyrodnieniowej zalicza się jej nieinwazyjność, możliwość ambulatoryjnego wykonywania zabiegów bez konieczności przerywania aktywności zawodowej oraz dogodny program zabiegów razy w tygodniu. Odnośnie likwidacji bólu i leczenia nieprawidłowości mikrokrążenia, najskuteczniejszy schemat terapii zakłada wykonanie pięciu zabiegów SWT ze stopniowym zwiększaniem gęstości energii.

12 12 Tytuł: Skuteczność terapii falą uderzeniową (SWT) oraz ciekłym azotem w tendinopatii więzadła rzepki u sportowców. Autorzy: Dobreci D. L. Instytucje: Wydział Fizykoterapii i Medycyny Pracy, Instytut Ruchu, Sportu i Nauki o Zdrowiu, Uniwersytet Vasile Alecsandri w Bacau Źródło: Sport & Society / Sport si Societate;Mar2014 Special Issue, Vol. 14, p223 Cel: Celem niniejszej pracy była optymalizacja istniejących klasycznych metod leczenia stanów zapalnych ścięgien w obrębie więzadła rzepki, opornych na tradycyjne sposoby leczenia, u zawodowych sportowców. Hipotezy: W badaniu postawiono za cel potwierdzenie skuteczności SWT i krioterapii w leczeniu stanów zapalnych ścięgien w obrębie rzepki u sportowców bezskutecznie leczonych wcześniej w tradycyjny sposób. Materiał: Badanie przeprowadzono w Klinice Rehabilitacji Kręgosłupa w Bacau, gdzie zastosowano systemy BTL-6000 SWT i komorę Cryo 6 Zimmer. Metoda: Badaniem objęto grupę 38 sportowców (mężczyzn), w tym 12 siatkarzy, 13 piłkarzy ręcznych, 5 badmintonistów, 3 tenisistów i 3 piłkarzy nożnych. Przez okres 3 miesięcy (poprzedzających eksperyment) badanych poddawano leczeniu steroidowymi i niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi, zastrzykami z kortykosteroidami i elektroterapią, bez żadnych rezultatów. Omawiane leczenie trwało 3 tygodnie i obejmowało dwie sesje tygodniowo, podczas których stosowano SWT i krioterapię (-30 C). Ocenę poziomu bólu prowadzono według wizualnej skali analogowej bólu (VAS). Wyniki i wnioski: Na koniec badania spośród 38 pacjentów u 32 uzyskano bardzo dobre rezultaty, zarówno podczas badania, jak i podczas ocen pośrednich po 1, 2 i 3 miesiącach od zakończenia leczenia. Po 3 miesiącach, 4 sportowców podczas wizyty kontrolnej nadal odczuwało lekki ból podczas treningów, a 2 nie zareagowało na leczenie pozytywnie i na koniec leczenia zostało przekazanych pod opiekę ortopedy w celu przeprowadzenia terapii płytkowymi czynnikami wzrostu (PRP). Po przeanalizowaniu wyników można stwierdzić, że SWT w połączeniu z miejscowymi zabiegami krioterapii w temperaturze -30 C przynosi bardzo korzystne rezultaty w leczeniu stanów zapalnych więzadeł rzepki, opornych na inne formy leczenia. Kolejny pozytywny aspekt, jaki można przywołać po badaniu, polega na utrzymywaniu się korzystnych skutków zastosowanego leczenia również po 3 miesiącach od jego ukończenia.

13 13 Tytuł: Terapia falą uderzeniową u pacjentów z zapaleniem nadkłykcia bocznego kości ramiennej łokieć tenisisty. Autorzy: Ilieva EM, Minchev RM, Petrova NS Instytucje: Wydział Medycyny Fizykalnej i Rehabilitacji, Uniwersytet Medyczny, Płowdiw, Bułgaria Źródło: Folia Med (Plovdiv) Jul-Sep;54(3): Wstęp: Zapalenie nadkłykcia bocznego kości ramiennej, zwane łokciem tenisisty, to stosunkowo powszechna dolegliwość. Próbowano stosować różne rozwiązania terapeutyczne, aby przynieść szybką ulgę w bólu, jednak poprawy nie zaobserwowano po zastosowaniu metod zachowawczych ani zabiegów chirurgicznych. W ciągu ostatnich dekad w Stanach Zjednoczonych i krajach Europejskich, wprowadzono terapię falą uderzeniową (zogniskowaną i radialną) jako preferowaną metodę leczenia przewlekłych stanów zapalnych ścięgien. Celem niniejszego badania było przeprowadzenie ilościowej analizy działania terapii radialną falą uderzeniową u pacjentów z zapaleniem nadkłykcia bocznego kości ramiennej. Pacjenci i metody: Do badania zakwalifikowano 16 pacjentów z zapaleniem nadkłykcia bocznego (9 mężczyzn i 7 kobiet, średnia wieku: 47,2+/-2,3 roku), na które cierpieli przeciętnie od 15,06+/-4,06 miesięcy. Do terapii radialną falą dźwiękową został użyty aparat BTL-5000 SWT, którym wykonano każdemu pacjentowi po 5 zabiegów (raz w tygodniu). Łączna liczba uderzeń wynosiła 2500, przy ciśnieniu 2 bary. Dodatkowo na nadkłykciu bocznym zaaplikowano 1500 uderzeń o częstotliwości 5 Hz, a następnie 500 uderzeń o częstotliwości 10 Hz,, natomiast wzdłuż mięśni 500 uderzeń przy ciśnieniu 2 bary i o częstotliwości 5 Hz. Pacjentów kontrolowano pięciokrotnie: przed rozpoczęciem terapii, bezpośrednio po jej zakończeniu oraz po 3, 6 i 12 miesiącach od jej zakończenia. Oceniano poziom bólu w spoczynku, podczas badania palpacyjnego oraz z zastosowaniem próby Thomsena i wizualnej skali analogowej (VAS). Wykorzystano kwestionariusz oceny subiektywnego odczucia bólu związanych z łokciem tenisisty (PRTEE), według którego ustalano stan funkcjonalny, ograniczenia ruchu w wykonywaniu określonych czynności, jak również ogólną samoocenę. Stwierdzono znaczącą różnicę (p<0,05) pomiędzy średnimi ocenami poziomu bólu (w spoczynku, podczas badania palpacyjnego i według próby Thomsena) przed leczeniem a wynikami uzyskanymi bezpośrednio po leczeniu - spadek wartości utrzymał się po 3, 6 i 12 miesiącach. Wynik VAS spadł z 3,75+/-0,49 przed leczeniem do 2,44+/-0,39 po leczeniu, do 1,94+/-0,46 po 3 miesiącach, i do 0,69+/-0,38 po roku (w spoczynku); z 7,44+/-0,38 przed leczeniem do 4,69+/-0,51 po leczeniu, do 3,56+/-0,40 po 3 miesiącach i do 1,46+/-0,56 po roku (podczas badania palpacyjnego); z 5,87 +/- 0,46 przed leczeniem do 3,5+/-0,29 po leczeniu, 2,5+/-0,40 po 3 miesiącach i 1+/-0,38 po roku - według testu Thomsena. W zakresie bólu, stanu funkcjonalnego i całościowego wyniku ustalonego według skali oceny przez pacjenta (PRTEE) również wykazano statystycznie istotną poprawę (p<0,05) po zakończeniu leczenia i przez cały okres wizyt kontrolnych. Wynik ogólny zmniejszył się z 56,75+/-2,34 przed leczeniem do 39,38+/-3,96 po leczeniu, do 27,53+/-3,7 po 3 miesiącach,i do 13,69+/-4,48 po roku. Na podstawie wyników omawianego badania terapia radialną falą uderzeniową przynosi korzystne efekty w leczeniu zapalenia nadkłykcia bocznego trwającego powyżej 6 miesięcy, jeżeli schorzenie jest oporne na inne, zachowawcze metody leczenia.

14 14 Tytuł: Pozaustrojowa terapia radialną falą uderzeniową w leczeniu zapalenia nadkłykcia bocznego kości ramiennej. Autorzy: Edson Antonio Serrano Instytucje: NEOMEDICA, Lima, Peru Źródło: 16th International Congress of the International Society for Medical Shockwave Treatment / XVI Międzynarodowy Kongres Międzynarodowego Stowarzyszenia Terapii Falą Uderzeniową, 2013 Wstęp: Skuteczność pozaustrojowej fali uderzeniowej wykazano w leczeniu przewlekłych schorzeń ścięgien stawu łokciowego, obręczy barkowej i rozcięgna podeszwowego. To prospektywne badanie potwierdza skuteczność pozaustrojowej terapii falą uderzeniową w leczeniu przewlekłego zapalenia nadkłykcia bocznego kości ramiennej. Metody: Badanie zostało przeprowadzone u 42 pacjentów z zapaleniem nadkłykcia bocznego kości ramiennej. Leczenie pacjentów prowadzono w formie od 3 do 5 cotygodniowych serii 6000 impulsów radialnych falą uderzeniową (BTL-5000 SWT, BTL-6000 SWT) według agresywnego protokołu. Protokół ten, obejmuje 2000 początkowych fal uderzeniowych o działaniu znieczulającym, następnie 2000 fal leczniczych i na koniec 2000 impulsów o działaniu neurostymulującym. Impulsy znieczulające lub neurostymulujące podawane są przy wysokiej częstotliwości Hz, przy bardzo niskim poziomie energii stałej na poziomie 1,5 bara. Za poziomy terapeutyczne uznaje się wielkości powyżej 2 barów, a częstotliwość przebiega malejąco według schematu od 12 do 6 Hz. Badania kontrolne przeprowadzane były po miesiącu, po 2, 3, 4, 5 i 6 miesiącach, z zastosowaniem wizualnej skali analogowej (VAS) bólu w skali od 0 do 10. Podczas wizyty kontrolnej po 6 miesiącach stwierdzono znaczną poprawę aż 27 stawów łokciowych (64,2%), 10 (23,8%) ze znaczną poprawą, 2 (4,7%) z niewielką poprawą i 2 (4,7%) bez zmian. Jedyne drobne powikłanie stwierdzone w danej serii to niewielkie wybroczyny, które pojawiły się u 5 (11, 9%) pacjentów. Omówienie: Ta seria przypadków wykazała korzyści ze stosowania radialnych fal uderzeniowych z wykorzystaniem progresywnego protokołu, obejmującego fale znieczulające przed i po sesji terapeutycznej, w leczeniu zapalenia nadkłykcia bocznego kości ramiennej. Protokoły okazały się skuteczne i bezpieczne w terapii łokcia tenisisty metodą pozaustrojowego leczenia radialną falą uderzeniową. Konieczne jest przeprowadzenie kontrolnych badań przypadku w celu weryfikacji uzyskanych wyników.

15 15 Tytuł: Terapia łączona - leczenie falą uderzeniową i laserem wysokoenergetycznym w urazach więzadeł stawu łokciowego. Autorzy: Carlos Leal, Diana Lemus, Jenny Juschten Instytucje: Fenway Medical, Uniwersytet Bosque, Bogota, Kolumbia Źródło: 17th International Congress of the International Society for Medical Shockwave Treatment / XVII Międzynarodowy Kongres Międzynarodowego Stowarzyszenia Terapii Falą Uderzeniową, 2014 Wstęp: Leczenie urazów więzadeł stawu łokciowego falami uderzeniowymi (SWT) przynosi znakomite wyniki u ponad 75% przypadków. W ciągu ostatnich dziesięciu lat stosowano protokół dwóch zabiegów SWT po 2000 leczniczych impulsów falą uderzeniową powyżej 8 barów, poprzedzonych 2000 uderzeniami przeciwbólowymi o dużej liczbie powtórzeń. Stosowanie tego protokołu przyniosło wskaźnik powodzenia na poziomie 81% w leczeniu przewlekłych urazów więzadeł stawu łokciowego. Protokół zakłada wizytę kontrolną po dwóch tygodniach od ostatniego zabiegu SWT. Jeżeli pacjent zgłasza poprawę poniżej 50% według skali bólu VAS, przechodzi się do trzeciego i ostatniego zabiegu, zwykle z wykorzystaniem urządzenia z większym skupieniem mocy. Zespół badawczy w ciągu ostatniego roku korzystał z laseroterapii wysokoenergetycznej (HIL) w leczeniu dolegliwości bólowych układu mięśniowo-szkieletowego, uzyskując doskonałe wyniki. Postawiono hipotezę, że stosowanie HIL może wpłynąć skutecznie na leczenie bólu w połączeniu z terapią SWT. W niniejszym badaniu porównano wyniki połączenia SWT i HIL podczas trzeciej sesji fal uderzeniowych u pacjentów, u których nie uzyskano poprawy stanu dolegliwości bólowych powyżej 50% podczas badania kontrolnego. Metody: 21 pacjentów zostało poddanych badaniu kontrolnemu. Zdiagnozowano u nich przewlekły uraz ścięgien łokcia w obrębie nadkłykcia bocznego. U pacjentów nie wystąpiła poprawa w zakresie dolegliwości bólowych powyżej 50% według skali VAS na wizycie kontrolnej po dwóch tygodniach od drugiego zabiegu SWT. Badanie objęło 14 pacjentek i 7 pacjentów, których średni wiek wynosił 35,5 lat (rozpiętość lata). Podzielono ich na grupy obejmujące odpowiednio 10 i 11 osób. Obie grupy były zbliżone statystycznie. Badani podpisali formularz świadomej zgody. We wszystkich przypadkach dwa pierwsze zabiegi zostały przeprowadzone z użyciem aparatu do fali uderzeniowej BTL-5000 Power, produkcji BTL Industries, Republika Czeska. Wszyscy pacjenci zostali poddani badaniu i ocenie przez specjalistów z certyfikacją ISMST i ONLAT. W grupie badanej (SWT+HILT) zastosowano progresywny protokół 200 uderzeń po 15 Hz, 200 uderzeń po 10 Hz i 200 uderzeń po 5 Hz, a dodatkowo zaaplikowano 2500 J wiązki laserowej w bolesnym obszarze nadkłykcia. Zabiegi laserem HIL (BTL Industries, Republika Czeska) powtarzane były następnie co 4 dni w czterech kolejnych sesjach. W grupie kontrolnej został zastosowany zwykły protokół 1000 celowanych fal uderzeniowych wytwarzanych przez aparat elektroydrauliczny (MTS Orthogold - OE155 - miękki aplikator kierowany - MTS Medical - Konstancja, Niemcy). Pacjenci byli kontrolowani przez cztery miesiące. Co miesiąc odbywał się rejestr wyników poziomu bólu VAS, wynik w skali Roles i Maudsley, a także były dokumentowane niekorzystne skutki pozabiegowe. Wszystkie dane zostały zarejestrowane i przeanalizowane przy pomocy analizy jednoczynnikowej ANOVA, a wartość p została ustalona na poziomie <0,01. Badanie przeprowadzono niezależnie, bez wsparcia finansowego i rzeczowego ze strony producentów wskazanych urządzeń. Zarówno pacjenci z grupy badanej, jak i z grupy kontrolnej wykazali poprawę pod względem poziomu bólu oraz funkcjonowania podczas czteromiesięcznego okresu kontroli. U pacjentów leczonych terapią łączoną SWT+HIL wystąpiło zmniejszenie bólu o 71% VAS po 5 miesiącach, w porównaniu 70% w grupie kontrolnej SWT. Wyniki w skali Roles i Maudsley okazały się dobre i doskonałe u 70% pacjentów w grupie badanej, w porównaniu z 73% w grupie kontrolnej. 9 na 11 pacjentów zgłosiło poprawę pod względem bólu podczas wizyty kontrolnej po 4 miesiącach w zakresie 25%-50%, a 2 z 11 powyżej 50% w grupie badanej. Wyniki w grupie kontrolnej były zbliżone, tj. 7 z 10 pacjentów zgłosiło poprawę na poziomie 25%-50%, a 3 z 10 powyżej 50%. Wszystkie zgłoszone dane w zakresie leczenia bólu, wyników funkcjonalnych i wskaźników poprawy były nieistotne statystycznie. Nie było pacjentów, u których wystąpiłoby zwiększenie bólu lub jakiekolwiek powikłania. Omówienie: Stosowanie laseroterapii HIL okazało się skuteczne i bezpieczne w leczeniu bólu związanego ze zmianami w obrębie układu mięśniowoszkieletowego. Leczenie falą uderzeniową jest niezwykle pomocne przy regeneracji tkanek, tworzeniu nowych naczyń krwionośnych i procesie gojenia, natomiast leczenie bólu pozostaje problemem zarówno w krótkiej, jak i w długiej perspektywie. Niniejsze badanie przedstawia możliwe zastosowania najkorzystniejszych aspektów obu technologii u pacjentów cierpiących na schorzenia ścięgien. Najlepsze rezultaty uzyskujemy w tych przypadkach leczenia falą uderzeniową, w których nie było konieczne wykonanie trzeciego zabiegu, gdzie ograniczenie bólu sięgnęło 81%, w porównaniu z 71% i 70% u pacjentów objętych badaniem - były to osoby, u których uzyskano słabe wyniki leczenia i konieczne było wykonanie trzeciego zabiegu. W przyszłości należy przeprowadzić badania mające na celu porównanie pacjentów korzystających od początku z SWT oraz połączenia SWT i HIL. Użycie połączonej terapii falą uderzeniową i laseroterapii wysokoenergetycznej wykazało podobne wyniki jak stosowanie samej fali uderzeniowej w zwalczaniu bólu po zakończeniu podstawowej kuracji falą uderzeniową w zakresie leczenia łokcia tenisisty.

16 16 Tytuł: Skuteczność pozaustrojowej terapii falą uderzeniową (SWT) w leczeniu zapalenia nadkłykcia bocznego kości ramiennej u osób w wieku lat. Autorzy: Dobreci Daniel-Lucian, Dobrescu Tatiana Instytucje: Uniwersytet Vasile Alecsandri w Bacău, ul. Mărăşeşti 157, Bacău, , Rumunia Źródło: Procedia - Social and Behavioral Sciences, Volume 137, 9 July 2014 Streszczenie: Po raz pierwszy pozaustrojowe leczenie falą uderzeniową (SWT) zostało zastosowane w 1980 roku do rozdrabniania kamieni nerkowych. Od 1981 zaczęto je również stosować w ortopedii. Dzięki zaangażowaniu niemieckich naukowców dalsze stosowanie fali uderzeniowej nastąpiło po 1990 r. 10 lat później SWT wprowadzono w leczeniu schorzeń układu mięśniowo-szkieletowego. W niniejszym artykule podjęto próbę zaprezentowania skuteczności SWT w leczeniu zapalenia nadkłykcia bocznego u osób w wieku lat, u których leczenie konwencjonalne nie przyniosło rezultatu. Zapalenie nadkłykcia bocznego kości ramiennej występuje u tenisistów (5% przypadków), skrzypków, chirurgów, stomatologów, osób piszących na klawiaturze (praca sekretarska), u osób bardzo często posługujących się myszą komputerową oraz gospodyń domowych. Schorzenie występuje najczęściej w grupie wiekowej lat, szczególnie u tenisistów-amatorów. Leczenie tego schorzenia jest bardzo zróżnicowane i złożone. Dość często zdarzają się jednak nawroty choroby, a wielu pacjentów nie reaguje na leczenie nawet po 3 miesiącach. Badanie doświadczalne przeprowadzono na grupie 43 pacjentów obojga płci, z różnych grup społecznych, u których zdiagnozowano zapalenie nadkłykcia bocznego kości ramiennej. Wcześniej badani byli leczeni klasyczną fizykoterapią, lecz terapia nie przyniosła pożądanych rezultatów. Doświadczenie prowadzono przez okres 5 tygodni. Zabiegi SWT (BTL-5000 SWT) wykonywano dwa razy w tygodniu. Ocenę pacjentów prowadzono w drodze obserwacji i zapisywania poziomów nasilenia bólu podczas badania palpacyjnego i podczas wykonywania codziennych czynności, na początku i na końcu leczenia. Ocenę tę, prowadzono według wizualnej skali analogowej (VAS) bólu. Ostateczne wyniki dowiodły znaczne zmniejszenie się, lub eliminację bólu wśród pacjentów. Można więc stwierdzić, że uzyskano wyniki pozytywne, a terapia SWT okazała się skuteczna u sportowców z zapaleniem nadkłykcia bocznego, którzy nie zareagowali na leczenie konwencjonalne.

17 17 Tytuł: Terapia falą uderzeniową w zapaleniu torebki stawowej stawu ramiennołopatkowego oraz wapnieniem ścięgna tego stawu. Autorzy: Augustin Dima, Simona Popescu, Sebastian Diaconescu, Gina Galbeaza, Victorita Marcu, Daniela Poenaru, Delia Cinteza Instytucje: Institutul National de Recuperare, Bukareszt Źródło: Al 31-lea Congres National de Medicina Fizica si de Recuperare cu Participare Internationala, 2008 Cele Spółki: Określenie skutecznego i bezpiecznego protokołu rehabilitacji medycznej dla pacjentów ze schorzeniami degeneracyjnymi i zapalnymi barku oraz zmianami w obrębie ścięgien o charakterze idiopatycznego zapalenia wapniejącego. Materiały i metody: Do kryteriów kwalifikacji badania zaliczono idiopatyczną chorobę wapniejącą, o przynajmniej 3 miesiącach trwania objawów (bolesność i tkliwość), zwapnienia o średnicy powyżej 2 mm widocznym na badaniu radiograficznym oraz niepowodzeniu leczenia zachowawczego (w tym fizjoterapii, miejscowych zastrzyków znieczulających lub sterydowych, niesteroidowe leki przeciwzapalne). Przed przydzieleniem do grupy badanej wyłączono urazy stożka rotatorów. Badaniem objęto: - grupę A, składającą się z 32 pacjentów przyjętych do placówki i leczonych ambulatoryjnie na IV Wydziale Rehabilitacji Medycznej Krajowego Instytutu Rehabilitacji, w tym 19 mężczyzn i 13 kobiet w wieku lat, z idiopatycznymi zwapnieniami w obrębie ścięgien: 19 zwapnień ścięgna nadgrzebieniowego, 13 zwapnień innych ścięgien stożka rotatora, - grupę kontrolną B, do której należało 16 pacjentów kontrolowanych ambulatoryjnie, 10 zwapnień ścięgna nadgrzebieniowego, 6 zwapnień innych ścięgien stożka rotatora. W miejscach zmian pacjenci często odczuwają ograniczenia mobilności barku, tkliwość i bolesność. Zakres postępowania obejmuje leczenie zachowawcze, w tym stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), fizjoterapii i zastrzyków podbarkowych z kortyzonu. Pacjenci z grupy A korzystali ze standardowej fizykoterapii z wykorzystaniem ultradźwięków, prądów TENS, masażu oraz programu ćwiczeń. Dodatkowo, badani przyjmowali miejscowe zastrzyki znieczulające lub sterydowe oraz niesteroidowe leki przeciwzapalne, wraz z terapią SWT. Pacjenci z grupy kontrolnej B korzystali tylko ze standardowego leczenia zabiegami fizykalnymi, fizjoterapii i programu ćwiczeń. Badani przyjmowali również miejscowe zastrzyki znieczulające lub sterydowe oraz niesteroidowe leki przeciwzapalne, jednak nie byli poddani terapii falami uderzeniowymi. Wykorzystano standardowe programy terapeutyczne określone przez producenta (BTL-5000 SWT), z niewielkimi zmianami parametrów w zależności od poziomu tolerancji u pacjenta. Zakres ciśnienia wynosił 2, 2-2, 5 barów, częstotliwość 10 Hz, a pacjentom podawano w ramach każdej sesji 2300 impulsów fal uderzeniowych. Protokół terapii zakłada cztery sesje terapii falą uderzeniową raz w tygodniu; tylko w trzech przypadkach konieczna była czwarta sesja. Odnośnie subiektywnych objawów, został przeanalizowany wynik według wizualnej skali analogowej (VAS) oraz badania siły uścisku bezbolesnego. Zmiany obiektywnie były badane radiologicznie, z zastosowaniem takich technik obrazowania jak echografia tkanek miękkich oraz badanie MRI. Zmiany radiograficzne w obrębie zwapnień oceniano przed i po leczeniu. Pacjentów proszono o wypełnienie ankiety po każdej sesji SWT, po ostatniej sesji i po trzech miesiącach od ostatniej sesji; dodatkowo przeprowadzono ponowną kontrolę po sześciu miesiącach.