Tatrzańsko-Beskidz ka Spółdz ielnia Producentów GAZDOWIE zaprasza na KULTUROWY, MIĘDZYNARODOWY WYPAS OWIEC

Transkrypt

1 O P I S P R Z E D S I Ę W Z I Ę C I A Tatrzańsko-Beskidz ka Spółdz ielnia Producentów GAZDOWIE zaprasza na KULTUROWY, MIĘDZYNARODOWY WYPAS OWIEC W FORMIE AUTENTYCZNEG O RED YKU NA KRAKOWSKICH BŁONIACH wrzesień październik 2011 I. Cele przedsięwzięcia 1. Upowszechnienie w formie pokazu promocji zanikającej kultury wypasu owiec w Polsce i na Podhalu w formie redyku podhalaoskiego w bezpośredniej styczności ze zwiedzającymi mieszkaocami miasta Krakowa, szczególnie dla młodzieży ze szkół podstawowych i gimnazjalnych jak również studentów Uniwersytetu Rolniczego; 2. Pokazanie społeczności krakowskiej w zasięgu wzroku, żywych pasących się owiec, z pilnującym owczarkiem podhalaoskim, Juhasami w strojach góralskich, oraz danie możliwości obserwacji bezpośredniej produkcji wyrobów regionalnych i tradycyjnych z dojonego mleka owczego, tj. oscypka, bryndzy owczej, bundzu, żętycy. 3. Możliwośd bezpośredniej degustacji tych w/w produktów w formie bezpłatnej promocji przy oryginalnej bacówce przez Górali Juhasów wypasających redyk. 4. Pokazanie w oryginalnej formie a) Naturalnego wypasu z koszarowanie stada owiec; b) Udostępnienie do obserwacji całodobowego zachowania stada i pokazu pasterskiego pilnowania przez Juhasów i psy; c) Pokaz oryginalnego doju owiec przez górali; d) Pokaz tradycyjnego strzyżenia owiec; e) Zaprezentowanie wyrobów z wełny i innych produktów owczych; f) Zaprezentowanie szkołom uczniom w formie prelekcji min w formie wykładu: o kulturze pasterskiej, historii wypasów, o zachowaniu i zwyczajach owiec i po prostu pokazanie owcy, jagnięcia, cakla i zetknięcie młodego Krakowianina i innych gości zwiedzających bezpośrednio z beczeniem na trawie (naturalnej kosiarki) właśnie w Krakowie, aby nie szukad po odległych górach tej zanikającej formy dziedzictwa kulturowego. 1

2 g) Zainteresowanie lokalnej społeczności, w tym studentów i absolwentów Uniwersytetu Rolniczego oraz władz województwa problematyką pasterstwa ginącego źródła kulturotwórczego regionów górskich i pogórza, a tym samym zainspirowanie decydentów problematyką odtworzenia tego elementu ludzkiej działalności dla dobra szeroko pojętego ogółu. h) GŁÓWNY CEL to pokazanie w czasie prezydencji Polski w Unii Europejskiej promocji rolniczej kultury Małopolski z pokazaniem Europie zachowanego unikalnego charakteru naszego dziedzictwa regionalnego obszarów pozamiejskich Podhala i gór, tego redyku żywego pasącego się w centrum Europy w jednym z czynnych ekologicznych terenów zielonych przywróconych do użytkowania w formie tzw. Trwałych Użytków Zielonych z zachowaniem nieodległej w czasie zanikającej kultury historycznej w tej części Europy w górach Karpatach; II. Sposób przeprowadzenia przedsięwzięcia: 1. Podstawowe informacje: Czas wypasu: 1 wrzesieo 31 października (koniec zależny od ilości paszy zielonej i pogody) Miejsce wypasu: ½ działki Błoo Krakowskich od strony Kopca Kościuszki, tj. powierzchnia około 20 ha zgodnie z mapą sytuacyjną (załącznik 1) Ilośd owiec: sztuk Odpowiedzialnośd: zgodnie z uwzględnieniem wszelkich norm kulturowowypasowych, bezpieczeostwa zwierząt i zwiedzających: KAZIMIERZ FURCZOO właściciel redyku i główny organizator Organizacja: PIOTR SENDOR, tel , sendor.piotr@gmail.com 2. Opis i harmonogram Wypas polskich owiec rozpocznie się z dniem 1 września 2011 r. Po miesiącu do bacy podhalaoskiego dołączą na zaproszenie bacowie zagraniczni ze Słowacji, Rumunii, Ukrainy, Czech. Redyki każdego z nich będą trwad około 1 tygodnia, aż do około 31 października (w zależności od zasobności pastwiska i pogody). Podobnie jak w prawdziwym redyku, gdzie stada owiec wędrują po halach w zależności od zasobności bazy żerowej, krakowski redyk będzie ruchomy, przesuwając się przez wyznaczony obszar Błoo wraz ze specjalnie skonstruowaną przewoźną bacówką na lawecie przemieszczaną za pomocą ciągnika. Bieżący obszar wypasu (kwatera) będzie zabezpieczony stałym ogrodzeniem. W czasie wypasu nad stadem będą czuwad 24h/dobę juhasi w strojach regionalnych (zespół 4 osobowy). Na okres nocy oraz w czasie doju 2

3 owce będą gromadzone w zagrodzie tuż obok szałasu juhasów. W czasie trwania redyku przewiduje się liczne atrakcje dla mieszkaoców i turystów, związane z kulturą gór i pogórza. Będą to: W każdą sobotę i niedzielę: o Pokaz udoju owiec i wyrobu oscypków o Prezentacja i degustacja serów góralskich przy dźwiękach góralskiej muzyki o Prezentacje - pokazy rękodzieła ludowego w namiocie Przedsięwzięcie zostanie oprawione w oryginalne ramy kulturowe Podhala. Elementy infrastruktury będą wykonane według prawideł architektury podhalaoskiej (za wyjątkiem ogrodzenia zabezpieczającego), baca oraz juhasi będą pokazywad na czym polega ich rzemiosło w autentycznych strojach ludowych. Mleko owcze będzie przetwarzane według oryginalnych bacowskich receptur sięgających XV wieku. Fotografia 1. Bacowie w strojach ludowych 3

4 Tabela 1. Wyszczególnienie elementów infrastruktury redyku Obiekt Wymiary (dł. x szer.) metraż Funkcja przewoźna bacówka polska 5 x 3 m 15 m 2 wyrób produktów regionalnych przewoźna bacówka dla gości z zagranicy 5 x 3 m 15 m 2 bacówka mieszkalna domek juhaski 4 x 2 m 8 m 2 stróżówka dla obsługi stada koszar drewniany 20 x 30 m 600 m 2 zagroda dla owiec na czas nocy i doju ogrodzenie stałe ok mb mb. obwodu zabezpieczenie lądowiska i kwater Namiot Przewoźna estrada do uzgodnienia z Urzędem Miasta Krakowa do uzgodnienia z Urzędem Miasta Krakowa około 100 m 2 około 200 m 2 Sanitariaty 1,3 x 1,05 m ~ 1 m 2 prelekcje dla odwiedzających, pokazy rękodzieła występy kapel góralskich Obszar wypasu Zabezpieczenie lotniska helikopterów: zgodnie z załączonym schematem wycinek koła o promieniu 150 m od krawędzi lotniska ~ m 2 obszar spasania zwierząt m 2 strefa bezpieczeostwa lądowiska 4

5 Fotografia 2. Bacówka 5

6 Fotografia 3. Bacówka Fotografia 4. Bacówka z elementami wyposażenia turystycznego. 6

7 Rysunek 1. Schemat bacówki i koliby- rzuty 7

8 Fotografia 5. Opcjonalne ogrodzenie ażurowe wysokie zabezpieczające redyk (źródło: WCSERWIS.) Wymiary: 2 x 3,5 m. Fotografia 6. Ogrodzenie ażurowe niskie zabezpieczające lądowisko helikopterów, opcjonalnie redyk (źródło: WCSERWIS.) Wymiary: 1,1 x 2,5 m. 8

9 Fotografia 7. Opcjonalne ogrodzenie ażurowe niskie zabezpieczające lądowisko helikopterów oraz redyk (źródło TOI TOI). Wysokośd: 1,2 m 9

10 3. Imprezy towarzyszące: Integralną częścią wypasu będzie Program edukacyjny oraz międzynarodowa konferencja: a) PROGRAM EDUKACYJNY KARPACKIE HALE WCZORAJ I DZIŚ Cykl wykładów w ramach międzynarodowego redyku na Błoniach krakowskich wrzesieo październik Każdy zainteresowany uzyska informację o specyfice kulturowego chowu i hodowli owiec, właściwościach produktów uzyskiwanych od tych zanikających z łąk zwierząt trawożernych oraz historii pasterstwa gór i Pogórza Karpat ciągnących się przez terytoria Austrii, Czech, Polski, Słowacji, Węgier, Ukrainy i Rumunii. Prelegenci doświadczeni bacowie i absolwenci Uniwersytetu Rolniczego opowiedzą o historii pasterstwa w Karpatach, zwyczajach owiec, wyrobie i walorach produktów regionalnych, tradycyjnych. Prelekcje prowadzone są od poniedziałku do piątku, do południa dla grup zorganizowanych (szkoły podstawowe i ponadpodstawowe, 1 klasa ok. 30 osób), a od południa dla pozostałych zainteresowanych. Każdy wykład składa się z kilkunasto minutowej części merytorycznej i piętnastu minut pokazu naturalnego zachowania zwierząt na pastwisku z komentarzem bacy, wszystko w oprawie regionalnej co do ubioru i zachowania prowadzącego wypas b) MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA DNI KULTURY PASTERSKIEJ KARPAT Pierwszy międzynarodowy Memoriał Karpacki Przyjęcie MEMORIAŁU KARPACKIEGO Karpaty cennym obszarem na terenie Europy stworzenie ponadregionalnego programu wsparcia dla obszarów górskich pasa Karpat Sałasz podstawową jednostką gospodarki rolniczej w Karpatach i głównym beneficjentem programów pomocowych UE w zakresie rolnictwa na obszarach górskich. Debata nt: Rola pasterstwa, a zrównoważony rozwój obszarów górskich w oparciu o ekologiczne metody gospodarowania Spotkanie baców karpackich: termin września 2011 r., Uniwersytet Rolniczy w Krakowie. 10

11 ZAŁĄCZNIK 1. LOKAZLIZACJA PRZEDSIĘWZIĘCIA I ELEMENTÓW INFRASTRUKTURY MAPY SYTUACYJNE 11