Rules in this section apply in any condition of visibility. W prawidle 5 MPZZM obowiązki dotyczące obserwacji określa się następująco:

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Rules in this section apply in any condition of visibility. W prawidle 5 MPZZM obowiązki dotyczące obserwacji określa się następująco:"

Lech Sosnowski
7 lat temu
Przeglądów:

1 4.1.1 Zakres stosowania Wymagania określone w prawidłach rozdziału I są wyrazem dobrej praktyki morskiej i mają szeroki zakres zastosowania. Mają one zastosowanie w każdych warunkach widzialności zarówno wtedy, gdy statki widzą się wzajemnie, jak i podczas gęstej mgły, gdy wykrywają się wzajemnie lub jednostronnie za pomocą radaru albo informują o swojej obecności za pomocą odpowiednich sygnałów mgłowych, ale również i wtedy, gdy nic nie wiedzą nawzajem o swojej obecności. Zakres przedmiotowy tych prawideł nie jest jednolity. Najszersze zastosowanie mają prawidła : 5 obserwacja, 7 ryzyko zderzenia i 8 - działanie w celu uniknięcia zderzenia. Obowiązek przestrzegania wymagań zawartych w tych prawidłach dotyczy wszystkich statków będących w drodze, a także stojących na kotwicy. Prawidło 6, dotyczące szybkości bezpiecznej, ma zastosowanie do wszystkich statków, które są w drodze i posuwają się po wodzie. Określenie wszystkie statki obejmuje nie tylko statki transportowe, ale również okręty wojenne, statki specjalnej służby państwowej, należące do organów administracyjnych, specjalistyczne, szkolne, jachty itp., słowem wszystkie, które w rozumieniu przepisów prawidła 3 a) uważane są za statek. Prawidła 9 i 10, określają zasady zachowania się w wąskich przejściach i w systemach rozgraniczenia ruchu, nie dotyczą w równym stopniu wszystkich statków. Prawa i obowiązki w nich określone są zróżnicowane w zależności od wielkości statków, ich napędu, a także stopnia ograniczenia zdolności manewrowych i charakteru wykonywanej pracy. W prawidle 4 MPZZM krótko, jednoznacznie i wyraźnie określa się zakres stosowania prawideł rozdziału I w sposób następujący: Prawidła niniejszego rozdziału stosuje się do wszelkich warunków widzialności. W oryginalnym tekście angielskim prawidło 4 brzmi następująco: Rules in this section apply in any condition of visibility Obserwacja W prawidle 5 MPZZM obowiązki dotyczące obserwacji określa się następująco: 56 Każdy statek powinien stale prowadzić właściwą obserwację zarówno wzrokową i słuchową, jak i za pomocą wszystkich dostępnych środków w istniejących okolicznościach i warunkach odpowiednich do pełnej oceny sytuacji i ryzyka zderzenia.

2 Oryginalny tekst angielski prawidła 5 brzmi następująco: Look-out Every vessel shall at all times maintain a proper look-out by sight and hearing as well as by all available means appropriate in the prevailing circumstances and conditions so as to make a full appraisal of the situation and of the risk of collision Zakres przedmiotowy prawidła 5 Skuteczność zapobiegania zderzeniom we współczesnej żegludze w dużym, a często w decydującym stopniu zależy od prowadzenia właściwej obserwacji. W większości wypadków zderzeń statków rozpatrywanych przez sądy i izby morskie zaniedbanie prawidłowej obserwacji było przyczyną, lub miało związek przyczynowy, ze zderzeniem. Dlatego ranga obserwacji w prawie drogi morskiej niepomiernie wzrosła. W 1972 roku po raz pierwszy w przepisach o zapobieganiu zderzeniom na morzu poświęcono oddzielne prawidło wyłącznie obserwacji. Współczesne pojęcie obserwacji daleko wykracza poza ramy tradycyjnej służby na oku ukształtowanej w ubiegłym wieku. Prawidło 5 rozszerza to pojęcie zgodnie ze współczesnymi wymaganiami i możliwościami. Obowiązkiem utrzymywania właściwej obserwacji objęte są wszystkie statki, niezależnie od rodzaju napędu, wykonywanej czynności czy pozostawania w drodze. Obserwację należy prowadzić stale, w każdych warunkach widzialności, zarówno w dzień jak i w nocy. Prowadzenie należytej obserwacji oznacza wykorzystanie do tego celu wszystkich dostępnych środków, jakie w istniejących okolicznościach i warunkach są odpowiednie do pełnej oceny sytuacji i ryzyka zderzenia. Pod pojęciem obserwacji należy rozumieć nie tylko obserwację wzrokową, ale również nasłuch, a także obserwację za pomocą odpowiednich środków technicznych. Prawidło wprawdzie nie wylicza środków o jakie tutaj chodzi, ale niewątpliwie do aktualnie najważniejszych i na pewno najpopularniejszych należy radar. Na podkreślenie zasługuje to, że prawidło precyzuje cel obserwacji. Celem tym jest zapewnienie pełnej oceny sytuacji, w jakiej znajduje się własny statek w stosunku do innych obserwowanych statków i obiektów, a zwłaszcza zapewnienie oceny, czy nie rozwija się sytuacja stwarzająca ryzyko zderzenia. A zatem celem obserwacji jest nie tylko wykrycie wystarczająco wcześnie innych statków i obiektów, ale również ocena parametrów ich ruchu i przewidywanie rozwoju sytuacji. Dla zapewnienia pełnego wykonania tych zadań potrzebna jest odpowiednia organizacja służb wachtowych. 57

3 Rys. 13. Diagram manewrowy Cockcrofta Diagram oparty jest na założeniu, że echa statków obserwowane w poszczególnych sektorach zbliżają się w sposób powodujący sytuację nadmiernego zbliżenia, manewry mają miejsce na pełnym morzu, gdzie jest dość miejsca do manewrowania. Jak z powyższego diagramu wynika, gdy echo zbliża się z sektora A, tzn. z kierunku zawartego między kątem kursowym 330 i 30 O, należy zmienić kurs w p r a w o o wartość O. Gdy echo zbliża się z sektora B, tzn. z kierunku zawartego między kątem kursowym 30 O a kątem kursowym około 90 O, to należy zmienić kurs w p r a w o o taką wartość, żeby echo znalazło się na lewym kącie kursowym wynoszącym co najmniej 30 O. Przy czym granica tego sektora nie leży dokładnie na trawersie, lecz może różnić się o kilkanaście stopni. 154

4 Gdy echo zbliża się z sektora C, tzn. z kierunku zawartego między kątem kursowym około 90 i 112,5 O, to należy zmienić kurs w l e w o o taką wartość, żeby echo znalazło się za rufą lub prawie za rufą. Gdy echo zbliża się z sektora D, tzn. z kierunku zawartego między kątem kursowym 112,5 i 150 O, to należy zmienić kurs w l e w o o taką wartość, żeby echo znalazło się za rufą. Gdy echo zbliża się z sektora E, tzn. z kierunku zawartego między kątem kursowym 150 i 210 O, to należy zmienić kurs w l e w o o około 30 O. Gdy echo zbliża się z sektora F, tzn. z kierunku zawartego między kątem kursowym 210 i 292,5 O, to należy zmienić kurs w p r a w o o taką wartość, żeby echo znalazło się za rufą. Gdy echo zbliża się z sektora G, tzn. z kierunku zawartego między kątem kursowym 292,5 a 330 O, należy zmienić kurs w p r a w o o taką wartość, żeby echo znalazło się na lewym trawersie. Powyższą zasadę należy oczywiście traktować jako sugestię czy zalecenie, pamiętając jednocześnie o podanych na rysunku odległościach do echa podczas zmiany kursu. Stosować ją można tylko z uwzględnieniem aktualnych warunków i okoliczności, zwłaszcza gdy istnieje wystarczająca przestrzeń na wykonanie takich manewrów Zachowanie się statku po usłyszeniu sygnału mgłowego Prawidło 19 e) reguluje sposób zachowania się statku, który nawigując w warunkach ograniczonej widzialności usłyszy sprzed swego trawersu sygnał mgłowy innego statku, którego nie widzi wzrokowo. Sytuacja taka powstaje wówczas, gdy statek zbliży się do innego statku na taką odległość, że nie ma już możliwości podjęcia działania w celu uniknięcia nadmiernego zbliżenia; statek w zasadzie już znalazł się w takiej sytuacji. Do tego może dojść na skutek albo zbyt późnego wykrycia statku przeciwnego, albo podjęcia nieskutecznego działania w celu uniknięcia takiej sytuacji, albo wreszcie na skutek niemożności podjęcia odpowiedniego działania zapobiegawczego i świadomego decydowania się na znaczne zbliżenie. Zbliżenie statków, przy którym jest możliwość słyszenia sygnałów mgłowych które zazwyczaj uważane jest za nadmierne, nie zawsze musi stwarzać ryzyko zderzenia. Dotyczy to zwłaszcza przypadków, gdy statki są zmuszone wymijać się w niewielkich odległościach (np. w wąskich przejściach, w systemach 155

Podobne dokumenty

Spis treści. Słowo wstępne

Spis treści. Słowo wstępne Spis treści Słowo wstępne Rozdział 1 Wiadomości ogólne 13 1.1 Pojęcie prawa drogi morskiej 13 1.2 Zakres przedmiotowy mpdm 14 1.3 Cel i znaczenie mpdm 14 1.4 Kolizje, ich przyczyny i skutki 16 1.5 Konwencja