P R O G N O Z A O D D Z I A Ł Y W A N I A N A Ś R O D O W I S K O

Transkrypt

1 P R O G N O Z A O D D Z I A Ł Y W A N I A N A Ś R O D O W I S K O DLA POTRZEB ZMIANY MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Gmina Sochocin Zachód Ciechanów, październik 2013 rok

2 2 Spis treści W S T Ę P Informacja o zawartości, głównych celach projektu zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gmina Sochocin Zachód oraz jego powiązania z innymi dokumentami Informacja o metodach zastosowanych przy sporządzaniu prognozy Propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji postanowień projektu zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gmina Sochocin Zachód oraz częstotliwości jej przeprowadzania Istniejący stan środowiska oraz potencjalne zmiany tego stanu w przypadku braku realizacji projektowanego dokumentu Charakterystyka stanu i funkcjonowania środowiska Potencjalne zmiany środowiska w przypadku braku realizacji zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gmina Sochocin Zachód Stan środowiska na obszarach objętych przewidywanym znaczącym oddziaływaniem Istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji projektowanego dokumentu, w szczególności dotyczące obszarów podlegających ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody Cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym i krajowym oraz sposoby ich realizacji w projekcie planu Przewidywane znaczące oddziaływania Informacja o transgranicznym oddziaływaniu na środowisko Rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko Rozwiązania alternatywne do rozwiązań zawartych w projektowanym dokumencie wraz z uzasadnieniem ich wyboru oraz opis metod dokonania oceny prowadzącej do tego wyboru albo wyjaśnienie braku rozwiązań alternatywnych - biorąc pod uwagę cele i geograficzny zasięg dokumentu oraz cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność Streszczenie w języku niespecjalistycznym Podstawa prawna i wykorzystane materiały... 55

3 3 W S T Ę P Celem niniejszej prognozy oddziaływania na środowisko jest między innymi określenie i ocena skutków wpływu ustaleń zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dotyczącego zachodniej części gminy Sochocin na środowisko przyrodnicze i warunki życia ludzi w aspekcie ekorozwoju. Zakres przestrzenny opracowania obejmuje obszar położony we wsiach: Baraki, Budy Gutarzewskie, Ciemniewo, Gutarzewo, Kępa, Koliszewo, Podsmardzewo i Smardzewo określony w uchwałach Rady Gminy Sochocin: Nr XVII/127/2012 z dnia 28 listopada 2012 roku; w sprawie przystąpienia do sporządzenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gmina Sochocin Zachód dla terenów położonych we wsiach: Baraki, Budy Gutarzewskie, Ciemniewo, Gutarzewo, Kępa, Koliszewo, Podsmardzewo i Smardzewo; Nr XXIV/193/2013 z dnia 20 września 2013 r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gminy Sochocin dla terenu położonego we wsi Smardzewo. Uwzględnia również powiązania z sąsiednimi terenami w zakresie: zasobów i walorów przyrodniczych, ciągłości powiązań ekologicznych oraz jakości poszczególnych elementów środowiska. Szczegółowy zakres zagadnień, które powinna zawierać prognoza oddziaływania na środowisko określa art. 51 ust. 2 ustawy z dnia 3 października 2008 roku o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Dotyczy to wszystkich projektów dokumentów planistycznych także miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, dla których obecnie nie ma już odrębnych uregulowań w tym zakresie. Niniejsze opracowanie: 1) zawiera: a) informacje o zawartości, głównych celach projektowanego dokumentu oraz jego powiązaniach z innymi dokumentami, b) informacje o metodach zastosowanych przy sporządzaniu prognozy, c) propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji postanowień projektowanego dokumentu oraz częstotliwości jej przeprowadzania, d) informacje o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko, e) streszczenie sporządzone w języku niespecjalistycznym;

4 4 2) określa, analizuje i ocenia: a) istniejący stan środowiska oraz potencjalne zmiany tego stanu w przypadku braku realizacji projektowanego dokumentu, b) stan środowiska na obszarach objętych przewidywanym znaczącym oddziaływaniem, c) istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji projektowanego dokumentu, w szczególności dotyczące obszarów podlegających ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, d) cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i krajowym, istotne z punktu widzenia projektowanego dokumentu, oraz sposoby, w jakich te cele i inne problemy środowiska zostały uwzględnione podczas opracowywania dokumentu, e) przewidywane znaczące oddziaływania, w tym oddziaływania bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe, średnioterminowe i długoterminowe, stałe i chwilowe oraz pozytywne i negatywne, na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru, a także na środowisko, a w szczególności na: różnorodność biologiczną, ludzi, zwierzęta, rośliny, wodę, powietrze, powierzchnię ziemi, krajobraz, klimat, zasoby naturalne, zabytki, dobra materialne, z uwzględnieniem zależności między tymi elementami środowiska i między oddziaływaniami na te elementy; 3) przedstawia: a) rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem realizacji projektowanego dokumentu, w szczególności na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru, b) biorąc pod uwagę cele i geograficzny zasięg dokumentu oraz cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru - rozwiązania alternatywne do rozwiązań zawartych w projektowanym dokumencie wraz z uzasadnieniem ich wyboru oraz opis metod dokonania oceny prowadzącej do tego wyboru albo wyjaśnienie braku rozwiązań alternatywnych, w tym wskazania napotkanych trudności wynikających z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy. Zakres i stopień szczegółowości opracowania został uzgodniony z określonymi ustawowo organami. Dla projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego organami uzgadniającymi są regionalny dyrektor ochrony środowiska i państwowy powiatowy inspektor sanitarny.

5 5 1. Informacja o zawartości, głównych celach projektu zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gmina Sochocin Zachód oraz jego powiązania z innymi dokumentami Projekt zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gmina Sochocin Zachód (projekt planu) dotyczy obszaru położonego w zachodniej części gminy Sochocin o łącznej powierzchni około 99 ha. Projekt planu sporządzany jest w związku z uchwałą Rady Gminy Sochocin Nr XVII/127/2012 z dnia 28 listopada 2012 roku w sprawie przystąpienia do sporządzenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gmina Sochocin Zachód, dla terenów położonych we wsiach: Baraki, Budy Gutarzewskie, Ciemniewo, Gutarzewo, Kępa, Koliszewo, Podsmardzewo i Smardzewo oraz uchwałą Rady Gminy Sochocin Nr XXIV/193/2013 z dnia 20 września 2013 r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gminy Sochocin dla terenu położonego we wsi Smardzewo. Obejmuje część tekstową, stanowiącej treść uchwały (projektu planu), która składa się z czterech rozdziałów: I. Ustalenia ogólne; II. Ustalenia dotyczące całego obszaru objętego planem; III. Ustalenia szczegółowe dotyczące wyznaczonych terenów: 1. Baraki, 2. Budy Gutarzewskie, 3. Ciemniewo, 4. Gutarzewo, 5. Kępa, 6. Koliszewo, 7. Podsmardzewo, 8. Podsmardzewo. IV. Ustalenia końcowe. Integralną częścią projektu planu jest również część graficzna, na którą składa się 17 rysunków w skali 1:2 000, rozstrzygnięcie o sposobie rozpatrzenia uwag do projektu planu i rozstrzygnięcie o sposobie realizacji zapisanych w planie inwestycji z zakresu infrastruktury technicznej, które należą do zadań własnych gminy oraz zasadach ich finansowania. W granicach obszaru objętego planem wyznaczone zostały tereny o różnym przeznaczeniu i różnych zasadach zagospodarowania, oznaczone odpowiednimi symbolami i liniami rozgraniczającymi, zgodnie z rysunkiem planu. Są to: - tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej (z usługami nieuciążliwymi jako funkcją uzupełniającą), oznaczone na rysunku planu symbolem MN;

6 6 - tereny zabudowy rekreacji indywidualnej, oznaczone na rysunku planu symbolem ML; - tereny zabudowy zagrodowej w gospodarstwach rolnych, oznaczone na rysunku planu symbolem RM; - tereny usług, oznaczone na rysunku planu symbolem U; - teren zabytkowego parku podworskiego, oznaczony na rysunku planu symbolem ZPZ; - tereny upraw rolnych i zieleni nieurządzonej, oznaczone na rysunku planu symbolem R.Z; - tereny lasów, oznaczone na rysunku planu symbolem ZL; - tereny przeznaczone do zalesienia, oznaczone na rysunku planu symbolem ZLD; - tereny dróg publicznych: - drogi główne klasy G, oznaczone na rysunku planu symbolem KDG; - drogi zbiorcze klasy Z - KDZ; - drogi lokalne klasy L - KDL; - drogi dojazdowe klasy D - KDD; - tereny dróg wewnętrznych oznaczone na rysunku planu symbolem KDW. Celem regulacji zawartych w planie jest: stworzenie warunków dla aktywizacji społeczno gospodarczej gminy Sochocin, umożliwienie zmiany dotychczasowego sposobu zagospodarowania terenów objętych planem, określenie: przeznaczenia terenów oraz linii rozgraniczających tereny o różnym przeznaczeniu lub różnych zasadach zagospodarowania; zasad ochrony i kształtowania ładu przestrzennego; wymagań wynikających z potrzeb kształtowania przestrzeni publicznych, zasad ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego; zasad ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków; parametrów i wskaźników kształtowania zabudowy i zagospodarowania terenu, w tym linii zabudowy, gabarytów obiektów i wskaźników intensywności zabudowy; szczegółowych zasad i warunków scalania i podziału nieruchomości; granic i sposobów zagospodarowania terenów podlegających ochronie, ustalonych na podstawie odrębnych przepisów, a także obszarów szczególnego zagrożenia powodzią i obszarów osuwania się mas ziemnych; szczególnych warunków zagospodarowania terenów oraz ograniczenia w ich użytkowaniu, w tym zakaz zabudowy; zasad modernizacji, rozbudowy i budowy systemów komunikacji i infrastruktury technicznej;

7 7 sposobu i terminów tymczasowego zagospodarowania, urządzania i użytkowania terenów; stawek procentowych, na podstawie których ustala się jednorazową opłatę z tytułu wzrostu wartości nieruchomości na skutek uchwalenia planu. Podstawą merytoryczną rozwiązań funkcjonalno-przestrzennych oraz innych ustaleń zawartych w projekcie planu, z punktu widzenia stanu i funkcjonowania środowiska, jego wrażliwości i odporności na degradację, zdolności do regeneracji walorów i zasobów było opracowanie ekofizjograficzne. Rozpoznanie uwarunkowań przyrodniczych realizacji określonych funkcji przestrzeni możliwe było również dzięki przeprowadzonej wizji terenu objętego projektem planu. W procesie przygotowywania projektu planu uwzględnione zostały również dokumenty planistyczno-programowe dotyczące obszaru gminy, powiatu i województwa. Są to następujące dokumenty: 1. Gminne Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Sochocin przyjęte zostało uchwałą Rady Gminy Sochocin Nr XV/78/2000 z dnia 22 września 2000 roku i zmienione uchwałą Rady Gminy Sochocin Nr IV/25/2007 z dnia 31 stycznia 2007 roku 1. Wielokierunkowe rozpoznanie uwarunkowań rozwoju gminy pozwoliło na identyfikację grup problemów wymagających rozwiązania, które sformułowano jako cele rozwoju gminy. Jako główny cel rozwoju gminy Sochocin przyjęto: Osiągnięcie wszechstronnego rozwoju obszaru zapewniającego poprawę życia mieszkańców, ograniczenie strefy ubóstwa i bezrobocia, przy zachowaniu równowagi między aktywnością gospodarczą a ochroną środowiska przyrodniczego i kulturowego, poszanowaniem zasobów z uwagi na ich ograniczoność. W dostosowaniu do pełnionych zadań, studium składa się z dwóch części. Część I zawiera uwarunkowania i diagnozę stanu zagospodarowania przestrzennego gminy, część II - kierunki zagospodarowania przestrzennego gminy. Podstawowe zasady zagospodarowania przestrzennego gminy Sochocin określone zostały w odniesieniu do wyodrębnionych w strukturze wewnętrznej obszaru stref: Strefa A - o podwyższonym reżimie ochrony z dominującą funkcją turystycznowypoczynkową i rolnictwem organicznym w granicach obszaru chronionego krajobrazu; Strefa B - leśno-rolniczej przestrzeni produkcyjnej o zwiększonym reżimie ochrony z osadnictwem wiejskim rozproszonym; 1 Obszar dla którego dokonano zmiany funkcji, wskazany został w uchwale Rady Gminy nr XX/132/2006 z dnia 21 marca 2006 r. i dotyczy części obrębu geodezyjnego Kępa.

8 8 Strefa C - strefa rolniczej przestrzeni produkcyjnej z osadnictwem wiejskim skupionym w historycznie wykształconych ośrodkach oraz częściowo rozproszonym. Zasady te zostały sformułowane w zakresie: 1) budownictwa i architektury krajobrazu; 2) w zakresie gospodarki leśnej; 3) w zakresie gospodarki rolnej i melioracji. Program ochrony środowiska gminy Sochocin sporządzony został w 2004 roku. Określa priorytety i działania ekologiczne gminy, które są zgodne z polityką ekologiczną państwa, województwa i powiatu. Program będzie realizowany przez cele długoterminowe (priorytety) obejmujące lata oraz przez cele krótkoterminowe (cele szczegółowe) w ramach każdego z celów długoterminowych realizowane w latach Cele długoterminowe sformułowane zostały w sposób następujący: Priorytet 1. Racjonalna gospodarka odpadami i zmniejszenie zagrożenia ekologicznego; Priorytet 2. Racjonalna gospodarka wodno ściekowa i ochrona wód; Priorytet 3. Dążenie do utrzymania dobrej jakości powietrza; Priorytet 4. Dążenie do podnoszenia i utrzymywania jak najwyższej jakości gleb; Priorytet 5. Ochrona walorów przyrodniczych i zwiększenie lesistości gminy; Priorytet 6. Edukacja ekologiczna. Program ochrony środowiska jest narzędziem wdrażania polityki ekologicznej w gminie. Oznacza to konieczność monitorowania zmian zachodzących w gminie poprzez regularne ocenianie stopnia jego realizacji w odniesieniu do stopnia realizacji założonych działań, przyjętych celów, a także ustalania rozbieżności pomiędzy założonymi celami i działaniami a ich wykonaniem. Monitoring ma istotne znaczenie informacyjne ale głównym jego celem jest usprawnienie procesów zarządzania Programem. Zarządzanie to dotyczy zarówno działań bieżących jak i okresowo dokonywanych ocen i aktualizacji celów i priorytetów. System monitoringu Programu ochrony środowiska składa się z monitoringu społecznego (odczucia i skutki) oraz: - monitoringu środowiska realizowanego przez Wojewódzką Inspektorat Ochrony Środowiska przy udziale innych jednostek organizacyjnych i naukowo badawczych (np. IMiGW, RZGW); - monitoringu Programu realizowanego przy pomocy systemu mierników jego efektywności: ekonomicznych (związanych z procesem finansowania inwestycji ochrony środowiska), ekologicznych (określających stan środowiska i jego zmiany) i społecznych: (np. udział społeczeństwa w działaniach związanych z ochroną środowiska).

9 9 Strategia rozwoju gminy Sochocin na lata jest wykładnią priorytetów, jakimi powinien kierować się samorząd lokalny przy podejmowaniu istotnych decyzji i planowaniu budżetu gminy do 2015 roku. Dokument ten uwzględnia uwarunkowania i szanse, które wynikają ze wstąpienia Polski do Unii Europejskiej i które pozwolą na przekształcenie gminy Sochocin w dobrze funkcjonującą gminę na poziomie europejskim. Punktem wyjścia dla opracowania Strategii były uwarunkowania rozwoju gminy, z jej słabymi i mocnymi stronami oraz wynikającymi z nich szansami i zagrożeniami. Przeprowadzone analizy były pomocne do określenia misji gminy odpowiadającej potrzebom i aspiracjom jej mieszkańców, która została sformułowana następująco: Poprawa jakości życia mieszkańców gminy Sochocin poprzez społeczno gospodarczy i przestrzenny rozwój gminy. Określając misję gminy wskazano cztery cele strategiczne dla wyznaczonych polityk (Polityka społeczna - Cel 1. Sochocin gminą wysokiego poziomu życia mieszkańców; Polityka gospodarcza - Cel 2. Sochocin gminą stabilnej gospodarki; Polityka ekologiczna - Cel 3. Sochocin gminą przyjazną dla środowiska; Polityka przestrzenna - Cel 4. Sochocin gminą planowego rozwoju przestrzennego) oraz i cele operacyjne, które wiążą się ze sobą i uzupełniają w ramach obszarów strategicznych: Tak określoną wizję rozwoju gminy należy traktować jako proces rozwojowy, przyczyniający się do wzrostu konkurencyjności i rangi gminy przede wszystkim w otoczeniu regionalnym i krajowym. Przyszłość gminy Sochocin w nowej sytuacji społeczno-gospodarczej kraju (po wstąpieniu do Unii Europejskiej), w dużym stopniu uzależniona będzie od jej mieszkańców. Wiedza, umiejętności, kreatywność i przedsiębiorczość społeczności lokalnej mają coraz większy udział w stymulowaniu rozwoju gospodarczego. Jedną z podstawowych przesłanek umożliwiających realizację Strategii jest określenie źródeł ich finansowania, którymi będą środki pochodzące z budżetu oraz środki pozabudżetowe (np. pozyskane z Europejskiego Funduszu Społecznego, Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego, Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata ). Lokalny plan rozwoju gminy Sochocin na lata jest po Strategii rozwoju gminy Sochocin na lata drugim dokumentem programującym. Uszczegóławia on zapisy Strategii, nadając im charakter operacyjny. Uwzględnia wszystkie obszary określone w Strategii i wytycza dla nich trzy przekrojowe kierunki rozwoju. Są to: Rozwój rolnictwa i innych alternatywnych źródeł dochodu; Rozwój infrastruktury technicznej ze szczególnym uwzględnieniem działań na rzecz poprawy środowiska naturalnego; Rozwój infrastruktury społecznej, turystyki i kultury.

10 10 Na podstawie celów wyznaczonych w Strategii, formułuje kierunki działań do 2013 roku. Do każdego kierunku przyporządkowane są konkretne zadania, których realizacja powinna przyczynić się do rozwoju gminy Sochocin - gminy o nowoczesnym rolnictwie, czystym środowisku naturalnym, gdzie człowiek i przyroda wzajemnie się uzupełniają. Plan rozwoju lokalnego służy jako punkt odniesienia dla działań o charakterze rozwojowym, podejmowanych wyłącznie z zasobów środków własnych, jak również pozwoli określić wysokość interwencji z funduszy unijnych. Stanowi kompleksową, perspektywiczną koncepcję określającą cele rozwoju oraz warunki, zasady i etapy ich osiągania. Będzie pomocny w ubieganiu się o środki finansowe z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej, dlatego jego ważną częścią jest system finansowania zadań w obecnym okresie programowania Unii Europejskiej ( ). Przy tworzeniu dokumentu punktem odniesienia była diagnoza, która pozwoliła na ogólną ocenę stanu istniejącego i wyznaczenie głównych kierunków rozwoju gminy Sochocin. Instrument ten umożliwi podejmowanie decyzji w najbliższej przyszłości. 2. Powiatowe Strategia rozwoju powiatu płońskiego stanowi podstawę racjonalnej polityki i działalności rozwojowej powiatu płońskiego. Składa się z trzech części: - Część I Opis sytuacji istniejącej - zawiera szeroką analizę uwarunkowań w sferze przyrodniczej, społecznej i gospodarczej; - Część II - Uwarunkowania rozwoju - Analiza SWOT określa możliwości rozwoju powiatu; - Część III Cele formułuje strategiczne cele powiatu płońskiego. W zakresie ochrony środowiska przyjęte zostały następujące cele: dbałość o utrzymanie i poprawę stanu naturalnego środowiska, oszczędne gospodarowanie zasobami, wspieranie technologii przyjaznych środowisku oraz propagowanie ekologicznego stylu produkcji i konsumpcji. Program ochrony środowiska wraz z planem gospodarki odpadami w powiecie płońskim do 2011 r. określa priorytety i działania zmierzające do realizacji misji sformułowanej następująco: Zarządzanie środowiskiem szansą zrównoważonego rozwoju powiatu płońskiego. Dokument stanowi również podstawę realizacji strategicznych działań z zakresu ochrony środowiska naturalnego i gospodarki odpadami na obszarze powiatu płońskiego. Jest także źródłem informacji o przyrodniczych uwarunkowaniach rozwoju powiatu.

11 11 Program zawiera zadania dla dwóch etapów: tj. zadania realizowane w latach oraz realizowane do roku Określone w Programie główne priorytety ekologiczne powiatu (zmniejszenie zanieczyszczenia środowiska naturalnego, ochrona wód i racjonalna gospodarka ściekowa, kształtowanie krajobrazu leśnego, zapobieganie i przeciwdziałanie zagrożeniom ekologicznym i zgodna z prawem gospodarka odpadami, edukacja ekologiczna, zrównoważony rozwój gospodarczy) oraz przyporządkowane im działania zostały uwzględnione zarówno w ustaleniach dotyczących całego obszaru objętego planem jak i (pośrednio) w ustaleniach szczegółowych dotyczących wyznaczonych terenów. Realizacja przyjętych w Programie celów umożliwi harmonijny rozwój społeczno- gospodarczy powiatu płońskiego oraz stworzy warunki do poprawy jakości życia i zrównoważonego rozwoju. Ważne znaczenie w aspekcie zagospodarowania przestrzennego gminy Sochocin mają również dokumenty wojewódzkie: Strategia rozwoju województwa mazowieckiego do roku 2020 Program ochrony środowiska województwa mazowieckiego na lata z uwzględnieniem perspektywy do 2018 roku oraz Program zwiększania lesistości dla województwa mazowieckiego do roku Strategia rozwoju województwa mazowieckiego do roku 2020, stanowiąca aktualizację Strategii z roku 2001, uchwalona została przez Sejmik Województwa Mazowieckiego w dniu 29 maja 2006 r. uchwałą Nr 78/06 2. W dokumencie znajdują się zapisy celów i kierunki działań uwzględniające zmiany zewnętrznych i wewnętrznych uwarunkowań rozwoju regionu, a także determinanty unijnej i krajowej polityki regionalnej. Strategia konstytuuje działania podejmowane przez władze województwa, jest też ważnym punktem odniesienia dla powstających na poziomie województwa dokumentów programowych i planistycznych, w tym regionalnego programu operacyjnego, strategii sektorowych, programów, planów i działań. Program ochrony środowiska województwa mazowieckiego na lata z uwzględnieniem perspektywy do 2018 roku stanowi aktualizację dokumentu z 2007 roku. Przyjęty został przez Sejmik Województwa Mazowieckiego Uchwałą Nr 104/12 z dnia 13 kwietnia 2012 roku. Jest to już trzeci program ochrony środowiska jaki został opracowany dla Mazowsza. Sporządzony został w układzie zbliżonym do układu Polityki ekologicznej państwa w latach z perspektywą do roku W wyniku zmiany sytuacji społeczno-gospodarczej oraz uwarunkowań prowadzenia polityki rozwoju, zaistniała konieczność aktualizacji tego dokumentu. Projekt zaktualizowanej Strategii rozwoju województwa mazowieckiego do 2030 roku przeszedł już etap konsultacji społecznych i na posiedzeniu 9 września 2013 roku, Sejmik Województwa Mazowieckiego skierował dokument pod obrady komisji sejmikowych -

12 12 Program uwzględnia najważniejsze uwarunkowania środowiskowe wynikające z opracowań strategicznych, określa konieczne przedsięwzięcia oraz szacunkowe koszty niezbędne do ich wykonania, wskazuje realizatorów poszczególnych działań, a tym samym stanowi politykę ekologiczną województwa mazowieckiego. Program jest spójny z nadrzędnym dokumentem wytyczającym cele i kierunki działań w zakresie polityki ekologicznej województwa jakim jest Strategia rozwoju województwa mazowieckiego do roku 2020 i stanowi jej uszczegółowienie w odniesieniu do zagadnień środowiskowych. Program zwiększania lesistości dla województwa mazowieckiego do roku 2020 uchwalony został przez Sejmik Województwa Mazowieckiego w dniu 19 lutego 2007 roku uchwałą Nr 18/07. Stanowi cenny materiał wyjściowy do rozpoznania uwarunkowań przyrodniczych i społeczno gospodarczych, nakreśla docelową wizję systemu obszarów leśnych regionu, a także wskazuje konkretną przestrzeń, w obrębie której samorządy gminne powinny rozważać zmiany przeznaczenia gruntów w tym kierunku. 2. Informacja o metodach zastosowanych przy sporządzaniu prognozy Podstawowym celem niniejszej prognozy jest określenie wpływu, na środowisko przyrodnicze oraz na zdrowie i warunki życia ludzi, realizacji ustaleń projektu zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gmina Sochocin Zachód opracowanego dla terenów położonych we wsiach: Baraki, Budy Gutarzewskie, Ciemniewo, Gutarzewo, Kępa, Koliszewo, Podsmardzewo i Smardzewo, określonych w uchwale Rady Gminy Sochocin Nr XVII/127/2012 z dnia 28 listopada 2012 roku w sprawie przystąpienia do sporządzenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Sochocin oraz uchwale Rady Gminy Sochocin Nr XXIV/193/2013 z dnia 20 września 2013 r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gminy Sochocin dla terenu położonego we wsi Smardzewo. Prognoza oddziaływania projektu planu na środowisko opiera się na następujących założeniach: procesy zachodzące obecnie w środowisku będą dalej występować przy zmianie jedynie ich intensywności; sporządzone opracowanie ekofizjograficzne 3 stanowi stan odniesienia dla charakterystyki stanu i funkcjonowania środowiska przyrodniczego; Zawarte w opracowaniu ekofizjograficznym informacje posłużyły do analizy funkcjonowania środowiska przyrodniczego w chwili obecnej i porównania go z przewidywanymi zmianami w wyniku realizacji ustaleń projektu planu; 3 Opracowanie ekofizjograficzne jest dokumentacją sporządzaną przed przystąpieniem do prac planistycznych i ma służyć uwzględnieniu uwarunkowań przyrodniczych w konstruowaniu planu zagospodarowania przestrzennego w celu zapewnienia trwałości podstawowych procesów przyrodniczych oraz odnawialności zasobów środowiska.

13 13 na ocenę możliwych przemian poszczególnych elementów środowiska wpływ ma stopień realizacji ustaleń planu założono pełną realizację ustaleń; zagospodarowanie przestrzenne terenów objętych planem i ich sąsiedztwa między innymi w zakresie realizacji infrastruktury technicznej będzie zgodne z kierunkami określonymi w Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Sochocin; równoczesne opracowywanie prognozy oddziaływania na środowisko i projektu planu w celu wypracowania najkorzystniejszych dla środowiska rozwiązań. W opracowaniu zastosowano przede wszystkim metodę opisową, którą wykorzystano analizując głównie stan środowiska na obszarach objętych przewidywanym znaczącym oddziaływaniem. Stan środowiska w wielu przypadkach odniesiono do poziomu gminy Sochocin, powiatu płońskiego lub województwa mazowieckiego przy wykorzystaniu dostępnych danych statystycznych z Banku Danych Lokalnych. W punkcie 8. prognozy (Przewidywane znaczące oddziaływania) przeprowadzona została ocena potencjalnego oddziaływania na komponenty środowiska przyrodniczego i zasoby kulturowe. Prognozowane skutki umieszczono w syntetycznej tabeli, przedstawiającej powiązania przyczynowo-skutkowe poszczególnych zamierzeń inwestycyjnych, wynikających z realizacji określonych w projekcie planu funkcji terenów. Dotyczą one terenu objętego projektem planu jak również terenów sąsiednich. Ze względu na ogólny charakter ustaleń planu oraz nieokreślony (prawdopodobnie odległy) horyzont czasowy ich realizacji, bardzo utrudnione jak i obciążone poważnym błędem byłoby wykonanie oceny o dużej szczegółowości. 3. Propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji postanowień projektu zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gmina Sochocin Zachód oraz częstotliwości jej przeprowadzania W obowiązujących przepisach prawnych nie ma bezpośredniego odniesienia do metod analizy skutków realizacji postanowień miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego ani częstotliwości ich przeprowadzania. Punktem wyjścia do tych analiz może być art. 32. ustawy z dnia 27 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym: ust.1. W celu oceny aktualności studium i planów miejscowych wójt, burmistrz albo prezydent miasta dokonuje analizy zmian w zagospodarowaniu przestrzennym gminy, ocenia postępy w opracowywaniu planów miejscowych i opracowuje wieloletnie programy ich sporządzania w nawiązaniu do ustaleń studium z uwzględnieniem,, wniosków w sprawie sporządzenia lub zmiany planu miejscowego.

14 14 ust.2. Wójt, burmistrz albo prezydent miasta przekazuje radzie gminy wyniki analiz, o których mowa w ust. 1, po uzyskaniu opinii gminnej lub innej właściwej, w rozumieniu art. 8, komisji urbanistyczno-architektonicznej, co najmniej raz w czasie kadencji rady ( ). Przeprowadzona analiza zmian w zagospodarowaniu przestrzennym stanowić może element oceny skutków realizacji postanowień planu na środowisko. Ponieważ projekt planu zawiera szereg ustaleń minimalizujących negatywny jego wpływ (m.in. Zasady ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego w Rozdziale II. Ustalenia dotyczące całego obszaru objętego planem), nie przewiduje się potrzeby wykonywania szczegółowej analizy skutków jego realizacji w zakresie oddziaływania na środowisko. Szczególnie istotny dla utrzymania aktualnego stanu środowiska jest zakaz lokalizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, określonych w przepisach odrębnych, za wyjątkiem dróg oraz sieci i urządzeń infrastruktury technicznej. W dalszej perspektywie czasowej istotne byłoby również prowadzenie cyklicznych obserwacji dotyczących użytkowania gruntów (użytki rolne, lasy, zalesienia, tereny zainwestowane: osiedlowe i komunikacyjne) przy sporządzaniu oceny aktualności planów miejscowych tj. przynajmniej 1 raz na 4 lata 4. W zakresie jakości poszczególnych komponentów środowiska (powietrze, wody powierzchniowe, wody podziemne, gleby, klimat akustyczny) analizy mogą być prowadzone w oparciu o dane uzyskane z państwowego monitoringu środowiska oraz na podstawie, sporządzanych raportów z wykonania gminnego programu ochrony środowiska. 4. Istniejący stan środowiska oraz potencjalne zmiany tego stanu w przypadku braku realizacji projektowanego dokumentu 4.1. Charakterystyka stanu i funkcjonowania środowiska Charakterystyka stanu i funkcjonowania środowiska przeprowadzona w niniejszym opracowaniu obejmuje zasoby przyrodnicze stanowiące ważne uwarunkowania rozwoju przestrzennego gminy oraz jakość środowiska związana przede wszystkim z presją ze strony człowieka. Szczegółowy opis stanu i funkcjonowania środowiska przyrodniczego na obszarze objętym planem oraz w odniesieniu do niektórych komponentów środowiska również na terenach sąsiednich, zawiera wykonane, na etapie przystąpienia do sporządzenia projektu planu, opracowanie ekofizjograficzne 5. 4 Zgodnie z art. 32 ust. 1i ust. 2 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym w celu oceny aktualności studium i planów miejscowych wójt, burmistrz albo prezydent miasta dokonuje analizy zmian w zagospodarowaniu przestrzennym gminy, ocenia postępy w opracowywaniu planów miejscowych i opracowuje wieloletnie programy ich sporządzania w nawiązaniu do ustaleń studium, z uwzględnieniem decyzji zamieszczonych w rejestrach oraz wniosków w sprawie sporządzenia lub zmiany planu miejscowego. Wójt, burmistrz albo prezydent miasta przekazuje radzie gminy wyniki z tych analiz, po uzyskaniu opinii gminnej lub innej właściwej komisji urbanistyczno-architektonicznej, co najmniej raz w czasie kadencji rady. 5 Zakres opracowania ekofizjograficznego reguluje Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 roku w sprawie opracowań ekofizjograficznych.

15 15 Obszar objęty planem obejmujący to obszar o znacznym zróżnicowaniu hipsometrycznym i genetycznym form rzeźby terenu. Stanowi niewielki fragment płaskiej równiny morenowej położonej w przewadze na wysokości m n.p.m. Ta jednostka geomorfologiczna, utworzona w wyniku budującej działalności lodowca i wód lodowcowych, położona na wysokości m n.p.m., stanowi fragment większej jednostki - Równiny Raciąskiej 6, gdzie ostrość form została złagodzona przez procesy peryglacjalne i postglacjalne. Dość monotonna powierzchnia równiny urozmaicona jest pojedynczymi wydmami i ciągami wydmowymi. Generalnie spadek i ukształtowanie terenu nie stwarzają ograniczeń w sposobie użytkowania i zagospodarowania przestrzennego terenów położonych w obrębie równiny morenowej oraz tarasu nadzalewowego rzeki Wkry i Łydy (w dolinie rzeki Raciążnicy nie wykształciły się tarasy wyższe). Ograniczenia w zagospodarowaniu wynikają z występowania obszarów zagrożonych powodzią o prawdopodobieństwie wystąpienia 1% tj. raz na 100 lat zidentyfikowanych w dolinie rzeki Wkry i Łydyni 7 oraz wysokiego poziomu wód gruntowych w obrębie tarasu nadzalewowego. W wielu przypadkach wody te, występujące w piaskach lub piaszczystych przewarstwieniach wśród mułków, stabilizują się płycej niż 2 m p.p.t. Występowanie pierwszego, przypowierzchniowego poziomu wód gruntowych 8 oraz jego zasobność i głębokość występowania uzależnione jest od budowy geologicznej i rzeźby terenu. Jest to warstwa wodonośna bardzo zmienna i nieciągła. W dolinie rzeki Wkry i jej dopływów zwierciadło wody gruntowej zalega w większości od powierzchni terenu do głębokości około 1-2 m p.p.t. Dla osadnictwa najbardziej przydatne są tereny lekko nachylone stwarzające dobre warunki spływu wód atmosferycznych. Zróżnicowane stosunki wodne oraz różny skład mechaniczny gruntów ma wpływ na znaczne zróżnicowanie typów i gatunków gleb występujących na analizowanym obszarze. Gleby wykształcone zostały z czwartorzędowych plejstoceńskich piasków i glin oraz holoceńskich utworów deluwialnych, rzecznych i bagiennych. Wykorzystywane są przede wszystkim na potrzeby rolnictwa, które jest wiodącym działem gospodarki w gminie. Użytki rolne zajmują ogółem ha, co stanowi 66,8% 9 powierzchni gminy. 6 Równina Raciąska w większości równina piaszczysta o wykształconych wydmach z miejscowymi odsłonięciami glin morenowych. Położona jest na przedpolu zasięgu ostatniego zlodowacenia, wzdłuż odpływu wód glacjalnych, których dawny szlak odzwierciedla dziś górna Wkra i jej dopływ Raciążnica. 7 W opracowanym Studium dla obszarów nieobwałowanych narażonych na niebezpieczeństwo powodzi obszary zagrożenia powodziowego dla rzeki Wkry i Łydyni, na mapach w skali 1: określony został zasięg przestrzenny zalewu dla wód o przepływach prawdopodobnych 1% (raz na 100 lat) i 5% (raz na 20 lat). Na mapach tych zaznaczone zostały również strefy zagrożenia osuwiskowego. Studium to zachowuje ważność do dnia sporządzenia mapy zagrożenia powodziowego. 8 We wzajemnej więzi hydraulicznej z pierwszą warstwą wodonośną pozostają wody wgłębne, związane z występowaniem na zmiennej głębokości międzymorenowych piasków i żwirów. 9 Na podstawie Strategii rozwoju powiatu płońskiego zawierającej dane z ewidencji gruntów Starostwa Powiatowego w Płońsku.

16 16 Tabela 1. Struktura użytków rolnych 10 w obrębach geodezyjnych objętych zmianą miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gmina Sochocin Zachód Obszar obręb geodezyjny Baraki obręb geodezyjny Budy Gutarzewskie obręb geodezyjny Ciemniewo obręb geodezyjny Gutarzewo obręb geodezyjny Kępa obręb geodezyjny Koliszewo obręb geodezyjny Podsmardzewo obręb geodezyjny Smardzewo gmina Sochocin powiat płoński Udział użytków rolnych w powierzchni ogółem (%) grunty orne Struktura użytków rolnych (%) sady łąki pastwiska 72,4 77,8-0,7 21,5 78,6 68,4-19,4 12,2 83,1 59,5 0,1 17,7 22,7 75,9 68,1-11,0 20,9 28,4 75,6 0,4 0,9 23,1 85,5 75,9 0,1 1,7 22,3 72,6 85,6-7,4 7,0 86,5 91,3 1,2 2,7 4,8 66,8 79,8 0,70 4,5 15,0 78,6 82,4 2,10 9,9 5,6 Udział użytków rolnych w powierzchni ogółem analizowanych obrębów geodezyjnych (Baraki, Budy Gutarzewskie, Ciemniewo, Gutarzewo, Kępa, Koliszewo, Podsmardzewo i Smardzewo) jest zróżnicowany i związany jest z występowaniem dużych kompleksów leśnych. W Kępie wskaźnik ten jest ponad dwukrotnie niższy od wskaźnika średniego dla gminy Sochocin (28,4% w Kępie wobec 66,8% w gminie). Udział sadów w strukturze użytków rolnych większości analizowanych obrębów geodezyjnych jest znikomy (do 0,1% powierzchni użytków rolnych), jedynie w Smardzewie udział sadów wynoszący 1,2% jest blisko dwukrotnie wyższy dla analogicznego w skali całej gminy (0,7%). Są to głównie sady przydomowe nie mające większego znaczenia w towarowej produkcji sadowniczej. 10 Wartości szacunkowe określone na podstawie podstawowego opracowania ekofizjograficznego sporządzonego do obecnie obowiązującego planu, danych statystycznych oraz Strategii rozwoju powiatu płońskiego zawierającej dane z ewidencji gruntów Starostwa Powiatowego w Płońsku.

17 17 W strukturze użytków rolnych dominują grunty orne, których udział w powierzchni użytków rolnych waha się od 59,5% (Ciemniewo) do 91,3% (Smardzewo). Najlepszymi jakościowo glebami są gleby skupione w 2 - pszennym dobrym kompleksie gleboworolniczym. Do tego kompleksu zaliczane są gleby nieco mniej urodzajne niż do kompleksu pierwszego (przeważnie są to gleby zwięźlejsze i trudniejsze do uprawy) oraz gleby o nieco lżejszym składzie mechanicznym warstw powierzchniowych, lecz tylko te, które na podstawie posiadanych właściwości zalicza się do gleb pszennych. Okresowo są one gorzej przewietrzane albo wykazują nieznaczne niedobory wody. Na glebach tego kompleksu udają się wszystkie rośliny uprawne. W klasyfikacji bonitacyjnej gleby te są zaliczane do klasy III. Największe skupiska gleb o dużych wartościach użytkowych (klasy IIIb) występują w postaci nieregularnych płatów w środkowej części obszaru, na zachód od zwartej zabudowy wsi Budy Gutarzewskie oraz na obu brzegach rzeki Raciążnicy. Z piasków tarasu nadzalewowego wykształciły się gleby V i VI klasy bonitacyjnej i występują one na większości analizowanego obszaru, głównie w jego wschodniej części tj. we wsiach: Baraki, Gutarzewo i Kępa. Skupione są w 6 żytnim słabym i 7 żytnim bardzo słabym kompleksie glebowo-rolniczym. W skład kompleksu 6 go wchodzą głównie gleby wytworzone z piasków słabo gliniastych głębokich oraz piasków gliniastych lekkich podścielonych płytko piaskiem luźnym lub żwirem piaszczystym. Są one ubogie w składniki pokarmowe, nadmiernie przepuszczalne i mają słabą zdolność zatrzymywania wody (są okresowo lub trwale zbyt suche), co staje się czynnikiem ograniczającym działanie stosowanych nawozów mineralnych. Niewykorzystane przez rośliny składniki są bardzo szybko wymywane z gleby. W klasyfikacji bonitacyjnej gleby tego kompleksu zaliczane są do klasy IVb i V. Do kompleksu 7 żytniego bardzo słabego należą najsłabsze gleby wytworzone z piasków luźnych i piasków słabo gliniastych przechodzących w piasek luźny lub żwir. Gleby te są ubogie w składniki pokarmowe, a jednocześnie przeważnie trwale zbyt suche. Są to gleby klasy bonitacyjnej VIz, głównie przeznaczone pod uprawę roślin zbożowo-pastewnych i ziemniaków. Cechują się niskimi plonami i znikomymi efektami ekonomicznymi. Ponieważ ich użytkowanie rolnicze jest mało efektywne, racjonalnym sposobem zagospodarowania jest na przykład zalesienie. Lokalizacja zalesień powinna zapewniać zmniejszenie rozdrobnienia i rozproszenia kompleksów leśnych oraz tworzenie korytarzy ekologicznych pomiędzy dużymi kompleksami leśnymi. W użytkach zielonych duży udział mają użytki zielone średnie jakościowo (kompleks 2z). Łąki i pastwiska występujące w dolinie rzeki Wkry oraz rzeki Raciążnicy to trwałe użytki zielone zaliczane głównie do IV i V klasy bonitacyjnej. Wykorzystanie gruntów na cele rolnicze jest zróżnicowane przestrzennie, co związane jest głównie z występowaniem lasów i terenów zadrzewionych.

18 18 Największe kompleksy leśne znajdujące się w północno-zachodniej i północnej części gminy Sochocin od strony północnej sąsiadują z analizowanymi obrębami geodezyjnymi. Mniejsze, izolowane kompleksy o dużym znaczeniu biocenotycznym i walorach krajobrazowych rozproszone są na pozostałym obszarze. Zbiorowiska leśne na analizowanym terenie są analogiczne do zbiorowisk Niziny Północnomazowieckiej, występują tu: bory sosnowe na siedliskach o najniższej żyzności. Głównym składnikiem drzewostanu jest sosna, często występuje brzoza i topola. Bory sosnowe mają słabo rozwinięte podszycie, wykazują niską odporność na antropopresję i wysokie zagrożenie pożarowe. Bory sosnowe świeże na wydmach pełnią funkcje glebochronne, natomiast bory sosnowe wilgotne występujące w obniżeniach międzywydmowych, o wysokim poziomie wody gruntowej, pełnią funkcję wodochronną, stabilizując poziom wód gruntowych na obszarach wydmowych. Występują wyłącznie w uroczysku Kępa Majorat 11 ; bory mieszane (sosna i dąb) z rozwiniętą warstwą krzewów i runa zajmują siedliska ubogie i średnio żyzne na utworach piaszczystych. Pełnią funkcję glebochronną. Ze względu na wysokie zagrożenie pożarowe i podatność na inwazje szkodników nie powinny być intensywnie wykorzystywane dla potrzeb produkcyjnych ani rekreacyjnych. Niewielkie powierzchnie w dolinie rzeki Wkry na terenach podmokłych i bagiennych zajmują olsy (olsza czarna, wierzba, brzoza). Mają rozwinięte piętro krzewów oraz runa i wykazują duży stopień naturalności. Pełnią funkcję wodochronną poprzez regulację spływów powierzchniowych i ich retencjonowanie. Są ostoją dzikiej zwierzyny w ciągach powiązań faunistycznych. Stanowią dominujący typ zbiorowiska leśnego na analizowanym terenie i terenie gminy Sochocin. lasy łęgowe i olszowe zachowały się one na niewielkim obszarze, na ogół w mozaice z użytkami zielonymi. Lasy łęgowe (wierzby, jesiony, wiązy) rosną w dolinach rzek, lasy olszowe - olsy (olsza czarna, wierzba, brzoza) rosną na terenach podmokłych bagiennych. Mają rozwinięte piętro krzewów i runa i wykazują wysoki stopień naturalności głównie w składzie drzewostanów. Pełnią funkcję wodochronną poprzez regulację spływów powierzchniowych i ich retencjonowanie oraz są ostoją dzikiej zwierzyny w ciągach powiązań faunistycznych 12. Są niekorzystne dla rekreacji ze względu na wilgotność i mroczność siedlisk. Powierzchnie leśne tworzą kompleksy o dużej różnorodności siedliskowej, co sprzyja tworzeniu biocenoz odpornych na antropopresję, w tym na użytkowanie rekreacyjne. Przeważająca część lasów na analizowanym obszarze to lasy suche. 11 Zgodnie z Programem Ochrony Środowiska gminy Sochocin, Sochocin 2004 rok. 12 Zgodnie z Programem Ochrony Środowiska gminy Sochocin, Sochocin 2004 rok.

19 19 Jedynie niewielkie kompleksy leśne położone w dolinach rzecznych (rzeki Wkry, Łydyni i Raciążnicy) charakteryzują się nadmiernym uwilgotnieniem. Kompleksy leśne, znajdujące się w bezpośrednim powiązaniu z system dolin rzecznych i obniżeń terenowych są ważnym walorem środowiska przyrodniczego analizowanego terenu, natomiast ze względu na mało korzystny mikroklimat podmokłych siedlisk ich przydatność do rekreacji jest ograniczona. W dolinach rzeki Wkry, Łydyni i Raciążnicy oraz w obniżeniach terenowych zwierciadło wód gruntowych zalega płycej niż 1,5 m p.p.t. są to obszary mokre i podmokłe. Na wzniesieniach oraz w dalszej odległości od dolin rzecznych zwierciadło to występuje głębiej, do powyżej 3 m p.p.t. Pierwszy poziom to przypowierzchniowe wody gruntowe, bezpośrednio uzależnione od opadów atmosferycznych. Okresowe wahania zwierciadła wody są również ściśle uzależnione od stanu wody w ciekach. W miarę wzrostu odległości od obszarów dolinnych mniejsza jest ta zależność i wahania okresowe są w większym stopniu zależne od wielkości i intensywności opadów atmosferycznych. Pod względem hydrograficznym analizowany teren znajduje się w bezpośredniej zlewni Wkry oraz: część zachodnia w zlewni jej prawostronnego dopływu rzeki Raciążnicy; Całkowita długość rzeki Raciążnicy wynosi 56,9 km, z czego na analizowanym terenie znajduje się 7,4 km odcinek. Rzeka wypływa w rejonie miejscowości Klusek, płynie w kierunku wschodnim i uchodzi do Wkry w okolicach wsi Sochocin na km rzeki. Raciążnica posiada silnie rozwiniętą sieć rowów i kanałów z licznymi połączeniami w górnym biegu z dorzeczami Sierpienicy i Potoku Zadębie. Raciążnica jest w około 75% uregulowana, w tym na terenie gminy Sochocin uregulowany jest ponad kilometrowy, zachodni odcinek rzeki. Pozostały, dolny bieg rzeki jest w stanie naturalnym: przebieg jest kręty, na trasie widoczne są liczne meandry. Notowane w okresie wiosennym wysokie stany wody są przyczyną lokalnych wystąpień wody z koryta. Towarzyszące takim stanom wód duże prędkości przepływu oraz intensywne podmywanie brzegów na łukach są przyczyną erozji skarp koryta i powstawania lokalnych osuwisk. część wschodnia w zlewni jej lewostronnego dopływu - rzeki Łydyni; Łydynia to największy dopływ Wkry o długości 72 km, posiadający ujście na północnyzachód od Sochocina, w rejonie Gutarzewa na km biegu rzeki 13. Miejscami, między innymi w dolnym odcinku, nurt rzeki jest wolniejszy, a koryto wcina się głębiej w podłoże i znacznie zwęża. 13 Źródła rzeki znajdują się na Wzniesieniach Mławskich w okolicach wsi Budy Garlińskie w zabagnionym i zatorfionym obszarze.

20 20 Urozmaicony, kręty bieg rzeki w przyujściowym odcinku sprawia, że brzegi rzeki na terenie gminy Sochocin są poddawane intensywnym procesom erozji. Szczególnie zagrożone osuwiskami są brzegi rzeki na odcinkach: (brzeg lewy); (brzeg lewy); - od km do granicy z gminą Ojrzeń (brzeg lewy i prawy). Z dopływów Łydyni na terenie gminy Sochocin znajduje się dolny odcinek rzeki Obrębówki, która uchodzi do Łydyni w sąsiedztwie granicy z gminą Ojrzeń na 3 kilometrze biegu rzeki. Rzeka Wkra o całkowitej długości 249,1 km i powierzchni zlewni 5322 km 2 przepływa przez analizowany teren w jego środkowej części. Na ten teren wpływa w rejonie miejscowości Kępa na km biegu rzeki i dalej płynie w południowo-wschodnim kierunku. Koryto rzeki ma szerokość około 30 m 45 m (lokalnie osiąga szerokość 60 m) a głębokość - od 2 m do 4 m (lokalnie 6 m). Przebieg doliny nie tworzy linii prostej, rzeka posiada liczne zakola. Warunki naturalne predysponują Wkrę do turystycznego użytkowania jako wodny szlak kajakowy - rzeka na przeważającej długości posiada liczne walory (meandry, brzegi dostępne w wielu miejscach, niewiele przeszkód wodnych), a spływ nią nie wymaga dużego stopnia zaawansowania w turystyce kajakowej. Ma zatem największe znaczenie w uregulowaniu stosunków wodnych nie tylko analizowanego terenu ale całej gminy Sochocin oraz wpływa na rozwój gospodarczy rejonu. Przez większą część roku Wkra płynie swoim korytem, które jest wypełnione również przy stanach niskich, natomiast przy większych przepływach tj. podczas wiosennych roztopów i letnich wezbrań, płynie całą szerokością doliny. W czasie wysokich stanów wody rzeka zalewa nadbrzeżne pola i łąki. Amplituda wahań ekstremalnych stanów wód waha się od około 0,5 do 1,5 m. Najwyższe stany wód w rzece mają miejsce głównie w okresie zimowym, najniższe przeważnie w lecie. Przy bardzo wysokich stanach wód tj. w czasie wiosennych roztopów, najniżej położone partie dna doliny są okresowo zalewane wodami powodziowymi, przy czym okresowe wylewy nie wykraczają poza obręb tarasu zalewowego 14. W opracowanym przez Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Warszawie studium dla obszarów narażonych na niebezpieczeństwo powodzi dla rzeki Wkry, określony został zasięg przestrzenny zalewu w dolinie rzeki dla wód o przepływach maksymalnych o prawdo-podobieństwie pojawiania się równym 0,5% (raz na 200 lat), 1% (raz na 100 lat) oraz 5% (raz na 20 lat). 14 W związku z planowaną zabudową hydrotechniczną Wkry, w tym odbudową piętrzeń w gminie Sochocin w przyszłości można spodziewać się zmian w reżimie wodnym rzeki takich jak wyrównywanie niskich stanów wody, wychwytywanie i sterowanie wodami powodziowymi.

21 21 Na opracowanych mapach zaznaczone zostały również strefy zagrożenia osuwiskowego. Na analizowanym terenie zagrożenie osuwiskami występuje na kilku odcinkach, gdzie Wkra tworzy strome i zerodowane zbocza. Zagrożenie dla stateczności skarp zboczy występuje przede wszystkim na zewnętrznych łukach meandrów, gdzie tworzą się strome zerwy brzegowe: - na zachód od Gutarzewa na odcinku ; - w rejonie miejscowości Budy Gutarzewskie na odcinku ; - na południe od miejscowości Kępa na odcinku Największe osuwiska powodują wody wielkie, które po wystąpieniu z koryta płyną całą doliną i skracając swój bieg znacznie zwiększają spadek i prędkość wody. Przyczyną erozji bocznej brzegów są głównie nadmierne spadki doliny oraz miejscami spadki dna, natomiast postępująca erozja koryta rzeki jest skutkiem między innymi likwidacji piętrzeń młyńskich. Na rzece Wkrze zachowały się jeszcze pozostałości po licznych, istniejących w okresie przed i po II wojnie światowej, jazach młyńskich 15, między innymi w rejonie miejscowości Kępa i Gutarzewo. Dolina rzeki Wkry, Łydyni, Raciążnicy i ich niewielkich dopływów (w większości rowów melioracyjnych) oraz zagłębienia terenowe stanowią obszary najbardziej narażone na powstawanie zastoisk wilgotnego powietrza, powstawanie i utrzymywanie się mgieł a także gromadzenie się zanieczyszczeń (są to tereny inwersyjne). Na tych terenach w ciepłej porze roku parowanie wód przypowierzchniowych jest szczególnie duże, a tym samym wysoka wilgotność powietrza. W okresie zimowym często występują przymrozki. Obszary położone poza dolinami rzecznymi i terenowymi obniżeniami, dostatecznie przewietrzane charakteryzują się dobrymi warunkami klimatu lokalnego. Na kształtowanie się warunków klimatycznych analizowanego terenu wpływ mają również kompleksy leśne, nie tylko położone w części terenu objętego planem, ale też w ich sąsiedztwie. Tereny leśne łagodzą dobowe ekstrema temperatury w ich obrębie oraz wpływają modyfikująco na warunki wilgotnościowe i wietrzne - głównie poprzez ograniczenie prędkości i siły wiatrów oraz wzrost częstości występowania cisz. Charakteryzują się specyficznymi warunkami klimatycznymi i oddziałują na warunki klimatyczne terenów do nich przyległych. W obrębie terenów zalesionych zróżnicowanie warunków mikroklimatycznych zależne jest od składu gatunkowego drzewostanu, wieku drzew i ich zwartości. Powietrze leśne ma częściowo zmieniony skład chemiczny w związku z obecnością bakteriobójczych olejków eterycznych. 15 W granicach byłego województwa ciechanowskiego istniało w tym okresie 17 siłowni wodnych, produkujących energię dla potrzeb młynów.