Przegląd rynków wschodzących

Transkrypt

1 Listopad 2015 r. Przegląd rynków wschodzących Informacje ogólne Po słabym trzecim kwartale, w październiku rynki światowe zanotowały odbicie, a większość poszczególnych rynków i regionów wypracowała solidne zyski. Doniesienia na temat sytuacji ekonomicznej i polityki pieniężnej na rynkach rozwiniętych były mieszane; Rezerwa Federalna USA nieoczekiwanie zaczęła sygnalizować skłonność do podwyższenia stóp procentowych, pomimo umiarkowanych danych z rynku pracy, natomiast Europejski Bank Centralny sugerował możliwość rozszerzenia programu luzowania ilościowego, choć wskaźniki wzrostu w strefie euro zdawały się umacniać. W październiku, indeks MSCI Emerging Markets poszedł w górę o 7,1%, a indeks MSCI World zanotował wzrost o 8,0% (w obydwu przypadkach w USD). Decydującym czynnikiem stymulującym odbicie na rynkach wschodzących i rozwiniętych było najwyraźniej złagodzenie niepokojów dotyczących globalnego wzrostu, podsycanych przez słabe dane ekonomiczne i spadki na chińskich giełdach. Choć wrześniowe dane o produkcji przemysłowej i inwestycjach w środki trwałe w Chinach były wciąż obniżone, wzrost produktu krajowego brutto (PKB) za trzeci kwartał na poziomie 6,9% wyprzedził rynkowe oczekiwania, natomiast zaniżone wyceny akcji na tle średnich historycznych oraz kolejne cięcia stóp procentowych i poziomów wymaganych rezerw przez Ludowy Bank Chin miały korzystny wpływ na nastroje inwestorów w kraju i na świecie. W rezultacie, zarówno Chiny, jak i Hongkong wypracowały solidne zyski za omawiany miesiąc, dzięki powrotowi łowców okazji na te rynki. Oznaki przyspieszającego wzrostu gospodarczego obserwowane są w całej Azji. Najbardziej prężnym rynkiem regionu była Indonezja, która odbiła się po bardzo słabym trzecim kwartale dzięki nasilonym działaniom stymulacyjnym i nadziejom na większe inwestycje ze strony USA po pierwszej wizycie prezydenta Widodo w Stanach Zjednoczonych. Korea Południowa i Tajwan to dwa spośród kilku rynków w dużej mierze opartych na nowych technologiach, w których zanotowano wzrost produkcji przemysłowej i liczby nowych zamówień wraz z osłabieniem się trendu związanego z opróżnianiem magazynów w sektorze technologii informatycznych. Indie z kolei były najsłabszym rynkiem regionu, który w październiku zanotował niewielki zysk w konsekwencji słabszych danych ekonomicznych i niezbyt dobrego początku sezonu publikowania kwartalnych zysków. Jeżeli chodzi o inne rynki wschodzące, w Europie Środkowej i na Bliskim Wschodzie zwroty były zróżnicowane. Szczególnie dobrze radziła sobie Turcja (w okresie poprzedzającym wybory) oraz Grecja (po zakończeniu testów wytrzymałościowych tamtejszych banków), natomiast słabe wyniki notowały rynki środkowoeuropejskie, na czele z Polską, gdzie prounijny rząd sprzyjający międzynarodowym przedsiębiorcom został zastąpiony w wyniku wyborów przez ugrupowanie ukierunkowane bardziej nacjonalistycznie, a także rynki bliskowschodnie, gdzie oznaki spadku krajowej dynamiki na kilku rynkach pod wpływem niższych cen ropy wywoływały ostrożność inwestorów. W Ameryce Łacińskiej, utrzymujące się trudności polityczne i niezmiennie słabe dane dotyczące krajowej gospodarki ograniczyły zyski wypracowane przez Brazylię, natomiast Meksyk radził sobie lepiej, wraz z dobrą koniunkturą w sektorze usług napędzającym rozwój gospodarczy. W zaliczanej do nowych rynków wschodzących Argentynie, poprawa danych o wzroście gospodarczym oraz nieoczekiwanie dobry wynik bardziej prorynkowego kandydata w pierwszej rundzie wyborów prezydenckich wywołały nagłe odbicie na rynku. Przegląd regionalny Wzrost PKB Chin za trzeci kwartał na poziomie 6,9% rok do roku przewyższył rynkowe oczekiwania; dobra koniunktura w obszarach usług i konsumpcji zniwelowała niekorzystny wpływ słabszych wyników produkcji i eksportu. Dla porównania, w drugim kwartale gospodarka urosła o 7,0% rok do roku. Ludowy Bank Chin obniżył w październiku swoje referencyjne stopy depozytowe i kredytowe o 25 punktów bazowych (0,25%) do odpowiednio 1,5% i 4,35%. Stopa wymaganych rezerw bankowych także została obniżona o 50 punktów bazowych (0,5%).

2 Była to szósta obniżka stóp procentowych przez chiński bank centralny od listopada 2014 r. oraz czwarta redukcja stopy obowiązkowych rezerw w 2015 r. Po trzech miesiącach wzrostu dynamiki, wartość indeksu wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych poszła w dół z 2,0% rok do roku w sierpniu do 1,6% rok do roku we wrześniu, przede wszystkim w wyniku słabszej inflacji cen żywności. Wzrost produkcji przemysłowej zwolnił we wrześniu do 5,7% rok do roku, w porównaniu z 6,1% rok do roku w sierpniu. Inwestycje w środki trwałe wzrosły w okresie pierwszych dziewięciu miesięcy roku o 10,3% rok do roku, w porównaniu ze wzrostem o 10,9% rok do roku w pierwszych ośmiu miesiącach 2015 r. Sprzedaż detaliczna rosła jednak we wrześniu w niezmiennie solidnym tempie 10,9% rok do roku, czyli minimalnie szybciej w porównaniu ze wzrostem o 10,8% rok do roku w sierpniu. Podczas październikowego plenum Komitetu Centralnego rządzącej Komunistycznej Partii Chin, ratyfikowano trzynasty plan pięcioletni i zniesiono tzw. politykę jednego dziecka, w celu poprawy warunków demograficznych w kraju. Według danych szacunkowych Banku Korei, w trzecim kwartale, wzrost PKB w Korei Południowej przyspieszył do 2,6% rok do roku, w porównaniu z poziomem 2,2% rok do roku w kwartale drugim, przede wszystkim dzięki rosnącej konsumpcji prywatnej i inwestycjom. Konsumpcja gospodarstw domowych i wydatki rządowe zanotowały w trzecim kwartale wzrost o 2,3% rok do roku (w porównaniu z 2,0% rok do roku w kwartale drugim), natomiast nakłady brutto na środki trwałe wzrosły w trzecim kwartale o 5,0% rok do roku, w porównaniu z 2,4% rok do roku w kwartale drugim. Południowokoreański bank centralny obniżył także swą prognozę wzrostu PKB na 2015 r. z 2,8% do 2,7%. Ponadto, Bank Korei utrzymał w październiku (przez piąty miesiąc z rzędu) referencyjną stopę procentową na rekordowo niskim poziomie 1,5%, po czerwcowej obniżce o 25 punktów bazowych (0,25%). Stopa bezrobocia spadła z 3,4% w sierpniu do 3,2% we wrześniu, utrzymując się w trendzie spadkowym od ostatniego maksimum 4,6% zanotowanego w lutym. Zadłużenie gospodarstw domowych nadal rosło w konsekwencji rekordowo niskich stóp procentowych, osiągając pod koniec sierpnia poziom 670 bln USD. Prezydent Park Geun hye udała się w październiku z wizytą do USA, gdzie spotkała się z amerykańskim prezydentem Barackiem Obamą. Przywódcy obydwu państw zobowiązali się do zacieśnienia wzajemnych relacji i zwiększenia współpracy w takich obszarach, jak ochrona środowiska, zmiany klimatyczne, eksploracja przestrzeni kosmicznej, nauka i technologie. Indeks wzrostu cen towarów i usług konsumenckich Indii poszedł w górę z 3,7% rok do roku w sierpniu do 4,4% rok do roku we wrześniu, przede wszystkim w efekcie wyższych cen żywności i napojów. Wartość wskaźnika PMI dla przedsiębiorstw produkcyjnych z indeksu Nikkei spadła z poziomu 52,3 w sierpniu do 51,2 we wrześniu. Notowania indeksu powyżej 50 sygnalizują ekspansję, natomiast poziom poniżej 50 wskazuje na kurczenie się sektora produkcji. Obroty eksportu poszły we wrześniu w dół o 24,3% rok do roku do 21,9 mld USD, a import spadł o 25,4% rok do roku do 32,3 mld USD. W rezultacie, deficyt handlowy zawęził się do 10,4 mld USD, w porównaniu z 14,5 mld USD w tym samym okresie w roku ubiegłym. Kanclerz Niemiec Angela Merkel spotkała się podczas swojej październikowej wizyty w Indiach z indyjskim premierem Narendrą Modim. Przywódcy obydwu państw podpisali szereg umów dwustronnych i zobowiązali się do rozszerzenia relacji handlowych oraz współpracy w obszarze ochrony środowiska. Jego Wysokość Król Jordanii Abdullah II i prezydent Pranab Mukherjee prowadzili rozmowy w sprawie rozszerzenia wzajemnych stosunków i zwiększenia handlu pomiędzy obydwoma państwami. Międzynarodowa agencja ratingowa Fitch obniżyła rating zadłużenia budżetowego Brazylii do BBB-, czyli ratingu o jeden poziom wyższego od statusu śmieciowego, z perspektywą negatywną, uzasadniając tę decyzję rosnącym długiem publicznym i pogarszającą się sytuacją polityczną i ekonomiczną w kraju. Bank centralny utrzymał w październiku swoją referencyjną stopę procentową na poziomie 14,25%. Ceny towarów i usług konsumenckich rosły we wrześniu w niezmiennym od sierpnia tempie 9,5% rok do roku, utrzymującym się znacznie powyżej górnego limitu docelowego przedziału banku centralnego (2,5% - 6,5%). Wskaźnik nastrojów konsumentów publikowany przez Getulio Vargas Foundation (FGV) spadł w październiku o 0,8% miesiąc do miesiąca do rekordowo niskiego poziomu 75,7. Sprzedaż detaliczna poszła w sierpniu w dół o 6,9% rok do roku, notując największy spadek od 2003 r., w porównaniu z lipcowym spadkiem o 3,9% rok do roku. TCU, brazylijski odpowiednik Najwyższej Izby Kontroli, po raz pierwszy od 1937 r. zarekomendował Kongresowi odrzucenie rządowych praktyk rachunkowych stosowanych w 2014 r. Rząd zdecydował się bronić tych praktyk i złożył apelację od tego orzeczenia do Sądu Najwyższego. Prezydent Dilma Rousseff ogłosiła zmiany w swoim gabinecie, obejmujące dymisje ośmiu ministrów.

3 W swoim średnioterminowym sprawozdaniu z wykonania budżetu, minister finansów RPA Nhlanhla Nene przedstawił prognozę przewidującą, że gospodarka będzie rozwijać się w tempie ok. 1,5% w 2015 r. oraz 1,7% w 2016 r. Oznacza to spadek prognoz w porównaniu z poziomami 2,0% i 2,4% na odpowiednio 2015 r. i 2016 r., jakie zakładał budżet w lutym. Deficyt budżetowy w 2015 r. ma wynieść 3,8% PKB, a w średnim terminie ma spaść do 3,0%. Eksport wzrósł w okresie pierwszych dziewięciu miesięcy 2015 r. o 5,4% rok do roku do 62,7 mld USD, a import poszedł w górę o 0,5% rok do roku, co przełożyło się na spadek deficytu handlowego o 49,0% rok do roku. W sierpniu, tempo wzrostu sprzedaży detalicznej przyspieszyło do 3,9% rok do roku, w porównaniu z 3,3% rok do roku w lipcu. Ceny towarów i usług konsumpcyjnych rosły we wrześniu w niezmiennym od sierpnia tempie 4,6% rok do roku. RPA i Mozambik utworzyły dwustronną komisję w ramach działań na rzecz pogłębienia relacji handlowych, biznesowych, inwestycyjnych i politycznych. Bank centralny Rosji utrzymał w październiku swoją referencyjną stopę procentową na poziomie 11%. Sprzedaż detaliczna spadła we wrześniu o 10,4% rok do roku, w porównaniu z sierpniowym spadkiem o 9,1% rok do roku. Ten nadspodziewanie mocny spadek był wynikiem wysokiej inflacji i spadków realnych płac. Wartość indeksu wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych minimalnie spadła z poziomu 15,7% rok do roku we wrześniu do 15,6% rok do roku w październiku. Spadek realnych płac przyspieszył we wrześniu do 9,7% rok do roku, w porównaniu z 9,0% rok do roku w sierpniu. Z drugiej strony, stopa bezrobocia minimalnie spadła z 5,3% w sierpniu do 5,2% we wrześniu. Po sierpniowym spadku o 4,2% rok do roku, produkcja przemysłowa poszła we wrześniu w dół o 3,5% rok do roku. Zadłużenie zewnętrzne spadło do końca trzeciego kwartału 2015 r. do najniższego od początku 2011 r. poziomu 522 mld USD, w porównaniu z 556 mld USD na koniec drugiego kwartału 2015 r. Bank centralny Turcji pozostawił w październiku swą bazową stopę procentową na niezmienionym poziomie 7,5%. Wartość indeksu wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych spadła z poziomu 7,9% rok do roku we wrześniu do 7,6% rok do roku w październiku, przede wszystkim w wyniku słabszej inflacji cen żywności, napojów bezalkoholowych, nieruchomości mieszkaniowych i usług komunalnych. Dług zewnętrzny wzrósł do 405,2 mld USD na koniec czerwca 2015 r., w porównaniu z 402,7 mld USD na koniec 2014 r. Na rachunku obrotów bieżących zanotowano w sierpniu deficyt rzędu 0,2 mld USD, który przełożył się na deficyt na poziomie 43,0 mld USD (5,7% PKB) za ostatnie 12 miesięcy, w porównaniu z 45,1 mld USD w lipcu i 46,5 mld USD w grudniu 2014 r. Prezydent Recep Tayyip Erdogan udał się z wizytą do Japonii, by promować zwiększenie wymiany handlowej i inwestycyjnej pomiędzy obydwoma krajami. Partia Sprawiedliwości i Rozwoju (AKP) osiągnęła miażdżące zwycięstwo w wyborach powszechnych, które odbyły się 1 listopada 2015 r., otrzymując prawie 50% głosów i zyskując większość w parlamencie. Komentarz miesiąca: Siła rynków wschodzących W ciągu najbliższych kilku miesięcy i kwartałów, bardzo duże znaczenie będzie miało podejście Rezerwy Federalnej USA do ewentualnych podwyżek stóp procentowych w Stanach Zjednoczonych. Jeżeli stopy będą agresywnie podwyższane i będą rosły szybciej niż się tego oczekuje, będzie to miało niekorzystny wpływ na wszystkie rynki na całym świecie, nie tylko na rynki wschodzące. Nie sądzimy, by tak się stało, ponieważ Fed wielokrotnie podkreślał, że ewentualne podwyżki stóp będą stopniowe i uzależnione od danych, ale sama niepewność sprawia, że inwestorzy są ostrożni i niezdecydowani. Nie można zaprzeczyć, że rynki wschodzące jako klasa aktywów mają za sobą kilka trudnych lat, jednak nie oznacza to, że spadki notowane są na wszystkich rynkach wschodzących. Takie rynki, jak Zjednoczone Emiraty Arabskie, Katar, Filipiny, Chiny czy Indie wypracowały dodatnie zwroty w okresie trzech lat kończącym się we wrześniu 2015 r. Akcje spółek z rynków wschodzących reprezentowane przez indeks MSCI Emerging Markets są jednak na najlepszej drodze, by zanotować trzeci z rzędu rok spadków. Taka sytuacja miała ostatnio miejsce w okresie Później jednak nastąpiło pięć lat solidnych dwucyfrowych zwrotów w latach Czy czekają nas zatem kolejne lata słabych wyników rynków wschodzących czy też najbliższy rok przyniesie odbicie? My jesteśmy optymistami z co najmniej kilku powodów. Rynki wschodzące generalnie rozwijają się w szybszym tempie niż gospodarki rozwinięte - jest to zrównoważony trend długoterminowy, który najprawdopodobniej utrzyma się także w przyszłości. Pomimo recesji w tak dużych gospodarkach, jak Brazylia i Rosja, wzrost wszystkich rynków wschodzących w ujęciu ogólnym w 2015 r. ma znacząco przewyższyć wzrost rynków rozwiniętych, a region azjatycki najprawdopodobniej będzie wyróżniał się szczególnie dobrą dynamiką napędzaną przez Chiny i Indie.

4 W roku bieżącym, wzrost gospodarczy na rynkach wschodzących w ujęciu ogólnym ma sięgnąć ok. 4,0%, w porównaniu z 2,0% w przypadku rynków rozwiniętych. Rynki wschodzące generują obecnie 37% światowego PKB, a pozostałe 63% to wkład rynków rozwiniętych; ta rozbieżność pomiędzy obydwiema kategoriami rynków powinna się, według nas, zawężać, w miarę niezmiennie szybszego rozwoju rynków wschodzących w porównaniu z rynkami rozwiniętymi. Ponadto, rynki wschodzące podobają nam się także dlatego, że rządy krajów zaliczanych do tej kategorii mają generalnie znacznie niższe zadłużenie i większe rezerwy walutowe w porównaniu z rynkami rozwiniętymi. Rezerwy walutowe krajów rozwijających się od kilku lat konsekwentnie rosną i dziś sięgają łącznie 7,6 bln USD, przewyższając rezerwy zgromadzone przez gospodarki rozwinięte (4,2 bln USD). Co więcej, wskaźnik długu publicznego do PKB w przypadku rynków wschodzących sięgnął na koniec 2014 r. niewiele ponad 30%, w porównaniu z ponad 100% na rynkach rozwiniętych. Nie oznacza to, że żadne z krajów rozwijających się nie mają nadmiernego zadłużenia, ale wskaźnik długu do PKB dla całej grupy rynków wschodzących jest bardzo niski. Kraje zaliczane do rynków wschodzących mają jedne z największych na świecie i najtańszych w eksploatacji zasobów takich surowców, jak ropa, gaz, metale, minerały i produkty rolne. Sektory związane z tymi surowcami mają charakter cykliczny w związku z długim czasem realizacji zamówień i wysokimi kosztami produkcji. Ceny są dziś pod pewną presją związaną z negatywnymi nastrojami, ale popyt na surowce utrzymuje się i prawdopodobnie będzie coraz większy w efekcie niskich cen i cięć podaży przez producentów generujących wyższe koszty produkcji. Cały czas notujemy popyt na wiele surowców ze strony rynków wschodzących, ponieważ rozwój infrastruktury wymaga materiałów i energii, zatem ropa, gaz i węgiel cały czas są w tych krajach niezbędne. Nawet metale, takie jak platyna czy pallad, cieszą się rosnącym popytem ze strony, na przykład, przemysłu motoryzacyjnego. Jeżeli chodzi o globalne trendy podaży i popytu na rynku ropy na przestrzeni ostatnich 10 lat do końca sierpnia 2015 r., średnioroczny wzrost produkcji wynosił 1,2%, w porównaniu z średniorocznym wzrostem zużycia rzędu 1,1%. Uważamy, że pomimo niższych cen surowców, tani producenci mogą wciąż zarabiać w takich warunkach, szczególnie jeżeli popyt utrzyma się, a przedsiębiorstwa o wyższych kosztach i mniejszej wydajności będą wypadać z rynku. Uważamy, ponadto, że papiery tych spółek są dostępne po atrakcyjnych cenach, mają mocne fundamenty i wykazują się względnie większą odpornością w okresach dekoniunktury. Innym obszarem, w którym dostrzegamy dziś atrakcyjne możliwości inwestycyjne, są nowe rynki wschodzące. Nowe rynki wschodzące są zróżnicowane pod względem geograficznym i ekonomicznym; można je znaleźć na całym świecie: w Ameryce Łacińskiej, Afryce, Europie Środkowo-Wschodniej czy Azji. Kraje zaliczane do tego podzbioru rynków wschodzących mają wszystkie cechy tej kategorii, włącznie z szybszym wzrostem gospodarczym. Ich potencjał wzrostowy także jest ogromny. Prognozy Międzynarodowego Funduszu Walutowego zakładają, że w ciągu najbliższych pięciu lat, wśród 20 najszybciej rozwijających się gospodarek świata znajdzie się 19 krajów zaliczanych do nowych rynków wschodzących, a tym dwudziestym krajem będą Indie. Rynki te wkrótce mogą przeobrazić się w rynki wschodzące w pełnym znaczeniu tego terminu. Nowe rynki wschodzące są dziś na etapie, na którym wiele rynków wschodzących znajdowało się lat temu, zatem oferują inwestorom bardzo atrakcyjne możliwości porównywalne z tymi, jakie były dostępne na rynkach wschodzących pod koniec lat 80. ubiegłego wieku. Naszym zdaniem, inwestorzy nie mogą przegapić szans związanych z ich dynamicznym wzrostem. Należy wreszcie zauważyć, że rynki wschodzące wciąż są niedoważone w portfelach wielu inwestorów. Akcje spółek z rynków wschodzących stanowią nieco ponad 30% światowej kapitalizacji rynkowej, ale udział tej klasy aktywów w portfelach inwestorów jest generalnie znacznie mniejszy. Ok. 1/3 respondentów ankiety przeprowadzonej przez Merrill Lynch wśród zarządzających funduszami inwestycyjnymi deklaruje niedoważenie akcji z rynków wschodzących. Jesteśmy przekonani, że wielu inwestorów traci szanse na zarabianie na wzroście tych najszybciej rozwijających się gospodarek na świecie.

5 Niniejszy dokument został sporządzony wyłącznie do celów informacyjnych i nie stanowi porady prawnej ani podatkowej ani oferty sprzedaży ani zachęty do kupna tytułów uczestnictwa funduszu zarejestrowanej w Luksemburgu spółki SICAV Funds. Żadnych informacji zawartych w niniejszym dokumencie nie należy traktować jako porady inwestycyjnej. Z uwagi na błyskawicznie zmieniające się warunki rynkowe, Franklin Templeton Investments nie zobowiązuje się do uaktualniania niniejszego materiału. Opinie zawarte w niniejszym dokumencie mogą ulegać zmianom bez odrębnego powiadomienia. Decyzje o zapisach na tytuły uczestnictwa Funduszu należy podejmować wyłącznie w oparciu o informacje zawarte w aktualnym prospekcie Funduszu oraz w Kluczowych informacjach dla inwestorów (o ile taki dokument jest dostępny), a także w ostatnim sprawozdaniu rocznym lub półrocznym (o ile było opublikowane później). Wartość tytułów uczestnictwa Funduszu oraz generowane przez nie zyski mogą nie tylko rosnąć, ale także spadać, a inwestorzy nie mają gwarancji odzyskania pełnej zainwestowanej kwoty. Wyniki historyczne nie wskazują ani nie gwarantują wyników przyszłych. Na inwestycje zagraniczne wpływ mogą mieć wahania kursów walut. Inwestując w Fundusz, którego tytuły uczestnictwa denominowane są w obcej walucie, należy pamiętać, że wahania kursów walut będą mieć wpływ na zwrot z takiej inwestycji. Inwestowanie w tytuły uczestnictwa Funduszu wiąże się z ryzykiem opisanym w prospekcie informacyjnym oraz w Kluczowych informacjach dla inwestorów (o ile taki dokument jest dostępny). Inwestowanie na rynkach wschodzących może się wiązać z większym ryzykiem w porównaniu z inwestowaniem na rynkach rozwiniętych. Inwestowanie w instrumenty pochodne wiąże się z typowym dla nich ryzykiem, które może zwiększać ogólne ryzyko dla całego portfela Funduszu; szczegółowe informacje w tym zakresie można znaleźć w prospekcie Funduszu oraz w Kluczowych informacjach dla inwestorów (o ile taki dokument jest dostępny). Tytuły uczestnictwa Funduszu nie mogą być bezpośrednio ani pośrednio oferowane ani sprzedawane rezydentom Stanów Zjednoczonych Ameryki. Tytuły uczestnictwa Funduszu mogą nie być dopuszczone do obrotu pod niektórymi jurysdykcjami, a inwestor zainteresowany tym Funduszem powinien sprawdzić ich dostępność u lokalnego przedstawiciela Franklin Templeton Investments przed podjęciem decyzji inwestycyjnej. Wszelkie badania i analizy uwzględnione w niniejszym dokumencie zostały opracowane na potrzeby i do wyłącznych celów Franklin Templeton Investments i mają charakter informacji pobocznych. Odniesienia do określonych branż, sektorów czy spółek mają charakter wyłącznie informacyjny i nie muszą odzwierciedlać aktualnej struktury portfela funduszu w momencie publikacji. Przed podjęciem jakichkolwiek decyzji inwestycyjnych, należy skonsultować się z doradcą finansowym. Kopię najnowszego prospektu Funduszu, Kluczowych informacji dla inwestorów oraz sprawozdania rocznego i półrocznego (o ile było opublikowane później) można znaleźć na stronie internetowej lub otrzymać za darmo od Franklin Templeton Investments Poland Sp. z o.o., Rondo ONZ 1; Warszawa, tel.: ; faks: Dokument wydany przez Franklin Templeton International Services S.à r.l. - Pod nadzorem Commission de Surveillance du Secteur Financier. Franklin Templeton Investments Poland Sp. z o.o. Rondo ONZ Warszawa tel fax Franklin Templeton Investments. Wszelkie prawa zastrzeżone.