DIAGNOZA PROBLEMU UŻYWANIA I POSTAW WOBEC ŚRODKÓW PSYCHOAKTYWNYCH ORAZ INNYCH PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH WŚRÓD ZAKOPIAŃSKIEJ MŁODZIEŻY

Transkrypt

1 RAPORT Z PRZEPROWADZONYCH BADAŃ DIAGNOZA PROBLEMU UŻYWANIA I POSTAW WOBEC ŚRODKÓW PSYCHOAKTYWNYCH ORAZ INNYCH PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH WŚRÓD ZAKOPIAŃSKIEJ MŁODZIEŻY PROJEKT ZREALIZOWANY NA ZLECENIE URZĘDU MIASTA W ZAKOPANEM WROCŁAW 2011

2 Spis treści BADANIA ILOŚCIOWE WŚRÓD DZIECI I MŁODZIEŻY METODA BADAWCZA PRÓBA BADAWCZA WYNIKI BADANIA SPOŻYWANIE ALKOHOLU NARKOTYKI I INNE SUBSTANCJE PSYCHOAKTYWNE WIARYGODNOŚĆ WYNIKÓW DOTYCZĄCYCH SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNYCH PALENIE TYTONIU UPRAWIANIE HAZARDU BADANIE JAKOŚCIOWE Z NAUCZYCIELAMI ORAZ PEDAGOGAMI WPROWADZENIE CEL BADANIA NOTA METODOLOGICZNA SPĘDZANIE CZASU WOLNEGO OPINIE DOTYCZĄCE UŻYWEK TEMATYKA PRZEMOCY W SZKOŁACH PODSUMOWANIE SPOŻYWANIE ALKOHOLU PALENIE PAPIEROSÓW NARKOTYKI I INNE SUBSTANCJE PSYCHOAKTYWNE UPRAWIANIE HAZARDU SPIS RYSUNKÓW I TABEL

3 CZĘŚĆ PIERWSZA Badania ilościowe wśród dzieci i młodzieży 3

4 1. Metoda badawcza Ankieta audytoryjna jest to jedno z narzędzi stosowanych w badaniach społecznych. Należy do metod ilościowych, dzięki którym możliwe jest mierzenie wybranego zjawiska. Pojęcie ankieta audytoryjna wprowadził w Polsce Zygmunt Gostkowski. Bywa ona określana jako self administred questionnaire with captive audience. Podczas przeprowadzania badań, przy pomocy tego rodzaju ankiety, występuje naoczny kontakt badacza z respondentami. Może być przeprowadzana w każdej instytucji, która ma warunki do zgromadzenia w jednym miejscu respondentów, np. szkoła, zakład pracy, wojsko, uczelnia, kursy itp. Badacz może podyktować tekst ankiety, a odpowiedzi zebrać na kartkach. Może również rozdać kwestionariusze i w tym przypadku, jak i w poprzednim nadzorować przeprowadzanie badania. Bardzo ważnym, jak i prowadzącym do szczerych odpowiedzi aspektem wszelkich badań, jest anonimowość. W przypadku ankiety audytoryjnej, aby podtrzymać jej wysoki poziom, należy zastosować różne zabiegi, np. wrzucanie wypełnionych kwestionariuszy do urny. Użycie tego rodzaju ankiety, pozwala na ujednolicenie samego procesu badawczego - badacz wie, w jaki sposób respondenci wypełniali kwestionariusz. Specjalnie przygotowany do niniejszego badania kwestionariusz jest w pełni kompatybilny z metodologią przyjętą w badaniach ESPAD. Składa się z 50 zamkniętych pytań. W niektórych pozycjach kwestionariusza respondenci mieli do czynienia z pytaniami wielokrotnego wyboru - mogli zaznaczać więcej niż jedną odpowiedź. W związku z tym niektóre sumy kategorii wyników mogą być większe niż 100%. 4

5 2. Próba badawcza W ankiecie audytoryjnej brało udział 501 uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. Dobór próby został przeprowadzony w oparciu o metodologię wykorzystywaną w badaniach ESPAD (Europejski Program Badań Ankietowych w szkołach na temat używania alkoholu i narkotyków). Rysunek 1 Struktura próby w rozkładzie na płeć W badaniach brało udział 55% dziewcząt i 45% chłopców. Rysunek 2 Struktura próby w rozkładzie na wiek respondenta W badaniu największą grupą osób była młodzież w wieku 17 lat (55,8%) oraz w wieku 15 lat (27,3%). Najmniej liczną grupę stanowiły osoby w wieku 14 lat (2,9%) oraz w wieku 19 lat (0,2%). 5

6 Rysunek 3 Struktura próby w rozkładzie na rodzaj szkoły do której respondent uczęszcza Uczniowie uczęszczający do szkoły ponadgimnazjalnej stanowili 67% ogółu badanych natomiast uczniowie gimnazjum stanowili 33% ogółu próby badawczej. Tabela 1 Placówki oświatowe wylosowane do badania NAZWA PLACÓWKI GIMNAZJUM NR 1 UL. NOWOTARSKA 42 GIMNAZJUM NR 2 UL. SIENKIEWICZA 27 GIMNAZJUM NR 3 UL. JANOSÓWKA 15B OLCZA SPOŁECZNE GIMNAZJUM STO UL. KASPRUSIE 35 A ZAKOPANE ZESPÓŁ SZKÓŁ OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH W ZAKOPANEM, UL. SŁONECZNA ZESPÓŁ SZKÓŁ HOTELARSKO TURYSTYCZNYCH IM. WŁADYSŁAWA ZAMOYSKIEGO ZESPÓŁ SZKÓŁ BUDOWLANYCH IM. WŁADYSŁAWA MATLAKOWSKIEGO ZESPÓŁ SZKÓŁ ZAWODOWYCH NR 1 IM. ALEKSANDRA DZIEDZICA Źródło: opracowanie własne 6

7 Rysunek 4 Wykształcenie rodziców (lub opiekunów prawnych) 54% ojców (lub opiekunów prawnych) i 52% matek (lub opiekunek prawnych) respondentów posiada wykształcenie średnie. Wyższe wykształcenie posiada 18% ojców i 33% matek. 20% uczniów nie wie jakie wykształcenie posiadają ich rodzice lub opiekunowie. Rysunek 5 Inne osoby zamieszkujące w domu wraz z respondentem 7

8 Zdecydowana większość badanych deklaruje mieszkanie z rodzicami. 90% badanych mieszka z matką, 82% badanych z ojcem. Respondenci również deklarują mieszkanie z rodzeństwem. 71% badanych mieszka z bratem natomiast 52% z siostrą. Dalsi krewni stanowią mały procent osób mieszkających z badanymi. Najmniej respondentów mieszka samotnie 5%. Procent badanych, którzy mieszkają z macochą lub ojczymem również nie jest duży i wynosi kolejno 7% i 8%. Rysunek 6 Poziom zadowolenia z kontaktów respondenta z poszczególnymi osobami w rodzinie Wzór odpowiedzi pokazuje, że respondenci są najbardziej zadowoleni z kontaktu z przyjaciółmi. Odzwierciedlał to numer 6 na skali sześciostopniowej. Tylko 3% badanych 8

9 nie jest zadowolonych z tych kontaktów. Badani są również bardzo zadowoleni z kontaktów z matką lub macochą, w tym przypadku 40% respondentów zaznaczyło ten stopień zadowolenia. Również w tym przypadku procent osób niezadowolonych jest znikomy - 5%. Respondenci są najbardziej niezadowoleni z kontaktów z dziadkiem 11%, z ojcem lub ojczymem 10%. oraz z babcią 10%. Wzór odpowiedzi pokazuje jednak, iż respondenci są w większości zadowoleni z kontaktów z wymienionymi w badaniu osobami. Przede wszystkim widać to w rozkładzie procentowym dla odpowiedzi 5 oraz 6 w sześciostopniowej skali. Rysunek 7 Sytuacja ekonomiczna rodzin respondentów na tle innych rodzin w Polsce Zdecydowana większość badanych uważa, że ich rodzina żyje na poziomie podobnym do innych rodzin w Polsce. Taką odpowiedź zaznaczyło 79% respondentów. 9

10 Rysunek 8 Formy spędzania czasu przez młodzież Zdecydowana większość respondentów spędza czas, korzystając z Internetu - 71% badanych siedzi przed komputerem praktycznie codziennie. Równie wysoko ponieważ aż 83% badanych nigdy nie grało na automatach w celu uzyskania jakiegoś zysku. Znaczącym wynikiem jest czytanie książek dla przyjemności. Okazuje się bowiem, 10

11 iż 37% badanych nigdy nie czyta dla przyjemności, a 38% robi to kilka razy w roku. 38% badanych bierze udział raz w tygodniu lub częściej w zajęciach sportowych. Praktycznie codziennie bierze udział w takich zajęciach tylko 15% respondentów. 37% respondentów chodzi raz w tygodniu lub częściej wieczorem do kawiarni lub na dyskoteki, natomiast z taką samą częstotliwością chodzi ze znajomymi do centrów handlowych i parków 28% badanych. Rysunek 9 Wiedza rodziców na temat form spędzania wolnego czasu respondentów Rodzice respondentów wiedzą, ale tylko czasami o formach spędzania wolnego czasu przez swoje dzieci 33%. Podobny wynik procentowy widać w odpowiedzi, iż rodzice badanych często wiedzą jak respondenci spędzają czas wolny 32%. Tylko 14% respondentów deklaruje, że ich rodzice zazwyczaj nie wiedzą co ich pociechy robią w czasie wolnym, analogicznie 20% respondentów twierdzi, że ich rodzice zawsze wiedzą o formach spędzania wolnego czasu. 11

12 Rysunek 10 Wiedza rodziców na temat form spędzania wolnego czasu przez ich dzieci w zależności od płci respondenta Poziom wiedzy rodziców na temat spędzania wolnego czasu nieco różni się w przypadku podziału na płeć. Okazuje się, że częściej w przypadku chłopców rodzice zawsze bądź często wiedzą o tym, co robią w czasie wolnym ich pociechy. Natomiast w przypadku dziewczyn rodzice czasami częściej wiedzą o formach spędzania czasu niż w przypadku chłopców. 12

13 Rysunek 11 Wiedza rodziców na temat form spędzania wolnego czasu przez ich dzieci w zależności od szkoły do której uczęszcza respondent Wiedza rodziców na temat form spędzania wolnego czasu nie różni się znacząco, gdy weźmiemy pod uwagę szkołę, do jakiej uczęszczają respondenci. Większy procent osób uczęszczających do szkoły ponadgimnazjalnej (36% w stosunku do 28% respondentów uczęszczających do gimnazjum) twierdzi, że ich rodzice wiedzą, ale tylko czasami co robią w czasie wolnym. Sytuacja odwrotna występuję w przypadku odpowiedzi zazwyczaj nie wiedzą. Tu 21% uczniów gimnazjum zaznaczyło tą odpowiedź w porównaniu z 10% respondentów uczęszczających do szkoły ponadgimnazjalnej. 13

14 Rysunek 12 Obraz własnej osoby respondenta Źródło: opracowanie własne Ponad połowa respondentów 54% ma pozytywny stosunek do siebie. Podobnie, bo 55% osób uważa, że jest tak samo wartościowa jak inne osoby. 51% osób jest z siebie zadowolonych, a 67% uważa, nieco sceptyczniej, że ma kilka pozytywnych cech. 44% badanych zgadza się ze stwierdzeniem, iż chciałoby mieć więcej szacunku do siebie, a aż 45% czasem czuje się osobami bezużytecznymi. Ze stwierdzeniem o swojej beznadziejności zgadza się 39% badanych. 14

15 Rysunek 13 Negatywne zdarzenia w życiu młodzieży w okresie 12 miesięcy przed badaniem Ponad połowa badanych 64% ani razu nie brała udziału w bójce. Jeszcze większy procent respondentów, bo aż 85% nie była ofiarą kradzieży lub napadu. Podobnie sytuacja kształtuje się w przypadku problemów z policją. Tu 80% respondentów twierdzi, 15

16 iż w ciągu ostatnich 12 miesięcy nie mieli do czynienia z tym organem władzy. Równie wysoki procent - 76% respondentów nie było w szpitalu, ani nie wyzwano do nich karetki. Do nieporozumień z przyjaciółmi oraz z rodzicami od jednego do dwóch razy w ciągu ostatnich 12 miesięcy przyznaje się kolejno 36% i 33%. W kwestiach seksualnych 92% badanych ani razu nie uprawiało seksu i następnego dnia żałowało tej decyzji, natomiast sytuacja z uprawianiem seksu bez zabezpieczenia przedstawia się nieco inaczej. W tym przypadku 68% badanych ani razu nie zapomniało o zabezpieczeniu, natomiast 15% respondentom przydarzyło się to jeden lub dwa razy. Aż 8% respondentów w ciągu ostatnich 12 miesięcy uprawiało seks bez prezerwatywy ponad 40 razy. W kwestiach szkolnych do nieprzygotowania do lekcji od 3 do 5 razy przyznaje się 29%, 13% nie przygotowało się do zajęć od 6 do 9 razy, a ponad 40 razy nie przygotowało się do lekcji aż 12%. Rysunek 14 Problemy młodzieży w okresie 12 miesięcy przed badaniem 16

17 W okresie rocznym przed przeprowadzeniem badań respondenci nie mieli nieprzyjemnych lub nagannych zdarzeń w ich życiu. Wysoki procent od 67% do 97% odpowiedzi to deklaracja braku negatywnych wydarzeń w życiu badanych. Najwyższy procent wydarzeń pojedynczych, nieprzyjemnych w życiu badanych, dotyczyła następujących zdarzeń: udział w bójce 14%, zniszczenie czegoś, co należało do szkoły 13%, problemy z policją 14%. Nieco niżej procentowo, ale również dotyczące pojedynczego zdarzenia w życiu badanych plasują się odpowiedzi takie jak: wyniesienie coś ze sklepu bez płacenia 6%, zabranie czegoś komuś 6%, zranienie kogoś tak, że wymagał pomocy lekarza lub pielęgniarki 4%. Rysunek 15 Inne problemy młodzieży uczestniczącej w badaniu W przypadku ucieczek z domu 89% badanych nigdy nie doświadczyło takiego problemu, a 6% badanych miało z nim do czynienia raz. Również wysoki procent odpowiedzi nigdy dotyczyło próby samookaleczenia się. W tym przypadku jednak aż 11% badanych próbowało samookaleczać się ponad pięć razy. Nigdy myśli samobójczych nie posiadało 56% respondentów, natomiast 15% posiadało ten problem ponad pięć razy. 17

18 3. Wyniki badania 3.1. Spożywanie alkoholu Rysunek 16 Wiek inicjacji picia poszczególnych alkoholi Największy odsetek badanych deklaruje, że zaczęło pić piwo w wieku 9 lat 17%. Taki sam procent respondentów twierdzi, że nigdy nie piło piwa. Wino po raz pierwszy 18

19 respondenci wypili w okolicach 15 roku życia. W tym przypadku 39% nigdy nie piło tego trunku. Największy procent badanych napiło się pierwszy raz wódki w wieku 14 lat (20%). Napoje alkoholowe największy odsetek młodzieży rozpoczęło pić po skończeniu 16 roku życia. 29% badanych twierdzi, że jeszcze nie próbowało tego rodzaju alkoholu. Tabela 2 Wiek inicjacji picia poszczególnych alkoholi. Podział na płeć Chłopak Dziewczyna PIWO Nigdy nie piłem 13% 20% 9 lat 21% 13% 10 lat 5% 6% 11 lat 3% 0% 12 lat 7% 16% 13 lat 12% 10% 14 lat 11% 13% 15 lat 10% 16% 16 lub więcej 17% 6% WINO Nigdy nie piłem 37% 40% 9 lat 10% 9% 10 lat 2% 2% 11 lat 2% 4% 12 lat 9% 10% 13 lat 10% 5% 14 lat 7% 10% 15 lat 12% 10% 16 lub więcej 12% 11% WÓDKA Nigdy nie piłem 17% 31% 9 lat 6% 2% 10 lat 2% 0% 11 lat 2% 2% 12 lat 10% 8% 13 lat 15% 10% 14 lat 18% 21% 15 lat 9% 12% 16 lub więcej 21% 15% NAPOJE ALKOHOLOWE Nigdy nie piłem 27% 30% (DRINKI) 9 lat 6% 2% 10 lat 3% 0% 11 lat 1% 1% 12 lat 5% 7% 13 lat 10% 10% 14 lat 15% 12% 15 lat 8% 13% 16 lub więcej 27% 24% Piwo zaczynają szybciej pić chłopcy niż dziewczyny. 21% zaczyna pić ten alkohol w wieku 9 lat, podczas gdy tylko 13% dziewczyn w tym wieku zaczyna pić piwo. W wieku 12 lat większy odsetek dziewczyn zaczyna pić piwo w porównaniu z chłopcami. Wino 19

20 również zaczynają wcześniej pić chłopcy, natomiast w tym przypadku nie widać jakichś konkretnych zależności. Chłopcy również wcześniej zaczynają spożywać wódkę, ale w przypadku tego trunku duży wzrost procentowy jego spożywania dostrzega się w wieku 14 lat, gdzie widać większość dziewcząt. Drinki alkoholowe również wcześniej zaczynają pić chłopcy, a duży skok procentowy dostrzega się u obu płci po 16 roku życia. Rysunek 17 Spożycie alkoholu w okresie 30 dni przed badaniem Z danych wynika, że w ciągu miesiąca przed badaniem ankietowani spożywali alkohol najczęściej raz 30%. 23% respondentów twierdzi, że nie piło alkoholu w ciągu ostatnich 30 dni przed badaniem, co stanowi drugą, najczęściej zaznaczaną odpowiedź w tym pytaniu. 10 razy i więcej sięgało po alkohol 9% ankietowanych. 20

21 Rysunek 18 Spożycie alkoholu w okresie 30 dni przed badaniem w podziale na płeć Według badań wynika, iż więcej dziewczyn spożywa alkohol raz w miesiącu. W tym przypadku różnica między dziewczynami, a chłopakami wynosi 9%. Dwa razy w miesiącu pije alkohol więcej chłopców natomiast wynik procentowy ulega odwróceniu w przypadku picia alkoholu od 3 do 5 razy w miesiącu. W tym przypadku więcej dziewczyn reprezentuje tą częstotliwość. Zauważalna różnica w częstotliwości picia alkoholu występuje przy deklaracji picia 10 razy i więcej. W tym przypadku chłopcy wykazują się większą o 8% częstotliwością w stosunku do dziewczyn. 21

22 Rysunek 19 Spożycie alkoholu w okresie 30 dni przed badaniem w podziale na szkołę, do której uczęszcza respondent Ilość spożywanego alkoholu jest większa w szkołach gimnazjalnych, ale tylko w przypadku pojedynczego picia alkoholu w ciągu ostatnich 30 dni. Różnica procentowa wynosi tutaj między gimnazjum a szkołą ponadgimnazjalną 11%. Spożywanie alkoholu jest wyższe dla szkół ponadgimnazjalnych kiedy bierze się pod uwagę częstotliwość picia alkoholu. 11% uczniów uczęszczających do szkół ponadgimnazjalnych pije w ciągu miesiąca 10 lub więcej razy. 22

23 Rysunek 20 Spożycie alkoholu w okresie 12 miesięcy przed badaniem 17% badanych nie pije alkoholu. Do jednego razu w ciągu roku przyznaje się 12% respondentów. Od 3 do 5 razy w ciągu roku pije 24% młodzieży, a 10 razy i więcej aż 32%. Rysunek 21 Spożycie alkoholu w okresie 12 miesięcy przed badaniem w podziale na płeć 23

24 Z powyższych danych wynika, iż częściej w ciągu roku po alkohol sięgają chłopcy. Taką sytuację zauważa się przy częstotliwościach od 3 do 9 razy w ciągu roku. Różnica ta zaciera się w odpowiedzi 10 razy i więcej. W tym przypadku procent chłopców oraz dziewczyn jest zbliżony. Dziewczyny natomiast sięgają po alkohol od jednego do dwóch razy w ciągu roku częściej niż chłopcy. Rysunek 22 Spożycie alkoholu w okresie 12 miesięcy przed badaniem w podziale na szkołę, do której uczęszcza respondent Zdecydowana większość osób, które uczęszczają do szkół ponadgimnazjalnych pije w ciągu roku częściej alkohol niż uczniowie gimnazjum. Różnica ta zaciera się w przypadku odpowiedzi 10 razy i więcej. Tutaj widać tylko 2% różnicy między tymi dwoma szkołami. 1 raz w ciągu roku pije alkohol 22% gimnazjalistów, a 22% stwierdza, że w ogóle nie spożywa alkoholu. 24

25 Rysunek 23 Ilość zakupu alkoholu na własne potrzeby respondenta w ciągu 30 dni przed badaniem Badania wykazały, że młodzież w większości nie kupuje alkoholu na własne potrzeby. Alkoholem najbardziej popularnym i co za tym idzie najczęściej kupowanym jest piwo - 27% respondentów kupiło je 1-2 razy w ciągu ostatnich 30 dni. Kolejnym z kolei alkoholem jest wódka. W tym przypadku 12% respondentów kupiło ją od 1 do 5 razy. Napoje alkoholowe cieszą się nieco niższym zainteresowaniem wśród młodzieży, natomiast najmniej respondentów kupiło na własne potrzeby w ciągu ostatnich 30 dni wino. 25

26 Tabela 3 Ilość zakupów alkoholu na własne potrzeby respondenta na 30 dni przed badaniem w podziale na płeć Ilośd zakupów Chłopak Dziewczyna PIWO 0 40% 55% % 25% % 11% 6-9 4% 2% % 4% 20 lub więcej 7% 2% WINO 0 90% 90% 1-2 2% 3% 3-5 3% 4% 6-9 4% 2% % 0% 20 lub więcej 1% 1% WÓDKA 0 62% 76% % 12% % 9% 6-9 6% 1% % 2% 20 lub więcej 3% 1% NAPOJE ALKOHOLOWE 0 70% 72% (DRINKI) 1-2 9% 13% % 9% 6-9 4% 2% % 1% 20 lub więcej 4% 4% Piwo kupuje więcej chłopców - od 1 do 2 razy 30%, natomiast z taką samą częstotliwością kupuje ten alkohol 25% dziewczyn. W przypadku kupna wina procenty są wyrównane. Generalnie badana młodzież nie preferuje wina dlatego też najwięcej procent zarówno dziewcząt jak i chłopców twierdzi, że nie kupiło tego trunku w ostatnim miesiącu - 90%. Wódkę kupiło więcej chłopców niż dziewcząt, aż o 8% więcej w przypadku częstotliwości kupowania od 3 do 5 razy. Napoje alkoholowe preferują dziewczyny. W ciągu ostatnich 30 dni od 1 do 2 razy kupiło je 13% dziewczyn. W przypadku większej częstotliwości kupowania tego alkoholu przeważający odsetek chłopców kupiło go w ciągu ostatnich 30 dni przed badaniem. 26

27 Tabela 4 Ilość zakupów alkoholu na własne potrzeby respondenta na 30 dni przed badaniem w podziale na szkołę do której uczęszcza respondent Ilośd zakupów Gimnazjum Szkoła ponadgimnazjalna PIWO 0 56% 45% % 26% 3-5 5% 14% 6-9 4% 3% % 7% 20 lub więcej 1% 5% WINO 0 97% 86% 1-2 1% 4% 3-5 0% 5% 6-9 1% 3% % 0% 20 lub więcej 0% 1% WÓDKA 0 86% 61% 1-2 5% 15% 3-5 7% 15% 6-9 0% 4% % 2% 20 lub więcej 1% 2% NAPOJE ALKOHOLOWE 0 85% 63% (DRINKI) 1-2 5% 14% 3-5 3% 14% 6-9 3% 2% % 2% 20 lub więcej 3% 5% Wyniki badania pokazują, że w przypadku piwa procent gimnazjalistów jak i uczniów szkół ponadgimnazjalnych raz jest większy dla jednej ze szkół a raz dla drugiej. Od 1 do 2 razy w ciągu 30 dni przed badaniem piwo kupiło 29% (w porównaniu do 26% uczniów szkół ponadgimnazjalnych) natomiast gdy weźmiemy częstotliwość od 10 do 19 razy jak i 20 razy lub więcej przeważają tutaj uczniowie szkół ponadgimnazjalnych. W przypadku wina nieznacznie większy procent uczniów szkół ponadgimnazjalnych kupiło je dla własnego użytku w ciągu 30 dni przed badaniem. W przypadku wódki zdecydowanie większa liczba uczniów szkół ponadgimnazjalnych kupiło ja dla własnych potrzeb, wyjątek stanowi tu częstotliwość od 10 do 19 razy, gdzie wartość 2% występuje dla obu szkół. Drinki od 1 do 5 razy w ciągu ostatnich 30 dni częściej kupowali uczniowie szkół ponadgimnazjalnych. Wyjątek stanowi częstotliwość od 6 do 9 razy, gdzie gimnazjaliści to 3% odpowiedzi, a uczniowie szkół ponadgimnazjalnych 2% odpowiedzi. 27

28 Rysunek 24 Postrzegana trudność w zdobyciu danego rodzaju alkoholu Według danych respondenci jasno stwierdzają, iż nie ma trudności w zdobyciu poszczególnych alkoholi. 51% badanych zdobycie piwa określa jako bardzo łatwe, a 36% jako dość łatwe. Wyniki pokazują, że według badanych jest to najłatwiejszy w zdobyciu alkohol wśród wymienionych. Z pozostałymi, respondenci również nie mieliby trudności. Jako dość trudne w zdobyciu badani określają kolejno wino 11%, wódkę 10% i napoje alkoholowe (drinki) 8%. Te dane potwierdzają przeprowadzone na zlecenie Urzędu Miasta w Zakopanem badanie mystery shopper, które wykazało że tylko w części wytypowanych do badania sklepów przestrzega się procedur o których mówi Ustawa o Wychowaniu w Trzeźwości. 28

29 Rysunek 25 Najczęściej spożywany przez respondentów alkohol Najczęściej spożywanym alkoholem przez respondentów jest piwo. Pije go 61% badanych. Drugim z kolei alkoholem jest wódka. W tym przypadku odsetek pijących go badanych jest mniejszy i wynosi 15%. 12% badanych twierdzi, że nigdy nie piło alkoholu. Rysunek 26 Najczęściej spożywany przez respondentów alkohol w podziale na płeć Zarówno chłopcy jak i dziewczyny najczęściej piją piwo. Nieco więcej piją go chłopcy 69%, natomiast procent odpowiedzi dziewczyn stanowił 54. W przypadku wódki procent obu płci jest zbliżony. Inaczej natomiast sytuacja przedstawia się przy 29

30 spożyciu napojów alkoholowych. W tym przypadku dziewczyny (13%) częściej sięgają po ten trunek niż chłopcy (4%). 12% dziewczyn i 11% chłopców nie pije alkoholu. Rysunek 27 Najczęściej spożywany przez respondentów alkohol w podziale na szkołę, do której uczęszcza respondent Zarówno uczniowie gimnazjów jak i szkół ponadgimnazjalnych najczęściej piją piwo. Odsetek spożywania tego alkoholu wśród uczniów szkół ponadgimnazjalnych jest większy i wynosi 63% w porównaniu do odsetka uczniów gimnazjum 56%. Wódkę piją częściej uczniowie gimnazjum 20% ale również większy procent tych uczniów nie pije alkoholu w ogóle 14%. 30

31 Rysunek 28 Ilość spożytego piwa w okresie 30 dni przed badaniem 28% badanych deklaruje, że nie piło piwa w okresie ostatnich 30 dni przed badaniem. Do picia jednego piwa przyznaje się 27% respondentów. Powyżej 2 litrów piwa pije miesięcznie 17% uczniów. Rysunek 29 Ilość spożytego piwa w okresie 30 dni przed badaniem w podziale na płeć Z badań wynika, że w większości piwo piją chłopcy, ta zależność dotyczyła każdej z wymienionych ilości piwa z wyjątkiem ilości od 0,5 litra do 1 litra w ciągu 30 dni przed badaniem. Tu odpowiedź dziewczyn wynosiła 22%, natomiast chłopców 15%. 31

32 Rysunek 30 Ilość spożytego piwa w okresie 30 dni przed badaniem w podziale na szkołę, do której uczęszcza respondent Dużo, bo aż 36% uczniów gimnazjum przyznało, że nie piło piwa w ciągu ostatnich 30 dni przed badaniem. Odsetek uczniów szkół ponadgimnazjalnych, którzy nie pili piwa w tym czasie jest niższa, gdyż wynosi 24%. Do jednego piwa miesięcznie przyznaje się 33% gimnazjalistów i 24% uczniów starszych. W następnych ilościach tego alkoholu uczniowie szkół ponadgimnazjalnych cechują się wyższym spożyciem. Aż 21% tych uczniów w stosunku do gimnazjalistów (9%) przyznaje, że wypiło w ciągu ostatniego miesiąca powyżej 2 litrów piwa. 32

33 Rysunek 31 Ilość spożytego wina w okresie 30 dni przed badaniem Prawie połowa badanych 48% deklaruje, że nie piła wina w okresie 30 dni przed badaniem. Do jednego kieliszka przyznaje się 36% respondentów. 9% badanych deklaruje wypicie w ciągu ostatniego miesiąca od 0,5 do 0,7 litra wina. 0,8 litra i więcej wypiło 5% ankietowanych. Rysunek 32 Ilość spożytego wina w okresie 30 dni przed badaniem w podziale na płeć 33

34 Najwięcej odpowiedzi zarówno chłopców jak i dziewczyn dotyczy braku spożycia wina w ciągu 30 dni przed badaniem. W obu przypadkach odpowiedzi te nieco przekraczają 80%. Ilość wypitego wina zarówno dla dziewczyn jak i dla chłopców jest podobna, z lekką przewagą dziewcząt przy ilości jednego kieliszka, która wynosi 3%. Rysunek 33 Ilość spożytego wina w okresie 30 dni przed badaniem w podziale na szkołę, do której uczęszcza respondent W podziale na szkoły również widać, iż wino nie cieszy się powodzeniem wśród uczniów. W ciągu ostatnich 30 dni przed badaniem nie piło wina 88% gimnazjalistów i 79% uczniów szkół ponadgimnazjalnych. Jeden kieliszek w ciągu miesiąca wypiło 10% uczniów szkół ponadgimnazjalnych w porównaniu do 7% gimnazjalistów. 34

35 Rysunek 34 Ilość spożytej wódki w okresie 30 dni przed badaniem Prawie połowa respondentów 48% twierdzi, że w ciągu ostatnich 30 dni przed badaniem nie piła wódki. 15% przyznaje się do wypicia kieliszka, natomiast aż 20% badanych, co stanowi drugą w kolejności pod względem ilości wypitego alkoholu odpowiedź przyznaje, że wypiło 0,26 litra i więcej. Rysunek 35 Ilość spożytej wódki w okresie 30 dni przed badaniem w podziale na płeć 35

36 Wyniki badań wskazują, że reprezentanci obu płci w większości nie pili wódki w ciągu ostatniego miesiąca przed badaniem. W większości nie piły wódki dziewczyny, o 10% więcej odpowiedzi niż w przypadku chłopców. Nieco więcej dziewczyn wypiło jeden kieliszek, natomiast różnica ta wzrasta wraz z ilością wypitej wódki. Od 0,6 litra do 0,15 litra wypiło 12% dziewczyn podczas gdy taką ilość wypiło 6% chłopców. Różnica procentowa odwraca się wraz ze wzrostem ilości wypitej wódki. Od 0,16 do 0,25 litra wódki wypiło 11% chłopców (dziewczyn 5%). Duża różnica, bo z 10% przewagą w wypiciu tego alkoholu kształtuje się w przypadku wypicia 0,26 litra i więcej. Rysunek 36 Ilość spożytej wódki w okresie 30 dni przed badaniem w podziale na szkołę, do której uczęszcza respondent Wyniki badań pokazują, że więcej gimnazjalistów nie piło wódki w czasie 30 dni przed badaniem 57%. W przypadku uczniów szkół ponadgimnazjalnych 44% twierdzi, że nie piło tego alkoholu. Kieliszek w miesiącu wypiło 19% uczniów szkół ponadgimnazjalnych i stanowi to większy odsetek w porównaniu do gimnazjalistów (7%) W przypadku wypicia od 0,06 do 0,25 litra wódki przeważają gimnazjaliści. Duża różnica procentowa występuje przy ilości 0,26 litra i więcej. Wypicie takiej ilości wódki deklaruje 24% uczniów szkół ponadgimnazjalnych i 11% gimnazjalistów. 36

37 Rysunek 37 Ilość spożytych drinków w okresie 30 dni przed badaniem Większość badanych twierdzi, że w ciągu ostatnich 30 dni przed badaniem nie piło drinków. Do 0,5 litra przyznaje się 19% badanych. 2,1 litra i więcej wypiło jedynie 3% badanych. Rysunek 38 Ilość spożytych drinków w okresie 30 dni przed badaniem w podziale na płeć 60% chłopców i 58% dziewczyn odpowiedziało, że nie piło drinków. W pozostałych ilościach wypitych drinków w ciągu ostatniego miesiąca odpowiedzi dziewczyn oraz chłopców są zbliżone z niewielką przewagą chłopców. 8% dziewczyn 37

38 wypiło od 1,1 do 2 litrów drinków w ostatnich 30 dniach, podczas gdy procent chłopców dotyczący tej ilości alkoholu wynosił 2. Rysunek 39 Ilość spożytych drinków w okresie 30 dni przed badaniem w podziale na szkołę, do której uczęszcza respondent Zdecydowana większość gimnazjalistów twierdzi, że nie piło drinków w ciągu ostatnich 30 dni 70%. Deklarację taką złożyło 53% uczniów szkół ponadgimnazjalnych. Każdą następną ilość drinków wypiło w przeciągu miesiąca więcej uczniów szkół ponadgimnazjalnych. Taką samą ilość drinków (od 1,1 do 2 litrów) wypijało 5% uczniów obu szkół. 38

39 Rysunek 40 Wiek, w którym uczeń pierwszy raz upił się Nigdy nie upiło się 27% badanych. Najwcześniej, bo w wieku 9 lat upiło się 4% respondentów. Od 13 roku życia procent osób, które upiły się wzrastał. W wieku 14 lat upiło się 18% badanych, a w wieku 16 lat i więcej 28% respondentów. 39

40 Rysunek 41 Wiek, w którym uczeń pierwszy raz upił się. Podział na płeć Źródło: opracowanie własne Według danych nigdy nie upiło się 29% dziewczyn i 24% chłopców. Wiek inicjacji picia alkoholu dla obu płci jest podobny. W wieku 15 lat nieco więcej dziewcząt po raz pierwszy upiło się - 10%. W wieku 13 lat upija się więcej chłopców niż dziewcząt - 12%. W wieku 16 lat i więcej upija się po raz pierwszy prawie tyle samo chłopców jak i dziewczyn. 40

41 Rysunek 42 Wiek, w którym uczeń pierwszy raz upił się. Podział na szkołę, do której uczęszcza respondent Źródło: opracowanie własne Według badań nie upiło się nigdy 35% gimnazjalistów i 23% uczniów szkół ponadgimnazjalnych. Pierwszy raz w wieku 9 lat upiło się 9% gimnazjalistów w porównaniu do 1% uczniów szkół ponadgimnazjalnych. Duża różnica procentowa występuje w wieku 14 lat. W tym wieku po raz pierwszy upija się 28% gimnazjalistów i 12% starszych uczniów. Bardzo duża różnica występuje w wieku 16 lat i więcej, gdzie 38% uczniów szkół ponadgimnazjalnych upija się po raz pierwszy. 41

42 Rysunek 43 Częstotliwość występowania objawów upojenia alkoholowego (trudności z poruszaniem się, trudności z mówieniem, nie pamiętanie niektórych wydarzeń) u młodzieży Źródło: opracowanie własne Zdecydowana większość respondentów 67% deklaruje, że w ciągu 30 dni przed badaniem nie wystąpiły u nich objawy upojenia alkoholowego. 43% deklaruje, że objawy te nie wystąpiły u badanych w ciągu ostatniego roku. Jeszcze nigdy objawów tych nie odczuwało 40% badanych. 29% respondentów przyznaje, że miało w ostatnim roku taką sytuację od 1 do 2 razy, natomiast kiedykolwiek w życiu miało takie objawy 18% od 3 do 5 razy. W ciągu ostatnich 30 dni objawy upojenia odczuwało 19% respondentów (1-2 razy). 42

43 Tabela 5 Częstotliwość występowania objawów upojenia alkoholowego (trudności z poruszaniem się, trudności z mówieniem, nie pamiętanie niektórych wydarzeń) u młodzieży z podziałem na płeć Chłopak Dziewczyna Kiedykolwiek w życiu 0 32% 47% % 25% % 15% 6-9 8% 4% % 3% % 0% 40 i więcej 6% 6% W ostatnim roku 0 32% 52% % 28% % 9% 6-9 7% 4% % 1% % 5% 40 i więcej 1% 1% W ostatnich 30 dniach 0 59% 74% % 14% 3-5 8% 4% 6-9 3% 5% % 1% % 1% 40 i więcej 1% 1% Częstotliwość wystąpienia objawów upojenia alkoholowego w ostatnich 30 dniach jest porównywalna, choć więcej chłopców odczuwało go w ostatnim miesiącu. Wyjątek stanowi częstotliwość od 6 do 9 razy, gdzie objawy upojenia odczuwało 5% dziewczyn, a chłopców 3%. W ostatnim roku przeważająca ilość chłopców odczuwała objawy upojenia alkoholowego. Podobnie sytuacja wygląda w przypadku odpowiedzi kiedykolwiek w życiu, z wyjątkiem częstotliwości od 1 do 2 razy, gdzie 25% dziewczyn i 23% chłopców odczuwało podane objawy. 43

44 Tabela 6 Częstotliwość występowania objawów upojenia alkoholowego (trudności z poruszaniem się, trudności z mówieniem, nie pamiętanie niektórych wydarzeń) u młodzieży z podziałem na szkołę, do której uczęszcza respondent Szkoła Gimnazjum ponadgimnazjalna Kiedykolwiek w życiu 0 41% 40% % 26% % 16% 6-9 2% 8% % 4% % 3% 40 i więcej 10% 4% W ostatnim roku 0 43% 43% % 27% % 13% 6-9 1% 8% % 4% % 3% 40 i więcej 0% 1% W ostatnich 30 dniach 0 75% 63% % 23% 3-5 4% 7% 6-9 4% 4% % 1% % 1% 40 i więcej 0% 1% Źródło: opracowanie własne Częstotliwość odczuwania objawów upojenia alkoholowego w ostatnich 30 dniach jest porównywalna dla przedstawicieli obu szkół, ze wskazaniem na uczniów szkół ponadgimnazjalnych. Co ważne na brak upojenia w ciągu ostatniego miesiąca wskazuje 75% gimnazjalistów i 63% uczniów szkół ponadgimnazjalnych. Ciekawa sytuacja występuje w ostatnim roku, gdzie ani razu nie czuło objawów upojenia 43% przedstawicieli obu szkół. Natomiast różnica między gimnazjalistami a uczniami starszymi występuje w częstotliwości od 1 do 2 razy, gdzie na taką ilość wskazało 33% gimnazjalistów i 27% uczniów szkół ponadgimnazjalnych. W wyższych częstotliwościach upojenia ostatniego roku przeważają starsi uczniowie. Wyjątek stanowi częstotliwość od 20 do 39 razy, gdzie upojenie alkoholowe odczuwało 11% gimnazjalistów i 3% uczniów starszych. Kiedykolwiek w życiu objawy upicia odczuwało 26% uczniów szkół 44

45 ponadgimnazjalnych w częstotliwości od 1 do 2 razy, podczas gdy dla takiej częstotliwości 20% uczniów młodszych odczuwało objawy upicia się alkoholem. Sytuacja zmienia się dla częstotliwości upojenia od 3 do 5 razy, gdzie przeważają odpowiedzi gimnazjalistów. Rysunek 44 Nasilenie negatywnych skutków ostatniego spożycia alkoholu u młodzieży 35% badanych twierdzi, że nie odczuwało negatywnych skutków spożycia alkoholu. Natomiast 10% respondentów odczuwało bardzo mocno sutki upicia, nie pamiętali, co się wydarzyło. 45

46 Rysunek 45 Nasilenie negatywnych skutków ostatniego spożycia alkoholu u młodzieży. Podział na płeć Z badań wynika, że większość chłopców nie odczuło negatywnych skutków picia alkoholu 37%. Dziewczyny nie odczuły tych skutków w 34% odpowiedzi. Skutki upicia odczuły w większości dziewczyny 11% twierdzi, że nie pamiętały co się wydarzyło, podczas gdy tylko 7% chłopców tak twierdzi. 46

47 Rysunek 46 Nasilenie negatywnych skutków ostatniego spożycia alkoholu u młodzieży. Podział na szkołę, do której uczęszcza respondent Według wyników badania okazuje się, że w większości uczniowie gimnazjum odczuwają skutki spożycia alkoholu. Bardzo mocno skutki upicia odczuło 21% tych uczniów, natomiast uczniowie szkół ponadgimnazjalnych odczuli je w 4%. Brak odczucia skutków upojenia alkoholowego odczuwa 37% starszych uczniów i 31% uczniów gimnazjów. 47

48 Rysunek 47 Czas od ostatniego spożycia alkoholu Źródło: opracowanie własne Ponad połowa badanych 54% twierdzi, że piło alkohol w ciągu ostatniego tygodnia. Nigdy nie piło alkoholu 11% respondentów. 11% uważa, że piło alkohol od 8 do 14 dni temu, 10% piło w ciągu ostatniego miesiąca, 9% w przedziale od miesiąca do roku temu, natomiast rok temu i dawniej piło 5% badanych. Rysunek 48 Czas od ostatniego spożycia alkoholu w podziale na płeć Czas od ostatniego spożycia alkoholu jest podobny w przypadku dziewczyn oraz chłopców. Przedstawiciele obu płci w większości pili alkohol w przeciągu ostatniego tygodnia. Dziewczyny 54% chłopcy 55%. 48

49 Rysunek 49 Czas od ostatniego spożycia alkoholu w podziale na szkołę, do której uczęszcza respondent Według danych większość uczniów szkół ponadgimnazjalnych piło alkohol w ciągu ostatniego tygodnia 61%. W tym samym czasie piło alkohol 42% gimnazjalistów. Rysunek 50 Miejsce ostatniego spożycia alkoholu Na pierwszym miejscu, gdzie respondenci ostatnio spożywali alkohol jest cudzy dom - 21% odpowiedzi. Drugie miejsce to dyskoteka, 19% badanych piło tam alkohol. Trzecie miejsce z 18% to dom. Tyle samo procent respondentów nigdy nie piło alkoholu. 49

50 Rysunek 51 Miejsce ostatniego spożycia alkoholu. Podział na płeć Według badań chłopcy pili najczęściej alkohol w cudzym domu 22%. Tyle samo procent dziewczyn preferuje picie alkoholu na dyskotece. W barze lub pubie pije więcej chłopców 10% w stosunku do odpowiedzi dziewczyn 4%. Różnica występuje między płciami również jeśli chodzi o takie miejsca jak ulica, parki i inne ogólnodostępne miejsca. Tu w większości piją dziewczyny 9%, chłopcy natomiast rzadziej wybierają te miejsca - 6%. 50

51 Rysunek 52 Miejsce ostatniego spożycia alkoholu. Podział na szkołę, do której uczęszcza respondent Źródło: opracowane własne. Według badań największa liczba uczniów szkół ponadgimnazjalnych preferuje picie alkoholu na dyskotece 24% w stosunku do 7% odpowiedzi gimnazjalistów. W cudzym domu pije 23% gimnazjalistów i 19% starszych uczniów. Również większa liczna gimnazjalistów preferuje takie miejsca jak ulica, park i inne ogólnodostępne miejsca 13%, w stosunku do odpowiedzi uczniów szkół ponadgimnazjalnych, która wynosi 5%. W barze lub pubie pije 8% uczniów szkół ponadgimnazjalnych i 5% gimnazjalistów. 51

52 Rysunek 53 Spożycie poszczególnych alkoholi w okresie 30 dni przed badaniem w dyskotece, restauracji lub pubie Najczęściej badani w dyskotece, restauracji lub pubie pili piwo 29% od 1 do 2 razy, natomiast 13% od 3 do 5 razy. Następnym z kolei alkoholem jest wódka 18% respondentów piło ja w tym miejscu w ciągu ostatnich 30 dni od 1 do 2 razy. Trzecim w kolejności alkoholem są drinki 15% respondentów piło je w ciągu miesiąca również od 1 do 2 razy. Najmniej popularne jest wino 7% respondentów piło je od 1 do 2 razy w ciągu ostatniego miesiąca w restauracji, pubie bądź dyskotece. 52

53 Tabela 7 Spożycie poszczególnych alkoholi w okresie 30 dni przed badaniem w dyskotece, restauracji lub pubie w podziale na płeć Chłopak Dziewczyna PIWO 0 43% 47% % 31% % 13% 6-9 5% 2% % 2% 20 lub więcej 7% 4% WINO 0 87% 90% 1-2 7% 6% 3-5 3% 2% 6-9 1% 0% % 0% 20 lub więcej 2% 1% WÓDKA 0 64% 65% % 20% 3-5 7% 4% 6-9 8% 5% % 3% 20 lub więcej 4% 4% NAPOJE ALKOHOLOWE 0 65% 70% (DRINKI) % 15% 3-5 8% 6% 6-9 5% 5% % 0% 20 lub więcej 6% 3% Najczęściej kupowanym alkoholem w restauracjach, pubach, dyskotekach jest piwo. Często kupują je zarówno dziewczyny jak i chłopcy. Od 1 do 2 razy 31% dziewczyn kupuje ten trunek natomiast chłopców 27%. Od 3 do 5 razy kupuje piwo 13% chłopców i dziewczyn. W przypadku wina częstotliwość kupowania tego trunku jest znikoma i podobnie przedstawia się dla reprezentacji obu płci. Wódkę w wymienionych w pytaniu miejscach od 1 do 2 razy kupuje więcej dziewczyn 20% w stosunku do mężczyzn 14%. Napoje alkoholowe (drinki) od 1 do 2 razy pije taka sama ilość dziewczyn jak i chłopców 15%. W większych ilościach procent picia tego rodzaju alkoholu jest znikomy i raczej wyrównany pomiędzy płciami ze wskazaniem na chłopców. 53

54 Tabela 8 Spożycie poszczególnych alkoholi w okresie 30 dni przed badaniem w dyskotece, restauracji lub pubie w podziale na szkołę, do której uczęszcza respondent Szkoła Ilośd zakupów Gimnazjum ponadgimnazjalna PIWO 0 64% 35% % 31% 3-5 3% 18% 6-9 0% 5% % 4% 20 lub więcej 5% 6% WINO 0 92% 87% 1-2 6% 7% 3-5 1% 3% 6-9 0% 0% % 0% 20 lub więcej 0% 2% WÓDKA 0 84% 55% 1-2 7% 23% 3-5 2% 7% 6-9 0% 9% % 3% 20 lub więcej 5% 3% NAPOJE ALKOHOLOWE 0 82% 61% (DRINKI) 1-2 9% 17% 3-5 1% 10% 6-9 2% 7% % 0% 20 lub więcej 4% 4% Piwo w większości piją uczniowie szkół ponadgimnazjalnych. Od 1 do 2 razy pije je 31% starszych uczniów i 26% gimnazjalistów. Z większą częstotliwością w pubach, restauracjach i dyskotekach piją uczniowie szkół ponadgimnazjalnych. W przypadku wina procent pijących je uczniów obu szkół jest znikomy i raczej wyrównany ze wskazaniem na starszych uczniów. Wódka jest zdecydowanie częściej pita w wymienionych w pytaniu miejscach przez uczniów szkół ponadgimnazjalnych. Od 1 do 2 razy pije ją 23% tych uczniów oraz 7% gimnazjalistów. Wyjątek stanowi częstotliwość 20 i więcej razy, gdzie procent odpowiedzi gimnazjalistów (5%) był wyższy od starszych uczniów (3%). Napoje alkoholowe (drinki) również są częściej pite przez uczniów szkół ponadgimnazjalnych. W przypadku ilości 20 i więcej reprezentanci obu szkół piją je z taką samą częstotliwością 4%. 54

55 Tabela 9 Doświadczenia poszczególnych problemów związanych z piciem alkoholu Nie piję alkoholu i więcej Brał udział w bójce 21,6% 56,3% 16,3% 2,7% 0,9% 0,9% 1,1% 0,2% Uległ wypadkowi 22,1% 72,0% 2,5% 2,0% 0,2% 0,7% 0,0% 0,5% Miał poważne problemy z rodzicami 20,6% 49,8% 23,3% 5,0% 0,5% 0,7% 0,0% 0,2% Miał poważne problemy z przyjaciółmi 21,5% 60,0% 12,3% 3,0% 0,0% 0,9% 2,1% 0,2% Zaniedbał obowiązki szkolne 19,9% 52,9% 20,1% 2,5% 1,4% 0,9% 0,0% 2,3% Był ofiarą rabunku lub kradzieży 22,8% 73,3% 2,7% 0,0% 0,5% 0,5% 0,0% 0,2% Był w szpitalu lub wzywano do niego karetkę 23,1% 71,9% 3,7% 0,2% 0,5% 0,0% 0,0% 0,7% Uprawiał seks bez prezerwatywy (zabezpieczenia) Uprawiał seks, ale następnego dnia żałował że to zrobił 20,8% 62,8% 5,7% 1,6% 1,8% 4,8% 0,9% 1,6% 24,0% 72,1% 1,1% 1,1% 0,5% 0,5% 0,0% 0,7% Wyniki badań wskazują na występowanie wymienionych problemów po wypiciu alkoholu. Najczęstszymi doświadczeniami jakie respondenci mieli po wypiciu alkoholu były problemy z przyjaciółmi, rodzicami, zaniedbanie obowiązków szkolnych, udział w bójce czy uprawianie seksu bez zabezpieczenia. Większość badanych wskazuje jednak na brak występowania określonych doświadczeń po spożyciu alkoholu. 55

56 Tabela 10 Ocena prawdopodobieństwa wystąpienia konsekwencji po spożyciu alkoholu przez młodzież Bardzo prawdopodobne Raczej prawdopodobne Nie wiem Mało prawdopodobne Bardzo mało prawdopodobne Czuję się zrelaksowany 29,5% 18,0% 24,5% 15,3% 12,6% Mam kłopoty z policją 3,2% 10,8% 19,4% 18,2% 48,4% Szkodzę sobie na zdrowiu 21,1% 20,4% 30,4% 11,6% 16,6% Czuję się szczęśliwy 27,6% 24,1% 23,2% 11,5% 13,6% Zapominam o swoich problemach 30,0% 25,0% 20,9% 10,7% 13,4% Nie jestem w stanie przestad pid 13,2% 6,9% 17,6% 15,7% 46,7% Mam kaca 22,0% 23,9% 13,3% 14,3% 26,5% Czuję się bardziej otwarty wobec innych 39,8% 26,8% 17,5% 5,2% 10,7% Robię coś, czego będę żałował 12,0% 11,8% 25,6% 22,2% 28,4% Mam dużo zabawy z picia alkoholu 18,7% 23,1% 24,9% 10,2% 23,1% Czuję się chory 6,5% 8,1% 27,0% 18,0% 40,6% Ocena prawdopodobieństwa wystąpienia poszczególnych objawów przez badaną młodzież dotyczyła przede wszystkim pozytywnych uczuć takich jak: otwartość w stosunku do innych osób, relaks, zapominanie o swoich problemach, poczucie szczęścia związane ze stanem w jakim się jest po spożyciu alkoholu. Bardzo mało prawdopodobne według respondentów wydaje się poczucie chorym 40,6%, oraz prawdopodobieństwo kłopotów z policją 48,4%. 56

57 3.2. Narkotyki i inne substancje psychoaktywne Tabela 11 Używanie poszczególnych substancji kiedykolwiek w życiu i więcej Środki uspokajające (bez pozwolenia lekarza) 82,7% 8,3% 2,0% 3,4% 0,0% 2,0% 1,6% Amfetamina 91,0% 7,0% 0,9% 0,2% 0,2% 0,0% 0,7% LSD lub inne halucynogeny 93,0% 1,8% 2,9% 0,5% 0,5% 0,7% 0,7% Crack 96,8% 1,4% 0,7% 0,0% 0,2% 0,2% 0,7% Kokaina 92,6% 2,0% 4,1% 0,7% 0,0% 0,0% 0,7% Relevin 98,0% 0,7% 0,2% 0,2% 0,0% 0,0% 0,9% Heroina 94,1% 0,7% 4,1% 0,0% 0,5% 0,0% 0,7% GHB (pigułka gwałtu) 97,8% 0,4% 0,7% 0,2% 0,0% 0,0% 0,9% Sterydy anaboliczne 95,0% 1,1% 2,9% 0,0% 0,2% 0,0% 0,7% Narkotyki wstrzykiwane za pomocą strzykawki 97,3% 0,9% 0,2% 0,7% 0,2% 0,0% 0,7% Alkohol z lekami 84,0% 9,8% 2,4% 2,0% 0,2% 0,0% 1,6% Najczęściej używaną substancją spośród opisanych w pytaniu przez respondentów jest alkohol z lekami (9,8% badanych zażywało go od 1 do 2 razy) oraz środki uspokajające bez zezwolenia lekarza 8,3% respondentów zażywało je od 1 do 2 razy, natomiast 3,4% badanych od 6 do 9 razy. Najrzadziej zażywaną substancją jest GHB (pigułka gwałtu). Tabela 12 Używanie poszczególnych substancji w okresie 12 miesięcy przed badaniem i więcej Środki uspokajające (bez pozwolenia lekarza) 88,2% 4,7% 0,9% 3,3% 0,0% 2,0% 0,9% Amfetamina 92,9% 5,6% 0,9% 0,4% 0,0% 0,0% 0,2% LSD lub inne halucynogeny 95,3% 0,9% 2,7% 0,9% 0,0% 0,0% 0,2% Crack 96,4% 1,8% 0,9% 0,2% 0,2% 0,2% 0,2% Kokaina 95,1% 2,2% 2,0% 0,2% 0,0% 0,0% 0,4% Relevin 98,4% 0,4% 0,4% 0,2% 0,2% 0,0% 0,2% Heroina 94,4% 2,4% 2,2% 0,4% 0,2% 0,0% 0,2% GHB (pigułka gwałtu) 98,2% 0,0% 0,4% 0,9% 0,0% 0,0% 0,4% Sterydy anaboliczne 96,0% 0,2% 2,7% 0,7% 0,2% 0,0% 0,2% Narkotyki wstrzykiwane za pomocą strzykawki 97,7% 0,7% 0,2% 0,9% 0,0% 0,2% 0,2% Alkohol z lekami 88,4% 7,3% 1,1% 2,0% 0,0% 0,0% 1,1% Respondenci w ostatnim roku najczęściej zażywali alkohol z lekami, następnie środki uspokajające oraz amfetaminę. 57

58 Tabela 13 Używanie poszczególnych substancji w okresie 30 dni przed badaniem i więcej Środki uspokajające (bez pozwolenia lekarza) 94,2% 1,6% 0,2% 2,8% 0,0% 0,7% 0,5% Amfetamina 95,1% 3,5% 0,2% 0,5% 0,2% 0,2% 0,2% LSD lub inne halucynogeny 95,1% 1,6% 2,1% 0,2% 0,7% 0,0% 0,2% Crack 97,2% 0,9% 0,2% 0,0% 0,7% 0,0% 0,9% Kokaina 96,5% 1,4% 0,9% 0,2% 0,5% 0,0% 0,5% Relevin 98,4% 0,2% 0,2% 0,5% 0,2% 0,0% 0,5% Heroina 96,5% 0,2% 2,1% 0,0% 0,5% 0,5% 0,2% GHB (pigułka gwałtu) 98,4% 0,2% 0,2% 0,5% 0,2% 0,2% 0,2% Sterydy anaboliczne 98,1% 0,2% 0,5% 0,2% 0,5% 0,2% 0,2% Narkotyki wstrzykiwane za pomocą strzykawki 97,7% 0,9% 0,2% 0,5% 0,5% 0,0% 0,2% Alkohol z lekami 92,3% 3,7% 1,2% 1,4% 0,5% 0,0% 0,9% Według danych respondenci w ciągu ostatnich 30 dni przed badaniem najczęściej używali alkoholu wraz z lekami. Na drugim miejscu są środki uspokajające, a następnie Amfetamina i LSD. Rysunek 54 Ilość kontaktów respondenta z marihuaną lub haszyszem w ciągu całego życia Według danych ponad połowa respondentów (59%) nie miała kontaktu z marihuaną oraz haszyszem. 12% respondentów miało z nimi kontakt raz, a 8 razy i więcej 13% badanych. 58

59 Rysunek 55 Ilość kontaktów respondenta z marihuaną lub haszyszem w ciągu całego życia. Podział na płeć Według danych 67% dziewczyn i 50% chłopców nie miało nigdy kontaktu z marihuaną oraz haszyszem. 1 raz kontakt z tymi substancjami miało 13% dziewczyn i 11% chłopców. Duża różnica występuje w częstotliwości 8 i więcej, gdzie 21% chłopców i 7% dziewczyn miało kontakt z podanymi w pytaniu substancjami. 59

60 Rysunek 56 Ilość kontaktów respondenta z marihuaną lub haszyszem w ciągu całego życia. Podział na szkołę. Do której uczęszcza respondent Taka sama ilość gimnazjalistów i uczniów szkół ponadgimnazjalnych (59%) nigdy nie miała kontaktu z podanymi w pytaniu używkami. 15% uczniów starszych i 5% młodszych miało taki kontakt raz. 8 i więcej razy kontakt z marihuaną i haszyszem w ciągu życia miało nieco więcej gimnazjalistów 14%, o jeden punkt procentowy więcej niż uczniowie szkół ponadgimnazjalnych. 60

61 Rysunek 57 Ilość okazji do spożycia marihuany lub haszyszu Według danych większość badanych nie miała okazji do spożycia marihuany lub haszyszu. Kiedykolwiek w życiu substancje te spożyło od 1 do 2 razy 12% badanych. W ostatnim roku procent ten zwiększa się do 14. 6% badanych miało 40 i więcej okazji, żeby w ostatnim roku spróbować wymienionych w pytaniu substancji. W ostatnich 30 dniach 6% badanych miało od 3 do 5 okazji aby spożyć marihuanę lub haszysz. 61

62 Tabela 14 Ilość okazji do spożycia marihuany lub haszyszu z podziałem na płeć Chłopak Dziewczyna Kiedykolwiek w życiu 0 54% 70% 1-2 9% 14% % 8% 6-9 3% 2% % 1% % 2% 40 i więcej 10% 5% W ostatnim roku 0 55% 78% % 12% 3-5 7% 1% 6-9 5% 1% % 1% % 2% 40 i więcej 9% 5% W ostatnich 30 dniach 0 72% 90% 1-2 7% 2% % 2% 6-9 0% 1% % 2% % 3% 40 i więcej 1% 1% Od 1 do 2 razy w życiu okazji do spróbowania marihuany lub haszyszu miało 14% dziewczyn oraz 9% chłopców. Przy większych częstotliwościach większa liczba chłopców spróbowała wymienionych w pytaniu substancji. W ostatnim roku w większości chłopcy mieli okazję spróbować substancji. W przeciągu ostatniego miesiąca od badania również większa ilość chłopców miała okazję do spożycia marihuany lub haszyszu. Przy częstotliwości od 3 do 5 razy odpowiedź reprezentantów tej płci wynosiła 10% podczas gdy dziewcząt 2%. 62

63 Tabela 15 Ilość okazji do spożycia marihuany lub haszyszu z podziałem na szkołę, do której uczęszcza respondent Szkoła Gimnazjum ponadgimnazjalna Kiedykolwiek w życiu 0 60% 65% 1-2 6% 15% % 7% 6-9 0% 3% % 2% % 3% 40 i więcej 9% 6% W ostatnim roku 0 59% 73% % 10% 3-5 4% 4% 6-9 3% 3% % 1% % 3% 40 i więcej 9% 5% W ostatnich 30 dniach 0 79% 84% 1-2 4% 4% % 3% 6-9 0% 1% % 3% % 4% 40 i więcej 0% 1% W ciągu ostatniego miesiąca w większości gimnazjaliści mieli okazję do spożycia marihuany lub haszyszu. Odpowiedź od 3 do 5 razy deklaruje 11% gimnazjalistów i 3% uczniów szkół ponadgimnazjalnych. W ostatnim roku również większa ilość gimnazjalistów miała okazję do spożycia wymienionych w pytaniu substancji. Kiedykolwiek w życiu od 1 do 2 razy miało okazję do spożycia 15% uczniów szkół ponadgimnazjalnych i 6% gimnazjalistów. Przy częstotliwości od 3 do 5 razy już gimnazjalistów było 17% natomiast starszych uczniów 7%. 63

64 Rysunek 58 Postrzegana możliwość zdobycia marihuany lub haszyszu Najwięcej badanych twierdzi, że marihuanę lub haszysz dość łatwo zdobyć 26%. Druga odpowiedź pod względem częstotliwości to odpowiedź nie wiem - 19% badanych. 17% respondentów uważa, że zdobycie tych substancji byłoby niemożliwe. Bardzo łatwe w zdobyciu marihuana i haszysz wydają się być dla 13% badanych. Rysunek 59 Postrzegana możliwość zdobycia marihuany lub haszyszu w podziale na płeć Zbliżony procent dziewcząt nie wie w jakim stopniu byłoby możliwe zdobycie marihuany lub haszyszu do procenta dziewcząt, które uważają, że zdobycie tego typu substancji 64

65 byłoby dość łatwe 25%. 17% kobiet uważa, że byłoby to niemożliwe. W przypadku chłopców zdecydowana większość 27% twierdzi, iż zdobycie tych substancji byłoby dość łatwe. Odsetek chłopców twierdzących, że byłoby to niemożliwe jest taki sam jak dziewczyn i wynosi 17%. Rysunek 60 Postrzegana możliwość zdobycia marihuany lub haszyszu w podziale na szkołę, do której uczęszcza respondent Podczas gdy 27% gimnazjalistów twierdzi, że zdobycie marihuany lub haszyszu byłoby niemożliwe, uczniowie szkół ponadgimnazjalnych uważają, że byłoby to dość łatwe. 19% gimnazjalistów uważa, że zdobycie tych substancji byłoby bardzo łatwe. Na taką odpowiedź wskazało 10% starszych uczniów. 65

66 Rysunek 61 Postrzegana możliwość zdobycia innych środków psychoaktywnych Według danych bardzo łatwo można zdobyć środki uspokajające - 13% respondentów podało taką odpowiedź. 11% badanych twierdzi również, że dość łatwo można by zdobyć amfetaminę, a 8% twierdzi tak o ecstasy. 66

67 Tabela 16 Postrzegana możliwość zdobycia innych środków psychoaktywnych w podziale na płeć Chłopak Dziewczyna Amfetamina Niemożliwe 32% 30% Bardzo trudno 13% 12% Dośd trudno 15% 9% Dośd łatwo 13% 9% Bardzo łatwo 5% 3% Nie wiem 21% 37% Środki uspokajające Niemożliwe 30% 24% Bardzo trudno 13% 11% Dośd trudno 9% 6% Dośd łatwo 13% 9% Bardzo łatwo 12% 14% Nie wiem 23% 36% Ecstasy Niemożliwe 34% 31% Bardzo trudno 13% 10% Dośd trudno 11% 5% Dośd łatwo 8% 8% Bardzo łatwo 6% 4% Nie wiem 29% 42% Dane wskazują, że chłopcy postrzegają łatwiej niż dziewczyny możliwość zdobycia poszczególnych środków psychoaktywnych. 67

68 Tabela 17 Postrzegana możliwość zdobycia innych środków psychoaktywnych w podziale na szkołę, do której uczęszcza respondent Gimnazjum Szkoła ponadgimnazjalna Amfetamina Niemożliwe 32% 31% Bardzo trudno 11% 13% Dośd trudno 17% 9% Dośd łatwo 12% 10% Bardzo łatwo 7% 2% Nie wiem 21% 34% Środki uspokajające Niemożliwe 23% 29% Bardzo trudno 17% 9% Dośd trudno 7% 7% Dośd łatwo 7% 13% Bardzo łatwo 20% 10% Nie wiem 26% 32% Ecstasy Niemożliwe 35% 31% Bardzo trudno 10% 12% Dośd trudno 11% 6% Dośd łatwo 10% 7% Bardzo łatwo 7% 4% Nie wiem 28% 40% Z badań wynika, że w opinii uczniów gimnazjum jak i szkół ponadgimnazjalnych trudność w zdobyciu poszczególnych używek jest porównywalna. 68

69 Rysunek 62 Ilość wydanych pieniędzy przez respondenta na poszczególne używki i okresie 30 dni przed badaniem W okresie miesiąca przed badaniem na papierosy do 10 zł wydało 18% respondentów, na alkohol tyle samo pieniędzy przeznaczyło 16% badanych, a na narkotyki 10%. Powyżej 40 zł na alkohol wydało aż 17% badanych, natomiast na papierosy 16%. 69

70 Tabela 18 Ilość wydanych pieniędzy przez respondenta na poszczególne używki i okresie 30 dni przed badaniem. Podział na płeć Chłopak Dziewczyna Papierosy Nie kupował 44% 50% Do 10 zł 21% 16% Do 20 zł 7% 10% Do 30 zł 4% 7% Do 40 zł 5% 4% Pow. 40 zł 19% 13% Alkohol Nie kupował 31% 42% Do 10 zł 13% 19% Do 20 zł 18% 12% Do 30 zł 14% 12% Do 40 zł 2% 4% Pow. 40 zł 23% 12% Narkotyki Nie kupował 70% 87% Do 10 zł 14% 6% Do 20 zł 7% 1% Do 30 zł 3% 2% Do 40 zł 1% 0% Pow. 40 zł 4% 3% Z badań wynika, że na narkotyki wydają więcej pieniędzy chłopcy - 14% zrobiło taki zakup do 10 zł. Na alkohol przedstawiciele obu płci wydają podobną sumę pieniędzy raz ze wskazaniem na chłopców, a raz ze wskazaniem na dziewczyny. Sumę powyżej 40 zł wydaje więcej chłopców 23% w porównaniu do dziewczyn 12%. Na papierosy zarówno dziewczyny jak i chłopcy wydają podobną sumę pieniędzy. 70

71 Tabela 19 Ilość wydanych pieniędzy przez respondenta na poszczególne używki i okresie 30 dni przed badaniem. Podział na szkołę, do której uczęszcza respondent Szkoła Gimnazjum ponadgimnazjalna Papierosy Nie kupował 58% 42% Do 10 zł 13% 21% Do 20 zł 14% 7% Do 30 zł 3% 7% Do 40 zł 3% 5% Pow. 40 zł 9% 19% Alkohol Nie kupował 47% 32% Do 10 zł 13% 18% Do 20 zł 22% 11% Do 30 zł 8% 16% Do 40 zł 1% 4% Pow. 40 zł 9% 20% Narkotyki Nie kupował 80% 79% Do 10 zł 11% 10% Do 20 zł 4% 4% Do 30 zł 3% 3% Do 40 zł 1% 1% Pow. 40 zł 2% 4% Ilość wydanych pieniędzy w ciągu ostatnich 30 dni na papierosy była większa dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych, gdzie 19% wydało na nie kwotę powyżej 40 zł. Dla porównania 9% gimnazjalistów wydało taką kwotę na papierosy. Na alkohol również wydają więcej pieniędzy starsi uczniowie. Wyjątek stanowi kwota do 20 zł, gdzie występuje przewaga odpowiedzi gimnazjalistów o 10%. Narkotyki są najrzadziej kupowaną używką dla obu przedstawicielu szkół. Rozkład procentowy dla odpowiedzi do tego pytania w przypadku przedstawicieli obu szkół jest zbliżony. 71

72 Rysunek 63 Źródła pozyskiwania narkotyków Jak wynika z przeprowadzonych badań 65,3% badanych nigdy nie zażywało narkotyków. 11,1% kupiło je od znajomego, a około 8% dostało je od młodszego i starszego znajomego. 5% badanych pozyskało narkotyk z nieznanego źródła, od kogoś, kogo nie znał respondent. 72

73 Rysunek 64 Powody przyjmowania narkotyków Większość badanych, bo aż 65% nie zażywało narkotyków. Ci którzy zażywali robili to najczęściej z następujących powodów: ciekawość (19%), nuda (5%). 4% respondentów nie pamięta powodów, natomiast 3% chciało poczuć się lepszym. 73

74 Rysunek 65 Powody przyjmowania narkotyków w podziale na płeć Z przeprowadzonych badań wynika, że większość dziewcząt nie brała narkotyków 71% w stosunku do odpowiedzi chłopców 57%. Ci, którzy spróbowali robili to przede wszystkim ze względu na ciekawość 22% chłopców i 17% dziewczyn. 5% chłopców chciało poczuć się lepszym, natomiast 4% zarówno dziewcząt jak i chłopców nie pamięta dlaczego wzięło narkotyk. 74

75 Rysunek 66 Powody przyjmowania narkotyków w podziale na szkołę, do której uczęszcza respondent Jak wynika z badań porównywalna ilość gimnazjalistów jak i uczniów szkół ponadgimnazjalnych nie zażywała narkotyków. Z ciekawości wzięło narkotyk 25% gimnazjalistów i 16% starszych uczniów. Z nudów zrobiło to 7% gimnazjalistów i 4% starszych uczniów. 75

76 Rysunek 67 Wiek pierwszego spróbowania poszczególnych narkotyków Zdecydowana większość badanych nigdy nie próbowała wymienionych w pytaniu narkotyków. Środki uspokajające w wieku 9 lat po raz pierwszy spróbowało 32,7% badanych. Drugim pod względem częstości zażywany był alkohol z tabletkami. W tym przypadku 6% respondentów zażyło go w wieku 16 lat i wyższym, 2,7% w wieku 15 lat, a 3,1% w wieku 14 lat. Amfetaminę 4,3% respondentów zażyło w wieku 16 lat lub wyższym. 3,4% miało z nią do czynienia w wieku 14 lat. Ecstasy zażyło w wieku 16 lat i wyższym 1,3% respondentów. 76

77 Rysunek 68 Używanie leków uspokajających przepisanych przez lekarza Zdecydowana większość respondentów nie używała leków uspokajających. 6% badanych brało je, ale krócej niż 3 tygodnie, natomiast tylko 4% zażywało je przez dłuższy okres. Rysunek 69 Używanie leków uspokajających przepisanych przez lekarza z podziałem na płeć Według danych więcej dziewczyn zażywało leki uspokajające przepisane przez lekarza. 7% w stosunku do 1% chłopców brało je dłużej niż 3 tygodnie. 6% chłopców brało takie leki, ale przez okres krótszy niż 3 tygodnie. Przez taki, krótszy okres zażywało je 5% dziewczyn. 77

78 Rysunek 70 Używanie leków uspokajających przepisanych przez lekarza z podziałem na szkołę, do której uczęszcza respondent Taka sama ilość gimnazjalistów jak i uczniów szkół ponadgimnazjalnych używała leków uspokajających przepisanych przez lekarza. Jedynie o 1 punkt procentowy uczniowie szkoły ponadgimnazjalnej przewyższali uczniów gimnazjum w zażywaniu leków uspokajających przez okres krótszy niż 3 tygodnie. 78

79 Rysunek 71 Używanie poszczególnych substancji wśród znajomych osób badanych Według danych większość znajomych respondentów nie zażywa substancji wziewnych 78%, natomiast badani odpowiedzieli, że znają do 10 osób, które to robią (16%). Do 10 osób które zażywają ecstasy zna 12% respondentów, ale 83% twierdzi, że nikt z ich znajomych nie bierze tego narkotyku. Procent badanych, którzy znają do 10 osób palących marihuanę jest tak sam jak procent odpowiedzi, według których nikt ze znajomych nie bierze tej używki 41%. 36% badanych zna do 30 osób, które piją alkohol, a 37% zna 10 osób, które upijają się. Ponadto 26% respondentów odpowiada, iż wszyscy znajomi piją alkohol. 79

80 Rysunek 72 Używanie poszczególnych substancji wśród rodzeństwa osób badanych Zdecydowana większość respondentów twierdzi, że ich rodzeństwo nie zażywa substancji wziewnych - 82%, Ecstasy - 84%, nie zażywa również środków uspokajających bez zgody lekarza - 82% i również nie pali marihuany lub haszyszu - 77%. 43% respondentów twierdzi, że ich rodzeństwo pali papierosy oraz 53% uważa, że pije alkohol. 10% badanych nie wie czy ich brat lub siostra pali marihuanę, a 12% nie wie czy rodzeństwo się upija Wiarygodność wyników dotyczących substancji psychoaktywnych W celu sprawdzenia, czy wyniki badania są wiarygodne zastosowano w kwestionariuszu ankiety pytanie sprawdzające. Poproszono respondentów o odpowiedź na pytanie dotyczące przyjmowanego narkotyku o nazwie Relevin, którego w rzeczywistości nie ma. Zażywanie tego środka deklaruje niecały procent respondentów. Oznacza to, że odpowiedzi respondentów mają potwierdzenie w rzeczywistości. 80

81 3.3. Palenie tytoniu Rysunek 73 Deklarowana przez respondentów ilość wypalonych papierosów w życiu 24% badanych twierdzi, że nigdy nie paliło papierosów. Od 1 do 2 papierosów w życiu paliło 14% respondentów. Odsetek odpowiedzi wzrasta wraz z ilością wypalonych papierosów w życiu, gdzie od 20 do 39 papierosów paliło 15% respondentów, a 40 i więcej papierosów 27% badanych. Rysunek 74 Deklarowana przez respondentów ilość wypalonych papierosów w życiu w podziale na płeć Nigdy nie paliło 27% dziewczyn i 19% chłopców. Od 1 do 2 papierosów wypaliło 16% chłopców i 13% dziewczyn. Większa ilość chłopców wypaliła od 10 do 19 papierosów 81

82 14% w stosunku do 5% dziewczyn. 40 papierosów i więcej wypaliło nieco więcej dziewczyn 28%, tyle samo papierosów wypaliło 25% chłopców. Rysunek 75 Deklarowana przez respondentów ilość wypalonych papierosów w życiu w podziale na szkołę, do której uczęszcza respondent Z wyników badań można wywnioskować, iż w przeważającej ilości to uczniowie szkół ponadgimnazjalnych wypalili więcej papierosów. Nigdy nie paliło 33% gimnazjalistów i 19% starszych uczniów. Od 1 do 2 razy zapaliła papierosa taka sama ilość reprezentantów obu szkół - 14%. 40 papierosów i więcej paliło 28% starszych uczniów i 24% gimnazjalistów. 82

83 Rysunek 76 Deklarowana ilość wypalonych papierosów w ciągu ostatnich 30 dni 16% respondentów wypaliło w ostatnim miesiącu od 1 do 5 papierosów. Od 6 do 10 papierosów wypaliło 11% badanych. Ponad 20 papierosów dziennie pali 2% młodzieży. Rysunek 77 Deklarowana ilość wypalonych papierosów w ciągu ostatnich 30 dni w podziale na płeć Duże zróżnicowanie odpowiedzi jest zauważalne dla wypalanych dziennie od 11 do 20 papierosów dziennie. Wypala je 15% chłopców i 4% dziewczyn. W przypadku ilości od 6 do 10 papierosów dziennie przeważają o 5% dziewczyny. Więcej niż 20 papierosów dziennie pali 2% dziewczyn i 1% chłopców. 83

84 Rysunek 78 Deklarowana ilość wypalonych papierosów w ciągu ostatnich 30 dni w podziale na szkołę do której uczęszcza respondent Według danych przedstawionych na wykresie w większości palą osoby uczęszczające do szkoły ponadgimnazjalnej. Wyjątek stanowi ilość od 6 do 10 papierosów dziennie, gdzie przeważają gimnazjaliści o 4% nad starszymi uczniami papierosów dziennie pali 5% gimnazjalistów i aż 11% uczniów szkół ponadgimnazjalnych. 84

85 Rysunek 79 Wiek inicjacji palenia papierosów Według danych 9% badanych zapaliło po raz pierwszy papierosa w wieku 9 lat. Większy skok procentowy występuje w wieku 14 lat, gdzie po raz pierwszy zapaliło papierosa 14% respondentów. 19% badanych zapaliło po raz pierwszy kiedy skończyło 16 lat. Rysunek 80 Wiek inicjacji palenia papierosów. Podział na płeć Wyniki badan wskazują, że wcześniej pierwszego papierosa zapalili chłopcy. 12% w wieku 9 lat, gdzie w tym samym wieku zapaliło po raz pierwszy 6% dziewczyn. W wieku 11 lat różnica między płciami wynosi 5% ze wskazaniem na chłopców. Od 13 roku życia 85

86 podobny procent przedstawicieli obu płci rozpoczyna inicjację palenia papierosów ze wskazaniem na dziewczyny. Rysunek 81 Wiek inicjacji palenia papierosów. Podział na szkołę, do której uczęszcza respondent W wieku 9 lat po raz pierwszy zapaliła papierosa taka sama ilość gimnazjalistów jak i starszych uczniów 9% odpowiedzi. Od 11 lat do 14 w większości spróbowali papierosów gimnazjaliści. Duża różnica, aż 15% występuje w wieku 15 lat ze wskazaniem na uczniów szkół ponadgimnazjalnych. W wieku 16 lat i wyższym zaczyna palić 22% starszych uczniów i 13% gimnazjalistów. Rysunek 82 Wiek rozpoczęcia regularnego palenia papierosów przez młodzież (codziennego) Regularnie papierosy najczęściej zaczynają palić badani w wieku 16 lat i wyższym (22%). 13% badanych zaczęło palić w wieku 14 lat. 4% respondentów w wieku 12 lat i tyle samo procent w wieku 15 lat. 86

87 Rysunek 83 Wiek rozpoczęcia regularnego palenia papierosów przez młodzież (codziennego) w podziale na płeć Wiek rozpoczęcia regularnego palenia tytoniu w podziale na płeć jest zbliżony. W wieku 14 lat regularnie zaczęło palić 14% chłopców i 11% dziewczyn. W wieku 16 lat i wyższym nieco więcej dziewczyn zaczyna palić regularnie 24% w stosunku do 20% chłopców. 87

88 Rysunek 84 Wiek rozpoczęcia regularnego palenia papierosów przez młodzież (codziennego) w podziale na szkołę, do której uczęszcza respondent Wiek rozpoczęcia regularnego palenia w podziale na szkołę, do której uczęszcza respondent również jest zbliżony. W wieku 14 lat regularnie zaczęło palić 15% gimnazjalistów i 11% uczniów szkół ponadgimnazjalnych. W wieku 16 lat i wyższym widać znaczącą różnicę w regularnym paleniu pomiędzy szkołami. 29% starszych uczniów rozpoczyna wówczas regularne palenie papierosów, a gimnazjalistów 9%. Rysunek 85 Ocena możliwości zdobycia papierosów przez młodzież Ponad połowa badanych 54% uważa, że zdobycie papierosów byłoby bardzo łatwe. 26% twierdzi, iż byłoby to dość łatwe, 12% nie wie jaka byłaby możliwość zdobycia papierosów. 88

89 Rysunek 86 Ocena możliwości zdobycia papierosów przez młodzież. Podział na płeć W podziale na płeć nie ma większych różnic w postrzeganiu zdobycia papierosów. Zarówno dziewczyny jak i chłopcy oceniają je jako bardzo łatwe 56% dziewczyn i 52% chłopców oraz jako dość łatwe kolejno 25% i 26%. 5% chłopców ocenia zdobycie papierosów jako dość trudne (twierdzi tak też 4% dziewczyn) i jako niemożliwe. Rysunek 87 Ocena możliwości zdobycia papierosów przez młodzież. Podział na szkołę, do której uczęszcza respondent Z badań wynika, że większość gimnazjalistów uważa zdobycie papierosów jako dość łatwe 34% w stosunku do 22% odpowiedzi uczniów szkół ponadgimnazjalnych. Większa 89

90 ilość uczniów szkół ponadgimnazjalnych uważa zdobycie papierosów jako bardzo łatwe 57% w stosunku do 48% odpowiedzi gimnazjalistów Uprawianie hazardu Rysunek 88 Uczestnictwo w grach hazardowych Zdecydowana większość respondentów nie brała udziału w grach hazardowych. Tylko 20% badanych brało w nich udział. Rysunek 89 Uczestnictwo w grach hazardowych w podziale na płeć W podziale na płeć widać różnicę. Więcej chłopców grało w gry hazardowe 30% w stosunku do 13% dziewcząt. 90

91 Rysunek 90 Uczestnictwo w grach hazardowych w podziale na szkołę, do której uczęszcza respondent Według badań większa liczba uczniów szkół ponadgimnazjalnych brała udział w grach hazardowych 24%, w stosunku do 14% odpowiedzi udzielonych przez gimnazjalistów. Rysunek 91 Potrzeba postawienia większej ilości pieniędzy, wśród respondentów uprawiających hazard Respondenci, którzy uprawiają hazard w większości nie czują potrzeby postawienia większej ilości pieniędzy. Odpowiedź nie udzieliło 71% badanych. 91