Realizując zapisy Ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej, przekazuję na Państwa ręce raport ze sprawowania zapobiegawczego i bieżącego nadzoru

Transkrypt

1

2 Realizując zapisy Ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej, przekazuję na Państwa ręce raport ze sprawowania zapobiegawczego i bieżącego nadzoru sanitarnego na wszystkich etapach, we wszystkich aspektach życia ludzkiego, będący informacją o stanie bezpieczeństwa sanitarno-epidemicznego powiatu cieszyńskiego w 2015r. Dokonywanie okresowych ocen stanu sanitarnego oraz prowadzenie systematycznych badań umożliwia monitorowanie sytuacji epidemiologicznej i sanitarnej oraz podejmowanie niezbędnych działań interwencyjnych. Na rzecz poprawy komfortu życia i zdrowia mieszkańców, kuracjuszy i turystów przebywających na terenie powiatu w 2015roku przeprowadziliśmy 5111 kontroli, pobraliśmy do badań laboratoryjnych 4500 prób. W efekcie tych działań wydałam 1010 decyzji administracyjnych i 1207 decyzji płatniczych. Za nieprawidłowy stan sanitarny w obiektach, pracownicy Powiatowej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w Cieszynie nałożyli 193 mandaty na kwotę zł. W raporcie zawarłam informacje o rozpatrzonych interwencjach wnoszonych zarówno przez mieszkańców, turystów, kuracjuszy, jak i przekazywanych przez organy administracji publicznej i samorządowej. Nadrzędną ideą wszystkich naszych działań jest działanie na rzecz zachowania i poprawy zdrowia publicznego także poprzez oświatę zdrowotną i promowanie wśród społeczeństwa zachowań prozdrowotnych. Mam nadzieję, że zainteresują Państwa wyniki naszej codziennej, często niedostrzeganej i niedocenianej pracy, w efekcie której bezpieczeństwo sanitarne w powiecie jest nadal zachowane, a sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych jest stabilna.

3 W powiecie cieszyńskim mieszka osób ( GUS stan na ), co stanowi 3,9% ludności woj. śląskiego. Jest więcej kobiet (51,5%) niż mężczyzn. Ludność zamieszkała na terenach wiejskich stanowi większość (54,3%). Mimo prawie niezauważalnej, w stosunku do danych zawartych w poprzednim raporcie, zmiany liczby mieszkańców powiatu (wzrost o 12 osób), zaszły widoczne zmiany w poszczególnych grupach wiekowych. Poprawa zdrowia populacji jest szczególnie istotna w kontekście zjawiska starzenia się społeczeństwa. Jak wynika z analizy sytuacji demograficznej powiatu odsetek ludności w wieku powyżej 65 roku życia wzrasta. W 2015 roku osoby w wieku 65+ stanowiły 14,9% ludności powiatu cieszyńskiego (w ,6%), co może mieć wpływ w przyszłości na sytuację epidemiczną powiatu. Zapobieganie powstawaniu chorób zakaźnych oraz ich zwalczanie to jedno z priorytetowych zadań Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Zadanie to realizujemy oparciu o zgłoszenia przez lekarzy, zgodnie z ustawą z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, chorób zakaźnych i zakażeń występujących wśród mieszkańców powiatu.

4 Zebrane informacje służą przede wszystkim, do analizy sytuacji epidemiologicznej powiatu i do planowania działań przeciwepidemicznych, nadzorowych i edukacyjnych, ukierunkowanych na zapobieganie rozprzestrzenianiu się zakażeń i chorób zakaźnych. W 2015 roku zarejestrowano na terenie powiatu 4363 zachorowania na choroby zakaźne, (w ). Z powodu chorób zakaźnych hospitalizowano 542 osoby (12,4% przypadków), w tym zarejestrowano 7 zgonów z powodu choroby zakaźnej (4-zapalenie jelita cienkiego i grubego wywołane przez Clostridium difficile, 1-inwazyjna choroba wywołana przez Streptococcus pneumoniae, 1- inwazyjna choroba meningokokowa). W wyniku prowadzonych działań systematycznie poprawia się zgłaszalność przez lekarzy przypadków podejrzeń i zachorowań na choroby zakaźne, a analiza zgłoszeń umożliwia wdrażanie działań przeciwepidemicznych. Także wymiana informacji o zachorowaniach i wynikach badań z Powiatowym Lekarzem Weterynarii przyczynia się do zwiększenia bezpieczeństwa zdrowotnego mieszkańców powiatu, gdyż umożliwia wspólne działania profilaktyczne. Najczęściej zgłaszanymi chorobami zakaźnymi były: grypa, choroby wieku dziecięcego przede wszystkim ospa wietrzna, choroby zakaźne przewodu pokarmowego oraz borelioza z Lyme.

5 W tabeli przedstawiono wybrane choroby zakaźne i zakażenia, które zgłoszono w latach , zaznaczając kierunek zmian w stosunku do 2014 roku Jednostka chorobowa liczba zachorowań współczynnik zapadalności liczba zachorowań współczynnik zapadalności liczba zachorowań współczynnik zapadalności salmoneloza bakteryjne zakażenia jelitowe wirusowe zakażenia jelitowe zatrucie pokarmowe 20 11, , ,4 inne zakażenia pozajelitowe ,7 3 1,7 wywołane przez E.coli biegunkotwórczą 2 1,1 3 1,7 1 0,6 wywołane przez E.coli inną i BNO 7 3,9 8 4,5 7 3,9 wywołane przez Campylobacter 18 10,1 16 9,0 6 3,4 wywołane przez Clostridium dificille 81 45, , ,1 inne określone i nieokreślone 8 4,5 13 7,3 12 6,8 wywołane przez rotawirusy 4 2, , ,1 wywołane przez norowirusy 51 28, ,3 13 7,3 inne określone i nieokreślone 88 49, , ,1 biegunka i zapalenie żołądkowo-jelitowe o lamblioza (giardioza) Jersinioza , , , , ,0 16 9,0 1 0,6 15 8,5 9 5, , , , ,8 2 1,1 1 0,6 2 1, , , , , , , , , ,1 2 1,1 2 1,1 1 0,6 3 1, , , ,2 0 0,0 2 1,1 0 0, , ,9 7 3,9 typu A ,0 0 0,0 typu B ostre ,0 0 0,0 typu B przewlekłe 3 1,7 7 3,9 1 0,6 typu C 6 3,4 9 5,1 1 0,6 krztusiec płonica (szkarlatyna) inwazyjna choroba meningokokowa róża borelioza z Lyme styczność i narażenie na wściekliznę wirusowe zapalenia opon mózgowych i/lub zapalenie mózgu inne i nieokreślone ospa wietrzna odra różyczka wirusowe zapalenie wątroby świnka (nagminne zapalenie przyusznic) inwazyjna choroba wywołane przez bakteryjne zapalenie opon mózgowych i/lub zapalenie opon mózgowych i/lub mózgu grypa gruźlica malaria denga choroby weneryczne ostre porażenia wiotkie Now wykryte zakażeznie HIV AIDS-zespoł nabytego upośledzenia odporności 23 13,0 15 8,4 13 7,3 1 0,6 0 0,0 6 3,4 12 6,8 8 4,5 11 6,2 4 2,3 11 6,2 2 1, , , , , , ,8 1 0,6 1 0,6 0 0,0 1 0,6 0 0,0 0 0,0 2 1,1 4 2,3 4 2,3 2 1,1 0 0,0 1 0,6 3 1,7 2 1,1 3 1,7 2 1,1 1 0,6

6 Mimo, że jest możliwość zaszczepienia się przeciwko grypie tylko 3098 osób (1,74%) zdecydowało się na szczepienie, dlatego szczepienia nie wpływają znacząco na ilość zachorowań, a zachorowania na grypę podlegają okresowym wahaniom, jak w przypadku chorób przeciwko którym nie ma możliwości zaszczepienia się. Po zaobserwowanym w 2014 roku spadku liczby przypadków grypy i zachorowań grypopodobnych nastąpił ich wzrost. Zarejestrowano 1964 przypadki, zapadalność 1105/100 tys. (w 2014 r. 109/100 tys.), hospitalizacji wymagało 5 osób.

7 Najczęściej w tej grupie chorób, zgłaszaną chorobą jest ospa wietrzna (80,9%) oraz płonica (14,6%). Zachorowania na krztusiec, mimo wzrostu, na świnkę (1,1%) i różyczkę (0,6%), stanowią znikomą cześć rejestrowanych zachorowań, co wynika z prowadzenia obowiązkowych szczepień ochronnych przeciw tym chorobom. Niestety, ta korzystna sytuacja epidemiologiczna, może się zmienić ze względu na coraz silniejsze ruchy antyszczepionkowe.

8 Po obserwowanym od 2013 roku wzroście zachorowań na ospę wietrzną, w roku 2015 nastąpił spadek liczby zarejestrowanych przypadków (zapadalność 535/100 tys.) (w 2014 zapadalność 909/100 tys.), zapadalność jednak utrzymuje się nadal na wysokim poziomie. Mimo możliwości zaszczepienia się przeciwko ospie wietrznej, niewielu rodziców korzysta z tej możliwości, w 2015 roku było to 148 osób (0,08%).

9 Niestety nie ma szczepionki przeciwko płonicy, dlatego nie mamy wpływu na liczbę zachorowań, które podlegają okresowym wzrostom i spadkom. Po obserwowanym w latach stopniowym spadku zapadalności do 58/100 tys., nastąpił jej wzrost do 97/100 tys. Ospa wietrzna, płonica i różyczka należą do chorób o dużej zakaźności, przenoszą się drogą powietrzną, dotyczą więc głównie dzieci w miejscach zbiorowego przebywania (żłobki, przedszkola, szkoły). W przypadku ospy wietrznej (zbyt mało zaszczepionych osób) i płonicy (brak szczepionki), w grupie dzieci w wieku przedszkolnym, zarejestrowano najwyższe współczynniki zapadalności. Pomimo, że krztusiec należy do chorób przeciwko, którym prowadzone są szczepienia, w 2015 roku nastąpił wyraźny wzrost zachorowań. Zarejestrowano 32 przypadki (zapadalność 18/100 tys.) w tym 14 w wieku powyżej 20 lat. Najwyższą zapadalność odnotowano w grupie wiekowej od 10 do 14 lat (91/10 tys.).

10 Do roku 2015 obowiązkowym szczepieniom ochronnym podlegały dzieci do lat 6, w tej grupie wiekowej zachorowania występują rzadziej. Czternaście osób było poddanych szczepieniu przeciwko krztuścowi, pozostałych 17 osób nie posiadało dokumentacji szczepień. Pięciu chorych wymagało hospitalizacji, w tym nieszczepione dwumiesięczne dziecko. Przyczyną zachorowań w starszych grupach wiekowych (10-19 lat) może być zanikanie odporności poszczepiennej. W związku z tym w Programie Szczepień Ochronnych na 2016 wprowadzono dodatkowe szczepienie przeciwko krztuścowi u dzieci w czternastym roku życia. Po nieco wyższej od spodziewanej zapadalności na różyczkę w 2013 roku (88/100 tys.), będącej wynikiem wystąpienia ogniska różyczki wśród nieszczepionych uczniów jednej ze szkół, zapadalność spadła do obserwowanego od kilku lat poziomu poniżej 20/100 tys. i wyniosła 4/100 tys..

11 Od 2006 roku zapadalność na świnkę utrzymuje się na niskim poziomie, co jest także bez wątpienia wynikiem prowadzonych szczepień ochronnych, które wprowadzono do programu szczepień ochronnych jako obowiązkowe. Zachorowania występują sporadycznie. Zachorowało 7 osób nieszczepionych przeciwko śwince, pozostałych 6 nie miało pełnego cyklu szczepień (1dawka). Do 2005 roku zachorowania na świnkę podlegały podobnym wahaniom jak zachorowania na ospę wietrzną czy płonicę. Nie zarejestrowano przypadku zachorowania na odrę, zgłoszono 1 przypadek podejrzenia zachorowania, które zostało odwołane po badaniach laboratoryjnych. W 2014 roku zgłoszono 3 przypadki podejrzenia zachorowania na odrę, 2 z nich zostały potwierdzone laboratoryjnie. Nie zarejestrowano przypadków ostrych porażeń wiotkich u dzieci do lat 14. Choroby zakaźne przewodu pokarmowego wciąż stanowią istotny problem epidemiczny. Zarejestrowano 853 przypadki, zapadalność 480/100tys. (w , zapadalność 414/100 tys.). Tylko w 314 przypadkach, ustalono czynnik etiologiczny zatruć/zakażeń.. W 194 zachorowaniach była to etiologia bakteryjna (najczęściej przyczyną było zakażenie Clostridium difficile -137 zachorowań), w 104 wirusowa, a w 16 przypadkach przyczyną zachorowania były pasożyty lamblie. W 539 przypadkach nie ustalono etiologii zachorowania, tj. w 63% zgłoszonych zachorowań ( , 61%), co jest zjawiskiem niekorzystnym, ograniczającym możliwości podejmowania działań przeciwepidemicznych. Podmioty lecznicze ograniczają wydatki nie wykonując badań diagnostycznych, ograniczając się do leczenia objawowego.

12 Po obserwowanym od 2011 do 2014 systematycznym wzroście liczby zgłoszonych zachorowań na biegunki u dzieci do lat 2, w roku 2015 nastąpił niewielki spadek zapadalności 4487/100 tys. ( w /100 tys). Zachorowało 171 dzieci, z czego 80 wymagało hospitalizacji. W dalszym ciągu bardzo ogranicza się ilość badań laboratoryjnych, w związku z tym, tylko w 40 przypadkach zachorowań (23%) ustalono czynnik etiologiczny. Najczęściej przyczyną biegunek u dzieci do lat 2 były wirusy (11%) oraz Escherichia coli (5%). Należy zauważyć, że do zakażeń i zatruć pokarmowych u dzieci w wieku do lat 2 dochodzi niemal wyłącznie w środowisku domowym. Liczba dzieci objętych opieką w formie zinstytucjonalizowanej np. w żłobkach nie jest duża. Państwowa Inspekcja Sanitarna ma niewielki wpływ na zapobieganie zakażeniom i zatruciom pokarmowym w środowisku domowym, zwłaszcza przy tak dużej (77%) ilości zachorowań bez ustalenia czynnika etiologicznego.

13 Pracownicy Państwowej Inspekcji Sanitarnej podczas wywiadów epidemiologicznych prowadzą oświatę zdrowotną, starając się kształtować zachowania prozdrowotne, na rzecz zwiększania higieny osobistej oraz higieny przygotowania posiłków w rodzinach. Wystapiły 4 ogniska zbiorowych zatruć/zakażeń pokarmowych (3 w podmiotach leczniczych, 1 ognisko w związku z festynem rodzinnym zorganizowanym przez przedszkole). W ogniskach tych narażonych na zachorowanie było szacunkowo 1000 osób (brak mozliwości ustalenia dokładnej liczby uczestników festynu), zachorowało 73, w tym 69 chorych wymagało hospitalizacji (61-zapalenie jelita cienkiego i grubego wywołane przez Clostriudium difficile, 8-zatrucie pałeczkami Salmonella Enteritidis).

14 Czynnik etiologiczny udało się ustalić we wszystkich ogniskach (były to 2 Clostridium difficile; 1 Salmonella enteritidis;1 - norowirusy). Po obserwowanym od 2011 roku systematycznym wzroście zachorowań na chorobę z Lyme (boreliozę) zanotowano ich spadek. Zarejestrowano 156 przypadków, zapadalność 88/100 tys. ( w przypadków, zapadalność 156/100 tys.). Głównie były to zachorowania z objawami ze strony układu kostno-stawowego, ale zarejestrowano także 2 przypadki z objawami ze strony ośrodkowego układu nerwowego (neuroboreliozy). Zachorowania zdarzały się we wszystkich grupach wiekowych, najczęściej powyżej 50 roku życia (53%). Zapadalność w tej grupie wiekowej jest wyższa od zapadalności obliczonej dla powiatu. Niestety brak jest szczepionki przeciwko tej chorobie. Możliwość zapobiegania zakażeniu bakteriami Borrelia burgdorferi jest ograniczona do unikania kontaktu z kleszczami, przez stosowanie odpowiedniej odzieży podczas pobytu w miejscach ich występowania, używanie repelentów oraz kontrolę całego ciała po powrocie i jak najszybsze usuwanie kleszczy. Na spadek zapadalności z pewnością ma wpływ wzrost świadomości mieszkańcó1)w uzyskanych w wyniku licznych działań edukacyjnych.

15

16 Nie zarejestrowano zachorowań na ostre wirusowe zapalenie wątroby typu B oraz wirusowe zapalenie wątroby typu C. Zarejestrowano 1 przypadek przewlekłego zapalenia wątroby typ B oraz 1 przewlekłego zapalenia wątroby typ C. W 2015 roku zarejestrowano na terenie powiatu 21 przypadków zachorowania na gruźlicę (w przypadki, zapadalność 19/100 tys.), w tym 3 przypadki wznowy, zapadalność 12/100 tys. Poza 1 przypadkiem gruźlicy układu moczowo-płciowego były to przypadki gruźlicy płuc. Potwierdzono posiewami bakteriologicznymi 80% zarejestrowanych zachorowań. Tak jak w latach poprzednich, chorowali głównie mężczyźni (71%), zapadalność u mężczyzn 17/100 tys., u kobiet 7/100 tys.. Aż 43% chorych stanowiły osoby bezrobotne, 33% emeryci i renciści i 24% osoby czynne zawodowo. Zapadalność na gruźlicę wyraźnie wzrasta z wiekiem. Częściej w 2015 roku chorowali mieszkańcy wsi (62%) zapadalność 13/100 tys. Podczas wywiadów epidemiologicznych pracownicy Państwowej Inspekcji Sanitarnej prowadzą działania edukacyjne, na rzecz kształtowania zdrowego stylu życia i prawidłowych nawyków higienicznych.

17

18 W 2015 roku zgłoszono 2 przypadki inwazyjnej choroby meningokokowej, jedna chora osoba zmarła, zapadalność 1/100 tys. (w ,6/100tys.). W badanym materiale w obu przypadkach stwierdzono Neisseria meningitidis typu B. Chorzy nie byli szczepieni. Z rejestru Śląskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego, wynika, że w roku 2015 wykryto wśród mieszkańców powiatu cieszyńskiego 3 nowe przypadki nosicielstwa HIV (2014 2) oraz 1 przypadek zespołu nabytego braku odporności AIDS. Szczepienia ochronne są jedną z najważniejszych metod stosowanych w celu zapobiegania chorobom zakaźnym. Według epidemiologów przy zaszczepieniu powyżej 90% populacji wytwarza się tzw. odporność zbiorowiskowa, która skutecznie ogranicza możliwość epidemicznego szerzenia się patogenów. Poziom taki jest jeszcze przekraczany w przypadku prowadzonych w powiecie szczepień obowiązkowych. Niestety tak dobra sytuacja epidemiologiczna może ulec zmianie z powodu zwiększającej się w niepokojąco szybkim tempie liczby osób odmawiających poddania swoich dzieci szczepieniom ochronnym. Paradoksalnie skuteczność programu szczepień ochronnych jest argumentem ruchu antyszczepionkowego, gdyż jak beztrosko podają chorób zakaźnych nie ma. Ich nieszczepione dzieci nie chorują, ponieważ korzystają z odporności zbiorowiskowej. W 2015 roku do rejestru osób uchylających się od szczepień wpisano rodziców aż 297 dzieci.(w ).

19 W związku z narastającym problem uchylania się od szczepień ochronnych podejmowane jest szereg działań zmierzających do poprawy sytuacji w tym zakresie. Jeżeli osoby mimo wezwania do szczepień, a następnie upomnienia nadal uchylają się od wykonania szczepień. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny kieruje do Wojewody Śląskiego wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego i nałożenie grzywny w celu przymuszenia. W 2015 roku złożono 5 takich wniosków. Szczepionka, tak samo jak, każdy inny preparat stosowany w medycynie może powodować odczyny niepożądane. Wszystkie rozpoznane przez lekarzy niepożądane odczyny poszczepienne są rejestrowane. W 2015 roku zgłoszono 22 takie przypadki ( ), w tym 1 poważny wymagający hospitalizacji. Wszystkie osoby powróciły do zdrowia. Najczęstszym niepożądanym odczynem był obrzęk w miejscu wstrzyknięcia szczepionki (72%). Największym sojusznikiem ruchu antyszczepionkowego jest niewiedza. Brak podstawowej wiedzy na temat czym są i czym grożą choroby zakaźne powoduje, że rodzice wolą narażać dzieci na realne i poważne następstwa chorób niż narazić ich np. na odczyn poszczepienny. Szczepienia prowadzone są w 52 punktach (z czego 8 nadzorowanych jest przez ŚPWIS), należących zarówno do publicznych jak i niepublicznych podmiotów leczniczych. W czasie ich kontroli szczególną uwagę zwracano na dokumentację dotyczącą szczepienia dzieci i młodzieży, w rocznikach podlegających obowiązkowym szczepieniom, a także na przestrzeganie przepisów w zakresie postępowania z preparatami szczepionkowymi. Pozytywnym zjawiskiem było to, że w czasie kontroli nie stwierdzano nieprawidłowości. W punkcie szczepień przeciwko wściekliźnie, po pokąsaniu przez dzikie zwierzęta oraz bezpańskie psy, rozpoczęto szczepienia 94 osób.

20 Zadania wykonywane przez Państwową Inspekcję Sanitarną w ramach sprawowania zapobiegawczego nadzoru sanitarnego mają charakter prewencyjny, zmierzający do ochrony zdrowia ludzi przebywających w obszarze i sąsiedztwie planowanych inwestycji. Działalność zapobiegawczego nadzoru sanitarnego dotyczyła zagadnień związanych z szerokorozumianymi aspektami budownictwa w zakresie kontroli wymagań sanitarno-higienicznych dla obszarów związanych z: planowaniem przestrzennym na poziomie miast i gmin, określeniem uwarunkowań wymaganych przy realizacji przedsięwzięć mogących oddziaływać na środowisko, dla postępowań prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego lub organy ochrony środowiska, opiniowaniem dokumentacji projektowej, dopuszczeniem do użytkowania obiektów budowlanych. Na podstawie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku zaopiniowano 15 projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Przekształcenia jednostek planistycznych dotyczyły utrwalenia lub powiększenia terenów o funkcji związanej z mieszkalnictwem (budownictwo mieszkaniowe jednorodzinne i wielorodzinne), poprzez zajęcie terenów niezagospodarowanych lub terenów rozproszonej zabudowy mieszkalnej i usługowej (drobne rzemiosło, tereny usług nieuciążliwych, infrastruktura komunikacyjna). Większość projektów dotyczyła obszarów stanowiących wycinek gmin (pojedyncze jednostki strukturalne oraz niewielkie obszary planu np. wsie). W przypadku gminy Cieszyn, uzgodnienie dotyczyło całego obszaru dzielnicy Marklowice. W opiniach określano zastrzeżenia dotyczące oddzielenia terenów produkcyjnych od terenów podlegających ochronie (strefy izolacyjne od strony zabudowy mieszkaniowej). W kilku przypadkach występowano do organów samorządowych z pismem dotyczącym uszczegółowienia lub wyjaśnienia rozwiązań dotyczących ochrony zdrowia i życia mieszkańców w odniesieniu do proponowanych zmian planistycznych.

21 W jednym postępowaniu wydano opinię negatywną, co do zaproponowanych rozwiązań projektowych, w związku z niewystarczającym sposobem zabezpieczenia terenów zabudowy mieszkalnej oraz terenów przeznaczonych na działalność usługową w zakresie opieki nad dziećmi tereny oświaty. Dla każdej oceny strategicznej przeprowadzanej w ramach uchwalania planów przestrzennych, określano zakres prognozy oddziaływania na środowisko. W 2015 r. uzgodniono 11 projektów planistycznych podając szczegółowy zakres i stopień szczegółowości informacji niezbędnych do przygotowania prognozy oddziaływania na środowisko dla skutków wprowadzenia nowych zasad zagospodarowania przestrzennego. Nie wydawano opinii dotyczących odstąpienia od konieczności przeprowadzenia takich ocen. W zestawieniu podano sposób przekształcenia terenów w poszczególnych gminach. Lp. Gmina Przeznaczenie terenu istniejące 1. Chybie Pola irygacyjne byłej cukrowni (tereny zielone) 2. Brenna Tereny produkcyjnoprzemysłowe, tereny zabudowy mieszkaniowej. 3. Ustroń Tereny strefy uzdrowiskowej A 4. Istebna Tereny zainwestowane Przeznaczenie terenu projektowane Tereny zabudowy mieszkalno-usługowej, terenu usług sportu i rekreacji Usługi turystyczne, układy komunikacyjne Utrwalenie funkcji usługowej związanej z lecznictwem uzdrowiskowym (sanatoria, uzdrowiska), układy komunikacyjne. Utrzymanie obecnego zainwestowania wraz z uporządkowaniem funkcji wiodącej dla 7 obszarów gminy

22 Lp. Gmina Przeznaczenie terenu istniejące 5. Cieszyn Tereny zainwestowane 6. Strumień Tereny upraw polowych i ogrodniczych 7. Wisła Tereny rolne zielone. Tereny rekreacyjnosportowe. Zabudowa mieszkalnousługowa. Przeznaczenie terenu projektowane Podtrzymanie obecnego zainwestowania (tereny usługowe), utworzenie strefy dla obiektów handlowych wielkopowierzchniowych. Wydzielenie terenów o przeznaczeniu produkcyjnousługowym i komunikacyjnym Utrwalenie obecnego zainwestowania wraz z powiększeniem terenów przemysłowoskładowych Tereny sportu i rekreacji, tereny zabudowy mieszkalnej, jednorodzinnej. Utrwalenie funkcji terenów rekreacyjno-sportowych możliwość realizacji obiektów i urządzeń rekreacyjnych. Dostosowanie obowiązujących planów przestrzennych do aktualnych przepisów 8. Skoczów Zabudowa mieszkalna jednorodzinna Zabudowa mieszkalna wielorodzinna, układy komunikacyjne, możliwość wbudowania usług w tereny zabudowy mieszkalnej, tereny zielone. Na terenie powiatu cieszyńskiego większość gmin posiada plany miejscowe... w całym obszarze administracyjnym. Na terenie niektórych gmin, niewielkie obszary rzędu kilku do kilkunastu procent podlegają jeszcze procedurze planistycznej, związanej z wprowadzeniem lub zmianą ustaleń dotyczących planów miejscowych (dostosowanie ustaleń obowiązujących planów przestrzennych do aktualnych przepisów, zmiany w planowaniu przestrzennym na wniosek inwestorów indywidualnych). Wyjątkiem, jest gmina Ustroń w której plan przestrzenny na powierzchni ok. 97% został uchylony i obecnie trwają prace nad sporządzeniem nowego dokumentu planistycznego. Liczba dokonanych uzgodnień pozostała na podobnym poziomie, co w roku Kierunki polityki planowania przestrzennego w gminach pozostają niezmienione.

23 Opinie sanitarne dotyczące uzgodnienia warunków do decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach wydawane były w zakresie dotyczącym: określenia konieczności przeprowadzenia postępowania w sprawie oceny oddziaływania inwestycji na środowisko w myśl ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku, uzgodnień szczegółowych warunków, związanych z realizacją przedsięwzięć, na podstawie opracowanych raportów. W pierwszym etapie, dotyczącym określenia konieczności przeprowadzenia postępowania w sprawie oceny oddziaływania inwestycji na środowisko, w myśl ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku, wydano 47 opinii. Większość tych inwestycji nie wymagała przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko. Dla inwestycji, które wymagały przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko wydano 5 uzgodnień, z podaniem zastrzeżeń, warunkujących ich realizację uzgodnienia do decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. W porównaniu do roku 2014, wydano o ok. 50 % więcej opinii dotyczących potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko i uzgodnień warunków do decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Należy zwrócić uwagę na zainteresowanie inwestycjami dotyczącymi budowy lub modernizacji obiektów produkcyjnoprzemysłowych oraz inwestycjami drogowymi (drogi, mosty). Nie odnotowano informacji na temat protestów społecznych dotyczących realizacji uzgadnianych inwestycji. Były to między innymi następujące inwestycje: Stacje demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji w Goleszowie. Ocynkownia w Strumieniu. Hala produkcyjna zakładów metalowych PROMOT w Cieszynie.

24 Uzgodnienia do decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach wydawano ze szczególnym zwróceniem uwagi na oddziaływanie akustyczne i związaną z nim ochronę terenów zabudowy mieszkalnej, a także ochronę powietrza przed zanieczyszczeniami powstającymi w procesach technologicznych. Dodatkowo planowane inwestycje warunkowano właściwą gospodarką wodno-ściekową oraz gospodarką odpadami i to zarówno na etapie budowy jak i eksploatacji. Organy PIS mają za zadanie prowadzenie działań zmierzających do zapobiegania możliwości powstawania zagrożeń dla bezpieczeństwa sanitarnego i zdrowia ludzi na etapie sporządzania dokumentacji projektowych nowych i modernizowanych obiektów, w których przebywać będą ludzie. Mając to na względzie, zaopiniowano 32 rozwiązania projektowe obiektów, wśród których wyróżnić można obiekty związane z gospodarką wodnościekową (przydomowe oczyszczalnie ścieków), przychodnie lekarskie, gabinety fryzjersko-kosmetyczne. Mimo, iż rozwiązania projektowe dla przydomowych oczyszczalni ścieków nie wymagają uzgodnień w zakresie higienicznosanitarnym, wnioskodawcy występowali o takie uzgodnienia ze względu na szczegółowe wymagania związane z współfinansowaniem tych inwestycji przez organ samorządowy. W szczególności zwracano uwagę na usytuowanie pomieszczeń i ich wykończenie, systemy wentylacji oraz warunki socjalno-sanitarne personelu. Większość dokumentacji projektowej dotyczyła zmiany sposobu użytkowania, a tylko niewielka część odnosiła się do obiektów nowobudowanych lub rozbudowywanych. Bardzo istotną rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa produkowanej żywności oraz higienicznych warunków pracy w zakładzie żywieniowym odgrywa prawidłowe zaprojektowanie obiektu, z uwzględnieniem przewidzianej technologii produkcji żywności, a także obowiązujących w tym zakresie przepisów.

25 W grupie obiektów ochrony zdrowia, w celu zapewnienia prawidłowych warunków do przebywania pacjentów w tych obiektach, niezbędne jest takie ich zaprojektowanie, aby spełnione były wymogi dotyczące odpowiedniego ich usytuowania, z uwzględnieniem istniejącego i projektowanego zagospodarowania terenu, zapewnienia warunków do udzielania świadczeń zdrowotnych, a także odpowiednich warunków technicznoużytkowych pomieszczeń tj. powierzchni gabinetów, ich wysokość, warunków oświetlenia światłem naturalnym oraz wentylacji. Do ciekawszych inwestycji, będących przedmiotem uzgodnień, zaliczyć można: Placówkę całodobowej opieki nad osobami starszymi w Brennej. Zakład przetwórstwa czosnku w Skoczowie. Stacja Uzdatniania Wody w Kończycach Małych przebudowa obiektu. Na podstawie dokumentacji projektowej, uzgodnień branżowych oraz dokumentacji określającej stanowisko administracji architektoniczno-budowlanej dokonywano kontroli 114 obiektów, przed wydaniem opinii, w związku z dopuszczeniem do użytkowania. Większość przypadków związanych z dopuszczeniem do użytkowania obiektów podyktowana była zmianami w układzie funkcjonalnym lokali (dostosowywanie pomieszczeń do aktualnie obowiązujących przepisów), a także ze zmianami sposobu użytkowania istniejących budynków (lokali). W przypadku 9 obiektów stwierdzono niezgodności wykonawcze skutkujące opinią negatywną, w związku z niewłaściwymi warunkami higieniczno-sanitarnymi (ok. 8 % wszystkich kontroli). Dodatkowo, kontrole często przeprowadzane były dwukrotnie dla jednego obiektu, z określeniem zastrzeżeń, co do stanu techniczno-sanitarnego. Opinie wydawano w formie pisma lub opinii sanitarnej, zależnie od nałożonego na inwestora obowiązku uzyskania pozwolenia na użytkowanie obiektu budowlanego.

26 Przy dopuszczeniu obiektów do użytkowania stwierdzano poważne utrudnienia w trakcie kontroli, z uwagi na nieprecyzyjność lub brak jednoznacznie określonych warunków higieniczno-sanitarnych w dokumentacji projektowej (brak szczegółowych opisów, rysunków, projektów branżowych instalacji wod-kan. i wentylacji). Kontrole wykazały także, że obiekty gastronomiczne i służby zdrowia były lepiej przygotowane do kontroli w porównaniu do zakładów fryzjersko-kosmetycznych, czy obiektów oświatowych (stan techniczny, wyposażenie). Do ciekawszych obiektów będących przedmiotem kontroli zaliczyć można: Przychodnię specjalistyczną z oddziałem szpitalnym w Skoczowie Zakład produkcji kanapek i art. garmażeryjnych w Zebrzydowicach. Dom całodobowej opieki nad osobami starszymi w Brennej. Budynek handlowo-usługowy Castorama w Cieszynie. Ilość wydanych uzgodnień dotyczących inwestycji oraz przeprowadzonych kontroli w roku 2015r. l.p Rodzaj obiektu obiekty sportu i rekreacji, jak: stadiony, amfiteatry, skocznie i wyciągi narciarskie, kolejki linowe, odkryte baseny, zjeżdżalnie budynki sportu i rekreacji, jak: hale sportowe i widowiskowe, baseny kryte budynki kultury, jak: teatry, opery, kina, muzea, galerie sztuki, biblioteki, archiwa, domy kultury Liczba uzgodnień Liczba Liczba Liczba odbiorów dotycząca uzgodnionych odbiorów dokonanych za uwarunkowań projektów ogółem pierwszym razem środowiskowych

27 l.p. Rodzaj obiektu Liczba uzgodnień Liczba Liczba Liczba odbiorów dotycząca uzgodnionych odbiorów dokonanych za uwarunkowań projektów ogółem pierwszym razem środowiskowych 4. szkoły nowe szkoły modernizowane lub przebudowywane przedszkola publiczne i niepubliczne nowe 7. przedszkola publiczne i niepubliczne - modernizowane lub przebudowywane 8. punkty przedszkolne obiekty zamkniętej służby zdrowia i inne zakłady, w których świadczone są całodobowe świadczenia medyczne - nowe obiekty zamkniętej służby zdrowia i inne zakłady, w których świadczone są całodobowe świadczenia medycznemodernizowane lub przebudowywane 11. przychodnie apteki i punkty apteczne żłobki budynki zakwaterowania turystycznego i rekreacyjnego, jak: hotele, motele, pensjonaty, domy wypoczynkowe, schroniska turystyczne budynki biurowe 15. i konferencyjne

28 l.p. 16. Rodzaj obiektu zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, odnowy biologicznej i studia tatuażu Liczba uzgodnień Liczba Liczba Liczba odbiorów dotycząca uzgodnionych odbiorów dokonanych za uwarunkowań projektów ogółem pierwszym razem środowiskowych stołówki restauracje bary szybkiej obsługi obiekty handlowo - usługowe nie związane z żywnością 21. zakłady protetyczne warsztaty rzemieślnicze, stacje obsługi pojazdów, myjnie samochodowe obiekty przemysłowe, jak: 23. budynki produkcyjne, montownie, wytwórnie, hale magazynowe stacje paliw i gazu LPG rzeźnie, zakłady przetwórstwa spożywczego inwestycje związane z gospodarką odpadami sieci kanalizacji oczyszczalnie ścieków inwestycje drogowe gabinety lekarskie obory sklepy spożywcze hurtownie spożywcze domy opieki sieci wodociągowe, stacje uzdatniania wody parkingi

29 W wodę wodociągową przeznaczoną do spożycia przez ludzi zaopatrywanych jest w powiecie cieszyńskim ok mieszkańców, ze tu mieszkających. Jednym z ważniejszych działań Państwowej Inspekcji Sanitarnej jest monitoring jej jakości, w celu ochrony zdrowia mieszkańców, ale także kuracjuszy i turystów, przebywających na terenie powiatu. Większość mieszkańców powiatu (81,2%), podobnie jak w roku ubiegłym, korzysta z wody do spożycia dostarczanej przez 32 wodociągi publiczne, w 59,4 % (19) opartych na wodach powierzchniowych, w 31,2 % (10) na wodach podziemnych, a w 9,4% (3,) w których miesza się woda powierzchniowa z podziemną. Pozostali (18,8%), korzystają z własnych, indywidualnych ujęć wody. W kilku gminach zdecydowana większość mieszkańców korzysta z wody pochodzącej z wodociągów publicznych (np. Cieszyn 98%, Skoczów (obszar miejski) 97%, Chybie 91%), w niektórych ponad połowa - Istebna (53%), Goleszów (65%) oraz Wisła (70,6%). Do gmin, w których jest najmniej osób przyłączonych do sieci wodociągowej nadal należy Brenna (40%). Część mieszkańców powiatu, zamieszkujących tereny przygraniczne, zaopatrywanych jest w wodę importowaną z Republiki Czeskiej. Do wodociągów dostarczających wodę z Czech należą: Nova Ves (Cieszyn okolice byłego przejścia granicznego przy Moście Wolności), JZWiK Moravka (rejon Marklowic), Severomoravske Vodovody (rejon Lesznej Górnej), Severomoravske Vodovody/Dziegielów (część gminy Dzięgielów), SmVaK Moravka (rejon Kaczyc). Najwięcej w powiecie jest wodociągów, których produkcja mieści się w granicach m³/d (18), zaopatrujących w wodę do spożycia mieszkańców, głównie na terenach wiejskich oraz tych produkujących do 100 m 3 /d wody (14) (z ujęciami indywidualnymi). Z danych uzyskanych od przedsiębiorców wodociągowych wynika, iż w 2015 r. 5 wodociągów publicznych zmniejszyło, natomiast 19 zwiększyło swoją produkcję wody, w przypadku pozostałych 11 wodociągów (w tym nadzorowanych indywidualnych ujęć, wykorzystywanych do celów publicznych) produkcja wody nie uległa zmianie.

30 Nadzorowi Państwowej Inspekcji Sanitarnej, jak co roku, podlegała jakość wód powierzchniowych, ujmowanych do celów wodociągowych. W 2015r. nadzorem objęto 16 tego rodzaju ujęć w stosunku do roku ubiegłego ilość ta nie zmieniła się. W dalszym ciągu z dwóch ujęć (rzeka Wisła w Strumieniu oraz rzeka Piotrówka w Zebrzydowicach), woda nie była ujmowana do celów wodociągowych. Kontrola jakości wody z wyłączonych ujęć wody była jednak utrzymana, z uwagi na ich możliwość uruchomienia na wypadek awarii.

31 Przeprowadzono badania 34 próbek wody powierzchniowej określając jednocześnie ich klasę (kategorię) czystości: - kategoria A1 dla wód z potoków: Chrobaczy w Brennej (poprawa z A3 w stosunku do 2014r), Hołcyna oraz Jatny w Brenej w (poprawa z A2 w stosunku do 2014r.) - kategoria A2 dla wód ze zbiornika Wisła Czarne; z rzeki Olzy w Istebnej oraz potoków: Gościejów w Wiśle, Prądowiec, Nad Brzyszkiem, Olecko i Spod Kubalonki w Istebnej oraz Krężelka w Jaworzynce (bez zmian, w stosunku do 2014r) oraz Górnik w Ustroniu oraz Salamandra w Dzięgielowie (pogorszenie z A1 w stosunku do 2014r) - kategoria A3 dla wód z rzek: Wisły w Strumieniu (pogorszenie z A2 w stosunku do 2014r), Piotrówka w Zebrzydowicach (bez zmian w stosunku do 2014r) oraz potoku Malinka w Wiśle (pogorszenie z A2 w stosunku do 2014r) Jakość wody oceniano w oparciu o Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (do 27 listopada 2015r.) oraz Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 13 listopada 2015 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (od 28 listopada 2015r.).

32 Do oceny wykorzystywano zarówno wyniki badań próbek pobieranych i badanych przez Państwową Inspekcję Sanitarną, jak również pozyskane od przedsiębiorców wodociągowych (z badań przeprowadzonych w ramach kontroli wewnętrznej). W ramach monitoringu jakości wody oraz nadzoru nad jakością wody (pochodzącej zarówno z wodociągów publicznych jaki i indywidualnych ujęć wody), pobrano do badań łącznie 601 próbek wody, z czego do badań mikrobiologicznych 552 próbki wody, a do badań fizykochemicznych 590 próbek. Zakres prowadzonych badań obejmował zarówno parametry mikrobiologiczne, fizykochemiczne, jak i organoleptyczne. W próbkach wody, pobranych na terenie powiatu wykonano łącznie około oznaczeń dla łącznie 115 parametrów. Im większa jest objętość rozprowadzanej (lub produkowanej) wody, tym wymagana jest większa częstotliwość badań, dlatego w ramach monitoringu, najwięcej prób pobrano z wodociągów: Pogórze (132 badania mikrobiologiczne, 135 badań fizykochemicznych), Wisła Czarne (98 badań mikrobiologicznych, 103 badania fizykochemiczne) Strumień (54 badania mikrobiologiczne, 56 badań fizykochemicznych). Woda jest w pełni bezpieczna dla zdrowia ludzkiego, jeżeli spełnia określone w przepisach prawa wymagania - jest wolna od mikroorganizmów chorobotwórczych w liczbie stanowiącej potencjalne zagrożenie dla zdrowia ludzkiego, substancji chemicznych zagrażających zdrowiu, nie ma agresywnych właściwości korozyjnych i spełnia podstawowe wymagania mikrobiologiczne i chemiczne. Obowiązujący akt prawny poza powyższymi wymaganiami wyszczególnia również dodatkowe wymagania mikrobiologiczne, organoleptyczne, fizykochemiczne jakim powinna odpowiadać woda, pozwalające stwierdzić poprawność i skuteczność procesów uzdatniania wody. W celu stwierdzenia jej bezpieczeństwa, badania wody wykonywane były w Zintegrowanym Laboratorium Państwowej Inspekcji Sanitarnej województwa śląskiego posiadającym akredytację PCA, metodami i w zakresie określonym w obowiązującym rozporządzeniu oraz w laboratoriach zewnętrznych posiadających zatwierdzony przez PPIS system jakości prowadzonych badań.

33 W 2015 roku woda była okresowo niezdatna do spożycia, ze względu na niespełnienie podstawowych wymagań mikrobiologicznych jakim powinna odpowiadać woda przeznaczona do spożycia przez ludzi - dla trzech wodociągów publicznych Pogórze (1 raz), Istebna Zaolzie (1 raz), Kończyce Małe Myśliwska/Staropolska (1 raz): - w próbce wody pobranej w czerwcu, z sieci wodociągu Pogórze stwierdzono obecność pojedynczych bakterii Escherichia coli, enterokoków oraz bakterii grupy coli. Przedsiębiorca wodociągowy w trybie natychmiastowym podjął działania naprawcze polegające m.in. na płukaniu sieci w rejonie punktu monitoringowego, po których przeprowadzał powtórne badania wody w ramach kontroli wewnętrznej. Zarówno te badania jak i powtórne urzędowe badania wykonane przez PPIS potwierdziły przydatność wody do spożycia. - w próbce wody pobranej, w sierpniu ze stacji uzdatniania wody dla wodociągu Istebna Zaolzie stwierdzono obecność pojedynczych bakterii Escherichia coli oraz bakterii grupy coli. PPIS wszczął postępowanie administracyjne i wydał decyzję z rygorem natychmiastowej wykonalności unieruchamiającą SUW oraz nakazującą doprowadzenie jakości wody pochodzącej z SUW Istebna Zaolzie do wymagań obowiązującego rozporządzenia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, a także zapewnienie odbiorcom wody alternatywnego zaopatrzenia w wodę. Przedsiębiorca podjął natychmiastowo działania naprawcze - odcięto ujęcie zaopatrujące w wodę przedmiotową SUW, zwiększono dozowanie środka dezynfekującego, odbiorcom wody dostarczono wodę butelkowaną. Po podjętych działaniach naprawczych przeprowadzono powtórne badania wody zarówno przez PPIS jak i przedsiębiorcę wodociągowego. Z przeprowadzonych badań wynikało, że woda spełnia wymagania, w związku z czym SUW została włączona do użytku. - w próbce wody pobranej, we wrześniu w stacji uzdatniania wody dla wodociągu Kończyce Małe Myśliwska/Staropolska stwierdzono obecność bakterii grupy coli oraz pojedyncze enterokoki. PPIS natychmiast wszczął postępowanie administracyjne, informując przedsiębiorcę wodociągowego, który wyłączył SUW z układu zasilania oraz przeprowadził dezynfekcję i płukanie sieci również na pozostałych SUW-ach (w związku z tym, że woda na obszarze gminy, w różnych miejscach się miesza).

34 Ponadto przedsiębiorca wodociągowy przedstawił niekwestionowane wynik badań z kontroli wewnętrznej przeprowadzonej równolegle tj. tego samego dnia, co kontrola PPIS, w tym samym punkcie monitoringowym (badania przeprowadzono w różnych laboratoriach, różnymi metodami, w związku z czym nie można ich było w żaden sposób porównać). Mając powyższe na uwadze PPIS wstrzymał się z wydaniem decyzji administracyjnej, do czasu uzyskania wyników z badań wody po przeprowadzonych działaniach naprawczych przez przedsiębiorcę wodociągowego. W związku z otrzymaniem niekwestionowanych wszystkich wyników powtórnych badań próbek wody, pobranych w SUW Kończyce Małe Myśliwska/Staropolska (przeprowadzonych przez PPIS oraz przedsiębiorcę wodociągowego) wszczęte postępowanie administracyjne zostało umorzone. Ze względu na przekroczenia dodatkowych parametrów mikrobiologicznych woda okresowo nie spełniała wymagań w dziewięciu wodociągach publicznych: - Strumień dwukrotnie w ramach kontroli urzędowej PPIS, w wodzie pobranej z sieci wodociągowej, jeden raz stwierdzono obecność bakterii grupy coli, jeden raz Clostridium perfringens (łącznie z przetrwalnikami); - Pogórze - w ramach kontroli urzędowej PPIS, w wodzie pobranej z sieci wodociągowej oraz w stacji uzdatniania wody trzy razy stwierdzono obecność bakterii grupy coli, w ramach kontroli wewnętrznej przedsiębiorcy wodociągowego, 1 raz stwierdzono przekroczenie ogólnej liczby mikroorganizmów w 22±2 C po 72 h; - Istebna Wilcze jednokrotnie w ramach kontroli urzędowej PPIS, w wodzie pobranej z sieci wodociągowej, stwierdzono obecność bakterii grupy coli; - Koniaków Gańczorka/Bukowina jednokrotnie w ramach kontroli urzędowej PPIS, w wodzie pobranej z sieci wodociągowej, stwierdzono obecność bakterii grupy coli; - Istebna Zaolzie jednokrotnie w ramach kontroli urzędowej PPIS, w wodzie pobranej z sieci wodociągowej, stwierdzono obecność bakterii grupy coli;

35 - Kończyce Małe Karolinka dwukrotnie w ramach kontroli urzędowej PPIS, w wodzie pobranej z sieci wodociągowej, stwierdzono obecność bakterii grupy coli; - Istebna Kubalonka w ramach kontroli urzędowej PPIS, w wodzie pobranej w stacji uzdatniania wody, dwa razy stwierdzono obecność bakterii grupy coli, jeden raz Clostridium perfringens (łącznie z przetrwalnikami), natomiast w ramach kontroli wewnętrznej przedsiębiorcy wodociągowego 1 raz stwierdzono przekroczenie ogólnej liczby mikroorganizmów w 22±2 C po 72 h; - Jaworzynka jednokrotnie w ramach kontroli urzędowej PPIS, w wodzie pobranej z stacji uzdatniania wody, stwierdzono obecność Clostridium perfringens (łącznie z przetrwalnikami); - Wisła Czarne jednokrotnie w ramach kontroli urzędowej PPIS, w wodzie pobranej z sieci wodociągowej, stwierdzono obecność bakterii grupy coli; Każdorazowo informację o skażeniu wody natychmiast przekazywano do właściwego przedsiębiorcy wodociągowego, który niezwłocznie podejmował działania zmierzające do eliminacji skażenia, a także wykrycia jego przyczyn, a potwierdzeniem skuteczności podjętych przez niego działań było otrzymanie niekwestionowanych wyników badań wody. Należy zwrócić uwagę, iż przedsiębiorcy wodociągowi powtórny pobór wody przeprowadzali najczęściej jeszcze tego samego dnia, w którym zostali poinformowani przez przedstawicieli PPIS o pogorszeniu jakości wody. Przedsiębiorcy wodociągowi informowali o pogorszeniu się jakości wody stosownych odbiorców wody. Badania parametrów chemicznych oraz fizyko-chemicznych w 2015 r. nie wykazały takich przekroczeń, które mogłyby bezpośrednio zagrażać zdrowiu odbiorców. Sporadycznie stwierdzano przekroczenia: mętności (11 razy w próbkach wody pobranych z 5 wodociągów publicznych i jednego indywidualnego ujęcia wody), żelaza (2 razy w próbkach wody pobranych z 2 wodociągów publicznych), glinu (6 razy w próbkach wody pobranych z 3 wodociągów publicznych), chloroformu (4 razy w próbkach wody pobranych z 3 wodociągów publicznych), chloru wolnego (3 razy w próbkach wody pobranych z 2 wodociągów publicznych). Ponadto, trzykrotnie kwestionowano niski odczyn ph wody pochodzącej z dwóch wodociągów.

36 Dwukrotnie stwierdzono nieakceptowalną barwę wody dla 2 wodociągów publicznych. Stężenie magnezu kwestionowano 83 razy, twardość wody 27 razy (oba parametry kwestionowano każdorazowo z uwagi na niskie ich wartości). Kontrola stężenia magnezu w wodach przeznaczonych do spożycia przez ludzi na terenie całego powiatu w 2015 r. potwierdziła, stwierdzane już w latach ubiegłych, niskie jego wartości. W związku z powyższym, nadal celowym jest stosowanie przez mieszkańców powiatu żywności bogatej lub wzbogaconej w przyswajalny magnez. Magnez i twardość nie mają jednak bezpośredniego wpływu na zdrowie konsumentów - są to dodatkowe wymagania jakim powinna odpowiadać woda. Obowiązujący akt prawny nie nakłada obowiązku na przedsiębiorcę wodociągowego uzupełniania wartości magnezu i twardości ogólnej do wymagalnych stężeń minimalnych. W 2015 r., ze względu na złą jakość wody PPIS w Cieszynie wszczął pięć postępowań administracyjnych. W czterech przypadkach postępowania te zostały umorzone. Jedno z postępowań zostało zakończone wydaniem decyzji administracyjnej, w której PPIS stwierdził brak przydatności wody do spożycia przez ludzi produkowanej przez SUW Istebna Zaolzie i nakazał unieruchomienie stacji uzdatniania wody i ujęcia oraz podjęcie działań naprawczych, mających na celu poprawę jakości produkowanej wody. Wszystkie nakazy decyzji zostały wykonane. W przypadku pozostałych kwestionowanych parametrów PPIS nie wszczynał postępowań administracyjnych z powodu: - niewielkich zwykle przekroczeń, w stosunku do dopuszczalnej wartości określonej w obowiązującym rozporządzeniu i często po uwzględnieniu niepewności badania, kwestionowane parametry wymagania spełniały; - krótkiego czasu od stwierdzenia nieprawidłowej wartości parametru do momentu kiedy wartość odpowiadała wymaganiom. rozporządzenia - każdy z kwestionowanych parametrów natychmiast zgłaszany był stosownemu przedsiębiorcy wodociągowemu, który niezwłocznie podejmował działania naprawcze, z których ostatecznie przedstawiał niekwestionowany wynik powtórnego badania wody (przeprowadzonego w ramach kontroli wewnętrznej); ponadto przeprowadzana urzędowa kontrola również wykluczała skażenie, bądź zanieczyszczenie wody wodociągowej.

37 Oceniając jakość wody do spożycia w ciągu całego 2015 roku pochodzącą z 32 wodociągów publicznych: Brenna Chrobaczy, Brenna Hołcyna, Brenna Jatny, Dzięgielów, Goleszów Szworc, Istebna Kubalonka, Istebna Wilcze, Istebna Zaolzie Jaworzynka, JZWiK Moravka, Koniaków Bukowina, Koniaków Gańczorka, Koniaków Gańczorka/Bukowina, Kończyce Małe Botaniczna, Kończyce Małe Botaniczna / Kończyce Małe Myśliwska/Staropolska, Kończyce Małe Karolinka, Kończyce Małe Myśliwska/Staropolska, Nova Ves, Pogórze, Rudnik, Rudnik/Pogórze, Severomoravske Vodovody, Severomoravske Vodovody/Dzięgielów, Skoczów Zawiśle, SmVaK Moravka, Strumień, Ustroń Jaszowiec, Ustroń Poniwiec, Wisła Czarne, Wisła Czarne/Strumień, Wisła Gościejów, Zebrzydowice; oraz nadzorowanych 4 wodociągów dostarczających wodę z indywidualnych ujęć do budynków użyteczności publicznej: Szkoła Podstawowa im. J. Korczaka w Brennej, Szkoła Podstawowa Koniaków Rastoka, Szkoła Podstawowa nr 2 w Wiśle, Wyższa Szkoła Inżynierii Dentystycznej i Nauk Humanistycznych w Ustroniu, stwierdzono, że wszystkie produkowały wodę przydatną do spożycia przez ludzi. źródło: progressforpoland.com Zapewnienie bezpiecznej żywności mieszkańcom powiatu i wszystkim osobom przebywającym na jego terenie, jest jednym z naszych priorytetowych zadań. Bezpieczna żywność musi spełniać obowiązujące standardy zdrowotne określone w przepisach zarówno UE jak i przepisach krajowych. Na bezpieczeństwo żywności istotny wpływ mają warunki w jakich żywność jest produkowana, przetwarzana, magazynowana, transportowana/przewożona i sprzedawana. Główna odpowiedzialność za bezpieczeństwo produkowanej i wprowadzanej do obrotu żywności spoczywa na podmiocie prowadzącym przedsiębiorstwo sektora spożywczego.

38 W celu kontroli działań podmiotów uczestniczących na rynku żywnościowym niezbędna jest właściwa urzędowa kontrola uprawnionych organów, w tym Państwowej Inspekcji Sanitarnej, na każdym etapie produkcji, obrotu i transportu. Kontroli podlega także żywność przywożona spoza Unii Europejskiej. Państwowa Inspekcja Sanitarna zajmuje się nadzorem nad jakością zdrowotną żywności pochodzenia niezwierzęcego, ale także wprowadzanej do obrotu żywności pochodzenia zwierzęcego, nieobjętej urzędową kontrolą organów Inspekcji Weterynaryjnej. W 2015 roku spośród 2693 obiektów znajdujących się w rejestrze PPIS w Cieszynie, skontrolowano 1719 w tym 1688 obiektów żywnościowych, 21 wytwórni i miejsc obrotu materiałami i wyrobami do kontaktu z żywnością, 10 miejsc produkcji i obrotu kosmetykami. Przeprowadzono 2466 kontroli w tym, 1024 obiektów oceniono na podstawie arkusza oceny stanu sanitarnego, uznając, że 4 nie odpowiadają ustalonym wymaganiom, w tym 2 obiekty obrotu żywnością oraz 2 obiekty żywienia zbiorowego. Stanowi to 0,15 % wszystkich poddanych ocenie obiektów ( 0,78 % w 2014r.). Na ocenę negatywną wpłynęły liczne uchybienia sanitarne, m. im. brak czystości pomieszczeń zakładów, nieprawidłowe procesy mycia i dezynfekcji - brak środków dezynfekcyjnych, brak ciepłej wody w zakładzie. Spośród obiektów żywnościowo-żywieniowych objętych nadzorem PPIS w Cieszynie, 127 to zakłady produkcyjne, w których przeprowadzono 205 kontroli sanitarnych, wydano 21 decyzji administracyjnych i nałożono 15 mandatów karnych na kwotę 2500,00zł. Do największych w powiecie zakładów produkcyjnych należą m.in.: MOKATE S.A. w Ustroniu, Mondelez Polska Production Sp. z o.o. Fabryka OLZA w Cieszynie, USTRONIANKA Sp. z o.o. w Ustroniu, Triumf Mauxion Chocolates w Skoczowie, Browar Zamkowy Cieszyn. Zakłady te mają znaczenie dla regionu, gdyż zatrudniają znaczną liczbę osób, produkują duże ilości środków spożywczych, zarówno na rynek krajowy, Unii Europejskiej, jak i niektóre z nich, do krajów trzecich. W dużych zakładach produkcyjnych obserwowano dalsze pozytywne działania zarówno w zakresie modernizacji zakładów jak i nadzoru nad jakością produkowanych wyrobów.

39 Nie zdyskwalifikowano, wg. arkusza oceny zakładów, żadnego obiektu niemniej do stwierdzanych uchybień można zaliczyć : - nieprawidłowe znakowanie produktów, - nie wdrożone procedury i instrukcje z zakresu GHP, GMP i systemu HACCP, - obecność szkodników zbożowo mącznych w próbach sanitarnych, - brak badań właścicielskich dotyczących spełnienia kryteriów mikrobiologicznych w zakresie realizacji przepisów w rozporządzenia 2073/2005 (przedsiębiorcy prowadzący automaty do lodów), - nieprawidłowy stan sanitarno-techniczny pomieszczeń. W nadzorowanych zakładach produkujących żywność pobrano 117 próbek do badań mikrobiologicznych i fizykochemicznych oraz oceny organoleptycznej i badań zanieczyszczeń. Zdyskwalifikowano 3 próbki sanitarne (zmiotki i wytrzepki) pobrane w piekarniach, za obecność zanieczyszczeń biologicznych (szkodniki zbożowomączne), a także 1próbkę bułki tartej ze względu na obecność zanieczyszczeń fizycznych. Ilość próbek kwestionowanych stanowi 3,4 % zbadanych ogółem w tej grupie zakładów. Wskaźnik ten jest niższy w stosunku do roku ubiegłego, kiedy to zdyskwalifikowano 14,5 %. W stosunku do przedsiębiorców wdrożono stosowne postępowanie administracyjne, ponownie pobrano próbki potwierdzając skuteczność wdrożonych działań. Najliczniejszą, 972 (1010 w roku 2014) grupę zakładów spośród nadzorowanych, związaną z charakterem turystycznowypoczynkowym wielu miejscowości powiatu cieszyńskiego i napływem dużej ilości turystów, zwłaszcza w okresach wypoczynku letniego i zimowego oraz w weekendy, stanowią zakłady zbiorowego żywienia typu otwartego.

40 Ich stan sanitarno-techniczny oraz spełnienie przez nich pozostałych wymagań sanitarnych oceniano w trakcie kontroli kompleksowych oraz tematycznych. Przeprowadzono 886 kontroli. Najczęściej kwestionowanymi nieprawidłowościami, na poprawę których wydano 107 decyzji, były uchybienia techniczne, brak wdrożenia procedur GHP/GMP oraz systemu HACCP. Za uchybienia sanitarne nałożono 66 mandatów karnych na kwotę 7550zł. W ramach nadzoru pobrano do badań laboratoryjnych 39 próbek środków spożywczych (głównie były to ciasta, lody i jaja oraz pojedyncze próbki przypraw). Przebadano je w zakresie parametrów mikrobiologicznych i chemicznych oraz cech organoleptycznych. Nie kwestionowano żadnej z tych próbek. Spośród tych zakładów nadzorem objęto 198 zakładów małej gastronomii. Skontrolowano 124, przeprowadzono 137 kontroli sanitarnych, wydano 6 decyzji administracyjnych, nałożono 8 mandatów karnych na kwotę 800 zł. Podczas prowadzonych czynności kontrolnych najczęściej kwestionowano analogicznie jak w latach ubiegłych: - niewdrożone procedury GHP/GMP oraz systemu HACCP, - niezgodne z zaleceniami producentów warunki przechowywania półproduktów, wyrobów gotowych, - niezachowaną segregację asortymentową w urządzeniach chłodniczych, - brak zabezpieczenia żywności przed zanieczyszczeniami zewnętrznymi, - niewłaściwy stan sanitarny w obiektach. W zakładach małej gastronomii nie pobierano prób środków spożywczych. Biorąc pod uwagę specyfikę powiatu, dużą grupę nadzorowanych obiektów stanowią obiekty ruchome i tymczasowe ich ilość wzrosła, w stosunku do 2014r., z 119 do 151. Znaczna ich część usytuowana jest przy szlakach turystycznych, narciarskich, czy miejscowościach wypoczynkowych. Działalność w tych obiektach związana jest również z szeregiem imprez okazjonalnych, plenerowych organizowanych w okresie letnim i zimowym na terenie powiatu cieszyńskiego. W tej grupie obiektów, analogiczne jak w latach ubiegłych, przeprowadzono kontrole akcyjne dotyczące obiektów usytuowanych na trasach turystycznych. Z roku na rok w tej grupie obiektów obserwuje się coraz lepsze warunki higieniczno-sanitarne oraz większą świadomość przedsiębiorców w kwestiach zapewnienia właściwych standardów sanitarnych. Skontrolowano 84 obiekty tego typu, wydano 3 decyzje administracyjne za uchybienia sanitarne nałożono 16 mandatów karnych na kwotę 1730zł.

41 Najczęstsze uchybienia to: - niezgodne z zaleceniami producentów warunki przechowywania półproduktów, wyrobów gotowych, - niewdrożone procedury GHP/GMP oraz systemu HACCP, - niezachowanie segregacji asortymentowej w urządzeniach chłodniczych, - brak zabezpieczenia żywności przed zanieczyszczeniami zewnętrznymi, - niewłaściwy stan sanitarny w obiektach. W obiektach ruchomych i tymczasowych nie pobierano prób środków spożywczych. Zakłady żywienia zbiorowego typu zamkniętego to kolejna duża grupa nadzorowanych obiektów. W rejestrze PPIS w Cieszynie znajdują się 372 obiekty tego typu, w tym 83 bloki żywienia w domach wczasowych, 4 w szpitalach (w jednym szpitalu prowadzone jest żywienie w systemie cateringowym- nadzór prowadzi WSSE Katowice), 13 bloków żywienia w sanatoriach i 22 bloki żywienia w domach opieki społecznej ( w 11 z nich żywienie prowadzone jest w systemie cateringowym). Podczas kontroli sanitarnych najczęściej stwierdzano nieprawidłowości, dotyczące stanu technicznego, czy nie wdrożenia procedur HACCP, na usunięcie których wydano 41 decyzji administracyjnych. Za nieprawidłowości natury porządkowej nałożono 23 mandaty karne na sumę 3200 zł. Do tej grupy obiektów zaliczają się również bloki żywienia w stołówkach szkolnych i przedszkolnych oraz żłobkach. Ponadto pod stałym nadzorem znajdują się stołówki prowadzące żywienie dzieci i młodzieży w czasie ferii zimowych i wakacji letnich. Skontrolowano 228 obiektów, ich stan techniczno-sanitarny nie budził zastrzeżeń. W 2015r. pobrano do badań 11 próbek żywności, nie kwestionowano żadnej.

42 Ocena stanu sanitarnego obiektów żywienia zbiorowego w latach Lp Rodzaj obiektów Zakłady żywienia zbiorowego - typ otwarty Zakłady małej gastronomii Zakłady zbiorowego żywienia - typ zamknięty Liczba obiektów nadzorowanych w 2014 roku Liczba obiektów nadzorowanych w 2015 roku ogółem o złym stanie sanitarnym % obiektów złych ogółem o złym stanie sanitarnym % obiektó w złych ,62% ,12% ,26% Obiekty ogółem ,36% ,14% Na terenie powiatu zewidencjonowano 5 zakładów usług cateringowych, należących również do grupy zakładów żywienia zbiorowego zamkniętego. Zakłady te głównie prowadzą działalność na terenie powiatu cieszyńskiego. Skontrolowano 2 zakłady, nie stwierdzono nieprawidłowości. W zakładach usług cateringowych nie pobierano prób środków spożywczych.

43 Znaczną grupę nadzorowanych obiektów stanowią obiekty obrotu żywnością sklepy (637 obiektów), kioski (75 obiektów), magazyny hurtowe (48 obiektów) oraz inne 172 obiekty (m.in. apteki, punkty apteczne, sklepy zielarskie). Obiekty obrotu żywnością w 2015 inne obiekty obrotu żywnością; 172 środki transportu; 73 sklepy spożywcze; 637 magazyny hurtowe; 48 kioski spożywcze; 75 obiekty ruchome i tymczasowe ; 151 Skontrolowano 692 obiekty z 1156 prowadzących działalność handlową na terenie powiatu. 2 sklepy spożywcze wg arkusza oceny stanu sanitarnego zdyskwalifikowano. Na 73 zewidencjonowanych środków transportu przewożących żywność, skontrolowano 27, zatwierdzono 12 nowych podmiotów działających tym zakresie nie nałożono mandatów karnych. Stan sanitarny obiektów obrotu żywnością w roku 2014 i Obiekty Liczba obiektów skontrolowanych w 2014 roku ogółem o złym stanie sanitarnym % obiektów złych Liczba obiektów skontrolowanych w 2015 roku ogółem o złym stanie sanitarnym % obiektó w złych Sklepy Spożywcze ,40% ,44% Kioski Spożywcze Magazyny Hurtowe ,56% Obiekty ruchome i tymczasowe Środki transportu Inne obiekty obrotu żywnością Obiekty ogółem ,43% ,28%

44 Do dużych obiektów obrotu żywnością zaliczane są sklepy sieci: Kaufland, Biedronka, TESCO, Carrefour, Lidl, Spar, Intermarche. Stan techniczno-sanitarny tych obiektów nie budził większych zastrzeżeń. Podejmowano w nich liczne działania w ramach systemu RASFF (wg wskazań na listach dystrybucji). Dwa sklepy spożywcze (0,44% poddanych ocenie wg arkusza oceny stanu sanitarnego) oceniono jako niespełniające wymagań m.in. w zakresie nieprawidłowego stanu sanitarnotechnicznego pomieszczeń i urządzeń, nie wdrożenie procedur GHP oraz systemu HACCP, obecność środków spożywczych po terminie przydatności/ dacie minimalnej trwałości. Wydano 92 decyzje administracyjne na poprawę stanu sanitarnotechnicznego oraz nałożono 65 mandatów karnych na kwotę 8930 zł, głównie za niespełnienie wymagań higienicznych i nie wdrożenie procedur GHP oraz systemu HACCP. Do uchybień najczęściej występujących w obiektach obrotu żywnością analogicznie jak w latach ubiegłych należą: - nie wdrożenie procedur GHP oraz systemu HACCP, - nieprawidłowy stan sanitarno-techniczny pomieszczeń, urządzeń, - obecność środków spożywczych po terminie przydatności/ dacie minimalnej trwałości, - nieprawidłowości w znakowaniu żywności nieopakowanej. W miejscach obrotu żywnością pobrano do badań 354 próbki. Zakres badań obejmował parametry mikrobiologiczne, chemiczne, (oznaczenie m.in. mikotoksyn, azotanów, metali ciężkich, dodatków do żywności) organoleptyczne, obecność zanieczyszczeń, w tym szkodników i ich pozostałości. W miejscach obrotu żywnością kwestionowano 1 próbkę wyrobów cukierniczych, ze względu na obecność zanieczyszczeń biologicznych ( szkodników).

45 Kontroli poddano również obiekty obrotu żywnością w systemie targowiskowym (punkty ruchome i tymczasowe). Skontrolowano 14 punktów, w tym obiekty sprzedaży detalicznej - stragany oraz ruchome przyczepy. Przeprowadzono w nich 22 kontrole sanitarne, w tym 5 kontroli interwencyjnych. W dwóch przypadkach interwencje okazały się niezasadne. Natomiast w pozostałych trzech zarzuty potwierdziły się, dotyczyły niewłaściwej sprzedaży środków spożywczych. W wyniku kontroli stwierdzono oferowane do sprzedaży środki spożywcze (wędliny, ryby, nabiał), nie zabezpieczone przed zanieczyszczeniem, eksponowane bezpośrednio na ladzie sprzedaży w temperaturze otoczenia, poza urządzeniem chłodniczym, brak bieżącej ciepłej i zimnej wody, brak środków do dezynfekcji urządzeń i sprzętu, brak dokumentacji GHP oraz systemu HACCP. Za stwierdzone nieprawidłowości winnych zaniedbań ukarano 4 mandatami karnymi na kwotę 530 zł. W dwóch przypadkach interwencje okazały się niezasadne. Natomiast w pozostałych trzech zarzuty potwierdziły się, dotyczyły niewłaściwej sprzedaży środków spożywczych. W wyniku kontroli stwierdzono oferowane do sprzedaży środki spożywcze (wędliny, ryby, nabiał) nie zabezpieczone przed zanieczyszczeniem, eksponowane bezpośrednio na ladzie sprzedaży w temperaturze otoczenia, poza urządzeniem chłodniczym, brak bieżącej ciepłej i zimnej wody, brak środków do dezynfekcji urządzeń i sprzętu, brak dokumentacji GHP oraz systemu HACCP. Za stwierdzone nieprawidłowości winnych zaniedbań ukarano 4 mandatami karnymi na kwotę 530 zł. W trakcie bieżącego nadzoru sanitarnego do zbadania w zintegrowanym laboratorium PIS woj. śląskiego pobrano 480 próbek środków spożywczych (468 w roku 2014). Spośród nich 400 prób to próbki pochodzenia krajowego, 51 z Unii Europejskiej oraz 29 próby środków spożywczych pochodzących z importu. Próby pobierano zgodnie z harmonogramem opracowywanym przez Głównego Inspektora Sanitarnego.

46 Próby środków spożywczych pobrane w 2015r. Ilość próbek zbadanych wg pochodzenia producentów Lp. Asortyment Ilość próbek zbadanych krajowi z Unii Europejskiej z innych krajów (import) 1 Mięso, podroby i produkty mięsne Drób, podroby i produkty drobiarskie, jaja i ich przetwory Ryby, owoce morza i ich przetwory Mleko i przetwory mleczne Lody Ziarno zbóż i przetwory zbożowo- mączne Wyroby cukiernicze i ciastkarskie Orzechy w tym arachidy Warzywa, w tym strączkowe Owoce i przetwory Wody mineralne i napoje bezalkoholowe Dodatki do żywności Grzyby Koncentraty spożywcze Majonezy, musztardy, sosy Zioła i przyprawy Kawa, herbata, kakao, herbatki owocowe i ziołowe Wyroby garmażeryjne i kulinarne Środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego Suplementy diety Ziarna oleiste Alkohole Miód Tłuszcze

47 Zakres badań obejmował parametry mikrobiologiczne, chemiczne, organoleptyczne, skażenia promieniotwórcze, obecność zanieczyszczeń, w tym szkodników i ich pozostałości.

48 Z całego pobieranego asortymentu kwestionowano 5 próbek, tj.: - 3 próbki sanitarne (zmiotki i wytrzepki) ze względu na obecność zanieczyszczeń biologicznych szkodników i ich pozostałości. - 1 próbkę cukierków czekoladowych ze względu na obecność szkodników. - 1 próbkę bułki tartej ze względu na obecność zanieczyszczeń fizycznych- folii. Kwestionowanie próbek było więc sporadyczne (1,04% zbadanej żywności). System Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznych Produktach Żywnościowych i Środkach Żywienia Zwierząt (Rapid Alert System for Food and Feed) RASFF jest systemem służącym do wymiany informacji, pomiędzy organami urzędowej kontroli, o żywności, paszy i materiałach do kontaktu z żywnością, potencjalnie niebezpiecznych dla zdrowia ludzi, zwierząt lub środowiska i działaniach następczych prowadzonych w wyniku zidentyfikowania takich produktów. System ten działa na podstawie przepisów prawa: - Rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności. - Rozporządzenia Komisji (UE) 16/2011 z dnia 10 stycznia 2011 r. ustanawiającego środki wykonawcze dla systemu wczesnego ostrzegania o niebezpiecznych produktach żywnościowych i środkach żywienia zwierząt.

49 Każdy członek sieci RASFF wyznacza krajowy punkt kontaktowy, reprezentujący dany kraj. W Polsce zgodnie z art. 85 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010 r. Nr 136, poz. 914 z poźn. zm.) Główny Inspektor Sanitarny kieruje siecią systemu RASFF. Powiadomienia zgłaszane do RASFF dzielą się na alarmowe, informacyjne oraz powiadomienia o odrzuceniu na granicy. W ramach funkcjonowania tego systemu w 2015r. otrzymano od Śląskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego 14 powiadomień alarmowych, czyli wymagających wycofania artykułów z rynku oraz 3 powiadomienia informacyjne. Na stronie internetowej Głównego Inspektora Sanitarnego. umieszczane są, na bieżąco, ostrzeżenia publiczne. Powiadomienia przesłane w 2015r. w systemie RASFF KATEGORIA PRODUKTU ALARMOWE POWIADOMIENIA INFORMACYJNE PRZYCZYNY KWESTIONOWANIA Wyroby cukiernicze trwałe Ziarno zbóż i przetwory zbożowo - mączne Środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego Drób, podroby i produkty drobiarskie obecność bakterii Salmonella, - obecność licznych żywych larw i licznych oprzędów obecność składnika alergennego glutenu, w produkcie naturalnie bezglutenowym, - przekroczenie dopuszczalnego poziomu Zearalonu oraz Ochratoksyny A przekroczenie maksymalnego dopuszczalnego poziomu barwnika E-124 czerwień koszenilowa wykrycie niedeklarowanej obecności składników mleka, Bakalie zawyżona zawartość substancji konserwującej kwasu sorbowego Suplementy diety obecność zabronionej substancji 2,4- dinitrofenolu (DNP), Owoce wykrycie dwutlenku siarki niedeklarowanego na etykiecie

50 KATEGORIA PRODUKTU ALARMOWE POWIADOMIENIA INFORMACYJNE PRZYCZYNY KWESTIONOWANIA Grzyby stwierdzenie zawartości substancji dodatkowej: E bezwodnika kwasu siarkowego i siarczynów, tj. substancji będącej alergenem, która nie została wykazana na etykiecie produktu Tłuszcze przekroczenie najwyższego dopuszczalnego roślinne poziomu sumy wielopierścieniowych węglowodanów aromatycznych benzo(a)piranu,benz(a)antracenu, benzo(b)fluoranteny i chryzenu Sól podwyższony poziom jodku potasu (4 kg wycofano i zwrócono do magazynu Sobik) Materiały i wyroby przeznaczone do kontaktu z żywnością wysoka migracja ołowiu i kadmu z obrzeża - wysoka migracja niklu - przekroczenie dopuszczalnego limitu migracji formaldehydu, Największa ilość zakwestionowanych artykułów, objętych ww. powiadomieniami, należała do grupy--materiały i wyroby przeznaczone do kontaktu z żywnością. Kwestionowanymi materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością, były : kubek szklany, zestaw 3naczyń do grilla,kieliszek zdobiony, szklanka na drinki oraz miska z melaminy. Ww. artykuły wycofane zostały z rynku z powodu wysokiej migracji ołowiu, kadmu i niklu z obrzeża produktów oraz przekroczenia dopuszczalnego limitu migracji formaldehydu. Trzy zakwestionowane wyroby zostały wyprodukowane w Chinach, natomiast dwa w UE ( Włochy i Polska). Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Cieszynie zgłosił również do systemu RASFF jedno powiadomienie informacyjne dotyczące wyrobu cukierniczego. Ten środek spożywczy został zakwestionowany ze względu na stwierdzone w nim podczas badań laboratoryjnych oprzędy i żywe larwy. W wyniku przeprowadzonych kontroli stwierdzano, w nadzorowanych obiektach na terenie powiatu, produkty będące przedmiotem ww. powiadomień. We wszystkich przypadkach przedsiębiorcy, po uzyskaniu informacji o przyczynach zakwestionowania danego środka spożywczego lub materiału i wyrobu do kontaktu z żywnością, we własnym zakresie wycofywali kwestionowane towary z obrotu handlowego, co świadczy o prawidłowych ich działaniach.

51 Pod nadzorem PPIS w Cieszynie nie ma zakładu przetwórstwa grzybów. W PSSE w Cieszynie, jedna osoba posiada uprawnienia klasyfikatora grzybów. Podczas rutynowych działań kontrolnych nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie obrotu grzybami, zarówno świeżymi jak i suszonymi. W ramach nadzoru bieżącego pobrano 3 próbki grzybów suszonych. Badania obejmowały oznaczenie poziomu metali szkodliwych dla zdrowia. Pobrane próbki były zgodne z wymaganiami w tym zakresie. W 2015 r. oprócz kontroli planowych i interwencyjnych prowadzano działania kontrolne w ramach akcji inicjowanych przez Głównego Inspektora Sanitarnego, Śląskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego oraz z własnej inicjatywy dotyczące: nadzoru nad zakładami pozyskującymi w procesie produkcji żywności produkty uboczne przeznaczone na cele paszowe. Przeprowadzono 15 kontroli w tym zakresie. Przekazano 1 informację do Powiatowego Lekarza Weterynarii w Cieszynie w związku z przekazywaniem odpadów na pasze. kontroli sanitarnych zakładów prowadzących usługi cateringowe pod kątem bezpieczeństwa żywności W ramach zaplanowanych kontroli tematycznych obejmujących zakłady prowadzące usługi cateringowe i zakłady korzystające z usług cateringowych, pod kątem bezpieczeństwa żywności w 2015r. ogółem skontrolowano: - 1 zakład żywienia zbiorowego zamkniętego, - 17 zakładów żywienia zbiorowego otwartego, 6 zaplanowanych do kontroli zakładów zostało wykreślonych z rejestru.

52 Wyniki przeprowadzonych kontroli świadczą w większości przypadków o przestrzeganiu przez przedsiębiorców prowadzących usługi cateringowe oraz korzystających z usług cateringowych wymaganych w tym zakresie przepisów prawnych. Ponadto zauważyć należy, iż szeroko prowadzona jest kontrola wewnętrzna przez przedsiębiorców. oceny prawidłowości stosowanych przez podmioty działające na rynku spożywczym procedur opartych na HACCP w zakresie realizacji m.in. przepisów w rozporządzenia 2073/2005. Przeprowadzono 9 kontroli sanitarnych w zakładach, w których produkowane są lody, w tym w 2 wytwórniach lodów oraz w 6 punktach produkcji lodów z automatu. W ramach akcji skontrolowano 8 przedsiębiorców. Na podstawie uzyskanych wyników kontroli można wnioskować, iż działania producentów i podmiotów produkujących środki spożywcze nietrwałe mikrobiologicznie- lody są prowadzone zgodnie z zasadami higieny i bezpieczeństwa żywności, co potwierdzają również przeprowadzone badania laboratoryjne, jedynie w przypadku sezonowych automatów do lodów należy w bieżącym nadzorze podjąć działania, aby wszyscy przedsiębiorcy zastosowali się do obowiązujących przepisów prawa. wprowadzania do obrotu produktów bezglutenowych Skontrolowano czterech przedsiębiorców w zakresie sprawdzenia, czy oznakowanie oraz skład produktów żywnościowych odpowiada wymaganiom określonym w rozporządzeniu (WE) nr 41/2009. Kontrole zostały przeprowadzone w sklepach spożywczych. Nie stwierdzono uchybień w oznakowaniu produktów. Na podstawie uzyskanych wyników kontroli można wnioskować, iż działania producentów żywności w zakładach produkcji żywności są prowadzone zgodnie z zasadami określającymi skład i etykietowanie środków spożywczych dla osób nietolerujących glutenu.

53 akcja pn. Etykieta informacją dla konsumenta mająca na celu sprawdzenie, czy na terenie woj. śląskiego przestrzegane są zapisy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia r. nr 1169/2011 z późn. zm. (tzw. rozporządzenie FIC) oraz rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia r. poz. 29. Akcja prowadzona została w trzech etapach zgodnie z wytycznymi ŚPWIS. Kontrole zostały przeprowadzone w 100 obiektach, tj. 5 wytwórniach lodów, 11 automatach do lodów, 29 piekarniach, 14 ciastkarniach, 2 zakładach garmażeryjnych oraz 39 obiektach ruchomych i tymczasowych. Łącznie wykonano 111 kontroli, wyniku których ustalono, że 101 obiektów prawidłowo znakuje obecność alergenów w produkcie zgodnie z art. 44 ust. 1pkt a rozp. FIC, w 106 obiektach prawidłowo umieszczane były niezbędne dane dotyczące danego środka spożywczego, zgodnie z zapisem z art rozp. MRiRW, w 76 obiektach stwierdzono prawidłowe dane umieszczone w miejscu dostępnym bezpośrednio konsumentowi finalnemu (par rozp. MRiRW). Ponadto sprawdzono zgodność wykazu składników widniejącego na etykiecie ze stanem faktycznym. Stwierdzono 408 zgodnych wyrobów. Niezgodności stwierdzono w przypadku 85 wyrobów, z czego największą grupę stanowiły wyroby produkowane w piekarniach. Wydano również 3 decyzje administracyjne (piekarnia, ciastkarnia i wytwórnia lodów) nakazujące zapewnienie prawidłowego znakowania produkowanych wyrobów. zapewnienia bezpieczeństwa żywności serwowanej konsumentom w czasie Święta Trzech Braci w Cieszynie Skontrolowano 8 obiektów, tj. 5 ogródków letnich będących przedłużeniem sali konsumpcyjnej obiektów stacjonarnych usytuowanych przy Cieszyńskim Rynku oraz jeden ruchomy punkt gastronomiczny, stoisko sprzedaży kanapek i stoisko sprzedaży ciast drożdżowych, usytuowanych bezpośrednio na Rynku. Kontrole nie wykazały nieprawidłowości. Nie nałożono mandatów karnych, nie wydawano decyzji administracyjnych.

54 zapewnienia bezpieczeństwa żywności serwowanej konsumentom w czasie Tygodnia Kultury Beskidzkiej w Wiśle Kontrolą objęto obiekty zlokalizowane na terenie Parku Kopczyńskiego w Wiśle. W trakcie trwania TKB w obiektach ruchomych, tymczasowych przeprowadzono 10 kontroli sanitarnych. W większości kontrolowanych punktów stan higieniczno-sanitarny nie budził zastrzeżeń, kontrole nie wykazały nieprawidłowości. Tylko dwa ruchome punkty sprzedaży napojów gorących i soków oraz dań z półproduktów (zapiekanki), należących do przedsiębiorców spoza powiatu cieszyńskiego, nie odpowiadały właściwym warunkom higieniczno-sanitarnym wymaganym w tym zakresie. O powyższym pisemnie powiadomiono właściwych PPIS w kraju celem wykorzystania służbowego. Zaś na stwierdzone nieprawidłowości przedsiębiorców ukarano dwoma mandatami karnymi na kwotę 200,00 zł. Nadzorem Państwowej Inspekcji Sanitarnej objęte są również suplementy diety oraz środki spożywcze specjalnego przeznaczenia. Ich obecność zarówno w aptekach, obrocie poza aptecznym, ale także w sprzedaży internetowej jest powszechna. W 2015r., zgodnie z ustalonym planem poboru prób do badań laboratoryjnych, pobrano 18 próbek, z czego 1 zbadano w zakresie parametrów mikrobiologicznych, 8 próbek w kierunku zawartości substancji dodatkowych, 1 próbę w kierunku oznaczenia poziomu metali szkodliwych dla zdrowia, 1 próbę na zawartość WWA oraz 7 próbek w zakresie wybranych parametrów. W 10 próbkach dokonano równocześnie oceny znakowania, które w 8 przypadkach kwestionowano. Przeprowadzono również 4 kontrole w zakresie oceny wybranych suplementów diety pod względem prawidłowości stosowania oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych oraz analizy zawartości witamin i składników mineralnych. Kontrole nie wykazały nieprawidłowości. Do wyegzekwowania od importerów wprowadzających do obrotu suplementy diety prawidłowego znakowania, zobowiązano właściwych miejscowo Państwowych Powiatowych Inspektorów Sanitarnych.

55 PPIS w Cieszynie sprawuje także nadzór nad materiałami i wyrobami do kontaktu z żywnością. W rejestrze obiektów nadzorowanych przez PPIS znajduje się 8 takich wytwórni oraz 46 miejsc obrotu tymi materiałami i wyrobami. Przeprowadzono 44 kontrole sanitarne w tym: w 3 zakładach produkujących materiały i wyroby przeznaczone do kontakt z żywnością, w 3 miejscach obrotu, w 1 zakładzie żywienia zbiorowego, w 2 zakładach produkcji żywności. W zakładach produkujących wyroby, materiały do kontaktu z żywnością, produkowane są m.in. opakowania do pizzy oraz do ciast z tektury falistej lub litej. W kontrolowanych obiektach przedsiębiorcy przedstawiali dokumentację np. faktury dostaw wraz z deklaracjami producentów, specyfikacje potwierdzające zgodność z obowiązującymi przepisami mającymi zastosowanie do materiałów przeznaczonych do kontaktu z żywnością. W zakładach produkujących żywność w wyniku przeprowadzonych kontroli, stwierdzono, iż obiekty te spełniały wymagania obowiązujących przepisów prawnych, ustanowiły i utrzymują system jakości, posiadają pełną dokumentację dotyczącą GHP i GMP, a poszczególne czynności są przeprowadzane zgodnie z ustalonymi wcześniej instrukcjami i procedurami. Stan sanitarno-techniczny sprzętu i wyposażenia jest prawidłowy. W obiektach obrotu żywnością i w zakładach zbiorowego żywienia oceniano znakowanie materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością m.in.: kubki ceramiczne, torebki papierowe na mąkę, worki polipropylenowe na mąkę, folię Al., talerze porcelanowe, kubki, pucharki szklane, sita, lejki, dzbanki żaroodporne, pojemniki do przechowywania żywności. W wyniku przeprowadzonych kontroli stwierdzono, iż powyższe materiały i wyroby spełniały wymagania obowiązujących przepisów. Ponadto w 2015r. zbadano ogółem 12 próbek materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością tj.: tłuczek, łyżka wazowa, czajnik elektryczny, patelnia, kubki ceramiczne, kieliszki szklane. Wszystkie badania przeprowadzono w laboratorium WSSE w Katowicach. Badania przeprowadzono w kierunku migracji metali ciężkich(pb, Cd), migracji globalnej i specyficznej, a także organoleptyki i znakowania. Nie zakwestionowano żadnego produktu.

56 Pracownicy PSSE w Cieszynie w ramach prowadzonego nadzoru sanitarnego dokonują także kontroli żywności oraz materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością importowanych z krajów trzecich. Wydano 115 świadectw jakości zdrowotnej środków spożywczych oraz 13 świadectw jakości zdrowotnej materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością, pochodzących z krajów trzecich. Ponadto wystawiono 14 świadectw eksportowych dotyczących żywności pochodzącej od dwóch producentów z terenu powiatu cieszyńskiego. Przeprowadzono 121 kontrole środków transportu, którymi przewożono importowane produkty. Najczęściej kontrolowanymi produktami były spośród środków spożywczych - kwaśny węglan sodu, białko sojowe, koncentrat białka sojowego, wyroby cukiernicze (rogaliki nadziewane kremem kakaowym) oraz płynna masa czekoladowa. Natomiast z materiałów przeznaczonych do kontaktu z żywnością naczynia stołowe oraz łyżeczki z tworzywa sztucznego. W porównaniu z rokiem ubiegłym liczba wydanych świadectw wzrosła ze 121 w 2014 r. do 142 w 2015roku, włącznie z exportem. Odmiennym obszarem działań Państwowej Inspekcji Sanitarnej jest nadzór nad bezpieczeństwem produktów kosmetycznych, a także nad zakładami produkującymi i konfekcjonującymi, wprowadzającymi je do obrotu. W rejestrze PPIS znajduje się 1 zakład produkujący i konfekcjonujący kosmetyki i 12 obiektów obrotu kosmetykami. 2015r. przedstawiciele sekcji ONS-HŻŻ przeprowadzili zgodnie z ustalonym planem kontroli 10 kontroli sanitarnych dot. bezpieczeństwa kosmetyków w obiektach będących pod nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Cieszynie Jedną z kontroli przeprowadzono w Kopalni i Warzelni Solanek, podczas której m.in. dokonano oceny zgodności warunków produkcji, dokumentacji, a także oznakowania opakowania jednostkowego, w tym stosowania oświadczeń kosmetycznych wytypowanego produktu.

57 Jedynym nośnikiem prezentacji ww. produktu była jego etykieta. Nie stwierdzono na jej powierzchni oświadczeń czy to pod postacią tekstu, nazwy, obrazu, symbolu, czy też znaku towarowego, które zagrażałoby bezpieczeństwu użytkowników. Producent umieścił na etykiecie oświadczenie kosmetyczne, które było precyzyjne i zrozumiałe dla przeciętnego użytkownika oraz spełniało podstawowe cele stosowania kosmetyku wynikające z art. 2 ust.1a Rozporządzenia 1223/2009 z dnia 30 listopada 2009r. dotyczące produktów kosmetycznych (Dz. U. L 342 z ze zm.). Osiem pozostałych kontroli sanitarnych przeprowadzono w miejscach obrotu produktami kosmetycznymi, głównie w sklepach sieciowych w zakresie stosowania oświadczeń kosmetycznych. Ponadto pobrano do badań cztery próby kosmetyków. Badania wykonane zostały w laboratorium PSSE w Częstochowie, w kierunku obecności formaldehydu i nadtlenku wodoru. Badania nie wykazały nieprawidłowości. Dokonując oceny bezpieczeństwa sanitarnego powiatu należy zwrócić również uwagę na zagadnienia dotyczące środowiska pracy, w tym: - jego warunki zdrowotne, - przestrzeganie przepisów przez producentów, wprowadzających i stosujących chemikalia (w tym: substancje i mieszaniny niebezpieczne, detergenty zawierające środki powierzchniowo czynne i produkty biobójcze), - prowadzenie postępowań w sprawach chorób zawodowych. Pod nadzorem PPIS w Cieszynie znajduje się obecnie 537 zakładów pracy, w których zatrudnionych jest ok. 18,9 tys. pracowników. Ilość nadzorowanych zakładów, stosunku do 2014r., jest porównywalna, natomiast liczba zatrudnionych pracowników uległa nieznacznemu zwiększeniu. źródło:

58 Zgodnie z powyższym diagramem 86% nadzorowanych zakładów, stanowią przedsiębiorstwa zatrudniające do 50 pracowników. Są to głównie prywatni przedsiębiorcy prowadzący własną działalność gospodarczą, o zasięgu lokalnym. Struktura wielkości zakładów na przestrzeni lat, ulega jedynie niewielkim zmianom. Najwięcej zakładów, wg sektorów gospodarki (PKD z 2007), należy niezmiennie do przetwórstwa przemysłowego i tam też jest największa liczba zatrudnionych. W porównaniu z 2014 rokiem, pomimo tego, iż liczba zakładów w tym sektorze zmalała, liczba zatrudnionych w nich pracowników wzrosła. Kolejną znaczącą grupę, stanowią zakłady należące do sekcji handlu hurtowego i detalicznego oraz naprawy pojazdów samochodowych, w tym motocykli. Sektor gospodarki Liczba zakładów Liczba zatrudnionych Sekcja A Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo Sekcja B - Górnictwo i wydobywanie 3 82 Sekcja C - Przetwórstwo przemysłowe Sekcja D - wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych 3 279

59 Sektor gospodarki Liczba zakładów Liczba zatrudnionych Sekcja E - dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją Sekcja F - Budownictwo Sekcja G - Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle Sekcja H - Transport i gospodarka magazynowa Sekcja I - Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi Sekcja J - Informacja i komunikacja 3 22 Sekcja K - Działalność finansowa i ubezpieczeniowa 1 57 Sekcja L - Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości 2 48 Sekcja M - Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna 4 35 Sekcja N - Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca Sekcja O - Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne 0 0 Sekcja P - Edukacja Sekcja Q - Opieka zdrowotna i pomoc społeczna Sekcja R - Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją Sekcja S - Pozostała działalność usługowa 2 20

60 Sektor gospodarki Liczba zakładów Liczba zatrudnionych Sekcja T - Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników; gospodarstwa domowe produkujące wyroby i świadczące usługi na własne potrzeby 0 0 Sekcja U - Organizacje i zespoły eksterytorialne 0 0 W roku 2015 skontrolowano 69 zakładów. W 36 stwierdzono nieprawidłowości, wobec czego zostały wydane decyzje administracyjne, zawierające 182 nakazy, obligujące pracodawców do usunięcia uchybień. Najczęściej stwierdzane nieprawidłowości dotyczyły głównie: - braku aktualnych badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy, - nieprawidłowego stanu sanitarnego pomieszczeń pracy i pomieszczeń higienicznosanitarnych oraz ich niewłaściwego wyposażenia, - braku oceny ryzyka zawodowego lub konieczności uzupełnienia jej o zagrożenia występujące w środowisku pracy, - niezgodnego z obowiązującymi przepisami stosowania substancji i mieszanin chemicznych, - przekroczeń najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych w środowisku pracy. W warunkach ponadnormatywnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych pracuje 1317 pracowników, w tym większość w narażeniu na hałas.

61 W porównaniu z 2014 r. można stwierdzić, iż wzrosła liczba pracowników pracujących w przekroczeniach dopuszczalnych normatywów higienicznych, wszystkich ujętych na powyższym wykresie czynników szkodliwych, tj. hałasu, pyłów oraz drgań. W związku z powyższym, wydano 1 decyzję administracyjną dotyczącą obniżenia do wartości dopuszczalnej stężenia pyłów zawierających wolną krystaliczną krzemionkę od 2 do 50%. Ponadto w 5 decyzjach ujęto nakazy dotyczące sporządzenia programu działań organizacyjno-technicznych zmierzających do ograniczenia narażenia na hałas lub drgania mechaniczne, dokonania doboru ochron słuchu do wielkości charakteryzujących hałas na stanowisku oraz zaopatrzenia w nie pracowników, oznakowania znakami bezpieczeństwa miejsc pracy w których wielkości charakteryzujące hałas przekraczają wartości NDN, a także wywieszenia znaków nakazujących stosowanie odpowiednich środków ochrony indywidualnej.

62 Poniższa tabela przedstawia dokładne dane dotyczące narażenia na poszczególne czynniki szkodliwe, w stężeniach lub natężeniach przekraczających normy. PKD Opis Liczba zakładów pracy, w których występują przekroczeni a NDN/NDS leśnictwo i pozyskiwanie drewna pozostałe górnictwo i wydobywanie produkcja artykułów spożywczych Liczba pracowników pracujących w przekroczeniach normatywów higienicznych - ogółem w tym pracowników pracujących w przekroczeniach NDS pyłów produkcja napojów NDN czynników fizycznych (hałasu, drgań mechanicznych ) produkcja wyrobów z drewna oraz korka, z wyłączeniem mebli produkcja chemikaliów i wyrobów chemicznych produkcja wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych produkcja wyrobów z pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych produkcja metali produkcja metalowych wyrobów gotowych, z wyłączeniem maszyn i urządzeń

63 PKD Opis Liczba zakładów pracy, w których występują przekroczeni a NDN/NDS produkcja urządzeń elektrycznych produkcja maszyn i urządzeń, gdzie indziej niesklasyfikowana produkcja pojazdów samochodowych, przyczep i naczep, z wyłączeniem motocykli Liczba pracowników pracujących w przekroczeniach normatywów higienicznych - ogółem w tym pracowników pracujących w przekroczeniach NDS pyłów produkcja mebli NDN czynników fizycznych (hałasu, drgań mechanicznych ) naprawa, konserwacja i instalowanie maszyn i urządzeń odprowadzanie i oczyszczanie ścieków działalność związana ze zbieraniem, przetwarzaniem i unieszkodliwianiem odpadów roboty związane z budową obiektów inżynierii lądowej i wodnej handel detaliczny, z wyłączeniem handlu detalicznego pojazdami samochodowymi

64 PKD Opis Liczba zakładów pracy, w których występują przekroczeni a NDN/NDS 49 Raze m transport lądowy oraz transport rurociągowy Liczba pracowników pracujących w przekroczeniach normatywów higienicznych - ogółem w tym pracowników pracujących w przekroczeniach NDS pyłów NDN czynników fizycznych (hałasu, drgań mechanicznych ) W 2015r. nadal pod szczególnym nadzorem PPIS były zakłady produkujące artykuły spożywcze, obejmujące dział 10 Polskiej Klasyfikacji Działalności, z wyłączeniem produkcji pieczywa, tj. produkcja świeżych wyrobów ciastkarskich i ciastek, przetwarzanie i konserwowanie mięsa oraz produkcja wyrobów z mięsa, a także przetwarzanie i konserwowanie ryb, skorupiaków i mięczaków. Skontrolowano 6 zakładów, w których stwierdzono uchybienia dotyczące: - braku lub niekompletnej oceny ryzyka zawodowego, - braku aktualnych badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, - niewłaściwych warunków higieniczno-sanitarnych pomieszczeń pracy, - braku rejestrów czynników szkodliwych dla zdrowia występujących na stanowiskach pracy oraz kart badań i pomiarów, - braku zapewnienia sprawnie funkcjonującego systemu pierwszej pomocy w razie wypadku oraz środków do jej udzielania, - braku uwzględnienia w rejestrze pracowników narażonych na działanie szkodliwych czynników biologicznych wszystkich wymogów określonych w rozporządzeniu.

65 W związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami wydano 5 decyzji administracyjnych nakazujących ich usunięcie. We wszystkich zakładach nakazy zostały już zrealizowane. Zgodnie z wytycznymi Głównego Inspektora Sanitarnego, skontrolowano zakład pracy, w którym występuje narażenie pracowników na rtęć, nie stwierdzając żadnych nieprawidłowości. Wśród zagrożeń na jakie narażeni są pracownicy, w związku z wykonywaną pracą, jest kontakt z czynnikami rakotwórczymi i mutagennymi, który na terenie powiatu cieszyńskiego występuje w 22 zakładach, w tym w 11 firmach zajmujących się rozbiórką wyrobów azbestowo-cementowych, typu pokrycia dachowe i płyty elewacyjne. Wśród 5 firm, które dokonały zgłoszenia terminów i miejsc planowanego demontażu wyrobów azbestowych jedynie 3 prowadzą działalność na terenie objętym nadzorem przez tut. organ, z czego dwie nie zatrudniają pracowników, natomiast jedna podaje terminy, które nie są dotrzymywane. Pracownicy PSSE w Cieszynie podjęli 4 próby przeprowadzenia kontroli podczas prac demontażowych, jednakże żadna nie dała rezultatu, z powodu wcześniejszego demontażu elementów, bądź kilkukrotnego przekładania przez przedsiębiorcę terminu. Ponadto przeprowadzono jedną kontrolę sanitarną w zakresie oceny realizacji wymogów dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy przy zabezpieczaniu i usuwaniu wyrobów zawierających azbest, podczas której dokonano wyłącznie oceny dokumentacji, gdyż zgodnie z oświadczeniem pracodawcy w tym okresie nie prowadzone były żadne prace związane z usuwaniem bądź zabezpieczaniem wyrobów azbestowych W 2015r. stwierdzono 6 chorób zawodowych: alergiczne kontaktowe zapalenie skóry należące do grupy chorób skóry, pylicę górników kopalń węgla oraz 4 pylice spawacza należące do grupy pylic płuc. Ww. choroby stwierdzono u laminatera, spawaczy oraz ślusarza górniczego.

66 Zestawienie stwierdzonych chorób zawodowych Choroby zawodowe 2011 r r r r r. Liczba stwierdzonych chorób zawodowych zatrucie ostre wywołane przez substancje chemiczne pylice choroby narządu głosu astma oskrzelowa nowotwory złośliwe alergiczny nieżyt nosa przewlekłe choroby układu ruchu zespół cieśni w obrębie nadgarstka choroby zakaźne i pasożytnicze zespół wibracyjny alergiczne kontaktowe zapalenie skóry Razem: Wydano również 8 decyzji o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej: pylicy płuc, raka płuc, raka oskrzeli, astmy oskrzelowej, obustronnego trwałego odbiorczego ubytku słuchu typu ślimakowego lub czuciowo-nerwowego spowodowanego hałasem, zespołu cieśni w obrębie nadgarstka, zaćmy wywołanej działaniem promieniowania podczerwonego, zatrucia rozpuszczalnikami organicznymi ujętego w grupie zatruć ostrych albo przewlekłych lub ich następstw wywołanych przez rozpuszczalniki organiczne, i boreliozy, należącej do grupy chorób zakaźnych lub pasożytniczych albo ich następstw.

67 Liczbę stwierdzonych chorób zawodowych na przełomie lat przedstawia poniższy wykres. Powiązanie chorób zawodowych z rodzajem pracy. Dział gospodarki Jednostka zawodowej choroby Ilość stwierdzonych chorób zawodowych 2011r. 2012r. 2013r. 2014r. 2015r. produkcja wód ostre zatrucie tlenkiem węgla sprzedaż detaliczna produkcja metali produkcja wyrobów z pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych alergiczny nieżyt nosa astma oskrzelowa pylica krzemowa choroba wibracyjna zespół cieśni w obrębie nadgarstka okołostawowe zapalenie barku pylica krzemowa choroba wibracyjna zespół cieśni w obrębie nadgarstka alergiczne kontaktowe zapalenie skóry

68 Dział gospodarki Jednostka zawodowej choroby Ilość stwierdzonych chorób zawodowych 2011r. 2012r. 2013r. 2014r. 2015r. leśnictwo, rolnictwo górnictwo i wydobywanie edukacja usługi przetwórstwo przemysłowe borelioza alergiczny nieżyt nosa pylica płuc górników kopalń węgla przewlekłe choroby narządu głosu przewlekłe choroby układu ruchu alergiczne kontaktowe zapalenie skóry pylica spawaczy W 2015r. kontynuowano nadzór nad podmiotami wprowadzającymi do obrotu oraz stosującymi substancje i mieszaniny niebezpieczne. W ewidencji PPIS znajdują się 63 podmioty wprowadzające do obrotu powyższe chemikalia i 306 zakładów stosujących je w działalności zawodowej - skontrolowano 46. W trakcie kontroli stwierdzano m.in. brak lub nieprawidłowe karty charakterystyki, błędne oznakowanie, brak poinformowania Inspektora ds. Substancji Chemicznych o fakcie sprowadzania na terytorium RP mieszaniny niebezpiecznej, brak zapewnienia natrysku ratunkowego oraz urządzenia do płukania oczu w pomieszczeniu, w którym występuje niebezpieczeństwo oblania pracowników mieszaniną żrącą. W ramach nadzoru skontrolowano również wybrane produkty biobójcze i detergenty. Spośród oferowanych na rynku produktów biobójczych odnotowano mieszaniny wprowadzane do obrotu bez wymaganego pozwolenia, w związku z tym nakazano wstrzymanie ich sprzedaży. Kontynuowano nadzór nad wprowadzaniem do obrotu produktów z kategorii e-papierosów, tzw. liquidów. Skontrolowano dwa punkty sprzedaży, w jednym z nich stwierdzono nieprawidłowości dotyczące kart charakterystyki i oznakowania, a także pakowania kontrolowanych produktów. Sprawy przekazano do załatwienia właściwym terenowo, ze względu na siedzibę producentów, Państwowym Powiatowym Inspektorom Sanitarnym.

69 Państwowa Inspekcja Sanitarna sprawuje nadzór nad przestrzeganiem zakazu wytwarzania i wprowadzania do obrotu na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej środków zastępczych, tzw. dopalaczy. W ramach nadzoru monitorowano teren powiatu oraz przeglądano strony internetowe. Kontynuowano współpracę z dyrekcją Szpitala Śląskiego oraz Cieszyńskiego Pogotowia Ratunkowego w zakresie zgłaszania zatruć środkami zastępczymi. W 2015r. zgłoszono 26 przypadków podejrzeń zatruć, hospitalizowanych w Szpitalu Śląskim. Mając na uwadze trudności w prowadzeniu skutecznego nadzoru prowadzono również działania profilaktyczne i edukacyjne w ww. zakresie. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Cieszynie zorganizował konferencję szkoleniową pod patronatem Starosty Cieszyńskiego- O dopalaczach mówią specjaliści, opisaną szerzej przy działaniach w zakresie promocji zdrowia. W Szpitalu Śląskim w Cieszynie w ramach spotkań z cyklu "Pro salute" odbyło się szkolenie dla nauczycieli, podczas którego Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny podkreślił wagę działań profilaktycznych wobec problemów z nadzorem nad wprowadzaniem do obrotu dopalaczy. Uczestnicy otrzymali materiały edukacyjne przygotowane przez Sekcję Oświaty Zdrowotnej Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Cieszynie. W ramach akcji Tydzień Zdrowia w Wiśle udzielano konsultacji w zakresie środków zastępczych. Współuczestniczono również w prelekcji dot. m.in. tematyki szkodliwości dopalaczy, prowadzonej przez Cieszyńskie Pogotowie Ratunkowe dla uczniów Gimnazjum w Brennej. W czerwcu zorganizowano akcję Czantoria dla Twojego zdrowia, podczas której przeprowadzono wśród turystówrodziców anonimowe ankiety dotyczące posiadanej wiedzy na temat dopalaczy oraz osobom zainteresowanym udzielano konsultacji w powyższym zakresie. W miesiącach wakacyjnych prowadzono akcje profilaktyczne podczas imprez: Wakacyjny Tydzień Zdrowia w Ustroniu, Mistrzostwa Polski w Skokach Narciarskich Kombinacji Norweskiej w Wiśle Malince, Prywatka PRL-u w Wiśle oraz Tydzień Kultury Beskidzkiej w Wiśle.

70 W dniu r. na zaproszenie Wójta Gminy Zebrzydowice Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Cieszynie wziął udział w zebraniu wiejskim w Kaczycach, na którym przedstawił prezentację pt. Dopalacze nieprzewidywalne narkotyki. Udostępniono ulotki z zakresu profilaktyki stosowania dopalaczy. Zebrani mieli okazję obejrzeć świat przez narkogogle. W spotkaniu które cieszyło się dużym zainteresowaniem uczestniczyli także Starosta Cieszyński oraz radni Rady Gminy Zabrzydowice. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Cieszynie podczas zebrania Komisji Bezpieczeństwa i Porządku powołanej przez Starostę Cieszyńskiego w temacie analizy przestępczości kryminalnej, omówił problematykę dopalaczy. W dniu r. podczas spotkania z uczniami szkół średnich w Sali konferencyjnej Szpitala Śląskiego w Cieszynie przedstawiono zagrożenia związane z zażywaniem dopalaczy. Młodzież obejrzała film dot. używania dopalaczy pt. Kuzyn oraz miała możliwość założenia narko i alkogogli, które wzbudzały duże zainteresowanie wśród uczestników spotkania. Na terenie powiatu cieszyńskiego ewidencją PPIS objęto 215 zakładów nauczania i wychowania. W stosunku do 2014 roku ilość ta nieznacznie spadła, nie zmieniła się natomiast struktura procentowa placówek objętych nadzorem. Przeprowadzono 306 kontroli sanitarnych w 270 placówkach, w tym w 181 szkolnowychowawczych, co stanowi 84% oraz 89 sezonowych czyli 20% objętych nadzorem.

71 Dla najmłodszej grupy wiekowej mieszkańców powiatu opiekę zapewniono w 9 żłobkach. Skontrolowano wszystkie. Z tej formy opieki, skorzystało 215 dzieci. W 2015 roku objęto nadzorem dwie nowo powstałe placówki tj. Uniwersytecki Żłobek "Elementarz" w Cieszynie oraz Niepubliczny Żłobek Anglojęzyczny w Cieszynie. Jeden żłobek zawiesił działalność (Niepubliczny Żłobek TOTU w Cieszynie). Wszystkie placówki funkcjonowały w budynkach przystosowanych do tego celu. Stan techniczny nie budził zastrzeżeń. Nie stwierdzono nieprawidłowości dotyczących stanu sanitarno-higienicznego pomieszczeń, warunki do utrzymania higieny oceniono jako prawidłowe, wystarczające. W trakcie prowadzonego nadzoru nad placówkami przedszkolnymi w roku 2015, przeprowadzono 95 kontroli w 81 obiektach na 83 objęte ewidencją, co stanowi 97% (w roku %). W roku 2015 uruchomiono dwie nowe placówki: Punkt Przedszkolny Wesołe Pszczółki w budynku byłej szkoły w Puńcowie oraz Terapeutyczny Punkt Przedszkolny Słoneczna Kraina w Skoczowie. W większości przypadków skontrolowane placówki utrzymywane były w prawidłowym stanie sanitarnym oraz technicznym. Niemniej w ramach działalności pokontrolnej w 17 przypadkach wydano zalecenia, w 6 wydano decyzje administracyjne, wystosowano 5 wystąpień do organów prowadzących placówki w związku z nieprawidłowościami dotyczącymi m. in. złego stanu technicznego na przedszkolnych placach zabaw, niewłaściwego stanu technicznego w pomieszczeniach sanitarnych oraz w jednym przypadku, braku ciepłej bieżącej wody przy umywalkach spowodowanej awarią pieca (nieprawidłowość usunięto w trybie natychmiastowym). Nie stwierdzono nieprawidłowości w zaopatrzeniu sanitariatów w środki do utrzymania higieny.

72 Przedmiotem kontroli na placach zabaw był stan sanitarno-techniczny urządzeń, w tym posiadane certyfikatów zgodności z normami oraz sposób zabezpieczenia miejsc zabaw dzieci, szczególną uwagę zwracano na częstotliwość wymiany piasku oraz zabezpieczenie piaskownic przed zanieczyszczeniem odchodami zwierzęcymi. Skontrolowane piaskownice były zabezpieczane osłonami przed dostępem zwierząt. W ramach sprawowanego nadzoru, w wybranych placówkach, dokonano oceny dostosowania przedszkolnych mebli edukacyjnych do zasad ergonomii. W 13 przedszkolach zmierzono 488 stanowisk pracy, z nieprawidłowych stanowisk korzystało 9 dzieci w 2 placówkach. Meble najczęściej oznakowywano kolorami lub numerami zgodnymi z Polską Normą, stosowano też oznaczenia imienne. Nieprawidłowości przy doborze stanowiska pracy dziecka spowodowane były nieprawidłowym zestawieniem kompletów stolików i krzeseł lub nieprawidłowym doborem stanowiska do wzrostu dziecka. Skontrolowano 85,8% (w 2014r. 67,4%) szkół wszystkich typów tj. 73 z 85 znajdujących się w rejestrze PPIS. Co roku prowadzone bieżące prace remontowe, rozbudowy bazy sportowej w znacznym stopniu poprawiają warunki pracy uczniów. W znacznym stopniu kontrolowane placówki spełniały wymogi higienicznosanitarne. W węzłach sanitarnych dla dzieci zapewniono ciepłą bieżącą wodę, w 100% skontrolowanych placówek szkolnych. Ogólny stan techniczny pomieszczeń sanitarnych w szkołach uległ poprawie w wyniku przeprowadzonych w tych pomieszczeniach remontów. Niewłaściwy stan techniczny stwierdzono tylko w 2 szkołach podstawowych oraz 3 zespołach szkół (3 szkoły podstawowe, 3 gimnazja). Pozostałe nieprawidłowości dotyczyły m. in. złego stanu sanitarno technicznego budynków szkolnych (prowadzenie prac remontowych w czasie nauki szkolnej), niewłaściwego stanu technicznego w pomieszczeniach szatni, braku wyposażenia w środki higieny osobistej, nieprzestrzegania wymogów w zakresie stosowania niebezpiecznych substancji chemicznych i ich mieszanin. W ramach działalności pokontrolnej, w 13 przypadkach wydano zalecenia pokontrolne, w 7 decyzje administracyjne, w 6 wystosowano wystąpienia do organów prowadzących placówki szkolne. Nałożono również 2 mandaty karne za nieprawidłowy stan sanitarny. Dokonano także oceny usadowienia uczniów w ławkach szkolnych, zgodnie z zasadami ergonomii. Jest to istotny element środowiska szkolnego, mający wpływ na prawidłową postawę ciała ucznia, a tym samym na jego zdrowie.

73 W 2015 roku dokonano analizy usadowienia dla 127 uczniów w 3 placówkach. Stwierdzone pojedyncze przypadki, użytkowania mebli szkolnych niezgodnie z zasadami ergonomii, były usuwane na bieżąco, w trakcie kontroli, a dotyczyły sytuacji, kiedy uczniowie zmieniali samowolnie swoje miejsce usadowienia. Na zdrowie psychiczne i dobre samopoczucie uczniów w środowisku szkolnym istotny wpływ ma prawidłowe planowanie nauki i odpoczynku. Nie odnotowano nieprawidłowości w zakresie równomiernego obciążenia uczniów obowiązkami, w poszczególnych dniach tygodnia. Przeanalizowano rozkłady zajęć lekcyjnych w 164 oddziałach, 43 szkół. Ważnym czynnikiem warunkującym prawidłowy rozwój i zdrowie ucznia jest organizacja zajęć wychowania fizycznego. Oceniając szkoły w aspekcie warunków, w których prowadzone są zajęcia wychowania fizycznego, stwierdzono, że na 75 skontrolowanych w roku 2015 placówek szkolnych: - 26% placówek posiadało szkolny zespół sportowy z boiskiem, - 10% placówek posiadało szkolny zespół sportowy bez boiska, - 4% placówek posiadało wyłącznie pełnowymiarową salę gimnastyczną, 6% placówki posiadało wyłącznie sale zastępcze, - 2% placówek posiadało wyłącznie boisko sportowe. Szkoły, które nie posiadają wystarczającej infrastruktury do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego prowadzą zajęcia w obiektach sportowych poza placówką takich jak: hala sportowa, basen czy boisko sportowe miejscowych klubów sportowych.

74 Ocenie poddano również wyposażenie szkół w urządzenia i sprzęt sportowy. Kontrole w tym zakresie nie wykazywały znaczących nieprawidłowości, uchybień. Z roku na rok baza sportowa placówek oświatowych jest modernizowana, dokonywana jest również sukcesywna wymiana wyposażenia w sprzęt sportowy. Nie zmieniła się niestety sytuacja z wykorzystywaniem po zajęciach wychowania fizycznego, części sanitarnej (natrysków) przy blokach sportowych. Jedynie w 2 placówkach na 21 skontrolowanych, posiadających, jako element bloku sportowego natryski (tj. w 9%) stwierdzono sporadyczne wykorzystywanie ich po zajęciach wychowania fizycznego. W 5 placówkach (tj. w 23%) wykorzystywano urządzenia natryskowe tylko po zajęciach dodatkowych. Wg wyjaśnień dyrektorów, przyczyną takiego stanu są zbyt krótkie przerwy międzylekcyjne, zbyt mała ilość kabin natryskowych, w stosunku do ilości dzieci w grupach oraz opór rodziców, szczególne w oddziałach szkoły podstawowej, Ponadto w trakcie kontroli w kilku przypadkach stwierdzano utworzenie w pomieszczeniach natryskowych magazynków na sprzęt sportowy. W każdym takim przypadku wydawano zalecenie o usunięciu sprzętu i przywróceniu pełnej funkcji natrysków. Zgodnie z ustawą o systemie oświaty, szkoła powinna zapewnić uczniom możliwość korzystania z gabinetu profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej. Analogicznie do lat ubiegłych, dokonano oceny warunków sprawowania opieki zdrowotnej w szkołach różnego typu. W 49 szkołach, spośród skontrolowanych, spełniono to wymaganie, w tym w 32 przypadkach gabinet jest dostępny dla jednej szkoły, a w 16 przypadkach gabinet jest użytkowany wspólnie z inną placówką w tym samym obiekcie. W 18 skontrolowanych szkołach opieka zdrowotna dla uczniów świadczona była przez pielęgniarki w pomieszczeniach zastępczych na terenie szkoły. W 8 przypadkach zdrowotna opieka profilaktyczna realizowana była poza placówką szkolną, najczęściej w pobliskich podmiotach leczniczych. W skontrolowanych gabinetach nie stwierdzono zaniedbań w utrzymaniu czystości i porządku oraz niezgodności dotyczących wymagań stanu technicznego. Podczas prowadzanych kontroli dyrektorzy placówek, nadal sygnalizowali problem niewystarczającej opieki medycznej w szkołach, przejawiającej się coraz większymi trudnościami z pozyskaniem pielęgniarki (zdarzają się okresy bez opieki medycznej w szkołach) oraz niewystarczającej ilości godzin pracy pielęgniarki w placówce.

75 Dbając o higieniczne warunki pracy ucznia podczas kontroli zwracano uwagę na warunki mikroklimatyczne w pomieszczeniach dydaktycznych. Obecnie w klasach najmłodszych przepisy uregulowały maksymalną ilość dzieci w oddziale, natomiast nadal obserwuje się tendencje do zwiększania liczby dzieci w oddziałach starszych, niejednokrotnie przy niewystarczającej powierzchni sal, co powoduje zagęszczenie w salach. W tym przypadku, brak narzędzi prawnych uniemożliwia wyegzekwowanie optymalnej powierzchni przypadającej na jedno dziecko. Występują jeszcze sporadycznie sytuacje, w których cała lekcja przebiega w pomieszczeniu, które nie jest wietrzone nie tylko w trakcie, ale i przed zajęciami. Sytuacja taka prowadzi do kształtowania nieprawidłowych nawyków wśród uczniów, lub wręcz do bagatelizowania możliwości zakażeń przenoszonych drogą kropelkową, związaną z dużym skupieniem dzieci na małej powierzchni. W takich sytuacjach w trakcie kontroli prowadzone są rozmowy z nauczycielami oraz uczniami nt. wagi problemu. W trakcie kontroli placówek szkolnych stwierdzono, że wszystkie placówki realizowały obowiązek zapewnienia uczniom możliwości pozostawienia części podręczników i przyborów szkolnych w pomieszczeniach szkoły zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej. Ponieważ przepis nie określa, szczegółowo sposobu realizacji zadania, placówki przeważnie wybierały najbardziej dla siebie optymalny wariant (szafki, półki dla każdego ucznia w klasie, szafki w klasie dla dzieci młodszych, a szafki w szatni dla dzieci starszych). Mając na uwadze prawidłowy rozwój fizyczny jak i umysłowy młodego pokolenia również w 2015 roku poddano ocenie możliwości korzystania z żywienia uczniów w szkołach wszystkich typów. Wydawanie ciepłych posiłków (przygotowywanych na miejscu) prowadzone było w 54 placówkach tj. w 71% skontrolowanych szkół, natomiast dostarczanych w formie cateringu w 9 placówkach, tj. w 11%. Z obiadów (pełnych i jednodaniowych) łącznie skorzystało 7242 uczniów, w tym 1109 uczniów korzystało z posiłków dofinansowanych. W trakcie kontroli ustalono, że w 68% skontrolowanych szkół zapewniono uczniom możliwość wypicia napoju (herbaty, wody, soku, mleka), w trakcie pobytu w szkole, z tej formy skorzystało 9679 uczniów. Pozytywnym zjawiskiem jest realizowanie w szkołach programów owoce i warzywa w szkole, szklanka mleka dofinansowanych przez Agencję Rynku Rolnego ze środków UE.

76 W roku 2015, w ramach nadzoru sanitarnego, nie przeprowadzono planowanych kontroli w 2 szkołach wyższych tj. Górnośląskiej Wyższej Szkole Handlowej im. Wojciecha Korfantego - Ośrodek Dydaktyczny w Cieszynie oraz w Wyższej Szkole Inżynierii Dentystycznej i Nauk Humanistycznych im. prof. Meissnera w Ustroniu, z uwagi na ich likwidację. Powiat cieszyński z uwagi na swoje geograficzne położenie zapewnia w woj. śląskim, obok powiatu żywieckiego najwięcej miejsc na wypoczynek zimowy i letni dla dzieci i młodzieży. Najbardziej popularną formą wypoczynku na terenie powiatu, jest wypoczynek w formie wyjazdowej, z którego w czasie trwania 393 turnusów skorzystało uczestników. Zaobserwowano porównywalne do roku poprzedniego zainteresowanie wypoczynkiem w miejscu zamieszkania, zorganizowano 51 turnusów dla 2057 uczestników W czasie akcji trwania wypoczynku zimowego i letniego skontrolowano łącznie 89 turnusów, oceniając stan sanitarny pomieszczeń mieszkalnych, rekreacyjnych, pomieszczeń do zajęć, węzłów sanitarnych, wyposażenia, również stan sanitarno-techniczny terenu placówki. Pod względem sanitarnym placówki sezonowe były w znacznej większości dobrze przygotowane, jedynie w 2 przypadkach stwierdzono niezapewnienie właściwych warunków technicznych w obiektach usług hotelarskich (całorocznych), w jednym przypadku nie zapewniono prawidłowych warunków sanitarno-higienicznych, w związku z czym został nałożony mandat karny. Do zadań Państwowej Inspekcji Sanitarnej należy także kontrola różnorodnych obiektów użyteczności publicznej, z których korzystają mieszkańcy powiatu, kuracjusze i turyści czasowo przebywający na terenie powiatu. W 2015r. nadzorowano 1322 takie obiekty, wśród nich podmioty lecznicze, gabinety lekarskie i pielęgniarskie, hotele i inne obiekty noclegowe, domy pomocy społecznej, zakłady usługowe (fryzjerskie, kosmetyczne, odnowy biologicznej, tatuażu, pralnie), baseny (sezonowe, kryte oraz parki wodne), szalety publiczne, obiekty rekreacyjne oraz wiele innych. Liczba ta w stosunku do roku 2014 zwiększyła się o 41 obiektów.

77 Szczególną grupą obiektów użyteczności, mającą duże znaczenie dla mieszkańców powiatu, turystów i kuracjuszy są podmioty prowadzące działalność leczniczą stacjonarną (szpitale, sanatoria, zakłady opiekuńczolecznicze), ambulatoryjną. (przychodnie, zakłady rehabilitacyjne, opieka pielęgniarska domowa, laboratoria) oraz praktyki zawodowe (indywidualne i indywidualne specjalistyczne praktyki lekarskie oraz praktyki pielęgniarek i położnych). Prowadzono nadzór nad 6 szpitalami (bez szpitali, których organem założycielskim jest Starostwo Powiatowe). W porównaniu do roku ubiegłego zwiększył się ich zakres działalności, zwiększyła się ilość poradni przyszpitalnych oraz łóżek na oddziałach. W ramach kontroli kompleksowych i doraźnych skontrolowano wszystkie szpitale. W żadnym nie stwierdzono nieprawidłowości w zakresie stanu sanitarnegoporządkowego, natomiast w 1 szpitalu stwierdzono zły stan techniczny, na poprawę którego wydano decyzję administracyjną. Gospodarka odpadami medycznymi prowadzona była zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz z opracowanymi procedurami i instrukcjami. Odpady odbierane były na podstawie podpisanych umów, przez specjalistyczne firmy, posiadające stosowne pozwolenia. W kartach przekazania odpadów dokumentowano przekazanie ich do utylizacji poprzez spalanie. Podobnie jak w latach ubiegłych bielizna szpitalna prana była w pralniach zewnętrznych, w dalszym ciągu żaden szpital nie posiada pralni. W omawianym okresie do badań laboratoryjnych w kierunku Legionella sp. pobrano ogółem 15 próbek ciepłej wody użytkowej. W 1 szpitalu w 3 próbkach wody stwierdzono średnie skażenie bakteriami Legionella sp., po podjętych działaniach przez zarządzającego, ponowny pobór próbek ciepłej wody użytkowej nie wykazał obecności tych bakterii. Opieka nad osobami starszymi i przewlekle chorymi prowadzona była w 4 zakładach opiekuńczo-leczniczych, wszystkie zakłady prowadzone były przez przedsiębiorców lub zakony. Gospodarka odpadami medycznymi i komunalnymi była zgodna z zobowiązującymi przepisami, zakłady posiadały podpisane umowy na odbiór odpadów ze specjalistycznymi firmami posiadającymi stosowne pozwolenia.

78 Zaopatrzenie w sprzęt jednorazowy, środki dezynfekcyjne i czystościowe było wystarczające. Postępowanie z bielizną szpitalną było prawidłowe, w zakładach wydzielone były magazyny na czystą i brudną bieliznę, bielizna prana była poza zakładami, w pralniach zewnętrznych. Pod względem sanitarno-higienicznym zakłady oceniono jako dobre. W obiektach tych pobrano ogółem 10 próbek ciepłej wody użytkowej do badań laboratoryjnych w kierunku Legionella sp., w jednym obiekcie wykryto dwukrotnie bakterie średnie skażenie bakteriami Legionella sp., w związku z czym wydano decyzję nakazującą doprowadzenie ciepłej wody użytkowej do wymagań rozporządzenia. Na terenie powiatu cieszyńskiego zlokalizowanych jest 8 sanatoriów, w 2015 r. wpisano do ewidencji 1 sanatorium, które zostało przekształcone z domu wczasowego. W obiektach tych nie stwierdzano nieprawidłowości w postępowaniu z bielizną, w każdym wydzielone były magazyny bielizny czystej i brudnej, bielizna prana była w pralniach zewnętrznych z barierą higieniczną. Wszystkie pomioty miały podpisane umowy na odbiór odpadów medycznych z firmami posiadającymi pozwolenia na zbieranie i transport odpadów medycznych. Odpady utylizowane były poprzez spalanie, przekazywane do utylizacji za potwierdzeniem w kartach przekazania odpadów. Stan sanitarno-higieniczny skontrolowanych sanatoriów oceniono jako dobry. Z roku na rok podnoszony jest standard tych obiektów poprzez modernizację pokoi dla kuracjuszy jak i bazy rehabilitacyjnej. W 5 obiektach pobrano do badań laboratoryjnych 22 próbki ciepłej wody użytkowej, w wyniku przeprowadzonych badań laboratoryjnych w 1 obiekcie, w 2 punktach stwierdzono obecność bakterii Legionella sp.( średnie skażenie bakteriami Legionella sp). Powtórny pobór próbek wody w tych punktach, po przeprowadzeniu badań laboratoryjnych wykazał znikome skażenie wody bakteriami Legionella sp. Działalność ambulatoryjnej opieki medycznej na terenie powiatu prowadzona jest w 142 obiektach prowadzonych przez 115 podmiotów. Są to poradnie POZ, poradnie specjalistyczne, rehabilitacja ambulatoryjna, laboratoria diagnostyczne oraz opieka pielęgniarska długoterminowa domowa. Podobnie jak w roku 2014 zwiększyła się ilość podmiotów prowadzących rehabilitację leczniczą oraz pielęgniarską opiekę domową. Skontrolowano 91 obiektów, w których nie stwierdzono nieprawidłowości. We wszystkich zakładach zaopatrzenie w sprzęt jednorazowy, środki dezynfekcyjne było wystarczające.

79 W użyciu była tylko bielizna jednorazowa; postępowanie z odpadami medycznymi i komunalnymi było zgodne z obowiązującymi przepisami prawnymi. Ze świadczeń zdrowotnych mieszkańcy powiatu cieszyńskiego mogą korzystać także w 52 obiektach ambulatoryjnej i stacjonarnej opieki medycznej, prowadzonych przez podmioty mające siedzibę poza powiatem cieszyńskim. Przeprowadzono 24 kontrole w czasie których nie stwierdzano nieprawidłowości. W 2015 roku na terenie nadzorowanym przez PPIS w Cieszynie działały 173 indywidualne i specjalistyczne praktyki lekarskie oraz indywidualne praktyki pielęgniarek i położnych, skontrolowano 102 gabinety. Podobnie jak w zakładach ambulatoryjnych, w użyciu była tylko bielizna jednorazowa, postępowanie z odpadami komunalnymi i medycznymi było zgodne z obowiązującymi przepisami prawnymi. Sterylizacja sprzętu wielorazowego w gabinetach zabiegowych prowadzona była miejscu wykonywania działalności, procesy sterylizacji kontrolowane były testami chemicznymi i biologicznymi. Wyniki przeprowadzonych w 2015 r. kontroli zakładów świadczących usługi medyczne na terenie nadzorowanym przez PPIS w Cieszynie potwierdzają, że z roku na rok zwiększa i unowocześnia się baza tych obiektów, co zapewnia łatwiejszy dostęp do świadczeń specjalistycznych i ma pozytywny wpływ na zachowanie zdrowia mieszkańców powiatu. Na terenie powiatu znajduje się 8 domów pomocy społecznej i 6 placówek zapewniających całodobową opiekę nadzorowanych przez PPIS w Cieszynie, skontrolowano 3. Wszystkie oceniono je jako dobre pod względem sanitarno higienicznym. Wysoki standard świadczonych usług zapewniają szczególnie nowopowstałe placówki zapewniające całodobową opiekę. W zakresie nadzoru nad jakością ciepłej wody użytkowej w instalacjach tych obiektów oraz obiektów będących pod nadzorem ŚPWIS, pobrano 41 próbek wody na obecność bakterii Legionella sp. Tylko w jednym obiekcie, w 1 próbce, stwierdzono obecność 660 jtk. (skażenie średnie). Po pojęciu działań naprawczych, badania powtórne nie wykazały skażenia sieci bakteriami Legionella sp.

80 W powiecie cieszyńskim znajdują się również 4 domy pomocy społecznej, których organem założycielskim jest Starostwo Powiatowe, nadzorowane przez Śląskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego. Obiekty wczasowo-turystyczne to obiekty w przeważającej większości prowadzące całoroczną działalność, dlatego też znajdujące się pod szczególnym nadzorem sanitarnym Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego. W rejestrze PPIS znajduje się 211 tych obiektów, skontrolowano 80, przeprowadzając 90 kontroli sanitarnych. Obiekty te stanowią liczną i zróżnicowaną grupę pod względem standardów oferowanych usług. Na wykresie do innych obiektów noclegowych wliczono: hotele bez kategoryzacji, domy wczasowe, ośrodki szkoleniowo-wypoczynkowe, zajazdy, gościńce, pensjonaty nie skategoryzowane, pokoje gościnne, schroniska bez kategoryzacji, gospodarstwa agroturystyczne, pola namiotowe, oraz ośrodki campingowe.

81 źródło: Skontrolowane obiekty, za wyjątkiem 3, oceniono pod względem higienicznosanitarnym i technicznym, jako dobre. W trzech obiektach, które oceniono jako dostateczne, stwierdzono nieprawidłowości, na usunięcie których wydano 4 decyzje administracyjne. Podobnie jak w roku ubiegłym w tym samym obiekcie podczas kontroli, dwukrotnie stwierdzono nieprawidłowości dotyczące niewłaściwego stanu higieniczno- sanitarnego i technicznego. Jest to obiekt od lat sprawiający duże trudności w nadzorze, na który turyści często składają interwencje. Nakazy decyzji zostały wykonane w terminie. W zakresie nadzoru nad jakością ciepłej wody użytkowej w instalacjach obiektów noclegowych, pobrano 61 próbek wody, z czego kwestionowano 11, w 2 obiektach ( w tym w 1 obiekcie 9 próbek). Pomimo podjętych działań naprawczych nie wyeliminowano skażenia instalacji bakteriami Legionella sp., w związku z czym wydano 2 decyzje nakazujące doprowadzenie wody do wymagań rozporządzenia. W jednym przypadku nakazy zostały wykonane, natomiast w drugim, termin wykonania nakazów upływa w 2016 r. Nadzorowano także 55 obiektów rekreacyjnych do których wliczono: parki, amfiteatry, kina, ośrodki kultury, place zabaw dla dzieci, stadiony, korty tenisowe, przystań kajakową, ośrodek sportów wodnych, skocznię i wyciąg narciarski Skontrolowano 32 obiekty, źródło: przeprowadzając 32 kontrole sanitarne, w czasie których ich stan sanitarno-porządkowy i techniczny nie budził zastrzeżeń. Większość miast i gmin stale upiększa swoje tereny, modernizując lub tworząc place zabaw, siłownie na wolnym powietrzu. ścieżki spacerowe, rowerowe, oraz parki i zieleńce.

82 W 2015 r. skontrolowano 80 z 263 będących w rejestrze PPIS zakładów usługowych: fryzjerskich, kosmetycznych, odnowy biologicznej, tatuażu oraz pralni. źródło: Stan sanitarno-porządkowy oraz techniczny, oceniany podczas kontroli, nie budził zastrzeżeń. Obiekty te zaopatrzone są w wystarczającą ilość środków do utrzymania higieny rąk, środków dezynfekcyjnych oraz środków do utrzymania czystości. Podczas kontroli sanitarnych szczególną uwagę zwracano na postępowanie z narzędziami i przyborami, mogącymi w czasie ich używania naruszyć ciągłość tkanki klienta. Nie stwierdzono nieprawidłowości w tym zakresie. W większości zakładów kosmetycznych oraz tatuażu do zabiegów naruszających ciągłość tkanki używany jest sprzęt jednorazowy oraz stosowane są podkłady i ręczniki jednorazowe -postępowanie po użyciu jest prawidłowe.

83 Zakłady posiadają podpisane umowy na odbiór odpadów medycznych z firmami posiadającymi pozwolenia na ich odbiór i transport. W zakładach opracowane są i wdrożone procedury zapewniające ochronę przed zakażeniami zakaźnymi czynnikami chorobotwórczymi. Stale podnosi się standard świadczonych usług jak i estetyka w/w obiektów. Ustępy publiczne należą do obiektów, dla których niezwykle istotnym jest zachowanie właściwego stanu higieniczno-sanitarnego. Nadzorem objęto 30 obiektów, skontrolowano 23 przeprowadzając 24 kontrole sanitarne. Obiekty te zaopatrzone są w wystarczającą ilość środków do utrzymania czystości i środków dezynfekcyjnych Podczas przeprowadzanych kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości, stan sanitarnoporządkowy oraz techniczny nie budził zastrzeżeń, został oceniony jako dobry. Ustępy sezonowe typu TOI TOI zlokalizowane są na terenach rekreacyjnych najczęściej odwiedzanych przez turystów. Stan sanitarno-higieniczny skontrolowanych obiektów oceniono jako dobry. Zbiorniki na fekalia wg. oświadczenia zarządców wymieniane były 2 razy w tygodniu lub w miarę potrzeb, co zapewniało ich właściwy stan higieniczno-sanitarny. źródło: Pod nadzorem PPIS pozostaje także 213 innych obiektów użyteczności publicznej, w tym m.in. apteki, noclegownie, targowiska, parkingi, stacje paliw, stacje przeładunkowe, zakład karny, domy przedpogrzebowe, zakłady pogrzebowe, cmentarze. Skontrolowano 57 obiektów. W czasie kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości. Obiekty prowadzą prawidłową gospodarkę odpadami komunalnymi, zachowana jest bieżąca czystość. Wszystkie skontrolowane obiekty pod względem sanitarno - higienicznym oceniono jako dobre. W stosunku do lat ubiegłych w powiecie cieszyńskim stan sanitarno-porządkowy oraz sanitarno-techniczny kontrolowanych obiektów użyteczności publicznej uległ poprawie. Szczególnie wysokim standardem świadczonych usług wyróżniały się hotele i nowopowstałe obiekty w tym zakłady kosmetyczne, fryzjerskie, placówki zapewniające całodobową opiekę.

84 Korzystnie oceniono stałą i sezonową bazę noclegową, których właściciele stale modernizują i upiększają swoje obiekty i wykazują większą dbałość o wizerunek otoczenia. W wielu miejscowościach naszego regionu trwają prace remontowe i pielęgnacyjne na terenach rekreacyjno wypoczynkowych oraz prace naprawcze dróg i chodników. Powstają siłownie na wolnym powietrzu, nowe trasy biegowe, rowerowe i do nordic walkingu, co wpływa na polepszenie kondycji osób z nich korzystających i umożliwia prowadzenie zdrowego stylu życia. Miernikiem świadczącym o zmniejszeniu stwierdzanych nieprawidłowości jest spadek ilości wydawanych decyzji administracyjnych i nakładanych mandatów karnych. W 2015 r. nadzorowany teren pod względem sanitarno higienicznym został oceniony jako dobry. W trosce o bezpieczeństwo zdrowotne mieszkańców i osób przebywających na terenie powiatu cieszyńskiego, podczas spędzania przez nich wolnego czasu, kontrolowano warunki techniczno-sanitarne i jakość wody w basenach. W rejestrze PPIS w Cieszynie ujętych jest 39 basenów kąpielowych, w tym 23 kryte, 3 parki wodne oraz 13 sezonowych. Pod koniec 2015 r. oddano do użytku, jeszcze nie nadzorowany przez PPIS, 1 nowy kryty basen kąpielowy. W drugim półroczu 2015r. usunięty został z ewidencji i wyłączony z nadzoru jeden z basenów krytych, ponieważ jego niecka basenowa służyła jedynie do rehabilitacji i w związku z tym nie mieścił się w definicji pływalni, którą przeznacza się do pływania lub kąpieli. Większość z nadzorowanych basenów jest zaopatrywana w wodę z sieci wodociągowej i wyposażona jest w automatyczny proces uzdatniania i dezynfekcji wody. Kontrolą stanu sanitarno - technicznego objęto 19 basenów krytych, 3 parki wodne i w sezonie letnim 11 basenów odkrytych, przeprowadzając 35 kontroli.

85 Tylko w 1 obiekcie stwierdzono niewłaściwy stan techniczny. Wydano decyzję administracyjną, której nakazy zostały wykonane w terminie. Stan sanitarny pozostałych obiektów oceniono jako dobry. Wodę z basenów do badań laboratoryjnych w 2015r. pobierano raz w miesiącu z: - 9 niecek 3 parków wodnych, - 25 niecek 23 basenów krytych, - 16 niecek 13 basenów odkrytych - sezonowych. Podstawowy zakres oznaczeń, obejmował tylko parametry mikrobiologiczne (liczba Escherichia coli, ogólna liczba mikroorganizmów w 36 C±2 C po 48h, liczba gronkowców koagulazo dodatnich w basenach krytych). Każdorazowo przy poborze wody, próbkobiorcy dokonywali pomiaru temperatury, stężenia wolnego chloru (oprócz basenu solankowego zlokalizowanego w Przedsiębiorstwie Uzdrowiskowym Ustroń, gdyż ze względu na stosowany roztwór solanki w basenie, pomiar taki nie jest możliwy) oraz określali przeźroczystość wody. W dniu r. zostało ogłoszone Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 9 listopada 2015r. w sprawie wymagań jakim powinna odpowiadać woda na pływalniach (Dz. U. z 2015r. poz.2016), do którego wymagań zarządzający pływalnią muszą dostosować się do r. W związku z wcześniejszym brakiem uregulowań prawnych, do oceny jakości wody w basenach (pływalniach), wodę w 2015 r. podobnie jak w latach ubiegłych oceniano na podstawie wytycznych PZH z 2007r. Z basenów krytych pobrano ogółem, analogicznie jak w roku 2014, 384 próbki wody, natomiast z basenów sezonowych pobrano o 10 próbek więcej tzn. 49. Wodę z basenów krytych, pod względem mikrobiologicznym, kwestionowano 31 razy. W pobranych próbkach wykonano łącznie 1152 oznaczenia parametrów mikrobiologicznych, z czego kwestionowano 35 (41 w 2014 r.). W 31 (38 w 2014 r.) pobranych próbkach (4 razy stwierdzono obecność bakterii Escherichia coli, 13 razy przekroczona została dopuszczalna liczba gronkowców koagulazo-dodatnich oraz 18 razy ogólna liczba mikroorganizmów w 36 C±2 C po 48h). Kwestionowane próby dotyczyły 18 niecek, w 15 krytych basenach kąpielowych. W stosunku do roku ubiegłego liczba kwestionowanych próbek wody pobranych z niecek basenowych basenów krytych spadła.

86 Na wykresach poniżej przedstawiono procentowy udział kwestionowanych parametrów mikrobiologicznych w kwestionowanych próbkach wody pobranych z basenów krytych. W pobranych 49 próbkach wody z basenów sezonowych wykonano 98 oznaczeń parametrów mikrobiologicznych. W stosunku do roku ubiegłego liczba kwestionowanych prób wody pobranych w basenach sezonowych zwiększyła się. Pod względem mikrobiologicznym kwestionowano 4 próbki, (w 2014r. tylko jedną), z uwagi na wysoką ogólną liczbę mikroorganizmów w 1 ml wody na agarze po 48 godz. w temp. 36±2ºC.