ZINTEGROWANY SYSTEM RATOWNICTWA ELEMENTEM BEZPIECZEŃSTWA PAŃSTWA

Transkrypt

1 Pogotowie Ratunkowe w Piasecznie ZINTEGROWANY SYSTEM RATOWNICTWA ELEMENTEM BEZPIECZEŃSTWA PAŃSTWA Zapewnienie bezpieczeństwa jest jedną z głównych sił napędowych ewolucji społecznej, będąc fundamentem każdego ludzkiego działania a zarazem jedną z najważniejszych potrzeb człowieka, wg Maslowa zajmuje drugie miejsce w hierarchii potrzeb człowieka, zaraz po potrzebach fizjologicznych (rys.1). We współczesnej literaturze naukowej definicja bezpieczeństwa jest niejednoznaczna, zaś samo pojęcie to jest bardzo szerokie oraz ograniczone tylko przez pragnienia każdego człowieka dla którego zagrożeniem jest jego niespełnienie. Pierwotnym znaczeniem etymologicznym jest określenie bezpieczeństwa jako stanu. Definicje słownikowe określają bezpieczeństwo jako stan pewności oraz braku zagrożenia poczucia bezpieczeństwa. Pojęcie bezpieczeństwo pojawia się także w kontekście bezpieczeństwa publicznego, które jest jednym z filarów bezpieczeństwa narodowego. Należy bowiem pamiętać, iż w otaczającej nas przestrzeni, możemy spotkać się z wieloma przypadkami zagrożeń, z którymi nie jesteśmy w stanie sami sobie poradzić bez udziału władzy publicznej. Z powyższego wynika iż z pojęciem bezpieczeństwo ściśle związanej jest pojęcie zagrożenie będące jego antonimem. Rys. 1. Piramida potrzeb wg Maslowa Jak już wspomniano pojęcie bezpieczeństwa ograniczone jest jedynie przez pragnienia człowieka, dla którego postrzeganie zagrożeń ma wymiar subiektywny. Oceny poczucia bezpieczeństwa choć subiektywne mają jednakże kluczowe znaczenie w działaniach podejmowanych przez organy odpowiedzialne za bezpieczeństwo (rys.2). Głównymi z tych tworów w warunkach polskich są Krajowy System Ratowniczo

2 Gaśniczy oraz System Państwowego Ratownictwa Medycznego, tworzące razem Zintegrowany System Ratowniczy. Dodatkowo kluczową rolę odgrywa także tworzony system zarządzania kryzysowego. Ryc. 2 - Relacje pomiędzy systemami zapewniającymi bezpieczeństwo publiczne Krajowy System Ratowniczo Gaśniczy Utworzony w Polsce Krajowy System Ratowniczo Gaśniczy (KSRG) skupiający ratownictwo techniczne, chemiczne a od 1997roku także ratownictwo medyczne i ekologiczne ma na celu ochronę życia, zdrowia, mienia i środowiska poprzez walkę z klęskami żywiołowymi w tym także z pożarami. Wśród aktów normatywnych regulujących istnienie oraz funkcjonowanie KSRG możemy wymienić ustawę o Państwowej Straży Pożarnej 1, ustawę o ochronie przeciwpożarowej 2 oraz rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie szczegółowych zasad krajowego systemu ratowniczo gaśniczego 3. Na mocy powyższych dokumentów struktura KSRG przybrała postać poziomową, zapewniającą ciągłe funkcjonowanie Krajowego Systemu Ratowniczo Gaśniczego na poszczególnych poziomach administracyjnych: powiatowym podstawowy poziom wykonawczy; wojewódzkim poziom wspomagania i koordynacji działań ratowniczych centralny poziom wspomagania i koordynacji działań ratowniczych na obszarze kraju (rys.3) Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz.U nr 81 poz. 351). Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (Dz.U nr 88 poz. 400). Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 18 lutego 2011 r. w sprawie szczegółowych zasad organizacji krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego (Dz.U nr 46 poz. 39). 128

3 Zintegrowany system ratownictwa elementem bezpieczeństwa państwa Rys. 3 - Poziomy organizacji Krajowego Systemy Ratowniczo Gaśniczego KSRG zgodnie z definicją ustawową jest integralną częścią organizacji bezpieczeństwa państwa, obejmującą swoim zasięgiem prognozowanie, rozpoznawanie i zwalczanie pożarów, klęsk żywiołowych oraz innych miejscowych zagrożeń 4. Krajowy system ratowniczo - gaśniczy początkowo działał w oparciu o siły i środki będące tylko i wyłącznie w dyspozycji Państwowej Straży Pożarnej. Obecnie w strukturze KSRG funkcjonowało 515 jednostek ratowniczo gaśniczych PSP, 3565 jednostek ochotniczych straży pożarnych, 2 zakładowe służby ratownicze, 3 zakładowe straże pożarne, 11 szpitali MSWiA (w tym m.in.: Warszawa, Poznań, Kraków, Łódź, Katowice, Olsztyn, Centrum Leczenia Oparzeń w Siemianowicach Śląskich) oraz 297 specjalistów krajowych z różnych ratownictwa. Rys. 4 przedstawia strukturę organizacyjną Państwowej Straży Pożarnej będącej filarem KSRG. Nadzór nad funkcjonowaniem KSRG pełni Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji. Prawidłowa organizacja systemu spoczywa natomiast na Komendancie Głównym PSP, który jest bezpośrednio podległy ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych. Wśród głównych zadań Komendanta Głównego PSP wyróżnić możemy: ustalanie zbiorczego planu sieci jednostek Krajowego Systemu Ratowniczo Gaśniczego, dysponowanie odwodami operacyjnymi i kierowanie ich siłami, ustalenie planu rozmieszczenia na obszarze kraju sprzętu specjalistycznego w ramach KSRG, dowodzenie działaniami ratowniczymi, których rozmiar bądź zasięg przekracza możliwości sił ratowniczych województwa oraz analizowanie działań ratowniczych prowadzonych przez jednostki organizacyjne KSRG. 4 Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (Dz.U nr 88 poz. 400). 129

4 Ryc. 4 - Struktura organizacyjna Państwowej Straży Pożarnej Krajowy System Ratowniczo - Gaśniczy działa w dwóch stanach, pierwszy z nich polega na stałym czuwaniu i reagowaniu w przypadku działań rutynowych 5, drugi zaś aktywowany jest w przypadku wystąpienia zdarzenia mogącego prowadzić do zerwania bądź znacznej destabilizacji więzi społecznych przy równoczesnym poważnym ograniczeniu funkcjonowania organów władzy publicznej (stany kryzysowe). W zależności od rodzaju zaistniałego zdarzenia uruchamiany jest odpowiedni podsystem funkcjonujący w ramach KSRG (walki z pożarami i innymi klęskami, ratownictwa technicznego, ratownictwa medycznego, ratownictwa chemicznego i ekologicznego) 6. W przypadku walki z pożarami zadania sprowadzają się do zlokalizowania pożaru i jego ugaszenia, przy jednoczesnym dostosowaniu sprzętu i technik gaśniczych do rodzaju i miejsca pożaru. Rozpoznawanie i analizowanie zagrożeń pożarowych oraz ocena rozmiarów powstałego pożaru i prognozowanie jego rozwoju oraz ratowanie ludzi i zwierząt przed skutkami zagrożenia pożarowego 7. Podsystem ratownictwa medycznego działa w warunkach pozaszpitalnych. Uruchamiany jest w przypadku braku pomocy medycznej, braku możliwości wykorzystania personelu służby zdrowia na miejscu zdarzenia, bądź gdy zdarzenie nosi znamiona wypadku masowego a siły i środki Ratownictwa Medycznego są niewystarczające. Działania planistyczno organizacyjne z zakresu pomocy medycznej Poprzez rutynowe działania rozumiemy działania ratownicze podejmowane przez własne siły i środki powiatu, bądź wykonywanie działań przy użyciu sił i środków spoza powiatu. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 18 lutego 2011 r. w sprawie szczegółowych zasad organizacji krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego (Dz.U nr 46 poz. 239). Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (Dz.U nr 88 poz. 400). 130

5 Zintegrowany system ratownictwa elementem bezpieczeństwa państwa przez ratowników PSP podejmowane są w czasie walki z pożarami czy też klęskami żywiołowymi i obejmują pomoc medyczną w zakresie niezbędnym do ratowania zdrowia i/lub życia, w szczególności wśród tych działań możemy wymienić: ocenę groźby utraty życia ludzkiego lub pogorszenia się stanu zdrowia w wyniku zdarzenia i prognozowanie rozwoju zagrożenia, zastosowanie odpowiednich technik i sprzętu do ratowania poszkodowanych adekwatnie do zaistniałej sytuacji. Istotnymi elementami tych działań jest zapewnienie ciągłości procesu ratowania poszkodowanych i zagrożonych ludzi na miejscu zdarzenia oraz właściwych procedur niesienia poszkodowanym kwalifikowanej pierwszej pomocy. Podsystem ratownictwa chemicznego i ekologicznego 8 obejmuje m.in.: rozpoznawanie zagrożeń oraz ocenę i prognozowanie rozwoju oraz skutków dla ludzi i środowiska, ratowanie życia i zdrowia ludzi i zwierząt, dostosowanie sprzętu oraz technik ratowniczych do miejsca zdarzenia i rodzaju substancji stwarzającej zagrożenie, identyfikację substancji stwarzającej zagrożenie, stawianie kurtyn wodnych oraz neutralizację substancji niebezpiecznych. Podsystem wdrażany jest przez specjalistyczne grupy ratownictwa chemicznego i ekologicznego oraz wodnonurkowego PSP, jak też jednostki ochrony przeciwpożarowej włączone do systemu w zakresie wynikającym z ich możliwości sprzętowych, na podstawie umowy cywilnoprawnej. Podsystem ratownictwa technicznego prowadzone jest przez specjalistyczne grupy poszukiwawczo ratownicze, wysokościowe, wodno nurkowe, techniczne PSP, oraz jednostki ochrony przeciwpożarowej włączone do systemu w zakresie wynikającym z umowy cywilnoprawnej. Obejmuje zespół działań planistyczno organizacyjnych i stosowanie środków technicznych niezbędnych do ratowania, poszukiwania oraz ewakuacji ludzi i zwierząt, ratowania mienia i środowiska 9, w tym m.in.: analizowanie awarii oraz katastrof technicznych; ocenę rozmiarów powstałego zagrożenia; ratowanie życia ludzi oraz zwierząt zagrożonych awarią techniczną; oznakowanie i wydzielenie strefy bezpośrednich działań ratowniczych sił systemu oraz stref zagrożenia; oświetlenie oraz zabezpieczenie miejsca zdarzenia przed osobami postronnymi; zabezpieczenie dróg komunikacyjnych do poszkodowanych lub zagrożonych ludzi i zwierząt; usuwanie przeszkód naturalnych i sztucznych utrudniających niesienie pomocy osobom poszkodowanym lub zagrożonym oraz ratowanie środowiska. System Państwowego Ratownictwa Medycznego Jednym z nich jest System Państwowe Ratownictwo Medyczne. Historia powstawania nowoczesnego Systemu Ratownictwa w Polsce sięga lat 90 XX wieku, gdy decyzją ówczesnej Minister Zdrowia Franciszki Cegielskiej wprowadzony został program polityki społecznej Zintegrowane Ratownictwo Medyczne. Program 8 9 Krajewski-Siuda, K. Romaniuk P. Emergency medical service in Poland--current state and a need of reform. Cent.Eur.J.PublicHealth 12.4 (2004): Ibidem 131

6 wzorowany na doświadczeniach innych krajów miał opierał się na przygotowaniu zarówno infrastruktury, personelu medycznego oraz odpowiednich procedur gwarantujących właściwe funkcjonowanie systemu ratownictwa medycznego (SRM). Z czasem program się rozwijał, zaś zadania w nim rozpisane podzielono na 6 pakietów zadaniowych, w tym m.in. szpitalne oddziały ratunkowe, ambulanse ratunkowe czy też centra powiadamiania ratunkowego 10,11. Na przestrzeni ostatniej dekady system ten ewoluował, czego dowodem był rozwój ustawodastwa w zakresie ratownictwa medycznego w Polsce. Pierwszy akt prawny o Państwowym Ratownictwie Medycznym w formie ustawy uchwalony został 25 lipca 2001r. przez Sejm RP 12. Obecnie obowiązuje ustawa z dnia 8 września 2006 roku o Państwowym Ratownictwie Medycznym 13. Stanowi ona podstawę organizacji i zarządzania Systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne w Polsce. Tekst ustawy zawierający 67 artykułów zgrupowanych w ośmiu rozdziałach określił zasady organizacji, funkcjonowania oraz finansowania systemu. Zgodnie z art. 2 ustawy o PRM w ramach Systemu działają zarówno organy administracji rządowej właściwe w zakresie udzielania pierwszej pomocy oraz jednostki systemu, którym poświęcony został cały czwarty rozdział wspomnianej ustawy. Ustawodawca w ustawie o PRM jako jednostki systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego wymienia szpitalne oddziały ratunkowe działające w ramach sieci szpitalnych oddziałów ratunkowych, zespoły ratownictwa medycznego w tym także lotnicze zespoły ratownictwa medycznego (fot.1). Szpitalne oddziały ratunkowe (SOR) w myśl ustawy o zakładach opieki zdrowotnej, są komórkami organizacyjnymi szpitala, udzielającymi świadczeń opieki zdrowotnej osobom w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego. Spełniać muszą wymagania zawarte zarówno w ustawie o Państwowym Ratownictwie Medycznym jak też wydanym na jej podstawie rozporządzeniu Ministra Zdrowia w sprawie szpitalnego oddziału ratunkowego 14. Wynika z tego, iż SOR udzielają pomocy medycznej osobom w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego, które zostają przywiezione przez zespoły ratownictwa medycznego bądź też zgłaszają się same 15. Zespoły ratownictwa medycznego to takie jednostki systemu, które podejmują medyczne czynności ratunkowe w warunkach przedszpitalnych 16 [8]. Wyróżnić możemy dwa typy zespołów ratownictwa medycznego, których podział wynika ze składu osobowego, są to: Krajewski-Siuda, K. Romaniuk P. Emergency medical, op.cit. s Szarpak Ł. Rozwój ustawodawstwa z zakresu ratownictwa medycznego w Polsce, Prawo i Medycyna 1/2010 (38, vol.12) : Dz. U. z 2001r. Nr 113, poz Ustawa z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz.U nr 191 poz. 1410). Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 15 marca 2007r. w sprawie szpitalnego oddziału ratunkowego (Dz.U. Nr 55, poz. 365). Wezwanie zespołu ratownictwa medycznego bądź samodzielne zgłoszenie się pacjenta do szpitalnego oddziału ratunkowego powinno nastąpić w sytuacjach nagłych mogących prowadzić do istotnego uszczerbku na zdrowiu bądź bezpośredniego zagrożenia życia. Ustawa z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz.U nr 191 poz. 1410). 132

7 Zintegrowany system ratownictwa elementem bezpieczeństwa państwa Fot. 1. Zespół ratownictwa medycznego stacjonujący przy Szpitalnym Oddziale Ratunkowym Źródło: Łukasz Szarpak zespoły specjalistyczne ( S ), w skład których wchodzą co najmniej trzy osoby uprawnione do wykonywania medycznych czynności ratunkowych, w tym lekarz systemu, ratownik medyczny lub pielęgniarka systemu; zespoły podstawowe ( P ), w skład których wchodzą co najmniej dwie osoby uprawnione do wykonywania medycznych czynności ratunkowych, w tym ratownik medyczny lub pielęgniarka system. W celu usprawnienia funkcjonowania systemu ratownictwa medycznego, ustawodawca wprowadził standardy czasowe (zgodnie ze standardami obowiązującymi w Unii Europejskiej) związane z udzielaniem świadczeń zdrowotnych na poziomie opieki przedszpitalnej. Zgodnie z przepisami ustawy czas dojazdu zespołu ratownictwa medycznego do pacjenta w obrębie miasta nie powinien przekroczyć 8 minut, zaś poza miastem 15 minut 17. Zarządzanie działaniami ratowniczymi w sytuacjach kryzysowych Od początku ludzkości człowiek próbuje podporządkować sobie otaczające go środowisko w celu zwiększenia komfortu życia, przy jednoczesnym zwalczaniu zagrożeń cywilizacyjnych 18. Należy pamiętać iż wszelkie potencjalne zagrożenia bezpieczeństwa płynące ze zmian cywilizacyjnych wskutek niekorzystnych procesów zachodzących bądź to w przestrzeni naturalnej (działania sił natury) bądź cywilizacyjnej (niezamierzone lub zamierzone skutki działalności człowieka) mogą przekształcić się w różnego rodzaju zagrożenia realne wpływające niekorzystnie na stan zdrowia i życia oraz stan otaczającego nas środowiska. W tym celu za pomocą omówionych powyżej Szarpak Ł. Rozwój ustawodawstwa, op.cit., s Ibidem 133

8 systemów ratowniczych możemy kształtować poziom bezpieczeństwa publicznego poprzez m.in.: zapobieganie powstawaniu danego rodzaju zagrożenia bezpieczeństwa, zwiększaniu skuteczności podmiotów ratowniczych w trakcie przeciwdziałania skutkom takowego zdarzenia, przygotowaniu sił i środków na wypadek wystąpienia danego rodzaju zagrożenia bezpieczeństwa oraz skutecznych działań w usuwaniu skutków danego zdarzenia. Czynności te są opracowane zgodnie z tworzącym się w Polsce Systemem Zarządzania Kryzysowego, który uwzględnia cztery fazy działania: planowanie, przygotowanie, reagowanie oraz odbudowę 19. Fazy te wraz z krótką charakterystyką przedstawia rys.6. Cykliczność podejmowanych działań w kręgu zarządzania kryzysowego wskazuję iż poczucie bezpieczeństwa nie jest stanem stabilnym lecz wymaga ciągłego monitorowania. Rys. 5. Schemat faz zarządzania kryzysowego 19 Ustawa z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym (Dz.U nr 89 poz. 590). 134

9 Zintegrowany system ratownictwa elementem bezpieczeństwa państwa Opracowywany system bezpieczeństwa przypisywany podmiotom ratowniczym powinien być dostosowany do potencjalnych zagrożeń oraz docelowego (pożądanego) poziomu bezpieczeństwa, jakie te służby powinny zapewnić. Możemy zatem śmiało wystosować tezę iż zarówno ilość i jakość sił i środków ratowniczych koniecznych do zapewnienia bezpieczeństwa publicznego, ich organizacja oraz sposób prowadzenia działań ratowniczych po zaistnieniu zdarzenia kryzysowego ściśle koreluje z jego skalą i rodzajem oraz prognozowanymi możliwościami wystąpienia innych rodzajów zdarzeń zagrażających bezpieczeństwu. W celu prowadzenia skutecznych a zarazem adekwatnych działań w przypadku zdarzeń kryzysowych jest uprzednie opracowywanie procedur na wypadek konkretnych zdarzeń. Przykład takiej procedury, dotyczącej wypadku masowego, czyli zdarzenia z dużą liczbą ofiar przedstawia rys. 7. Schemat ten zawiera możliwe drogi postępowania począwszy od przyjęcia zgłoszenia o zaistniałym zdarzeniu aż po sporządzenie dokumentacji z prowadzonej akcji ratowniczej i końcowy debriefing. Po odnotowaniu zgłoszenia o zajściu zdarzenia dyspozytor (bądź dowolna osoba przyjmująca zgłoszenie) musi dokonać wstępnej kalkulacji dostępności sił i środków służb ratowniczych oraz zadysponować odpowiednie zespoły ratownicze do prowadzenia działań ratowniczych. W zależności od rodzaju zdarzenia (identyfikacja zdarzenia) i konieczności zadysponowania specjalistycznych służb w tym służb pogotowia gazowego, energetycznego czy też policji dyspozytor powinien określić służbę wiodącą w akcji ratowniczej (najczęściej będzie to Państwowa Straż Pożarna) służby pomocnicze współdziałające ze służbą wiodącą oraz służby współdziałające czyli takie które biorą udział w akcji ratowniczej jedynie w ograniczonym zakresie jak np. pogotowie gazowe wyłączające dopływ gazu do określonego obiektu. Kluczowym elementem przekładającym się bezpośrednio na bezpieczeństwo poszkodowanych jest czas dotarcia służb ratowniczych na miejsce zdarzenia i wdrożenie przez nie odpowiednich działań ratowniczych. Czas ten jest uzależniony od dostępności sił i środków ratowniczych na chwilę wystąpienia zdarzenia oraz ich dyslokacji w rejonie działania, a co za tym idzie długości drogi do przebycia przez siły ratownicze. Kolejnymi elementami wpływającymi na sukces podejmowanych działań są: jakość dostępnego sprzętu i środków oraz poziomu wyszkolenia zespołów ludzkich. Racjonalne dysponowanie sił i środków ratowniczych do zdarzeń również przekłada się na skuteczność prowadzonych działań ratowniczych 20,21. Nadmierne zadysponowanie sił i środków powoduje nieuzasadniony wzrost kosztów akcji ratowniczej, a zarazem przekłada się na ograniczenie przeciwdziałania w tym samym czasie innym zdarzeniom. Z kolei zadysponowanie zbyt małej liczby sił i środków do akcji powoduje niepotrzebne wydłużanie czasu prowadzenia akcji ratowniczej oraz obniża skuteczność podejmowanych działań Gula, P., W. Hladki, and L. Brongel. [Mass casualty events]. Przegl.Lek. 63 Suppl 5 (2006): 5-8. Krajewski-Siuda, K. Romaniuk P. Emergency medical service, op.cit. s

10 ZDARZENIE Ryc. 6 - Schemat blokowy działań w przypadku zgłoszenia zdarzenia Wraz z rozwojem technologii informacyjnej i wdrożeniem systemów monitoringu floty pojazdów (GPS) na stanowiskach dyspozytorskich zaistniała możliwość uzyskiwania informacji w czasie rzeczywistym o stanie środków (na podstawie statusów środków ryc.8) oraz ich bieżącym położeniu w terenie. Możliwości płynące z technologii GPS pozwoliły zatem na użycie środków ratowniczych zwalniających się 136

11 Zintegrowany system ratownictwa elementem bezpieczeństwa państwa z działań przy zdarzeniu do natychmiastowego zadysponowania do neutralizacji innego zdarzenia. Ryc. 7 - Panel systemu monitorowania pojazdu Ideałem byłoby gdyby po każdej akcji ratowniczej służby ratownicze mogły dokonać odtworzenia stanu zdolności sił i środków uczestniczących w akcji do prowadzenia kolejnych działań. Rzeczywistość jest jednak inna, częstokroć zdarza się iż zespół który kończy działania przy jednym zdarzeniu jest dysponowany bezpośrednio do drugiego zdarzenia, a tymsamym nie odtwarza powyższych zdolności operacyjnych oraz nie jest w stanie sporządzić na bieżąco dokumentacji z przeprowadzonych działań ratowniczych. Ogrom zdarzeń sprawia iż każda akcja ratownicza jest inna, co za tym idzie może zaistnieć sytuacja w której opracowane uprzednio plany działania mogą okazać się nieskuteczne. W tym celu po każdej akcji ratowniczej powinien zostać przeprowadzony debriefing połączony z analizą dokumentacji działań ratowniczych. Proces ten służy skrupulatnej analizie podejmowanych działań i prowadzi do wyciągnięcia określonych wniosków a tym samym uaktualnienia dotychczas stworzonych procedur i planów działania. Literatura 1. Gula, P., W. Hladki, and L. Brongel. "[Mass casualty events]. Przegl.Lek. 63 Suppl 5 (2006): Krajewski-Siuda, K. and P. Romaniuk. Emergency medical service in Poland-- current state and a need of reform. Cent.Eur.J.PublicHealth 12.4 (2004):

12 3. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 18 lutego 2011 r. w sprawie szczegółowych zasad organizacji krajowego systemu ratowniczogaśniczego (Dz.U nr 46 poz. 239). 4. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 15 marca 2007r. w sprawie szpitalnego oddziału ratunkowego (Dz.U. Nr 55, poz. 365). 5. Szarpak Ł. Rozwój ustawodawstwa z zakresu ratownictwa medycznego w Polsce, Prawo i Medycyna 1/2010 (38, vol.12) : Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (Dz.U nr 88 poz. 400). 7. Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz.U nr 81 poz. 351). 8. Ustawa z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz.U nr 191 poz. 1410). 9. Ustawa z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym (Dz.U nr 89 poz. 590). INTEGRATED RESCUE SYSTEM AS A COMPONENT OF NATIONAL SECURITY Summary The main function of each state is to provide its citizens with the basic conditions for protection against dangers. To do this in a developing emergency system, which in time of emergencies efficiently saves lives, health and property of victims. In addition to the indication of job tasks in a rescue system in general and crisis management are shown the main types of emergency services and characterized them. 138