I. FUNKCJE PRAWA KARNEGO

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "I. FUNKCJE PRAWA KARNEGO"

Anna Sobolewska
7 lat temu
Przeglądów:

1 I. FUNKCJE PRAWA KARNEGO 1. Funkcja ochronna, 2. Funkcja sprawiedliwościowa, 3. Funkcja gwarancyjna, 4. Funkcje prawa karnego w państwie totalitarnym a funkcje prawa karnego w państwie demokratycznym.

2 Ad. 1 FUNKCJA OCHRONNA 1. Pojęcie dobra prawnego, 2. Aksjologiczne podstawy prawa karnego, 3. Prewencyjne oddziaływanie norm prawa karnego, - pojęcia: prewencji generalnej i indywidualnej 4. Wpływ norm moralnych na wzmocnienie funkcji prawa karnego,

Prewencyjne oddziaływanie norm prawa karnego, - pojęcia:

3 Ad. 2 FUNKCJA SPRAWIEDLIWOŚCIOWA Element odwetu, Zwrócenie ku przeszłości, Pojęcie sprawiedliwości naprawczej.

4 Ad. 3 FUNKCJA GWARANCYJNA Podstawowe zasady prawa karnego: nullum crimen sine lege poenali, nulla poena sine lege, lex retro non agit,

5 Konstytucja RP z dnia 2 kwietnia 1997 r. Art. 30 Konstytucji RP: Przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi źródło wolności i praw człowieka i obywatela. Jest ona nienaruszalna, a jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem władz publicznych.

stanowi źródło wolności i praw człowieka i obywatela.

6 Art. 31 Konstytucji RP 1. Wolność człowieka podlega ochronie prawnej. 2. Każdy jest obowiązany szanować wolności i prawa innych. Nikogo nie wolno zmuszać do czynienia tego, czego prawo mu nie nakazuje. 3. Ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób. Ograniczenia te nie mogą naruszać istoty wolności i praw.

Ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w

7 Art. 42 Konstytucji RP 1. Odpowiedzialności karnej podlega ten tylko, kto dopuścił się czynu zabronionego pod groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia. Zasada ta nie stoi na przeszkodzie ukaraniu za czyn, który w czasie jego popełnienia stanowił przestępstwo w myśl prawa międzynarodowego. 2. Każdy, przeciw komu prowadzone jest postępowanie karne, ma prawo do obrony we wszystkich stadiach postępowania. Może on w szczególności wybrać obrońcę lub na zasadach określonych w ustawie korzystać z obrońcy z urzędu. 3. Każdego uważa się za niewinnego, dopóki jego wina nie zostanie stwierdzona prawomocnym wyrokiem sądu.

Zasada ta nie stoi na przeszkodzie ukaraniu za czyn, który w czasie jego popełnienia stanowił przestępstwo w myśl prawa międzynarodowego. 2.

8 Art.1 Kodeksu karnego z dnia 6 czerwca 1997 r. 1. Odpowiedzialności karnej podlega ten tylko, kto popełnia czyn zabroniony pod groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia. 2. Nie stanowi przestępstwa czyn zabroniony, którego społeczna szkodliwość jest znikoma. 3. Nie popełnia przestępstwa sprawca czynu zabronionego, jeżeli nie można mu przypisać winy w czasie czynu.

9 Przykład 1: Art Funkcjonariusz publiczny, który, przekraczając swoje uprawnienia lub nie dopełniając obowiązków, działa na szkodę interesu publicznego lub prywatnego, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. 2.Jeżeli sprawca dopuszcza się czynu określonego w 1 w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat Jeżeli sprawca czynu określonego w 1 działa nieumyślnie i wyrządza istotną szkodę, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat Przepisu 2 nie stosuje się, jeżeli czyn wyczerpuje znamiona czynu zabronionego określonego w art. 228.

Funkcjonariusz publiczny, który, przekraczając swoje uprawnienia lub nie dopełniając obowiązków, działa na szkodę interesu publicznego lub prywatnego, podlega

10 Przykład 2: Art Kto zabija człowieka, podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 8, karze 25 lat pozbawienia wolności albo karze dożywotniego pozbawienia wolności. 2. (56) Kto zabija człowieka: 1) ze szczególnym okrucieństwem, 2) w związku z wzięciem zakładnika, zgwałceniem albo rozbojem, 3) w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie, 4) z użyciem broni palnej lub materiałów wybuchowych, podlega karze 25 lat pozbawienia wolności albo karze dożywotniego pozbawienia wolności. 3. Karze określonej w 2 podlega, kto jednym czynem zabija więcej niż jedną osobę lub był wcześniej prawomocnie skazany za zabójstwo. 4. Kto zabija człowieka pod wpływem silnego wzburzenia usprawiedliwionego okolicznościami, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

lat pozbawienia wolności albo karze dożywotniego pozbawienia wolności. 2.

11 III. Zarys historii nowożytnego prawa karnego (szkoły prawa karnego): A. Prawo karne okresu Oświecenia 1. Przedstawiciele: - C. Beccaria, O przestępstwach i karach, 1764; - Montesquieu, O duchu praw, 1748; - Voltaire, Lettres philosophiques (Listy filozoficzne), 1734; Traité sur la tolérance (Traktat o tolerancji), Podstawowe postulaty: - Legalizm, - Racjonalizm, - Humanizm,

Beccaria, O przestępstwach i karach, 1764; - Montesquieu, O duchu praw, 1748; - Voltaire,

12 B. Szkoła klasyczna 1. Przedstawiciele: I. Kant, G.Hegel, P. Feuerbach, Ortolan, J.Bentham, R. Hube, E. Krzymuski 2. Pojęcie indeterminizmu 3. Nauka o funkcji kary

13 C. Pozytywizm w prawie karnym 1. Przedstawiciele: - A.Comte, J.S. Mill, H. Spencer, 2. Kierunek antropologiczny - C. Lombroso, Człowiek - zbrodniarz w stosunku do antropologii, jurysprudencji i dyscypliny więziennej. Zbrodniarz urodzony, obłąkaniec zmysłu moralnego, t. I-II 1891, t. III 1892; Miłość u obłąkanych, 1894; Kobieta jako zbrodniarka i prostytutka, 1895, - Pojęcie determinizmu, 3. Kierunek socjologiczny - F. Liszt, J. Makarewicz, - Pojęcie dwutorowości Kodeksu karnego, - Polski Kodeks karny z dnia 11 lipca 1932 r. Kodeks Makarewicza

Zbrodniarz urodzony, obłąkaniec zmysłu moralnego, t. I-II 1891, t.

14 D. Neopozytywizm (szkoła obrony społecznej) 1.Nurt radykalny (F. Gramatica) 2.Nurt umiarkowany (M. Ancel) 3.Pojęcia winy i kary w perspektywie poglądów szkoły obrony społecznej E. Neoklasycyzm F. Prawo karne w systemach totalitarnych

15 IV. Źródła Prawa karnego 1. Budowa kodeksu karnego a) część ogólna b) część szczegółowa c) część wojskowa 2. Pojęcia przepisu prawnego i normy prawnej 3. Wprowadzenie pojęć normy sankcjonowanej i sankcjonującej

16 Przykłady: Art Kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat Tej samej karze podlega, kto żąda korzyści majątkowej w zamian za zwrot bezprawnie zabranej rzeczy. 3. W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. 4.Jeżeli czyn określony w 1-3 popełniono na szkodę osoby najbliższej, ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego. Art Kto cudzą rzecz niszczy, uszkadza lub czyni niezdatną do użytku, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. 3. Karze określonej w 1 podlega także ten, kto przerywa lub uszkadza kabel podmorski albo narusza przepisy obowiązujące przy zakładaniu lub naprawie takiego kabla. 4.Ściganie przestępstwa określonego w 1 lub 2 następuje na wniosek pokrzywdzonego.

do należytego pojmowania przedsiębranego działania, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. 2.

Podobne dokumenty

I. Zarys historii polskiego nowożytnego prawa karnego

I. Zarys historii polskiego nowożytnego prawa karnego 1. Zabór austriacki 1787 Józefina 1797 ustawa karna dla Galicji Zachodniej 1804 Franciszkana 1852 Kodeks karny 1878 węgierski kodeks karny (tereny