TEMAT: PRAWA, OBOWIĄZKI, ODPOWIEDZIALNOŚĆ

Transkrypt

1 Materiały edukacyjne przygotowane w ramach programu Socrates Grundtvig Action 1, Law through Experience / CP SK-GRUNDTVIG-G11 TEMAT: PRAWA, OBOWIĄZKI, ODPOWIEDZIALNOŚĆ LEKCJA 5: (Autork: Sevastiana Lagonika Komentarze prawnika: Vassilis Papastergiou, Sevastiana Lagonika) Kokkinakis versus Grecja Cele: Rozwinąć umiejętności wysławiania się i argumentacji. Wykształcić zdolność myślenia w sposób krytyczny. Promować pracę w zespole. Zmierzenia: Omówić wolność lub prawo kaŝdego człowieka do tego, aby wywierać wpływ na wolności lub prawa innych. Omówić wysiłki jakie podejmuje państwo w celu kontroli i regulacji wolności/ praw. Metody: praca grupowa, symulacja, dyskusja. Czas trwania: minut. Materiały: długopisy, papier, tablice typu flipchart oraz pełna wersja Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. 1

2 Procedura: Przygotuj scenkę, podając studentom prawdziwe fakty dotyczące tej historii: W roku 1986, Pan Kokkinakis i jego Ŝona, obydwoje czynni świadkowie Jehowy, przekonali Ŝonę kantora lokalnego kościoła prawosławnego, aby pozwoliła im wejść do domu, gdzie rozpoczęli dyskusję na tematy religijne z zamiarem przekonania jej do zmiany religii. Jej mąŝ natychmiast skontaktował się z policją, która zaaresztowała małŝeństwo pod zarzutem prozelityzmu. Pan Kokkinakis i jego Ŝona zostali skazani na cztery miesiące więzienia oraz skonfiskowano ich broszurki, które mieli zamiar sprzedać kobiecie. Wyrok pana Kokkinakisa po apelacji został utrzymany, natomiast wyrok jego Ŝony został zmniejszony i czas jej uwięzienia skrócono o jeden miesiąc. Sąd kasacyjny odrzucił argumenty oskarŝonego, Ŝe uznanie ich czynu za przestępstwo było niekonstytucyjne. Pan Kokkinakis zaskarŝył wyrok do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, argumentując Ŝe jego wyrok i oskarŝenie o prozelityzm stanowiło naruszenie Artykułu 9 (oraz cały szereg innych Artykułów) Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. W celu symulacji tego wydarzenia będziesz musiał podzielić klasę na trzy grupy: adwokatów pana Kokkinakisa, adwokatów państwa greckiego oraz sędziów. Poproś klasę, Ŝeby wyobraziła sobie linię zaczynającą się z jednej strony pokoju i kończącą się po jego drugiej stronie. Wyjaśnij, Ŝe jeden koniec linii reprezentuje stronę, która jest mocno przekonana o prawidłowości decyzji sądu greckiego, podczas gdy drugi koniec reprezentuje stronę, która jest w pełni przekonana, Ŝe decyzja sądu nie była prawidłowa. Przestrzeń pomiędzy nimi reprezentuje róŝne stopnie zgody lub niezgody z wyrokiem sądu. Poproś studentów aby stanęli na linii zgodnie ze stanowiskiem jakie reprezentują w tej sprawie. Ci, którzy stanęli pośrodku i są w pewnym stopniu niezdecydowani, powinni stworzyć grupę Sędziów Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Studenci, którzy w pełni zgadzają się z decyzją sądu greckiego będą reprezentować grupę prawników broniących pastwa greckiego, podczas gdy ci, którzy są przekonani o błędności tej decyzji, utworzą grupę prawników pana Kokkinakisa. Względnie moŝesz przydzielić studentów do kaŝdej z grup zgodnie ze swoją intuicją, aczkolwiek pierwsza metoda jest preferowana, poniewaŝ daje studentom szansę na dyskusję w sprawie, w którą wierzą. PrzekaŜ kaŝdej z grup ich karty z instrukcjami. JeŜeli w sali jest wystarczająco duŝo miejsca, poproś grupy, aby usiadły w takim układzie, który przypomina rzeczywisty układ w jakim siedziałyby strony w prawdziwym procesie. Sędziowie Prawnicy państwa greckiego Prawnicy pana Kokkinakisa 2

3 Daj im trzydzieści minut na pracę grupową. Następnie poproś kaŝdą z grup, aby wyznaczyła swojego rzecznika do symulacji rozprawy sądowej. Pierwsi rozpoczynają prawnicy pana Kokkinakisa, po nich występują prawnicy państwa greckiego. Jako ostatni przemawiają Sędziowie. Po zakończeniu symulacji powinieneś zainicjować dyskusję w następujących kwestiach: Jaka jest Twoja osobista opinia w tej sprawie? Czy Twoja opinia uległa zmianie w stosunku do tej jaką miałeś gdy po raz pierwszy usłyszałeś tę historię? JeŜeli tak, dlaczego? Jakie kwestie, w twojej opinii, dotyczące wolności wyznania pojawiają się w tym przypadku? Wysłuchaj odpowiedzi uczestników a następnie podaj im rzeczywisty wynik rozprawy oraz jego uzasadnienie. Zapytaj studentów co o tym myślą i czy ta informacja wpływa na ich opinię. Instrukcje dla prawników pana Kokkinakisa Jesteście prawnikami pan Kokkinakisa. Pan Kokkinakis odwołał się do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawie jego skazania za prozelityzm przez sąd grecki. Pan Kokkinakis i jego Ŝona przekonali Ŝonę kantora lokalnego kościoła prawosławnego, Ŝeby wpuściła ich do domu, gdzie następnie rozpoczęli dyskusję na tematy religijne z zamiarem namówienia jej do zmiany religii. Jednak mąŝ kobiety wezwał policję, która aresztowała małŝeństwo pod zarzutem prozelityzmu. Następnie pan Kokkinakis został skazany za prozelityzm przez sąd grecki. Obecnie pan Kokkinakis odwołał się do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, poniewaŝ uwaŝa, Ŝe decyzja sądu greckiego narusza między innymi Artykuł 9 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka (wolność wyznania). Twoim zadaniem jest przygotowanie argumentów, w obronie pana Kokkinakisa, które przedstawisz Trybunałowi. Powinieneś takŝe pomyśleć o tym, jakich argumentów uŝyją Twoi przeciwnicy aby obronić swojego klienta. Spróbuj przygotować swoją odpowiedź na te argumenty. Instrukcje dla prawników państwa greckiego Jesteście prawnikami broniącymi państwa greckiego w sprawie, którą wniósł przeciwko niemu pan Kokkinakis do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Pan Kokkinakis został skazany za prozelityzm przez sąd grecki wtedy, gdy razem ze swoją Ŝoną przekonał Ŝonę kantora lokalnego kościoła prawosławnego, aby wpuściła ich do domu, gdzie rozpoczęli dyskusję na tematy religijne z zamiarem namówienia jej na zmianę religii. Obecnie pan Kokkinakis odwołał się do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, poniewaŝ uwaŝa, Ŝe decyzja sądu greckiego narusza między innymi Artykuł 9 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka (wolność wyznania). Twoim zadaniem jest przygotowanie argumentów w obronie państwa greckiego, które przedstawisz przed Trybunałem. Powinieneś takŝe pomyśleć o tym, jakich argumentów uŝyją Twoi przeciwnicy aby obronić swojego klienta. Spróbuj przygotować swoją odpowiedź na te argumenty. Instrukcje dla Sędziów Jesteście sędziami Europejskiego Trybunału Praw człowieka. Sprawa, w której macie orzekać została złoŝona przez pana Kokkinakisa i skierowana przeciwko państwu greckiemu. Pan 3

4 Kokkinakis został skazany za prozelityzm przez sąd grecki wtedy gdy razem z Ŝoną przekonał Ŝonę kantora lokalnego kościoła prawosławnego, aby wpuściła ich do domu, gdzie rozpoczęli dyskusję na tematy religijne z zamiarem namówienia jej na zmianę religii. Obecnie pan Kokkinakis odwołał się do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, poniewaŝ uwaŝa, Ŝe decyzja sądu greckiego narusza między innymi Artykuł 9 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka (wolność wyznania). Twoim zadaniem jest wysłuchać argumentów obydwu stron, a następnie zadać im dodatkowe pytania. Po ustaleniu wszystkich faktów dotyczących rozwaŝanej sprawy będziesz musiał wydać ostateczny wyrok decydując, czy sąd grecki postąpił właściwie skazując pana Kokkinakisa za prozelityzm. Jesteś zobowiązany do podania przyczyn swojej decyzji. Wskazówki dla instruktora/ trenera: Właściwe zarządzanie czasem jest bardzo waŝne przy prowadzeniu powyŝszego ćwiczenia. Nie moŝesz takŝe zapomnieć o tym, aby pomóc studentom zadając im dodatkowe pytania takie jak: czy pan Kokkinakis uŝył manipulacji, przymusu, aby przekonać kobietę? Czy sama kobieta zadzwoniła po policję?, etc. Dzięki tym pomocniczym pytaniom studenci łatwiej poradzą sobie z zadaniem przygotowania argumentów i zadawania innych pytań. Odpowiedzi na te pytania moŝna znaleźć w Uwagach prawnika. Uwagi prawnika: Szczegółową relację dotyczącą sprawy moŝna znaleźć na stronie (kliknij na HUDOC, następnie przejdź do tytułu sprawy /case title/ i wpisz Kokkinakis v Greece, kliknij: search /szukaj/) W odpowiednich przepisach prawa greckiego definiuje się prozelityzm jako: wszelkie bezpośrednie lub pośrednie usiłowanie ingerowania w przekonania religijne jakiejś osoby o innych przekonaniach religijnych, w celu osłabienia tych przekonań, przez stosowanie dowolnej zachęty lub obietnicy takiej zachęty lub pomocy natury moralnej bądź materialnej, albo teŝ na drodze oszustwa, bądź teŝ wykorzystując jej niedoświadczenie, zaufanie, potrzeby, niski poziom intelektualny lub naiwność. Trybunał uznał: (1) Ŝe, aczkolwiek wyrok sądu greckiego sprzeciwiał się swobodzie wyznawania przez państwa Kokkinakisów swojej wiary lub wyznania, w celu obrony praw i wolności innych osób, nie usiłowano w Ŝaden sposób ustalić czy i w jaki sposób pan K usiłował przekonać kobietę za pomocą niewłaściwych środków; (2) poniewaŝ wyrok na Kokkinakisów nie był uzasadniony przez naciski społeczne, zaistniało naruszenie Artykułu 9; (3) poniewaŝ przestępstwo prozelityzmu zostało w sposób klarowny zdefiniowane przez greckie prawo wymieniając konkretne terminy i ich interpretację prawną, nie zaistniało naruszenie Artykułu 7; (4) ze względu na decyzję Trybunału w sprawie Artykułu 9, nie było konieczne zbadanie skargi dotyczącej Artykułu 10; (5) nie było takŝe konieczne rozwaŝenie skargi dotyczącej dyskryminacji, poniewaŝ odnosi się ona do tych samych faktów, które podlegają Artykułom 7 i 9; oraz (6) Ŝe panu K powinno się przyznać odszkodowanie w wysokości GRD (drachm) za szkody nie będące szkodami finansowymi oraz pokryć wszelkie poniesione przez niego koszty i wydatki wynikające z kosztów postępowania na terenie Grecji oraz przed organami Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Interesami, które muszą zostać zrównowaŝone są prawo prozelity do wyraŝania własnej wolności wyznania religijnego, do podejmowania prób nawracania innych osób oraz prawo 4

5 obiektu działań prozelity do korzystania w spokoju z aktualnego wyznania religijnego. Ale jest to wyjątkowo nieodpowiedni model wolności wyznania, ze względu na to, Ŝe zaniedbuje znaczenie zmiany religii jako korzyści dla nawróconego. Rozwój religijny wiąŝe się z koncepcją rozwoju osobistego analogicznie do prawa do prywatności wolność wyznania jest chroniona po to, aby umoŝliwiać swobodny rozwój osobowości. W tym przypadku ograniczenia dotyczące prozelityzmu wiąŝą się z przyjęciem załoŝenia, Ŝe rozwój osobowości moŝna osiągnąć lepiej w ramach aktualnego systemu wiary religijnej, jakikolwiek by nie był, a nie dowolnej innej religii, która zostałaby przedstawiona obiektowi przez prozelitę (Edge, 1995) 1. Innymi słowy Trybunał uznał, Ŝe wolność manifestowania własnej religii nie ogranicza się do prywatnego kultu lub działania w towarzystwie współwyznawców; obejmuje ona takŝe prawo do podejmowania prób przekonywania innych osób co do jej waŝności, poniewaŝ w innym przypadku wolność zmiany własnej religii lub wiary pozostałaby martwą literą. Podczas gdy usankcjonowane prawa innych mogłyby zostać naruszone przez niektóre działania prozelityczne, w tym przypadku trudno byłoby wykazać, iŝ tak się właśnie stało. Nie sugerowano, Ŝe kobieta, z którą rozmawiali państwo K wyraziła sprzeciw w momencie rozmowy; kroki sądowe zostały podjęte za namową jej męŝa, który nie był obecny w czasie rozmowy, a obawy sądu krajowego wydają się dotyczyć ewentualnego wywierania wpływu na osoby niedoświadczone, naiwne lub o niskim poziomie intelektualnym. To z wielką trudnością mogłoby być uznane za wystarczające uzasadnienie, aby chronić te osoby przed jedną religią w opozycji do innej, ale bez wątpienia nie pociąga to za sobą akceptacji prób wywierania niewłaściwego nacisku, prania mózgu lub stosowania przemocy, które to praktyki Trybunał słusznie uznał za naganne. 2 1 Edge, P.W (1995) The Missionary's Position After Kokkinakis v Greece (Postawa Misjonarzy po sprawie Kokkinakis v Greece), Web Journal of Current Legal Issues in association with Blackstone Press Ltd. 2 Kokkinakis v. Greece [1993] IIHRL 40 (25 maja 1993), Interights International Human Rights Law, 5