WPŁYW BIOTYCZNYCH WARUNKÓW SIEDLISKOWYCH NA STAN DRZEW NA TERENACH BUDOWY ORAZ PO ZAKOŃCZENIU INWESTYCJI
|
|
- Bogusław Juliusz Antczak
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Wpływ biotycznych warunków siedliskowych na stan drzew na terenach budowy... Człowiek i Środowisko 35 (3-4) 2011, s Marzena Suchocka WPŁYW BIOTYCZNYCH WARUNKÓW SIEDLISKOWYCH NA STAN DRZEW NA TERENACH BUDOWY ORAZ PO ZAKOŃCZENIU INWESTYCJI Słowa kluczowe: drzewa, czynniki infekcyjne, rozkład drewna, mikroklimat terenów zurbanizowanych, kondycja drzew, żywopłot Warunki siedliskowe na terenie budowy mają zasadniczy wpływ na żywotność drzewostanu i szanse przetrwania drzew na placu budowy. W niniejszym artykule przeanalizowany został wpływ niekorzystnych biotycznych uwarunkowań siedliskowych, z uwzględnieniem czynników infekcyjnych, ale również scharakteryzowane zostały zmiany mikroklimatu związane z działalnością człowieka. Świadomość wymienionych czynników i umiejętność oceny ich wpływu na żywotność drzew pozwala na podejmowanie odpowiedzialnych i racjonalnych decyzji w zakresie gospodarki drzewostanem na terenach inwestycyjnych. Przyczyny osłabienia stanu zdrowia drzew związane z biotycznymi uwarunkowaniami Na roślinę stale oddziałuje jej środowisko życia. Wszelkie niekorzystne czynniki środowiska długo lub trwale oddziałujące mogą stać się czynni- 19
2 Marzena Suchocka kami chorobotwórczymi. Czynniki chorobotwórcze mogą mieć podłoże genetyczne lub pochodzenie abiotyczne i wówczas są to czynniki nieinfekcyjne. Czynniki infekcyjne natomiast, mające pochodzenie biotyczne, są wywołane działaniem patogenów, grzybów, bakterii, pierwotniaków czy wirusów chorobotwórczych (Kryczyński, 2005). W przypadku drzew rosnących w warunkach miejskich niekorzystnie czynniki siedliskowe wywołują u roślin reakcję stresową i obniżają ich odporność na choroby i infekcje. Arboryści zgodnie twierdzą, że wśród czynników biotycznych największe znaczenie ma infekcja grzybowa prowadząca do rozkładu drewna. W miastach jest ona często następstwem uszkodzeń mechanicznych lub złych warunków środowiskowych osłabiających odporność drzewa. Wśród drzew uszkodzonych zgnilizną najliczniejszą (75%) grupę stanowią drzewa z uszkodzonym systemem korzeniowym (Smiley i Frädrich, 1993). Większość autorów (Mattheck i Breloer, 1994; Lekes i Dandul, 1999; Hubrig, 2004) zgodnie twierdzi, że główne czynniki prowadzące do osłabienia kondycji (zarówno zdrowotności, jak i stabilności) drzew to: właściwości siedliska (w tym niekorzystne warunki mikroklimatyczne); wady drzewa (uszkodzenia wywołane przez czynniki abiotyczne, biotyczne i antropogeniczne); właściwości gatunków drzew (różne właściwości mechaniczne drewna, różna wytrzymałość różnych gatunków drzew na niesprzyjające warunki otoczenia i zachodzące w nim zmiany). Niektórzy (np. Siewniak, 1996; Urban, 2008) wyodrębniają dodatkową grupę przyczyn szczególnie istotnych dla drzew rosnących na terenach zurbanizowanych: wadliwe zabiegi pielęgnacyjne (nieumiejętne cięcia, nieprawidłowe nawadnianie, usuwanie drzew sąsiednich) oraz błędy projektowe (nieodpowiednia przestrzeń). Z kolei Siewniak (1996), wymieniając główne powody zamierania drzew w miastach, podzielił je na te, które odnoszą się do: korony drzewa: ograniczona przestrzeń dla rozwoju korony, przesuszenie (kseryzm), korzeni: w tym ograniczona przestrzeń dla rozwoju korzeni wraz z nieprzepuszczalnością nawierzchni i zagęszczeniem gleby, uszkodzenia mechaniczne, pnia: narażenie na kolizje i wandalizm. Duży wpływ na stan drzewa ma jego pielęgnacja, w tym takie zabiegi pielęgnacyjne jak cięcia. Cięcie bywa konieczne, ale zawsze jest mniej 20
3 Wpływ biotycznych warunków siedliskowych na stan drzew na terenach budowy... lub bardziej szkodliwe dla drzewa. Przez odcięcie konaru lub grubej gałęzi zostaje zakłócona równowaga biologiczna rośliny. Jest to zabieg zdecydowanie nadużywany lub wykonywany nieprawidłowo (Suchocka, 2010). Do najczęstszych błędów zalicza się przeprowadzanie cięć w nieodpowiednim terminie i zbyt drastyczne cięcia (silna redukcja korony, ogławianie) (Kosmala, 2007). Czynniki antropogeniczne Jak już wspomniano, ograniczenie przestrzeni rozwoju korzeni to czynnik, który również niekorzystnie wpływa na rozwój drzew (Coder, 1996; Krizek i Dubik, 1987; Lindsey i Bassuk, 1992; Trowbridge i Bassuk, 2004; Randrup, 2005; Urban, 2008; Kosmala, 2009b). Niewielka ilość miejsca, którym dysponują drzewa, a szczególnie niewielkie rozmiary mis nie są w stanie zapewnić odpowiednich warunków do rozwoju korzeni. Z badań wynika, że istotny wpływ na kondycję drzew ma pokrycie powierzchni terenu, jak trawnik, płyty chodnikowe, asfalt czy wielkość powierzchni odkrytego terenu, na którym rosną drzewa (Dmuchowski i Badurek, 2001; Celestian i Martin, 2004). Celestian i Martin (2004) stwierdzili, że latem temperatura gleby oddalonej 1 m od asfaltu przekroczyła 40 C. Temperatura ta jest progiem krytycznym dla tkanek korzeni i może spowodować bezpośrednie i pośrednie uszkodzenia skutkujące fizjologicznymi i chemicznymi zmianami wpływającymi na rozwój całego drzewa. W badaniach znaczenie miało również oddalenie od krawędzi ulicy. Drzewa rosnące dalej od jezdni miały korony zdrowsze od rosnących przy krawędzi jezdni, w pierwszym szpalerze (Dmuchowski i Badurek, 2001; Bąkowska, 2004). Częste uszkodzenia mechaniczne drzew związane są z bezpośrednim oddziaływaniem pojazdów i przechodniów, w tym wandalizmu, a także rozmaitymi pracami budowlanymi (Dmuchowski, 2001; Randrup, 2005; Borowski i Latocha, 2006; Kosmala, Rosłon-Szeryńska, Suchocka, 2010). 21
4 Marzena Suchocka Mikroklimat terenów zurbanizowanych Proces inwestycyjny prowadzi do zmiany użytkowania terenu. Po zakończeniu budowy warunki mikroklimatyczne ulegają zmianie, a w związku z większym natężeniem antropopresji są one zazwyczaj mniej korzystne dla rozwoju drzew (Cregg i Dix, 2001). Zmieniają się warunki nasłonecznienia i zacienienia, ale również pokrycie terenu. Ma to przykładowo wpływ na temperatury, których specyfika może być oceniana jedynie w kontekście konkretnego miejsca. Powierzchnie, które odbijają promieniowanie, czyli budynki, parkingi, samochody itd., mogą podwyższyć znacząco temperatury w czasie słonecznych dni. Asfalt w letnie dni nagrzewa się do ponad 40 C (Szczepanowska, 2001; Celestian, Martin, 2004). Im mniej promieniowania odbija powierzchnia, tym wyższa jest jej temperatura. Pod powierzchnią asfaltu panują wyższe temperatury niż te pod warstwą ściółki (średnio o 8 C) lub trawnikiem (średnio 16 C), przy czym pod mulczem panuje średnio o 5 C niższa temperatura niż temperatura gołej ziemi (Celestian, Martin, 2004). Na lokalny mikroklimat mają wpływ kierunki wiatrów i to, czy drzewo jest chronione lub odsłonięte na zimowe wiatry lub wysuszające wiatry letnie. Pojedyncze, wolno stojące drzewo miejskie wystawione jest na promieniowanie słoneczne, ale również ma zapewniony przepływ powietrza, który obniża temperaturę (rys. 1). Przepływ powietrza usuwa wilgoć z korony, zwiększając potencjalną transpirację, a ciepło odbija się od trawnika o niskim albedo. Po zakończeniu prac budowlanych drzewo zazwyczaj zlokalizowane jest w małej zamkniętej przestrzeni otoczonej budynkami. Narażone jest na bezpośrednie promieniowanie, ale również promieniowanie odbite od chodników i fasad budynków. Latem gorące powietrze napływa z ulic, które zazwyczaj mają większą temperaturę niż te w miejscu, w którym rośnie drzewo. Opisane zjawisko to adwekcja, polegające na poziomym ruchu mas powietrza, czyli napływaniu powietrza o odmiennych właściwościach (temperatura, wilgotność), niż powietrze zalegające nad danym terenem. W miejscach o dużej antropopresji korona drzewa jest nagrzana, gleba ma wyższą temperaturę, a przepływ słabego wiatru chłodzi w tym przypadku minimalnie (Craul, 1994; Szczepanowska, 2001). Częstą prawidłowością po zakończeniu procesu budowlanego jest zmniejszenie zagęszczenia drzew na działce, co również ma niekorzystny wpływ na lokalny mikroklimat. Drzewa w grupie chłodzą powierzchnię 22
5 Wpływ biotycznych warunków siedliskowych na stan drzew na terenach budowy... Rys. 1. Wpływ drzew na obniżenie temperatury w lecie, wg Szczepanowskiej (2001) pod okapem koron. Wymiana energii odbywa się raczej nad koronami, nie wokół całej korony, jak w przypadku pojedynczego drzewa. Temperatury koron są odpowiednio niższe, a jeżeli jest wyłożona warstwa ściółki, to chłodzi glebę dodatkowo. Pomimo wolniejszego przepływu powietrza w sąsiedztwie pni temperatury są umiarkowane. W każdym przypadku stres ma inny charakter i powinny być zastosowane inne środki zaradcze (Craul, 1994). Stresy abiotyczne, jak przesuszenie powietrza i gleby oraz ekstremalne temperatury, postrzegane są jako zjawisko o największym wpływie na rozwój drzew w miastach (Craul, 1994; Cregg, Dix, 2001; Borowski, Latocha, 2006). Najsilniej pojawia się ono w pasach przyulicznych. Deficyt wodny potęgowany jest również pokryciem podłoża betonem i asfaltem, uniemożliwiającymi wsiąkanie wody opadowej oraz przyspieszającymi jej spływ powierzchniowy do kanalizacji burzowej. Niekorzystny efekt niedoborów wilgoci potęgują - występujące w miastach zwłaszcza latem podwyższone temperatury (Cregg i Dix, 2001). Natomiast silne zróżnicowanie warunków termicznych w ciągu roku powoduje liczne pęknięcia 23
6 Marzena Suchocka mrozowe i rany oparzeniowe i wyraża się silną amplitudą temperatur przegrzaniem w czasie upałów i przemarzaniem zimą (Dmuchowski, 2001; Randrup, 2005). Stwierdzono, że powierzchnia parkingu zacieniona koronami drzew ma temperaturę o 20 C niższą niż parking bez drzew, a powierzchnie pokryte roślinnością miały o 20 do 25 C niższą temperaturę niż powierzchnie asfaltowe (Celestian, Martin, 2004). Na obszarach wysp ciepła tworzących się w centrach silnie zurbanizowanych miast na skutek absorpcji, adwekcji i emitowania ciepła z nagrzanych budynków temperatura może być wyższa o 8 do 10 C (Davidson za Cregg i Dix, 2001). Rys. 2. Warianty lokalizacji drzew miejskich o różnym natężeniu stresu związanego z wysokimi temperaturami (Craul 1993, zmieniony). Ponadto, istotne znaczenie związane ze zwiększeniem antropopresji na terenie zakończonej inwestycji ma zanieczyszczenie powietrza pyłami i toksycznymi gazami uszkadzającymi i zatykającymi aparaty szparkowe, co wpływa na zaburzenie głównych procesów fizjologicznych, w tym wymiany gazowej i najważniejszego procesu fotosyntezy (Kozlowski, 1983; Borowski i Latocha, 2006). 24
7 Wpływ biotycznych warunków siedliskowych na stan drzew na terenach budowy... Ograniczenie w dostępie światła, spowodowane m.in. zacienieniem przez wysokie nowe budynki, zmienia warunki nasłonecznienia, a w konsekwencji powoduje również zniekształcenie pni i koron drzew oraz utratę ich prawidłowej statyki. Na przykład w Warszawie bardzo wyraźnie zaznacza się wpływ dużej aglomeracji miejskiej na klimat. Objawia się to poprzez wyższe średnie temperatury w centrum miasta, mniejszym usłonecznieniem i wilgotnością powietrza, wyższymi opadami, większym zapyleniem i zanieczyszczeniem powietrza oraz mniejszą prędkością wiatru. Ze względu na wysoką zawartość aerozoli i zanieczyszczeń w powietrzu zwiększa się zachmurzenie oraz pogarsza się przejrzystość powietrza, co prowadzi do zmniejszania bezpośredniego promieniowania słonecznego i zwiększenia promieniowania rozproszonego. Czynniki antropogeniczne oddziałujące na klimat powodują powstawanie tzw. wysp ciepła. Warszawska Wyspa Ciepła (WWC) obejmuje dzielnice centralne. Średnia roczna różnica temperatur pomiędzy dzielnicami centralnymi a peryferyjnymi wynosi 0,5 C (Program Ochrony, 2009). Czynniki biotyczne Pogorszenie ogólnego stanu zdrowia drzew, będącego skutkiem niekorzystnych warunków siedliskowych, sprzyja z kolei nasileniu występowania chorób i szkodników (Borowski i Latocha, 2006; Kosmala, Rosłon-Szeryńska, Suchocka, 2009). Podobnie uszkodzenia pochodzenia antropogenicznego, w tym mechaniczne, powodują infekcję patogenów, takich jak grzyby pasożytnicze (Frauedrich i Smiley, 1999; McDonald, 2004; Pestalozzi i Guzzi, 2008). Infekcje grzybowe, powodowane np. przez cięcia korzeni lub cięcia konarów, prowadzą do rozkładu drewna, często również ukrytego (tab. 1). Zgnilizna powodowana przez niektóre gatunki grzybów może wnikać przez nieuszkodzone tkanki okrywające, szczególnie drzew osłabionych (Kryczyński, 2005), ale przede wszystkim z łatwością wnika przez uszkodzone tkanki, np. korzeni, następnie dociera do podstawy pnia i wyżej (Reinartz i Schlag, 1997). Niektóre gatunki mają zdolność tworzenia tkanki odcinającej rozwój grzyba (klony, graby, lipy, dęby, buki), a inne wytwarzają tą tkankę trudniej (topole, kasztanowce, jesiony, brzozy, jabłonie, śliwy) (Dujesiefkien i in., 1992). 25
8 Marzena Suchocka Tablica 1. Główne gatunki grzybów pasożytujące na drzewach osłabionych lub wnikające na skutek uszkodzeń mechanicznych (oprac. M. Suchocka, 2010). Gatunek Armillaria melea Meripilus giganteus Polyporus umbelatus Lokalizacja zgnilizny korzenie odziomek pień konary przyranna Typ zgni- -lizny Żywiciele biała drzewa iglaste i liściaste; dąb, brzoza, grab i inne biała buk, dąb, wiąz, rzadziej drzewa iglaste biała dąb, buk, klon, grab Objawy/szybkość rozkładu Biała zgnilizna zewnętrzna korzeni i odziomka. Przerzedzenie korony, wczesne przebarwienia. Płaty grzybni u podstawy pnia u zamierających ryzomorfy. Młode rośliny zamierają po roku. Reakcja uzależniona od zdolności gatunku do tworzenia tkanki odgradzającej zgniliznę. Szybko rozwijająca się zgnilizna drewna korzeni i części odziomkowej pnia. Atakuje słabe i silnie osłabione drzewa. Drewno korzeni ciemnieje, po czym w tym miejscu powstają dziuple. Rzadki. Na korzeniach starych obumierających drzew. Rzadki. Sparassis laminosa, S. crispa brunatna dąb, buk, rzadziej drzewa iglaste Atak związany z osłabieniem drzewa. Rzadki. Polyporus squamosus biała liściaste (klon, jesion, wierzba, topola), bardzo rzadko iglaste Powoduje szybko postępujący rozkład twardzieli i bieli, zgnilizna obejmuje zazwyczaj całą centralną część pnia. Rozwija się na żywych drzewach, zgnilizna od ran przemieszcza się szybko w kierunku podstawy pnia, dlatego też może spowodować wykrot drzewa. 26
9 Wpływ biotycznych warunków siedliskowych na stan drzew na terenach budowy... Gatunek Ganoderma applanatum Pholiota squarsa Fistulina hepatica Laetiporus sulfureus Lokalizacja zgnilizny korzenie odziomek pień konary przyranna Typ zgni- -lizny Żywiciele biała jesion, lipa, klon, topola, wiąz, dąb, świerk, jodła i inne biała lipa, wiąz, jesion, buk, brzoza, topola, klon i inne liściaste brunatna brunatna dęby, rzadko inne gatunki liściaste dąb, brzoza, robinia, topola, wierzba, lipa, czereśnia, sporadycznie iglaste Objawy/szybkość rozkładu Zarodniki wnikają przez rany przy korzeniach lub u podstawy pnia. Zgnilizna koncentruje się w centralnej części odziomka pnia. Przy intensywnym rozwoju zgnilizny rozszerza się ona na część peryferyjną atakując również biel. Patogen atakuje część odziomkową, co powoduje utratę statyki i bywa główną przyczyną wykrotów całych drzew. Patogen rozwija się powoli i powoduje intensywny rozkład drewna zarówno twardzieli, jak i bieli. Zgnilizna rozprzestrzenia się w dolnej partii pnia do wys. 1,3 m przy intensywnym rozwoju przenika do korzeni. Atakuje drzewa osłabione i zamierające. Patogen rozwija się powoli. Infekcja następuje poprzez mechaniczne uszkodzenie pnia. Atakuje odziomek, co powoduje osłabienie statyki drzew. Porażenie wiąże się z mechanicznymi uszkodzeniami dolnej i środkowej części pnia. Owocniki pojawiają się w górnej części korony. Choroba czasami trwa całe lata, można spotkać również szybki jej przebieg. Zwiastuje szybką śmierć drzewa. Zgnilizna rozprzestrzenia się wzdłuż osi w formie walca na znaczne wysokości i powoduje łamanie się drzew. Korzenie atakowane są dopiero po zamarciu drzewa. 27
10 Marzena Suchocka Gatunek Fomes fomentarius Lokalizacja zgnilizny korzenie odziomek pień konary przyranna Typ zgni- -lizny Żywiciele biała drzewa liściaste, głównie buk i brzoza Objawy/szybkość rozkładu Zarodniki infekują drewno poprzez rany, spękania. Zgnilizna szybko niszczy drewno rozwijając się od górnej partii pnia w dół. Porażone konary ulegają wiatrołomom. Piptoporus betulinus brunatna brzoza Atakuje żywe, ale zazwyczaj osłabione brzozy. Zgniliźnie towarzyszy szybkie obumieranie drzewa- zwykle po 4-5 latach łamią się. Stereum hirsutum Stereum gausapatum biała dąb, brzoza, grab, buk biała głównie dąb, rzadziej inne drzewa liściaste; buk, grab, brzoza Wnika poprzez uszkodzenia mechaniczne i zamierające gałęzie a owocniki tworzą się w miejscu zranienia. Atakuje przeważnie rośliny osłabione. Infekcja przez uszkodzenia mechaniczne. Phellinus robustus biała dęby Infekcja następuje przez suche gałęzie i mechaniczne uszkodzenia. Patogen atakuje biel i twardziel i rozwijać się może w obu kierunkach. Tworzy kolumny o długości 1,5-2 m. U podstawy konaru może spowodować jego wyłamanie. Powoduje raczej zamieranie partii niż całego drzewa. 28
11 Wpływ biotycznych warunków siedliskowych na stan drzew na terenach budowy... Gatunek Oxyoporus populinus Pleurotus ostreatus Bjarkandera adusta Inonotus dryophilus Daedela quercina Lokalizacja zgnilizny korzenie odziomek pień konary przyranna Typ zgni- -lizny Żywiciele biała klon, lipa, topola, brzoza, wiąz, jesion, olcha, dąb, jarząb biała kasztanowiec topola, brzoza, buk, wierzba, jabłoń, klon biała buk, grab, olcha, klon, dąb, rzadko owocowe i iglaste pstra jamkowa brunatna dąb dąb, rzadziej grab i buk Objawy/szybkość rozkładu Grzyb atakuje w miejscu poważnie złamanych gałęzi. Zgnilizna rozwija się w środku pnia lub w dolnej jego części, przy intensywnym rozwoju dociera do gałęzi. W wypadku infekcji odziomka niebezpieczeństwo utraty statyki. Infekcja wnika przez rany i szybko się. Infekcja rozwija się od centrum pnia do części peryferyjnej. Słaby patogen przyranny, poraża drewno żywych, ale przede wszystkim martwych drzew. Powoduje silny rozkład, dlatego zlokalizowany u nasady konaru powoduje jego wyłamania. Wnika przez rany, rozwija się bardzo intensywnie. Jest to pasożyt słabych drzew, atakuje głównie pnie starych drzew. Poraża tylko żywe pnie dębu, wnika przez uszkodzenia mechaniczne oraz zamierające gałęzie z twardzielą. Rozwija się w twardzieli na długości kilku metrów, pozostawia biel. Powoduje silną zgniliznę drewna, rzadki. Zarodniki wnikają przez uszkodzenia mechaniczne pnia i rozwijają się w twardzieli. Zgnilizna zlokalizowana jest zazwyczaj w dolnych partiach pnia w centralnej części, powodując powstawanie dużych ubytków. 29
12 Marzena Suchocka Gatunek Fomitopsis pinicola Lokalizacja zgnilizny korzenie odziomek pień konary przyranna Typ zgni- -lizny brunatna Żywiciele świerk, buk, grab, brzoza, jarząb, olsza, wiąz, klon, robinia, drzewa owocowe Objawy/szybkość rozkładu Wnika przez niewielkie nawet zranienia, łatwo poraża osłabione drzewa. Rozwija się silnie i szybko rozkłada drewno twardzieli i bieli. Obłamują się konary, czasem zamiera korona drzewa. Drzewa z objawami obłamań spowodowanych wiatrem i owocnikami skazane są na zagładę. Flammulina velutipes Schizophy- -llum commune Chondro- -stereum purpureum biała drzewa liściaste biała drzewa liściaste biała drzewa liściaste, rzadziej iglaste Typowy patogen przyranny, poraża drzewa uszkodzone mechanicznie. Może być bardzo szkodliwy, gdy zlokalizowany jest przy/we wnętrzu nasady żywych gałęzi, powoduje wtedy ich zamieranie lub wyłamanie. Rozwija się powoli. Rozwija się powoli atakując zamierające części osłabionych roślin. Pasożyt przyranny, rozwija się płytka, peryferyjna zgnilizna. Atakuje osłabione przez czynniki fizyczne; niewłaściwe cięcie, mróz, spaliny. Atakuje silnie uszkodzone mechanicznie drzewa po surowych zimach. Powoduje gwałtowne zamieranie konarów i gałęzi, a w konsekwencji całego drzewa. Typowym objawem jest zmiana zabarwienia liści na szarozielone (rozwarstwienie chlorofilu powodowane toksynami) i zgorzel kory. 30
13 Wpływ biotycznych warunków siedliskowych na stan drzew na terenach budowy... Odporność gatunku na uszkodzenia mechaniczne i czynniki infekcyjne Na wstępie należy zauważyć, że drzewa młodsze mają większy potencjał regeneracyjny od drzew starszych (Czekalski, 1999), a to daje im większe możliwości wytwarzania barier. Drzewa starzejące się, szczególnie gatunki o słabych zdolnościach kompartymentyzacyjnych, mają mniejsze zdolności regeneracyjne (np. orzechy, dęby), nie goją ran lub goją je w słabym stopniu (Bernatzky, 1978). Nie wszystkie gatunki mają zdolność efektywnego radzenia sobie z zabliźnianiem i gojeniem ran, co skutkuje brakiem tolerancji na odcinanie dużych gałęzi. Mechaniczne uszkodzenia lub usuwanie korzeni może poważnie wpłynąć zarówno na transport naczyniowy, jak i strukturalną stabilność drzewa (Costello i in., 2003; Coder, 1996). Tylko kilka gatunków drzew wytwarza nowe korzenie wyrastające z fragmentów uciętych bądź z uszkodzonych korzeni (BS 5837, 1991). Szybkość procesu regeneracji korzeni różni się pomiędzy gatunkami. Korzonki przybyszowe u stosunkowo łatwego do przesadzenia Fraxinus pensylvanica rozpoczęły wzrost po 9 dniach od przesadzenia, podczas gdy u trudniejszego do przesadzenia Quercus rubra formowały się po dniach po przesadzeniu (Arnold, Struve i Struve, Rhodus za Watson, 2005). Rany w strefie korzeniowej powodowane np. kopaniem rowów czynią drzewo wysoce podatnym na patogeny korzeniowe. Drzewa o uszkodzonych tkankach stają się także bardziej podatne na rozwój grzybów oraz insektów, takich jak chrząszcze żyjące pod korą czy insekty żywiące się drewnem (Białobok i Hellwig, 1995; Johnson, 1999; Dennis i Jacobi, n.d.; Costello i in., 2001). Zamieranie rośliny spowodowane cięciem korzeni może być trudne do zdiagnozowania, ponieważ symptomy osłabienia kondycji nie są widoczne zaraz po uszkodzeniu, a same uszkodzone korzenie przykryte są warstwą gleby. Dlatego przy ocenie szans przeżycia drzewa istotne jest określenie tolerancji gatunkowej na utratę korzeni, tkanek pni i korony (Costello i Jones, 2003). Podsumowanie Biotyczne czynniki mające wpływ na obniżenie żywotności drzew na terenach zakończonych inwestycji związane są z działaniem patogenów, 31
14 Marzena Suchocka grzybów, bakterii, pierwotniaków czy wirusów chorobotwórczych. Do niekorzystnych należy również zaliczyć czynniki antropogeniczne, takie jak uszkodzenia mechaniczne, ograniczanie przestrzeni rozwoju korzeni i korony oraz wpływ działalności człowieka na zmianę mikroklimatu dotyczącego drzew. Kompleksowe oddziaływanie wymienionych czynników musi być uwzględniane w procesie projektowania nowych inwestycji. Może być również bardzo pomocne w ocenie stanu zdrowia i prognozowaniu szans prawidłowego rozwoju drzew na terenach zakończonych inwestycji. BIBLIOGRAFIA Bąkowska M. 2004: Wpływ niektórych warunków siedliskowych na rozwój drzew przyulicznych na przykładzie Lipy krymskiej w śródmieściu Warszawy. Praca magisterska WOIAK, SGGW-AR. Warszawa. Bernatzky A : Evaluation of trees. [w:] Tree ecology and preservation. Elsevier Scientific Publishing Comp., Amsterdam - Oxford - New York, , 61. Białobok S., Hellwig Z. 1995: Drzewoznawstwo. PWRL, Warszawa, 628, Borowski J., Latocha P. 2006: Dobór drzew i krzewów do warunków przyulicznych Warszawy i miast centralnej. Polski rocznik dendrologiczny, 54: BS 5837:1991: Guide for Trees in relation to construction - British Standard, BSI BS 5837, 11, Celestian S.B., Martin Ch.A. 2004: Rhizosphere, Surface and Air Temperature Patterns at Parking Lots in Phoenix, Arizona, U.S. Journal of Arboriculture 30(4):2004, Coder K. D. 1996: Construction Damage Assessment Trees and Sites. University of Georgia. Costello L.R., K.S. Jones 2003: Reducing Infrastructure Damage By The Tree Roots: A Compendium of strategies, Cohasset, CA. Western Chapter of the International Society of Arboriculture, Costello L.R., Perry E.J., Matheny N.P., Henry J.M., Geisel P.M. 2003: Abiotic Disorders of Landscape Plants. A Diagnostic Guide. ISA, Champain Illinoise, 68, , 161. Craul P.J. 1994: Urban Solis; An Overwiew and Their Future [w:] Landscape Below Ground, The International Society of Architecture, Savoy, USA, Cregg B.M., Dix E. 2001: Tree Moisure Strees and Insect Damage in Urban Areas in Relation to Heat Island Effects. Arboriculture & Urban Forestry 27(1), Czekalski M. 1999: Zdolności regeneracyjne drzew i krzewów, Międzynarodowe Towarzystwo Uprawy i Ochrony drzew. Kluczbork, 4. Dennis C., Jacobi W.R. n.d.: Protecting trees during construction. colostate.edu/pubs/gardens/07429.html [dostęp ]. 32
15 Wpływ biotycznych warunków siedliskowych na stan drzew na terenach budowy... Dmuchowski W., Badurek M. 2001: Stan zieleni przyulicznej w Warszawie na podstawie wieloletnich obserwacji i doświadczeń Ogrodu Botanicznego CZRB PAN. Materiały z konferencji Zieleń Warszawy, problemy i nadzieje 5 lat później. Warszawa, Dujesiefken D., Drenou C., Oven P., Strobbe H. 2005: Arboricultural Practices [w:] Urban Trees and Forests, Fraedrich BR, Smiley ET. 1999: Guidelines for quantifying and evaluating wood decay in stems and branches. Bartlett Tree Research Technical Report. 2 p. Hubrig, M. 2004: Analyse von Tornado- und Downburst-Windschäden an Bäumen. Forst und Holz, 59, Johnson G. R. 1999: Protecting Trees from Construction Damage: A Homeowner s Guide. University of Minnesota Extension Service catalog/item.html?item=06135 [dostęp ] Kosmala M. 2007: Najnowsze sposoby badania i oceny stanu zdrowotnego drzew. Uprawa i ochrona drzew. Czasopismo MTUiOD 17: Kosmala M., Rosłon-Szeryńska E., Suchocka M. 2009b: Metoda oceny kondycji drzew z uwzględnieniem bezpieczeństwa i uszkodzeń mechanicznych. IGPiM, Warszawa, 16, 60, 102. Kozlowski T.T. 1985: Tree Growth in Response to Enviromental Stresses. Journal of Arboriculture, 11(4), Krizek, D. T. and S. P. Dubik. 1987: Influence of water stress and restricted root volume on growth and development of urban trees. Journal of Arboriculture 13(2): Kryczyński S. 2005: Podstawy fitopatologii. Fundacja Rozwój SGGW, Warszawa, Lekes V., Dandul I. 1999: Wind Damage risk classification (WINDARC). Help Forest, Olomouc, Czech Republic. [dostęp ] Lindsey, P. A. and N. L. Bassuk. 1992: A nondestructive image analysis technique for estimating whole-tree leaf area. HortTechnology 2(1): Mattheck C., Breoler H. 1994: Field guide to VTA. Arboricultural Journal 18, Pestalozza A., Guzzi D. 2008: Are the root damage repairable? A study after big yard damage touching 45 trees try to predict the failure risk by means air spade tool and dynatim device. Georaborstudio Milano. Randrup T.B. 2005: Development of Danish Model for Plant Appraisal. Journal of Arboriculture 31(3), Reinartz H, Schlag M. 1997: Integrierte Baumkontrolle (IBA). Stadt und Grün 10: Siewniak M. 1996: Konieczność i możliwości kompensacji warunków siedliskowych drzew ulicznych. [w:] Zieleń Warszawy. Problemy i nadzieje. Konferencja Naukowo- -Techniczna. Warszawa Powsin, PAN: Smiley E.T., Fraedrich B.R. 1993: Hazardous Tree Evaluation and Management. Bartlett Tree Research Laboratories. Charlotte, NC., 36. Suchocka M. 2010: Wpływ warunków siedliskowych na żywotność drzew na terenie budowy. Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu, Katedra Architektury Krajobrazu Praca doktorska. 33
16 Marzena Suchocka Szczepanowska H.B. 2001: Drzewa w mieście, Hortpress Warszawa, 151, Trowbridge P.J., Bassuk N.L. 2004: Trees in The Urban Landscape. New Jersey, 35, 148, , , Urban J. 2008: Up By Roots Healthy Soils and Trees in the Built Environment. ISA, Champain Illinoise, 95-96, Watson G.W. 2005: Root Development After Transplanting [w:] The Landscape Below the Ground, ISA, Champain Illinoise, Adres Autorki: dr Marzena Suchocka Instytut Gospodarki Przestrzennej i Mieszkalnictwa Warszawa, ul. Targowa 45 The impact of biotic environment conditions on the vitality of trees on construction sites and after completion of construction process Summary Chances of growing conditions have major impact on vitality of trees and their surviving on construction site. In this article was analyzed impact on trees of unfavorable biotical habitat conditions, with taking under consideration infectious agents, but also characteristic of microclimatic changes connected with human activities. All listed factors connected with knowledge about their importance and ability to assess the impact on tree condition, allows to take responsible and rational tree management decisions on the area of investment and urban areas. 34
Wizualna metoda oceny drzew rozkład drewna przez grzybyg
Wizualna metoda oceny drzew rozkład drewna przez grzybyg pasożytnicze dr inż. architekt krajobrazu Marzena Suchocka marzena.suchocka@interia.pl, 0 506 650 607 Ocena statyki VTA Ocena statyki powinna uwzględniać
Bardziej szczegółowoOCENA WARUNKÓW SIEDLISKOWYCH ORAZ BARIERY ROZWOJU ISTNIEJĄCYCH DRZEW NA TERENIE FRAGMENTÓW DZIELNIC PRAGA PÓŁNOC I PRAGA POŁUDNIE
Ocena warunków siedliskowych oraz bariery rozwoju istniejących drzew... Człowiek i Środowisko 37 (4) 2013, s. 51-74 Marzena Suchocka OCENA WARUNKÓW SIEDLISKOWYCH ORAZ BARIERY ROZWOJU ISTNIEJĄCYCH DRZEW
Bardziej szczegółowoDrewno jest wspaniałe Ośrodek Edukacji Leśnej Łysy Młyn w Biedrusku 06.09.2013 r. Struktura drewna. dr inż. Edward Roszyk
Drewno jest wspaniałe Ośrodek Edukacji Leśnej Łysy Młyn w Biedrusku 06.09.2013 r. Struktura drewna dr inż. Edward Roszyk Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu Wydział Technologii Drewna Katedra Nauki o Drewnie
Bardziej szczegółowoWizualna metoda oceny statyki drzew (VTA). Co ma wpływ na statykę drzewa i jak rozpoznać zagrożenie?
Wizualna metoda oceny statyki drzew (VTA). Co ma wpływ na statykę drzewa i jak rozpoznać zagrożenie? Instytut Gospodarki Przestrzennej i Mieszkalnictwa Warszawa dr Davide Baridon arborysta, konsultant
Bardziej szczegółowodr inż. Robert Kuźmiński dr inż. Tomasz Maliński dr inż. Wojciech Szewczyk OPINIA
dr inż. Robert Kuźmiński dr inż. Tomasz Maliński dr inż. Wojciech Szewczyk OPINIA dotycząca stanu zdrowotnego topól rosnących przy ul. Moniuszki w Puszczykowie Poznań 2014 WSTĘP Niniejsza ekspertyza została
Bardziej szczegółowoZanieczyszczenie atmosfery i terenu wpływa pośrednio na rozwój lasu. Naruszona bowiem zostaje równowaga chemiczna i zmieniony odczyn ph w środowisku
Ochrona lasów Zanieczyszczenie atmosfery i terenu wpływa pośrednio na rozwój lasu. Naruszona bowiem zostaje równowaga chemiczna i zmieniony odczyn ph w środowisku glebowym. Działanie bezpośrednie, jak
Bardziej szczegółowoWykaz drzew do usunięcia - NOWA HUTA
Wykaz drzew do usunięcia - NOWA HUTA Lp. Gatunek Obwód pnia [cm] Opis Nasadzenia zamienne [szt.] Planty Bieńczyckie (zgodnie z Decyzją Prezydenta Miasta Krakowa WS-05.63..57.04.SC z dnia 04..04 r.) topola
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 3 do Formularza oferty Wykaz drzew przeznaczonych do cięć pielęgnacyjnych i korekcyjnych. Opis. Nr działki
Załącznik nr 3 do Formularza oferty Wykaz drzew przeznaczonych do cięć pielęgnacyjnych i korekcyjnych L.p Gatunek drzewa Nr drzewa Obwód pnia Nr działki Opis 1. Klon zwyczajny 3 274 cm 4580/18 Ograniczenie
Bardziej szczegółowoSPECYFIKACJE TECHNICZNE D - 09.01.02 UTRZYMANIE ZIELENI PRZYDROŻNEJ
SPECYFIKACJE TECHNICZNE D - 09.01.02 UTRZYMANIE ZIELENI PRZYDROŻNEJ 2 Utrzymanie zieleni przydrożnej D-09.01.02 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot SST Przedmiotem niniejszej specyfikacji technicznej (ST) są wymagania
Bardziej szczegółowoW aktualnie obowiązującej ustawie o ochronie przyrody problematyka pielęgnacji drzew zawarta jest w dwóch artykułach:
Wydział Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Urzędu Miasta Marki, uprzejmie informuje posiadaczy nieruchomości o obowiązku właściwego utrzymania drzew i krzewów Obowiązkiem posiadacza terenu jest utrzymywanie
Bardziej szczegółowoKarty informacyjne do standardów ochrony drzew w inwestycjach Wrocławia
Karty informacyjne do standardów ochrony drzew w inwestycjach Wrocławia CEL Potrzeba wykonania kart wynika z konieczności zmniejszenia skutków nieprawidłowej ochrony drzew w procesach inwestycyjnych na
Bardziej szczegółowoSymptomy świadczące o wewnętrznym rozkładzie pnia drzewa, metody badania a statyka drzew
Symptomy świadczące o wewnętrznym rozkładzie pnia drzewa, metody badania a statyka drzew dr Davide Baridon dr inż. Marzena Suchocka Instytut Gospodarki Przestrzennej i Mieszkalnictwa Zły stan zdrowotny
Bardziej szczegółowoOgólny opis pielęgnacji drzew i krzewów. Wykaz drzew i krzewów przeznaczonych do pielęgnacji. Załącznik do Uchwały Nr Rady Miejskiej Cieszyna z dnia
Załącznik do Uchwały Rady Miejskiej Cieszyna z dnia Ogólny opis pielęgnacji drzew i krzewów Przeważająca większość drzew nie była poddawana wcześniejszym zabiegom pielęgnacyjnym, za wyjątkiem tych zagrażających
Bardziej szczegółowoZałącznik Nr 1 do SIWZ
Załącznik Nr 1 do SIWZ Dokumentacja dendrologiczna drzew pomnikowych rosnących w alei w Duchnicach na działce nr 89/1 z opisowym zakresem prac pielęgnacyjnych niezbędnych do wykonania Dokumentacja zawiera
Bardziej szczegółowo1. Przedmiot i zakres opracowania. 2. Podstawa opracowania. 3. Opinia dendrologiczna.
1. Przedmiot i zakres opracowania. Przedmiotem opracowania jest opinia dendrologiczna dotycząca drzewa, z gatunku Dąb szypułkowy (Quercus robur L.), rosnącego na terenie Gminy Łęka Opatowska, w miejscowości
Bardziej szczegółowoRaport z dendrologicznego przeglądu pomników przyrody
Raport z dendrologicznego przeglądu pomników przyrody rosnących na terenie gminy Marki Autorzy: dr inż. Marzena Suchocka Zbigniew Paciorek Warszawa, wrzesień-październik 2015 Spis treści 1. Wprowadzenie...3
Bardziej szczegółowoSTRESZCZENIE WSTĘP Lasek Północny w Słupsku Brzoza brodawkowata Grzyby poliporoidalne Cele pracy:
STRESZCZENIE Badania przeprowadzono latem 008 roku w Lasku Północnym w Słupsku. Teren badań podzieliłam na pięć stanowisk, znajdujących się w środkowej części Lasku Północnego. Celem badań było określenie
Bardziej szczegółowoURZĄD MIASTA MILANÓWKA OCHRONA DRZEW I KRZEWÓW NA PLACU BUDOWY
URZĄD MIASTA MILANÓWKA OCHRONA DRZEW I KRZEWÓW NA PLACU BUDOWY Milanówek, 2017 OCHRONA DRZEW I KRZEWÓW NA PLACU BUDOWY Drzewa i krzewy rosnące na terenie budowy są szczególnie narażone na liczne zagrożenia
Bardziej szczegółowoCzy dobrze pielęgnujesz swą zieleń - drzewa i krzewy?
Czy dobrze pielęgnujesz swą zieleń - drzewa i krzewy? Wydział Kształtowania Środowiska, uprzejmie informuje właścicieli, zarządców, administratorów terenów o obowiązku, dotyczącym właściwego utrzymania
Bardziej szczegółowoWarunki powstawania i zróżnicowanie miejskiej wyspy ciepła w Warszawie
Warunki powstawania i zróżnicowanie miejskiej wyspy ciepła w Warszawie prof. dr hab. Krzysztof Błażejczyk Instytut Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN Co to jest miejska wyspa ciepła? Miejska
Bardziej szczegółowoWykaz drzew przeznaczonych do usunięcia.
L.p nr drzewa Nazwa gatunkowa drzewa Numer działki Obwód pnia ( cm ) wysokość drzewa ( m ) średnica korony ( m ) Wykaz drzew przeznaczonych. Załącznik nr 2 Stan zachowania ocena stanu zdrowotnego Uwagi
Bardziej szczegółowoOgłoszenie o zamiarze wycinki drzew
Ogłoszenie o zamiarze wycinki drzew Zarząd SB-M RUDA podaje do wiadomości Mieszkańców zamiar złożenia wniosku do Urzędu Miasta Warszawa Wydział Ochrony Środowiska, w sprawie wycięcia drzew : Nazwa Lokalizacja
Bardziej szczegółowoInstytut Ochrony Roślin Państwowy Instytut Badawczy Terenowa Stacja Doświadczalna w Toruniu. Agnieszka Kiniec
Instytut Ochrony Roślin Państwowy Instytut Badawczy Terenowa Stacja Doświadczalna w Toruniu M AŁO ZNANI SPRAWCY ZGNILIZN KORZENI BURAKA CUKROWEGO Agnieszka Kiniec RHIZOPUS ARRHIZUS RHIZOPUS STOLONIFER
Bardziej szczegółowoTemat: Budowa i funkcje korzenia.
Temat: Budowa i funkcje korzenia. Korzeń to część podziemna organizmu roślinnego (organ wegetatywny) przystosowana do wypełniania określonych funkcji: Umocowania rośliny w podłożu. Pobierania z gleby wody
Bardziej szczegółowoSzczegółowa inwentaryzacja dendrologiczna terenu Stadionu w Brzegu.
Temat: Szczegółowa inwentaryzacja dendrologiczna terenu Stadionu w Brzegu. Inwestor: Obręb: Stadium: Branża: inwentaryzacja dendrologiczna szata roślinna Wykonanie: dr inż. Monika Czechowicz tel. kom.
Bardziej szczegółowoEKSPERTYZA DENDROLOGICZNA 1
EKSPERTYZA DENDROLOGICZNA 1 Ekspertyza ma na celu wykazanie możliwego, negatywnego wpływu instalacji parku linowego na 37 drzewach rosnących na terenie działek ew. nr 372 obręb Pomiechówek i 1049/1 obręb
Bardziej szczegółowoDZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO Łódź, dnia 13 października 2015 r. Poz. 3879 UCHWAŁA NR XVII/84/15 RADY GMINY LUBOCHNIA z dnia 8 września 2015 r. w sprawie zmiany liczby drzew wchodzących w skład
Bardziej szczegółowoWykaz drzew do wycięcia -Obszar Nowa Huta ( Dzielnice XIV- XVIII )
Lp. Gatunek obwód pnia [cm]/ powierz chnia krzewu [m] Opis Nasadzenia zamienne [szt./m] Decyzja Prezydenta Miasta Krakowa WS-05.63..9.04.AU3 z dnia 8..05 ul. Kaczeńcowa 3 3 + 45 + 39 obumarły 60 obumarły
Bardziej szczegółowoINWENTARYZACJA SZATY ROŚLINNEJ PRZY UL. KRÓLEWSKIEJ
L.P. NAZWA GATUNKU OBWÓD PNIA na h=130() INWENTARYZACJA SZATY ROŚLINNEJ PRZY UL. KRÓLEWSKIEJ OBWÓD PNIA na h=5() WYSOKOŚĆ (m) ROZPIETOŚĆ KORONY (m) 1. Ałycza 11 szt. 1,70 1,5 x 0,7 + 4,0 x 0,7 Żywopłot
Bardziej szczegółowoINWENTARYZACJA ZIELENI cz.1
INWENTARYZACJA ZIELENI cz.1 BRANŻA OBIEKT LOKALIZACJA INWESTOR Architektura Krajobrazu Ul. Kolbego 85-626 Bydgoszcz; Działki o numerach: 7, 199, 198 Zarząd Dróg Miejskich i Komunikacji Publicznej w Bydgoszczy
Bardziej szczegółowoNajważniejsze choroby rzepaku ozimego (BBCH 30-33). Jak je zwalczać?
.pl Najważniejsze choroby rzepaku ozimego (BBCH 30-33). Jak je zwalczać? Autor: mgr inż. Agata Kaczmarek Data: 31 marca 2018 Wczesną wiosną, zaraz po ruszeniu wegetacji, liczne choroby rzepaku ozimego
Bardziej szczegółowo8. Wykaz inwentaryzacyjny z ekspertyzą dendrologiczną i zaleceniami dotyczącymi poszczególnych egzemplarzy drzew ich zwartych grup i skupin SEKCJA I
. Wykaz inwentaryzacyjny z ekspertyzą dendrologiczną i zaleceniami dotyczącymi poszczególnych egzemplarzy drzew ich zwartych grup i skupin L.p. Nazwa gatunkowa Średnica Obwód pnia pnia Średnica Wysokości
Bardziej szczegółowoSukcesja ekologiczna na lądzie kończy się zazwyczaj klimaksem w postaci formacji leśnej Lasy są najpotężniejszymi ekosystemami lądowymi
Las w krajobrazie Sukcesja ekologiczna na lądzie kończy się zazwyczaj klimaksem w postaci formacji leśnej Lasy są najpotężniejszymi ekosystemami lądowymi Zajmują: - 8 % powierzchni całego globu - 30 %
Bardziej szczegółowoDOKUMENTACJA KOSZTORYSOWA
DOKUMENTACJA KOSZTORYSOWA Prace pielęgnacyjne drzew rosnących na skwerze osiedlowym przy ul. 23-go stycznia w Sieradzu Wykonał: Marcin Kosecki 1 Sieradz 2009 1. Szczegółowe zasady wykonania prac. Cięcia
Bardziej szczegółowoCzy to drzewo jest bezpieczne?
Czy to drzewo jest bezpieczne? zarys metodyki podstawowej diagnostyki drzew i zasady budowania systemu zarządzania drzewostanem w Polsce dr inż. Marzena Suchocka OGÓLNOPOLSKA KONFERENCJA Jak zarządzać
Bardziej szczegółowoŚrednica. Wysokość. korony (m) (cm) (m)
` ZESTAWIENIE DRZEW PRZEZNACZONYCH DO WYCIĘCIA Z UWAGI NA STAN ZDROWOTNY ORAZ ZAGROŻENIE BEZPIECZEŃSTWA Zgodnie z artykułem 86, PKT. 1.4 Ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody (Dz. U.
Bardziej szczegółowo6. Spis zinwentaryzowanych drzew i krzewów
6. Spis zinwentaryzowanych drzew i krzewów - drzewa stare 100-150 lat - drzewa pomnikowe - powyżej 150 lat Nr Botaniczna nazwa polska Wysokość korony [m] Rozpiętość korony [m] Średnica pnia [cm] Uwagi
Bardziej szczegółowoROLA SYSTEMU KORZENIOWEGO DRZEW I BARIERY ICH ROZWOJU W WARUNKACH MIEJSKICH
dr inż. arch. kraj. Marzena Suchocka Instytut Gospodarki Przestrzennej i Mieszkalnictwa Warszawa, Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu SGGW ROLA SYSTEMU KORZENIOWEGO DRZEW I BARIERY ICH ROZWOJU
Bardziej szczegółowoMETODY I MATERIAŁY. Ryc. 1 Lokalizacja badanych stanowisk
STRESZCZENIE W ciągu lipca i sierpnia 2012 roku prowadziłam badania na terenie dwóch wybranych stanowisk: Osiedla Niepodległości w Słupsku (obszar A) oraz szosy Słupsk Głobino (obszar B). Celem badań była
Bardziej szczegółowoKarty informacyjne do standardów ochrony drzew w inwestycjach Wrocławia
Ochrona korzeni drzew przed skutkami zagęszczenia, zanieczyszczenia i zalania gleby w SOD Karta jest jedynie streszczeniem zagadnienia. Nie należy polegać tylko na tych ogólnych zaleceniach. Wątpliwości
Bardziej szczegółowoEkspertyza dendrologiczna określająca stan zachowania lipy drobnolistnej oraz buka pospolitego, rosnących w Podkowie Leśnej
1. Wprowadzenie Przedmiot ekspertyzy stanowią 2 drzewa rosnące w Podkowie Leśnej wpisane do rejestru pomników przyrody: lipa drobnolistna (Tilia cordata) wchodząca w skład alei lipowej oraz buk pospolity
Bardziej szczegółowoMSOŚ - Gospodarka leśna a ochrona środowiska Organizacja zajęć kameralnych w semestrze 4.
MSOŚ - Gospodarka leśna a ochrona środowiska Organizacja zajęć kameralnych w semestrze 4. Osoby prowadzące: Dr inż. Stanisław Drozdowski - kierownik przedmiotu, wykłady (pokój 51A) Mgr inż. Leszek Gawron
Bardziej szczegółowoZAWARTOŚĆ OPRACOWANIA
ZAWARTOŚĆ OPRACOWANIA I. OPIS TECHNICZNY str. 5 1. Podstawa opracowania str. 5 2. Cel opracowania str. 5 3. Lokalizacja inwestycji i opis terenu str. 5 4. Inwentaryzacja szczegółowa zieleni str. 5 4.1.
Bardziej szczegółowoStan aktualny ZIELENI MIEJSKIEJ na Pradze Północ i propozycje jego poprawy
Stan aktualny ZIELENI MIEJSKIEJ na Pradze Północ i propozycje jego poprawy mgr inż. Magdalena Gugała Warszawa 27.05.2015 r. Czym są tereny zieleni? Ustawa o ochronie przyrody tereny zieleni tereny wraz
Bardziej szczegółowoGOSPODARKA DRZEWOSTANEM NA TERENIE BUDOWY A KOMPETENCJE UCZESTNIKÓW PROCESU BUDOWLANEGO
Gospodarka drzewostanem na terenie budowy... Człowiek i Środowisko 34 (3-4) 2010, s. 105-116 Marzena Suchocka GOSPODARKA DRZEWOSTANEM NA TERENIE BUDOWY A KOMPETENCJE UCZESTNIKÓW PROCESU BUDOWLANEGO ABSTRAKT
Bardziej szczegółowoCZĘŚĆ 8. DR 74 ANNOPOL _ KRAŚNIK Lp. km Str. Gatunek OPIS ŚR h D V m 3. S4 pał. M2 opał WCO. Ogółem zł. S4 zł WCO. opał. opał
CZĘŚĆ 8 DR 74 ANNOPOL _ KRAŚNIK Lp. km Str. Gatunek OPIS ŚR h D V m 3 1 181 + 470 L * grusza Drzewo od dołu wypróchniałe, konary nad jezdnią w stadium obumierania, posusz w koronie opał 2 186 + 070 L grusza
Bardziej szczegółowoREWITALIZACJA SKWERU PRZY PLACU BRONIEWSKIEGO W SŁUPSKU TOM I INWENTARYZACJA ZIELENI, OCENA BIOLOGICZNA DRZEW
Pracownia Architektoniczno-Urbanistyczna mr aeroplan UNIA EUROPEJSKA EUROPEJSKI FUNDUSZ ROZWOJU REGIONALNEGO Projekt finansowany w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego
Bardziej szczegółowoZałącznik Nr Opis przedmiotu zamówienia
1. Opis przedmiotu zamówienia Załącznik 2 Przedmiotem usługi jest wycinka i cięcia pielęgnacyjne drzewostanu rejon Białystok, Łomża (Białystok, ul. Kawaleryjska 70, Łomża, Al. Legionów 133, Łomża, ul.
Bardziej szczegółowoSzczegółowa inwentaryzacja
MERGUS Dawid Kilon Ul. Gnieźnieńska 19/5 85-313 Bydgoszcz Tel. 782277462, NIP: 953-25-55-275 Bydgoszcz, 17.09.2018 r. Szczegółowa inwentaryzacja drzew zlokalizowanych przy budynku Zespołu Szkół nr 8 przy
Bardziej szczegółowoINWENTARYZACJA DENDROLOGICZNA ZIELENI W RAMACH ZADANIA PN. BUDOWA ŚCIEŻKI PIESZO ROWEROWEJ W M. ROZPĘDZINY
INWENTARYZACJA DENDROLOGICZNA ZIELENI W RAMACH ZADANIA PN. BUDOWA ŚCIEŻKI PIESZO ROWEROWEJ W M. ROZPĘDZINY Opracowała: Marzec 2017 1. INWESTOR Zakład Projektowania, Nadzoru i Usług Consultingowych INŻDRÓG
Bardziej szczegółowoUchwała Nr.../.../2015 Rady Gminy Michałowice z dnia r.
Uchwała Nr.../.../2015 Rady Gminy Michałowice z dnia...2015 r. w sprawie pomnika przyrody wpisanego do rejestru pomników pod numerem 48 na terenie powiatu pruszkowskiego Na podstawie art. 7 ust. 1 pkt
Bardziej szczegółowoPRZEDMIAR SZCZEGÓŁOWY DRZEW W WIEKU DO 10 LAT
PRZEDMIAR SZCZEGÓŁOWY DRZEW W WIEKU DO 10 LAT Drzewa miękkie: osika, topola, brzoza, wierzba Drzewa twarde: dąb, klon, wiąz, jesion, buk, grusza, robinia, grab, głóg, śliwa, jabłoń, czeremcha, bez czarny
Bardziej szczegółowoRozbudowa i przebudowa drogi powiatowej nr 2811W w Baniosze
PROJEKT GOSPODARKI ZIELENIĄ Rozbudowa i przebudowa drogi powiatowej nr 2811W w Baniosze OPIS TECHNICZNY 1. Przedmiot i zakres opracowania... 3 2. Lokalizacja inwestycji... 3 3. Podstawa opracowania...
Bardziej szczegółowoPomniki przyrody w Podkowie Leśnej. Artur Tusiński Lipiec 2015r.
Pomniki przyrody w Podkowie Leśnej Artur Tusiński Lipiec 2015r. Podstawa prawna Podstawą prawną tworzenia pomników przyrody w Polsce jest Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody z późn. zm.
Bardziej szczegółowoINWENTARYZACJA SZCZEGÓŁOWA DRZEW I KRZWÓW W OTOCZENIU ZAMKU PIASTOWSKIEGO W OŚWIĘCIMIU. Rzut korony drzewa w m
INWENTARYZACJA SZCZEGÓŁOWA DRZEW I KRZWÓW W OTOCZENIU ZAMKU PIASTOWSKIEGO W OŚWIĘCIMIU Numer drzewa Gatunek drzewa Obwód 1. Malus domestica 2. Robinia 3. Tilia cordata Lipa drobnolistna 4. Syringa vulgaris
Bardziej szczegółowoOLSZTYN, ul. Dąbrowszczaków 39, tel./fax (0-89)
BIURO PROJEKTÓW Spółka z o.o. 10-542 OLSZTYN, ul. Dąbrowszczaków 39, tel./fax (0-89) 527-41-11 e-mail: biuro@noweko.com.pl Nazwa obiektu: Budowa kolektora Centralnego bis w ulicy Leśnej w Olsztynie. Adres:
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA nr VI/57/2011 RADY GMINY LUBRZA z dnia 28 czerwca 2011r.
UCHWAŁA nr VI/57/2011 RADY GMINY LUBRZA z dnia 28 czerwca 2011r. w sprawie zniesienia pomnika przyrody. Na podstawie art. 44 ust. 4 oraz art. 45 ust. 2, pkt 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004r. o ochronie
Bardziej szczegółowoPROJEKT GOSPODARKI ZIELENIĄ
Firma Projektowo Usługowa PLANPROF inż. Michał Kubiński 44-156 Sierakowice, ul. Ceramiczna 5 NIP: 638-112-87-04 mobile: 500 017 959 e-mail: biuro@planprof.pl WWW. PLANPROF.PL Temat zadania: PROJEKT GOSPODARKI
Bardziej szczegółowoInwentaryzacja zieleni wraz z preliminarzem opłat za usuwanie drzew i krzewów na terenie działek nr 49/4, 50/4 obr
Inwentaryzacja zieleni wraz z preliminarzem opłat za usuwanie drzew i krzewów na terenie działek nr 48/3, 48/4, 48/5, 49/3, 49/5, 49/6, obręb 98, jednostka ewidencyjna Podgórze, Barycz, powiat M. Kraków
Bardziej szczegółowoDZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO Łódź, dnia 2 listopada 2018 r. Poz. 5697 UCHWAŁA NR LXXIII/373/18 RADY GMINY LUBOCHNIA z dnia 12 października 2018 r. w sprawie zmiany liczby drzew wchodzących w
Bardziej szczegółowoOCENA DENDROLOGICZNA DRZEW
OCENA DENDROLOGICZNA DRZEW ROSNĄCYCH NA TERENIE DZIAŁKI NR 522/2 W OBRĘBIE 9 STANOWIĄCEJ TEREN GIMNAZJUM NR 2 W SŁUPSKU ul. JANA SOBIESKIEGO 3 76-200 SŁUPSK dla zadania pn. Remont i wyposażenie boiska
Bardziej szczegółowoZagadnienia. Ekologii Lasu 2015/2016
Zagadnienia z Ekologii Lasu 2015/2016 Spis ważniejszych zagadnień w ramach przedmiotu (rozszerzonego) EKOLOGIA LASU 1. EKOLOGIA OGÓLNA (wybrane zagadnienia) - Podstawowe pojęcia (ich znaczenie i wzajemne
Bardziej szczegółowoKarty informacyjne do standardów ochrony drzew w inwestycjach Wrocławia
NR 9 Fot. Zarząd Zieleni m.st. Warszawy Należy zabezpieczyć korzenie w strefie ochrony drzew (SOD) podczas prac rozbiórkowych, korytowania pod nawierzchnie i wykopów pod budynki. Karta jest jedynie streszczeniem
Bardziej szczegółowoDla szczegółowej inwentaryzacji dendrologicznej drzew i krzewów przy zbiorniku Rutki w Płońsku.
Zawartość opracowania: Inwentaryzacja dendrologiczna i projekt gospodarki drzewostanem I. Opis techniczny II. Inwentaryzacja szczegółowa drzew i krzewów III. Opracowanie graficzne IV. Opis zabiegów pielęgnacyjnych
Bardziej szczegółowoDrzewa w niebezpieczeństwie Uszkodzenia drzew przy robotach budowlanych i remontowych w miastach.
Drzewa w niebezpieczeństwie Uszkodzenia drzew przy robotach budowlanych i remontowych w miastach. dr inż. architekt krajobrazu Marzena Suchocka, specjalista w zakresie ochrony drzew na terenach budowy.
Bardziej szczegółowoWykaz drzew do wycinki - Obszar I Śródmieście (Dzielnice I, II)
Lp. Wykaz drzew do wycinki - Obszar I Śródmieście (Dzielnice I, II) ul. Wietora (Decyzja Prezydenta Miasta Krakowa WS-05.63..206.205.BB z dnia 3.2.205 r.). robinia 98 znikoma korona al. Pokoju (Decyzja
Bardziej szczegółowo1. Co to jest las 3. 2. Pielęgnacja drzewostanu.4. 3. Co nam daje las..5. 4. Zagrożenia lasu..6. 5. Monitoring lasu..7. 6. Ochrona lasu..
1. Co to jest las 3 2. Pielęgnacja drzewostanu.4 3. Co nam daje las..5 4. Zagrożenia lasu..6 5. Monitoring lasu..7 6. Ochrona lasu.. 8 Las jest jednym z najważniejszych z odnawialnych zasobów przyrody,
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 7 listopada 2013 r. Poz
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO Warszawa, dnia 7 listopada 2013 r. Poz. 11573 UCHWAŁA Nr XXXV/650/2013 RADY MIASTA SIEDLCE z dnia 25 października 2013 r. zmieniająca uchwałę Nr IX/117/99 Rady
Bardziej szczegółowoDom.pl Rany zgorzelinowe i pionowe pęknięcia na pniach. Jak radzić sobie z uszkodzeniami drzew owocowych?
Dom.pl Rany zgorzelinowe i pionowe pęknięcia na pniach. Jak radzić sobie z uszkodzeni https://www.dom.pl/rany-zgorzelinowe-i-pionowe-pekniecia-na-pniach-jak-radzic-sobie-z-uszkodzeni a Rany zgorzelinowe
Bardziej szczegółowoOCHRONA DRZEW W KONTEKŚCIE JAKOŚCI ŻYCIA W MIEŚCIE
konferencja ZIELEŃ MIEJSKA KATOWICE 2013 13-14 czerwca 2013 r. OCHRONA DRZEW W KONTEKŚCIE JAKOŚCI ŻYCIA W MIEŚCIE JAKOŚĆ ŻYCIA A TERENY ZIELENI (DRZEWOSTAN) MIASTO ZDROWE I ZRÓWNOWAŻONE TERENY ZIELENI
Bardziej szczegółowoWPŁYW ZMIANY WARUNKÓW SIEDLISKOWYCH NA STAN DRZEWOSTANU NA TERENACH INWESTYCJI
Wpływ zmiany warunków siedliskowych na stan drzewostanu na terenach inwestycji Człowiek i Środowisko 35 (1-2) 2011, s. 73-91 Marzena Suchocka WPŁYW ZMIANY WARUNKÓW SIEDLISKOWYCH NA STAN DRZEWOSTANU NA
Bardziej szczegółowoSZCZEGÓŁOWY OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA
SZCZEGÓŁOWY OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA Załącznik nr 9 do SIWZ Nazwa postępowania: Wykonanie prac pielęgnacyjnych zieleni - drzew i krzewów na terenie nieruchomości zarządzanych przez PGM sp. z o.o. w Słupsku
Bardziej szczegółowoINWENTARYZACJA DENDROLOGICZNA w obrębie Mostu Żernickiego przy ul. Żernickiej we Wrocławiu. ZAMAWIAJĄCY Firma Inżynierska GF - MOSTY Grzegorz Frej,
Autor: SELVA Pracownia Architektury Krajobrazu Sebastian Koziarzewski, ul. Szwedzka 3/11, 54-401 Wrocław. Adres: ul. Żernicka, Wrocław Selva Pracownia Architektury Krajobrazu www.selvawroc.pl Wrocław,
Bardziej szczegółowoKarty informacyjne do standardów ochrony drzew w inwestycjach Wrocławia
Ochrona gleby przed zagęszczeniem (tymczasowe drogi technologiczne) Karta jest jedynie streszczeniem zagadnienia. Nie należy polegać tylko na tych ogólnych zaleceniach. Wątpliwości oraz odstąpienie od
Bardziej szczegółowoSpis treści. 1. OPIS TECHNICZNY.. str. 2 1.1. PRZEDMIOT OPRACOWANIA. str. 2 1.2. ZAKRES OPRACOWANIA str. 2 1.3. TABELE... str. 4. 2. RYSUNKI. str.
Spis treści 1. OPIS TECHNICZNY.. str. 2 1.1. PRZEDMIOT OPRACOWANIA. str. 2 1.2. ZAKRES OPRACOWANIA str. 2 1.3. TABELE.... str. 4 2. RYSUNKI. str. 378 2.1. SPIS RYSUNKÓW. str. 378 Strona 1 1. OPIS TECHNICZNY
Bardziej szczegółowoZAPYTANIE OFERTOWE. Rajgród, dnia 23.02.2015 r. DRZ.230.05.2015
DRZ.230.05.2015 Rajgród, dnia 23.02.2015 r. Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Rajgrodzie ul. Warszawska 2A 19-206 Rajgród ZAPYTANIE OFERTOWE W oparciu o art. 4 pkt 8 ustawy z dnia 29 stycznia
Bardziej szczegółowoEkspertyza dendrologiczna wybranych drzew metodą VTA rosnących w 14 km pasie drogowym drogi Gamerki Wielkie - Jonkowo
Ekspertyza dendrologiczna wybranych drzew metodą VTA rosnących w 14 km pasie drogowym drogi Gamerki Wielkie - Jonkowo Autor: dr inż. Marzena Suchocka Warszawa, październik 2015 1 Spis treści 1. Wprowadzenie...
Bardziej szczegółowoProjekt modernizacji zieleńca przy ul. Jesionowej w Inowrocławiu
Projekt modernizacji zieleńca przy ul. Jesionowej w Inowrocławiu ul. Jesionowa, 88-100 Inowrocław K o n c e p c j a z a g o s p o d a r o w a n i a t e r e n u w r a z z d o b o r e m s z a t y r o ś l
Bardziej szczegółowoZasoby leśne Polski funkcje lasów / zadrzewień
Zasoby leśne Polski funkcje lasów / zadrzewień czym jest las? Las (biocenoza leśna) kompleks roślinności swoistej dla danego regionu geograficznego, charakteryzujący się dużym udziałem drzew rosnących
Bardziej szczegółowoDrzewa iglaste i liściaste
Drzewa iglaste i liściaste 1. Cele lekcji a) Wiadomości Uczeń zna: budowę drzewa, nazwy drzew liściastych, nazwy drzew iglastych. b) Umiejętności Uczeń rozpoznaje: drzewa liściaste, drzewa iglaste, rodzaje
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 22 listopada 2017 r. Poz ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W WARSZAWIE. z dnia 13 listopada 2017 r.
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO Warszawa, dnia 22 listopada 2017 r. Poz. 10646 ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W WARSZAWIE zmieniające zarządzenie w sprawie ustanowienia
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI CZĘŚĆ OPISOWA
SPIS TREŚCI CZĘŚĆ OPISOWA 1. Podstawa opracowania. - 2 2. Ogólna charakterystyka terenu. - 2 3. Inwentaryzacja ogólna zieleni istniejącej. - 2 4. Gospodarka istniejącą zielenią. - 4 5. Technologia prac.
Bardziej szczegółowoSprawozdanie z realizacji zadania pn. Zastosowanie nasadzeń rodzimych i użytkowych gatunków roślin w miejscach publicznych Gminy Smołdzino
Sprawozdanie z realizacji zadania pn. Zastosowanie nasadzeń rodzimych i użytkowych gatunków roślin w miejscach publicznych Gminy Smołdzino Przedmiotem realizacji zadania było przeprowadzenie rewitalizacji
Bardziej szczegółowoZ8. Inwentaryzacja zieleni
Z8. Inwentaryzacja zieleni Nr. inwent Gatunek drzewa Nazwa łacińska Wysokość drzewa w m, /powierzchni a zakrzaczeń w m2 lub mb/ Obwód pnia w cm Rozpiętość korony w m Uwagi 1. Wierzba biała Salix alba L.
Bardziej szczegółowoSprawdzian wiedzy dla uczniów klas szkół gimnazjalnych. (klucz dla nauczyciela).
Multimedialny program Poznajemy nasze drzewa i krzewy stworzono w ramach ogólnopolskiego projektu edukacyjnego Bioróżnorodność poznaj by zachować realizowanego przez Centrum Informacji i Edukacji Ekologicznej
Bardziej szczegółowoEkspertyza. Stan 14 drzew pomników przyrody na terenie Podkowy Leśnej
Warszawa 20.10.2014 Prof. dr hab. inż. Marek Siewniak Ekspertyza Stan 14 drzew pomników przyrody na terenie Podkowy Leśnej Ekspertyzę wykonano na podstawie umowy Nr GM.171.2014 UM Podkowa Leśna z dn. 24.09.2014.
Bardziej szczegółowoUPROSZCZONA KONCEPCJA
UPROSZCZONA KONCEPCJA dotycząca WYKONANIA PRAC Z ZAKRESU ZAZIELENIENIA TERENÓW WOKÓŁ BOISKA ORLIK 2012 przy Liceum Ogólnokształcącym im. Jana Pawła II, ul. Komisji Edukacji Narodowej 6, 98-220 Zduńska
Bardziej szczegółowoSpis inwentaryzacyjny roślin do usunięcia
Spis inwentaryzacyjny roślin do usunięcia L.p. Nr drzewa Gatunek drzewa lub krzewu Obwód pnia w centymetrach 1 1 Sosna zwyczajna 1 2 2 Sosna zwyczajna 122 3 3 Klon jawor 22, 4 4 Klon jawor 22, 22,25, 32,
Bardziej szczegółowoOPERAT DENDROLOGICZNY
ZAKŁAD PROJEKTOWY Umowa NZU.3633.2.146.ZS10.2014 HAL SAN ul. Przyjaźni 4E/3 53-030 Wrocław OBIEKT ADRES OBIEKTU STADIUM INWESTOR Przyłącza wodociągowe i kanalizacji sanitarnej Ul. Wilanowska we Wrocławiu
Bardziej szczegółowoZAWARTOSĆ OPRACOWANIA
ZAWARTOSĆ OPRACOWANIA Tom I Tom II Tom III Tom IV Tom V Projekt Zagospodarowania Terenu Projekt budowlano-wykonawczy branża drogowa Projekt budowlano-wykonawczy branża sanitarna Inwentaryzacja zieleni
Bardziej szczegółowoPROJEKT pielęgnacji istniejącego drzewostanu
PROJEKT pielęgnacji istniejącego drzewostanu w ramach projektu Ogród dwóch brzegów 2013-2015. Rewitalizacja przestrzeni i obiektów Cieszyńskiej Wenecji Inwestor: Gmina Cieszyn, Rynek 1, 43-400 Cieszyn
Bardziej szczegółowoMIEJSCA, W KTÓRYCH ZNAJDZIESZ DRZEWA PAULOWNI
OXYTREE PREZENTACJA MIEJSCA, W KTÓRYCH ZNAJDZIESZ DRZEWA PAULOWNI Miejsce pochodzenia: Azja Południowo-Wschodnia. Drzewa z rodzaju Paulowni możemy spotkać na wszystkich pięciu kontynentach zamieszkanych
Bardziej szczegółowoZdjęcia drzew zinwentaryzowanych (wybrane): Zd.1 pogladowy (drzewa nr ew. 4-7) w tym obumarłe
Zdjęcia drzew zinwentaryzowanych (wybrane): Zd.1 pogladowy (drzewa nr ew. 4-7) w tym obumarłe Zd.2 Widok strzały pnia z uszkodzeniem mechanicznym (drzewo nr ew. 2) Zd.3 Widok strzały pnia z uszkodzeniem
Bardziej szczegółowoD PIELĘGNACJA DRZEW
SZCZEGÓŁOWE SPECYFIKACJE TECHNICZNE D - 01.02.10 PIELĘGNACJA DRZEW 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot SST Przedmiotem niniejszej szczegółowej specyfikacji technicznej (SST) są wymagania dotyczące wykonania i odbioru
Bardziej szczegółowoObwód. 11. Acer platanoides klon pospolity 11 1,5 3 A
Obwód Ø pnia w korony Wysokość L.p. Nazwa łacińska Nazwa polska cm w m w m Uwagi stan zachowania DECYZJ 1. cer saccharinum klon srebrzysty 129 7 10 2. Ulmus leavis wiąz szypułkowy 87 3 8 3. Ulmus leavis
Bardziej szczegółowoSZCZEPIONKI MIKORYZOWE W ARCHITEKTURZE KRAJOBRAZU
SZCZEPIONKI MIKORYZOWE W ARCHITEKTURZE KRAJOBRAZU Czyli jak powstają i do czego służą szczepionki mikoryzowe ik zż żywejj grzybni b i proponowane przez firmę MYKOFLOR Na początku był LAS. Od 400 milinów
Bardziej szczegółowoMarzena Suchocka, Maciej Kolendowicz STREFY OCHRONNE DRZEW NA TERENACH PRAC BUDOWLANYCH
Strefy ochronne drzew na terenach prac budowlanych Człowiek i Środowisko 32 (3-4) 2008, s. 109-122 Marzena Suchocka, Maciej Kolendowicz STREFY OCHRONNE DRZEW NA TERENACH PRAC BUDOWLANYCH ABSTRAKT Drzewa
Bardziej szczegółowoKarty informacyjne do standardów ochrony drzew w inwestycjach Wrocławia
Ochrona korzeni w SOD Karta jest jedynie streszczeniem zagadnienia. Nie należy polegać tylko na tych ogólnych zaleceniach. Wątpliwości oraz odstąpienie od zaleceń należy zgłaszać do Inspektora Nadzoru
Bardziej szczegółowo