Wymagania edukacyjne WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE klasa II gimnazjum

Transkrypt

1 Wymagania edukacyjne WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE klasa II gimnazjum Przedstawione niżej wymagania edukacyjne zostały opracowane na podstawie obowiązującej podstawy programowej. Poszczególnym poziomom wymagań zostały przyporządkowane następujące oceny: poziom ocena niedostateczny konieczny dopuszczający podstawowy dostateczny rozszerzający dobry dopełniający bardzo dobry wykraczający celujący Szczegółowo opracowano wymagania dla poziomów od koniecznego do dopełniającego, a więc dla ocen od dopuszczającej do bardzo dobrej. Uznano, że ocena niedostateczna i celująca są graniczne, ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie spełni wymagań koniecznych, natomiast ocenę celującą uczeń, który wykaże się wiedzą, umiejętnościami i postawą znacznie wykraczającymi ponad poziom wymagań dopełniających. Przy formułowaniu kryteriów dla poszczególnych poziomów wymagań uwzględniono następującą zasadę: wyższy poziom osiągnięć zawiera wszystkie wymagania z niższego poziomu, a ponadto poszerza je i pogłębia. Wiedza o społeczeństwie zawiera również elementy wychowawcze, w tym wymagania dotyczące postaw i przekonań. Chodzi tu m.in. o pogłębianie świadomości patriotycznej czy kształtowanie poczucia bycia obywatelem. Sposób ich oceny powinien być możliwie zobiektywizowany, to znaczy powinien uwzględniać przede wszystkim zdobycie umiejętności merytorycznego przedstawiania i uzasadniania poglądów i postaw. Warto ponadto wziąć pod uwagę następujące elementy: aktywność podczas lekcji, umiejętność współpracy z innymi, uczestnictwo w dyskusjach, systematyczność, obowiązkowość, odpowiedzialność za podjęte zadania, udział w konkursach, a także pracę społeczną na rzecz grupy, np. w Samorządzie Uczniowskim. 1

2 Tematyka zajęć 1. Moja szkoła - wyjaśnia, czym jest statut szkoły - wymienia podstawowe prawa i obowiązki ucznia 2. Samorząd Uczniowski - szkoła demokracji 3. Kampania wyborcza do władz Samorządu Uczniowskiego 4. Człowiek - istota społeczna 5. Grupy społeczne i ich rodzaje Wymagania na poszczególne oceny dopuszczający dostateczny dobry bardzo dobry celujący Dział Życie szkoły - omawia strukturę władz - określa zadania - podaje sposoby szkoły poszczególnych organów władz aktywnego uczestniczenia działań szkoły w życiu szkoły samorządu uczniowskiego - przedstawia historię swojej - zna zakres uprawnień i formy działania SU, - zna procedurę wyborów do samorządu - potrafi określić, co powinna zawierać ordynacja wyborcza do władz Samorządu Uczniowskiego - tłumaczy, co to znaczy, że człowiek jest istotą społeczną - wylicza pełnione przez siebie role społeczne - wyjaśnia, czym jest zbiorowość, a czym grupa społeczna - podaje nazwy grup społecznych, do których należy - wymienia funkcje - potrafi wymienić cechy, jakimi powinny się charakteryzować osoby pełniące funkcje w Samorządzie Uczniowskim - umiejętnie wskazuje obszary działań SU na terenie swojej szkoły - zna zasady pracy w grupie - umie przygotować w zespole kampanię wyborczą na rzecz swojego kandydata szkoły i biografię jej patrona - umie określić miejsce Samorządu Uczniowskiego w życiu szkoły - zna procedury postępowania w sprawach reprezentowanych przez Samorząd - rozumie znaczenie czynnego udziału w wyborach do Samorządu Dział Człowiek w społeczeństwie socjalizacja - wyjaśnia, co decyduje o - wymienia role społeczne, dobrych relacjach z innymi jakie może odgrywać człowiek ludźmi - określa, w jakich sytuacjach człowiek może utracić swoją indywidualność, na podstawie tekstu źródłowego - określa rolę kontaktów - wymienia korzyści płynące i więzi z innymi ludźmi z przynależności do różnych w życiu człowieka grup społecznych - przedstawia podział grup - dostrzega wpływ grupy społecznych na jednostkę - charakteryzuje współczesny model rodziny 2 - potrafi przytoczyć przykłady demokracji z lekcji na poziomie II etapu edukacyjnego - umiejętnie kategoryzuje obszary działań SU na terenie szkoły - potrafi wyjaśnić, dlaczego Samorząd Uczniowski jest uznawany za szkołę demokracji - odpowiednio argumentuje obrane przez siebie stanowisko - wskazuje czynniki sprzyjające socjalizacji i ją ograniczające - omawia hierarchię grupy - przedstawia cechy, jakie powinien mieć przywódca grupy - tłumaczy, na czym polega wartość i rola rodziny oraz specyfika - omawia wybrany problem swojej społeczności szkolnej i wskazuje sposoby jego rozwiązania - poprawnie wskazuje przykłady, w których SU może zająć określone stanowisko w sprawach istotnych dla uczniów - przedstawia argumenty przemawiające za udziałem w wyborach - wymienia przyczyny konfliktu ról społecznych rodzina niepełna, rodzina przybrana, rodzina zastępcza

3 rodziny więzi rodzinnych 6. Sprawne komunikowanie się 7. Środki masowego przekazu Opinia publiczna 8. Społeczeństwo jako szczególny rodzaj zbiorowości konflikt, negocjacje, kompromis sytuacji konfliktowych w codziennym życiu opinia publiczna, mass media, cenzura - wymienia funkcje mass mediów społeczność, społeczność lokalna - tłumaczy, czym są potrzeby - wskazuje potrzeby niższego i wyższego rzędu - wymienia różne typy zachowań i postaw w sytuacjach konfliktowych - wskazuje sposoby rozwiązywania konfliktów konflikt pokoleń, na podstawie tekstu źródłowego - wyjaśnia termin czwarta władza - opisuje funkcje mass mediów - określa najczęstsze przyczyny konfliktów we współczesnym świecie - wskazuje problemy, z którymi najczęściej wiąże się konflikt pokoleń, na podstawie tekstu źródłowego - wymienia nazwy ośrodków badania opinii publicznej - rozróżnia i charakteryzuje rodzaje cenzury - korzysta z różnych źródeł informacji Dział Naród i państwo - wymienia elementy - wymienia korzyści płynące składające się na tradycję z życia w społeczności lokalną swojego miejsca zamieszkania stowarzyszeń i organizacji - podaje informacje na temat lokalnych swojej najbliższej okolicy - charakteryzuje działalność - wymienia różne sposoby lokalnego stowarzyszenia, realizacji tej samej potrzeby na podstawie tekstu źródłowego - przedstawia hierarchię potrzeb według A. Maslowa - podaje negatywne skutki różnych zachowań w sytuacjach konfliktowych - podaje sposoby przeprowadzania badań opinii publicznej - wyjaśnia wpływ mass mediów oraz opinii publicznej na działalność władz i zachowania społeczne - określa zadania lokalnych stowarzyszeń i organizacji - omawia problemy występujące w społeczności lokalnej - symuluje prowadzenie mediacji pomiędzy zwaśnionymi stronami - dostrzega wady i zalety różnych metod badania opinii publicznej - rozumie i wyjaśnia problem manipulowania społeczeństwem za pomocą wyników badań oraz odpowiednio formułowanych informacji - inicjuje działania mające na celu rozwiązanie lokalnych problemów 3

4 9. Naród, symbole narodowe Ojczyzna i patriotyzm 10. Mój naród a inne narody Mniejszości narodowe naród - wymienia polskie symbole narodowe ojczyzna, patriotyzm - przedstawia obowiązki obywateli wobec ojczyzny mniejszości narodowe, mniejszości etniczne - wymienia mniejszości narodowe i etniczne mieszkające w Polsce tożsamość narodowa, dziedzictwo narodowe - podaje daty polskich świąt narodowych - omawia czynniki sprzyjające kształtowaniu się narodów patriotyzm lokalny - wymienia rodzaje patriotyzmu, na podstawie tekstu źródłowego - charakteryzuje różne postawy patriotyczne nacjonalizm, szowinizm i kosmopolityzm - określa, czym jest stereotyp i wymienia jego cechy - podaje podstawowe prawa mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce - uzasadnia konieczność poszanowania odrębności kulturowej mniejszości narodowych - wskazuje największe skupiska Polonii na świecie polskiego dziedzictwa narodowego - określa rolę symboli narodowych - wskazuje różnice pomiędzy patriotyzmem a nacjonalizmem i szowinizmem - omawia prawa mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce - wskazuje na mapie państwo, w którym znajduje się największe skupisko Polonii - podaje czynniki wpływające na kształtowanie poczucia odrębności kulturowej, na podstawie tekstu źródłowego - przedstawia etapy powstawania narodu polskiego - wyjaśnia, dlaczego utrata niepodległości i okres zaborów wpłynęły na kształtowanie świadomości narodowej Polaków - charakteryzuje współczesne formy patriotyzmu - wskazuje więzi łączące Polonię z państwem i narodem polskim - wymienia dziedziny aktywności Polonii - omawia pozytywne i negatywne skutki emigracji Polaków - wymienia zalety uczestnictwa w tworzeniu kultury narodowej - omawia dobre oraz złe strony wielonarodowości - wyjaśnia znaczenie stereotypu w odniesieniu do narodów pozytywnych stereotypów narodowych - ocenia stosunek Polaków do mniejszości narodowych 4

5 11. Państwo jako forma organizacji społeczeństwa Formy ustrojowe państw we współczesnym świecie 12. Geneza demokracji, jej zasady i formy 13. Społeczeństwo obywatelskie społeczeństwo - wymienia klasy społeczne państwo - przyporządkowuje Polskę do właściwego rodzaju państwa - wymienia cechy państwa - charakteryzuje ustroje: demokratyczny, autorytarny i totalitarny - wskazuje różnice między monarchią a republiką - wyjaśnia istotę demokracji - wymienia prawa i wolności obywatelskie w państwie demokratycznym - wymienia zalety i wady ustroju demokratycznego obywatelstwo - wymienia prawa - podaje nazwy trzech państw federacyjnych i unitarnych - określa funkcje państwa - rozróżnia pojęcia obywatelstwo i narodowość - wymienia nazwy dwóch państw demokratycznych, autorytarnych i totalitarnych - podaje nazwy dwóch monarchii i republik - opisuje, na czym polegają mechanizmy wpajania społeczeństwu określonej ideologii, na podstawie tekstu źródłowego - odróżnia demokrację bezpośrednią od pośredniej zastosowania różnych form demokracji bezpośredniej i pośredniej - tłumaczy, czym jest kultura polityczna, na podstawie tekstu źródłowego - uczestniczy w dyskusji na temat stosowania zasad demokratycznych w życiu codziennym demokracja większościowa i demokracja konstytucyjna - wyjaśnia, na czym polegają działania dla dobra państwa Dział istota społeczeństwa obywatelskiego - charakteryzuje klasy i warstwy społeczne - wymienia korzyści wynikające z obecności w społeczeństwie klasy średniej, na podstawie tekstu źródłowego - omawia cechy państwa - opisuje wewnętrzne i zewnętrzne funkcje państwa repatriacja - charakteryzuje rolę obywateli w państwie demokratycznym, autorytarnym i totalitarnym - wyjaśnia, w jaki sposób państwo demokratyczne dba o dobro obywateli - wymienia przykłady praw przysługujących obywatelom w krajach demokratycznych - omawia zagrożenia, które wiążą się z demokracją większościową Aktywność obywatelska - wymienia cechy, którymi powinny charakteryzować się osoby chcące brać aktywny - wskazuje na mapie państwa federacyjne i unitarne - przedstawia sposoby uzyskania obywatelstwa polskiego - opisuje sposoby powstawania trzech typów ustrojów politycznych - wyjaśnia genezę różnych form rządów - wskazuje na mapie państwa demokratyczne, autorytarne i totalitarne - odszukuje na mapie monarchie i republiki - tłumaczy, na czym polegają różne rodzaje demokracji - uzasadnia wyższość demokracji nad innymi ustrojami politycznymi - rozróżnia pojęcia dobro państwa i dobro partii - wymienia cechy charakteru i osobowości, którymi powinien się odznaczać dobry polityk weto ludowe, strajk pracowniczy, organizacja - ocenia relacje państwo obywatel - rozpoznaje przywódców najważniejszych państw współczesnych indoktrynacja, pucz, system prezydencki, parlamentarny i mieszany - ocenia znaczenie kultury politycznej dla funkcjonowania państwa demokratycznego - przedstawia swoją opinię na temat polskiej demokracji - wskazuje sposoby rozwiązań problemów lokalnych 5

6 14. Formy życia publicznego Organizacje pozarządowe 15. Rola związków zawodowych w państwie 16. Partie polityczne i systemy partyjne i obowiązki obywatela Polski - omawia cechy charakteryzujące dobrego obywatela - rozróżnia trzy sektory życia społecznego wolontariat organizacja pozarządowa - zna i rozumie pojęcia: związek zawodowy, strajk - umie określić, jakie są podstawowe zadania i możliwości działania związków zawodowych partia polityczna - podaje nazwy partii politycznych istniejących w Polsce - przedstawia formy udziału obywateli w życiu publicznym - rozróżnia formy społecznego protestu - wskazuje różnice między działalnością fundacji i stowarzyszenia - omawia zadania organizacji pozarządowych - wymienia nazwy największych centrali związkowych w Polsce - posiada wiedzę dotyczącą znaczenia działalności NSZZ Solidarność na rzecz zmian ustrojowych po 1989 roku - omawia funkcje partii politycznych - określa typy systemów partyjnych - wymienia nazwy krajów, w których obowiązują poszczególne systemy partyjne - charakteryzuje typy partii politycznych - na podstawie tekstu źródłowego wskazuje cechy ideologii konserwatywnej Dział udział w życiu społecznym, na podstawie tekstu źródłowego - uzasadnia konieczność udziału obywateli w życiu publicznym - przedstawia zasady wolontariatu - tłumaczy, jaką rolę odgrywają w społeczeństwie organizacje non profit, na podstawie tekstu źródłowego - zna zasady podpisywania układu zbiorowego z pracodawcami w sprawie warunków pracy i płacy - skutecznie wskazuje przykłady uprawnień związków zawodowych w odniesieniu di konkretnych sytuacji - określa rolę partii politycznych we współczesnym świecie - opisuje procedury zakładania partii i podstawy jej działania - na podstawie tekstu źródłowego omawia tezę o częstej niejednoznaczności podziału na lewicę i prawicę w Polsce Ustrój Rzeczypospolitej Polskiej pożytku publicznego - uczestniczy w dyskusji dotyczącej wpływu obywateli na sprawy ważne dla całego państwa organizacji non profit działających w najbliższej okolicy - potrafi wskazać, jaki wpływ na warunki pracy może mieć działalność związków zawodowych aktualnych działań podejmowanych przez związki na terenie kraju - wskazuje zalety i wady poszczególnych typów systemów partyjnych - charakteryzuje polską scenę polityczną - odszukuje informacje o programach partii politycznych istniejących w Polsce i ogólnokrajowych z wykorzystaniem różnych form inicjatywy obywatelskiej - prowadzi dyskusję dotyczącą wpływu obywateli na sprawy ważne dla całego państwa - wskazuje korzyści wynikające z pracy wolontariuszy dla obywatela i społeczeństwa - potrafi ocenić rolę związków zawodowych w państwie demokratycznym - uzasadnia, jaki model finansowania partii politycznych jest najkorzystniejszy - ocenia jakość proponowanych przez partie polityczne haseł programowych 6

7 17. Rzeczpospolita Polska jako demokracja konstytucyjna 18. Władza ustawodawcza RP, czyli kto tworzy prawo 19. Władza wykonawcza, czyli kto rządzi konstytucja, suwerenność narodu - omawia różnicę między prawami a obowiązkami konstytucyjnymi - wymienia podstawowe prawa obywatelskie Polaków - określa obowiązki obywatelskie Polaków immunitet - opisuje rolę parlamentu w koncepcji trójpodziału władzy - określa funkcje sejmu i senatu - wymienia warunki, które musi spełnić kandydat na posła lub senatora - opisuje rolę władzy wykonawczej w koncepcji trójpodziału władzy - podaje imię i nazwisko preambuła, trójpodział władzy, państwo prawa, decentralizacja władzy - odszukuje w Konstytucji III RP rozdziały, w których zawarte są podstawowe zasady ustroju oraz wolności, prawa i obowiązki obywateli - na podstawie tekstu źródłowego podaje prawa dzieci zapisane w Konstytucji III RP próg wyborczy, Zgromadzenie Narodowe, inicjatywa ustawodawcza, ordynacja wyborcza, wotum zaufania, wotum nieufności - omawia funkcjonowanie polskiego parlamentu - przedstawia kwestie związane z zasadami wyborczymi proces ustawodawczy - wylicza uprawnienia sejmu i senatu w Polsce - charakteryzuje poszczególne etapy procesu ustawodawczego - wymienia podstawowe kompetencje Prezydenta RP i Rady Ministrów - przedstawia procedury wyboru Prezydenta RP i Rady - wyjaśnia znaczenie naczelnych zasad konstytucyjnych dla określenia ustroju państwa - omawia znaczenie praw i obowiązków wynikających z Konstytucji III RP - wymienia przykłady sytuacji, w których doszło do naruszenia praw obywateli - klasyfikuje prawa (osobiste, polityczne, ekonomiczne, socjalne i kulturalne) i podaje przykłady - wymienia podmioty, którym przysługuje inicjatywa ustawodawcza - opisuje, na czym polega praca parlamentarzysty - odszukuje w źródłach dodatkowe informacje na temat regulaminu pracy sejmu i senatu - interpretuje wybrane fragmenty Konstytucji III RP dymisja, Rada Gabinetowa, kontrasygnata, ratyfikacja - wymienia imiona i nazwiska wszystkich - uzasadnia znaczenie nadrzędności konstytucji nad innymi aktami prawnymi - interpretuje wybrane fragmenty Konstytucji III RP - przedstawia genezę polskiego parlamentaryzmu - ocenia pracę wybranego parlamentarzysty - określa rolę Prezydenta RP i Trybunału Konstytucyjnego w procesie ustawodawczym - aktywnie uczestniczy w symulacji procesu ustawodawczego - wymienia i rozróżnia funkcje sejmu i senatu - opisuje procedury odwołania Prezydenta RP i Rady Ministrów - porównuje kompetencje Prezydenta RP - ocenia jakość Konstytucji i prawa stanowionego w Polsce - porównuje Konstytucję III RP z rozwiązaniami ustrojowymi innych państw - ocenia jakość prawa stanowionego przez polski sejm i senat - opisuje na podstawie ilustracji lub schematu salę posiedzeń sejmu - w czasie symulacji procesu ustawodawczego występuje z inicjatywą ustawodawczą i umiejętnie ją argumentuje - orientuje się w bieżących wydarzeniach związanych z funkcjonowaniem parlamentu - wyjaśnia zasadność tworzenia tzw. gabinetów cieni - prawidłowo interpretuje skutki 7

8 20. Organy kontroli i ochrony prawa Władza sądownicza 21. Samorządy i ich znaczenie 22. Gmina wspólnotą mieszkańców obecnego Prezydenta RP oraz aktualnego Prezesa Rady Ministrów prawo - charakteryzuje specyfikę władzy sądowniczej w koncepcji trójpodziału władzy - opisuje rolę sędziego w sprawowaniu władzy sądowniczej - uzasadnia konieczność niezawisłości władzy sądowniczej - podaje nazwy organów władzy, do których społeczeństwo wybiera swoich przedstawicieli - wskazuje obowiązki urzędników służby cywilnej - przedstawia ideę samorządności - tłumaczy, na czym polega zasada pomocniczości - wymienia typy gmin - charakteryzuje specyfikę poszczególnych typów gmin - wyjaśnia, w jaki sposób Ministrów adwokat, radca prawny - wymienia rodzaje sądów i trybunałów w Polsce zasada niezawisłości sędziów - rozróżnia specyfikę pracy prokuratury i policji - na podstawie tekstu źródłowego określa wpływ władzy sądowniczej na życie obywateli oraz jej rolę we współczesnym państwie demokratycznym Dział legitymizacja władzy, ordynacja wyborcza - rozróżnia czynne i bierne prawo wyborcze - omawia strukturę administracji publicznej decentralizacja władzy - omawia różnice między uprawnieniami władzy wykonawczej a kompetencjami władzy uchwałodawczej w gminie prezydentów Polski po 1989 r. - interpretuje wybrane fragmenty Konstytucji III RP - wymienia kompetencje poszczególnych organów władzy sądowniczej w Polsce - wyjaśnia, na czym polega zasada instancyjności sądów Samorząd terytorialny - omawia znaczenie udziału obywateli w wyborach - uzasadnia znaczenie apolityczności urzędników służby cywilnej - bierze udział w dyskusji na temat funkcjonowania idealnego urzędu oraz cech idealnego urzędnika - wymienia rodzaje samorządów w Polsce - opisuje sposób wyboru kandydatów do władz gminnych - wskazuje miejsce urzędowania władz gminy, na z uprawnieniami prezesa Rady Ministrów - ocenia pracę obecnego Prezydenta RP oraz aktualnych członków Rady Ministrów - ocenia działalność sądów, prokuratury i policji w Polsce - podaje nazwy instytucji, do których można się zwrócić w przypadku bycia świadkiem naruszenia prawa - wskazuje różnice między pracownikami służby cywilnej a urzędnikami mianowanymi służby cywilnej - omawia, kto i w jaki sposób nadzoruje samorząd terytorialny - uzasadnia konieczność sprawowania nadzoru nad samorządem terytorialnym - przedstawia własne propozycje inicjatyw, które można by finansować z dochodów gminnych finansowe realizacji różnych przedsięwzięć władzy wykonawczej - wyjaśnia rolę międzynarodowych organów sądowniczych - identyfikuje i objaśnia problemy polskiego wymiaru sprawiedliwości - uzasadnia konieczność niezależności władzy sądowniczej od innych władz - lokalizuje urzędy na terenie swojej gminy, powiatu i województwa oraz określa ich zakres zadań - przedstawia genezę samorządności w Polsce i na świecie - omawia przykłady realizacji zasady pomocniczości - inicjuje działania, które wpłynęłyby na podniesienie jakości życia mieszkańców w jego gminie 8

9 23. Samorząd powiatowy i wojewódzki 24. Pojęcie i geneza praw człowieka Międzynarodowe systemy ochrony praw człowieka obywatele mogą wpływać na decyzje władz gminy - rozpoznaje herb swojej gminy - wymienia typy powiatów - charakteryzuje specyfikę poszczególnych typów powiatów - wyjaśnia, jaka jest rola wojewody spraw urzędowych, które można załatwić na poziomie województwa - rozpoznaje herb powiatu oraz województwa - poprawnie wyjaśnia czym są prawa człowieka - zna najważniejsze, indywidualne prawa jednostki ludzkiej - określa zadania władz gminnych spraw urzędowych, które można załatwić na poziomie gminy - wskazuje źródła gminnych dochodów i wydatków - omawia różnice między uprawnieniami władzy wykonawczej a kompetencjami władzy uchwałodawczej w powiecie - określa zadania władz powiatowych spraw urzędowych, które można załatwić na poziomie powiatu - wymienia różnice między uprawnieniami władzy wykonawczej a kompetencjami władzy uchwałodawczej w województwie - określa zadania samorządu wojewódzkiego - wskazuje cechy praw człowieka - wymienia organizacje pozarządowe chroniące prawa człowieka której terenie mieszka - wymienia imiona i nazwiska osób pełniących najważniejsze funkcje w gminie (burmistrza, przewodniczącego Rady Gminy) - opisuje sposób wyboru kandydatów do władz powiatowych - wskazuje miejsce urzędowania władz powiatu, na którego terenie mieszka - wymienia imiona i nazwiska osób pełniących najważniejsze funkcje w powiecie (starosty, przewodniczącego Rady Powiatu) - opisuje sposób wyboru kandydatów do władz wojewódzkich - wskazuje miejsce urzędowania władz województwa, na którego terenie mieszka - wymienia imiona i nazwiska osób pełniących najważniejsze funkcje w województwie (wojewody, marszałka wojewódzkiego) - wie, jakie dokumenty tworzą uniwersalny system praw człowieka - dokonuje klasyfikacji ww. praw - podaje przykładowe rozwiązania problemów zaistniałych w gminie - ocenia pracę władz swojej gminy - przedstawia własne propozycje inicjatyw, które można by finansować z dochodów powiatowych - podaje przykładowe rozwiązania problemów zaistniałych w powiecie - przedstawia własne propozycje inicjatyw, które można by finansować z dochodów wojewódzkich - podaje przykładowe rozwiązania problemów zaistniałych w województwie - potrafi scharakteryzować międzynarodowe systemy ochrony praw człowieka - wskazuje sposoby pozyskiwania funduszy unijnych na realizację gminnych przedsięwzięć - inicjuje działania, które wpłynęłyby na podniesienie jakości życia mieszkańców w jego powiecie - wskazuje sposoby pozyskiwania funduszy unijnych na realizację przedsięwzięć powiatowych - wyjaśnia symbolikę herbów gminy powiatu oraz województwa - umie przedstawić genezę praw człowieka począwszy od starożytności, aż po czasy współczesne 9

10 25. Przestrzeganie praw człowieka w Polsce a prawa dziecka 26. Umiejętność pisania tzw. dokumentów obywatelskich - poprawnie wymienia nazwy dokumentów regulujących przestrzeganie praw człowieka w Polsce - umie określić ich znaczenie dla obywateli - zna zasady pisania listu w sprawie publicznej - wie, w jakich sytuacjach i do kogo można sformułować ww. list - zna najważniejsze prawa gwarantowane w Konwencji o Prawach Dziecka - potrafi poprawnie zinterpretować ww. prawa - potrafi dostosować odpowiednie elementy wymienionej formy pisemnej do określonej sytuacji - dba o oprawność zapisu pod względem ortograficznym i interpunkcyjnym - potrafi określić znaczenie i rolę instytucji Rzecznika Praw Obywatelskich oraz Rzecznika Praw Dziecka - wymienia kompetencje ww. instytucji - poprawnie rozplanowuje szatę graficzną - stosuje odpowiednie struktury gramatyczne, zapewniające poprawność stylistyczną wypowiedzi - umiejętnie dostosowuje określone przykłady ukazujące naruszanie praw obywatelskich do zadań wyznaczonych dla odpowiednich rzeczników naruszania praw dziecka wraz z metodami ich rozwiązania - samodzielnie formułuje list w określonej sprawie i prezentuje go na forum klasy - prezentuje konkretne przykłady naruszania praw człowieka na świecie, podając sposoby ich rozwiązania przez konkretne organizacje międzynarodowe - przedstawia przykłady listów w sprawie publicznej oraz podaje informacje na temat ich skuteczności w określonych sytuacjach 10