URZĄ D STATYSTYCZNY W BIAŁ YMSTOKU

Transkrypt

1 URZĄ D STATYSTYCZNY W BIAŁ YMSTOKU Opracowania sygnalne Białystok, maj 2014 r. Tel , fax SekretariatUSBST@stat.gov.pl Internet: Województwo podlaskie położone jest w północno-wschodniej części kraju, w geograficznym środku Europy. Region rozciąga się wzdłuż malowniczej Niziny Podlaskiej, sąsiadującej z Pojezierzem Mazurskim i Niziną Mazowiecką. Posiada korzystne położenie względem ważnych szlaków tranzytowych z zachodu na wschód i z południa na północ Europy. Od wschodu graniczy z Białorusią, zaś od północy z Litwą. O atrakcyjności turystycznej Podlasia decydują głównie walory przyrodnicze. Województwo podlaskie to perła polskiej przyrody piękne krajobrazy, czyste powietrze, naturalne środowisko Zielonych Płuc Polski. Cenne kompleksy leśne, unikalna fauna i flora oraz obszary niezmienione działalnością człowieka stanowią niezaprzeczalne skarby regionu. Nie bez znaczenia dla turystycznej atrakcyjności województwa jest również położenie na styku kultur i narodowości. Zachowały się tu także cenne obiekty zabytkowe, świadczące o interesującej historii i bogatej kulturze regionu. UWAGI OGÓLNE Przedmiotem niniejszego opracowania jest baza noclegowa turystyki i jej wykorzystanie w 2013 r. Opracowanie powstało na podstawie wyników stałego badania statystycznego GUS, prowadzonego na formularzach KT-1, z częstotliwością miesięczną. Konieczność dostosowania badań do nowego prawodawstwa Unijnego spowodowało rozszerzenie zakresu podmiotowego bazy noclegowej. Od 2010 r., oprócz obiektów zbiorowego zakwaterowania, badaniem objęto również obiekty indywidualnego zakwaterowania posiadające co najmniej 10 miejsc noclegowych (kwatery prywatne/pokoje gościnne i kwatery agroturystyczne). W tegorocznej edycji opracowania po raz pierwszy zaprezentowano łącznie wyżej wymienione obiekty zbiorowego i indywidualnego zakwaterowania. Dane za 2012 r. podano w warunkach porównywalnych. W sporządzanych sprawozdaniach jednostki podają: dokładną lokalizację, rodzaj obiektu, kategorię obiektu, liczbę pokoi, miejsc noclegowych, placówek gastronomicznych. Ponadto informują o wykorzystaniu obiektu w poszczególnych miesiącach, tj. o liczbie dni działalności obiektu, nominalnej liczbie noclegów lub pokoi, a także liczbie osób korzystających z zakwaterowania oraz liczbie udzielonych noclegów i wynajętych pokoi (z wyodrębnieniem turystów zagranicznych). Zgodnie z metodologią badania, pojęcie turysta, o którym mowa w opracowaniu, oznacza osobę podróżującą do miejsca znajdującego się poza jej zwykłym otoczeniem, na czas nie dłuższy niż 12 kolejnych miesięcy, jeśli podstawowym celem podróży nie jest podjęcie działalności zarobkowej wynagradzanej ze środków pochodzących z odwiedzanego miejsca oraz korzystającą z miejsc zbiorowego lub indywidualnego zakwaterowania w odwiedzanym miejscu przynajmniej przez jedną noc. Z kolei korzystający z noclegów to liczba osób (turystów), które rozpoczęły pobyt, tj. zostały zameldowane w obiekcie w danym miesiącu, przy czym osoby przebywające na przełomie miesięcy są liczone tylko jeden raz.

2 Baza noclegowa Baza noclegowa województwa podlaskiego, według stanu w końcu lipca 2013 r., obejmowała 254 turystyczne obiekty noclegowe, w tym miejsca całoroczne oferowało 181 spośród nich. W omawianym okresie wśród turystycznych obiektów noclegowych funkcjonowały 84 obiekty hotelowe oraz 170 pozostałych obiektów. Na ogólną liczbę obiektów hotelowych składały się: 34 hotele, 2 motele, 9 pensjonatów oraz 39 innych obiektów hotelowych. Tabl. 1. Ogólne dane o turystycznych obiektach noclegowych Rodzaje obiektów Obiekty a Miejsca noclegowe a Korzystający z noclegów ogółem w tym turyści zagraniczni Udzielone noclegi ogółem w tym turystom zagranicznym O g ó ł e m w tym obiekty całoroczne Obiekty hotelowe Hotele Motele Pensjonaty Inne obiekty hotelowe Pozostałe obiekty Domy wycieczkowe Schroniska (łącznie z młodzieżowymi) Ośrodki wczasowe (bez kwater prywatnych) Ośrodki kolonijne Ośrodki szkoleniowo-wypoczynkowe Zespoły ogólnodostępnych domków turystycznych Kempingi Pola biwakowe Hostele Zakłady uzdrowiskowe Pokoje gościnne/kwatery prywatne Kwatery agroturystyczne Inne obiekty niesklasyfikowane a Stan w dniu 31 VII. W porównaniu ze stanem zanotowanym w końcu lipca 2012 r. liczba turystycznych obiektów noclegowych w województwie uległa zwiększeniu o 4,5%, tj. o 11 obiektów (8 obiektów hotelowych i 3 pozostałe obiekty), przy czym stwierdzono różnokierunkowe zmiany w ilości poszczególnych obiektów. Obiekty hotelowe wzbogaciły się o 6 hoteli i 2 pensjonaty. Wśród pozostałych obiektów przybyło 8 kwater 2

3 agroturystycznych i 1 zespół ogólnodostępnych domków turystycznych, ubyły natomiast 4 inne obiekty niesklasyfikowane oraz po 1 domu wycieczkowym i pokoju gościnnym/kwaterze prywatnej. Struktura turystycznych obiektów noclegowych w 2013 r. Stan w dniu 31 VII a Ośrodki kolonijne, kempingi, hostele, zakłady uzdrowiskowe, inne obiekty niesklasyfikowane. W województwie podlaskim obserwuje się nierównomierne rozmieszczenie bazy noclegowej turystyki. Najbardziej rozwiniętą sieć turystycznych obiektów noclegowych posiada północna i wschodnia część regionu. W 2013 r. najwięcej obiektów turystycznych znajdowało się na terenie powiatów: augustowskiego (36), hajnowskiego (32), suwalskiego (28), białostockiego (24), sejneńskiego (19) oraz w mieście Białystok (27). Najmniej obiektów znajdowało się w mieście Łomża (3) oraz w powiatach: zambrowskim (3), kolneńskim (4) i wysokomazowieckim (5). Tabl. 2. Baza noclegowa turystyki i jej wykorzystanie według powiatów Wyszczególnienie Obiekty a Miejsca noclegowe a Korzystający z noclegów Udzielone noclegi Wynajęte pokoje b Stopień wykorzystania pokoi b w % W o j e w ó d z t w o , ,2 Powiaty Augustowski , ,8 Białostocki , ,8 Bielski , ,9 Grajewski , ,2 Hajnowski , ,9 Kolneński , ,2 Łomżyński , ,3 Moniecki , ,7 Sejneński , ,8 Siemiatycki , ,2 a Stan w dniu 31 VII. b Dane dotyczą obiektów hotelowych. 3

4 Tabl.2. Baza noclegowa turystyki i jej wykorzystanie według powiatów (dok.) Wyszczególnienie Obiekty a Miejsca noclegowe a Korzystający z noclegów Udzielone noclegi Wynajęte pokoje b Stopień wykorzystania pokoi b w % Powiaty (dok.) Sokólski , ,0 Suwalski , ,1 Wysokomazowiecki Zambrowski , ,1 Miasta na prawach powiatu Białystok , ,9 Łomża , ,9 Suwałki , ,3 a Stan w dniu 31 VII. b Dane dotyczą obiektów hotelowych. Miejsca noclegowe W dniu 31 lipca 2013 r. turystyczne obiekty noclegowe w województwie podlaskim dysponowały 12,9 tys. miejsc noclegowych, z czego 8,8 tys., tj. 68,0% znajdowało się w obiektach całorocznych. W porównaniu z poprzednim rokiem udział miejsc całorocznych w ogólnej liczbie miejsc noclegowych zmniejszył się o 2,3 p. proc. Przeciętna liczba miejsc noclegowych przypadająca na 1 obiekt wynosiła 51. Najwięcej miejsc noclegowych oferowały hotele 29,8%, inne obiekty hotelowe 12,2%, ośrodki szkoleniowo-wypoczynkowe 10,6%, inne obiekty niesklasyfikowane 9,7%, zespoły ogólnodostępnych domków turystycznych 6,8%, kwatery agroturystyczne 6,6%, schroniska 5,7% i ośrodki wczasowe 4,0%. Najmniejszy odsetek miejsc noclegowych zanotowano w hostelach 0,6%, domach wycieczkowych 0,7%, motelach 0,9%, ośrodkach kolonijnych 1,2% oraz zakładach uzdrowiskowych 1,5%. Struktura miejsc noclegowych w obiektach turystycznych w 2013 r. Stan w dniu 31 VII a Ośrodki kolonijne, kempingi, hostele, zakłady uzdrowiskowe, inne obiekty niesklasyfikowane. 4

5 W porównaniu ze stanem sprzed roku ogólna liczba miejsc noclegowych zwiększyła się o 3,9%, przy czym w przypadku obiektów hotelowych nastąpił wzrost o 9,8%, zaś pozostałych obiektów spadek o 0,5%. W omawianym okresie przybyło miejsc noclegowych w 8 rodzajach obiektów, a najwięcej w pensjonatach (o 52,4%), hotelach (o 21,6%), kwaterach agroturystycznych (o 18,0%), w hostelach i na kempingach (po 16,7%), natomiast w 9 rodzajach obiektów liczba miejsc noclegowych zmniejszyła się, przy czym największy jej spadek odnotowano w domach wycieczkowych (o 47,2%), innych obiektach hotelowych (o 14,8%) oraz innych obiektach niesklasyfikowanych (o 14,3%). Korzystający z noclegów W 2013 r. z turystycznych obiektów noclegowych zlokalizowanych na terenie województwa podlaskiego skorzystało 594,5 tys. turystów, tj. o 11,2% więcej niż przed rokiem. Podobnie jak w roku poprzednim, turyści najchętniej zatrzymywali się w hotelach, które przyjęły 323,7 tys. osób (54,5% ogółu korzystających z noclegów). Duża część spośród nich, bo aż 126,4 tys., tj. 39,0% wybrała hotele trzygwiazdkowe. Na usługi innych obiektów hotelowych zdecydowało się 16,9% turystów korzystających z noclegów w województwie podlaskim, z ośrodków szkoleniowo-wypoczynkowych 3,7%, domów wycieczkowych 3,1%, hosteli 2,5%, pensjonatów 2,4%, zespołów ogólnodostępnych domków turystycznych 1,8%, oraz moteli 1,6%. Inne obiekty niesklasyfikowane, które w czasie niepełnego wykorzystania zgodnie z ich przeznaczeniem pełniły funkcję obiektów noclegowych dla turystów, przyjęły 8,7% ogółu osób korzystających z noclegów. W porównaniu z 2012 r. największy wzrost liczby turystów odnotowano w pensjonatach (o 73,2%) oraz w hostelach (o 33,1%). Znacznie więcej osób niż przed rokiem przyjęły również hotele (o 24,4%), kempingi (o 19,0%), ośrodki kolonijne (o 18,2%), kwatery agroturystyczne (o 12,5%), pola biwakowe (o 6,9%), inne obiekty niesklasyfikowane (o 6,0%) oraz motele (o 3,5%). Największy spadek liczby turystów korzystających z noclegów miał miejsce w ośrodkach wczasowych (o 42,6%), zakładach uzdrowiskowych (o 27,3%), zespołach ogólnodostępnych domków turystycznych (o 21,9%), domach wycieczkowych (o 18,2%), schroniskach (o 17,1%), pokojach gościnnych (o 13,4%) oraz ośrodkach szkoleniowo-wypoczynkowych (o 10,1%). Udzielone noclegi Turystyczne obiekty noclegowe znajdujące się na terenie województwa podlaskiego w 2013 r. udzieliły 1018,6 tys. noclegów, tj. o 3,4% więcej niż przed rokiem. Najwięcej, bo aż 457,9 tys. udzielonych noclegów zanotowano w hotelach (44,9% ogólnej ich liczby), dużo turystów skorzystało też z usług innych obiektów hotelowych, które udzieliły 149,8 tys. noclegów (14,7%). W następnej kolejności pod tym względem uplasowały się: ośrodki szkoleniowo-wypoczynkowe (8,5%), zakłady uzdrowiskowe (3,6%) oraz zespoły ogólnodostępnych domków turystycznych (2,8%) i kwatery agroturystyczne (2,1%). Popularnością cieszyły się również inne obiekty niesklasyfikowane typu internaty, domy studenckie, które w okresie niepełnego ich wykorzystania zgodnie z przeznaczeniem pełniły funkcję obiektów noclegowych dla turystów (9,7% ogółu udzielonych noclegów). 5

6 Struktura udzielonych noclegów w obiektach turystycznych w 2013 r. W stosunku do roku poprzedniego największy (o 46,5%) wzrost liczby udzielonych noclegów stwierdzono w pensjonatach. Ze znacznie większej niż w 2012 r. ilości noclegów turyści skorzystali również w hostelach (o 31,6%), na polach biwakowych (o 23,9%), w hotelach (o 16,3%), na kempingach (o 9,5%) oraz w innych obiektach niesklasyfikowanych (o 9,4%). Do obiektów w których zaobserwowano znaczny spadek liczby udzielonych noclegów należały: zakłady uzdrowiskowe (o 39,3%), zespoły ogólnodostępnych domków turystycznych (o 32,8%), domy wycieczkowe (o 18,4%), pokoje gościnne/kwatery prywatne (o 10,4%), schroniska (o 7,5%), motele (o 6,6%) oraz ośrodki szkoleniowo-wypoczynkowe (o 4,5%). Średni pobyt turysty w obiekcie noclegowym w 2013 r. trwał prawie 2 dni i utrzymał się na poziomie zbliżonym do zanotowanego rok wcześniej. Turyści najdłużej przebywali w zakładach uzdrowiskowych (prawie 15 dni) i w ośrodkach kolonijnych (nieco ponad 10 dni), natomiast najkrócej w domach wycieczkowych oraz hostelach (nieco ponad 1 dzień). Wykorzystanie miejsc noclegowych W 2013 r., przy niewielkim wzroście liczby miejsc noclegowych i jednoczesnym wzroście liczby turystów, nieznacznie zmniejszyło się wykorzystanie miejsc noclegowych w obiektach turystycznych. Stopień ich wykorzystania, mierzony stosunkiem liczby udzielonych noclegów do nominalnej liczby miejsc noclegowych (wyrażony w procentach), ukształtował się na poziomie 29,0% i na przestrzeni omawianego roku zmniejszył się o 0,2 p. proc. Był on zróżnicowany w zależności od rodzaju obiektu. Najwyższy stopień wykorzystania miejsc noclegowych charakteryzował: hostele 68,5%, domy wycieczkowe 54,1%, zakłady uzdrowiskowe 54,0%, hotele 34,4%, pola biwakowe 32,5% oraz ośrodki szkoleniowo-wypoczynkowe 31,0%, a najniższy zanotowano w kwaterach agroturystycznych 9,3%, na kempingach 14,2% i w pokojach gościnnych/kwaterach prywatnych 14,5%. Stopień wykorzystania miejsc noclegowych wyższy niż przeciętny w województwie odnotowano w miastach: Białystok (41,0%), Suwałki (31,5%) i Łomża (29,9%) oraz w powiecie augustowskim (34,7%). Z kolei najniższy poziom tego wskaźnika zaobserwowano powiatach: zambrowskim (4,9%), wysokomazowieckim (12,1%), kolneńskim (15,2%), siemiatyckim (18,6%) oraz suwalskim (19,7%). 6

7 W województwie podlaskim z miejsc noclegowych w obiektach turystycznych w 2013 r. najczęściej korzystano w miesiącach wiosenno-letnich, tj. od maja do sierpnia. Wizytom w celach turystycznych najbardziej sprzyjały lipiec i sierpień, a najmniej styczeń i marzec. Tabl. 3. Stopień wykorzystania miejsc noclegowych w obiektach turystycznych Rodzaje obiektów ogółem miesiące I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII w procentach O g ó ł e m... 29,2 29,0 20,8 22,6 21,7 25,1 31,5 32,0 40,9 40,6 28,4 27,0 23,5 21,0 Hotele... 35,5 34,4 24,3 26,4 26,0 30,0 40,6 41,4 43,0 45,1 38,2 35,1 31,9 27,8 Motele... 30,4 28,5 22,4 25,8 25,1 35,9 30,1 32,7 30,8 38,0 29,4 23,1 22,9 25,5 Pensjonaty... 20,7 21,7 6,1 10,4 9,8 17,2 27,8 24,5 50,6 43,2 21,9 17,4 13,3 13,1 Inne obiekty hotelowe... 23,9 26,2 18,7 19,1 20,9 25,3 30,9 33,3 37,6 37,3 27,7 23,3 21,0 19,0 Domy wycieczkowe... 46,5 54,1 49,0 48,9 47,5 53,4 66,6 57,5 56,0 66,4 68,5 56,2 45,5 40,3 Schroniska (łącznie z młodzieżowymi)... 18,9 22,5 26,8 13,8 22,3 11,6 23,7 16,0 27,1 22,7 18,1 19,2 17,7 17,3 Ośrodki wczasowe (bez kwater prywatnych)... 21,3 24,1 6,7 0,6 1,8 8,4 14,0 28,8 44,1 41,0 8,9 3,3 1,3 0,4 Ośrodki kolonijne... 31,2 32,3 4,8 51,7 51,7 3,3 Ośrodki szkoleniowo- -wypoczynkowe... 32,6 31,0 15,3 20,7 6,2 9,3 28,9 33,4 59,5 60,1 22,5 13,7 7,7 5,8 Zespoły ogólnodostępnych domków turystycznych 31,8 23,5 0,7 3,0 7,4 17,1 47,2 38,3 3,8 7,0 3,8 1,4 Kempingi... 15,4 14,2 7,4 13,2 16,2 17,5 8,2 Pola biwakowe... 26,6 32,5 0,6 56,9 25,7 0,5 Hostele... 59,6 68,5 61,0 66,5 59,5 71,6 66,9 74,2 62,2 71,2 79,2 84,2 65,4 60,6 Zakłady uzdrowiskowe... 86,5 54,0 63,1 66,3 64,0 50,6 54,2 44,6 48,9 47,0 59,2 55,3 46,6 44,6 Pokoje gościnne/kwatery prywatne... 16,2 14,5 6,5 5,6 6,1 10,0 25,1 21,5 19,0 26,7 17,8 11,1 8,0 6,5 Kwatery agroturystyczne... 10,4 9,3 2,4 2,7 1,3 4,6 11,5 10,6 23,5 21,2 7,5 4,1 2,0 4,8 Inne obiekty niesklasyfikowane... 22,6 26,4 19,4 21,9 20,5 24,4 28,5 28,3 33,5 38,1 29,3 26,5 23,1 19,7 Turyści zagraniczni Województwo podlaskie jest coraz chętniej odwiedzane przez obcokrajowców. Świadczy o tym rosnąca liczba gości zagranicznych korzystających z usług bazy noclegowej turystyki zlokalizowanej na terenie regionu. W 2013 r. z noclegów skorzystało 163,9 tys. turystów zagranicznych, tj. o 20,6% więcej niż przed rokiem. Obcokrajowcy stanowili 27,6% wszystkich turystów korzystających z noclegów w obiektach turystycznych znajdujących się w naszym województwie. Najwięcej gości zagranicznych przybyło z krajów europejskich, głównie z Białorusi (49,3% ogólnej liczby). Dość dużą zbiorowość turystów pochodzących z państw członkowskich Unii Europejskiej tworzyli obywatele Estonii (6,3% ogólnej liczby), Niemiec i Litwy (po 5,7%). W stosunkowo niewielkiej grupie obcokrajowców, którzy przybyli z państw pozaeuropejskich, dominowali obywatele krajów azjatyckich, a wśród nich przeważali turyści z Izraela (2,5% ogólnej liczby turystów zagranicznych). Podobnie jak przed rokiem, zdecydowana większość turystów zagranicznych (108,5 tys., tj. 66,2% ogółu) zatrzymała się w hotelach. 7

8 Tabl. 4. Turyści zagraniczni w turystycznych obiektach noclegowych pozostałe obiekty Wyszczególnienie ogółem hotele motele pensjonaty inne obiekty hotelowe razem domy wycieczkowe schroniska (łącznie z młodzieżowymi) w tym ośrodki szkole- niowo- -wypoczynkowe kempingi O g ó ł e m w tym: Unia Europejska w tym: Estonia Niemcy Litwa Łotwa Finlandia Wielka Brytania Francja Włochy Holandia Inne kraje europejskie w tym Białoruś Ameryka Północna w tym Stany Zjednoczone Ameryka Środkowa i Południowa Azja w tym Izrael Oceania w tym Australia W omawianym roku w podlaskich obiektach turystycznych gościom z zagranicy udzielono 209,6 tys. noclegów, co stanowiło 20,6% ogółu noclegów udzielonych w województwie. Średni pobyt turysty zagranicznego w tego typu obiektach w 2013 r., podobnie jak przed rokiem, trwał 1,3 dnia. Obcokrajowcy najdłużej gościli w kwaterach agroturystycznych 3,5 dnia, pokojach gościnnych 2,7 dnia, zakładach uzdrowiskowych 2,3 dnia, ośrodkach szkoleniowo-wypoczynkowych 2 dni, a najkrócej w domach wycieczkowych i pensjonatach 1 dzień. Placówki gastronomiczne W końcu lipca 2013 r. w turystycznych obiektach noclegowych zlokalizowanych na terenie województwa podlaskiego funkcjonowało 150 placówek gastronomicznych, tj. o 8 więcej niż przed rokiem. W ciągu ostatniego roku zwiększyła się liczba barów i kawiarni, stołówek oraz punktów gastronomicznych, natomiast liczba restauracji zmniejszyła się o 1. 8

9 Tabl. 5. Placówki gastronomiczne w turystycznych obiektach noclegowych Stan w dniu 31 VII Rodzaje obiektów Ogółem Restauracje Bary i kawiarnie Stołówki Punkty gastronomiczne O g ó ł e m Obiekty hotelowe Hotele Motele i pensjonaty Inne obiekty hotelowe Pozostałe obiekty w tym: Ośrodki wczasowe (bez kwater prywatnych) Ośrodki szkoleniowo-wypoczynkowe Zespoły ogólnodostępnych domków turystycznych Pokoje gościnne/kwatery prywatne Opracowanie: Wydział Badań Ankietowych oraz Podlaski Ośrodek Badań Regionalnych. 9