Nowe uregulowania rybołówstwa rekreacyjnego

Transkrypt

1 Warszawa, Nowe uregulowania rybołówstwa rekreacyjnego Ustawa z dnia 19 grudnia 2014 r. o rybołówstwie morskim (Dz. U. z 2015 r. poz. 222), która weszła w życie w dniu 4 marca 2015 r., określa zasady wykonywania rybołówstwa morskiego, a jej celem jest kompleksowe uregulowanie zarządzania zasobami. Ustawa ukierunkowana jest przede wszystkim na zapewnienie możliwości prowadzenia zrównoważonego rybołówstwa komercyjnego. Zawiera jednak także uregulowania dotyczące rybołówstwa rekreacyjnego, których powstanie było konieczne w związku z dynamicznym, w ostatnich latach, rozwojem branży wędkarskiej na Bałtyku. Ponadto, na podstawie ustawy zostało wydane rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 lipca 2015 r. w sprawie wymiarów i okresów ochronnych organizmów morskich poławianych przy wykonywaniu rybołówstwa rekreacyjnego oraz szczegółowego sposobu i warunków wykonywania rybołówstwa rekreacyjnego (Dz. U. poz. 1015), które całościowo uregulowało sposób i warunki wykonywania rybołówstwa rekreacyjnego, w tym np. możliwość stosowania określonych narzędzi, czas i miejsca połowów. Rozporządzenie to stanowi wykonanie upoważnienia ustawowego zawartego w art. 95 ust. 1 ustawy z dnia 19 grudnia 2014 r. o rybołówstwie morskim i weszło w życie w dniu 6 sierpnia 2015 r., a jego tekst jest dostępny na stronie internetowej Dziennika Ustaw: Główne zmiany wprowadzone ustawą obejmują: zniesienie obowiązku posiadania pozwolenia na wykonywanie rybołówstwa rekreacyjnego przez osoby fizyczne, co jest zdecydowanym ułatwieniem dla osób fizycznych, wprowadzenie obowiązku sporządzania raportów z połowów rekreacyjnych prowadzonych przez armatorów statków i organizatorów zawodów sportowych w odniesieniu do gatunków ryb objętych wieloletnim planem odbudowy (aktualnie obowiązują dwa takie plany i dotyczą dorsza oraz węgorza), o czym środowisko było informowane już w lutym 2014 r., wprowadzenie rejestru wydawanych pozwoleń na wykonywanie rybołówstwa rekreacyjnego, ustalenie nowych opłat za wykonywanie rybołówstwa rekreacyjnego. Podstawa prowadzenia rybołówstwa rekreacyjnego W myśl ustawy o rybołówstwie morskim rybołówstwo rekreacyjne na obszarach morskich RP może być prowadzone na podstawie: 1) pozwolenia na wykonywanie rybołówstwa rekreacyjnego wydanego przez okręgowego inspektora rybołówstwa morskiego do którego posiadania zobligowany jest organizator zawodów sportowych na prowadzenie połowów z brzegu lub ze statku, a także armator statku na prowadzenie połowów z jego statku; 1

2 2) dowodu uiszczonej opłaty w przypadku osób fizycznych (czyli wędkarzy) niebędących podmiotami, o których mowa w pkt 1 na prowadzenie połowów z brzegu lub z innych niż statek urządzeń pływających. Poprzez zmianę ustawy o opłacie skarbowej wprowadzono następujące wysokości opłat za wydanie pozwolenia na wykonywanie rybołówstwa rekreacyjnego dla armatora statku i organizatora zawodów sportowych: pozwolenie na okres 1 miesiąca dla organizatora zawodów sportowych na prowadzenie połowów z brzegu lub ze statku zł, pozwolenie na okres 1 miesiąca dla armatora statku na prowadzenie połowów z jego statku zł, pozwolenie na okres 12 miesięcy dla armatora statku na prowadzenie połowów z jego statku zł. Natomiast w odniesieniu do osób fizycznych (tj. wędkarzy prowadzących połowy rekreacyjne z brzegu lub z innego niż statek urządzenia pływającego, takiego jak pontony, kajaki wędkarskie itp.), wysokość opłat za wykonywanie rybołówstwa rekreacyjnego określona została w rozporządzeniu MRiRW z dnia 6 lipca 2015 r. w sprawie wymiarów i okresów ochronnych organizmów morskich poławianych przy wykonywaniu rybołówstwa rekreacyjnego oraz szczegółowego sposobu i warunków wykonywania rybołówstwa rekreacyjnego. Zgodnie z ww. rozporządzeniem, wysokość opłat za wykonywanie rybołówstwa rekreacyjnego dla osób fizycznych wynosi: zł w przypadku tygodniowego okresu połowów, zł w przypadku miesięcznego okresu połowów, zł w przypadku 12 miesięcznego okresu połowów. Rozporządzenie przewiduje także zniżki od powyższych opłat w wysokości: 50% dla emerytów, rencistów oraz dzieci i młodzieży uczącej się, w wieku do lat 24, 75% dla członków rodzin wielodzietnych posiadających Kartę Dużej Rodziny. Ponadto, w art. 96 ustawy o rybołówstwie morskim wprowadzony został zakaz prowadzenia połowów rekreacyjnych na obszarach wyłączonych z wykonywania rybołówstwa komercyjnego, co zasadniczo nie stanowi nowego uregulowania w tym zakresie. Już bowiem rozporządzenie MRiRW z 2004 r. w sprawie szczegółowego sposobu i warunków prowadzenia połowów w celach sportowo-rekreacyjnych oraz wzorów sportowych zezwoleń połowowych (obecnie zastąpione ww. rozporządzeniem MRiRW z dnia 6 lipca 2015 r.) zawierało wymóg, aby ryby niewymiarowe albo ryby będące pod całkowitą ochroną gatunkową lub wyłowione w ustanowionych dla nich obwodach ochronnych albo okresach ochronnych niezwłocznie wypuszczać do łowiska. Tak więc już wcześniej nie można było prowadzić połowów rekreacyjnych w obwodach ochronnych ani w okresach ochronnych (które zawsze powiązane są z konkretnym obszarem), obowiązujących w połowach komercyjnych. Celem przedmiotowego art. 96 ustawy jest określenie obowiązującego zakazu w sposób bardziej bezpośredni, w akcie rangi ustawowej, tak aby było w pełni jasne, że obszary wyłączone z połowów komercyjnych (przykładowo z powodu znajdujących się tam 2

3 tarlisk dorszy), są również dla celów właściwej ochrony zasobów morskich wyłączone z połowów rekreacyjnych. Wymiary i okresy ochronne dla rybołówstwa rekreacyjnego Wymiary i okresy ochronne dla wykonywania rybołówstwa rekreacyjnego określone są w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 lipca 2015 r. w sprawie wymiarów i okresów ochronnych organizmów morskich poławianych przy wykonywaniu rybołówstwa rekreacyjnego oraz szczegółowego sposobu i warunków wykonywania rybołówstwa rekreacyjnego, którego projekt był przedmiotem wnikliwej analizy i konsultacji społecznych, w tym ze środowiskiem wędkarskim. Zgodnie z 2 ust. 1 przedmiotowego rozporządzenia, na obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej ustanowione zostały wymiary ochronne dla wykonywania rybołówstwa rekreacyjnego dla poszczególnych gatunków ryb: 1) bolenia (Aspius aspius) 40 cm; 2) certy (Vimba vimba) 30 cm; 3) dorsza (Gadus morhua) 35 cm; 4) gładzicy (Pleuronectes platessa) 25 cm; 5) jazia (Leuciscus idus) 25 cm; 6) leszcza (Abramis brama) 40 cm; 7) lina (Tinca tinca) 28 cm; 8) łososia (Salmo salar) 60 cm; 9) miętusa (Lota lota) 40 cm; 10) nagłada (Scophthalmus rhombus) 30 cm; 11) okonia (Perca fluviatilis) 20 cm; 12) płoci (Rutilus rutilus) 20 cm; 13) sandacza (Sander lucioperca) 45 cm; 14) siei (Coregonus lavaretus) 40 cm; 15) storni (Platichthys flesus) 23 cm; 16) suma (Silurus glanis) 70 cm; 17) szczupaka (Esox lucius) 50 cm; 18) śledzia (Clupea harengus) 16 cm; 19) troci (Salmo trutta m. trutta) 50 cm; 20) skarpia (Scophthalmus maximus) 30 cm; 21) węgorza (Anguilla anguilla) 50 cm; 22) wzdręgi (Scardinius erythrophthalmus) 20 cm; 23) zimnicy (Limanda limanda) 25 cm. Przedstawione powyżej wymiary ochronne ustala się, mierząc długość ryby od początku zamkniętego pyska do końca najdłuższego promienia płetwy ogonowej. 3

4 Ponadto, w myśl 3 przedmiotowego rozporządzenia, ustanowiono okresy ochronne dla wykonywania rybołówstwa rekreacyjnego dla następujących gatunków ryb: 1) łososia i troci w terminie od dnia: a) 15 września do dnia 30 listopada w pasie wód o szerokości 4 Mm od brzegu, b) 15 września do dnia 31 grudnia na obszarze morskich wód wewnętrznych, w granicach portów morskich: Darłowo, Dźwirzyno, Kołobrzeg, Łeba, Rowy, Ustka, c) 25 września do dnia 31 grudnia na obszarze morskich wód wewnętrznych na zachód od południka 15⁰23'14'' E oraz na jeziorze Dąbie; 2) sandacza w terminie od dnia: a) 25 marca do dnia 10 maja na obszarze wód na zachód od południka 16⁰40'00'' długości geograficznej wschodniej, b) 10 kwietnia do dnia 31 maja na obszarze wód pomiędzy południkami 16⁰40'00'' a 19⁰21'00'' długości geograficznej wschodniej, c) 20 kwietnia do dnia 10 czerwca na obszarze wód na wschód od południka 19⁰21'00'' długości geograficznej wschodniej; 3) skarpia w terminie od dnia 1 czerwca do dnia 31 lipca na obszarze wód na wschód od południka 15⁰00'00'' długości geograficznej wschodniej; 4) jesiotra ostronosego w terminie od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia na obszarze morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i w polskiej wyłącznej strefie ekonomicznej; 5) węgorza w terminie od dnia 15 czerwca do dnia 15 lipca na obszarze morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i w polskiej wyłącznej strefie ekonomicznej; 6) szczupaka w terminie od dnia: a) 1 stycznia do dnia 15 maja na obszarze morskich wód wewnętrznych Zatoki Gdańskiej, b) 1 stycznia do dnia 30 kwietnia na obszarze morskich wód wewnętrznych na zachód od południka 15⁰23'14'' E oraz na jeziorze Dąbie; 7) suma w terminie od dnia 1 maja do dnia 15 czerwca na obszarze, o którym mowa w pkt 1 lit. c; 8) siei w terminie od dnia 20 października do dnia 15 grudnia na obszarze, o którym mowa w pkt 1 lit. c; 9) miętusa w terminie od dnia 1 grudnia do ostatniego dnia lutego na obszarze, o którym mowa w pkt 1 lit. c. Wymienione powyżej okresy ochronne nie uwzględniają okresu ochronnego dla dorsza który jest głównym gatunkiem poławianym podczas rejsów wędkarskich na morzu. Wątpliwości środowiska wędkarskiego w tym zakresie wynikają prawdopodobnie z automatycznego powiązania zapisu ustawowego o zakazie prowadzenia połowów rekreacyjnych na obszarach wyłączonych z wykonywania rybołówstwa komercyjnego (art. 96 pkt 2 ustawy) z obowiązującym obecnie tzw. Planem dorszowym, tj. rozporządzeniem Rady (WE) nr 1098/2007 z dnia 18 września 2007 r. ustanawiającym wieloletni plan w zakresie zasobów dorsza w Morzu Bałtyckim oraz połowów tych zasobów, które w swoim art. 8 wprowadza okresy, w których obowiązuje zakaz połowów dorsza określonymi narzędziami 4

5 połowowymi. Należy jednak wyjaśnić, że okresy wskazane w art. 8 ww. rozporządzenia Rady nie są okresami ochronnymi dla dorsza, a jedynie okresami, w których zakazuje się używania niektórych tylko rodzajów narzędzi połowowych w rybołówstwie komercyjnym, zatem przepisy te mają zastosowanie tylko do rybołówstwa komercyjnego, nie zaś rekreacyjnego. Należy również wyjaśnić, że ustawowy zakaz prowadzenia połowów rekreacyjnych na obszarach wyłączonych z wykonywania rybołówstwa komercyjnego dotyczy obszarów, w których w głównej mierze znajdują się tarliska dorszy, w związku z czym są one wyłączone z połowów prowadzonych nie tylko w celach komercyjnych, ale także rekreacyjnych. Powiązanie rybołówstwa rekreacyjnego z kwotami połowowymi Ustawa o rybołówstwie morskim zawiera przepis (art. 91 ust. 5) przewidujący odmowę wydania pozwolenia na wykonywanie rybołówstwa rekreacyjnego po wyczerpaniu ogólnej kwoty połowowej gatunku ryby objętego wnioskiem o wydanie takiego pozwolenia, przy czym dotyczy to jedynie armatorów statków organizujących rejsy wędkarskie, nie dotyczy zaś wędkarzy prowadzących połowy z brzegu lub innego niż statek urządzenia pływającego ani też organizatorów zawodów sportowych. W związku z powyższym przepisem, przedstawiciele środowiska wędkarskiego łączyli wykonywanie rybołówstwa rekreacyjnego i raportowanie połowu gatunków objętych planem wieloletnim przez armatorów statków organizujących rejsy wędkarskie, zgodnie z przepisami ustawy o rybołówstwie morskim, z ogólnymi kwotami połowowymi, których wielkość jest corocznie ustalana przez UE na cele wykonywania rybołówstwa komercyjnego. Należy wyjaśnić, że połowy wędkarskie nie były, i nie są na mocy obowiązującej ustawy, odliczane z ogólnych kwot połowowych. Nie jest więc prawdą, jakoby istniała jakaś kwota przeznaczona do odłowienia przez wędkarzy morskich. Opracowano w: Departamencie Rybołówstwa MRiRW 5