MINISTERSTWO ROZWOJU REGIONALNEGO

Transkrypt

1 MINISTERSTWO ROZWOJU REGIONALNEGO tel faks Podsumowanie pierwszych trzech miesięcy pracy Ministerstwa Rozwoju Regionalnego pod kierownictwem Minister ElŜbiety Bieńkowskiej Informacja prasowa, 21 lutego 2008 r. I. Maksymalne wykorzystanie funduszy europejskich na lata Fundusze strukturalne W 2007 r. wydane zostały wszystkie środki zgodnie z zasadą n+2. Nie straciliśmy ani jednego euro, choć pod koniec ubiegłego roku pojawiło się zagroŝenie utraty 15,7 mln euro z Programu Rybołówstwo i przetwórstwo ryb. Program ten odnotowuje najgorsze wyniki spośród wszystkich programów realizowanych w ramach perspektywy finansowej Na tę sytuację złoŝyło się kilka czynników. Po pierwsze, program został źle skonstruowany, w związku z tym nie odpowiada polskim potrzebom. Po drugie, w programie tym nie dokonano stosownych realokacji gdy był na to czas. Po trzecie, pojawił się spór kompetencyjny pomiędzy Ministerstwem Rolnictwa a Ministerstwo Gospodarki Morskiej. śadne z tych ministerstw nie chciało przejąć odpowiedzialności za zarządzanie programem. Do końca stycznia 2008 r. wydaliśmy 22,47 mld zł z funduszy strukturalnych. To prawie 72,7% pieniędzy jakie mamy do dyspozycji w perspektywie Czas na wydatkowanie i rozliczenie całej puli środków z UE mamy do końca 2008 r. Fundusz Spójności W przypadku Funduszu Spójności wartość wniosków przekazanych do KE od początku wydatkowania do końca stycznia wynosi blisko 2,3 mld euro, co stanowi 40,6% dostępnej alokacji, wynoszącej ok. 5,6 mld euro (Fundusz Spójności wraz z ISPA). W tym samym okresie KE przekazała stronie polskiej środki w wysokości ponad 2,1 mld EUR, co stanowi 38% dostępnej alokacji w ramach Funduszu Spójności. NaleŜy jednak zaznaczyć, Ŝe na wydatkowanie środków z Funduszu Spójności Polska ma czas do końca 2010 r. W listopadzie 2007 r. dokonano weryfikacji stanu wdraŝania poszczególnych programów w porozumieniu z Instytucjami Pośredniczącymi (właściwe resorty) w celu podjęcia pilnych działań związanych z rozliczeniami w ramach programów. Wprowadzono praktykę regularnych spotkań (co 2 tygodnie) Instytucji Zarządzających i kluczowych Instytucji Pośredniczących oraz przedstawicieli Ministerstwa Finansów w celu bieŝącej analizy realizacji programów obu perspektyw, a takŝe wypracowywania działań zaradczych w przypadku identyfikowania problemów. Odnotowano postęp w zakresie realizacji projektów opóźnionych dotychczas w związku z kwestiami dotyczącymi konieczności wypełniania warunków środowiskowych oraz uzyskiwania decyzji KE. W okresie listopad 2007 r. styczeń

2 2008 r. KE odblokowała kolejne projekty finansowane z Funduszu Spójności, w tym projekty: 2004/PL/16/P/PT/016 Modernizacja linii kolejowej E-30 na odcinkach Węgliniec-Zgorzelec i Węgliniec-Bielawa Dolna; 2003/PL/P/PE/045 Zaopatrzenie w wodę i oczyszczenie ścieków w Tarnowie. Pozostaje 6 projektów, na które KE nałoŝyła warunki środowiskowe. JednakŜe w przypadku 4 z nich dokumentacja z zakresu oceny oddziaływania na środowisko została juŝ przesłana do KE, natomiast w 2 pozostałych trwają prace związane z przygotowaniem oceny oddziaływania na środowisko. KE wydała takŝe decyzję potwierdzającą poziom dofinansowania dla projektu SPOT/2.1/13/04 Przebudowa drogi krajowej nr S22 na odcinku Elbląg-Grzechotki - umowa została podpisana 31 stycznia 2008 r. Ponadto, 6 grudnia 2007 r. zawarta została umowa o dofinansowanie projektu SPOT/1.1.3/182/07 Budowa I linii metra odcinek od szlaku B20 do stacji A23 Młociny wraz z torami odstawczymi i węzła komunikacyjnego Młociny. W ramach SPO Transport zanotowano postęp w realizacji działania 1.3. Rozwój systemów intermodalnych. W dniu 7 lutego 2008 r. podpisana została kolejna umowa o dofinansowanie dla projektu SPOT/1.3.2/170/05 Modernizacja i rozbudowa kolejowego terminala kontenerowego na stacji Małaszewicze. Podpisanie kolejnych umów, wyczerpujących 100% alokacji na to działanie, planowane jest do końca lutego 2008 r. II. Uruchomienie programów na lata Zakończenie negocjacji programu Infrastruktura i Środowisko Zamknięte zostały negocjacje największego polskiego programu Infrastruktura i Środowisko, z budŝetem w wysokości 37,6 mld euro, z czego wkład unijny to 27,9 mld euro. Dzięki temu w pierwszych dniach grudnia 2007 r. program ten uzyskał akceptację Komisji Europejskiej. Uruchomienie pierwszych konkursów Ruszyły pierwsze konkursy w ramach programu Kapitał Ludzki. Napłynęło dotychczas ponad 3,4 tys. wniosków o dofinansowanie projektów na kwotę 1,6 mld zł. Podpisano takŝe pierwsze umowy. Uruchomiono program Pomoc Techniczna to program najbardziej zaawansowany. Podpisano 27 umów na kwotę 285,7 mln zł (z czego 236,8 mln zł z funduszy europejskich), czyli 12,7% wartości programu. Certyfikowano juŝ pierwsze wydatki na kwotę 341 tys. zł. Są to pierwsze certyfikowane wydatki z nowej perspektywy w skali kraju. Jednak Ŝeby otrzymać pierwszą płatność z KE, potrzebna jest pozytywna opinia z audytu zgodności. 22 lutego 2008 r. uruchomione zostaną pierwsze konkursy w programie Innowacyjna Gospodarka. W II kwartale 2008 r. rozpocznie się nabór wniosków w ramach programu Infrastruktura i Środowisko. W województwach: śląskim i małopolskim wystartowały regionalne programy operacyjne. Weryfikacja list projektów kluczowych Przeprowadzono proces weryfikacji list projektów kluczowych dla krajowych programów: Infrastruktura i Środowisko (PO IiŚ), Innowacyjna Gospodarka (PO IG) oraz Rozwój Polski Wschodniej (PO RPW). Obecnie na listach są 433 projekty o orientacyjnej całkowitej wartości ,65 mln złotych. Szacunkowa wartość dofinansowania tych projektów to ,07 mln złotych. Dzięki weryfikacji udało się uwolnić dodatkowe 2

3 środki na konkursy - w sumie ok. 29 mld zł. Weryfikacja będzie przeprowadzana co pół roku. Projekty, które nie będą przygotowywane w odpowiednim tempie określonym w harmonogramie ustalonym w pre-umowie, będą wypadały z listy. Na ich miejsce będą wskakiwały projekty z listy rezerwowej lub inne projekty o znaczeniu strategicznym, które będą dobrze przygotowane do realizacji. Lista projektów kluczowych ma charakter indykatywny. Oznacza to, Ŝe umieszczenie projektu na liście nie daje gwarancji jego dofinansowania. Takiej gwarancji nie daje takŝe pre-umowa. Gwarancje daje dopiero umowa o dofinansowanie. Podpisanie kontraktów wojewódzkich Zostały podpisane kontrakty wojewódzkie. Ich treść jest kompromisem pomiędzy stanowiskiem strony samorządowej i Ministerstwa Rozwoju Regionalnego. Wersja kontraktu pozostawiona przez poprzedni rząd była przedmiotem krytyki ze strony Konwentu Marszałków. Marszałkowie odmówili jej podpisania. Stąd konieczność dodatkowych prac nad treścią kontraktów. Ich podpisanie otworzyło drogę do przekazania samorządom województw dotacji rozwojowych. To takŝe początek procedury przekazywania środków wszystkim tym, którzy będą realizować projekty współfinansowane z funduszy europejskich w ramach regionalnych programów operacyjnych. Uruchomienie Krajowego Systemu Informatycznego W grudniu 2007 r. uruchomiono Krajowy System Informatyczny (SIMIK 07-13) do obsługi programów operacyjnych w ramach nowej perspektywy finansowej. W chwili obecnej KSI (SIMIK 07-13) jest wykorzystywany w przypadku dwóch programów tj. Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki i Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna, dla których uruchomiono juŝ procesy związane z naborem i oceną projektów. W ramach tych programów do KSI (SIMIK 07-13) wprowadzane są juŝ wnioski i umowy o dofinansowanie. W odniesieniu do pozostałych programów operacyjnych system będzie wykorzystywany z chwilą uruchomienia tych programów (tj. rozpoczęcia naboru wniosków o dofinansowanie). W ramach KSI (SIMIK 07-13) wprowadzono juŝ dane na temat wniosków o dofinansowanie na kwotę przekraczającą 1,9 mld zł z czego w ramach PO KL 1,6 mld a PO PT 0,3 mld zł. Szczegółową informację o rozkładzie ilości wniosków, umów o dofinansowaniu zawiera tabela poniŝej. Dane zarejestrowane w KSI SIMIK (stan na 20 lutego br.) Wnioski o dofinansowanie Umowy o dofinansowanie Wnioski o płatność Program Operacyjny Kapitał Ludzki Program Operacyjny Pomoc Techniczna W chwili obecnej z systemu korzysta ponad 1100 uŝytkowników. Kontrole Rozporządzenia w sprawie pomocy publicznej Ministerstwo Rozwoju Regionalnego zidentyfikowało potrzebę opracowania 44 programów pomocowych (liczba i zakres poszczególnych aktów normatywnych moŝe ulec zmianie), z czego obowiązuje juŝ 10 programów. MRR obecnie jest na etapie przygotowywania 13 rozporządzeń dotyczących pomocy publicznej. Za przygotowanie pozostałych odpowiadają resorty: środowiska, gospodarki, pracy, infrastruktury, spraw wewnętrznych i administracji. 3

4 Audyt zgodności Rozpoczął się tzw. audyt zgodności we wszystkich instytucjach zarządzających programami krajowymi (Kapitał Ludzki, Rozwój Polski Wschodniej, Infrastruktura i Środowisko, Innowacyjna Gospodarka, Pomoc Techniczna) oraz w instytucji certyfikującej. Wszystkie te instytucje są umiejscowione w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego. Audyt rozpoczął się takŝe w instytucjach zarządzających regionalnymi programami operacyjnymi. Uzyskanie pozytywnej opinii na temat zgodności systemów zarządzania i kontroli z wymogami rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 jest warunkiem uruchomienia pierwszych płatności okresowych. III. Udział w debacie na temat przyszłości polityki spójności po 2013 r. MRR koordynuje udział w debacie wspólnotowej nt. poŝądanych kierunków ewolucji wspólnotowej polityki spójności po 2013 r. Przygotowane zostało pierwsze formalne Stanowisko Rządu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie przyszłości polityki spójności Unii Europejskiej po 2013 r., przyjęte przez KERM w dniu 30 stycznia br. Przedstawiciele MRR uczestniczyli w spotkaniach na szczeblu wspólnotowym, w ramach spotkań nowych państw członkowskich, jak równieŝ w nieformalnych wymianach poglądów z zagranicznymi ośrodkami eksperckimi. Kwestia ta stanowiła takŝe przedmiot licznych konsultacji na gruncie krajowym z przedstawicielami środowiska eksperckiego, centralnych i regionalnych instytucji zaangaŝowanych w realizację tej polityki w Polsce oraz z przedstawicielami partnerów społeczno-gospodarczych i organizacji pozarządowych. CO PRZED NAMI I. Prace legislacyjne Nowelizacja ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju MRR podjęło prace nad zakresem zmian ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju oraz innych ustaw z nią związanych. Odbyło się kilka spotkań z Instytucjami Zarządzającymi programami operacyjnymi, na których dyskutowano propozycje zmian. W oparciu o przeprowadzone konsultacje, obecnie przygotowywany jest wstępny projekt zmian do ustawy. Przewidywana nowelizacja ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju obejmie sprawy m.in. w zakresie: zmiany zapisów dotyczących kontraktu wojewódzkiego (przy zachowaniu niektórych jego elementów), likwidacji Stałych Konferencji (art. 7 i 8), likwidacji przepisów o nadzorze wojewody (art. 28 ust.3 i 4, art.29 ust.5), zmiany definicji instytucji pośredniczącej tak, by wskazywała, Ŝe funkcje IP moŝe pełnić funkcjonalnie wyodrębniona jednostka wykonująca zadania organu (art. 5 pkt 3), rozszerzenia katalogu podmiotów uprawnionych do udzielania pomocy publicznej (art. 21 ust. 2), stosownie do obowiązującego systemu realizacyjnego, 4

5 przeanalizowania listy zadań, które instytucja zarządzająca moŝe powierzyć instytucji pośredniczącej i ewentualne zwiększenie kompetencji instytucji pośredniczących np. o rozpatrywanie protestów, wydawanie decyzji o dofinansowanie projektów własnych (art. 27), zdecentralizowania procedury odwoławczej, a takŝe wprowadzenia moŝliwości złoŝenia skargi do sądu administracyjnego na rozstrzygnięcia w zakresie wyboru projektów do realizacji (art. 30 ust. 4), wprowadzenia zmian mających na celu integrację planowania przestrzennego ze społeczno-gospodarczym i włączenie KPZK jako dokumentu o horyzoncie długookresowym do systemu planowania polityki rozwoju, wprowadzenia nowej systematyki dokumentów strategicznych, uporządkowania pojęć np. program program operacyjny program krajowy. Równolegle z nowelizacją ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju być moŝe zajdzie konieczność zaprojektowania zmiany w innych obowiązujących aktach prawnych, jak m.in. ustawa o finansach publicznych, ustawa o dochodach jst, ustawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, ustawa o działach administracji rządowej, do których MRR przygotowało wstępny roboczy projekt zmian. Projekt nowelizacji ustawy powinien trafić pod obrady Rady Ministrów w czerwcu 2008 r. Zakończenie prac nad rozporządzeniami w sprawie pomocy publicznej II. Myślenie strategiczne Przygotowanie Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju (KPZK) W końcu czerwca 2008r. planowane jest przekazanie projektu KPZK do uzgodnień międzyresortowych i konsultacji społecznych. Pod koniec roku projekt KPZK wraz z Oceną Oddziaływania na Środowisko, po uzyskaniu pozytywnej oceny Państwowej Rady Gospodarki Przestrzennej, zostanie przekazany Radzie Ministrów, a następnie do Sejmu RP, po ewentualnych poprawkach wprowadzonych przez RM (organem przekazującym jest Prezes RM). Przygotowanie Narodowej Strategii Rozwoju Regionalnego MRR podjęło prace w celu przygotowania takiego dokumentu, który sformułuje konkretne propozycje dla budowy efektywnego modelu i instrumentarium polityki regionalnej w Polsce, w tym takŝe towarzyszących temu wymaganych zmian systemu prawnoinstytucjonalnego. Jego przygotowanie poprzedzone zostanie sformułowaniem ZałoŜeń. Dokument ten będzie stanowił podstawę do aktualizacji Strategii Rozwoju Kraju w obszarze dotyczącym rozwoju regionalnego, jak równieŝ ewentualnej aktualizacji strategii regionalnych. Aktualizacja Strategii Rozwoju Kraju MRR podjęło konsultacje z ekspertami w sprawie zakresu aktualizacji Strategii Rozwoju Kraju Z przeprowadzonych rozmów wynika potrzeba stworzenia długookresowej strategii rozwoju kraju o horyzoncie czasowym min. 15-letnim. Dokument taki powinien uwzględniać okres związany z realizacją działań finansowanych ze środków UE. W związku z wskazaną przez Ministerstwo Środowiska potrzebą stworzenia strategii zrównowaŝonego rozwoju, jako dokumentu odpowiadającego na cele zawarte w odnowionej Strategii ZrównowaŜonego Rozwoju UE, zasadne staje się połączenie w projektowanym dokumencie długookresowym problematyki społeczno- 5

6 gospodarczej z problematyką zrównowaŝonego rozwoju. Strategia taka powinna być przyjęta w 2009 r. Zakończenie prac nad Wizją programowania strategicznego w Polsce - dokumentem podejmującym kwestie usprawnienia procesu programowania strategicznego w Polsce. Wizja programowania strategicznego w Polsce ma stanowić odpowiedź na zidentyfikowane mankamenty funkcjonowania systemu programowania strategicznego w Polsce, jak równieŝ wyzwania związane z pełniejszym włączaniem się Polski w działania rozwojowe programowane na szczeblu UE. Dokument sprzyjać będzie propagowaniu idei myślenia strategicznego w działaniach administracji publicznej, zarówno rządowej jak i samorządowej oraz upowszechnieniu dobrych wzorców w zakresie przygotowywania dokumentów strategicznych oraz ich wdraŝania. Porządkował będzie równieŝ system programowania strategicznego - ustalenie hierarchii dokumentów strategicznych, zaleŝności między nimi, struktury dokumentów strategicznych, systemu monitorowania i realizacji. Wpływał będzie jednocześnie na lepszą koordynację programowania działań rozwojowych w kraju. Ponadto, efektem dokumentu powinno być włączenie procesu programowania strategicznego w proces wieloletniego programowania budŝetowego. III. Debata nad przyszłością polityki spójności po 2013 r. Na forum wspólnotowym toczą się debaty mające istotny wpływ na przyszły kształt polityki spójności. W chwili obecnej do najwaŝniejszych naleŝy zaliczyć przegląd budŝetu UE oraz Wspólnej Polityki Rolnej (tzw. health check). W związku z tym kluczową kwestią, do końca 2008 r., jak i w dalszej perspektywie, jest stała współpraca instytucji wiodących w tych procesach, tj. Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej, Ministerstw Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Ministerstwa Rozwoju Regionalnego, Ministerstwa Finansów oraz Ministerstwa Spraw Zagranicznych, w celu wypracowania i prezentowania na szczeblu wspólnotowym spójnego stanowiska Polski w ramach tych procesów. Część strategiczna debaty nad przyszłością polityki spójności zakończy się w momencie prezentacji przez Komisję Europejską propozycji kształtu regulacyjnego i finansowego polityki spójności w ramach kolejnej perspektywy finansowej, co powinno nastąpić w 2011 r. Etap ten zbiegnie się ze sprawowaniem przez Polskę Prezydencji w Radzie UE. 6