GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIALANIA NARKOMANII W GMINIE WARKA

Transkrypt

1 Załącznik do Uchwały Nr Rady Miejskiej w Warce z dnia GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIALANIA NARKOMANII W GMINIE WARKA NA LATA

2 I. Wstęp Narkomania oznacza nadużywanie środków psychoaktywnych, potocznie narkotyków, do których zaliczane są naturalne lub syntetyczne substancje, które wprowadzane w określonej dawce do organizmu ludzkiego oddziałują na ośrodkowy układ nerwowy, powodując między innymi zmiany świadomości, percepcji, nastroju. Narkotyki mają zdolność wywoływania uzależnień oraz uszkadzania najważniejszych narządów człowieka. Uzależnienie fizyczne jest przystosowaniem organizmu do obecności określonego środka psychoaktywnego, zaś uzależnienie psychiczne oznacza potrzebę, pragnienie przyjmowania określonej substancji, której brak powoduje lęk, niepokój oraz poczucie zagrożenia. Narkomania niesie za sobą poważne ryzyko dla zdrowia publicznego, szczególnie w kontekście chorób infekcyjnych ( HIV, żółtaczka, choroby weneryczne). Ryzyko zgonu wśród narkomanów jest kilkakrotnie wyższe niż w porównywalnej wiekowo populacji generalnej. Ponadto narkomania jest ściśle związana z wieloma innymi problemami społecznymi takimi jak ubóstwo, bezrobocie, prostytucja, przestępczość czy bezdomność. Ustawodawca w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii zobowiązał jednostki samorządu terytorialnego, w tym także samorząd gminy, do realizacji zadań zawiązanych z przeciwdziałaniem narkomanii. Zadania te mają być realizowane przez odpowiednie kształtowanie polityki społecznej, gospodarczej, oświatowowychowawczej i zdrowotnej, a w szczególności poprzez: działalność wychowawczą, edukacyjną, informacyjną oraz zapobiegawczą. Problem narkomanii to problem społeczny dotykający wszystkich środowisk, często związany jest z innymi uzależnieniami w tym przede wszystkim z alkoholem. W ostatnich latach wzrosło wśród młodych ludzi zainteresowanie wszelkimi środkami odurzającymi, substancjami psychotropowymi i innymi środkami ogólnie nazywanymi narkotykami. Zapotrzebowanie na narkotyki widoczne jest obserwowanym wzroście ich występowania i dostępności. Informacje te potwierdziły badania ankietowe przeprowadzone w szkołach. Z informacji tych wynika, że coraz więcej uczniów ma kontakt z narkotykami. Stosunkowo 2

3 łatwa dostępność i obniżające się ceny (szczególnie tzw. miękkich narkotyków ) spowodowały, że skala zagrożenia wciąż rośnie. Obniżył się wiek pierwszych kontaktów z narkotykami lub innymi substancjami o podobnym działaniu. Mając świadomość istniejących zagrożeń, należy podjąć wszelkie te działania, zwłaszcza profilaktyczne, zmierzające do ograniczenia rozpowszechniania narkotyków. W związku z powyższym opracowano Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii na lata stanowiący element Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych. II. Diagnoza sytuacji w Gminie Warka w aspekcie problemu uzależnienia od narkotyków. Z substancjami toksycznymi można spotkać się każdym w środowisku: zażywają je ludzie nie tylko z tak zwanego marginesu społecznego, są one obecne nie tylko w patologicznych rodzinach lecz często z uzależnieniem od nich borykają się ludzie wpływowi, zamożni, którzy swoje problemy życiowe oraz stres próbują zabić właśnie poprzez wprowadzanie się w stan odurzenia. Nieśmiała młodzież, by zdobyć przyjaciół lub zabłysnąć w towarzystwie ośmiela się alkoholem, zapala pierwszy papieros by nie być gorszą, bierze narkotyk, by pokazać, że jest odważna, że niczego się nie boi. Funkcjonowanie większości z grup nieformalnych, do których młodzież pragnie należeć, by zjednać sobie przyjaciół opiera się właśnie często na zażywaniu różnego rodzaju używek. Poznanie problemu uzależnień wśród dzieci i młodzieży jest konieczne, by móc przeciwdziałać sięganiu po substancje szkodliwe dla ich zdrowia i życia. Niezwykle ważne jest, by chronić dzieci i młodzież przed zgubnymi skutkami eksperymentowania ze środkami toksycznymi już od najmłodszych lat, by wpoić im wartości, którymi naprawdę warto kierować się w życiu. Aby zdiagnozować powyższy problem na terenie Gminy Warka została w szkołach oraz wśród dorosłych mieszkańców Gminy przeprowadzona ankieta celem określenia wielkości zjawiska zażywania narkotyków i środków psychoaktywnych jakimi są m.in. dopalacze. Zjawisko to jest problemem występującym od wielu lat i sukcesywnie się zwiększa. 3

4 Przedmiotem badań było przede wszystkim uzyskanie odpowiedzi na zasadnicze pytanie, czy młodzież ostatnich klas szkół podstawowych oraz ostatnich klas szkół gimnazjalnych sięga po środki uzależniające oraz czy ma świadomość negatywnego wpływu tych środków na organizm człowieka. Badanie zostało przeprowadzona przełomie IX i X 2013 roku za pomocą ankiety anonimowej skierowanej do dzieci i młodzieży z klas VI szkół podstawowych i III klas gimnazjum. Z przeprowadzonej diagnozy wśród młodzieży na terenie Gminy Warka wynika, że młodzież szkolna staje w obliczu wielu niebezpieczeństw, m.in. takich jak narkotyki. Niestety te używki są coraz bardziej popularne, większość młodzieży jeżeli chodzi o dostępność do narkotyków określa ją jako łatwą. Uczniowie przyznają, że otrzymują narkotyki od znajomych. Uczestniczący w badaniach pedagodzy wskazali potrzebę organizowania zajęć mających na celu motywowanie uczniów do większego zainteresowania życiem szkoły, środowiska i rozwojem własnych zainteresowań i zdolności Podkreślali konieczność zapewnienia uczniom dostępu do szerszej oferty zagospodarowania czasu wolnego i promowania pozytywnych wzorców zachowań. Na podstawie przeprowadzonych badań za pomocą ankiet, wyłoniono najistotniejsze kwestie związane z używaniem narkotyków oraz kierunki przeciwdziałania narkomanii. Odpowiedzi na podstawowe pytania rysują się w następujący sposób: 4

5 Czy Twoim zdaniem narkotyki w naszym społeczeństwie to: Dane z badań ankietowych przeprowadzonych w środowisku Zdaniem 78 % respondentów narkotyki stanowią olbrzymi problem dla społeczeństwa. Innego zdania jest 18 % badanych, uważają oni, że narkotyki są sposobem na rozrywkę. Z kolei dla 4 % badanych narkotyki to nic wielkiego. Ocena działań związanych z profilaktyką narkotykową Dane z badań ankietowych przeprowadzonych w środowisku 5

6 Oceniając realizowane w gminie działania związane z profilaktyką narkotykową, prawie połowa bo 47 % ocenia działania związane z profilaktyką narkotykową jako wystarczające. Negatywne opinie w tej kwestii wyraziło 16 % ankietowanych. Pozostali oceniali je dostatecznie ( 16 % ) lub bardzo dobrze ( 10 % ). Nie miało zdania w tej sprawie aż 10 % ankietowanych. Czy dzieci w gminie mają łatwy dostęp do narkotyków? Dane z badań ankietowych przeprowadzonych w środowisku W kwestii dostępu nieletnich do narkotyków 44 % badanych było zdania, że jest trudny, 28 % stwierdziło, że jest zróżnicowany, a 6 %, że jest łatwy. Pozostali respondenci ( 22 % ) nie mieli zdania na ten temat. 6

7 Czy Twoim zdaniem narkotyki są atrakcyjne dla młodych ludzi? Dane z badań ankietowych przeprowadzonych w środowisku Zdaniem 36 % badanych uczniów narkotyki stanowią atrakcję dla młodzieży, odmiennego zdania jest 32 %, natomiast również 32 % respondentów nie ma własnego zdania na ten temat. W szkołach realizowane są zajęcia profilaktyczne, których celem jest przekazywanie uczniom informacji na temat negatywnego działania środków uzależniających na organizm młodego człowieka, zapoznanie uczniów z terminem uzależnienia, jego objawami i skutkami oraz zachęcanie do zdrowego stylu życia wolnego od nałogów. Szczególnie ważnym czynnikiem chroniącym młodzież od sięgania po różnego rodzaju środki uzależniające są więzi emocjonalne w rodzinach, możliwość realizacji zainteresowań, poszanowanie praw, norm, wartości, autorytetów lub przynależności do pozytywnych grup społecznych. Ze względu na rangę zjawiska wszelkie sposoby przeciwdziałania patologiom, a zwłaszcza akcje oraz programy opracowane i wdrażane przez szkołę są niezwykle ważne. Szkoła może więc odegrać znaczącą rolę w propagowaniu i budowaniu zdrowego modelu życia dla młodego pokolenia. 7

8 W grupie problemów społecznych jakie występują na terenie Gminy Warka, problemy związane z zażywaniem narkotyków mają szczególne znaczenie w powstawaniu zagrożeń i to zarówno w wymiarze społecznym jak i ekonomicznym. Sytuacje te wymagają bowiem systematycznie prowadzonych działań profilaktycznych. Najlepsze rezultaty przynosi wczesna profilaktyka. Nowoczesne programy profilaktyczne stawiać powinny sobie za cel wyposażenie odbiorców zarówno w wiedzę jaki i w ważne umiejętności psychologiczne oraz postawy umożliwiające skuteczne formułowanie konstruktywnych celów życiowych, radzenie sobie z problemami i trudnymi sytuacjami. Problem narkotykowy ma charakter interdyscyplinarny. Znajdować się powinien w sferze zainteresowań różnych służb i instytucji takich jak: - służba zdrowia, oświata, pomoc społeczna organy pozarządowe, organy ścigania i wymiaru sprawiedliwości, media. Każde z nich postrzega problem z innej strony. Dlatego też, zasadne jest łączenie wiedzy, doświadczeń, możliwości w celu świadczenia pomocy oraz promowania zdrowego stylu życia wolnego od nałogów. Na terenie Gminy Warka zasadne jest zintensyfikowanie przedsięwzięć profilaktycznych w środowisku lokalnym. Formy i jakość działań edukacyjnoprofilaktycznych wobec dzieci i młodzieży są istotnym elementem Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii. Wszystkie programy profilaktyczne i zapobiegawcze powinny zostać opracowane z myślą o dzieciach i młodzieży, aby rozwijać ich umiejętności radzenia sobie z różnymi trudnymi sytuacjami i problemami mogącymi sprzyjać sięganiu po narkotyki oraz inne substancje psychoaktywne. Programy profilaktyczne i zapobiegawcze powinny zostać opracowane z myślą o dzieciach i młodzieży, aby rozwijać ich umiejętności radzenia sobie z różnymi trudnymi sytuacjami i problemami, mogącymi sprzyjać sięganiu po narkotyki i inne substancje szkodliwe dla zdrowia. 8

9 III. Podstawa prawna Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii w Gminie Warka na lata wykonuje zadania wynikające przede wszystkim z art. 10 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii z 29 lipca 2005r. z późn. zm. Program będzie realizowany ponadto w oparciu o następujące przepisy prawne: 1. Krajowy Program Przeciwdziałania Narkomanii na lata Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Warka na lata Ustawa o samorządzie gminnym z dnia 8 marca 1990r. ( Dz. U z 2013r., poz.594 z późn. zm). 4. Ustawa z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej. IV. Adresaci Programu Bezpośrednim wsparciem w ramach Programu zostaną objęci wszyscy mieszkańcy Gminy Warka, w szczególności: - osoby dotknięte problemem uzależnienia, - osoby zagrożone prawdopodobieństwem wystąpienia problemu uzależnienia, - dzieci i młodzież oraz osoby dorosłe uwikłane w problemy wynikające z nadużywania narkotyków. Inne podmioty objęte realizacją Programu: - pracownicy jednostek organizacyjnych, - nauczyciele i pedagodzy, 9

10 - funkcjonariusze Policji, - członkowie GKRPA, - pracownicy służby zdrowia, - członkowie Zespołu Interdyscyplinarnego, - ogół mieszkańców Gminy Warka. V. Realizatorzy Programu Realizatorem Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii w Gminie Warka na lata jest Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Warce przy współpracy z: 1. Gminną Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Warce. 2. Poradnią Uzależnień w Grójcu. 3. Urzędem Miejskim w Warce. 4. Placówkami Oświatowo-Wychowawczymi, takimi jak: a) szkoły, b) przedszkola, c) świetlice opiekuńczo-wychowawcze. 5. Centrum Sportu i Rekreacji w Warce. 6. Samodzielnym Publicznym Zakładem Opieki Zdrowotnej w Warce. 7. Jednostką Kultury Dworek na Długiej w Warce. 8. Sądem Rejonowym w Grójcu. 10

11 9. Prokuraturą Rejonową w Grójcu. 10. Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Grójcu. 11. Komendą Powiatową w Grójcu. 12. Komisariatem Policji w Warce. 13. Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną w Warce. 14. Kościołami. 15. Organizacjami pozarządowymi statutowo zajmującymi się profilaktyką i innymi. VI. Cele Programu Celem głównym Programu jest podejmowanie kompleksowych działań mających na celu zmniejszenie popytu na narkotyki oraz minimalizowanie problemów, w tym szkód zdrowotnych wynikających z używania substancji psychoaktywnych. Cele szczegółowe: 1. Zmiana zachowań i postaw mieszkańców w sytuacjach związanych z narkotykami. 2. Wdrożenie nowoczesnych form profilaktyki kierowanej w szczególności do dzieci i młodzieży. 3. Objęcie pomocą większej liczby osób uzależnionych od narkotyków. 4. Zmniejszenie poczucia bezradności w poszukiwaniu pomocy. 11

12 VII. Zadania Programu Zadanie I Zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od narkotyków i osób zagrożonych uzależnieniami: 1. Dofinansowywanie kursów i szkoleń specjalistycznych dla osób zajmujących się problematyką antynarkotykową oraz innych osób podnoszących kwalifikacje w zakresie pracy z osobami dotkniętymi problemami narkotykowymi. 2. Współpraca z instytucjami i organizacjami udzielającymi pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej w zakresie przeciwdziałania narkomanii. 3. Podejmowanie działań profilaktycznych realizowanych przez szkoły, świetlice terapeutyczne, opiekuńczo-wychowawcze, Kościoły, Ośrodek Pomocy Społecznej oraz inne jednostki organizacyjne Gminy. 4. Rozpowszechnianie informacji o możliwościach korzystania z pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych i współuzależnionych od narkotyków, poprzez rozpowszechnianie materiałów edukacyjnych w środowisku lokalnym. 5. Prowadzenie rozmów interwencyjno-motywujących z osobami, wobec których istnieje podejrzenie o używanie substancji odurzających. Zadanie II Udzielanie rodzinom, w których występuje problem narkomanii pomocy psychologicznej i prawnej poprzez: 1. Współpraca z Komisariatem Policji w Warce w sprawach związanych z przeciwdziałaniem rozprowadzania narkotyków wśród dzieci i młodzieży, jak również w zakresie skutecznego reagowania w przypadkach naruszania prawa i porządku publicznego. 12

13 2. Realizacja działań o charakterze edukacyjnym przeznaczonych dla rodziców. 3. Dofinansowanie obozów i kolonii organizowanych dla dzieci i młodzieży, obejmujących w swoim programie profilaktykę przeciw narkotykom, promującą zdrowy styl życia. 4. Edukacja publiczna w postaci ulotek i broszur na temat profilaktyki i rozwiązywania problemów zwianych z zażywaniem narkotyków i innych substancji o działaniu odurzającym. Zadanie III Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej, edukacyjnej oraz szkoleniowej w zakresie rozwiązywania problemów narkomanii, w szczególności dla dzieci i młodzieży, w tym prowadzenie zajęć sportowo-rekreacyjnych dla uczniów, a także działań na rzecz dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych programach opiekuńczowychowawczych: 1. Prowadzenie działań edukacyjnych skierowanych do uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych z terenu gminy Warka, mających na celu uświadomienie i ukazanie szkód jakie niesie za sobą używanie środków odurzających, a w szczególności używanie środków zastępczych powszechnie zwanymi dopalaczami. 2. Udział w lokalnych i ogólnopolskich kampaniach edukacyjnych związanych z profilaktyką narkotykową i rozwiązywaniem problemów społecznych związanych z uzależnieniem. 3. Upowszechnianie materiałów informacyjno-edukacyjnych z zakresu promocji zdrowia i przeciwdziałania narkomanii. 4. Podnoszenie kwalifikacji osób zajmujących się profilaktyką uzależnień (udział w szkoleniach, konferencjach i innych formach spotkań). 5. Organizowanie spotkań z osobami mogącymi dać świadectwo swoich własnych traumatycznych przeżyć związanych z uzależnieniem narkotykowym oraz ze znanymi postaciami cieszącymi się powszechnie szacunkiem i autorytetem, których stanowisko wobec stosowania narkotyków jest wyważone i racjonalne. 13

14 6. Dofinansowywanie programów edukacyjnych i profilaktycznych podejmowanych przez ośrodki kultury, Centrum Sportu i Rekreacji, szkoły oraz uprawnione ośrodki profilaktyczne. 7. Promowanie zdrowego stylu życia wolnego od narkotyków i innych używek. 8. Promowanie alternatywnych form aktywnego spędzania czasu wolnego poprzez inicjowanie i organizowanie imprez sportowych i rekreacyjnych dla dzieci i młodzieży. 9. Organizowanie prelekcji dotyczących profilaktyki i rozwiązywania problemów związanych z narkomanią. 10. Podnoszenie poziomu świadomości społecznej na temat szkodliwości środków psychoaktywnych a także możliwości zapobiegania temu zjawisku. Zadanie IV Wspomaganie działań instytucji, organizacji pozarządowych i osób fizycznych, służących przeciwdziałaniu i rozwiązywaniu problemów narkomanii: 1. Współpraca z instytucjami i stowarzyszeniami działającymi na rzecz ochrony zdrowia oraz stwarzającymi szansę powrotu osób uzależnionych do normalnego trybu życia. 2.Współpraca z instytucjami i stowarzyszeniami.. kulturalnymi, sportowymi i oświatowymi w zakresie zagospodarowania czasu wolnego dzieci i młodzieży. 3. wspieranie i dofinansowywanie organizacji lokalnych, imprez artystycznych dla społeczności gminy, mających wyraźne odniesienie do profilaktyki przeciwdziałania narkomanii. 4. Współpraca z Komendą Powiatową w Grójcu i komisariatem Policji w Warce, w celu prowadzenia wspólnych działań profilaktycznych. 14

15 VIII. Sposób finansowania Programu Wydatki na realizację zadań określonych w Gminnym Programie Przeciwdziałania Narkomanii w gminie Warka na lata określa każdego roku uchwała budżetowa gminy Warka. 15