ZAGROŻENIE HAŁASEM NA TERENACH PRZYGRANICZNYCH

Transkrypt

1 ZAGROŻENIE HAŁASEM Zagrożenie hałasem charakteryzuje się dużą powszechnością występowania i najczęściej jest pochodną wielu niekorzystnych czynników z których podstawowymi są nadmierna urbanizacja i duże zagęszczenie tras komunikacyjnych. Tereny o takich cechach, charakteryzują się olbrzymią koncentracją źródeł zagrożeń wibroakustycznych na stosunkowo niewielkim obszarze. Zagrożenia tego typu towarzyszą człowiekowi od początku jego istnienia, jednak w ostatnim czasie stają się coraz bardziej powszechne i uciążliwe. Na podstawie przeprowadzonych badań i analiz można ocenić, za Sadowskim, że hałas o poziomie ponadnormatywnym obejmuje ok. 21 % terenu Polski, zaś narażonych jest ok. 33 % populacji. Zagrożenie to rośnie szczególnie szybko w dużych miastach i na terenach silnie zurbanizowanych. Czym więc jest hałas? Zgodnie z funkcjonującymi w środowisku akustycznym definicjami hałasem są wszelkie niepożądane, nieprzyjemne, dokuczliwe lub wręcz szkodliwe drgania mechaniczne ośrodka sprężystego, oddziałujące za pośrednictwem powietrza na organ słuchu i inne zmysły oraz elementy organizmu człowieka. Skutki jego oddziaływania na organizm człowieka i środowisko są bardzo złożone i mają różnorodny charakter. Szkodliwy wpływ na zdrowie człowieka związany jest między innymi z: częściową lub pełną utratą słuchu, zwiększonym zagrożeniem chorobą nadciśnieniową, zaburzeniami nerwowymi, chorobami przemiany materii, utrudnieniami związanymi z snem i odpoczynkiem. Wśród społecznych skutków negatywnego oddziaływania hałasu można wyróżnić: obniżenie sprawności i wydajności pracy oraz nauczania, trudności we wzajemnym porozumiewaniu się, zwiększoną liczbą wypadków w pracy, zwiększoną liczbą wypadków na drogach, powstawanie lokalnych napięć międzyludzkich., zmniejszenie wartości rekreacyjnych i leczniczych terenów. W ostatnim czasie wzrasta świadomość społeczeństwa dotycząca skali i niekorzystnych skutków oddziaływania nadmiernego hałasu na organizm człowieka i jego środowisko bytowe. Potwierdzają to wyniki prac prowadzone przez psychoakustyków. Działanie akustyczne środowiska zewnętrznego np. na środowisko domowe, może być na tyle intensywne, iż nie będą spełnione warunki wymaganej z fizjologicznego punktu widzenia regeneracji organizmu po ekspozycji zawodowej. Przyjęte w aktualnie obowiązujących przepisach sanitarnych wartości kryterialne dla poziomu dźwięku odpowiadają sumie reakcji organizmu człowieka na hałas w miejscu pracy oraz koniecznej do regeneracji przerwy w miejscu zamieszkania (wypoczynku) po ekspozycji zawodowej. Środowiska, w których przebywa człowiek poza czasem wykonywania pracy zawodowej, charakteryzujące się klimatem akustycznym, spełniającym przywołane powyżej kryteria, zapewniają właściwą regenerację nie tylko narządu słuchu, ale również całego organizmu, w tym układu nerwowego, krwionośnego itp. po ekspozycji zawodowej. Przekroczenie tych kryteriów, szczególnie w środowisku domowym, powoduje ograniczenie przerwy regeneracyjnej, koniecznej do właściwego działania organizmu człowieka. Sprzyja to przyspieszeniu powstania ryzyka rozwoju upośledzenia słuchu, które nie zawsze jest 1

2 kwalifikowane jako choroba zawodowa. Poza tym, mogą pojawiać się symptomy dolegliwości psychosomatycznych. Jak z powyższego wynika zagrożenie hałasem ma tendencję wzrostową i dlatego koniecznym jest kreowanie odpowiedniej polityki ochrony środowiska na szczeblu miejskim, gminnym, powiatowym czy regionalnym spełniającej dodatkowo wymogi zawarte w aktach prawnych wyższej rangi. ZAGROŻENIE HAŁASEM NA TERENACH PRZYGRANICZNYCH Wprowadzenie Długość granic Rzeczypospolitej Polskiej wynosi 3 503, 82 km. Graniczymy z siedmioma państwami: na wschodzie z Federacją Rosyjską, Republiką Litwy, Republiką Białorusi i Ukrainą, na południu z Republiką Czeską i Republiką Słowacką, na zachodzie z Republiką Federalną Niemiec. Z wymienionymi sąsiadami Polskę łączy ponad 200 przejść granicznych. Wiele z nich to przejścia piesze i rowerowe (w tym: turystyczne, narciarskie), są też przejścia rzeczne. Celem pracy było zebranie wszystkich niezbędnych informacji o przejściach granicznych, które umożliwią realizację kolejnych etapów zadania, tj. dobór reprezentatywnych przejść granicznych do badań hałasu oraz ocenę narażenia zdrowia mieszkańców terenów przygranicznych, wynikającego z ekspozycji na hałas komunikacyjny. 1. Tryb realizacji oraz narzędzie badawcze 1.1. Tryb realizacji Podstawą wykonania wszystkich kolejnych czynności związanych ze zbieraniem informacji o funkcjonujących w Polsce przejściach granicznych była ich lista umieszczona na stronie internetowiej Straży Granicznej pod adresem (lista ta, zawiera dane na temat 215 przejść). Ustalony tryb postępowania w zakresie weryfikacji przejść granicznych obejmował następnie: wstępną selekcję przejść granicznych istotnych z punktu widzenia tematyki i zakresu zadania, konstrukcję ankiety umożliwiającej zebranie danych o przejściach granicznych niezbędnych dla realizacji kolejnych etapów zadania, wyznaczenie adresatów ankiety i jej rozesłanie, analizę uzyskanych informacji, sporządzenie krótkiej listy przejść granicznych istotnych dla realizacji kolejnych etapów zadania Narzędzie badawcze Opracowano ankietę, umożliwiającą zebranie następujących danych o przejściach granicznych: nazwa przejścia, lokalizacja: województwo, gmina, powiat, rodzaj przejścia, czy przejście zostało otwarte przed rokiem 2000, subiektywna ocena dokuczliwości hałasu zgodnie z podaną skalą (na podstawie własnej wiedzy, informacji straży granicznej, pomiarów hałasu jeśli takie były przeprowadzane), 2

3 liczba skarg na hałas związany z przejściem granicznym oraz drogami dojazdowymi do przejścia w latach 2000, 2001, 2002 i pierwszej połowie 2003 roku, miejscowości, z których wpłynęły skargi, wskazanie przejścia (jeśli w gminie lub powiecie jest ich więcej niż jedno), którego okolica jest najgęściej zabudowana (hałas przejeżdżających samochodów dociera do największej liczby osób). Zakres zbieranych informacji wskazuje, że odpowiednimi jej adresatami mogą być: Starostwa Powiatowe i Gminy (Wydziały Ochrony Środowiska oraz Wydziały Transportu), Powiatowe Zarządy, Wojewódzkie Inspektoraty Ochrony Środowiska i ich delegatury. 2. Przebieg badań ankietowych i ilościowe rezultaty badań 2.1. Przebieg badań ankietowych W trakcie selekcji wstępnej zrezygnowano z przejść rzecznych oraz turystycznych - pieszych, rowerowych i narciarskich. Po ich wyeliminowaniu skrócona lista zawierała 12 przejścia graniczne, które jak można było zakładać mogą stanowić źródło hałasu dokuczliwego dla okolicznych mieszkańców. Dla każdego z wyselekcjonowanych przejść ustalono adres właściwego mu starostwa powiatowego i urzędu gminy utworzono listę zawierającą 5 starostw powiatowych oraz 76 urzędów gmin znajdujących się w 10 województwach. W tabeli 1 przedstawiono dane o liczbie powiatów, gmin oraz przejść granicznych, które objęto badaniami ankietowymi. Tabela 1 Województwa, powiaty oraz liczba gmin i przejść granicznych objętych badaniami ankietowymi Województwo Powiat Liczba gmin Liczba przejść granicznych gorlicki 1 1 małopolskie nowosądecki 3 6 tatrzański 1 2 nowotarski 5 5 żywiecki 3 6 Śląskie cieszyński 9 wodzisławski 1 1 raciborski 2 5 sanocki 1 1 krośnieński 1 2 podkarpackie jarosławski 1 1 lubaczowski 1 1 bieszczadzki 1 2 przemyski 2 3 zgorzelecki 10 kłodzki 3 Dolnośląskie wałbrzyski 1 2 kamieniogórski 1 2 jeleniogórski 2 2 lubański 1 1 żarski 5 lubuskie Krosno Odrzańskie 1 3 słubicki 1 3 gorzowski 1 2 gryfiński 3 3 policki 2 5 Zachodnio-pomorskie Szczecin miasto na prawach powiatu 1 1 Świnoujście - miasto na prawach 1 1 powiatu braniewski 1 2 warmińsko-mazurskie bartoszycki 1 2 kętrzyński 1 1 gołdapski 1 1 Podlaskie augustowski 1 1 3

4 lubelskie Opolskie sokólski 1 2 białostocki 2 hajnowski 3 suwalski 1 1 sejneński 1 2 bialski 2 chełmski 1 2 hrubieszowski 3 3 tomaszowski 1 2 głubczycki 1 1 brzeski 1 2 nyski Wyniki badań ankietowych 3.1. Weryfikacja skróconej listy przejść granicznych Zebrane informacje umożliwiły weryfikację danych o 12 przejściach granicznych wybranych z pełnej internetowej listy Straży Granicznej (215 przejść). Stwierdzono, że: nie funkcjonuje 8 spośród wymienionych przejść granicznych, są to: - Łupków - Palota, kolejowe, powiat sanocki, gmina Komańcza, - Głomno-Bagrationowsk, kolejowe, powiat bartoszycki, gmina Bartoszyce, - Zubki-Bierestowica, kolejowe, powiat białostocki, gmina Gródek, - Białowieza Pierierow,, powiat hajnowski, gmina Białowieża, - Hrubieszów Włodzimierz Wołyński, kolejowe, powiat hrubieszowski, gmina Hrubieszów, - Dołhobyczów Ukrainka,, powiat hrubieszowski, gmina Dołhobyczów, - Głuchołazy Mikulowice, kolejowe, powiat nyski, gmina Głuchołazy,, - Lubawka Kralovec, kolejowe, powiat kamieniogórski, gmina Lubawka, 8 przejść zaliczyć należy do ruchu pieszego (co nie wynikało bezpośrednio z danych umieszczonych na liście Straży Granicznej), są to: - Jaśliska Certizine, powiat krośnieński, gmina Dukla, - Sromowce Wyżne Cerveny Klastor, powiat nowotarski, gmina Czorsztyn, - Przegibek Vychylowka, powiat żywiecki, gmina Rajcza, - Rycerka Nova Bystrica, powiat żywiecki, gmina Rajcza, - Gryfino Mescherin, powiat gryfiński, gmina Gryfino, - Świnoujście Ahlbek, Świnoujście miasto na prawach powiatu, - Jałówka Swislocz, powiat białostocki, gmina Gródek, - Malhowice Niżankowiczy, powiat przemyski, gmina Przemyśl. funkcjonują trzy przejścia nie uwzględnione na liście Straży Granicznej, są to: - Siemianówka, kolejowe, powiat białostocki, gmina Michałowo, - Cieszyn Most Wolności,, powiat cieszyński, gmina Cieszyn, - Kaczyce Karwina Raj,, powiat cieszyński, gmina Zebrzydowice. Zatem, prezentowana niżej, szczegółowa analiza danych na temat hałasu komunikacyjnego obejmuje już tylko 96 przejść granicznych (68 drogowych i 28 kolejowych), co stanowi jednak 86,5% przejść kwalifikujących się do badań. Zebrane dodatkowe informacje (dokuczliwość hałasu, skargi, miejscowości z których skargi wpłynęły, itd.) posłużyły do sporządzenia końcowej listy przejść granicznych, obejmującej takie przejścia, które stanowią dla okolicznych mieszkańców źródło dokuczliwego hałasu Subiektywna ocena hałasu związanego z funkcjonowaniem przejść granicznych Do pracowników Wydziałów Ochrony Środowiska i Wydziałów Transportu Starostw Powiatowych oraz Urzędów Gmin zwrócono się z prośbą o dokonanie subiektywnej oceny poziomu dokuczliwości hałasu - na podstawie własnej wiedzy na temat natężenia ruchu go w okolicach przejścia granicznego. Dla celów sformułowania takiej oceny

5 zaproponowano pięciostopniową słowną skalę wcale nie, mało, średnio, bardzo, skrajnie dokuczliwy (zgodnie z propozycją Instytutu Akustyki Uniwersytetu A. Mickiewicza w Poznaniu na podstawie wyników badań dokuczliwości hałasu wykonanych w Polsce przy pomocy ankiet). W efekcie przeprowadzonego rozpoznania ankietowego uzyskano dane o dokuczliwości hałasu okolic 95 przejść granicznych. Tabela 2 Wyniki subiektywnej oceny dokuczliwości hałasu w okolicach przejść granicznych w Polsce Odsetek z ogółu Lp. Słowna skala oceny hałasu* Liczba przejść analizowanych przejść 1. Wcale nie dokuczliwy 26 27, 2. Mało dokuczliwy 28 29,5 3. Średnio dokuczliwy 25 26,3. Bardzo dokuczliwy 11 11,6 5. Skrajnie dokuczliwy 5 5,3 Razem ,0 *w przypadku rozbieżnej oceny dokuczliwości hałasu dokonanej przez starostwo powiatowe i urząd gminy brano pod uwagę wartość wyższą Jak wynika z informacji zawartych w tabeli 2 problem hałasu dotyczy mieszkańców okolicy ponad 3% przejść granicznych, przy czym w wypadku ponad 26% przejść - hałas określany jest jako średnio dokuczliwy, prawie 12% - jako bardzo dokuczliwy, natomiast ponad 5 % - jako skrajnie dokuczliwy. W tabeli 3 przedstawiono 16 przejść granicznych, stanowiących dla okolicznych mieszkańców źródło bardzo lub skrajnie dokuczliwego hałasu. Największą liczbę przejść granicznych o bardzo lub skrajnie dokuczliwym hałasie odnotowano w województwie śląskim (w tym 3 w gminie Cieszyn) oraz w województwie lubuskim 3. Tabela 3 Lista przejść granicznych zaliczonych do grupy o bardzo lub skrajnie dokuczliwym hałasie Lp Wojew. Powiat Gmina 1 małopol. tatrzański Przejście graniczne Łysa Polana Javorina tatranska Rodzaj przejścia Granica lubuskie żarski Łęknica 5 lubuskie słubicki Słubice 6 7 polskorosyjska polskolitewska polskoukraińska polskoukraińska zachodniopomorskie warmińskomazurskie policki braniewski Kołbaskowo Braniewo 8 podlaskie suwalski Szypliszki 9 podlaskie białostocki Gródek 10 lubelskie chełmski Dorohusk 11 podkarp. jarosławski Radymno Łęknica Bad Muskau 2 śląskie żywiecki Rajcza Zwardoń -Myto 3 lubuskie żarski Trzebiel Olszyna - Forst Świecko- Frankfurt Bobolin- Schwennenz Gronowo- Mamonowo Budzisko- Kalwarija Bobrowniki- Bierestawica Dorohusk- Jagodzin Korczowa- Krakowiec Ocena dokuczliwości hałasu Powiat Gmina Miejscowości lub miejsca najgęściej zabudowane 5 Łysa Polana 3 Zwardoń Myto 1 Inf. z gminy Trzebiek drogi dojazdowe Gronowo 5 Szypliszki, Słobódka Bobrowniki - Waliły Stacja 5 Dorohusk Korczowa, Młyny, Budzyń 5

6 12 śląskie cieszyński Cieszyn 13 śląskie cieszyński Cieszyn 1 śląskie cieszyński Cieszyn 15 opolskie nyski Głuchołazy 16 dolnośl. jeleniogórski Szklarska Poręba Cieszyn Boguszowice- Chotebuz Cieszyn Most Przyjaźni Cieszyn Most Wolności Głuchołazy- Mikulowice Jakuszyce- Harrachov 3/ 5 5 3/5 5 3 Cieszyn-Most Przyjaźni Głuchołazy- Mikulowice Jakuszyce Ocena hałasu Wcale nie dokuczliwy 1 Mało dokuczliwy 2 Średnio dokuczliwy 3 Bardzo dokuczliwy Skrajnie dokuczliwy - 5 W tabeli 3 - w grupie przejść granicznych o bardzo lub skrajnie dokuczliwym hałasie - nie zarejestrowano żadnego kolejowego. Oznacza to, że prawie jedna czwarta analizowanych przejść drogowych (23,6%) zalicza się do grupy o bardzo lub skrajnie dokuczliwym hałasie (łącznie na liście jest 68 drogowych przejść granicznych) Skargi na hałas komunikacyjny związany z przejściami granicznymi i miejscowości, z których wpłynęły Ankieta przekazywana do starostw powiatowych oraz urzędów gmin zawierała również pytania o liczbę skarg na hałas komunikacyjny w okolicach przejścia granicznego oraz miejscowości, z których skargi wpłynęły. Wybrani adresaci ankiety nie gwarantują przedstawienia pełnej listy skarg tego typu, bowiem kierowane są one nie tylko do urzędów gmin i starostw powiatowych, ale również urzędów wojewódzkich, zarządów dróg, inspektoratów ochrony środowiska. W kraju jest jednej jednostki administracyjnej, do której byłyby przekazywane wszystkie skargi. Tabela zawiera informacje na temat liczby skarg, które wpłynęły do starostw powiatowych oraz urzędów gmin w okresie od 2000 r. do końca pierwszej połowy 2003 r. Tabela Skargi na hałas komunikacyjny związany z funkcjonowaniem przejść granicznych w latach Lp. Województwo Powiat Gmina Przejście graniczne 1 małopolskie tatrzański 2 małopolskie tatrzański 3 śląskie żywiecki Jeleśnia Jurgów - Podspady Rodzaj przejścia Łysa Polana Javorina tatranska Korbielów Oravska Polhora śląskie żywiecki Rajcza Zwardoń -Myto 5 śląskie żywiecki Ujsoły Ujsoły Novot (Glinka) 6 dolnośląskie zgorzelecki miasto Zgorzelec Zgorzelec - Gorlitz 7 lubuskie żarski Trzebiel Olszyna - Forst 8 lubuskie żarski Łęknica Łęknica Bad Muskau 9 lubuskie słubicki Słubice Świecko-Frankfurt 10 lubuskie słubicki Słubice Słubice-Frankfurt Granica Skargi występowanie / liczba w latach * I Powiat Gmina 13 w Zarządzie 29 w Zarządzie 10 w Zarządzie 7 około 10 każdego roku część ustna 2 tak ewidencji tak ewidencji

7 11 lubuskie słubicki Słubice Kunowice-Frankfurt Kolejowe 12 bartoszycki Bartoszyce polskorosyjska polskolitewska polskolitewska polskoukraińska polskoukraińska warmińskomazurskie Bezledy- Bagrationowsk 13 podlaskie suwalski Szypliszki Budzisko-Kalwarija 1 podlaskie sejneński Sejny Ogrodniki-Lazdijaj 15 podlaskie sokólski Kuźnica Kuźnica-Bruzgi Kolejowe 16 podlaskie sokólski Kuźnica Kuźnica-Bruzgi 17 podlaskie białostocki Michałowo Siemianówka Kolejowe 18 podlaskie białostocki Gródek Bobrowniki- Bierestawica 19 podlaskie hajnowski Czeremcha Połowca-Pieszczatka 20 lubelskie chełmski Dorohusk Dorohusk-Jagodzin 21 podkarpackie jarosławski Radymno Korczowa-Krakowiec 22 śląskie cieszyński Cieszyn 23 śląskie cieszyński Cieszyn 2 dolnośląskie jeleniogórski Szklarska Poręba Cieszyn Most Przyjaźni Cieszyn Most Wolności polsko-czeska polsko-czeska 9 tak Waliły danych o liczbie 2 20 tak- danych o liczbie skargi zbiorowe co roku skargi zbiorowe co roku dużo skarg do różnych jednostek telefoniczne- danych o liczbie skargi zbiorowe na zebraniach wiejskich sprawa znana od dawna - oficjalnych skarg Jakuszyce-Harrachov polsko-czeska 111 * - jedynie pierwsza połowa 2003 roku. W analizowanym okresie do starostw powiatowych i urzędów gmin wpłynęły skargi na hałas komunikacyjny związany z funkcjonowaniem 2 przejść granicznych (25,3% analizowanych) - 21 drogowych (30,9% ogółu analizowanych przejść drogowych) oraz trzech - kolejowych (10,7% wszystkich analizowanych przejść kolejowych). Jak wynika z tabeli największą liczbę przejść granicznych o hałasie dokuczliwym dla okolicznych mieszkańców - co potwierdzone zostało wysłaniem przez nich skarg - odnotowano w województwach: podlaskim (7), śląskim (5) oraz lubuskim (5). Tabela 5 Miejscowości, z których wpłynęły skargi na hałas związany z funkcjonowaniem przejścia granicznego Lp. Województwo Powiat Gmina Przejście graniczne Rodzaj przejścia Granica Miejscowość 1. małopolskie tatrzański Jurgów - Podspady polsko-słowacka Jurgów Łysa Polana, 2. małopolskie tatrzański polsko-słowacka Javorina tatranska Białka Korbielów Oravska Korbielów Kamienna, 3. śląskie żywiecki Jeleśnia polsko-słowacka Polhora Korbielów Granica Zwardoń Platforma,. śląskie żywiecki Rajcza Zwardoń -Myto polsko-słowacka Zwardoń Myto 5. śląskie żywiecki Ujsoły Ujsoły Novot (Glinka) polsko-słowacka Glinka miasto 6. dolnośląskie zgorzelecki Zgorzelec - Gorlitz polsko-niemiecka Zgorzelec Zgorzelec 7. lubuskie żarski Trzebiel Olszyna - Forst polsko-niemiecka 8. lubuskie żarski Łęknica Łęknica Bad Muskau polsko-niemiecka 9. lubuskie słubicki Słubice Świecko-Frankfurt polsko-niemiecka 10. lubuskie słubicki Słubice Słubice-Frankfurt polsko-niemiecka Strzeszowice, Kałki, Królów Boczyny, Żarki Wielkie Słubice, ul. Krótka, Niepodległości,Wojska Polskiego, Transportowa, Powstańców Wielkopolskich 11. lubuskie słubicki Słubice Kunowice-Frankfurt kolejowe polsko-niemiecka warmińskomazurskie Bagrationowsk Bezledy- 12. bartoszycki Bartoszyce polsko-rosyjska Bartoszyce Szypliszki, 13. podlaskie suwalski Szypliszki Budzisko-Kalwarija polsko-litewska Słobódka 1. podlaskie sejneński Sejny Ogrodniki-Lazdijaj polsko-litewska Sejny trasa do Ogrodnik 7

8 15. podlaskie sokólski Kuźnica Kuźnica-Bruzgi kolejowe polsko-białoruska Kuźnica 16. podlaskie sokólski Kuźnica Kuźnica-Bruzgi polsko-białoruska Kuźnica 17. podlaskie białostocki Michałowo Siemianówka kolejowe polsko-białoruska 18. podlaskie białostocki Gródek Bobrowniki- Bierestawica polsko-białoruska Waliły Stacja 19. podlaskie hajnowski Czeremcha Połowca-Pieszczatka polsko-białoruska 20. lubelskie chełmski Dorohusk Dorohusk-Jagodzin polsko-ukraińska Wólka Okopska, Okopy, Okopy Kolonia, Berdyszcze 21. podkarpackie jarosławski Radymno Korczowa-Krakowiec polsko-ukraińska Korczowa, Młyny, Budzyń 22. śląskie cieszyński Cieszyn 23. śląskie cieszyński Cieszyn 2. dolnośląskie jeleniogórski Szklarska Poręba Cieszyn Most Przyjaźni Cieszyn Most Wolności polsko-czeska polsko-czeska Jakuszyce-Harrachov polsko-czeska Szklarska Poręba W efekcie przeprowadzonego rozpoznania dokuczliwości hałasu (subiektywna ocena pracowników wydziałów transportu i wydziałów ochrony środowiska starostw powiatowych i urzędów miejskich), jak również analizy skarg okolicznych mieszkańców na hałas związany z funkcjonowaniem przejść granicznych stwierdzono, że: lista przejść granicznych zaliczonych - przez pracowników wydziałów transportu i wydziałów ochrony środowiska starostw powiatowych i urzędów miejskich - do grupy o bardzo lub skrajnie dokuczliwym hałasie zawiera 16 pozycji (16 z 95 analizowanych przejść), lista przejść granicznych sporządzona na podstawie skarg na hałas komunikacyjny związany z ich funkcjonowaniem zawiera 2 pozycje (2 z 95 analizowanych przejść), listy te różnią się znacznie: na liście skarg znajduje się o 12 przejść granicznych więcej, aniżeli na liście przejść o bardzo lub skrajnie dokuczliwym hałasie; w przypadku czterech przejść zaliczonych do grupy o bardzo lub skrajnie dokuczliwym hałasie nie odnotowano skarg (w starostwach powiatowych i urzędach gmin), końcowa lista przejść granicznych zawiera 28 pozycji (wszystkie z grupy o bardzo lub skrajnie dokuczliwym hałasie oraz te, na które wpłynęły skargi) - tabela 6. Tabela 6 Końcowa lista przejść granicznych o dokuczliwym hałasie Lp. Powiat Gmina Przejście graniczne 1. tatrzański 2. tatrzański Rodzaj przejścia Ocena dokuczliwości hałasu Powiat Gmina Występowanie i liczba skarg w latach * Powiat Gmina Jurgów Podspady 2 7 Łysa Polana Javorina tatranska 5 około 10 każdego roku część ustna 3. żywiecki Jeleśnia Korbielów Oravska Polhora w Zarządzie. żywiecki Rajcza Zwardoń Myto 3 29 w Zarządzie 5. żywiecki Ujsoły Ujsoły Novot (Glinka) w Zarządzie 6. zgorzelecki miasto Zgorzelec Zgorzelec Gorlitz żarski Trzebiel Olszyna Forst tak ewidencji 8. żarski Łęknica Łęknica Bad Muskau tak ewidencji 9. słubicki Słubice Świecko-Frankfurt słubicki Słubice Słubice-Frankfurt słubicki Słubice Kunowice-Frankfurt kolejowe policki Kołbaskowo Bobolin-Schwennenz 13. braniewski Braniewo Gronowo-Mamonowo 1. bartoszycki Bartoszyce Bezledy-Bagrationowsk 3 2 8

9 15. suwalski Szypliszki Budzisko-Kalwarija sejneński Sejny Ogrodniki-Lazdijaj 3 2 Tak- danych o liczbie 17. sokólski Kuźnica Kuźnica-Bruzgi kolejowe 3 3 skargi zbiorowe co roku 18. sokólski Kuźnica Kuźnica-Bruzgi 3 3 skargi zbiorowe co roku 19. białostocki Michałowo Siemianówka kolejowe 1 tak Waliły danych o liczbie 20. białostocki Gródek Bobrowniki-Bierestawica 21. hajnowski Czeremcha Połowca-Pieszczatka chełmski Dorohusk Dorohusk-Jagodzin jarosławski Radymno Korczowa-Krakowiec 2. cieszyński Cieszyn Cieszyn Boguszowice- Chotebuz dużo skarg do różnych jednostek 3/ telefoniczne- nie rejestrowane skargi zbiorowe na zebraniach wiejskich 25. cieszyński Cieszyn Cieszyn Most Przyjaźni 5 5 skarg duży hałas 26. cieszyński Cieszyn Cieszyn Most Wolności 3/5 5 skarg duży hałas 27. nyski Głuchołazy Głuchołazy-Mikulowice jeleniogórski Szklarska Poręba Jakuszyce-Harrachov jedynie w pierwszym półroczu 2003 roku. Adam LIPOWCZAN, Janusz KOMPAŁA, Irena KUBIK, Janusz ŚWIDER Zakład Akustyki Technicznej,Techniki Laserowej i Radiometrii Joanna MARTYKA, Katarzyna NOWAK, Konrad TAUSZ Zakład Badań Ekonomicznych i Społecznych Główny Instytut Górnictwa, Katowice 9