Gminny. w Gminie Pajęczno. na lata

Transkrypt

1 Załącznik do uchwały Nr 237/XXVI/13 Rady Miejskiej w Pajęcznie z dnia 30 kwietnia 2013r. Gminny program wspierania rodziny w Gminie Pajęczno na lata Gminny program wspierania rodziny na lata , w gminie Pajęczno opracowano w oparciu o art. 176 ustawy z dnia 9 czerwca 2011r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2011r. Nr 149, poz. 887 z dnia 21 lipca 2011r.) w myśl którego gmina zobowiązana jest do tworzenia gminnego systemu profilaktyki i opieki nad dzieckiem i rodziną. Pajęczno 2013

2 Gminny program wspierania rodziny na lata stanowi samodzielny program, służący wspieraniu rodziny przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczowychowawczych. I. WSTĘP Rodzina jest szczególnym środowiskiem, nieporównywalnym z innymi środowiskami życia, pracy czy zabawy. Dom rodzinny kojarzy nam się z atmosferą pełną miłości, zaufania, bezpieczeństwem oraz charakterystycznymi dla członków rodziny cechami takimi jak: osobiste zaangażowanie, prywatność, zażyłość, wspólny cel, poczucie obowiązku i odpowiedzialności za rodzinę. Rodzina towarzyszy człowiekowi od urodzenia przez całe życie. Jest pierwszym i najważniejszym środowiskiem życia człowieka, naturalnym źródłem ładu moralnego, który kształtuje się dzięki miłości i odpowiedzialności rodziców. Jednak nie w każdym domu rodzina spełnia te wartości. Dla wielu ludzi dom kojarzy się z zagrożeniem, brakiem poczucia bezpieczeństwa, cierpieniem. Rodziny dysfunkcyjne wymagają stałego monitorowania przez pracowników socjalnych, pedagogów szkolnych, pracowników służby zdrowia, policji, kuratorów sądowych i przedstawicieli innych instytucji, które mają kontakt z rodziną oraz podejmowania działań na rzecz rodziny w oparciu o sprecyzowany plan działania. Praca z rodziną przedstawicieli służb społecznych powinna być połączona ze wsparciem ze strony środowiska, w tym również bliższych i dalszych krewnych oraz aktywnością własną ze strony rodziny. Ponadto praca z rodziną powinna być prowadzona przez odpowiednio przygotowaną kadrę, kompetentną i obiektywną oraz podejmowana możliwie jak najwcześniej. Organizując różnorodne formy wsparcia na rzecz rodziny wieloproblemowej, należy docenić i konsekwentnie realizować zasadę podstawowej roli opiekuńczej i wychowawczej rodziny w rozwoju dziecka. Zamiast zastępować rodzinę w pełnieniu jej funkcji opiekuńczowychowawczej, należy ją wspierać i wspomagać tak aby przywrócić prawidłowe funkcjonowanie. Zawarte w niniejszym programie propozycje pomocowe wspierają rodzinę w prawidłowym wypełnianiu funkcji. Założeniem Programu jest wspieranie rodziny naturalnej już na etapie gdy problemy się zaczynają oraz eliminowanie takich sytuacji kiedy dziecko musi opuścić rodzinę.

3 II. UWARUNKOWANIA PRAWNE Realizacja polityki wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej opiera się między innymi na poniższych aktach prawnych: 1) Ustawa o samorządzie gminnym z dnia 8 marca 1990 r. (Dz. U. z 2001r. Nr 142, poz ze zmianami), 2) Ustawa o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej z dnia 9 czerwca 2011 r. (Dz. U. Nr 149, poz. 887ze zmianami), 3) Ustawa o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004 r. (Dz. U z 2009r. Nr 175, poz ze zmianami), 4) Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie z dnia 24 kwietnia 2003 r. (Dz. U. z 2010r. Nr 234, poz ze zmianami), 5) Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z dnia 20 kwietnia 2004 r. (Dz. U z 2008r. Nr 69, poz. 415 ze zmianami), 6) Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie z dnia 29 lipca 2005 r. (Dz. U. z 2005r. Nr 180, poz ze zmianami), 7) Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 29 lipca 2005 r. (Dz. U. z 2012r. poz. 124), 8) Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z dnia 26 października 1982 r. (Dz. U. z 2007r. Nr 70, poz. 473 ze zmianami), 9) Strategia Integracji i Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Pajęczno. III. DIAGNOZA SYTUACJI RODZIN W GMINIE PAJĘCZNO Punktem wyjścia do określenia zadań Gminnego Programu Wspierania Rodziny jest analiza sytuacji w jakiej znajdują się obecnie rodziny zamieszkujące na terenie Gminy Pajęczno. Na ich podstawie zidentyfikowane zostały najważniejsze problemy stanowiące punkt wyjścia do opracowania programu. Rodziny z trudnościami opiekuńczo-wychowawczymi stanowią część klientów pomocy społecznej. Najczęściej niezaradność rodziny w opiece i wychowaniu własnych dzieci łączy się z dysfunkcjami takimi jak: uzależnienia, przemoc domowa, zaburzenia równowagi sytemu rodzinnego w sytuacjach kryzysowych, problemy w pełnieniu ról rodzicielskich, małżeńskich i zawodowych. Dysfunkcje te wyrażają się głównie niedojrzałością emocjonalną, problemami we współżyciu z ludźmi, trudnościami adaptacyjnymi, niezaradnością w prowadzeniu gospodarstwa domowego, problemami wychowawczymi w środowisku rodzinnym

4 i zawodowym. Istotną rolę zgodną z polityką społeczną państwa odgrywa praca socjalna w połączeniu ze wsparciem finansowym lub rzeczowym. To pracownicy socjalni są pierwszymi osobami, które mają bezpośredni kontakt z rodziną w środowisku. Przeprowadzając wywiady środowiskowe dokonują diagnozy problemów. Problemy społeczne w gminie Pajęczno rozwiązuje przede wszystkim Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej przy współpracy z Urzędem Gminy, Gminną Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Policją, Placówkami oświatowymi, Zakładami Opieki Zdrowotnej, Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie, Zespołem Interdyscyplinarnym. IV. ANALIZA ZASOBÓW W GMINIE PAJĘCZNO Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej W roku 2012 z pomocy Miejsko - Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej skorzystało 278 rodzin. Uwzględniając przyczyny pomocy, najczęstszym powodem udzielania pomocy osobom i rodzinom w ostatnich latach było bezrobocie. Kolejne grupy dyspanseryjne, to: bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych oraz prowadzenia gospodarstwa domowego, alkoholizm członka rodziny, niepełnosprawność. W wielu wymienionych wyżej przypadkach w jednej rodzinie występowało jednocześnie kilka dysfunkcji. Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Pajęcznie w ramach pracy socjalnej udziela swoim klientom pomocy w realizacji podstawowych funkcji rodziny i wspiera w wypełnianiu zadań wychowawczych mając zawsze na względzie dobro dzieci. Praca z rodziną jest prowadzona także w przypadku czasowego umieszczenia dziecka poza rodziną w pieczy zastępczej. Praca z wybraną rodziną jest prowadzona do momentu osiągnięcia przez tę rodzinę stabilizacji życiowej umożliwiającej podstawowe wypełnianie obowiązków wobec małoletnich dzieci. W momencie gdy pomoc instytucjonalna w danym środowisku rodzinnym nie daje zadawalających efektów decyzją sądu dziecko umieszczane jest w pieczy zastępczej, powiat koordynuje poszukiwania dla dziecka form pieczy zastępczej, a gmina Pajęczno jest obowiązana pokrywać część kosztów na utrzymanie dziecka w tej pieczy.

5 Placówki Oświatowe Na terenie Gminy Pajęczno w ramach opieki przedszkolnej działa Publiczne Przedszkole nr 1 oraz Publiczne Przedszkole nr 2. W ramach szkolnictwa podstawowego działają placówki publiczne: szkoły podstawowe w miejscowościach Pajęczno, Makowiska, Edukację gimnazjalną realizują 1 gimnazjum publiczne w Pajęcznie Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Do głównych zadań realizowanych przez Gminną Komisję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Pajęcznie należy prowadzenie działań związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych, a w szczególności: 1. Zwiększanie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu: - dostarczanie informacji o prowadzeniu terapii, - motywowanie i kierowanie do leczenia, - kierowanie na leczenie odwykowe i zajęcia terapeutyczne. 2. Udzielanie rodzinom, w których występuje problemy alkoholowe, pomocy: - psychospołecznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie, - zobowiązanie do podjęcia leczenia odwykowego, - przyjmowanie zgłoszeń o przypadkach nadużywania alkoholu jednoczesnym występowaniem przesłanek powodujących rozkład życia rodzinnego, - wzywanie na rozmowę osób, co do których wpłynęło zgłoszenie pouczenie o konieczności zaprzestania ww. działań, - kierowanie na badanie przez biegłego w celu wydania opinii w przedmiocie uzależnienia od alkoholu, - przygotowywanie dokumentacji związanej z postępowaniem sądowym,- niesienie pomocy członkom rodzin z problemem alkoholowym. 3. Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej, w szczególności dla dzieci i młodzieży: -pomoc w zaopatrzeniu w materiały edukacyjne i informacyjne dotyczące problematyki uzależnień, - wspieranie, organizowanie i prowadzenie działań trzeźwościowych, - współorganizowanie, konsultowanie zajęć profilaktycznych, pomoc przy tworzeniu programów profilaktycznych.

6 4. Nadzór nad ograniczeniem dostępności alkoholu między innymi poprzez organizację szkoleń instytucji, organizacji i osób fizycznych z zakresu ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi: - wydawanie opinii w sprawie wydania pozwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych, - udział w kontrolach punktów sprzedaży napojów alkoholowych. 5. Wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych służących rozwiązywaniu problemów alkoholowych: - przyjmowanie wniosków o środki finansowe, - opracowywanie preliminarza wydatków z Gminnego Funduszu Alkoholowego, - podział i zlecanie zadań wynikających z Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, - dążenie do stworzenia zintegrowanego systemu profilaktyki gminnej, - współpraca z przedstawicielami władz samorządowych, instytucji i organizacji na terenie gminy. Gminny Zespół Interdyscyplinarny Od grudnia 2011 roku na terenie gminy działa Zespół Interdyscyplinarny, którego członkami są przedstawiciele różnych instytucji m.in.: MGOPS, policji, ochrony zdrowia, oświaty, kurator sądowy, członkowie Komisji przeciwdziałania alkoholizmowi. Zespół ma za zadanie m.in. diagnozowanie problemu przemocy w rodzinie, następnie podejmowanie działań w środowisku zagrożonym przemocą w celach zapobiegawczych bądź podejmowanie interwencji w środowisku dotkniętym przemocą. Konieczne jest opracowywanie i realizacja indywidualnych planów pomocy i inicjowanie działań w stosunku do osób stosujących przemoc, a następnie monitorowanie sytuacji w tych rodzinach. Do zadań zespołu należy również dokumentowanie podejmowanych działań, a także ich efektów. Policja Działania funkcjonariuszy na rzecz dziecka i rodziny realizowane są w oparciu o stałą współpracę z pedagogami szkół podstawowych i gimnazjalnych w celu rozwiązywania problemów wychowawczych z dziećmi i młodzieżą. W zakresie działań na rzecz rodzin funkcjonariusze podejmują interwencje w zakresie przemocy w rodzinie. Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej

7 SPZOZ prowadzi działania pomocowe w zakresie profilaktyki na rzecz dziecka i rodziny, w tym: opieka pielęgniarska i stomatologiczna w szkołach, badania okresowe i profilaktyczne, pomoc niesiona przez pielęgniarki środowiskowe w przypadku zauważonej przemocy rodzinnej w formie natychmiastowej reakcji polegającej na zawiadomieniu właściwych instytucji, współpraca z MGOPS w zakresie opieki nad osobami chorymi, niepełnosprawnymi i seniorami. V. CELE PROGRAMU CEL GŁÓWNY Tworzenie warunków sprzyjających wspieraniu rodziny i jej prawidłowego funkcjonowania. CELE SZCZEGÓŁOWE Wspieranie rodziny w wychowywaniu dziecka oraz w pełnieniu funkcji opiekuńczej i wychowawczej. Praca z rodziną w celu zapobiegania sytuacji kryzysowych. Zapewnienie bezpieczeństwa dziecku i rodzinie. VI. MONITORING I EWALUACJA Ewaluacja ma na celu uzyskanie informacji czy osiągnięto zakładane rezultaty oraz czy pozwoliły one oraz w jakim stopniu w realizacji celów Programu. Monitoring ma na celu uzyskanie informacji na temat realizacji planowanych w ramach programu działań w zakresie ich czasu realizacji, założeń, źródeł finansowania oraz przełożenia na osiągnięcie rezultatów programu. W ramach procesu monitoringu i ewaluacji uzyskana zostanie informacja czy i jakim obszarze program wymaga aktualizacji lub zmian postawionych celów. Ewaluacja wg kryterium użyteczności oraz trwałości ma na celu uzyskanie informacji na temat zależności pomiędzy potrzebami rzeczywistymi, a rezultatami oraz efektami działań.

8 Przez cały okres realizacji programu prowadzony będzie monitoring i ewaluacja bieżąca. VII. REALIZACJA PROGRAMU Cel szczegółowy Wspieranie rodziny w wychowywaniu dziecka oraz w pełnieniu funkcji opiekuńczej i wychowawczej. L.p. Działania Okres realizacji 1 Praca socjalna z rodzinami wg potrzeb z problemami opiekuńczowychowawczymi 2 Realizowanie programów profilaktycznych zakresu rodzin z dysfunkcji 3 Organizowanie szkoleń, prelekcji, porad, dla rodziców 4 Indywidualne poradnictwo pedagogiczne. 6 Zapewnienie rodzinom z problemami bezradności w sprawach opiekuńczo wychowawczych pomocy asystenta rodziny na podstawie zdiagnozowanych potrzeb. Realizator Gmina, MGOPS PCPR, Placówki oświatowe, Komenda Powiatowa Policji, Placówki oświatowe, MGOPS Poradnia Psychologicznopedagogiczna w Pajęcznie, placówki oświatowe Wskaźniki rodzin która została objęta pomocą zrealizowanych programów zrealizowanych szkoleń prelekcji porad porad MGOPS, rodzin

9 Cel szczegółowy Praca z rodziną w celu zapobiegania sytuacji kryzysowych. L.p. Działania Okres realizacji 1 Analiza sytuacji rodzin, których dzieci 2015 zagrożone są umieszczeniem w pieczy zastępczej. 2 Prowadzenie monitoringu sytuacji dziecka w rodzinie zagrożonej kryzysem 3 Konsultacje i poradnictwo specjalistyczne (w tym pomoc psychologiczna i prawna) 4 Organizowanie grup wsparcia (w razie potrzeb) Realizator Gmina, MGOPS, Poradnia Psych.- Pedagog., Placówki oświatowe, Gmina, MGOPS, PCPR, Poradnia Psych.- Pedagog., Placówki oświatowe Gmina, MGOPS, PCPR, Poradnia Psych.- Pedagog., Placówki oświatowe Gmina, MGOPS Wskaźniki analizowanych rodzin monitorowanych rodzin konsultacji udzielonych porad zorganizowanych grup wsparcia Cel szczegółowy Zapewnienie bezpieczeństwa dziecku i rodzinie. L.p. Działania Okres realizacji Realizator Wskaźniki 1 Zapewnienie pomocy Gmina, rodzin finansowej i rzeczowej rodzinom zagrożonym, MGOPS, objętych pomocą (liczba osób otrzymujących zasiłki z pomocy społecznej, liczba dzieci korzystających z Rządowego Programu pomoc państwa

10 2 Monitorowanie sytuacji zdrowotnej dzieci z rodzin zagrożonych kryzysem lub przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczowychowawczej 3 Organizacja wypoczynku dla dzieci z rodzin dysfunkcyjnychkolonie, oraz zagospodarowanie czasu wolnego młodzieży poprzez placówki wsparcia dziennego poprzez sport, rekreację i kulturę 4 Finansowanie funkcjonowania rodzin wspierających (w razie potrzeby). 5 Współfinansowanie pobytu dziecka w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka, placówce opiekuńczowychowawczej, regionalnej degodegodegoplacówce opiekuńczoterapeutycznej lub interwencyjnym ośrodku preadopcyjnym MGOPS, SPZOZ Gmina, MGOPS, Placówki oświatowe, Gmina, MGOPS Gmina, MGOPS w zakresie dożywiania, liczba udzielonych stypendiów szkolnych o charakterze socjalnym, monitorowanych rodzin zorganizowanych form wypoczynku uczestników wypoczynku rodzin wspierających umieszczonych dzieci

11 VIII. Efekty i rezultaty programu: W wyniku przeprowadzonych działań przewidywane jest osiągnięcie następujących efektów: polepszenie sytuacji dziecka i rodziny, wzmocnienie poczucia bezpieczeństwa rodziny i dziecka, zminimalizowanie negatywnych zachowań oraz stworzenie skutecznego systemu wsparcia dla rodziny i dziecka, poprawa funkcjonowania rodzin z problemami opiekuńczo-wychowawczymi, przeciwdziałanie umieszczaniu dzieci w pieczy zastępczej, zabezpieczenie podstawowych potrzeb bytowych rodzin celem zapobiegania powstawaniu sytuacji kryzysowych, poprawa i wzrost jakości w zakresie funkcjonowania rodziny, wzrost świadomości społeczeństwa na temat prawidłowego funkcjonowania rodziny i poprawnych relacji rodzinnych, umożliwienie dzieciom umieszczonym w pieczy zastępczej powrotu do rodziny naturalnej poprzez przywrócenie jej prawidłowych funkcji, rozwój efektywnej współpracy pomiędzy instytucjami i organizacjami realizującymi program wpierania rodziny. IX. Odbiorcy programu: Odbiorcami Programu jest ogół mieszkańców w tym w szczególności: rodziny przeżywające trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych, dzieci i młodzież, którym rodzina nie zapewnia należytej opieki, przedstawiciele instytucji oraz służb pracujących na rzecz dzieci i rodzin. X. Realizator programu: Koordynatorem Programu jest Miejsko-Gminny Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Pajęcznie przy współpracy z następującymi instytucjami: Urzędem Gminy w Pajęcznie, Gminną Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Gminnym Zespółem Interdyscyplinarnym ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie, Policją,

12 Placówkami oświatowymi i kulturalnymi, Zakładami Opieki Zdrowotnej, Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Pajęcznie. XI. Postanowienia końcowe Monitorowanie Monitorowanie realizacji Programu odbywać się będzie w oparciu o sprawozdawczość podmiotów zaangażowanych w jego realizację. Sprawozdania z realizacji Programu podmioty składają do dnia 31 stycznia każdego roku do Ośrodka Pomocy Społecznej. Sprawozdawczość Burmistrz Gminy i Miasta Pajęczno do dnia 31 marca każdego roku przedłoży Radzie Miejskiej sprawozdanie z realizacji Programu. Finansowanie Programu Program będzie finansowany ze środków budżetu Gminy Pajęczno, dotacji oraz ze środków pozabudżetowych pozyskanych z innych źródeł. Wysokość środków będzie uchwalana każdego roku przez Radę Miejską.