ANALIZA RYNKU TURYSTYCZNEGO ŁOTWY
|
|
- Adam Wojciech Kowalewski
- 9 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 ANALIZA RYNKU TURYSTYCZNEGO ŁOTWY Małgorzata Mleczko II rok SUM TiR Turystyka międzynarodowa 0
2 Spis treści 1. Informacje ogólne 1.1 Wprowadzenie 1.2 Położenie geograficzne 1.3 Podział administracyjny 1.4 Demografia 1.5 Klimat 1.6 Gospodarka 1.7 Fauna i flora 1.8 Warunki rozwoju turystyki Regiony turystyczne 2. Analiza rynku turystycznego 2.1 Rynek recepcji turystycznej 2.2 Rynek emisji turystycznej 3. Znaczenie opisywanego rynku turystycznego dla Polski 4. Oferta turystyczna dla singli 5. Podsumowanie Bibliografia Spis rysunków Spis tabel 1
3 1.Informacje ogólne 1.1 Wprowadzenie Oficjalna nazwa: Stolica: Ustrój polityczny: Powierzchnia: Liczba ludności: Język urzędowy: Waluta: Religia: Największe miasta: Republika Łotewska Latvijas Republika Ryga republika parlamentarna km ; 35os./1km2 łotewski 1 łat (LVL) = 100 santimów protestantyzm, katolicyzm, prawosławie Ryga, Dyneburg, Lipawa, Jelgawa, Jurmala Łotwa to piękny nizinny kraj, o rzeźbie polodowcowej, z licznymi wzniesienia morenowymi i jeziorami, których najwięcej jest w Łatgalii. Największe z nich to jezioro Łubań na pograniczu Łatgalii i Liwlandii mające 88,3 km 2, a najgłębsze Rusons sięgające głębokości 30 m. Najdłuższą rzeką Łotwy jest Daugawa (Dźwina), którą liczy 1200 km, a na samym terytorium Łotwy 367 km. Jest to ukochana rzeka Łotyszów, o której powstało wiele pieśni ludowych. Najwyższy punkt Łotwy to Gaizinkalns mieszczący się na wyżynie Środkowo Widzemskiej wznoszący się na wysokość zaledwie 311 m. n.p.m. Łotwa leży w strefie lasów mieszanych, zajmujących 40 % powierzchni kraju. To właśnie lasy są największym bogactwem kraju, gdyż bogactw naturalnych Łotwa posiada stosunkowo niewiele. Większość wierzących Łotyszy jest protestantami (luteranami bądź baptystami), podczas gdy katolików jest na Łotwie ok. 500 tys., jednak z powodu fali laicyzacji w II połowie XX w, w kościołach na Łotwie spotkać można jedynie pokolenia najstarsze i najmłodsze 1. 1 Swajdo J, Masłowski M, Piotrowski B, Wójcik P. Polski przewodnik Polscy autorzy; Litwa, Łotwa, Estonia i obwód kaliningradzki Wydawnictwo Pascal, Bielsko Biała
4 Łotwa jest państwem młodym pod względem historycznym, lecz w pełni dojrzałym pod względem kulturowym. Tereny tego kraju do XVI wieku określane były mianem Inflantów, o które walki toczyli Niemcy i Duńczycy. Od 1990 roku Łotwa jest szybko rozwijającym się, niepodległym państwem 2. Łotwa jest republiką, na czele, której stoi prezydent, którym obecnie jest Andris Berzins reprezentujący partię polityczną Związek Zielonych i Rolników. Władzę ustawodawczą sprawuje jednoizbowy parlament liczący 100 członków, a wykonawczą rząd na czele z premierem. Łotwa jest członkiem Unii Europejskiej od 1 maja 2004 i NATO od 29 marca 2004, należy także do ONZ, Rady Europy, Rady Bałtyckiej i Rady Państw Morza Bałtyckiego. 1.2 Położenie geograficzne Rys.1. Położnie geograficzne Łotwy Źródło; Łotwa leży w Europie Wschodniej nad Morzem Bałtyckim. Zatoka Ryska dzieli ją na część kontynentalną i Półwysep Kurlandzki. Północna część kraju leży w obrębie tarczy bałtyckiej, a południowa na płycie rosyjskiej 3. Od strony lądowej Łotwa graniczy z Litwą (453 km), Białorusią (141 km), Rosją (217 km) i Estonią (339 km). Łączna długość granic Przeglądowy Atlas Świata, Europa częśd 2, Oficyna Wydawnicza, Kraków
5 lądowych wynosi 1150 km., a długość należącego do Łotwy wybrzeża Morza Bałtyckiego wynosi 531 km 1.3 Podział administracyjny Łotwa składa się z czterech regionów: Vidzeme środkowej części państwa, w której znajduje się stolica Ryga, Kurzeme, która ma najdłuższą część granicy morskiej państwa i największe porty handlowe, Zemgale, która graniczy z Litwą i Latgale część byłych Inflant 4. Kurzeme po łotewsku oznacza ziemię Kurszów, Vidzeme środek ziemi, Zemgale koniec ziemi, a Latgale koniec Łotwy. 5 Według reformy administracyjnej uchwalonej 18 grudnia 2008 r. a wprowadzonej w życie 1 lipca 2009 r. Łotwa dzieli się na 109 powiatów i 9 miast wydzielonych (Dyneburg., Jēkabpils, Jełgawa, Jurmała, Lipawa, Ryga, Rzeżyca, Valmiera, Windawa) 6. Jednocześnie Łotwa dzieli się na 4 krainy historyczne, które poniekąd odpowiadają ww. regionom, a są nimi; Kurlandia, Liwonia (Liwlandia), Łatgalia, oraz Semigalia. Rys. 2. Regiony turystyczne Łotwy Źródło; Swajdo J, Masłowski M, Piotrowski B, Wójcik P. Polski przewodnik Polscy autorzy; Litwa, Łotwa, Estonia i obwód kaliningradzki Wydawnictwo Pascal, Bielsko Biała
6 Rys. 3 Regiony historyczne Łotwy Źródło; Demografia Łotysze są pochodzenia indoeuropejskiego, a ich przodkami byli hodowcy bydła zamieszkujący obecne tereny Łotwy w II w. p.n.e. Pierwotne plemiona to Kurszowie, Zemgalowie, Łatgalowie i Liwonie. W procesie tworzenia się narodu łotewskiego brały także udział inne grupy narodowe tj. Niemcy, Polacy, Żydzi, Białorusini, Rosjanie, które przybywały na tereny Łotwy w różnych okresach. Łotewską ludność charakteryzuje, więc duża liczba historycznych mniejszości narodowych, przez co Łotysze stanowią jedynie 56 % ludności zamieszkującej Łotwę. Wśród innych mieszkańców tego państwa można wymienić Rosjan 34%, Białorusinów 4, 5%, Ukraińców 3, 5%, Polaków 2,3%. Łotwę zamieszkują obecnie również Niemcy, Żydzi, Litwini i Estończycy. Średnia gęstość zaludnienia to 40 osób na km 2. 7 Łotwę charakteryzuje ujemny przyrost naturalny, a także starzenie się społeczeństwa. 15% obywateli ma ponad 64 lata, podczas gdy osoby do 15 roku życia stanowią jedynie 18 % populacji. Średnia długość życia wynosi 69,8 lat 8. 7 Swajdo J, Masłowski M, Piotrowski B, Wójcik P. Polski przewodnik Polscy autorzy; Litwa, Łotwa, Estonia i obwód kaliningradzki Wydawnictwo Pascal, Bielsko Biała Przeglądowy Atlas Świata, Europa częśd 2, Oficyna Wydawnicza, Kraków
7 1.5 Klimat Klimat na Łotwie jest łagodny, przejściowy między morskim a kontynentalnym. Latem temperatura wynosi ok. 20 stopni, a w zimie 5-10 stopni poniżej zera. Na Łotwie przeważają wiatry północno-wschodnie. Wiosna trwa tutaj krótko tzn. ok. 2 miesięcy, natomiast lato najczęściej jest chłodne i wilgotne. Opady na Łotwie są dość znaczne, szczególnie w okolicach Zatoki Ryskiej i Kurlandii, gdzie roczna suma wynosi od 550 do 800 mm. Klimat Łotwy zdecydowanie służy zdrowiu, szczególnie w Rydze, gdzie dzięki bliskości morza oddychać można dobrym powietrzem. Znaną miejscowością sanatoryjną jest Jurmała, która swój sukces osiągnęła dzięki takim czynnikom zdrowotnym jak woda, piasek i lasy sosnowe Gospodarka Łotwa w czasach ZSRR była najbardziej rozwiniętą republiką. Mimo tego w latach 90 kraj ten przeżywał głębokie załamanie. Obecnie w strukturze wytworzenia PKB dominują usługi 66%, a kolejno przemysł 25%, i rolnictwo 9%, które w latach 90 stanowiły aż 25 %.W strukturze zatrudnienia również dominują usługi 56%, przed przemysłem 26% oraz rolnictwem 18%. Rolnictwo na Łotwie nastawione jest na gospodarkę hodowlaną, stąd główne uprawy koncentrują się na pszenicy, jęczmieniu, burakach cukrowych. Ważną rolę w gospodarce pełni rybołówstwo a także przerób drewna. Łotwa nie należy do krajów posiadających dużo surowców naturalnych, dlatego główne surowce energetyczne i paliwa musi importować, głównie z Rosji. Jednocześnie przemysł łotewski rozwinął się w kierunku gałęzi niewymagających dużych zasobów surowców tj. przemysł precyzyjny i elektromaszynowy, drzewny i papierniczy oraz spożywczy głównie mleczny i mięsny. Najważniejszym partnerem handlowym Łotwy jest oczywiście Rosja, a za nią Niemcy, Finlandia, Szwecja i Wielka Brytania. Najważniejsze porty morskie Łotwy to Windawa, Ryga i Lipawa, natomiast największe znaczenie mają lotniska w Rydze i Jełgawie Swajdo J, Masłowski M, Piotrowski B, Wójcik P. Polski przewodnik Polscy autorzy; Litwa, Łotwa, Estonia i obwód kaliningradzki Wydawnictwo Pascal, Bielsko Biała Przeglądowy Atlas Świata, Europa częśd 2, Oficyna Wydawnicza, Kraków
8 1.7 Fauna i flora Wśród lasów Łotwy przeważają lasy iglaste, z czego najwięcej jest sosen i świerków. Największe skupienia tych formacji znajdują się w północno-zachodniej części kraju. Licznie występują także bagna największe to bagna Teicu koło Dyneburga, znajdujące się w rezerwacie przyrody. Na Łotwie występuję ok gatunków zwierząt, z czego ok. 300 to gatunki ptaków w tym: pliszki, skowronki, jaskółki, drozdy, wilgi, bociany, żurawie, sokoły, jastrzębie i wiele innych. Licznie występują też ssaki (ok. 60 gatunków) w tym; jelenie, łosie, sarny, bobry, wiewiórki, ryby (29 gatunków morskich i 28 słodkowodnych) a także płazy i gady (16 gatunków) i owady (ok gatunków) Warunki rozwoju turystyki Łotwa należy do krajów i stosunkowo dobrze rozwiniętej infrastrukturze turystycznej, która wykorzystuje zarówno walory przyrodnicze jak i kulturowe. Łotwa posiada również dobrze i wszechstronnie rozwinięty transport. Największe znaczenie ma kolej, której ogólna długość wynosi prawie 2,3 tys. km. Duże znaczenie mają linie tranzytowo-międzynarodowe tj. Ryga Dauavpis - Moskwa, Ryga Windawa Lipawa, Ryga Jelgava Wilno, Ryga Tallin oraz Ryga St. Petersburg. Dobrze rozwinięta jest także sieć dróg kołowych licząca ponad 28 tys. km. Porty morskie w Rydze Lipawie i Windawie ułatwiają kontakt ze światem zewnętrznym. Łotwa może się pochwalić także żeglugą śródlądową, której dł. wynosi 300 km długości 12 Tab. 1 Ocena wycieczek na Łotwę Źródło; 11 Swajdo J, Masłowski M, Piotrowski B, Wójcik P. Polski przewodnik Polscy autorzy; Litwa, Łotwa, Estonia i obwód kaliningradzki Wydawnictwo Pascal, Bielsko Biała Kruczek Z. Europa geografia turystyczna, Wydawnictwo Proksenia, Kraków
9 Według badań prowadzonych przez łotewski Główny Urząd Statystyczny wysoko oceniana jest jakość usług turystycznych w kraju prawie 67% badanych ocenia je jako bardzo dobre. Około 60% badanych ocenia również jako bardzo dobre; czystość miast oraz reakcje miejscowej ludności. Zaskakująco nisko wypada szeroko rozumiana rozrywka na Łotwie 27,1% badanych ocenia ją jako bardzo niską. Umiejętności posługiwania się językami przez miejscową ludność na Łotwie oceniane są w 57% jako bardzo dobre i w 30% jako dobre. Cena towarów/artykułów i adekwatność tej ceny do jakości oceniana jest przez respondentów w 47,2% jako bardzo dobra i w 37% jako dobra. Osiągane wyniki, a w szczególności mały procent ocen wskazujących na bardzo złą i złą jakość ocenianych aspektów niewątpliwie wpływają pozytywnie na wizerunek Łotwy Regiony turystyczne Przede wszystkim warto zobaczyć Rygę. Znajduje się ona nad brzegiem Daugawy (Dźwiny), przy jej ujściu do Zatoki Ryskiej. W drugiej połowie XII wieku przybyli tutaj kupcy niemieccy i spodobał się im półwysep, który tworzyła wpadająca do Daugawy rzeka Ryga. W roku 1198 po raz pierwszy została wymieniona nazwa obecnej Rygi. Miasto szybko się rozwijało. W roku 1201 zostało tu założone biskupstwo. Rok ten uważany jest za datę założenia miasta 13. Ryga to dostojne miasto, które robie niewątpliwie niesamowite wrażenie, a do którego można się dostać dosyć łatwo gdyż stolica Łotwy jest największy i najbardziej znaczącym węzłem komunikacyjnym w kraju. Największą jej atrakcją jest bez wątpienia starówka, gdzie można zobaczyć takie obiekty jak; zamek ryski, katedrę Doma Baznica ze słynnymi organami (uważaną za największy kościół w krajach nadbałtyckich), kościoły św. Piotra i św. Jakuba, kamieniczki Trzej Bracia, gildie kupieckie i fragmenty murów miejskich. Poza zabudowaniami Starego Miasta w Rydze zobaczyć można; Pomnik Wolności który jest tym dla Rygi, czym Statua Wolności dla Nowego Jorku lub odwiedzić Ryskie Muzeum Motoryzacji. Będąc w Rydze warto odwiedzić również Jurmałe słynny ośrodek wypoczynkowy i uzdrowisko położony bezpośrednio nad Bałtykiem
10 Rys. 4 Widok na starówkę Rygi Rys. 5 Pomnik Wolność w Rydze Źródło; Źródło; Semigalia (Zemgale) zajmuje środkową część kraju i rozciąga się miej więcej od Tukums po okolice Dyneburga. Semigalia jest rejonem w którym duży udział prezentuje rolnictwo, dlatego w porównaniu z innymi regionami turystycznymi wypada słabo. Nie ma tu zbyt wielu atrakcji, a turysta zagraniczny odwiedza te rejony najczęściej w drodze do Rygi. Warto jednak odwiedzić Jelgawę ze wspaniałym pałacem na Wyspie Zamkowej czy pałac w Pilsrundale mający 138 pokoi, najwspanialszy przykład sztuki barokowej na Łotwie, ze Złotą Salą, Białą Salą, Gabinetem Porcelanowym i Pokojem Różanym. W regionie Semigalii mieszczą się także liczne krzyżackie zamki, a dla miłośników przyrody region ten oferuje Tervete Park Krajobrazów Leśnych z niezliczonymi ścieżkami przyrodniczymi prowadzącymi w ostępy leśne przez malownicze, nieskażone cywilizacją zakątki a także Dolinę Dźwiny z malowniczymi miasteczkami; Ogre, Lielvarde i Koknese. Liwlandia (Vidzeme) mieści się między Zatoką Ryską a granicami z Estonią i Rosją. Turyści kojarzą tą część Łotwy głównie z romantyczną i bardzo ładną dolinę rzeki Gauja. Liwlandia jest najmniej zaludnionym regionem Łotwy, przez co pozbawiona jest tym samym większych miast. Do Liwlandii nie dotarła masowa imigracja Rosjan, dzięki czemu 9
11 region ten zachował unikalny łotewski charakter narodowy. Będąc w Liwlandi warto odwiedzić Park Narodowy Gauji utworzony w 1973 r. największy park w krajach nadbałtyckich, obejmujący rejon rzeki Gauji z licznymi jeziorami, jaskiniami, potężnymi starymi drzewami oraz wieloma unikalnymi gatunkami zwierząt. W Liwlandii położone jest również miasteczko Sigulda najczęściej odwiedzany ośrodek turystyczny Łotwy zaraz po Jurmalii. W bezpośredniej okolicy miasteczka znajdują się 3 ruiny średniowiecznych zamków między innymi owiany legendami ceglany zamek w Turaidzie z potężną wieżą strażniczą. Sigulda to także centrum sportów zimowych ze znanym torem bobslejowo-saneczkowy (w Krimuldzie). Rys. 6 Zamek w Turaidzie Rys. 7 Ruiny zamku Cesis Źródło; Źródło; Liwlandia to także Cesis ruiny zamku krzyżackiego, najwspanialszej swego czasu siedziby wielkiego mistrza zakonu inflanckiego, i kościół św. Jana największa gotycka świątynia w kraju, Dolina rzeki Salaca od lat natchnienie poetów i malarzy, zafascynowanych licznymi jaskiniami i skałami znajdującymi się w tym obszarze, ale także Jurmala posiadająca najlepsze możliwości wypoczynkowe na ekologicznie czystym wybrzeżu. Łatgalia (Latgale ) to wschodnia część Łotwy, położona przy granicy z Rosja, Bialorusią i Litwą. Większa część regionu leży na Pojezierzu Łatgalskim, które charakteryzuje 10
12 polodowcowy krajobraz, liczne jeziora oraz piękne lasy. Łatgalia często bywa nazywaną krainą błękitnych jezior. Mimo tych zalet region ten odwiedza mała liczba turystów, którzy widocznie nie doceniają niedrogiego wypoczynku w ciszy i spokoju. Region ten jako Inflanty przez kilkaset lat należał do Rzeczpospolitej, dzięki czemu zamieszkuje go ok. 30-tysięczna mniejszość polska, a wśród ludności miejscowej dominują katolicy. Popularności Łatgalii nie służy nie najlepsza infrastruktura noclegowa, natomiast region broni się dzięki całkiem dobrze rozwiniętej sieci dróg i połączeń autobusowych. Odwiedzając region Łatgalii warto zajrzeć do Dyneburga, będącym drugą co do wielkości aglomeracją w kraju. Podczas zwiedzania warto zwrócić uwagę na Muzeum Miejskie, Dom Jedności monumentalną budowlę wzniesioną dla podkreślenia łączności Łatgalii z resztą kraju, w której mieści się teatr, sala wystawowa, restauracja itd., Kościół św. Piotra, Katedrę śś. Borysa i Gleba, most jedności czy resztki zabudowy secesyjnej. Innymi ciekawymi miejscami w Łatgalii są; Aglona największe na Łotwie sanktuarium katolickie, bazylika z cudownym obrazem Matki Bożej Aglońskiej, czy Aluskne jedno z najpiękniejszych miast Łotwy w krainie, którą dawniej zwano Malenija (Prowincja). Kurlandia (Kurzeme) zajmuje zachodnią część kraju, a w tym cały Półwysep Kurlandzki zakończony przylądkiem Kolka. Poza dużymi miastami region uniknął powojennego napływu Rosjan, stąd Kurlandia obok Liwlandii zachowała w dużym stopniu łotewski charakter. Największymi ośrodkami w Kurlandii są niezamarzające porty nad Bałtykiem tj. Lipawa i Windawa. Lipawa posiada ładną Starówkę a także ewangelicki kościół św. Trójcy ze wspaniałymi organami, luterański kościół św. Anny i typowe kurlandzkie spichlerze. Oprócz ww. w dzielnicy Kara Osta resztki potężnej twierdzy carskiej. Windawa posiada w dzielnicy Ostgals malownicze, wysadzane kocimi łbami wąskie uliczki, przy których stoją drewniane domki z kolorowymi płotami i ogródkami, a także zadrzewione wzgórze z zamkiem krzyżackim. W Kurlandii ciekawie prezentuje się również Kuldiga jedno z najstarszych miast Łotwy, którego główną atrakcją są słynne wodospady Ventas rumba, rzeka Abava znana ze 11
13 spływów kajakowych, Park Narodowy Slitere, gdzie można znaleźć elementy klimatu umiarkowanego, tundry i tajgi, 23 typy lasów, 3 typy bagien, jako również dużo roślin i zwierząt, a także Ķemeri czyli słynne sanatorium z siarkową wodą mineralną. Rys. 8.Wodospady Ventas rumba Rys. 9. Lipawa Źródło; Źródło; 12
14 2.Analiza rynku turystycznego 2.1 Rynek recepcji turystycznej Tab. 2 Ilość turystów odwiedzających Łotwę Źródło; Ze statystyk prowadzonych przez UNWTO wynika, że Łotwę w roku 2010 odwiedziło 1,373 tyś. Turystów. Jest to wynik lepszy od roku poprzedniego tj. 2009, kiedy Łotwę odwiedziło 1,323 tyś. turystów, jednak wzrost ten jest nieznaczny. Najlepiej prezentuje się rok 2008, kiedy to liczba turystów osiągnęła najwyższy wynik tj. 1,685 tyś, w związku z czym w roku 2009 Łotwa zanotowało zmianę procentową w ilości odwiedzających wynoszącą aż 20%. Słabe wyniki dotyczące ilości odwiedzających Łotwę możemy upatrywać w kryzysie gospodarczym oraz w ciągłym spadku zainteresowania tym krajem przez turystów. 13
15 Tab. 3 Liczba podróżujących według miejsca zamieszkania Źródło; W 2010 r. największy odsetek odwiedzających Łotwę stanowili Rosjanie z liczbą 119,007. Łotwę odwiedziło również stosunkowo dużo osób z Niemiec (98,305), Litwy (84,509), Finlandii (79,655) oraz Norwegii (64,273). Odwiedzających z innych krajów, niewymienionych w tabeli było 110,008, natomiast odwiedzających z Polski 27,
16 Tab. 4 Liczba odwiedzających Łotwę obsłużonych przez agencję turystyczną Źródło; W 2010 r. agencje turystyczne przy przyjazdach na Łotwę obsłużyły najwięcej Niemców tj. 47,304. Wśród dużej liczby obsługiwanych przez agencje turystyczne 15
17 znajdują się także; kraje CIS (kraje byłego Związku Radzieckiego) 33,387, Finlandia 12,314, Szwecja 11, 750 oraz Norwegia 11,082. Tab. 5 Liczba podróżujących według rodzaju zakwaterowania Źródło; Osoby odwiedzające Łotwę w 2010 r. najczęściej korzystały z zakwaterowania w hotelach, resortach hotelowych i motelach. Na drugim miejscu pod względem popularności znalazły się hostele, pola namiotowe i kempingi. Natomiast najmniej turystów zakwaterowało się podczas pobytu na Łotwie w domach wypoczynkowych i pensjonatach. Ww. tendencje występują niezmiennie od 2004 r. Tab. 6 Wskaźniki charakteryzujące obłożenie innych zakwaterowań Źródło; 16
18 Dane dotyczące popularności kwaterowania się w innych obiektach niż wymienionych w Tab. 3 wśród odwiedzających Łotwę wskazują na całkiem wysoki poziom obłożenia domków wczasowych (1,990) oraz domów gościnnych (1,689). Znacznie niższą wartość wskaźnika wykazują kempingi i pola namiotowe, a najniższą domki wiejskie (226). Tab. 7 Środki transportu Źródło; W 2003 r. wśród osób przekraczających granice Łotwy, a niebędących jej mieszkańcami najpopularniejszym środkiem transportu był transport drogowy (ok. 2,500). Nie tak dużym zainteresowaniem jak transport drogowy, ale zdecydowanie widocznym cieszy się podróżowanie transportem morskim i lotniczym, które osiągają zbliżone wartości. Najmniej osób przyjeżdża na Łotwę używając kolei. Tab. 8 Długość pobytu Źródło; 17
19 W 2008 r. odnotowano, iż prawie 70% wszystkich podróżujących do Łotwy spędza w niej tylko 1 dzień, bez noclegu co może wskazywać na bardzo duży odsetek turystów tranzytowych, podróżujących przez Łotwę na wschód. Około 20% podróżujących spędza na Łotwie od 1 do 3 nocy. Turyści zatrzymujący się na Łotwie od 4 do 7 nocy stanowią 7 % badanych. Jedynie 2,5% podróżnych spędza na terenie Łotwy ponad 7 noclegów. Tendencje te są w miarę stałe i trwają nieprzerwanie od 2004 r. Tab. 9 Najczęściej odwiedzane regiony Źródło; Najbardziej popularnym regionem wśród turystów odwiedzających Łotwę w 2010 r. jest region Rygi. O wiele rzadziej niż Ryga odwiedzanym regionem jest region Kurlandii, znajdujący się na 2 miejscu pod względem częstotliwości odwiedzania. Kolejnymi regionami, cieszącymi się podobną popularnością względem siebie są Łatgalia i Liwlandia. Najrzadziej odwiedzanym przez turystów zza granicy jest region Semigalii, co prawdopodobnie spowodowane jest stosunkowo małą liczbą atrakcji turystycznych w tym regionie w porównaniu z resztą kraju. 18
20 Tab. 10 Cele przyjazdów Źródło; Według badań przeprowadzonych przez Główny Urząd Statystyczny na Łotwie, wynika, że w 2008 r. 31,2% przyjeżdżających na Łotwę odwiedza to państwo w celu odbycia wakacji. Jest to największy odsetek badanych. Dużą częstotliwością cechują się także przyjazdy tranzytowe z wynikiem 22,4%. Turyści przyjeżdżający do Łotwy wybierają się na Łotwę także w innych celach odmiennych od poprzednich i są nimi kolejno; cele biznesowe 15,7%, odwiedziny przyjaciół i znajomych 13,3%, zakupy 9%. Najmniejsza ilość turystów odwiedza Łotwę w celu nauki i w celu sportowym. Jest to znikomy odsetek. W ww. tabeli wymienione są również inne cele (nieokreślone), które wybiera 7% respondentów. Na przestrzeni kilku lat tj zamiennie największa ilość turystów odwiedza Łotwę w celach tranzytowych (2004r,2005r,2007r.) oraz w celu wypoczynkowym (2006 r,2008r.) 19
21 Tab. 11 Dochody z turystyki Źródło; Dochody z turystyki na Łotwie w 2010 r. wyniosły 640 milionów dolarów. W porównaniu do lat poprzednich jest to kwota niższa, bowiem w roku 2009 r. wynik ten wynosił 723 miliony dolarów, a w 2008 r. nawet 803 miliony dolarów. Powód tego wyniku jest oczywisty, bowiem liczba międzynarodowych przyjazdów na Łotwę w 2009 r. spadła w stosunku do roku 2008, a w 2010 r. tylko nieznacznie wzrosła w stosunku do roku Udział Łotwy z dochodach z turystyki osiąganych w Europie jest znikomy i wynosi jedynie 0,2%. 20
22 2.2 Rynek emisji turystycznej Tab. 12 Ilość podróżujących Łotyszów Źródło; W 2010 r. 1,650 tyś. Łotyszów opuściło Łotwę na wyjazd z przynajmniej jednym całonocnym pobytem. Tym samym liczba podróżujących wzrosła w stosunku do roku poprzedniego, kiedy to podróżujących Łotyszów było 1,573 tyś. Z ww. tabeli wynika jednak, że największa ilość turystów z Łotwy na przestrzeni lat podróżowała w roku 2008 i wynosiła 1,836 tyś. Tab. 13 Kierunki podróży Łotyszów Źródło; W 2010 r. podróżujący z Łotwy najczęściej wyjeżdżali do Niemiec w liczbie 233,4 tyś. Dużą popularnością wśród Łotyszów jako kierunek podróży cieszą się również takie państwa jak; Litwa (194,7), Szwecja (179,7), Rosja (175,6). 21
23 Polskę w 2010 r. odwiedziło 105,8 tyś. Łotyszów, podczas gdy inne kraje niewymienione w tabeli odwiedziło 274,2 tyś. Łotyszów. Tab. 14 Środki transportu Źródło; Dane z 2003 r. odnoszące się do liczby przekroczeń granicy kraju wskazują, że Łotysze najczęściej podróżują transportem drogowym (ok. 1,900). Znacznie mniej popularne są inne środki transportu spośród których najczęściej wybierany jest transport lotniczy i kolejowy. Najmniej popularne wśród Łotyszów jest podróżowanie transportem morskim. Tab. 15 Długość pobytu Źródło; W 2008 r. Łotysze najczęściej opuszczali Łotwę na wyjazdy jednodniowe, bez noclegu co stanowi ponad 55% wszystkich wyjazdów. Wyjazdy od 1 do 3 nocy, oraz od 4 do 7 nocy spędzanych poza Łotwą stanowią podobny odsetek i mieszczą się w granicy 16-17%. Łotysze najrzadziej wyjeżdżają poza granice swojego kraju na dłużej niż 7 noclegów co stanowi ok. 11% wszystkich wyjazdów. Wyjazdy jednodniowe, bez noclegu są niezmiennie najbardziej popularne wśród Łotyszów od 2004 r. 22
24 Tab. 16 Cele wyjazdów Źródło; W 2008 r. 28% mieszkańców Łotwy opuściło swój kraj w celu wakacyjnowypoczynkowym. Niewiele mniej, bo 26,7% wyjechało z Łotwy w celu odwiedzenia znajomych i rodziny. Podobnym odsetkiem charakteryzują się wyjazdy Łotyszów w celach biznesowych i w celu zrobienia zakupów tj. ok %. Wyjazdy w celach sportowych i studyjnych charakteryzuje mała popularność w porównaniu do inny celów wyjazdów i wynoszą nieco mniej niż 1%. Ok. 16 % Łotyszów podróżowało w 2008 r. w celach innych niż wymienione w tabeli. Tab. 17 Wydatki na turystykę Źródło; 23
25 Według statystyk prowadzonych przez UNWTO Łotysze w 2003 r. wydali na turystykę 328 milionów dolarów. W stosunku do lat poprzednich ilość wydawanych pieniędzy przez Łotyszów podczas wyjazdów turystycznych stale wzrasta. 3. Znaczenie opisywanego rynku turystycznego dla Polski Tab. 18 Przyjazdy turystów do Polski według krajów Źródło; 24
26 W 2007 r. Polskę odwiedziło 484,6 tyś. turystów z Łotwy. Jest to wynik zdecydowanie lepszy do lat poprzednich. W roku 2006 turystów z Łotwy było 409,7 tyś, a w 2005 liczba ta była jeszcze mniejsza i wynosiła 345 tyś. Wyniki umieszczone w ww. tabeli wskazują na co raz większą popularność Polski na Łotwie jako kraju wartego odwiedzenia. Tab.19 Cudzoziemcy w bazie noclegowej Polski w 2010 r. Źródło; 25
27 W 2010 r. Łotyszów korzystających z bazy noclegowej w Polsce było nie co ponad 43 tyś. Liczba noclegów wyniosła natomiast prawie 55 tyś. Są to wyniki lepsze w stosunku do roku Na stronie internetowej Instytutu Turystyki w dziele o bieżących informacjach dotyczących ruchu turystycznego znajduje się również informacja, że wśród krajów europejskich o największym, ponad dziesięcioprocentowym wzroście liczby korzystających z polskiej bazy noclegowej w 2011 r. znajduje się między innymi Łotwa. Tab. 20 Wskaźnik WUTZ Źródło; Wskaźnik Użyteczności Turystyki Zagranicznej -WUTZ 2010, Polska Organizacja Turystyczna Dane umieszczone ww. tabeli wskazują, że Łotysze w 2009 r. wydali w Polsce 75 milionów dolarów, a liczba przyjazdów sięgnęła 230 tyś. Łącznie wartości standaryzowane wynoszą 0,4377 co pozwala zajmować Łotwie 11 miejsce w rankingu WUTZ dla Polski. Biorąc pod uwagę stosunkowo niską liczbę ludności na Łotwie oraz średnią zamożność tego kraju wynik osiągnięty ww. tabeli należy uznać za całkiem dobry. 26
28 4.Oferta turystyczna dla singli 3-dniowa wycieczka na Łotwę dla singli Dzień 1 wyjazd grupy o ustalonej godzinie przejazd przez Polskę, Litwę, Łotwę do Rygi spotkanie z przewodnikiem, zwiedzanie: Stare Miasto, Dom Bractwa Czarnogłowych, zespół średniowiecznych kamieniczek tzw. Trzej Bracia, Ratusz, Mała i Wielka Gildia, Katedra Domska, kościół Św. Jakuba, budynek parlamentu, Pomnik Wolności. zakwaterowanie w hotelu, obiadokolacja, nocleg Dzień 2 śniadanie przejazd do Rundale zwiedzanie najpiękniejszego na Łotwie barokowego pałacu zwanego małym Wersalem przejazd do Lipawy jeden z najbardziej znanych kurortów Łotwy wypoczynek nad morzem do końca dnia zakwaterowanie w hotelu, obiadokolacja spędzenie wieczoru w miejscowym klubie nocnym nocleg Dzień 3 śniadanie zwiedzanie Lipawy Starówka, ewangelicki kościół św. Trójcy ze wspaniałymi organami, luterański kościół św. Anny, kurlandzkie spichlerze, resztki potężnej twierdzy carskiej przejazd do Kuldigi odwiedzenie sławnych wodospadów Ventas Rumba oraz Parku Narodowego Slitere wyjazd w kierunki Polski 27
29 5.Podsumowanie Łotwa jest krajem posiadającym wiele bogactw naturalnych i atrakcji przyrodniczych. Wiele z nich stanowią nienaruszone krajobrazy, do których nie udało się dotychczas dotrzeć masowemu turyście, który na Łotwie jeśli się pojawia odwiedza w zasadzie tylko stolicę kraju Rygę. Gdyby na Łotwie zadbać o rozwój infrastruktury lotniczej oraz odnowić nieco zniszczone przez ruch tranzytowy drogi z pewności większa liczba turystów mogłaby odwiedzić ten kraj, a także docenić potencjał historyczny i kulturalny Łotwy oraz jej piękne nadbałtyckie plaże. Zadanie to leży w rękach rządu łotewskiego, który niestety słabo angażuje się w promocję swojego państwa. Można zatem wnioskować, że jest to jeden z powodów dla których Łotwa w ostatnich latach notuje spadek liczby odwiedzających ją turystów, a jednocześnie co raz niższe przychody z turystyki. Wśród innych powodów można również wymienić małą liczbę hoteli oraz niską jakość obsługi w mniejszych miastach. Łotwa w XXI w. wydaje się być ciągle nieodkrytą krainą gdzie liczne jeziora, lasy, łąki i średniowieczne zamki, nie zostały jeszcze w pełni dostrzeżone przez turystów. 28
30 Bibliografia Swajdo J, Masłowski M, Piotrowski B, Wójcik P. Polski przewodnik Polscy autorzy; Litwa, Łotwa, Estonia i obwód kaliningradzki Wydawnictwo Pascal, Bielsko Biała 2000 Przeglądowy Atlas Świata, Europa część 2, Oficyna Wydawnicza, Kraków 2000 Kruczek Z. Europa geografia turystyczna, Wydawnictwo Proksenia, Kraków 2005 UNWTO Tourism Highlights, 2011 Edition Wskaźnik Użyteczności Turystyki Zagranicznej- WUTZ 2010, Polska Organizacja Turystyczna
31 Spis rysunków Rys. 1 Położnie geograficzne Łotwy Rys. 2 Regiony turystyczne Łotwy Rys. 3 Regiony historyczne Łotwy Rys. 4 Widok na starówkę Rygi Rys. 5 Pomnik Wolność w Rydze Rys. 6 Zamek w Turaidzie Rys. 7 Ruiny zamku Cesis Rys. 8 Wodospady Ventas rumba Rys. 9 Lipawa Spis tabel Tab. 1 Ocena wycieczek na Łotwę Tab. 2 Ilość turystów odwiedzających Łotwę Tab. 3 Liczba podróżujących według miejsca zamieszkania Tab. 4 Liczba odwiedzających Łotwę obsłużonych przez agencję turystyczną Tab. 5 Liczba podróżujących według rodzaju zakwaterowania Tab. 6 Wskaźniki charakteryzujące obłożenie innych zakwaterowań Tab. 7 Środki transportu Tab. 8 Długość pobytu Tab. 9 Najczęściej odwiedzane regiony Tab. 10 Cele przyjazdów Tab. 11 Dochody z turystyki Tab. 12 Ilość podróżujących Łotyszów Tab. 13 Kierunki podróży Łotyszów Tab. 14 Środki transportu Tab. 15 Długość pobytu Tab. 16 Cele wyjazdów Tab. 17 Wydatki na turystykę Tab. 18 Przyjazdy turystów do Polski według krajów Tab.19 Cudzoziemcy w bazie noclegowej Polski w 2010 r. Tab. 20 Wskaźnik WUTZ 30
1. CHARAKTERYSTYKA GEOGRAFICZNA I SPOŁECZNO- -POLITYCZNA ŁOTWY
1. CHARAKTERYSTYKA GEOGRAFICZNA I SPOŁECZNO- -POLITYCZNA ŁOTWY Rysunek 1. Flaga narodowa i godło Republiki Łotewskiej Źródło: www.pl.wikimedia.org/wiki/łotwa stan na 19.01.2007 r. Łotwa, Republika Łotewska
Charakterystyka przyjazdów cudzoziemców do Polski w 2015 roku
Charakterystyka przyjazdów cudzoziemców do Polski w 2015 roku W 2015 r. badania statystyczne w zakresie zagranicznej turystyki przyjazdowej i wyjazdowej oraz krajowej prowadzone były przez Urząd Statystyczny
Podstawowe dane Liczba obiektów noclegowych turystyki ogółem (stan w dniu 31 VI ) 296
Podstawowe dane Liczba obiektów noclegowych turystyki ogółem (stan w dniu 31 VII) 296 z ogółem: obiekty całoroczne 259 hotele, motele, pensjonaty i inne obiekty hotelowe 189 Liczba miejsc noclegowych w
PREZENTACJA SĄSIEDZI POLSKI ABY URUCHOMIĆ PREZENTACJĘ PRZYCIŚNIJ F5 (PREZENTACJA SLAJDÓW AUTOMATYCZNA) AUTOR: mgr Danuta Rozmarynowska
PREZENTACJA SĄSIEDZI POLSKI ABY URUCHOMIĆ PREZENTACJĘ PRZYCIŚNIJ F5 (PREZENTACJA SLAJDÓW AUTOMATYCZNA) AUTOR: mgr Danuta Rozmarynowska SĄSIEDZI POLSKI Niemcy 1. Stolica: Berlin 2. Siedziba rządu: Berlin
GRUPA: FOKI Polska, Rzeczpospolita Polska państwo unitarne w Europie Środkowej położone między Morzem Bałtyckim na północy a Sudetami i Karpatami na południu, w dorzeczu Wisły i Odry. Powierzchnia
Przedmiotowy system oceniania Bliżej Geografii Gimnazjum część 2
Przedmiotowy system oceniania Bliżej Geografii Gimnazjum część 2 Tematy lekcji Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca DZIAŁ 1. POŁOŻENIE I ŚRODOWISKO PRZYRODNICZE
W drodze do Petersburga
W drodze do Petersburga W drodze do Petersburga - 7 dni Podróż autokarem Dzień 1: Droga na wschód wyjazd w godzinach porannych przejazd do Tallina zakwaterowanie w hotelu w Tallinie Dzień 2: Tallin śniadanie
TURYSTYKA W WOJEWÓDZTWIE OPOLSKIM W 2011 R.
URZĄD STATYSTYCZNY W OPOLU Informacja sygnalna Data opracowania maj 2012 tel. 77 423 01 10 11 77 423 01 20 21 e-mail: sekretariatusopl@stat.gov.pl Internet: www.stat.gov.pl TURYSTYKA W WOJEWÓDZTWIE OPOLSKIM
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Badań Społecznych. Wykorzystanie bazy noclegowej 1 w 2008 roku
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Badań Społecznych Materiał na konferencję prasową w dniu 25 czerwca 2009 r. Notatka Informacyjna WYNIKI BADAŃ GUS Wykorzystanie bazy noclegowej 1 w 2008 roku Zgodnie
Urząd Statystyczny w Olsztynie
Urząd Statystyczny w Olsztynie Informacja sygnalna Olsztyn, 2010 05 31 Kontakt: e mail SekretariatUSOls@stat.gov.pl tel. (89) 524 36 66, fax (89) 524 36 67 TURYSTYKA W WOJEWÓDZTWIE WARMIŃSKO MAZURSKIM
TURYSTYKA W WOJEWÓDZTWIE ŚWIĘTOKRZYSKIM W 2011 ROKU
TURYSTYKA W WOJEWÓDZTWIE ŚWIĘTOKRZYSKIM W 2011 ROKU Źródłem danych o stanie i wykorzystaniu bazy noclegowej województwa świętokrzyskiego w 2011 roku jest stałe badanie Głównego Urzędu Statystycznego, prowadzone
Geografia - KLASA III. Dział I
Geografia - KLASA III Dział I Dział II 1. Rodzaje i rozwój usług w Polsce - klasyfikuję usługi - określam rolę usług jako III sektora gospodarki - opisuję znaczenie usług we współczesnej gospodarce - wykazuję
Kraje Nadbałtyckie i Sankt Petersburg
Kraje Nadbałtyckie i Sankt Petersburg Miejsce: Rosja - St. Petersburg Oferta: Wypoczynek + Zwiedzanie Informacje dotyczące wycieczki Cena za osobę: 1470 zł PLN Długość: 7 Nazwa hotelu: wg. oferty Typ dojazdu:
CHARAKTERYSTYKA OBSZARÓW PRZYGRANICZNYCH PRZY ZEWNĘTRZNEJ GRANICY UNII EUROPEJSKIEJ NA TERENIE POLSKI TURYSTYKA W 2011 R.
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY URZĄD STATYSTYCZNY W RZESZOWIE Informacja sygnalna Warszawa Rzeszów, 28 września 2012 r. CHARAKTERYSTYKA OBSZARÓW PRZYGRANICZNYCH PRZY ZEWNĘTRZNEJ GRANICY UNII EUROPEJSKIEJ NA
Przedmiotowy system oceniania Bliżej geografii Gimnazjum część 2
Przedmiotowy system oceniania Bliżej geografii Gimnazjum część 2 1. Położenie Polski 2. Przeszłość geologiczna Polski 3. Lądolód i polskie pojezierza 4. Od Bałtyku po szczyty Tatr 5. Bogactwo skał i minerałów
URZĄ D STATYSTYCZNY W BIAŁ YMSTOKU
URZĄ D STATYSTYCZNY W BIAŁ YMSTOKU Opracowania sygnalne Białystok, maj 2012 r. Tel. 85 749 77 00, fax 85 749 77 79 E-mail: SekretariatUSBST@stat.gov.pl Internet: www.stat.gov.pl/urzedy/bialystok Województwo
SZKOŁA PODSTAWOWA IM. JANA PAWŁA II W DOBRONIU Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny GEOGRAFIA KLASA 2 GIMNAZJUM
1. Położenie Polski 2. Przeszłość geologiczna Polski 3. Lądolód i polskie pojezierza 4. Od Bałtyku po szczyty Tatr 5. Bogactwo skał i minerałów SZKOŁA PODSTAWOWA IM. JANA PAWŁA II W DOBRONIU Wymagania
Przedmiotowy system oceniania
1. Położenie Polski 2. Przeszłość geologiczna Polski 3. Lądolód i polskie pojezierza 4. Od Bałtyku po szczyty Tatr 5. Bogactwo skał i minerałów wskazać Polskę na mapie Europy; wskazać swoje województwo
Charakterystyka krajowych i zagranicznych podróży mieszkańców Polski 1 w I półroczu 2016 roku
Charakterystyka krajowych i zagranicznych podróży mieszkańców Polski 1 w I półroczu 2016 roku Krajowe wyjazdy mieszkańców Polski Według szacunków Ministerstwa Sportu i Turystyki w pierwszych sześciu miesiącach
I. Uczestnictwo Polaków w wyjazdach turystycznych
MINISTERSTWO SPORTU I TURYSTYKI Badania wykonano w Instytucie Turystyki Sp. z o.o. na zlecenie Ministerstwa Sportu i Turystyki w ramach Programu Badań Statystycznych Statystyki Publicznej na rok temat
Charakterystyka krajowych i zagranicznych podróży mieszkańców Polski w 2015 roku
Charakterystyka krajowych i zagranicznych podróży mieszkańców Polski w 2015 roku W 2015 r. badania statystyczne w zakresie zagranicznej turystyki wyjazdowej oraz krajowej mieszkańców Polski, tzw. rezydentów
Wymagania edukacyjne z geografii dla uczniów klasy III I semestr podręcznik Planeta Nowa 3
Wymagania edukacyjne z geografii dla uczniów klasy III I semestr podręcznik Planeta Nowa 3 Na ocenę dopuszczającą uczeń powinien opanować następujące zagadnienia z działów: 1. Środowisko przyrodnicze Polski
I. Uczestnictwo Polaków w wyjazdach turystycznych
MINISTERSTWO SPORTU I TURYSTYKI Badania wykonano w Instytucie Turystyki Sp. z o.o. na zlecenie Ministerstwa Sportu i Turystyki w ramach Programu Badań Statystycznych Statystyki Publicznej na rok 2010 temat
Charakterystyka krajowych i zagranicznych podróży mieszkańców Polski w 2016 roku
Charakterystyka krajowych i zagranicznych podróży mieszkańców Polski w 2016 roku W 2016 r. uczestnictwo mieszkańców Polski 1 w wieku 15 lat i więcej w wyjazdach turystycznych wyniosło 57%. Jednocześnie
Cudzoziemcy wydają w polskich sklepach coraz więcej pieniędzy
Cudzoziemcy wydają w polskich sklepach coraz więcej pieniędzy data aktualizacji: 2017.03.30 Szacunkowa wartość towarów i usług zakupionych w Polsce przez cudzoziemców (nierezydentów) w 2016 r. ukształtowała
SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA EDUKACYJNE Z GEOGRAFII DLA KLASY VII ROK SZKOLNY 2017/2018
SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA EDUKACYJNE Z GEOGRAFII DLA KLASY VII ROK SZKOLNY 2017/2018 Tematy lekcji Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca Dział 1 (dodatkowy) Podstawy
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Badań Społecznych i Warunków Życia
Materiał na konferencję prasową w dniu 25 września 2012 r. GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Badań Społecznych i Warunków Życia Notatka informacyjna WYNIKI BADAŃ GUS Baza noclegowa 1 wg stanu w dniu
Wymagania edukacyjne Bliżej Geografii Gimnazjum część 2
Wymagania edukacyjne Bliżej Geografii Gimnazjum część 2 Tematy lekcji Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca 1. Położenie Polski 2. Przeszłość geologiczna Polski
Handel w Polsce zarabia na cudzoziemcach coraz więcej - analiza
Handel w Polsce zarabia na cudzoziemcach coraz więcej - analiza data aktualizacji: 2016.03.30 Główny Urząd Statystyczny podsumował dane o ruchu granicznym oraz wydatkach cudzoziemców w Polsce i Polaków
WILNO RYGA- KOWNO 5 dni
WILNO RYGA- KOWNO 5 dni Dla naszych młodych uczestników Litwa jest szczególnie ważna ze względów edukacyjnych. To kraj Adama Mickiewicza, który opisuje w swoich dziełach będących lekturą szkolną. Zapraszamy
Wymagania edukacyjne z geografii - Gimnazjum klasa II
Wymagania edukacyjne z geografii - Gimnazjum klasa II Dział Położenie i środowisko przyrodnicze Polski wskazać Polskę na mapie Europy; wskazać swoje województwo na mapie administracyjnej; nazwać i określić
TURYSTYKA POLSKA W 2007 ROKU WIELKIE MIASTA
Instytut Turystyki sp. z o.o. TURYSTYKA POLSKA W 2007 ROKU WIELKIE MIASTA BoŜena Radkowska Warszawa, 2008 Szczecin W 2007 roku do Szczecina przyjechało około 0,6 mln turystów krajowych i 0,5 mln zagranicznych.
Charakterystyka przyjazdów do Polski w I półroczu 2015 roku
Charakterystyka przyjazdów do Polski w I półroczu 2015 roku W 2015 r., podobnie jak w roku ubiegłym, badania statystyczne w zakresie zagranicznej turystyki przyjazdowej prowadzone są przez Urząd Statystyczny
Wymagania edukacyjne z geografii dla uczniów klasy III I semestr podręcznik Planeta Nowa 3
Wymagania edukacyjne z geografii dla uczniów klasy III I semestr podręcznik Planeta Nowa 3 Na ocenę dostateczną uczeń powinien opanować następujące zagadnienia z działów: 1. Środowisko przyrodnicze Polski
Cudzoziemcy kupują coraz więcej w polskich sklepach
Cudzoziemcy kupują coraz więcej w polskich sklepach data aktualizacji: 2016.09.28 Według danych Głównego Urzędu Statystycznego szacunkowa wartość zakupionych w Polsce towarów i usług przez cudzoziemców
PODSUMOWANIE SEZONU 2014 10 LAT TURYSTYKI W UNII EUROPEJSKIEJ
PODSUMOWANIE SEZONU 2014 10 LAT TURYSTYKI W UNII EUROPEJSKIEJ EUROPEJSKA GOSPODARKA TURYSTYCZNA Największy turystyczny rynek świata 2013-560 milionów zagranicznych turystów w Europie (52 % udziału w światowej
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Badań Społecznych
Materiał na konferencję prasową w dniu 25 października 2011 r. GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Badań Społecznych Notatka informacyjna WYNIKI BADAŃ GUS Baza noclegowa 1 wg stanu w dniu 31 lipca oraz
Charakterystyka krajowych i zagranicznych podróży mieszkańców Polski w I półroczu 2015 roku
Charakterystyka krajowych i zagranicznych podróży mieszkańców Polski w I półroczu 2015 roku W 2015 r. badania statystyczne w zakresie turystyki krajowej i zagranicznej turystyki wyjazdowej mieszkańców
Charakterystyka przyjazdów do Polski w I półroczu 2016 roku 1
Charakterystyka przyjazdów do Polski w I półroczu 2016 roku 1 Przyjazdy do Polski W ciągu pierwszych sześciu miesięcy 2016 r. było, według szacunków Ministerstwa, prawie 39,4 mln przyjazdów nierezydentów,
48,6% Turystyka w Unii Europejskiej INFORMACJE SYGNALNE r.
INFORMACJE SYGNALNE Turystyka w Unii Europejskiej 16.02.2018 r. 48,6% Udział noclegów udzielonych turystom Według Eurostatu - Urzędu Statystycznego Unii Europejskiej, liczba noclegów udzielonych w turystycznych
Tendencje w turystyce zagranicznej do woj. lubelskiego w latach
35 Barometr Regionalny Nr 2(20) 2010 Tendencje w turystyce zagranicznej do woj. lubelskiego w latach 2001 2008 Józef Bergier, Andrzej Soroka Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
TURYSTYKA POLSKA W 2008 ROKU WIELKIE MIASTA
Instytut Turystyki sp. z o.o. TURYSTYKA POLSKA W 2008 ROKU WIELKIE MIASTA BoŜena Radkowska Warszawa, 2009 Szczecin W 2008 roku do Szczecina przyjechało około 0,6 mln turystów krajowych i tyle samo zagranicznych.
Podróże Polaków w 2013 roku 1. Podstawowe wyniki badań
Badania wykonane przez Activ Group. na zlecenie Ministerstwa Sportu i Turystyki w ramach Programu Badań Statystycznych Statystyki Publicznej na rok temat nr 1.30.06(099) Aktywność turystyczna Polaków.
KONSULTACJE SPOŁECZNE Projekt nowej Lokalnej Strategii Rozwoju na lata 2014-2020 ANALIZA SWOT + CELE
Spotkania konsultacyjne współfinansowane są przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, Europa inwestująca w obszary wiejskie w ramach działania 19 Wsparcie dla Rozwoju Lokalnego
IŁAWA. Analiza rynku nieruchomości w IŁAWIE
IŁAWA Analiza rynku nieruchomości w IŁAWIE Iława - miasto w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie iławskim; siedziba władz powiatu. Miasto jest położone nad południowym krańcem jeziora Jeziorak
URZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE
URZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE 31-223 Kraków, ul. Kazimierza Wyki 3 e-mail:sekretariatuskrk@stat.gov.pl tel. 12 415 60 11 Internet: http://www.stat.gov.pl/krak Informacja sygnalna - Nr 4 Data opracowania
TURYSTYKA W WOJEWÓDZTWIE ŁÓDZKIM W 2015 R.
TURYSTYKA W WOJEWÓDZTWIE ŁÓDZKIM W 2015 R. Informacja Sygnalna Maj, 2016 W Y B R A N E D A N E W dniu 31 VII 2015 r. w województwie łódzkim zlokalizowane były 352 turystyczne obiekty noclegowe. W porównaniu
INFORMATOR POGORZELICA MRZEŻYNO BOCHNIA ROWY ŚWINOUJŚCIE OFERTA DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PODSTAWOWYCH I ABSOLWENTÓW I KLAS GIMNAZJUM.
INFORMATOR OFERTA DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PODSTAWOWYCH I ABSOLWENTÓW I KLAS GIMNAZJUM POGORZELICA MRZEŻYNO BOCHNIA ROWY ŚWINOUJŚCIE OŚRODKI ŚWIADCZENIA CENY TABELA ODPŁATNOŚCI INFORMACJE TERMIN SKŁADANIA WNIOSKÓW
SPIS TREŚCI GEOGRAFIA JAKO NAUKA 9
GEOGRAFIA JAKO NAUKA 9 I PLANETA ZIEMIA. ZIEMIA JAKO CZĘŚĆ WSZECHŚWIATA 1. Pierwotne wyobrażenia o kształcie Ziemi i ich ewolucja 11 2. Wszechświat. Układ Słoneczny 12 3. Ruch obrotowy Ziemi i jego konsekwencje
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Urząd Statystyczny w Rzeszowie
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Urząd Statystyczny w Rzeszowie Warszawa-Rzeszów, październik 2014 r. Informacja sygnalna WYNIKI BADAŃ GUS Ruch graniczny oraz wydatki cudzoziemców w Polsce i Polaków za granicą
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Badań Społecznych i Warunków Życia. Wykorzystanie bazy noclegowej zbiorowego zakwaterowania w 2011 roku.
Materiał na konferencję prasową w dniu 26 marca 2012 r. GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Badań Społecznych i Warunków Życia Notatka informacyjna WYNIKI BADAŃ GUS Wykorzystanie bazy noclegowej zbiorowego
Test A: Sąsiedzi Polski
Test A: Sąsiedzi Polski Imię i nazwisko:... Data:..., klasa:... Poniższy test składa się z 11 zadań. Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów możliwą do uzyskania za prawidłową odpowiedź. Za rozwiązanie
Podstawowe dane. Korzystający z noclegów w obiektach noclegowych turystyki ogółem (w ciągu roku)
Podstawowe dane Liczba obiektów noclegowych turystyki ogółem (stan w dniu 31 VII) 357 z ogółem: obiekty całoroczne 319 hotele, motele, pensjonaty i inne obiekty hotelowe 211 obiekty indywidualnego zakwaterowania
Zachodniopomorskie wita 2015-10-05 10:35:56
Zachodniopomorskie wita 2015-10-05 10:35:56 2 Zachodniopomorskie leży w północno-zachodniej Polsce, na wybrzeżu Morza Bałtyckiego. Stolicą województwa jest Szczecin. Granica morska w Zachodniopomorskiem
URZĄ D STATYSTYCZNY W BIAŁ YMSTOKU
URZĄ D STATYSTYCZNY W BIAŁ YMSTOKU Opracowania sygnalne Białystok, maj 2015 r. Tel. 85 749 77 00, faks 85 749 77 79 E-mail: SekretariatUSBST@stat.gov.pl Internet: http://bialystok.stat.gov.pl/ Województwo
Wymagania edukacyjne z geografii dla uczniów klasy III I semestr podręcznik Planeta Nowa 3
Wymagania edukacyjne z geografii dla uczniów klasy III I semestr podręcznik Planeta Nowa 3 Na ocenę dobrą uczeń powinien opanować następujące zagadnienia z działów: 1. Środowisko przyrodnicze Polski 1.1.Klimat
TURYSTYKA I WYPOCZYNEK W WOJEWÓDZTWIE ŚWIĘTOKRZYSKIM W 2004 R.
TURYSTYKA I WYPOCZYNEK W WOJEWÓDZTWIE ŚWIĘTOKRZYSKIM W 2004 R. Informacje o stanie i wykorzystaniu bazy noclegowej turystyki pochodzą ze stałych badań statystycznych GUS. Dane dotyczące liczby obiektów
Charakterystyka przyjazdów nierezydentów do Polski w 2016 roku
Charakterystyka przyjazdów nierezydentów do Polski w 2016 roku Przyjazdy do Polski 1 W ciągu 2016 r. było, według szacunków Ministerstwa, 80,5 mln przyjazdów nierezydentów do Polski, tj. o 3,5% więcej
B I L A N S R O K U
RAPORT OTWARCIA B I L A N S R O K U 2 0 1 8 WARSAW ENTERPRISE INSTITUTE 2019 W W W. W E I. O R G. P L KTÓRE kraje Europy doganiają gospodarki najbardziej rozwinięte? CZY MOŻEMY KIEDY uniknąć kryzysu zadłużenia?
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Badań Społecznych
Materiał na konferencję prasową w dniu 23 marca 2011 r. GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Badań Społecznych Notatka informacyjna WYNIKI BADAŃ GUS Baza noclegowa 1 i jej wykorzystanie w 2010 roku W
URZĄ D STATYSTYCZNY W BIAŁ YMSTOKU
URZĄ D STATYSTYCZNY W BIAŁ YMSTOKU Opracowania sygnalne Białystok, maj 2016 r. Tel. 85 749 77 00, faks 85 749 77 79 E-mail: SekretariatUSBST@stat.gov.pl Internet: http://bialystok.stat.gov.pl/ Województwo
Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego. Badania ruchu turystycznego w Małopolsce w 2006 r.
Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego Badania ruchu turystycznego prowadzone cyklicznie począwszy od 2003 r. Cel: określenie szacunkowej liczby gości odwiedzających region, krajowych i zagranicznych
Biuro Turystyczne Bezkresy
WYCIECZKA: NADBAŁTYCKA WYPRAWA LITWA, ŁOTWA, ESTONIA w 8 dni Od: Do Cena: 2016 08 07 2016 08 14 1740 zł 2017 04 29 2017 05 06 1740 zł 2017 09 15 2017 09 22 1740 zł Opis: Kraje: Estonia, Litwa, Łotwa, Transport:
w klasie pierwszej gimnazjum Nr lekcji Sugerowany temat lekcji Jednostki tematyczne w podręczniku Planeta Nowa 1 Dział: Podstawy geografii
Propozycja rozkładu materiału nauczania w podziale na poszczególne jednostki lekcyjne (tematy) do podręcznika Planeta Nowa 1 przy 1 godzinie geografii w tygodniu w klasie pierwszej gimnazjum. Nr lekcji
KONSULTACJE SPOŁECZNE Projekt nowej Lokalnej Strategii Rozwoju na lata ANALIZA SWOT + CELE
KONSULTACJE SPOŁECZNE Projekt nowej Lokalnej Strategii Rozwoju na lata 2014-2020 ANALIZA SWOT + CELE PAŹDZIERNIK 2015 PLAN SPOTKANIA 1) Prezentacja diagnozy. 2) Prezentacja projektu analizy SWOT 3) Projekt
4. Turystyka krajowa i zagraniczna
4. Turystyka krajowa i zagraniczna Aktywność turystyczna mieszkańców Polski w porównaniu z aktywnością obywateli państw Europy Zachodniej jest jeszcze stosunkowo niewielka ale systematycznie rośnie (szczególnie
DZIEŃ 1: Zbiórka uczestników i wyjazd z kraju według rozkładu. Przejazd do Rygi, zakwaterowanie w hotelu, kolacja, nocleg.
Sylwester Litwa-Łotwa-Estonia-Finlandia 29.12-03.01.2018 Kraj: Kraje Nadbałtyckie Miejscowość: Brak danych Transport: Autokar/bus Data ważności: 2017-11-30 Nr katalogowy: Syl/2018 Termin i cena 29.12-03.01.2018
URZĄD STATYSTYCZNY w SZCZECINIE
URZĄD STATYSTYCZNY w SZCZECINIE Opracowania sygnalne Szczecin, czerwiec 2010 r. TURYSTYKA W WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPOMORSKIM W 2009 R. Na terenie województwa zachodniopomorskiego, według stanu na dzień
NEWSletter statystyczny
NEWSletter statystyczny NEWSletter statystyczny z WYDZIAŁU ROZWOJU MIASTA WYDZIAŁ ROZWOJU MIASTA URZĄD URZĄD MIASTA POZNANIA POZNAŃ NA TLE AGLOMERACJI POZNAŃSKIEJ Numer Numer 1 1 styczeń styczeń 21 21
RAPORT. Centrum Promocji i Informacji Turystycznej w Giżycku
Centrum Promocji i Informacji Turystycznej w Giżycku RAPORT BADANIA OPINII TURYSTÓW ODWIEDZAJĄCYCH CENTRUM INFORMACJI TURYSTYCZNEJ W GIŻYCKU W SEZONIE LETNIM 2011 ROKU Metodologia badania 2011. Liczebność
Geografia - Klasa 2 Dział 1 Położenie oraz środowisko przyrodnicze Polski 1. Położenie i granice Polski - określam położenie Polski w Europie i na
Geografia - Klasa 2 Dział 1 Położenie oraz środowisko przyrodnicze Polski 1. Położenie i granice Polski - określam położenie Polski w Europie i na świecie - wskazuję paostwa sąsiadujące i podaję długości
Tab. 2. Uczestnictwo Polaków w wyjazdach turystycznych
MINISTERSTWO SPORTU I TURYSTYKI Badania wykonano w Instytucie Turystyki Sp. z o.o. na zlecenie Ministerstwa Sportu i Turystyki w ramach Programu Badań Statystycznych Statystyki Publicznej na rok temat
Wykorzystanie turystycznych obiektów noclegowych 1 w 2013 roku.
Materiał na konferencję prasową w dniu 25 marca 2014 r. GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Badań Społecznych i Warunków Życia Notatka informacyjna Uwaga: od 2012 r. zmiana zakresu prezentowanych danych
RAPORT. Centrum Promocji i Informacji Turystycznej w Giżycku
Centrum Promocji i Informacji Turystycznej w Giżycku RAPORT BADANIA OPINII TURYSTÓW ODWIEDZAJĄCYCH CENTRUM INFORMACJI TURYSTYCZNEJ W GIŻYCKU W SEZONIE LETNIM 2010 ROKU Raport badania opinii turystów sezon
TURYSTYKA W WOJEWÓDZTWIE ŚWIĘTOKRZYSKIM W 2006 ROKU
TURYSTYKA W WOJEWÓDZTWIE ŚWIĘTOKRZYSKIM W 2006 ROKU Przedmiotem niniejszego opracowania jest baza noclegowa turystyki i jej wykorzystanie w 2006 r. Opracowanie powstało na podstawie wyników stałego badania
URZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE
URZĄD STATYSTYCZNY W KRAKOWIE 31-223 Kraków, ul. Kazimierza Wyki 3 e mail:sekretariatuskrk@stat.gov.pl tel. 12 415 60 11 Internet: http://krakow.stat.gov.pl Opracowanie sygnalne Nr 4 Data opracowania -
Krajowy ruch turystyczny w woj. lubelskim w latach 2001 2008
71 Barometr Regionalny Nr 2(20) 2010 Krajowy ruch turystyczny w woj. lubelskim w latach 2001 2008 Józef Bergier, Barbara Bergier Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II w Białej Podlaskiej Streszczenie:
Częstochowa - Kraków - Jurajski Szlak Rowerowy Orlich Gniazd
Strona 1 / 5 Częstochowa - Kraków - Jurajski Szlak Rowerowy Orlich Gniazd Opis autor: Admin Pierwszym ważniejszym obiektem na śląskim odcinku rowerowego szlaku Szlaku Orlich Gniazd jest miejscowość Smoleń,
TURYSTYKA W WOJEWÓDZTWIE LUBELSKIM W 2011 R.
URZĄD STATYSTYCZNY W LUBLIINIIE OPRACOWANIA SYGNALNE Lublin, maj 212 r. Kontakt: SekretariatUSLUB@stat.gov.pl Tel. 81 533 2 51, fax 81 533 27 61 Internet: http://www.stat.gov.pl/urzedy/lublin/index.htm
Rozkład tematów z geografii w Gimnazjum nr 53
Rozkład tematów z geografii w Gimnazjum nr 53 Rozkład materiału nauczania w podziale na poszczególne jednostki lekcyjne (tematy) przy 2 godzinach geografii w tygodniu w klasie drugiej gimnazjum. Nr lekcji
Charakterystyka przyjazdów do Polski w I półroczu 2017 roku
Charakterystyka przyjazdów do Polski w I półroczu 2017 roku Przyjazdy do Polski W ciągu pierwszych sześciu miesięcy 2017 r. było, według szacunków Ministerstwa, prawie 41 mln przyjazdów nierezydentów,
Charakterystyka przyjazdów do Polski w okresie styczeń - wrzesień 2013 roku
Główne zamorskie Ros, Biał., Ukr. Nowe kraje UE Badania wykonane przez Activ Group. na zlecenie Ministerstwa Sportu i Turystyki w ramach Programu Badań Statystycznych Statystyki Publicznej na rok 2013
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Urząd Statystyczny w Rzeszowie
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Urząd Statystyczny w Rzeszowie Warszawa-Rzeszów, czerwiec 215 r. Informacja sygnalna WYNIKI BADAŃ GUS Ruch graniczny oraz wydatki cudzoziemców w Polsce i Polaków za granicą w
Centralna Komisja Egzaminacyjna EGZAMIN MATURALNY 2013 GEOGRAFIA POZIOM PODSTAWOWY. Kryteria oceniania odpowiedzi
Centralna Komisja Egzaminacyjna EGZAMIN MATURALNY 2013 GEOGRAFIA POZIOM PODSTAWOWY Kryteria oceniania odpowiedzi Warszawa 2013 2 Egzamin maturalny z geografii Zadanie 1. (0 1) Obszar standardów Opis wymagań
WYMAGANIA PROGRAMOWE W KLASIE II GEOGRAFIA
I Dział:Społeczeństwo WYMAGANIA PROGRAMOWE W KLASIE II GEOGRAFIA -uczeń rozumie termin geografia ekonomiczna, współczynnik przyrostu naturalnego, piramida wieku, naród, język urzędowy, migracja, urbanizacja,
Obszary Natura 2000 szansą rozwoju dla naszej gminy
Obszary Natura 2000 szansą rozwoju dla naszej gminy gmina Siennica województwo mazowieckie Konkurs pn. Obszar Natura 2000 szansą dla rozwoju naszej gminy realizowany w ramach projektu "Natura 2000 naszą
Spis treści CZĘŚĆ I GEOGRAFIA FIZYCZNA OGÓLNA Z ELEMENTAMI GEOLOGII
Spis treści CZĘŚĆ I GEOGRAFIA FIZYCZNA OGÓLNA Z ELEMENTAMI GEOLOGII 1. System nauk o Ziemi 15 2. Zagadnienia kartograficzne 18 2.1. Odwzorowania kartograficzne 18 2.2. Mapy 22 2.3. Metody przedstawiania
Serdecznie zapraszamy do odwiedzenia pięknego hotelu Pałac Lucja w Zakrzowie (www.pałaclucja.pl).
Serdecznie zapraszamy do odwiedzenia pięknego hotelu Pałac Lucja w Zakrzowie (www.pałaclucja.pl). Nasz hotel to idealne miejsce na organizację m.in.: spotkań biznesowych, konferencji, szkoleń oraz imprez
Charakterystyka przyjazdów do Polski w pierwszym kwartale 2012 roku
Główne MINISTERSTWO SPORTU I TURYSTYKI Badania wykonało konsorcjum firm: ACTIV GROUP i Instytut Turystyki na zlecenie Ministerstwa Sportu i Turystyki w ramach Programu Badań Statystycznych Statystyki Publicznej
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Urząd Statystyczny w Rzeszowie
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Urząd Statystyczny w Rzeszowie Warszawa-Rzeszów, wrzesień 215 r. Informacja sygnalna WYNIKI BADAŃ GUS Ruch graniczny oraz wydatki cudzoziemców w Polsce i Polaków za granicą w
Turyści coraz więcej wydają w warszawskich sklepach ranking Global Destination Cities Index
Turyści coraz więcej wydają w warszawskich sklepach ranking Global Destination Cities Index data aktualizacji: 2017.09.26 Warszawę odwiedza coraz więcej turystów zza granicy, rosną też ich wydatki w tym
LCOI Region Lubelski - prezentacja ofert inwestycyjnych
LCOI Region Lubelski - prezentacja ofert inwestycyjnych Pracownicy Biura LCOI Region Lubelski: Marcin Orzeł Inspektor LCOI Region Michał Nizioł Specjalista ds. Marketingu i Rozwoju LCOI - Region Kategoria:
Tab. 2. Uczestnictwo Polaków w wyjazdach turystycznych
MINISTERSTWO SPORTU I TURYSTYKI Badania wykonano w Instytucie Turystyki Sp. z o.o. na zlecenie Ministerstwa Sportu i Turystyki w ramach Programu Badań Statystycznych Statystyki Publicznej na rok temat
Szanse rozwoju ofert specjalistycznych dla turystów 50+ na przykładzie turystyki przyrodniczej w Bieszczadach
Szanse rozwoju ofert specjalistycznych dla turystów 50+ na przykładzie turystyki przyrodniczej w Bieszczadach Rzeszów 15.03.2013 Grzegorz Sitko Fundacja Przyroda Karpat Trendy w turystyce europejskiej
Test A: Usługi w Europie i Polsce
Test A: Usługi w Europie i Polsce Imię i nazwisko:... Data:..., klasa:... Poniższy test składa się z 9 zadań. Przy każdym poleceniu podano liczbę punktów możliwą do uzyskania za prawidłową odpowiedź. Za
wieku ogółem W miastach Na wsi Ogółem: 100,0 100,0 100,0 W tym: 0-6 lat 7-14 lat lat lat lat lat lat 65 lat i więcej
1. Tabela przedstawia strukturę ludności Polski według wieku w 1998 roku (w odsetkach) Ludność w Odsetek ludności według Odsetek ludności według wieku wieku wieku ogółem W miastach Na wsi Ogółem: 100,0
Turystyka w województwie małopolskim w 2016 r.
Turystyka w województwie małopolskim w 216 r. Opracowanie sygnalne Maj 217 r. Rośnie popularność turystyczna województwa małopolskiego, co potwierdzają miary opisujące ruch turystyczny w 216 r. To między
Na falach Ohridu macedońska wyprawa
Na falach Ohridu macedońska wyprawa Na falach Ohridu macedońska wyprawa 7 dni Podróż autokarem Dzień 1: Droga na południe wyjazd w godzinach porannych, przejazd przez Polskę, Słowację na Węgry w Budapeszcie
SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA EDUKACYJNE Z GEOGRAFII DLA KLASY II W ROKU SZKOLNYM 2016/2017
SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA EDUKACYJNE Z GEOGRAFII DLA KLASY II W ROKU SZKOLNYM 2016/2017 Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca wymienić charakterystyczne Afryki.