Biuro Prasowe I ROZWOJU WSI tel adres internetowy: tel

Transkrypt

1 MINISTERSTWO ROLNICTWA Biuro Prasowe I ROZWOJU WSI tel adres internetowy: tel fax Materiały na konferencję prasową wicepremiera, ministra rolnictwa i rozwoju wsi Andrzeja Leppera Tematy: - informacje nt. Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata projekt zmian w ustawie o dopłatach do ubezpieczeń upraw rolnych i zwierząt gospodarskich - zasady udzielania dopłat do materiału siewnego - działania na rynku zbóż w celu jego stabilizacji MRiRW 14 września 2006

2 Informacja nt. Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata W dniu l sierpnia 2006 roku Rada Ministrów przyjęła projekt Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata Dokument ten zdeterminuje zakres oraz formę wsparcia dla obszarów wiejskich. Na podstawie informacji przekazanych przez Komisję Europejską kwota środków finansowych z budżetu Unii Europejskiej (Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, EFRROW) na lata została określona na poziomie 11,7 mld euro, jednakże po dokonaniu waloryzacji całego budżetu EFRROW, uwzględniającej ceny bieżące - wysokość alokacji z budżetu EFRROW dla Polski wyniesie ok. 13, 230 mld euro, co w przybliżeniu z budżetem państwa daje łączną kwotę ok. 17 mld euro, w stosunku do wcześniej założonej kwoty 15,3 mld euro. Różnica wynikająca z zastosowania tej waloryzacji zostanie w dużej mierze zostanie skierowana na wsparcie gospodarstw o niskim potencjale ekonomicznym, w szczególności na działania osi 3 Programu. W dniu 11 sierpnia ww. dokumenty zostały przekazane do Komisji Europejskiej, celem rozpoczęcia uzgodnień, w szczególności zapisów Programu w odniesieniu do działań PROW Zgodnie z informacją przekazaną przez KE, Polska znajduje się w czołówce krajów UE, pod względem zaawansowania i tempa prac nad ww. dokumentami. Szybkie przesłanie i uzgodnienie KPS oraz PROW ma decydujące znaczenie w kontekście uzgodnienia i zatwierdzenia Programu, a co za tym idzie uruchomienia działań na rzecz rozwoju obszarów wiejskich. PROW jest kontynuacją Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata , jak również Sektorowego Programu Operacyjnego Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego i rozwój obszarów wiejskich na lata Kontynuowane będą instrumenty wsparcia cieszące się największym zainteresowaniem, a równocześnie sprzyjające modernizacji gospodarstw rolnych, firm przetwórczych, służące rozwojowi usług. Wśród tych instrumentów przede wszystkim należy wymienić inwestycje w gospodarstwach rolnych, poprawa przetwórstwa, renty strukturalne, wsparcie dla grup producentów, podejmowanie w gospodarstwach działalności pozarolniczej, pomoc dla młodych rolników. Dodatkowo zostaną wprowadzone nowe działania wspierające obszary wiejskie, takie jak: - Uczestnictwo rolników w systemach jakości żywności; - Działania informacyjne i promocyjne; - Płatność dla obszarów objętych programem Natura 2000 oraz związanych z wdrażaniem Ramowej Dyrektywy Wodnej. Zgodnie z założeniami Rozporządzenia 1698/2005 działania zgrupowane są w ramach 4 osi - priorytetowych kierunków wsparcia obszarów wiejskich DE: Oś 1: Poprawa konkurencyjności sektora rolnego i leśnego; Oś 2: Poprawa środowiska naturalnego i obszarów wiejskich; Oś 3: Jakość życia na obszarach wiejskich i różnicowanie gospodarki wiejskiej; Oś 4: Leader.

3 Działania PROW : Oś I Oś II Oś III Oś IV Działanie 1.1 Szkolenie zawodowe dla osób zatrudnionych w rolnictwie i leśnictwie Działanie 1.2 Ułatwianie startu młodym rolnikom Działanie 1.3 Renty strukturalne Działanie 1.4 Modernizacja gospodarstw rolnych Działanie 1.5 Zwiększanie wartości dodanej podstawowej produkcji rolnej i leśnej Działanie 1.6 Poprawianie i rozwijanie infrastruktury związanej z rozwojem i dostosowaniem rolnictwa i leśnictwa Działanie 1.7 Uczestnictwo rolników w systemach jakości żywności Działanie 1.8 Działania informacyjne i promocyjne Działanie 1.9 Grupy producentów rolnych Działanie 1.10 Korzystanie z usług doradczych przez rolników i posiadaczy lasów Działanie 2.1 Wspieranie gospodarowania na obszarach górskich i innych obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW) Działanie 2.2 Płatności dla obszarów Natura 2000 oraz związanych z wdrażaniem Ramowej Dyrektywy Wodnej Działanie 2.3 Program rolnośrodowiskowy Działanie 2.4 Zalesianie gruntów rolnych oraz zalesianie gruntów innych niż rolne Działanie 2.5 Odtwarzanie potencjału produkcji leśnej zniszczonego przez katastrofy i wprowadzanie instrumentów zapobiegawczych Działanie 3.1 Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej Działanie 3.2 Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej Działanie 3.3 Odnowa i rozwój wsi Działanie 3.4 Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw Działanie 4.1 Lokalne strategie rozwoju Działanie 4.2 Współpraca międzyregionalna i międzynarodowa Działanie 4.3 Nabywanie umiejętności, aktywizacja i koszty bieżące lokalnych grup działania Opracowano w Dep. Programowania i Analiz

4 Projekt zmian w ustawie o dopłatach do ubezpieczeń upraw rolnych i zwierząt gospodarskich. W projekcie ustawy o zmianie ustawy o dopłatach do ubezpieczeń upraw rolnych i zwierząt gospodarskich zaproponowano rozwiązania zachęcające zakłady ubezpieczeń do zawierania umów ubezpieczenia z producentami rolnymi, w tym przede wszystkim zaproponowano: - rozdzielenie ryzyk, od wystąpienia których będą ubezpieczane uprawy rolne i zwierzęta gospodarskie z dopłatami do składek z budżetu państwa, - wprowadzono możliwość udziału budżetu państwa w reasekuracji ubezpieczenia upraw. Ponadto w projekcie ustawy przewiduje się wprowadzenie od dnia 1 lipca 2008 r. obowiązku zawierania umów ubezpieczenia upraw od ryzyka wystąpienia powodzi, suszy oraz ujemnych skutków przezimowania lub przymrozków wiosennych przez rolników, którzy otrzymali z tytułu płatności bezpośrednich do gruntów rolnych, przy czym: - w pierwszym wariancie dotyczyłoby to rolników, którzy otrzymali płatności w kwocie stanowiącej równowartość co najmniej 800 euro, tj. prowadzących gospodarstwa rolne towarowe i utrzymujących się głównie ze sprzedaży swoich produktów rolnych. Zasadne jest zatem, aby ubezpieczyli swoje źródło utrzymania (produkcję rolną) od zdarzeń losowych; - w drugim wariancie proponuje się objęcie wszystkich rolników, którzy otrzymali płatności bezpośrednie, mając na uwadze potrzebę zapewnienia środków finansowych dla wszystkich gospodarstw rolnych, które uzyskują płatności bezpośrednie na wznowienie produkcji w przypadku szkód poniesionych w wyniku powyższych zdarzeń. Pomimo tego, że w ostatnich latach nasila się występowanie niekorzystnych dla produkcji rolniczej zjawisk atmosferycznych, wciąż niewielka liczba producentów rolnych ubezpiecza swoje uprawy i zwierzęta gospodarskie, i w przypadku wystąpienia szkód nie mają oni środków na wznowienie produkcji. Wprowadzenie obowiązku ubezpieczania upraw jest również konieczne w związku z unijnym obowiązkiem posiadania polis ubezpieczenia przez rolników, którzy od 2010 r. będą ubiegać się o inne formy wsparcia z budżetu krajowego w przypadku wystąpienia klęsk. O wprowadzenie obowiązkowego ubezpieczenia w rolnictwie wnioskowali ponadto rolnicy, przedstawiciele izb rolniczych oraz niektórych organizacji rolniczych. Projektowana ustawa wprowadzająca zmiany w programie pomocy zostanie przesłana do Komisji Europejskiej celem notyfikacji. Projekt ustawy jest zgodny z wytycznymi Wspólnoty w sprawie pomocy państwa w sektorze rolnictwa. Aktualnie projekt ustawy jest w uzgodnieniach międzyresortowych oraz został poddany konsultacjom społecznym. Opracowano w Dep. Finansów

5 Dopłaty do materiału siewnego Wprowadza się system dopłat do materiału siewnego polegający na udzieleniu pomocy producentom rolnym, którzy zużyją do siewu lub sadzenia materiał siewny kategorii elitarny lub kwalifikowany. Producenci rolni mogą ubiegać się o przyznanie dopłaty w ramach 1. pomocy de minimis w rolnictwie lub 2. pomocy dla producentów rolnych, którzy w 2006 roku ponieśli szkodę w uprawach spowodowaną dotknięciem ich gospodarstw suszą. Dopłaty udzielane będą do 100 kg zużytego do siewu lub sadzenia materiału siewnego kategorii elitarny lub kwalifikowany. Dopłatami objęte będą ważne gospodarczo gatunki roślin, których produkty stanowią podstawowy surowiec przeznaczony do bezpośredniego spożycia lub przetwórstwa. Są to rośliny zbożowe (pszenica, jęczmień, owies, pszenżyto, żyto), ziemniak, rośliny strączkowe (groch siewny, łubiny). Dopłaty udzielane będą przez Agencję Rynku Rolnego. Stawki dopłat wynoszą: 25 zł do 100 kg do materiału siewnego zbóż 12 zł do 100 kg do sadzeniaków ziemniaka 30 zł do 100 kg do materiału siewnego roślin strączkowych Ad 1. Dopłaty w ramach pomocy de minimis Pomoc de minimis w rolnictwie jest udzielana zgodnie z rozporządzeniem Komisji (WE) nr 1860/2004 z dnia 6 października 2004 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu WE w odniesieniu do pomocy w ramach zasady de minimis dla sektora rolnego i sektora rybołówstwa (Dz. Urz. UE L 325 z , str. 4). Ogólna kwota pomocy przyznana przedsiębiorstwu sektora rolnego nie może przekroczyć 3 tys. euro w dowolnie wyznaczonym okresie 3 lat. Pułap ten stosuje się bez względu na formę pomocy i jej cel. Pułap ten dla Polski wynosi EUR. Agencja Rynku Rolnego będzie wydawać beneficjentowi pomocy zaświadczenie stwierdzające, że udzielona pomoc publiczna jest pomocą de minimis w rolnictwie. Podmiot ubiegający się o pomoc de minimis będzie także zobowiązany do przedstawienia, wraz z wnioskiem o udzielenie pomocy, wszystkich zaświadczeń o pomocy de minimis jakie otrzymał w ciągu 3 ostatnich lat poprzedzających dzień wystąpienia z wnioskiem o udzielenie pomocy.

6 Ad 2. Dopłaty w ramach przyjętego przez Radę Ministrów Programu pomocy dla gospodarstw rolnych w celu złagodzenia skutków suszy W związku z wystąpieniem w 2006 roku suszy Rada Ministrów podjęła uchwałę o udzieleniu pomocy producentom rolnym dotkniętym suszą w formie dopłaty do zużytego do siewu lub sadzenia materiału siewnego kategorii elitarny lub kwalifikowany. Dopłaty obejmą tych producentów, którzy jesienią 2006 r. oraz wiosną 2007 r. zakupią oraz u których szkoda spowodowana suszą oszacowana przez komisję powołaną przez wojewodę, będzie wynosiła średnio powyżej 30 %. Producent rolny, który skorzysta z pomocy udzielanej w ramach przyjętego przez Radę Ministrów Programu pomocy dla gospodarstw rolnych w celu złagodzenia skutków suszy będzie mógł w kolejnych latach skorzystać z dopłat w ramach pomocy de minimis w rolnictwie, Warunki uzyskania dopłaty O przyznanie dopłaty z tytułu zużytego do siewu lub sadzenia materiału siewnego może ubiegać się producent rolny ( w rozumieniu ustawy z dnia 18 grudnia 2003 r. o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności), który: 1) uprawia rośliny objęte dopłatami, o łącznej powierzchni nie mniejszej niż 1 ha, 2) zużył do siewu lub sadzenia materiał siewny kategorii elitarny lub kwalifikowany, zakupiony od podmiotów prowadzących obrót materiałem siewnym lub wyprodukowany we własnym gospodarstwie. 3) złożył wniosek do właściwego terytorialnie OT ARR na formularzu opracowanym i udostępnionym przez ARR. 4) do wniosku dołączył fakturę zakupu materiału siewnego oraz wykaz numerów etykiet albo paszportów. 5) w przypadku złożenia wniosku w ramach pomocy dla gospodarstw dotkniętych suszą, opinię wojewody określającą wysokość szkody w uprawach. Poprawnie wypełniony formularz wniosku o przyznanie dopłaty należy dostarczyć osobiście lub przesyłką poleconą do OT ARR właściwego ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę wnioskodawcy. Terminy składania wniosków: a) od 1 grudnia do 31 grudnia danego roku kalendarzowego, w ramach pomocy de minimis, b) od 1 października do 15 listopada 2006 r. dla zbóż ozimych oraz od 15 kwietnia do dnia 30 maja 2007 r dla zbóż jarych, roślin strączkowych oraz sadzeniaków ziemniaka, w ramach pomocy dla gospodarstw dotkniętych suszą.

7 Przyznana decyzją dyrektora OT ARR kwota dopłaty wypłacona zostanie w terminie a) do 60 dni od dnia wydania decyzji o przyznaniu dopłaty, w ramach pomocy de minimis, b) do 30 dni od dnia wydania decyzji o przyznaniu dopłaty, w ramach pomocy dla gospodarstw dotkniętych suszą. Dopłaty do materiału siewnego przed wstąpieniem Polski do UE. Stosowany przez kilkanaście lat przed wstąpieniem Polski do UE system wspierania sprzedaży kwalifikowanego materiału siewnego polegał na udzielaniu dotacji na obniżenie ceny kwalifikowanego materiału siewnego zbóż i sadzeniaków ziemniaka Dotacja była udzielana podmiotom uprawnionym do prowadzenia obrotu materiałem siewnym na podstawie przepisów o nasiennictwie. Dotacja przekazywana była przez Głównego Inspektora Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa. Stawki bonifikaty na obniżenie ceny sprzedaży kwalifikowanego materiału siewnego w latach r wynosiły: w zł /dt nasion Gatunek Zboża pszenica, jęczmień 14 pszenżyto 13 owies, żyto Sadzeniaki ziemniaka reprodukcja reprodukcja Wysokość udzielonej dotacji do sprzedaży kwalifikowanego materiału siewnego w latach kształtowała się następująco: w tys. zł Opracowano w Dep. Hodowli i Ochrony Roślin

8 DZIAŁANIA NA RYNKU ZBÓŻ W CELU JEGO STABILIZACJI chronologia zdarzeń Sprzedaż zbóż na rynek wewnętrzny Pierwsze dwa lata członkostwa w UE były latami, w których istniała przewaga podaży nad popytem. Jeszcze w czerwcu br. ARR, z uwagi na niedobór zbóż na rynku krajowym w okresie przednówkowym, wystawiała na sprzedaż pszenicę na rynek wewnętrzny Wspólnoty. Wtedy spodziewano się dobrych zbiorów, a prognozy plonów były optymistyczne. Świadczą o tym wyniki przeprowadzonego w czerwcu br. przetargu na sprzedaż pszenicy z zapasów interwencyjnych ARR z przeznaczeniem na rynek Wspólnoty. Z wystawionych do sprzedaży 250 tys. t pszenicy, ARR udało się sprzedać ok. 140 tys. t pszenicy, przy czym na ostatnim przetargu częściowym w dniu 28 czerwca 2006 r. z dostępnych 118 tys. t pszenicy ARR przedsiębiorcy zakupili tylko ok. 8 tys. t. Eksport pszenicy Dobra sytuacja na rynku zbóż w czerwcu oraz duże zapasy interwencyjne sprawiły, że Komisja Europejska, pod koniec ubiegłego roku gospodarczego, podjęła decyzję o eksporcie zbóż ze wspólnotowych magazynów interwencyjnych. Komisja Europejska rozpoczęła sprzedaż zbóż z tych magazynów eksport w nowych krajach członkowskich: tj. w Polsce, w Czechach, na Słowacji i na Węgrzech, w których były duże trudno zbywalne na rynki krajów trzecich zapasy. Sprzedaż była prowadzona od początku lipca. W dniu 27 lipca br. Minister Rolnictwa wystąpił do Komisji Europejskiej z wnioskiem o wstrzymanie decyzji KE dotyczącej zwiększenia o 300 tys. ton ilości pszenicy wystawionej do przetargu na eksport z polskich magazynów interwencyjnych. Odpowiadając pozytywnie na wniosek Polski Komisja Europejska nie zwiększyła Polsce ilości pszenicy, którą przedsiębiorcy mogliby wywozić na rynki trzecie. Jednocześnie Komisja Europejska rozszerzyła skalę eksportu zbóż z magazynów interwencyjnych zlokalizowanych w innych krajach członkowskich: na Węgrzech zwiększyła pulę pszenicy z 900 tys. ton do 1,3 mln ton, na Węgrzech, Słowacji i w Czechach zwiększyła pulę jęczmienia przeznaczonego na eksport poza Unię w sumie do 300 tys. ton. W dniu 17 sierpnia br. został skierowany wniosek do Komisji Europejskiej o zaprzestanie sprzedaży pszenicy z polskich magazynów interwencyjnych z przeznaczeniem na eksport. W wyniku tego obecnie sprzedaż pszenicy z polskich magazynów interwencyjnych na eksport nie jest prowadzona pomimo zwiększania ilości zbóż objętych przetargiem w innych krajach członkowskich. Pogodowe kłopoty Pierwsza połowa upalnego lata, potem ciągłe opady deszczu w sierpniu uniemożliwiły zebranie dobrych plonów z wielu pól i bardzo opóźniły żniwa.

9 Kiedy jeszcze w czerwcu można było przypuszczać, że zbiory nie będą najgorsze, tak w lipcu i sierpniu optymizm rolników ostudziły wysokie temperatury i susza, a następnie ciągłe, ulewne deszcze. W wyniku tego zboże było drobne, słabo wypełnione, a następnie zaczęło porastać w kłosach. Dlatego Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi wspólnie z Agencją Rynku Rolnego podjął szereg działań, zmierzających do stabilizacji rynku zbóż. Pszenica na rynek krajowy 25 sierpnia br. Minister Rolnictwa wystąpił o jak najszybszą sprzedaż zapasów interwencyjnych na rynek wewnętrzny. 28 sierpnia br. Komisja Europejska nie chciała podjąć decyzji tłumacząc to trwającymi żniwami i brakiem danych o zbiorach w UE i poszczególnych krajach. (Polska takie informacje przedstawiła). Na Komitecie Zarządzającym ds. zbóż 14 września br. planowane jest przedstawienie przez Komisję Europejską projektu rozporządzenia otwierającego stały przetarg na sprzedaż pszenicy z zapasów interwencyjnych ARR z przeznaczeniem do produkcji mąki. Austriacy wnioskują do Komisji o wstrzymanie przetargów na wywóz żyta z niemieckich magazynów. Proszę Komisję o sprzedaż żyta na rynek wewnętrzny. Jednocześnie od trzeciej dekady sierpnia Komisja Europejska wstrzymuje wspieranie wywozu pszenicy z wolnego rynku. Nie akceptuje wywozu pszenicy mimo, że przedsiębiorcy chcieli uzyskać dopłatę w wysokości, uwaga 0,01 EURO do tony. Bilans zbóż w UE Komisja Europejska szacuje, że tegoroczne zbiory zbóż będą o ok. 9 mln t mniejsze ( o 3,6%) niż w poprzednim roku i wyniosą ok. 245 mln t. Przewiduje się, że zapotrzebowanie na zboża w całej UE wyniesie ok. 251 mln t. Obecnie Komisja Europejska ma w magazynach interwencyjnych w krajach członkowskich blisko 12 mln t zbóż. Zbiory pszenicy we Wspólnocie są szacowane na ponad 119 mln t, natomiast zużycie wynosi ok. 116,5 mln t. Zbiory zbóż pastewnych wyniosą 126 mln t, zaś zużycie w całej UE sięgnie 134 mln t. Poza zapasami interwencyjnymi są zapasy rynkowe szacowane na początku sezonu 2006/07 na 21 mln t pszenicy i 22,9 mln t zbóż pastewnych. Opracowano w ARR i Dep. Rynków Rolnych