Historia Slavorum Occidentis 2(9),

Transkrypt

1 Jakub Wojtczak Sprawozdanie z konferencji naukowej pt. "Tradycje i nowoczesność początki państwa polskiego na tle środkowoeuropejskim w badaniach interdyscyplinarnych", Poznań, czerwca 2015 r Historia Slavorum Occidentis 2(9),

2 SPRAWOZDANIA 289 Historia Slavorum Occidentis 2015, nr 2(9) ISSN DOI: /hso Sprawozdanie z konferencji naukowej pt. Tradycje i nowoczesność początki państwa polskiego na tle środkowoeuropejskim w badaniach interdyscyplinarnych, Poznań, czerwca 2015 r. W dniach czerwca 2015 r. odbyła się międzynarodowa konferencja naukowa Tradycje i nowoczesność początki państwa polskiego na tle środkowoeuropejskim w badaniach interdyscyplinarnych. Została ona zorganizowana przez Instytut Historii i Instytut Prahistorii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Instytut Chemii Bioorganicznej Polskiej Akademii Nauk w Poznaniu i miała miejsce w siedzibie tej ostatniej. Konferencja została zorganizowana w ramach projektu NPRH Nr 0040/NPRH3/ H11/82/2014 oraz projektu NCN Nr UMO-2014/12/W/NZ2/ Uroczystego otwarcia konferencji dokonał Prorektor UAM prof. dr hab. Zbigniew Pilarczyk. Pierwszego dnia uczestnicy mieli okazję wysłuchać referatów poświęconych początkom państw środkowoeuropejskich. W panelu zatytułowanym Narodziny państw i dynastii w Europie Środkowej w oczach historyka od historiografii średniowiecznej do refleksji naukowej, zaprezentowanych zostało dziewięć referatów. Jako pierwszy wystąpił prof. dr hab. Edward Skibiński (UAM), który skupił się na informacjach, jakie przekazali polscy kronikarze o początkach państwa polskiego (Kronikarze polscy o początkach państwa piastowskiego). Później głos zabrał prof. dr hab. Tomasz Jasiński (UAM), który przybliżył dorobek historiografii w kwestii pochodzenia Piastów (Założyciele państwa pochodzenie rodu Piastów w historiografii). Następne dwa referaty dotyczyły ukazania wizji początku państwowości polskiej u wybitnych polskich historyków. Jako pierwszy wystąpił prof. dr hab. Roman Michałowski (Uniwersytet Warszawski), który przybliżył słuchaczom poglądy polskiego mediewisty Aleksandra Gieysztora (Aleksander Gieysztor o początkach państwowości polskiej). Z kolei różne wizje narodzin państwowości poznańskich historyków przedstawił prof. dr hab. Józef Dobosz (UAM), który omówił punkt widzenia Gerarda Labudy i Henryka Łowmiańskiego (Dwie wizje narodzin państwowości początki Polski według Henryka Łowmiańskiego i Gerarda Labudy).

3 290 SPRAWOZDANIA Drugą część obrad, skupionych także wokół narodzin państw i dynastii, otworzył dr Darius von Güttner Sporzyński (The University of Melbourne), tym razem przedstawiając początki Polski w historiografii anglojęzycznej (Początki państwa polskiego z perspektywy historiografii anglojęzycznej). Następne wystąpienie dotyczące roli drużyny w kształtowaniu się państw środkowoeuropejskich (Otázka role družiny při formování státu ve střední Evropě) wygłosił doc. PhDr. Vratislav Vaníček, PhD. (Uniwersytet Karola w Pradze). Po przerwie mieliśmy okazję wysłuchać trzech referatów. Pierwszy z nich, wygłoszony przez dr Davida Kalhousa (Uniwersytet Masaryka w Brnie), dotyczył obrazu Wielkich Moraw we współczesnej historiografii (Obraz Velké Moravy v současné historiografii). Później głos zabrał prof. dr hab. Dániel Bagi (Uniwersytet w Pécs), który przybliżył średniowieczny obraz kształtowania się państwa węgierskiego (Powstanie państwa węgierskiego w świetle dziejopisarstwa średniowiecznego). Ten dzień obrad zamknął referat dotyczący początków władzy dynastii Przemyślidów ukazany w źródłach i historiografii (Od plemienia do państwa początki władztwa Przemyślidów w źródłach i historiografii). Autorką wystąpienia była dr Marzena Matla (UAM). Kolejny dzień konferencji 11 czerwca został podzielony na dwa panele. Pierwszy z nich pt. Nowe możliwości badań: zastosowanie analiz genetycznych w badaniach historycznych poświęcony został przedstawieniu nowych możliwości wynikających ze współdziałania historyków oraz chemików. Jako pierwszy głos zabrał prof. dr hab. Janusz Piontek (UAM), który mówił o wkładzie badań antropologicznych w badania ludności dorzecza Wisły i Odry (Ludność dorzecza Odry i Wisły od późnej starożytności do średniowiecza. Badania antropologiczne). Kolejny referat został zaprezentowany przez prof. dr hab. Marka Figlerowicza (Instytut Chemii Bioorganicznej PAN w Poznaniu), a dotyczył genomicznych badań nad polskim społeczeństwem i dynastią (Dynastia i społeczeństwo państwa Piastów w świetle badań genomicznych). Kolejne wytępienie wygłoszone przez dr Anę Stanković (Uniwersytet Warszawski) przybliżyło słuchaczom trzydzieści lat badań nad antycznym DNA (Trzy dekady badań nad antycznym DNA kamienie milowe). Po krótkiej przerwie głos zabrał prof. dr hab. Tomasz Grzybowski (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Bydgoszczy), a jego referat poświęcony był zdobyczy genetyki w opisaniu przeszłości ludności Europy Środkowej i Wschodniej (Archeogenetyka populacji Europy Środkowej i Wschodniej w świetle badań markerów haploidalnych). Następnym prelegentem był dr hab. Krzysztof Rąbała

4 SPRAWOZDANIA 291 (Gdański Uniwersytet Medyczny), którego wystąpienie dotyczyło analizy genetyki męskich linii rodowych pomocnych przy badaniom historii Słowian (Genetyka populacyjna męskich linii rodowych w badaniach nad historią Słowian). Ostatnie dwa wystąpienia w tym panelu dotyczyły kopalnego DNA. Pierwszy referat, zaprezentowany przez dr Luizę Handschuh (Instytut Chemii Bioorganicznej PAN w Poznaniu), poświęcony został możliwościom pozyskiwania i analizy tegoż DNA (Pozyskiwanie i analiza genomiczna kopalnego DNA), z kolei drugi, wygłoszony przez dr Annę Philips (Instytut Chemii Bioorganicznej PAN w Poznaniu) odnosił się do zastosowania metod bioinformatycznych (Metody bioinformatyczne w analizie kopalnego DNA). Drugi panel, otwierający sesję popołudniową, poświęcony został archeologii (Archeologia a początki państw wokół tradycji, metody i nowych sposobów datacji). Obrady otworzył PhDr. Lumír Poláček, CSc. (Uniwersytet Masaryka w Brnie), który zaprezentował nowe archeologiczne metody badawcze nad dziejami Wielkich Moraw (Velká Morava nové výzkumy, nové metody, nové otázky). Następnie głos zabrała prof. dr hab. Hanna Kóčka-Krenz (UAM), która wskazała na wpływ badań archeologicznych nad głównymi centrami piastowskimi (Badania milenijne w perspektywie archeologicznej). Kolejne wystąpienie poświęcone zostało wynikom badań archeologicznych nad początkami państwa Polskiego (Archeologia o początkach państwa Piastów nowe aspekty i wyniki badań), a zostało ono wygłoszone przez prof. dra hab. Michała Karę (Instytut Archeologii i Etnologii PAN w Poznaniu). Referat zamykający zarówno sesję jak i drugi dzień obrad, został wygłoszony przez prof. dra hab. Jacka Poleskiego (Uniwersytet Jagielloński). W swoim wystąpieniu badacz skupił się nad badaniami archeologicznymi dotyczącymi ziem Małopolski (Małopolska w X wieku w świetle badań archeologicznych). Ostatni dzień obrad został również poświęcony archeologii. Tę część konferencji otworzyła PhDr. Ivana Boháčová, Ph.D. (Archeologický ústav Akademie Ved ČR), która zaprezentowała stan badań archeologicznych nad wczesnośredniowiecznym państwem czeskim (Archeologie a studium raného českého státu. Současná východiska). Kolejną prelegentką była PhDr. Naďa Profantová, CSc. (Archeologický ústav AV ČR), która zwróciła uwagę na orientację kulturową elity władzy w Czechach od IX do X w. (Mocenské elity v Čechách v století a jejich kulturní orientace). Następnie głos zabrał PhDr. Rudolf Procházka, CSc. (Uniwersytet Masaryka w Brnie), który skupił się na badaniach archeologicznych Moraw od X do połowy XI w. (Archeologický

5 292 SPRAWOZDANIA obraz Moravy v 10. až polovině 11. století s důrazem na centra moci). Po krótkiej przerwie mieliśmy możliwość wysłuchać wystąpienia prof. dra hab. Sławomira Moździocha (Instytut Archeologii i Etnologii PAN w Warszawie). Badacz skoncentrował się na badaniach archeologicznych prowadzonych na terenie Śląska (Śląsk w państwie wczesnopiastowskim uwagi archeologa). Ostatni referat poświęcony został problematyce przyłączenia Pomorza za czasów pierwszych Piastów (Problem przyłączenia Pomorza do państwa pierwszych Piastów. Głos archeologa). Został on zaprezentowany przez prof. dr hab. Wojciecha Chudziaka oraz mgr Ewelinę Siemianowską (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu). Oficjalnego podsumowania oraz zamknięcia konferencji dokonał dyrektor Instytutu Historii UAM prof. dr hab. Józef Dobosz. Na koniec należy nadmienić, iż referaty cieszyły się dużym zainteresowaniem ze strony naukowców, a świadczyć o tym mogły ożywione dyskusje przeprowadzone zarówno w zaplanowanym czasie, jak i po oficjalnej części obrad. Interdyscyplinarność konferencji rzuciła nowe światło na badania historyków, archeologów, biologów i chemików. Nowoczesne metody, zaprezentowane podczas obrad, w połączeniu z dotychczasowym stanem badań, przyczynią się do poszerzenia wiedzy nad początkami państw Europy Środkowej. Jakub Wojtczak (Poznań)