Start: Kościół Miłosierdzia Bożego Koniec: Fort Dłubnia Długośc: ok.3,1km. Trasa

Transkrypt

1

2 Start: Kościół Miłosierdzia Bożego Koniec: Fort Dłubnia Długośc: ok.3,1km Trasa

3 1 Kościół pw. Miłosierdzia Bożego Parafia Miłosierdzia Bożego w Krakowie, os. Na Wzgórzach jest jedną z siedmiu parafii na terenie Nowej Huty. Według podziału w Archidiecezji Krakowskiej należy do Dekanatu 11 (Kraków - Bieńczyce). Placówkę uruchomił Prałat Jan Hyc w 1955 roku. W 1967 r. rozpoczął naukę religii w Krzesławicach w adoptowanych pomieszczeniach w prywatnym domu. Tam też zaczął odprawiać Msze Św. W 1970 r. zaczęto starać się o pozwolenie na budowę Domu Parafialnego. Otwarto placówkę w Grębałowie, którą parafianie uważali za swój kościół. W 1975 r. odwiedził ją ks. Kardynał Karol Wojtyła. W 1977 r. przybył nowy proboszcz ks.jan Gil, który zaczął starać się o rozpoczęcie budowy kościoła na Wzgórzach Krzesławickich. Pozwolenie wydano dopiero w 1980 r. Dwa lata później rozpoczęły się prace przy budowie kościoła. W 1987 r. odbyła się jego konsekracja. Potem stopniowo wyposażano kościół, ważnym wydarzeniem było zakupienie organów w Niemczech. W 1994 r. ks. Jan Głód rozwijał duszpasterstwo. Dziś kościół ma bardzo wysoką wieżę z krzyżem, który góruje nad całym osiedlem. Wewnątrz znajduje się piękny ołtarz - obraz Jezusa Miłosiernego.

4 Ołtarz Teren wokół kościoła wciąż jest ubogacany. Powstają nowe elementy. Znajdują się ludzie którzy fundują kolejne kapliczki i rzeźby.

5 fot. Justyna Soczek fot. Justyna Soczek fot. Justyna Soczek

6 2 Pomnik w Grębałowie Historia wydarzyła się gdy ok. 9 rano Niemcy w samochodach ciężarowych przywieźli 80 więźniów z ul. Montelupuich. Zatrzymano ruch na drodze, a więźniów z zawiązanymi oczami wyprowadzano dwójkami i ustawiano w postawie klęczącej po dziesięciu wzdłuż rowu koło szosy. Rozstrzeliwanie wykonywało dziesięciu Niemców wraz z dowódcą, który dobijał strzałem z pistoletu tych, którzy dawali jeszcze oznaki życia. Ciała leżały jeszcze przez następne dwie godziny, aby w ten sposób ludzie przechodzący i przejeżdżający oglądali ciała pomordowanych. Miało to na celu wzbudzić postrach wśród ludności. Zwłoki załadowano i wywieziono w stronę Krakowa ok. 13, a na miejscu egzekucji pozostały kałuże krwi oraz szczątki ciał, które zebrał i pochował ówczesny dozorca fortu w Grębałowie A. Grzesiak. W miejscu tym usypano kopczyk z krzyżem i całość ogrodzono. Dopiero w 1963 w os. Na Wzgórzach dzięki staraniom Koła ZboWiD przy Hucie im. Lenina postawiono pomnik przedstawiający płaczącą niewiastę dłuta J. Horodyjskiej.

7

8 3 Fort 49 ¼ Grębałów Powstał w latach , wyposażony w oryginalnej konstrukcji tradytor, który strzegł wejścia do Fortu. Od strony wejścia widać w nim 4 otwory strzelnicze dla broni strzeleckiej; po przeciwnej stronie znajdują się 4 kazamaty pancerne dla dział flankujących stronę wschodnią (przestrzeliwanie doliny Wisły); miał również strzec lokalnej linii kolejowej powstałej w 1899 w stronę granicy zaboru rosyjskiego. Podstawowa część obiektu to: korpus kazamatowy, wolnostojący tradytor oraz kaponiera grodzowa w naturalnym, przeprofilowanym jarze; tworzyła ona ogniową przegrodę blokującą jar; czyniąc z niego nie do przebycia zaporę; jedynym martwym polem kaponiery, był jej spadzisty dach, broniony plątaniną drutów kolczastych; przejście z Fortu do kaponiery biegło podziemną poterną. Załogę Fortu stanowiło 50 oficerów (w tym lekarz) oraz 184 żołnierzy. Fort brał udział w walkach podczas I wojny światowej w czasie tzw. pierwszej bitwy o Kraków. W dniach listopada 1914, wspierał ogniem przeciwnatarcie 4 CK Armii przeciwko 9 Armii rosyjskiej podchodzącej pod Twierdzę. Między , działa Fortu posłużyły do uzbrojenia polskich pociągów pancernych wyruszających na front ukraiński. Do 1939 był elementem tzw. Obozu Warownego Kraków, a po 39 podczas II wojny światowej wykorzystywany był jako magazyn Wehrmachtu. W 1944 włączony przez Niemców do systemu otaczającego Kraków tzw. linii Henryka. Obecnie nie istnieją już asymetrycznie rozstawione, 4 obrotowe wieże pancerne i wieża obserwacyjna; pozostały po nich zaślepione otwory, przykryte ich blaszaną rekonstrukcją. Od 1998 właścicielem tego obiektu stało się Ognisko TKKF ''Przyjaciel Konika''; propagującą prowadzoną tu szkółkę jeździecką. Fort zrewaloryzowano m. in. ze środków NFOZK; w jej wyniku zrekonstruowano kołpaki przykrywające wieże pancerne, okiennice, pokrycie stalowe dachów budynku koszar i tradytora oraz plac broni i jego otoczenie.

9 4 Park Zielony Jar Park położony między os. Na Wzgórzach, a os. Na Stoku o powierzchni 8,7 ha. Na jego terenie mieści się boisko, które często służy uczniom do lekcji Wf-u z pobliskiej szkoły podstawowej nr 129. W okresie letnim na terenie parku organizowane są liczne festyny, jak chociażby na Dzień Dziecka, rozpoczęcie lata,pożegnanie lata, którym towarzyszą często pokazy sztucznych ogni. W amfiteatrze odbywają się pokazy estradowe, tudzież tańca, śpiewu. Zapraszani są również goście, np. komisarze z serialu W11. Dodatkowo na boisku rozgrywane były swego czasu mecze piłki nożnej księża vs policja lub vs młodzież w ramach festynu Familiada, które przyciągały rzesze kibiców. Teraz już zrezygnowano z tej rozrywki, gdyż nie ma chętnych do wspólnej walki. Park jest świetnym miejscem do spędzania wolnego czasu zarówno w lecie jak i w zimie ze względu chociażby na istnienie basenu oraz licznych stoków do zjeżdżania. Tak więc dzieci się bawią, a babcie rzadziej rodzice, wymieniają się opiniami na temat ostatniego odcinka Mody na sukces

10 fot. Justyna Soczek fot. Justyna Soczek

11 5Pomnik pomordowanych w Grębałowie Na terenie pobliskiego, starego fortu Krzesławice hitlerowcy dokonywali zbiorowych egzekucji na więźniach, przywożonych głównie z więzienia Montelupich i św. Michała. Pierwsza egzekucja miała miejsce 14 listopada 1939, rozstrzelano wtedy 15 osób, w tym 3 kobiety. Ofiary chowano na miejscu zbrodni. Podczas badań przeprowadzonych od 15 X do 6 XII 1945 odkryto 29 grobów kryjących zwłoki 440 pomordowanych. W 1958 roku ku czci krzesławickich ofiar hitlerowskiego terroru, w pobliżu fortu postawiono pomnik. Przez kolejne 30 lat postępowała wyraźna dewastacja miejsca mordu. Na mocy decyzji władz Nowej Huty w połowie lat 70. kaponiery (tzn budowle wykorzystywane do prowadzenia ostrzału skrzydłowego w czasie walk) północną i wschodnią zasypano, a zachodnią wysadzono w powietrze, mimo że stanowiły one miejsca egzekucji. W roku 1978 teren ten został przekazany władzom osiedlowym i przeznaczony na ogródki działkowe. Teren wokół pomnika został ogrodzony a na zbiorowym grobie znajduje się pamiątkowa tablica z datami dokonywanych egzekucji.

12 fot. Justyna Soczek fot. Justyna Soczek fot. Justyna Soczek

13 6 Fort 49 Krzesławice Fort Krzesławice wzniesiony jest w centrum wzgórz polodowcowych, rozciągających się łukiem od doliny Wisły do doliny Dłubni. Do głównych funkcji bojowych fortu należała kiedyś obrona traktu sandomierskiego biegnącego ponad doliną Wisły. Jest to typowy jednowałowy fort artyleryjski stanowiący ważny element północno-wschodniego odcinka, tak zwanego III pierścienia austriackich umocnień Twierdzy Kraków. W lecie 1914 fort reprezentował już pełną gotowość bojową. W dniach listopada tego samego roku artyleria fortu brała udział w odparciu ataku Rosjan I fazy tzw. Bitwy o Kraków. W okresie międzywojennym fort znajdował się w posiadaniu Wojska Polskiego i pełnił funkcję magazynową. Na początku II wojny światowej fort przejęli Niemcy i wywieźli z niego całą zgromadzoną amunicję. Od 11 listopada 1939 roku do 15 października 1941 roku w forcie (a dokładniej w fortecznych fosach) miały miejsce egzekucje polskich patriotów. Po zakończeniu wojny fort stosunkowo szybko został przekazany w użytkowanie cywilne. W latach był on hotelem robotniczym dla ekip budujących Nową Hutę. Od 1994 roku budynek jest siedzibą Młodzieżowego Domu Kultury i m.in. dzięki temu rozpoczęto konserwatorski remont obiektu. W chwili obecnej większa część murów jest odnowiona ale nadal trwa remont ostatniego fragmentu lewej części.

14 fot. Justyna Soczek

15 7 Fort 49a Dłubnia Powstał w latach Znajduje się wysoko na wschodnim skraju wzniesienia nad doliną rzeki Dłubni; zadaniem Fortu była obrona doliny Dłubni; współpracował z Fortem 49 Krzesławice i Fortem 48a Mistrzejowice. Na jego umocnienia składają się: Fort 49 1/4 Grębałów i Fort 49 Krzesławice; łączy je wspólna droga rokadowa. Masyw Fortu obwiedziony jest suchą fosą, której przeciwstoki na odcinku czołowym i obu barkowych są omurowane. Podstawowym wyposażeniem obronnym było 6 wież pancernych na budynku koszar, przystosowanych dla 2 armat i 4 haubic wspomaganych przez 3 wieżyczki kierowania ogniem. Ze względów topograficznych brak w Forcie tradytora do obrony bocznej; jego rolę przejęły usytuowane na lewym skrzydle wału wieże z szybkostrzelnymi działkami przeciwszturmowymi; których zadaniem było odparcie szturmu z doliny rzeki. Fort nie brał udziału w walkach w I wojnie światowej lecz mógł ostrzeliwać armię rosyjską w Około 1930 roku umieszczono w nim radiostację (najsilniejszą w tej części kraju), prowadzono z niej m. in. nasłuch stacji niemieckich, a zebrane materiały posłużyły do rozszyfrowania ''Enigmy''; maszt tej radiostacji znajdował się w Forcie 49 Krzesławice. W późniejszym czasie hitlerowcy zajęli go na cele magazynowe i przystosowano go do obrony w ramach tzw. linii Henryka. Podczas II wojny światowej lub zaraz po niej ze złomowano wieże pancerne i tarcze dział w kojcach przez wysadzenie ich w powietrze oraz zdjęto pancerne okiennice koszar szyjowych. Od czasu II wojny światowej do 1990 roku Fort pełnił funkcje magazynowe; stąd liczne przeróbki wnętrz.

16 Zdjęcia są własnością strony

17 Wzgórza Krzesławickie Galeria

18

19 Piękna fotodokumentacja osiedli:

20 KONIEC Żródła: Prywatna praca na temat NH