Twierdza Toruń Historia i teraźniejszość. Fort V, mur bramy wjazdowej. Fot Adam Kowalkowski

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Twierdza Toruń Historia i teraźniejszość. Fort V, mur bramy wjazdowej. Fot Adam Kowalkowski"

Judyta Kulesza
7 lat temu
Przeglądów:

1 Twierdza Toruń Historia i teraźniejszość Fort V, mur bramy wjazdowej. Fot Adam Kowalkowski

Twierdza Toruń rozbudowana po 1872 roku do jednej z największych na wschodzie Cesarstwa Niemieckiego podporządkowała sobie życie ówczesnego Torunia jej

2 Twierdza Toruń rozbudowana po 1872 roku do jednej z największych na wschodzie Cesarstwa Niemieckiego podporządkowała sobie życie ówczesnego Torunia jej rozbudowa stała się przyczynkiem napływu do miasta ludności polskojęzycznej robotnicy zatrudnieni przy budowie Twierdza Toruń około roku 1895 GStA PK, B 70071

W 1918 roku składała się z: 18 fortów 3 baterii pancernych Twierdza Toruń 83 schronów międzypolowych, 54 schronów rezerw odcinkowych w 12 grupach, 14 tradytorów do flankowania międzypól ponad 70

3 W 1918 roku składała się z: 18 fortów 3 baterii pancernych Twierdza Toruń 83 schronów międzypolowych, 54 schronów rezerw odcinkowych w 12 grupach, 14 tradytorów do flankowania międzypól ponad 70 zaprojektowanych i częściowo wykonanych baterii ziemnych oraz pozycji dla piechoty wielu budynków koszarowych, zaplecza i infrastruktury 45,1 km dróg 148 ha zalesień (maski leśne na zapolu i międzypolach) Fort V. Fot. Wiesław Stępień Fort XIV. Fot. Wiesław Stępień

4 Co pozostało? Twierdza Toruń 17 fortów o czytelnych w formie obiektach kubaturowych (4 z zachowanym pełnym oskarpowaniem fos) 3 baterie pancerne 62 schrony międzypolowe, 19 schronów rezerw odcinkowych, 7 tradytorów 2 baterie ziemne (ZB-74, ZB-75) większość budynków koszarowych i zaplecza układ komunikacyjny (drogi promieniowe, dojazdowe i rokada) Redita Fortu Jakuba. Fot. Adam Kowalkowski

5 Co w niej wyjątkowego? Twierdza Toruń unikalny na skalę europejską zespół XIX wiecznych budowli obronnych dla miłośników fortyfikacji klasa sama w sobie jedyny w tej części byłego Cesarstwa Niemieckiego fort pancerny z zespołem fortyfikacji rozproszonej rejon fortów I i II godne upamiętnienia miejsca martyrologii ludności Torunia i okolic unikalne pozostałości po znajdującym się w fortach lewobrzeża Stalagu XXA zielone płuca miasta, ostoja chronionej flory i fauny ponad 100 ha terenów zielonych (działki forteczne + zachowane maski leśne) atrakcyjne tereny spacerowe dla mieszkańców i turystów możliwość adaptacji dużej ilości różnorodnych obiektów pofortecznych Fort I, wieża haubicy 21 cm (21 cm H.P.T.). Fot. Adam Kowalkowski Fort XI, podpisy jeńców alianckich na ścianie karceru. Fot. Adam Kowalkowski

6 Rozmiary typowego toruńskiego fortu artyleryjskiego rozpiętość (szerokość) w szyi 286 m głębokość (długość) od naroża dziedzińca do kojca czołowego 185 m przekątna od załomu szyjowo-barkowego do przeciwskarpy przy kaponierze barkowej 300 m rozpiętość koszar nasady 120 m długość fosy 790 m długość kraty fortecznej 860 m Fort IV. Fot. Wiesław Stępień

7 Fort główny na tle toruńskiej starówki

Inne miasta - pozytywne przykłady Pomimo trudności w adaptacji zabytkowych obiektów fortecznych można przytoczyć wiele przykładów udanych przekształceń, w których to

8 Inne miasta - pozytywne przykłady Pomimo trudności w adaptacji zabytkowych obiektów fortecznych można przytoczyć wiele przykładów udanych przekształceń, w których to udało się pogodzić wytyczne konserwatorskie z atrakcyjną formą i odpowiednim przeznaczeniem odnowionej budowli. Warszawa, Fort Bema, most przez fosę. Fot. Adam Kowalkowski

9 Zamość - Rotunda Działobitnia z 1831 roku. Obecnie muzeum martyrologii Zamojszczyzny.

10 Poznań - Fort VII Fort główny z 1876 roku. Muzeum Martyrologii Wielkopolan.

11 Twierdza Wisłoujście Twierdza z lat Historia fortyfikacji, miejsce rekonstrukcji historycznych.

12 Świnoujście Fort Gerharda Fort z 1856 roku. Wystawy militariów, eventy historyczne i atrakcje dla turystów.

13 Gdańsk Fort Grodzisko Zespół fortyfikacji z połowy XIX w. Centrum nauki i zabaw dla dzieci i młodzieży.

14 Gdańsk Góra Gradowa Bastion z XVII w., schrony z 1872 r. Ekspozycja dotycząca historii Gdańska.

15 Poznań Cytadela (Fort Winiary) Fort z 1828 roku. Muzeum Armii Poznań, poznańskiego Okręgu AK oraz walk o Poznań w 1945 r.

16 Warszawa Fort IX Fort z 1883 roku. Muzeum techniki wojskowej oraz muzeum katyńskie.

17 Przemyśl Forty VIII, XII, XV Twierdza budowana od 1873 roku. Ekspozycje historyczne, punkty gastronomiczne (piwo forteczne), rekonstrukcje historyczne, dyskoteki, jazda konna, sporty ekstremalne, imprezy biznesowe.

18 Chełmno Fort VIII Klamry Fort z 1903 roku. Strzelnica, siedziba Bractwa, spotkania dla biznesu.

19 Kraków Fort 47a Węgrzce Fort pancerny z 1892 roku. Biura dla firm pod wynajem, spotkania dla biznesu.

20 Kraków Fort 45 Zielonki Fort artyleryjski z 1884 roku. Hotel, eventy, strzelnica.

21 Warszawa Fort Sokolnickiego Fort z 1849 roku. Galeria, teatr, kino, eventy, miejsce koncertów, spotkania biznesowe, kawiarnia centrum sztuki.

22 Twierdza Kostrzyn Twierdza bastionowa z II poł. XVI w. Tereny rekreacyjne, ekspozycje muzealne, oferta gastronomiczna.

23 Hel Bateria Schleswig-Holstein Bateria z 1940 roku. Muzeum militariów, pokazy historyczne, zabawy dla dorosłych i dzieci.

24 Wrocław Schron Strzegomski Schron przeciwlotniczy z 1942 roku. Muzeum Współczesnego Wrocławia, kawiarnia, centrum spotkań.

25 Zamość Nadszaniec bastionu VII Nadszaniec z 1820 roku wraz z bastionem z przełomu XVI/XVII w. Centrum handlowe i gastronomiczne, punkt widokowy, ekspozycje historyczne, eventy, punkt informacji turystycznej, początek trasy turystycznej.

26 Kiełp Schron IR1 Schron z 1910 roku Siedlisko nietoperzy, miejsce szkoleń ekologicznych, obiekt turystyczny.

27 Łódź Schron na Brusie Schron przeciwlotniczy z 1937 roku Ekspozycja poświęcona historii Łodzi, Gestapo, NKWD, miejsce spotkań, szkoleń.

28 Warszawa Fort Bema Fort z 1886 roku Plac zabaw, rekreacja, park, miejsce eventów.

29 Dobieszowice schron bojowy Schron z 1937 roku Ekspozycja muzealna, miejsce eventów, miejsce spotkań mieszkańców.

30 Giżycko - Redita Redita z 1868 roku Kawiarnia i restauracja, miejsce obsługi ruchu turystycznego.

31 Poznań restauracja Fortezza Schron piechoty z 1888 roku. Restauracja z miejscem zabaw dla dzieci.

32 Gdańsk klubogaleria Bunkier Schron przeciwlotniczy z 1943 roku. Klub z salą taneczną, galerią i restauracją.

33 Dziękujemy za uwagę Fort I, dziedziniec wjazdowy. Fot. Adam Kowalkowski

Podobne dokumenty

Nowa funkcja w starych murach rewitalizacja terenów fortecznych jako szansa na rozwój i promocję regionu (na wybranych przykładach)

Nowa funkcja w starych murach rewitalizacja terenów fortecznych jako szansa na rozwój i promocję regionu (na wybranych przykładach) Ewa Wojtoń Instytut Dziedzictwa Europejskiego, Międzynarodowe Centrum