Do reprezentowania wnioskodawców upowaŝniamy posła Marka BALICKIEGO.

Transkrypt

1 Warszawa, 8 lipca 2011 r. Grupa Posłów KP SLD Pan Grzegorz SCHETYNA Marszałek Sejmu RP Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r. oraz art. 32 ust. 2 Regulaminu Sejmu, niŝej podpisani posłowie wnoszą projekt ustawy: o świadomym rodzicielstwie Do reprezentowania wnioskodawców upowaŝniamy posła Marka BALICKIEGO.

2 Projekt USTAWA z dnia r. o świadomym rodzicielstwie Art. 1. KaŜdy ma prawo do samostanowienia w dziedzinie rozrodczości w warunkach umoŝliwiających świadome decydowanie o rodzicielstwie. Art. 2. KaŜdy ma prawo do informacji, edukacji, poradnictwa i środków umoŝliwiających korzystanie z prawa do świadomego rodzicielstwa. UŜyte w ustawie określenia oznaczają: Art. 3. 1) procedura medycznie wspomaganej prokreacji zastosowanie komórek rozrodczych lub zarodków wewnątrz lub pozaustrojowo, u ludzi w celu prokreacji; 2) środki zapobiegania ciąŝy - wyroby medyczne i produkty lecznicze dopuszczone do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej mające na celu niedopuszczenie do zapłodnienia lub zagnieŝdŝenia się zapłodnionego jaja w śluzówce macicy; 3) świadczeniodawca świadczeniodawcę w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027, z późn. zm.); 4) świadome rodzicielstwo swobodne i odpowiedzialne decydowanie o posiadaniu dzieci, ich ilości oraz planowania ich narodzin w wybranych przez rodziców odstępach czasu. Art Organy administracji rządowej i samorządu terytorialnego, w zakresie swoich kompetencji określonych w przepisach szczególnych, zapewniają dostęp do świadczeń zdrowotnych związanych ze świadomym rodzicielstwem zgodnych z najnowszą wiedzą medyczną.

3 2. Organy administracji rządowej i samorządu terytorialnego, w zakresie swoich kompetencji określonych w przepisach szczególnych, udzielają pomocy organizacjom pozarządowym w prowadzonych przez nie działaniach w zakresie świadomego rodzicielstwa i współdziałają z nimi. Art Organy administracji rządowej i samorządu terytorialnego, w zakresie swoich kompetencji określonych w przepisach szczególnych, zapewniają kobiecie w ciąŝy: 1) opiekę medyczną, 2) dostęp do badań prenatalnych oraz informacji o tych badaniach, 3) pomoc materialną w okresie ciąŝy, porodu i po porodzie na zasadach określonych w innych ustawach, 4) dostęp do szczegółowych informacji na temat przysługujących jej uprawnień, zasiłków i świadczeń oraz do informacji dotyczących instytucji i organizacji pomagających w rozwiązywaniu problemów psychologicznych i społecznych, a takŝe zajmujących się sprawami przysposobienia. 2. Na wniosek uczennicy w ciąŝy szkoła ma obowiązek udzielić jej urlopu oraz innej pomocy niezbędnej do ukończenia przez nią edukacji, w miarę moŝliwości nie powodując opóźnień w zaliczaniu przedmiotów. JeŜeli ciąŝa, poród lub połóg powoduje niemoŝliwość zaliczenia w terminie egzaminów waŝnych dla ciągłości nauki, szkoła zobowiązana jest do wyznaczenia dodatkowego terminu egzaminu dogodnego dla uczennicy, w okresie nie dłuŝszym niŝ 6 miesięcy. 3. W celu prawidłowej realizacji ochrony kobiet w ciąŝy, a w szczególności zapewnienia pomocy i świadczeń, o których mowa w ust. 1, Rada Ministrów określi w drodze rozporządzenia, szczegółowy zakres i formy oraz tryb ich udzielania. Art Wprowadza się do programów nauczania szkolnego przedmiot "wiedza o seksualności człowieka". 2. Przedmiot, o którym mowa w ust. 1 dostosowany jest do wieku, zdolności percepcyjnych oraz potrzeb uczniów i obowiązuje od pierwszej klasy szkoły podstawowej. 3. Treści programowe przedmiotu, o którym mowa w ust. 1, obejmują informacje na temat praw w zakresie świadomego rodzicielstwa oraz seksualności człowieka, zdrowia reprodukcyjnego, ochrony przed przemocą seksualną, a takŝe metod i środków zapobiegania ciąŝy, sposobów zabezpieczenia się przed chorobami przenoszonym i drogą płciową, w tym HIV/AIDS, oraz kształtujące wolne od przemocy, partnerskie relacje między kobietami i męŝczyznami, a takŝe odpowiedzialne macierzyństwo i ojcostwo. 4. Nauczanie przedmiotu opisanego w ust. 1 mogą prowadzić osoby, które ukończyły podyplomowe studia w szkołach wyŝszych, w zakresie wiedzy o Ŝyciu seksualnym człowieka i mają przygotowanie pedagogiczne. 5. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia ustali w drodze rozporządzenia zakres treści, o których mowa w ust. 3, zawartych

4 w podstawie programowej kształcenia ogólnego oraz wprowadzi do systemu dokształcania nauczycieli tematykę określoną w ust. 3. Art Organy administracji rządowej i samorządu terytorialnego, w zakresie swoich kompetencji określonych w przepisach szczególnych, zapewniają dostępność metod i środków zapobiegania ciąŝy. 2. Środki antykoncepcyjne, w tym postkoitalne, są objęte refundacją na zasadach określonych w przepisach ustawy o refundacji. 3. Samorządy powiatowe tworzą placówki prowadzące poradnictwo i udzielające świadczeń z zakresu świadomego rodzicielstwa. Art Organy administracji rządowej i samorządu województwa, w zakresie swoich kompetencji określonych w przepisach szczególnych, zapewniają dostęp do procedury medycznie wspomaganej prokreacji. 2. Procedura medycznie wspomaganej prokreacji jest świadczeniem zdrowotnym w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027, z późn. zm.). 3. Prawo do korzystania z procedury medycznie wspomaganej prokreacji mają osoby, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy, o której mowa w ust. 2 na zasadach określonych w tej ustawie, z zastrzeŝeniem ust Uprawnienie, o którym mowa w ust. 3 obejmuje nie więcej niŝ trzy cykle leczenia. Art Kobieta ma prawo do przerwania ciąŝy podczas pierwszych 12 tygodni jej trwania. 2. Kobieta ma prawo do przerwania ciąŝy po upływie 12 tygodni jej trwania, w przypadku gdy: 1) ciąŝa stanowi zagroŝenie dla Ŝycia lub zdrowia kobiety cięŝarnej, 2) występuje duŝe prawdopodobieństwo cięŝkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu albo nieuleczalnej choroby zagraŝającej jego Ŝyciu, 3) ciąŝa jest następstwem czynu zabronionego. 3. Przerwania ciąŝy dokonuje lekarz w moŝliwie najwcześniejszym jej stadium, zgodnie z aktualnym stanem wiedzy medycznej, w tym równieŝ metodami farmakologicznymi. 4. W przypadkach określonych w ust. 2 ostateczną decyzję o kontynuowaniu albo przerwaniu ciąŝy podejmuje kobieta po otrzymaniu informacji medycznej.

5 5. W przypadkach określonych w ust. 2 pkt 2 i 3 przerwanie ciąŝy jest dopuszczalne do chwili osiągnięcia przez płód zdolności do samodzielnego Ŝycia poza organizmem kobiety cięŝarnej. 6. W przypadkach określonych w ust. 2 przerwania ciąŝy dokonuje lekarz w szpitalu. 7. Lekarz, który dokonuje przerwania ciąŝy, udziela kobiecie informacji o środkach i metodach zapobiegania ciąŝy. Art Przerwanie ciąŝy jest świadczeniem zdrowotnym w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027, z późn. zm.). 2. Osoby, o których mowa w art. 2 ust. 1 ustawy, o której mowa w ust. 1 mają prawo do przerwania ciąŝy bezpłatnie. 3. Świadczeniodawca, który zawarł umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia w zakresie obejmującym świadczenia zdrowotne z zakresu ginekologii i połoŝnictwa jest zobowiązany do udzielania tych świadczeń w sposób kompleksowy, w szczególności obejmujący zapewnienie przerwania ciąŝy. 4. W przypadku, gdy lekarz wykonujący zawód wykonujący zawód u świadczeniodawcy złoŝył informację o moŝliwości odmowy udzielenia świadczenia w sytuacji określonej w art. 39 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz. U. z 2002 r. Nr 21, poz. 204, z późn. zm.) świadczeniodawca jest zobowiązany do posiadania umowy z podwykonawcą zapewniającej wykonanie tego świadczenia. Art Osoby wykonujące czynności wynikające z ustawy są obowiązane do zachowania w tajemnicy wszystkiego, o czym powzięły wiadomość w związku z wykonywaniem tych czynności, stosownie do odrębnych przepisów. 2. W razie zawinionego ujawnienia wiadomości, o których mowa w ust. l, sąd moŝe przyznać osobie poszkodowanej odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pienięŝnego za doznaną krzywdę. Art. 12. W ustawie z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodzie lekarza (Dz.U. z 2008 r. Nr 136, poz. 857, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany: 1) w art. 26: a) w ust. 1 wyrazy "matki i dziecka poczętego" zastępuje się wyrazami "kobiety cięŝarnej i płodu", b) w ust. 3 wyrazy "Dzieci poczęte, osoby" zastępuje się wyrazem "Osoby"; 2) w art. 32 dodaje się ust. 2a w brzmieniu:

6 "2a. W przypadku osoby małoletniej lekarz moŝe, na jej wniosek, udzielić świadczenia z zakresu zapobiegania lub przerwania ciąŝy, bez zgody przedstawiciela ustawowego i sądu opiekuńczego, jeŝeli przemawia za tym dobro osoby małoletniej działającej z rozeznaniem". Art. 13. W ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz.U. Nr 88, poz. 533, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany: 1) w art. 152 w 3 wyrazy dziecko poczęte osiągnęło zdolność do samodzielnego Ŝycia poza organizmem kobiety cięŝarnej" zastępuje się wyrazami płód osiągnął zdolność do samodzielnego Ŝycia poza organizmem kobiety cięŝarnej"; 2) w art. 153 w 2 wyrazy dziecko poczęte osiągnęło zdolność do samodzielnego Ŝycia poza organizmem kobiety cięŝarnej" zastępuje się wyrazami płód osiągnął zdolność do samodzielnego Ŝycia poza organizmem kobiety cięŝarnej"; 3) w art. 156 w 1 po wyrazach zdolności płodzenia" dodaje się wyrazy z wyjątkiem sterylizacji dobrowolnej,"; 4) skreśla się art. 157a. Art. 14. W ustawie z dnia 6 stycznia 2000 r. o Rzeczniku Praw Dziecka (Dz.U. Nr 6, poz. 69, z późn. zm.) skreśla się art. 2. Art. 15. W ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362, z późn. zm.) w art. 39 ust. 2 po wyrazie leków wstawia się przecinek i dodaje wyrazy w tym środków zapobiegania ciąŝy,. Art. 16. Traci moc ustawa z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąŝy (Dz. U. Nr 17, poz. 78, z późn. zm.). Art. 17. Ustawa wchodzi w Ŝycie z dniem 1 stycznia 2012 roku.

7 Uzasadnienie I. Jednym z podstawowych praw człowieka jest prawo do suwerennego i odpowiedzialnego decydowania o tym czy, ile i kiedy chce mieć dzieci. Prawo to wynika z norm zawartych w powszechnych prawach człowieka, chroni je takŝe Konstytucja RP nakazując poszanowanie prawa do godności, zachowania prywatności i ochrony rodzicielstwa, a takŝe prawa do wiedzy i edukacji wolnej od indoktrynacji. Te wartości konstytucyjne nie są w wystarczający sposób chronione przez ustawodawstwo zwykłe. II. Obowiązująca od 1993 roku ustawa o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąŝy nie tylko nie spełniła najwaŝniejszego zdaniem jej twórców zadania jakim miało być ograniczenie liczby przerwań ciąŝy, ale sposób jej realizacji przyczynił się do odebrania polskim dzieciom i młodzieŝy jednego z podstawowych praw prawa do wiedzy o sobie samym. Zamiast wiedzy o Ŝyciu seksualnym człowieka, wiedzy niezbędnej do podjęcia odpowiedzialnego i bezpiecznego zachowania seksualnego oraz zapobieŝenia ewentualnym zagroŝeniom a nawet tragediom Ŝyciowym młodym ludziom szkoła często przekazuje ideologiczne przekonania i opinie niewiele mające wspólnego ze współczesną nauką. Skutki tego stanu rzeczy są zatrwaŝające. Nieplanowane, zbyt wczesne ciąŝe nastoletnich dziewcząt są powodem traumatycznych doświadczeń podobnych do tych, jakie stały się udziałem czternastoletniej dziewczynki z Lublina. Bywają takŝe powodem prób samobójczych, wyrzucania dziewcząt z domów, dramatów rodzinnych. O skali problemu wiele mówią coroczne sprawozdania kolejnych rządów z wykonywania ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąŝy. III. Projekt ustawy o świadomym rodzicielstwie ma zapewnić zgodność ustawodawstwa zwykłego z Konstytucją RP. Zamysłem projektodawców jest stworzenie nowoczesnego systemu zapewniającego pełną realizację praw i wolności w jednej z najistotniejszych sfer Ŝycia. Obecny stan prawny i faktyczny nie odpowiada wymogom nowoczesnego państwa przygotowującego młodzieŝ do podejmowania najwaŝniejszych decyzji w Ŝyciu. Mamy do czynienia ze złym prawem, w którym względy światopoglądowe spowodowały wzrost niekorzystnych zjawisk społecznych, wśród których wymienić moŝna m.in. nieprzystosowanie dzieci i młodzieŝy do radzenia sobie w sytuacjach zagroŝenia przestępczością seksualną, wzrost podziemia aborcyjnego oraz wypaczenia świadomości

8 seksualnej obywateli i postaw wobec świadomego rodzicielstwa. Obowiązująca od 1993 r. ustawa ogranicza rodzicom moŝliwości świadomego decydowania, o tym czy, kiedy i ile będą mieli dzieci. Ustawa ta w duŝym stopniu utrudnia poznanie i wykorzystywanie nowoczesnych metod antykoncepcji. Przede wszystkim zaś kształtuje faktyczny zakaz przerywania ciąŝy. Dowodzi tego liczba przeprowadzonych oficjalnie zabiegów wynosząca około pięćset rocznie. W niektórych, biedniejszych regionach kraju nie są rejestrowane przypadki przerwania ciąŝy w ramach prowadzonych legalnie procedur. Oznacza to, Ŝe podziemie aborcyjne, w tym takŝe usługi dokonywane przez osoby nie posiadające przygotowania zawodowego, zdominowało ten zakres usług zdrowotnych. Zabiegi takie nie są wykonywane w szpitalach nawet w przypadku istnienia oczywistych, zgodnych z ustawą wskazań natury medycznej lub przesłanek wynikających z popełnienia czynu zabronionego. Stale rośnie równieŝ liczba dzieci pozostawianych na oddziałach połoŝniczych. Nie moŝna dokładnie oszacować liczby nielegalnych zabiegów przerwania ciąŝy. Szacunki mówią o tysiącach takich zabiegów rocznie. Na świecie jest wykonywanych rocznie około 53 milionów zabiegów przerwania ciąŝy, z czego blisko połowa przeprowadzana jest nielegalnie. Stwierdzono, Ŝe co najmniej 80 tysięcy zgonów kobiet na świecie jest wywołane błędami lub powikłaniami nieprawidłowo prowadzonych zabiegów. Brak badań lekarskich uniemoŝliwia ustalenie faktycznej liczby zgonów i przypadków zagroŝenia Ŝycia spowodowanych przerywaniem ciąŝy niezgodnym z zasadami sztuki lekarskiej. IV. Zaniedbania Polski w obszarze dostępu do edukacji seksualnej i nowoczesnych metod planowania rodziny są takŝe pozbawieniem Polek i Polaków części naleŝnych im praw człowieka. Do katalogu podstawowych praw i wolności człowieka od dawna bowiem zalicza się prawa reprodukcyjne. Prawa te zostały sprecyzowane w postanowieniach Konferencji ONZ w Kairze 1994 r. (Konferencja na rzecz Ludności i Rozwoju, Program Działania) i Pekinie w 1997 (Konferencja ONZ w sprawach Kobiet, Platforma Pekińska). Opierają się one na uznaniu: Fundamentalnego prawa wszystkich par i jednostek do swobodnego i odpowiedzialnego decydowania, ile i kiedy chcą mieć dzieci, jak równieŝ do pełnej informacji o środkach i metodach osiągania tego celu; Prawa do rzetelnej wiedzy o Ŝyciu seksualnym, opartej na naukowych podstawach, wolnej od indoktrynacji i ideologizacji; Prawa do moŝliwie najlepszego zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego;

9 Prawa do podejmowania decyzji w sprawach reprodukcji w sposób wolny od dyskryminacji, przymusu i przemocy. Obecne prawodawstwo polskie nie realizujące tych praw stało się przedmiotem wielokrotnej krytyki gremiów międzynarodowych wyznaczających standardy przestrzegania praw człowieka i nadzorujących ich wykonywanie. Komitet Praw Człowieka ONZ w rekomendacjach dla Polski, przedstawionych w Uwagach końcowych do V okresowego sprawozdania z realizacji postanowień Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych (grudzień 2004r) zalecił Polsce, by: Państwo Strona powinno zapewnić dostępność środków antykoncepcyjnych oraz bezpłatny dostęp do usług oraz metod planowania rodziny. Ministerstwo Edukacji powinno zapewnić, by szkoły włączały do programów szkolnych dokładną i obiektywną edukację seksualną. Uwagi Końcowe Komitetu do spraw Eliminacji Dyskryminacji Kobiet ONZ dotyczące Polski (2007 r.) wskazywały: Uprasza się Państwo Stronę, by wzmocniło działania w zakresie zapobiegania niechcianym ciąŝom, w tym poprzez zapewnienie kobietom szerokiego dostępu do pełnej oferty środków antykoncepcyjnych, które byłyby osiągalne finansowo; i poprzez zwiększanie wiedzy i świadomości w zakresie róŝnych metod planowania rodziny. Komitet zaleca Państwu Stronie, by nadało priorytetowe znaczenie sytuacji młodych ludzi i wprowadziło dostosowaną do wieku edukację seksualną dla dziewcząt i chłopców jako część ich programu nauczania. Rada Europy w marcu 2008 r. - apelowała do Polski w sprawie: 7.5. przyjęcia odpowiednich strategii z zakresu zdrowia seksualnego i prokreacyjnego opartych na solidnych i wiarygodnych danych, w celu zapewnienia moŝliwie najlepszego i najszerszego dostępu do usług antykoncepcyjnych poprzez zwiększone inwestycje budŝetu państwa w poprawę systemu zdrowotnego, usług związanych ze zdrowiem prokreacyjnym i dostępem do informacji na ten temat; 7.6. zapewnienia kobietom i męŝczyznom dostępu do środków antykoncepcyjnych po rozsądnych kosztach, odpowiedniego dla nich rodzaju i przez nich wybranych; 7.7. wprowadzenia dla młodzieŝy obowiązkowej nauki o związkach i Ŝyciu seksualnym człowieka (między innymi, w szkołach), aby zapobiec jak największej liczbie przypadków przerywania ciąŝy w młodym wieku.

10 Demokratyczne państwo prawne, jakim jest Rzeczypospolita nie moŝe dłuŝej tych waŝnych głosów ignorować. Projektodawcy zmierzają do stworzenia regulacji czyniącej zadość tym wymaganiom. V. Celem projektu jest stworzenie warunków pełnej realizacji praw reprodukcyjnych i świadomego rodzicielstwa poprzez: zapewnienie dzieciom i młodzieŝy dostępu do wiedzy w zakresie świadomego rodzicielstwa, zdrowia i seksualności człowieka, umoŝliwienie dostępu do swobodnie wybranych środków antykoncepcyjnych, równieŝ osobom znajdującym się w trudnej sytuacji ekonomicznej, objęcie leczenia niepłodności metodą in vitro finansowaniem ze środków publicznych, zapewnienie kobietom w ciąŝy właściwej opieki medycznej, obejmującej równieŝ badania prenatalne oraz pomocy materialnej dla osób w trudnej sytuacji, stworzenie moŝliwości legalnego i bezpiecznego przerwania ciąŝy. Projektodawcy uznają, Ŝe proponowane przepisy słuŝyć będą nie tylko poprawie sytuacji demograficznej kraju, ale zapewnią równieŝ faktyczny spadek liczby zabiegów przerywania ciąŝy, które obecnie są dokonywane nielegalnie, w podziemiu, z zagroŝeniem Ŝycia i zdrowia kobiet. Art. 1 i 2 ustawy określają jej cel i zapewniają ochronę świadomego rodzicielstwa. Projektodawcy proponują przykładową, otwartą listę działań jednostek administracji publicznej zmierzających do uzyskania tego celu. Nowoczesne państwo nie moŝe pomijać milczeniem kwestii tak zasadniczych, jak zdrowie reprodukcyjne czy prawo do samostanowienia w zakresie rozrodczości. Konieczne jest równieŝ ustalenie katalogu praw przysługujących kaŝdemu obywatelowi w tym zakresie. Ustawa będzie równieŝ regulowała moŝliwość korzystania z uprawnień przewidywanych przez inne akty prawne przez grupy zawodowe odpowiedzialne za zdrowie seksualne obywateli. W art. 3 znajduje się słowniczek definiujący pojęcia: świadomego rodzicielstwa, środków zapobiegania ciąŝy, świadczeniodawcy oraz medycznie wspomaganej prokreacji, zgodnie z terminologią dokumentów międzynarodowych. Celem art. 4 jest zapewnienie obywatelom świadczeń z zakresu świadomego rodzicielstwa na najwyŝszym dostępnym poziomie. Koncepcja taka została ustalona w orzecznictwie

11 konstytucyjnym państw demokratycznych. MoŜna jej ślady dostrzec równieŝ w nowym orzecznictwie polskiego Trybunału Konstytucyjnego. W tym celu przewidziana teŝ współdziałanie z organizacjami pozarządowymi w zakresie świadomego rodzicielstwa. Art. 5 określa obowiązki organów administracji rządowej i samorządowej w zakresie pomocy i opieki nad kobietą w ciąŝy. Szczegółowy zakres i formy oraz tryb udzielania pomocy i świadczeń, o których mowa w ust. 1 określi w rozporządzeniu Rada Ministrów. W ust. 2 wprowadza się uprawnienie dla uczennicy w ciąŝy do skorzystania z urlopu i pomocy niezbędnej do ukończenia edukacji. Art. 6 ustawy wprowadza do programów nauczania szkolnego obowiązkowy przedmiot wiedza o seksualności człowieka. Przedmiot ten ma być dostosowany do wieku dzieci i wynikających z tego potrzeb. Wprowadzenie obligatoryjności edukacji w tym zakresie oprócz podstawowego celu ochrony polskich dzieci i młodzieŝy przed tragediami wynikającymi z niewiedzy, nada temu przedmiotowi właściwą, do jego znaczenia rangę. Zwłaszcza, gdy nauczać będą osoby spełniające kryteria opisane w ust. 4, a nie tak jak to często dzieje się obecnie, osoby nieprzygotowane, albo z przyczyn światopoglądowych nie uznające norm i standardów współczesnej wiedzy w tym zakresie. Minister właściwy do spraw oświaty w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia ustali zakres treści przedmiotu Art. 7 zobowiązuje organy administracji rządowe i samorządowej do zapewnienia rzeczywistej dostępności metod i środków zapobiegania ciąŝy. Ust. 2 zobowiązuje ministra właściwego do spraw zdrowia do wprowadzenia na listę leków refundowanych, zgodnie z przepisami ustawy o refundacji, środków antykoncepcyjnych, w tym środków postkoitalnych. Uwzględnienie antykoncepcji postkoitalnej ma na celu zmniejszenie traumy kobiet zgwałconych, które nie powinny być zmuszane do dokonywania wyboru pomiędzy legalnym, ale przecieŝ często trudnym do zaakceptowania przerwaniem ciąŝy albo donoszeniem ciąŝy, która jest skutkiem zgwałcenia. W pełni dostępna antykoncepcja postkoitalna w krajach, gdzie ją wprowadzono realnie przyczyniła się do zmniejszenia liczby niechcianych ciąŝ i zabiegów przerywania ciąŝy, takŝe w sytuacji, gdy zawiodły inne metody planowania rodziny. Zamierzeniem projektodawców jest zapewnienie dostępu do nowoczesnej antykoncepcji równieŝ osobom znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej. Dlatego art. 15 projektu wprowadza zmiany do art. 39 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej umoŝliwiające przeznaczenie zasiłku celowego takŝe na pokrycie kosztów zakupu środków zapobiegania ciąŝy.

12 Celem ust. 3 art. 7 jest powstanie sieci placówek świadczących poradnictwo i usługi z zakresu planowania rodziny. Przewiduje się powstanie co najmniej jednej takiej placówki w powiecie, co powinno urealnić korzystanie z praw zapisanych w ustawie. Utworzenie przez władze samorządowe nowoczesnych placówek zapewniających poradnictwo i edukację z zakresu zdrowia reprodukcyjnego powinno zapewni realizację podstawowego prawa człowieka prawa do wiedzy wszystkim obywatelom. Art. 8 wprowadza finansowanie ze środków publicznych leczenia niepłodności metodą zapłodnienia pozaustrojowe do trzech cykli leczenia. W przypadku nieskuteczności tych prób dalsze leczenie będzie mogło finansowane ze środków własnych zainteresowanych. Zapłodnienie pozaustrojowe, tzw. in vitro, jest jedną z uznanych metod leczenia niezamierzonej bezdzietności mającą zastosowane w razie braku powodzenia leczenia konwencjonalnego lub teŝ jako metoda z wyboru dla eliminacji specyficznych problemów będących przyczyną niepłodności. Podstawowe znaczenie dla kwestii przerywania ciąŝy ma art. 9 projektu. Zgodnie z projektem moŝliwość dokonania takiego zabiegu uzaleŝniona jest od zaawansowania ciąŝy. W pierwszym trymestrze przerwanie ciąŝy moŝe być dokonane na wniosek kobiety. W ust. 2 określone zostało ograniczone prawo przerwania ciąŝy po upływie 12 tygodni jej trwania. Zamysłem projektodawców było tu stworzenie zamkniętego, restrykcyjnego katalogu przesłanek przerwania ciąŝy, tj. gdy: ciąŝa stanowi zagroŝenie dla Ŝycia lub zdrowia kobiety cięŝarnej, występuje duŝe prawdopodobieństwo cięŝkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu albo nieuleczalnej choroby zagraŝającej jego Ŝyciu, ciąŝa jest następstwem czynu zabronionego. Są to przesłanki istniejące w obecnym stanie prawnym. Zgodnie z ust. 5 nie jest dopuszczalne przerwanie ciąŝy w przypadku, gdy występuje duŝe prawdopodobieństwo cięŝkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu albo nieuleczalnej choroby zagraŝającej jego Ŝyciu oraz gdy ciąŝa jest następstwem czynu zabronionego, jeśli płód osiągnął zdolność do samodzielnego Ŝycia poza organizmem kobiety cięŝarnej. Zgodnie z ust. 3 przerwania ciąŝy dokonuje lekarz w moŝliwie najwcześniejszym jej stadium, zgodnie z aktualnym stanem wiedzy medycznej, w tym równieŝ metodami farmakologicznymi. W art. 10 przerwanie ciąŝy jest świadczeniem zdrowotnym w rozumieniu ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Świadczenie to przysługuje bezpłatnie osobom uprawnionym na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy o świadczeniach. Art. 11 stanowi gwarancję zachowania tajemnicy we wszystkich sprawach

13 leŝących w zakresie nowej regulacji. W ust. 2 przewidziano zadośćuczynienie dla osób pokrzywdzonych ujawnieniem tajemnicy zawodowej w sprawach dotyczących zapobiegania, przerywania ciąŝy, diagnostyki prenatalnej. Grupa przepisów art stanowi dostosowanie obowiązującego obecnie prawa do zmian wprowadzanych projektem. Znaczącym nowym rozwiązaniem jest zmiana art. 156 par. polegająca na dekryminalizacji sterylizacji dobrowolnej. Art. 16 deroguje ustawę o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąŝy, a art. 17 określa datę wejścia w Ŝycie ustawy na dzień 1 stycznia 2012 r. VI. Projektodawcy przewidują, Ŝe wprowadzenie w Ŝycie nowej ustawy przyniesie wymierne korzyści społeczne oraz wyraźnie poprawi sytuację kobiet i męŝczyzn planujących posiadanie dzieci. Pierwszą ewidentną korzyścią, będzie likwidacja podziemia aborcyjnego. Nie bez znaczenie jest fakt, Ŝe podziemie aborcyjne ma się moŝliwie najlepiej w rejonach najuboŝszych. Pokątne zabiegi przerwania ciąŝy przejdą do historii, do której naleŝą juŝ we wszystkich państwach europejskich. Nie jest tajemnicą Ŝe system ubezpieczeń zdrowotnych ponosi dziś koszty negatywnych skutków, często niefachowego lub niestarannego działania osób świadczących nielegalne usługi aborcyjne. Zdrowie kobiet, moŝliwość posiadania dzieci w innym terminie jest wartością większą niŝ pozorowanie, Ŝe problem nie istnieje. Nie bez znaczenia jest równieŝ fakt, Ŝe spadnie w ten sposób liczba porzuceń dzieci, dzieciobójstw i liczba noworodków zostawianych w oddziałach połoŝniczych. Istotną korzyścią będzie pomoc państwa dla kaŝdej pary planującej odpowiedzialne świadome rodzicielstwo. W efekcie, moŝna spodziewać się poprawy sytuacji demograficznej kraju. Przyczyniać się do tego będzie równieŝ wpisanie do koszyka refundowanych świadczeń medycznych leczenia bezpłodności. Pozytywną rolę powinno odegrać wprowadzenie do systemu nauczania przedmiotu wiedza o seksualności człowieka". Przedmiot ten będzie realizowany od nauczania początkowego przez wszystkie etapy edukacji szkolnej. Konieczne jest dostosowanie przekazywanej wiedzy do wieku, stopnia rozwoju i moŝliwości percepcyjnych dzieci i młodzieŝy. Projektodawcy przewidują ogromną rolę w prewencji naduŝyć seksualnych popełnianych na dzieciach i

14 młodzieŝy. Tylko szkoła jest w stanie skonsolidować wiedzę, która teraz fragmentarycznie występuje w programach niektórych organizacji pozarządowych. VII. Szacowane koszty stosowania przepisów projektu. Na koszt wdroŝenia w Ŝycie przepisów ustawy składać się będą głównie: - koszty upowszechnienia dostępu do badań prenatalnych, które wyniosą około 5 mln zł. w skali roku; - koszty zapewnienia dostępności do środków zapobiegania ciąŝy w kwocie łącznej od 250 mln zł do 500 mln zł - przy załoŝeniu, Ŝe poziom spoŝycia będzie zbliŝony do obecnego spoŝycia doustnych środków antykoncepcyjnych, a refundowanych w wysokości 50%; - finansowanie leczenia niepłodności metodą in vitro od 100 mln zł do 150 mln zł; - koszty zabiegów przerywania ciąŝy szacuje się na kwotę od 25 mln zł do 50 mln zł rocznie. Przedstawione wyŝej koszty, których łączna wysokość mieści się w granicach od 380 mln zł do 705 mln zł będą mieścić się w kosztach świadczeń opieki zdrowotnej ponoszonych przez Narodowy Fundusz Zdrowia i nie będą obciąŝać budŝetu państwa ani budŝetów jednostek samorządu terytorialnego. BudŜety jednostek samorządu terytorialnego będą obciąŝone kosztami utworzenia placówek, o których mowa w art. 7 ust. 3 w wysokości 300 tys. do 800 tys. złotych oraz na zasiłków celowych przeznaczonych na pokrycie kosztów zakupu środków zapobiegania ciąŝy. Przedmiotowy projekt nie będzie miał wpływu na sytuację i rozwój regionalny, jak równieŝ nie będzie miał wpływu na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na funkcjonowanie przedsiębiorstw. Projekt ustawy nie był poddany konsultacjom w rozumieniu art. 34 Regulaminu Sejmu. Przedmiot ustawy nie jest regulowany prawem Unii Europejskiej.