Sposoby komunikacji w Internecie

Transkrypt

1 Wykład 2 Sposoby komunikacji w Internecie Komunikatory internetowe IRC czyli Internet Relay Chat Poczta elektroniczna Netykieta

2 Komunikatory internetowe Komunikator internetowy (ang. Instant Messenger) - program pozwalający na przesyłanie natychmiastowe komunikatów (komunikacja natychmiastowa - ang. Instant Messanging) pomiędzy dwoma lub więcej komputerami. Od i różni się tym, że rozmowy prowadzone są w czasie rzeczywistym. Komunikator ICQ Strona polska ICQ Gadu- Gadu Tlen.pl Jabber WP Kontakt Miranda IM-PL

3 Komunikatory internetowe Komunikatory internetowe powalają: prowadzić pogawędki na żywo, wysyłać krótkie wiadomości, śledzić obecność rozmówców w sieci. Najnowsze komunikatory oferują wideokonferencje lub rozmowy głosowe (VoIP) Różne sieci IM (różne protokoły) mają w różny sposób rozwiązane kwestie nawiązywania połączeń czy przekazywania informacji o stanie. Użytkownicy w sieciach IM posiadają jednoznaczne identyfikatory, które pozwalają na precyzyjne określenie odbiorcy komunikatów. Aby uzyskać identyfikator poszukiwanego użytkownika, większość sieci IM oferuje katalogi, w których każdy z użytkowników może zamieścić informacje o sobie - imię, nazwisko, niekiedy adres, numer telefonu czy też inne informacje.

4 Komunikator ICQ ICQ - pierwszy komunikator internetowy wyprodukowany w listopadzie 1996 roku przez izraelską firmę Mirabilis. Możliwości: kontaktowanie się w sposób pisemny z drugą osobą mającą konto na ICQ, transfer plików na zasadzie P2P wysyłanie SMS-ów, czaty, wysyłanie e-kartek (Greetings Cards), granie w proste, flashowe gry, wiedeokonferencje Strona polska ICQ Gadu- Gadu Tlen.pl - jest częścią portalu o2.pl P2P (ang. peer-to-peer - równy z równym) - model komunikacji w sieci komputerowej, gwarantujący obydwu stronom równorzędne prawa (w przeciwieństwie do modelu klient-serwer). W sieciach P2P, każdy komputer może jednocześnie pełnić zarówno funkcję klienta, jak i serwera.

5 Jabber Jabber to otwarty, oparty na XML, protokół komunikacji w czasie rzeczywistym oraz powiadamiania o obecności. W Jabberze istnieje możliwość komunikacji z innymi protokołami: Gadu-Gadu, Tlen.pl, ICQ czy MSN Messenger itp. za pomocą transportów. Transport Jabbera - bramka działająca po stronie serwera umożliwiająca komunikację z innymi protokołami. Protokół pochodny od Jabbera wykorzystano w polskim komunikatorze Tlen.pl, natomiast WP kontakt jest w pełni zgodny z Jabberem. WP Kontakt Miranda IM-PL Miranda IM to komunikator internetowy (ang. instant messenger) dla Microsoft Windows oparty na licencji GNU GPL.

6 IRC IRC (ang. Internet Relay Chat) to usługa sieciowa umożliwiająca rozmowę na tematycznych lub towarzyskich kanałach IRC jak również prywatną, z inną podłączoną aktualnie osobą. Rozmowy w sieci IRC odbywają się na tzw. kanałach, z których część funkcjonuje stale. Inne mogą być uruchamiane przez jednego użytkownika w celu porozmawiania choćby z jedną inną osobą. Uczestnicy nie używają zwykle w IRC swoich prawdziwych imion i nazwisk, lecz posługują się krótkimi pseudonimami. Pseudonimy te w gwarze IRC popularnie określa się jako nickname lub krócej nick. Opy, Boty, Splity Lagi Buźki Akronimy W Polsce obecnie cztery serwery sieci IRCNet: - warszawski (warszawa.irc.pl), - krakowski (krakow.irc.pl), - lubelski (lublin.irc.pl), - poznański (poznan.irc.pl). Są one spięte do hub.irc.pl - będącego wyjściem polskiej części IRCnet w świat.

7 lista dyskusyjna lista dystrybucyjna Usenet Poczta elektroniczna Poczta elektroniczna ( ) to jedna z usług internetowych, służąca do przesyłania wiadomości tekstowych (listów elektronicznych). Obecnie do przesyłania i używany jest protokół SMTP. Adres elektroniczny to oznaczenie systemu teleinformatycznego umożliwiające porozumiewanie się za pomocą środków komunikacji elektronicznej, w szczególności poczty elektronicznej. termin prawniczy (ust. z dn o świadczeniu usług drogą elektroniczną) SMTP to względnie prosty, tekstowy protokół, w którym określa się co najmniej jednego odbiorcę wiadomości (w większości przypadków weryfikowane jest jego istnienie), a następnie przekazuje treść wiadomości.

8 Usenet Usenet News to ogólnoświatowy system grup dyskusyjnych, z którego można korzystać przez Internet. Składa się on z wielu tysięcy grup tematycznych, ułożonych w strukturę hierarchiczną. Ogólne nazwy 8 podstawowych gałęzi grup: sci - nauka, np. sci.physics soc - nauki i sprawy społeczne, np. soc.culture.polish rec - rekreacja i sport, np. grupa o rowerach: rec.bicycles comp - grupy związane z tematyką komputerową, np. comp.linux news - nowości na temat samego usenetu humanities - sprawy "ogólnoludzkie", np. humanities.family misc - tematy "uboczne", np. o szydełkowaniu lub hodowli kanarków alt - grupy "dzikie" nie pasujące do reszty hierarchii, np. alt.sex.binaries

9 FAQ i Netykieta FAQ (Frequently Asked Questions) - to zbiory "często zadawanych pytań" i odpowiedzi na nie, tworzone głównie po to aby uwolnić się od ciągłego odpowiadania na stale powtarzające się i nudne (dla odpowiadającego) pytania. Netykieta to zbiór zasad przyzwoitego zachowania w Internecie, swoista etykieta obowiązująca w sieci. Zasady każdej netykiety niezależnie od daty jej napisania są aktualne! To, że czasem coś gdzieś w sieci zauważyłeś, nie oznacza wcale, że to jest dobre i poprawne. Trzy główne zasady: myśl(!), nie działaj na czyjąś szkodę, nie nadużywaj.

10 Spam i Flood Spam to elektroniczne wiadomości masowo rozsyłane do osób, które ich nie oczekują. Najbardziej rozpowszechniony jest spam za pośrednictwem poczty elektronicznej oraz w Usenecie. Flood (ang. potop, powódź) w informatyce wielokrotne wysłanie tej samej wiadomości. Dotyczy wszystkich form komunikacji tekstowej w Internecie (chat, IRC, ICQ, Usenet). Zachowania postrzegane jako nieetyczne.

11 Netykieta 10 przykazań użytkownika komputera 1. Nie będziesz używał komputera aby szkodzić innym. 2. Nie zakłócaj pracy na komputerach innym. 3. Nie zaglądaj bez pozwolenia do cudzych plików. 4. Nie będziesz używał komputera aby kraść. 5. Nie będziesz używał komputera do dawania fałszywego świadectwa. 6. Nie będziesz używał ani kopiował programów, za które nie zapłaciłeś. 7. Nie będziesz używał zasobów cudzych komputerów bez zezwolenia (autoryzacji). 8. Nie będziesz przywłaszczał sobie wysiłku intelektualnego innych. 9. Będziesz myślał o społecznych konsekwencjach programu, który piszesz. 10. Będziesz używał komputera z rozwaga i ostrożnością.

12 Wykład 2a Jak szukać w Internecie? W Internecie istnieją trzy podstawowe drogi wyszukiwania dokumentów i stron WWW: 1. Wyszukiwarki np. Alta Vista, Google, 2. Multiwyszukiwarki np. Dogpile, Search.com 3. Katalogi tematyczne np. Yahoo, LookSmart Różnice pomiędzy poszczególnymi typami narzędzi wyszukiwania powoli się zacierają. Często działanie wyszukiwarek obejmuje także katalogi tematyczne. Powstają też katalogi tematyczne skojarzone z wyszukiwarkami.

13 Wyszukiwarki (1) Wyszukiwarki składają się z bazy danych oraz programu wyszukiwawczego. Pozwalają wyszukiwać przy użyciu słów kluczowych, odnoszących się do danego zagadnienia. Program komputerowy bot, pająk lub robot nieustannie przeszukuje sieć, a informacje o swoich znaleziskach przesyła do centralnej bazy danych. Zazwyczaj odszukany materiał jest prezentowany w postaci łączy prowadzących do zasobów. Wady Podają zbyt wiele materiału (łączy) na zadany temat. Odszukany materiał często nie jest posortowany Różne wyszukiwarki mają dostęp do różnych stron dlatego konieczne jest korzystanie z dwóch lub więcej takich narzędzi. Obecność płatnych ogłoszeń, które nie są odpowiednio oznaczone.

14 Wyszukiwarki (2) Większość wyszukiwarek korzysta z programów nazywanych robotami, aby zbierać informacje o indeksowanych stronach WWW. Programy te nie ograniczają się do "wylistowania" stron, potrafią podążać za linkami, co sprawia, że można o nich myśleć jak o inteligentnych agentach WWW. Mimo iż, wyszukiwarki i katalogi stanowią różne narzędzia do wyszukiwania w Internecie, to termin "wyszukiwarka" jest używany zamiennie, ponieważ funkcjonują one bardzo podobnie. Wyszukiwarki dostępne na stronie internetowej Cyfronetu Wyszukiwarki / Search Robots: Ze strony Wydziału Fizyki i Informatyki Stosowanej (WFiIS) AGH

15 Wyszukiwarki (3) Wyszukiwarki dostępne na stronie internetowej Cyfronetu Wyszukiwarki Krajowe - Altavista archie.icm.edu.pl Archie - Poland on the Net Wyszukiwarki Zagraniczne Altavista - HotBot - Lycos - Netscape - Google webcrawler.com - WebCrawler - MetaCrawler Obejmuje Google, Yahoo! Search, MSNSearch, Ask Jeeves, About, MIVA, LookSmart Portale - Interia FM - Hoga - WOW! - Ahoj.i inne Katalogi oprogramowania - Shareware - Jumbo - ZD Net Software

16 Multiwyszukiwarki Multiwyszukiwarki posługują się zasobami wyszukiwarek i katalogów tematycznych. Nie posiadają żadnej wewnętrznej bazy danych. Specjalne oprogramowanie zatrudnia jednocześnie kilka wyszukiwarek i przeszukuje kilka katalogów tematycznych. Rezultaty wyszukiwania są kompilowane i prezentowane według nazw indeksów. Niektóre multiwyszukiwarki potrafią eliminować powtarzające się rekordy i strony WWW o podobnej tematyce i tych samych adresach. Postawowa zaleta nie trzeba samodzielnie uruchamiać kolejnych wyszukiwań przy użyciu innego narzędzia (np. kilku wyszukiwarek). Multiwyszukiwarki w procesie wyszukiwania korzystają z różnych wyszukiwarek, a więc z różnych kryteriów nie nadają się do formułowania bardzo złożonych i specjalistycznych zapytań.

17 Katalogi tematyczne (1) Katalogi tematyczne składają się z programu wyszukiwawczego oraz bazy danych, tworzonych głównie przez ludzi. Katalogi tematyczne są zarządzane przez zespoły ludzkie, decydujące o umieszczeniu określonych informacji w danej kategorii tematycznej. Tematyczny układ katalogów sprzyja znajdywaniu rzeczowej informacji na określony temat. Przykładowe Katalogi to: Yahoo, LookSmart Dzięki roli człowieka w gromadzeniu danych: rzadziej znajduje się nie istniejące strony, zakres sieci objętej katalogiem jest mniejszy, nowe strony trafiają nieco później.

18 Katalogi tematyczne (2) Katalogi mogą być: ogólne akademickie, płatne portalowe wortalowe Wortale lub pionowe portale to katalogi o określonej tematyce. Portale są to katalogi utworzone lub przejęte w celach zarobkowych, które przekonfigurowano tak, aby stały się bramami do sieci WWW. Portale zawierają łącza do popularnych, najróżniejszych kategorii tematycznych oraz oferują usługi dodatkowe: , zakładanie stron WWW, aktualności polityczne, finansowe itp. Jeśli szukasz sprawdzonych i wiarygodnych Informacji, sięgnij do źródeł bibliotecznych. Źródła te są stale uzupełniane przez specjalistów. Spora część zasobów jest niedostępna dla wyszukiwarek (ok.. 80%). Zasoby te tworzą niewidzialną lub głęboką sieć WWW. Widziane poprzez katalog

19 Jak szukać w sieci? (1) Wyszukiwarki, multiwyszukiwarki i katalogi są zasobami sieci, które śledzą informacje dostępne w Internecie. Aby nie dopuszczać do otrzymania tysięcy odpowiedzi należy formułować zapytania złożone. Każda wyszukiwarka obsługuje po swojemu (inaczej) operatory logiczne i bazujące na meta informacjach.

20 Jak szukać w sieci? (2) Podstawowe zasady dotyczące szukania to: Szukać informacji tam, gdzie ona się znajduje, np. polskie serwisy przeszukiwać za pomocą w polskich (lub europejskich) wyszukiwarek. Nie dopuszczać do otrzymania tysięcy odpowiedzi - formułować zapytania złożone. Nie szukać 'rzeczownika' tylko od razu 'rzeczownika', 'rzeczownika' i 'przymiotnika'. Korzystać z operatorów logicznych: w niektórych wyszukiwarkach AND, OR, NOT itp, w innych "+" i "-" itp. Bardzo cenne są operatory: url: link: site: title: itp. Do przeszukiwań wybierać hasła najbardziej reprezentatywne i najbardziej specyficzne dla danego tematu Nie podchodzić do wyników szukania bezkrytycznie - często dobrze jest dotrzeć do strony głównej znalezionego serwisu, by dowiedzieć się więcej.

21 Jak szukać w sieci? (3) Podstawowe wyszukiwanie polega na wpisaniu w oknie wyszukiwarki słów lub fraz określających temat poszukiwań. W tym przypadku nie są używane operatory logiczne. Wyszukiwanie zaawansowane wykorzystuje operatory logiczne. Nawet brak symbolu ma znaczenie - spacja między słowami jest traktowana jak operator OR lub AND. Operator AND wyszukuje dokumenty zawierające wszystkie słowa kluczowe z pola tekstowego zawęża zakres wyszukiwań. Operator OR wyszukuje dokumenty zawierające przynajmniej jedno słowo kluczowe rozszerza zakres wyszukiwań.

22 Jak szukać w sieci? (4) AND OR Przykład zapytania: uniwersytet AND politechnika Przykład zapytania: uniwersytet OR politechnika

23 Jak szukać w sieci? (5) Znaki plus (+) i minus (-) W wielu wyszukiwarkach znaki + oraz - mogą być używane wymiennie z operatorami logicznymi AND i NOT. Znak plus + jest równoznaczny operatorowi AND, znak - równoznaczny NOT lub AND NOT. Należy pamiętać o tym, że pomiędzy plusem lub minusem a szukanym słowem nie może być spacji. Uwaga: Wyszukiwarki GO oraz AltaVista's Simple Search wymagają używania znaków plus i minus zamiast AND i AND NOT. Wyszukiwarki te traktują brak operatorów w składni zapytania jako użycie operatora OR. Dla wyszukiwarki Google :

24 Jak szukać w sieci? (6) W wyszukiwarce Google domyślnie jest stosowany operator AND. Wiele wyszukiwarek, takich jak AltaVista, Excite, Infoseek czy MetaCrawler posiada predefiniowane (domyślne) ustawienie operatora jako OR. W języku angielskim istnieją wyrazy, które wyszukiwarki często ignorują w trakcie wyszukiwania, na przykład: a, about, an, and, at, be, by, from, how, in, is, to, i podobne W różnych przeglądarkach ten zestaw wygląda różnie. Operatorem jest też cudzysłów ( ), którym objęto frazę. Na przykład: "to be or not to be" Daje inne rezultaty niż : to be or not to be

25 Jak szukać w sieci? (7) Operatory wzajemnego powiązania (lub bliskości) NEAR, ADJ, SAME, FBY - spełniaja podobną funkcję jak operatory logiczne, lecz nie wszystkie przeglądarki je akceptują. Najczęściej jest akceptowany operator NEAR Operator NEAR pozwala szukać dwóch słów kluczowych lub fraz, które pojawiają się w niedalekiej odległości od siebie, w znalezionych dokumentach. Przykład użycia operatora: koty NEAR psy koty NEAR/3 psy Wyszukiwarki obsługujące operator NEAR: AOL Search (dowolna), AltaVista (do 10 słów pomiędzy szukanymi słowami), Lycos (do 25 słów), WebCrawler (do 2 słów) Nawiasy ( ) umożłiwiają budowę skomplikowanych zapytań. Przykład: alergia AND (psy OR koty)

26 Jak szukać w sieci? (8) Google: Poszukiwanie Synonimów Jeśli chcemy poszukiwać nie tylko określonego słowa lecz też jego synonimu, to należy wpisać znak tyldy ("~") bezpośrednio przed poszukiwanym wyrazem. (Advanced Search) przykład: ~food ~facts how to search for food facts and nutrition and cooking information: Wykorzystanie metainformacji (operatory specjalne) Z każdą stroną WWW skojarzone są metainformacje, takie jak: Tytuł strony (intitle: ) Nazwa domeny, w której znajduje się strona (site:, domaine:) Pełny adres URL, (allinurl: ) Lista stron, zawierająca łącza prowadzące do tej strony (link: ).

27 Katalogi tematyczne (1) Katalogi mogą być: ogólne akademickie, płatne portalowe wortalowe Wortale lub pionowe portale to katalogi o określonej tematyce. Portale zawierają łącza do popularnych, najróżniejszych kategorii tematycznych oraz oferują usługi dodatkowe: , zakładanie stron WWW, aktualności polityczne, finansowe itp. Katalogi krajowe Onet - Katalog OKO WP Interia Gazeta.pl Hoga Wow Jeśli szukasz sprawdzonych i wiarygodnych informacji, sięgnij do źródeł stale uzupełnianych przez specjalistów.

28 Katalogi tematyczne (2) Portal internetowy CORDIS the Community Research and Development Information Service jest interaktywną platformą informacyjną uzupełnianą na bieżąco o nowości, postępy i inicjatywy w zakresie europejskiej innowacyjności, badań i rozwoju. Wspólnotowy Serwis Informacyjny Badań i Rozwoju Mini-przewodnik serwisu CORDIS. Aktualności Szósty Program Ramowy Serwis 6. PR Zakończone i bieżące projekty UE Przewodnik po funduszach krok po kroku Wsparcie lokalne Szczegółowe informacje o innowacjach Możliwości biznesowe i wyłaniające się technologie Współpraca międzynarodowa Ocena wniosków lub monitorowanie projektów Krajowe społeczności naukowe Interaktywny serwis powiadamiania przez Wyszukiwarki Promocja Twoich działań Europa: konkurencyjna gospodarka Ważne informacje dla prasy

29 Inne pożyteczne linki