Tarasy Zakład Kamieniarski PPHU Sati Wrzoski, ul. Wrocławska 24 tel. kom ,

Transkrypt

1 Nagrobki Płytki granitowe Schody Blaty Kominki Tarasy Nowy punkt: sind lediglich Oddział zum Lesen Vervielfältigung ist Zakład Kamieniarski PPHU Sati Wrzoski, ul. Wrocławska 24 tel. kom , Ekspozycja nagrobków Krzanowice, Stara Droga 6 i 8 tel. kom. (+48) tel. (+48) tel. (+48) biuro@tanienagrobki.com.pl służy biuro@tanienagrobki.com.pl wyłącznie od 1499 zł od 76 zł/m² od 280 zł/m² od 320 zł/m² od 280 zł/m² od 76 zł/m² 7706 Nr 13 (1199), ISSN , nr indeksu III 2 IV 2015, cena 2,40 zł (VAT 5%) WOCHENBLATT.pl Zeitung der Deutschen in Polen Nanu? Ein LARES: oberschlesisches Kreisau? Die sind lediglich zum Lesen Vervielfältigung New Familie Yorkerin der ist Ann Elisabeth Michels stammt aus Bziunkau. Mit Bolko von Schweinichen, dem Sohn des letzten Besitzers bis 1945, spricht sie über die służy wyłącznie mögliche Nutzung. Czają i Hupką. Foto: Johannes Rasim Diese Materialien sind lediglich zum Lesen Vervielfältigung ist Nadużycie Bardzo daleko wychyla się z okna jak mówi niemieckie przysłowie gazeta Dziennik Zachodni (DZ) w jednym ze swoich ostatnich artykułów. 16 marca czytelnicy mogli przeczytać tytuł: Niemcy chcą w Skoczowie uhonorować nazistę Herberta Czaję. Samo określenie nazista wywołuje ciarki na plecach i niejednemu przypomina się, jak w PRL straszyło się dzieci działaczami Związku Wypędzonych Artykuł DZ poprzedziły starania TSKN woj. śląskiego, aby na mu urodzenia Herberta Czai (urodzony przed pierwszą wojną w Cieszynie wieloletni poseł CDU) umieścić tablicę pamiątkową, która miała oddać mu cześć jako działaczowi dla porozumienia między narodami. DZ szybko podchwycił temat, wyrażając oburzenie, że TSKN chce upamiętnić nazistę, który miał pomóc likwiwać Uniwersytet Jagielloński. DZ posiłkuje się w swoim artykule ekspertyzą z 1973 roku, czyli z czasów PRL-u, w których szkalowanie Niemców w sensie ogólnym, tak jak i zresztą demokratycznie myślących Polaków, nie należało rzadkości. Z drugiej strony, gdy z kolei zasięgniemy wiedzy o Herbercie Czai w Niemczech, czytamy (m.in. na stronach rządzącej CDU), że był In Guttentag LARES: wurde on człowiekiem żyjącym dla bei LARES: einem Diese öffentlichen Materialien sind lediglich zum Lesen Vervielfältigung ist Brainstorming Visionen für das Gut Bziunkau diskutiert. Die Geschichte LARES: des Gutes bietet LARES: die Diese Perspektive Materialien sind lediglich zum Lesen Vervielfältigung ist pojednania, który sprzeciwił się wstąpieniu NSDAP, a w Krakowie wstawiał się za swoimi prześlawanymi polskimi i żywskimi kolegami z uniwersytetu. Dlaczego w DZ tego nie czytamy? Czyżby nie für ein deutschpolnisch-jüdisches Gemeinschaftsprojekt. służy wyłącznie Lesen Sie S. 4 Werbung / Reklama Poszukujemy pracowników fizycznych ze znajomością języka niemieckiego prac: magazynowych recyclingowych na produkcji oraz specjalistów z j. niemieckim: elektryków, spawaczy, kierowców C+E, ślusarzy, operatorów koparek i ławarek Bernard Czok warsztat mechanika pojazwa zasięgnęło informacji u wnioskodawcy przewodniczącego TSKN woj. śląskiego? Te pytania na razie pozostają bez odpowiedzi. Oczywiście niezaprzeczalnym faktem jest, że Czaja jako człowiek silnie związany ze swoim Heimatem w granicach Niemiec nie był zwolennikiem uznania obecnej granicy Niemiec na Odrze i Nysie. W tym czasie jednak walczono o prawa mniejszości niemieckiej w Polsce, a Czaja w sprawę był zaangażowany. Nazywanie demokratycznego posła powojennego Bundestagu RFN nazistą jest w moim mniemaniu części używane lakiernictwo co najmniej nadużyciem. sind lediglich zum Lesen Vervielfältigung blacharstwo ist Oferujemy: wynajem samochodów atrakcyjne wynagrodzenie I S S N zakwaterowanie na terenie Kępa k. Opola, ul. Wróblińska 17b tel./fax: Niemiec CENTRUM kom (A4) opiekę polskiego biura POMOCY Zainteresowanych prosimy o wysyłanie służy CV wyłącznie DROGOWEJ LARES: na Diese export@dako.org.pl Materialien lub sind tel. lediglich zum Lesen Vervielfältigung ist strengstens 7877 untersagt. Łukasz Biły

2 Diese Materialien sind lediglich zum Lesen Vervielfältigung ist 2 LARES: Wochenblatt.pl Diese Materialien sind lediglich zum Meinungen Lesen opinie Vervielfältigung ist Śląsku, ojczyzno moja! 27. März 2. April 2015 Am 1. April begehen die Deutschen den 200. Geburtstag ihres ersten Kanzlers Otto von Bismarck. Der Eiserne Kanzler wując urząd premiera Prus, objął w 1867 roku funkcję kanclerza Związku Północnoniemieckiego. Ten pierwszy krok w kierunku integracji ukoronował w 1871 roku, jednocząc Niemcy. Pań- säkularen Staat zu schaffen, würden in stwa południowoniemieckie z wyjątkiem wyłączonej Austrii przystąpiły Polen stets mit einem służy Kampf gegen wyłącznie das Polentum verwechselt. Im Rahmen des Związku Północnoniemieckiego po sogenannten sind Kulturkampfes lediglich zum wurde der Lesen wojnie niemiecko-francuskiej, przy czym Vervielfältigung ist hatte als Preußischer Ministerpräsident 1867 zunächst dem Norddeutschen Bund als Bundeskanzler vorgestanden und diesen ersten Schritt zur deutschen Einigung 1871 gekrönt. Die süddeutschen Staaten außer dem nun ausgeschlossenen Österreich traten nach dem deutschfranzösischen Krieg dem Norddeutschen Bund bei, der sich damit in Deutsches Kaiserreich umbenannte. Aus dem Bundeskanzler des Norddeutschen Bundes wurde der Reichskanzler des Reiches, das er mit Blut und Eisen in den Einigungskriegen zusammengeschmiedet hatte. Eine Einigung von oben von den Fürsten. Die damalige Reichsflagge Schwarz-Weiß- Rot war von Bismarck persönlich 1867 für den Norddeutschen Bund entworfen worden und vereinte Schwarz und Weiß Preußens. Gäbe man dieser Bedrohung zastąpiły barwy czarno-biało-czerwone Kościołowi naukę religii, czym kanclerz nach, so Bismarck 1863 służy und damit wyłącznie 82 piero po upadku cesarstwa. Obecnie jedynie w przyspieszył jakikolwiek proces, jaki w laickiej Jahre vor Ziehung der Oder-Neiße-Grenze, würden sind nicht lediglich nur altpolnische zum Gebiete Lesen nek Bismarcka, bez niego nie byłoby robku Vervielfältigung współczesnego państwa, ist a teraz strengstens wielu Niemców ma ambiwalentny stosu- Francji już wcześniej stał się elementem untersagt. des übermächtigen Preußens mit dem Rot der Hanse. Die revolutionären Farben der gescheiterten Volkserhebungen von 1848 Schwarz-Rot-Gold lösten erst nach dem Zusammenbruch des Kaiserreiches Schwarz-Weiß-Rot ab. Bismarck ist für die Deutschen heute ambivalent. Ohne ihn keine Einheit, ch der Obrigkeitsstaat und die lange demokratische Lethargie haben in Bismarck ebenso ihre Wurzeln. Anfang 2014 betonte der Philosoph und Publizist Marcin Król im Dziennik Gazeta Prawna, der in Polen vielgeschmähte Bismarck sei kein verbissener Feind des Polentums gewesen. Król hob hervor, die Bemühungen Bismarcks, einen modernen, schulische Religionsunterricht der Kirche entzogen, womit der Kanzler einen Prozess nur beschleunigt habe, der im laizistischen Frankreich schon zuvor eine Errungenschaft des modernen Staates gewesen sei und nun eben auch in Deutschland Einzug hielt. Die Säkularisierung służy wyłącznie habe poszczególnych książąt. Ówczesną flagę somit eher beiläufig den polnischen Klerus Rzeszy o barwach czarno-biało-czerwonych Bismarck osobiście zaprojekto- getroffen, sei jech nicht einer nationa- len Motivation Bismarcks entsprungen, der das Reich ohnehin eher als ein Groß- Preußen verstanden habe, mit dem man den Willen des Volkes gezügelt habe. Und so war Polen für Bismarck nicht eine Bedrohung Deutschlands, sondern wie Posen und Westpreußen, sondern bald auch Pommern, Schlesien und Ostpreußen gefährdet sein. Die Weitsicht des Konservativen hat der Welt aber auch den modernen Sozialstaat hinterlassen. Er führte die in vielen Ländern kopierten Politiker wurde zu Lebzeiten ein größerer Kult betrieben (S. 5). Raczej Prusak niż Niemiec 1 służy wyłącznie kwietnia Niemcy będą obchodzić 200. rocznicę urodzin swojego pierwszego kanclerza Ottona von Bismarcka. Eher Preuße sind lediglich zum Lesen Początkowo Żelazny Kanclerz, spra- Vervielfältigung ist als Deutscher jego nazwę zmieniono na Cesarstwo Niemieckie, zaś kanclerz Związku Północnoniemieckiego stał się kanclerzem Rzeszy, którą zespolił krwią i żelazem w trakcie wojen zjednoczeniowych. Było to zjednoczenie odgórne, przeforsowane przez wał w 1867 roku na potrzeby Związku Północnoniemieckiego łączyła ona w sobie czerń i biel przepotężnych Prus z czerwienią Hanzy. Rewolucyjne barwy nieudanych powstań luwych z 1848 roku, czyli barwy czarno-czerwono-złote, jedności, jednak również w nim ma swoje korzenie niemiecki autorytaryzm i długotrwały letarg demokracji. Na początku 2014 roku filozof i publicysta Marcin Król w wywiadzie dla dziennika Gazeta Prawna podkreślił, Sozialversicherungen ein służy und nahm wyłącznie den że często znieważany w Polsce Bismarck makroskali, dzięki czemu można było aufkommenden Sozialisten damit viel nie był zaciekłym wrogiem polskości, zauważając, okiełznać wolę narodu. Wind aus den Segeln. Um kaum einen sind lediglich zum Lesen że starania Bismarcka ma- Polska Vervielfältigung nie była więc w oczach ist Bi- jące na celu stworzenie nowoczesnego państwa sekularnego mylono w Polsce z mniemaną walką przeciwko polskości. W ramach tzw. Kulturkampfu odebrano konał się także w Niemczech. Zdaniem króla sekularyzacja tknęła polski kler jedynie w niewielkim stopniu, a jej podłożem nie była rzekomo nacjonalistyczna motywacja Bismarcka, który i bez tego pojmował Rzeszę raczej jako Prusy w smarcka zagrożeniem dla Niemiec, lecz dla Prus. Gdyby ulec temu zagrożeniu Prosto z Sejmu twierdził Bismarck w roku 1863, czyli na 82 lata przez wytyczeniem granicy na Odrze i Nysie to zagrożone byłyby tereny należące ongiś Polski, jak np. Poznańskie czy Prusy Zachodnie, lecz wkrótce potem także Pomorze, Śląsk i Prusy Wschodnie. Dalekowzroczny konserwatysta pozostawił po sobie światu jednak również nowoczesne państwo socjalne, wprowadzając system ubezpieczeń społecznych, skopiowany później w wielu krajach, wytrącając tym samym ważny atut z rąk zbywających coraz większe wpływy socjalistów. Mało którego z polityków otaczano za życia większym kultem jednostki (str. 5). Till Scholtz-Knobloch Die Gedanken sind frei Positive Diskriminierung Stop naciąganiu Diesen Text schreibe ich nach der Sitzung der Gemeinsamen Kommission der Regierung und der Nationalen Minderheiten, an der ich zum ersten Mal als vollwertiges Mitglied teilnahm (siehe auch S. 11). Die Themen dieser Sitzung waren der Bildung gewidmet und auch der Vorstellung der Resolution bezüglich der Umsetzung der Rahmenkonvention zum Schutz der nationalen Minderheiten großer Dissonanz zur deklarierten Regionalpolitik der Vielfalt służy und wyłącznie zu den mówił nie na temat. w ostatnich jakikolwiek tygodniach pojawiło się Stopp der Prellerei wobec mniejszości polskiej. Słowem Gegebenheiten in Europa steht mit Wracając z Warszawy, miałem jednak satysfakcję, że pomimo problemów SKOK-om, Vervielfältigung czyli parabankom, które ist zo- strengstens W sporo informacji poświęconych kontroversen sind Insignien lediglich des Marschalls. zum Lesen untersagt. stały przed laty utworzone przez grupę biznesmenów i polityków związanych z PiS-em. Opinię publiczną szczególnie zaś zbulwersowała sytuacja Spółdzielczej Kasy Oszczędności Wołomin, która pokazała, jak wielu ludzi w Polsce zostało komisja jest platformą, w której słucha się tych, którzy stanowią w Polsce wyjątkowo małą społeczność jej obywateli, ale istotną ze względu na problematykę i obraz kraju poza jego granicami. Niestety w regionie mamy spory wy- für Miroslav Klose. All służy diese Vorschläge wyłącznie syp spraw, w których jest kładnie na naciągniętych, by swoje pieniądze werden demokratisch abgelehnt, als ob odwrót: mam wrażenie, że decydenci ulokowali w tej instytucji. in Oberschlesien sind lediglich niemand davon zum gehört Lesen uważają, że prawo mniejszości ist- Z Vervielfältigung tego też powodu Komisja Finansów ist strengstens worden. untersagt. sowie den laufenden Angelegenheiten durch Polen. Darunter waren nötige Änderungen in den Angelegenheiten des Abiturs für Schüler, die Deutsch als Minderheitensprache lernen oder der Ausgabe der Bildungssubvention, die für dieses Ziel vorgesehen ist. Diese Dinge werden fachlich analysiert. Einem Vertreter des Außenministeriums wurde vorgeworfen, dass man sich, anstatt Publicznych, której jestem członkiem, w minionym tygodniu ostatnie swoje posiedzenie poświęciła tej sprawie, ale... było ono utajnione. Mogli w nim bowiem uczestniczyć tylko posłowie i te osoby, które zostały na nie zaproszone i positive Diskriminierung. służy Es gibt wyłącznie auch deklarowanej wielokulturowej polityki posiadały zaświadczenia o możliwości verspätete Regionen, aber zu diesen wollen wir regionalnej, ale też obecnej atmosfery panującej wglądu kumentów niejawnych. sind wohl nicht lediglich zählen. zum Lesen w Europie, łańcuch dla Posiedzenie Vervielfältigung to trwało aż 8 godzin, ist sich auf Vernachlässigungen Polens im Hinblick auf den Schutz der nationalen Minderheiten zu konzentrieren, auf Vernachlässigungen Litauens gegenüber der polnischen Minderheit konzentriert. Sprich: Er hat das Thema verfehlt. Auf dem Rückweg aus Warschau war ich aber zufrieden, dass die Kommission trotz der Probleme eine Plattform ist, in co jest rzadkością w pracach komisji sejmowych, ale efekt jest konkretny powołano podkomisję nadzwyczajną, w skład której wchodzi 15 członków. Podkomisja ta będzie zajmowała się sytuacją SKOK-ów i kona oceny wszyst- łem po raz pierwszy jako pełnoprawny telstwa Opola dla Miroslava Klosego. kich transakcji, operacji i zdarzeń, które członek (patrz też na służy str. 11). wyłącznie Tematy Wszystkie one odrzucane są zgodnie z w historii funkcjonowania SKOK-ów zaplanowane na to posiedzenie tyczy- demokratycznymi procedurami, jakby miały miejsce. Do tej pory na ogół tego typu sprawami zajmowały się komisje śledcze, ale dzisiaj nie mamy już w Sejmie żadnej tego rodzaju komisji. Oczywiście na to, na ile przydatna będzie wspomniana podkomisja nadzwyczajna i jaki będzie się języka mniejszości narowej czy W dziesiątkach innych regionów Europy efekt jej funkcjonowania, musimy poczekać. Mam jednak nadzieję, że bę- wydawania subwencji służy przeznaczonej wyłącznie na ją znają. Są też regiony opóźnione, ale ten cel. Sprawy będą poddane fachowej nich nie chcemy się chyba zaliczać. dzie ona skuteczna i że pochyli się w der man die anhört, die in Polen eine besonders kleine Gruppierung von Bürgern darstellen, die jech sehr wichtig im Hinblick auf die Problematik und das Bild eines Landes außerhalb seiner Grenzen ist. Leider haben wir in der Region viele Angelegenheiten, in denen ich im Gegenteil den Eindruck habe, dass die Entscheidungsträger davon ausgehen, dass das Recht einer Minderheit zu existieren und zu wirken, eine Gnade ist, die ihr von der Mehrheit gewährt wird. Die Minderheit sollte gewissermaßen dankbar für diese Gnade sein und nichts weiter fordern. In Oppeln plant man weiterhin obwohl dies in In Kattowitz hat man einen Versuch abgelehnt, mit einer Ehrentafel auf seinem Geburtshaus den kontroversen und ch so christlichen Politiker Herbert Czaja zu ehren (siehe S. 1). Oder die Stille rund um die Ehrenbürgerschaft hat, dass man mit der Mehrheit eine Minderheit juristisch gesprochen positiv diskriminieren muss? Eine wahre Regionalpolitik muss dieses interkulturelle Denken beflügeln. In dutzenden von Regionen Europas kennt man eine Pozytywna dyskryminacja Ten tekst piszę po posiedzeniu Komisji Wspólnej Rządu i Mniejszości Narowych, w którym uczestniczy- ły edukacji, przedstawienia rezolucji raportu o realizacji przez Polskę ustaleń ramowej konwencji o ochronie mniejszości narowych i innych spraw bieżących, a zwłaszcza koniecznych zmian w sprawach matury dla uczniów uczących analizie. Wytknięto przedstawicielowi MSZ, że zamiast skoncentrować relację na polskich zaniedbaniach w ochronie mniejszości narowych, swoją wypowiedź skupił na zaniedbaniach Litwy nienia i działania jest łaską udzieloną jej przez większość i w związku z tym mniejszość w swej wdzięczności nie powinna już czegoś więcej oczekiwać. W Opolu planuje się nadal kontrowersyjny, bo stojący w sporym dysonansie marszałka. W Katowicach odrzucono prośbę o uczczenie tablicą w rodzinnym Skoczowie postaci znanego, kontrowersyjnego, ale na wskroś chrześcijańskiego polityka Herberta Czai (patrz też na str. 1). Cisza wokół honorowego obywa- na Górnym Śląsku nikt nie słyszał o tym, że większością głosów zawsze odrzuci się wniosek mniejszości i dlatego prawdziwa polityka wielokulturowego regionu musi znać pojęcie interkulturowego myślenia i pozytywnej dyskryminacji. Bernard Gaida merytoryczny nad problemem, pokazując nam, jakich sytuacji chodziło, w jakiej skali, w jakiej sytuacji znajdują się klienci parabanków i na ile trzeba będzie z funduszy gwarancyjnych zwrócić im chociaż część środków, które In den letzten Wochen gibt es zahlreiche Berichte über die Gemeinschaftssparkassen SKOK. Diese Parabanken wurden vor Jahren von PiS-nahen Geschäftsleuten und Politikern gegründet. Insbesondere ist die Öffentlichkeit derzeit von den Zuständen bei der SKOK Wołomin erregt. Viele polnische Bürger sind rt um ihre Geldanlage geprellt Diesem Thema galt vergangene Woche eine Sitzung des parlamentarischen Ausschusses für öffentliche Finanzen, in dem ich Mitglied bin. Die Beratungen waren allerdings nicht öffentlich, so dass nur Abgeordnete sowie Geladene mit Befugnis zur Einsicht in die vorliegenden Dokumente teilnehmen durften. Die Sitzung dauerte ganze acht Stunden, eine Seltenheit in der parlamentarischen Praxis. Das Ergebnis ist aber sehr konkret: Es wurde ein 15-köpfiger Sonderunterausschuss ins Leben gerufen, der sämtliche Transaktionen, Vorgänge und Vorfälle in der gesamten Geschichte der SKOKs unter die Lupe nehmen soll. Bis jetzt setzten sich normalerweise Ermittlungsausschüsse mit solchen Dingen auseinander, ch heute haben wir im Sejm keinen Ermittlungsausschuss. Inwieweit der neue Sonderunterausschuss letztendlich konstruktive Ergebnisse liefert, ist natürlich noch abzuwarten. Ich hoffe jedenfalls, dass er sich sachlich und effektiv des Problems annimmt und aufzeigt, was sich in den einzelnen SKOK genau abspielte, wie stark die Kunden betroffen sind und wie tief dementsprechend in die Einlagensicherung gegriffen werden muss, damit sie ihre Ersparnisse zumindest teilweise zurückbekommen. Auch bin ich zuversichtlich, dass der Unterausschuss spätestens bis Ende der aktuellen Sollte es noch einmal zu einem Krieg in Europa kommen, wird er durch irgendeinen Unsinn auf dem Balkan ausgelöst werden. Otto von Bismarck ( ) zostały ulokowane w SKOK-ach. Wierzę Jeżeli jdzie LARES: w Niniejszy Europie kolejnej wojny, służy to jej bezpośrednim wyłącznie powodem będą jakieś też, że w podkomisja jakikolwiek ta końca bieżącej LARES: wybryki Diese na Bałkanach. Otto von Bismarck ( ) kadencji Sejmu z pozytywnym efektem Materialien sind lediglich zum Lesen zakończy Vervielfältigung swoją działalność. ist Rys. Andrzej Sznejweis Poseł Ryszard Galla Sejm-Legislaturperiode seine Arbeit zu einem positiven Abschluss bringen wird. Notiert von Krzysztof Świerc

3 Diese Materialien sind lediglich zum Lesen Vervielfältigung ist sind Politik lediglich und zum Gesellschaft Lesen Polityka i społeczeństwo Vervielfältigung ist Z Vaterlandu Warschau: Die Angst vor einem Angriff Russlands steigt hanzeatyckiego miasta służy w konkursie wyłącznie na organizatora obu imprez. Rywalizujący z Nr. 13/1199 Wochenblatt.pl 3 Nowy obiekt światowego dziedzictwa UNESCO? nim Berlin został wyeliminowany przez prezydium DOSB w ramach preselekcji. W uzasadnieniu stwierdzono, że w Berlinie dzięki istniejącym obiektom sportowym można byłoby wprawdzie zorganizować igrzyska znacznie mniejszym nakładem kosztów, jednak istotną przeszkodą okazuje się służy wynik przeprowadzonego badania, które wykazało, że wyłącznie w Hamburgu sind prawie lediglich 2/3 mieszkańców zum Lesen Vervielfältigung ist hotelowych w Hamburgu służy organizatorzy wyłącznie chcą skompensować, kwaterując sportowców sind i kibiców lediglich na olbrzymich zum statkach Lesen Vervielfältigung ist strengstens untersagt. W 1998 roku Fundacje Franckego obchodziły jubileusz 300-lecia swojego istnienia, z której to okazji ukazał się ten oto znaczek. Fundacje Franckego w Halle w Saksonii-Anhalcie rozpoczęły kampanię mającą na celu wpisanie obiektu na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Oficjalne uroczystości związane z jego zgłoszeniem rozpoczęły się okolicznościowym wykładem wygłoszonym przez W Spreewaldzie (pol. służy Szprewski wyłącznie Las) greifen würde, weitere knapp zwölf Prozent gaben an, auf einen Einzugsbefehl w Russlands jakikolwiek Truppen z nastaniem wiosny rozpocznie się tradycyjny w społeczności Łużyczan sezon zu warten. Dabei sind diejenigen, die im gegen das Land premiera Reinera Haseloffa (CDU). Decyzję o wpisaniu obiektu na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO specjalny komitet tej organizacji podejmie w 2016 roku, a być może już w końcu czerwca 2015 roku powyższe gremium rozpatrzy wniosek o wpisaniu na listę katedry w Naumburgu, która również znajduje się na terenie Saksonii-Anhaltu. Fundacje Franckego zostały założone w 1698 roku przez teologa Augusta Hermanna Francke ( ) służąc wówczas jako szkoła dla ubogich. Obiekt mieści liczne placówki kulturalne, naukowe, pedagogiczne i socjalne. Obecnie na terenie Fundacji swoją siedzibę ma ponad 50 placówek, w tym cztery szkoły, instytuty Uniwersytetu Marcina Lutra, bei den Schulanwärtern. Daneben wur- lecz właściwy sezon zacznie się piero Wenn diese geografische Unterscheidung auch plausibel erscheint, weil man Schützenvereine gegründet, die nichts den in den letzten Jahren verschiedene cheren Arbeitgeber ansehen. teraz, jako że rozpoczyna służy się czas wyłącznie ładnej pogody. Kraina Spreewald, w której wy- ja in Polen heute vor allem vom Osten mit ihren deutschen Pendants gemein- Federalna Fundacja Kultury oraz Niemiecki Instytut Młodzieżowy. sam haben. Hier sind es paramilitärische Organisationen, die sich die Sicherung des Landes auf die Fahnen geschrieben haben. Sowohl die Absolventen der uniformierten Klassen, als auch die Mit- zania rudla odbędzie się w ten weekend, Oberschulen, die sogenannte uniformierte Klassen anbieten und diese polnische Militär nun nutzen. Denn glieder der Schützenvereine will das a 4 kwietnia na uroczyste służy rozpoczęcie wyłącznie sezonu zaprasza Lübben (Lubin). q erfreuen sich einer regen Beliebtheit Polen will nicht wie Litauen die Wehr- Igrzyska olimpijskie w Hamburgu? Niemcy ubiegają się o możliwość zorganizowania w 2024 roku w Hamburgu letnich igrzysk olimpijskich oraz igrzysk paraolimpijskich. Zgromadzenie członków Niemieckiego Związku Olimpijskiego (DOSB) podjęło jednogłośną uchwałę o wystawieniu kandydatury tego Werbung / Reklama Zespół Producencki PRO FUTURA Sp. z o.o. (wydawca gazety Niemców w Polsce WOCHENBLATT.pl oraz producent programów radiowych i telewizyjnych dedykowanych mniejszości niemieckiej w Polsce) poszukuje kandydata/-tki pracy w charakterze: Specjalista ds. marketingu i sprzedaży Zakres zadań: współpraca z tychczasowymi i aktywne pozyskiwanie nowych reklamodawców współpracujących z gazetą, współpraca z tychczasowymi i pozyskiwanie nowych kolporterów i innych kanałów dystrybucji gazety, realizacja działań marketingowych służących poszerzeniu grona odbiorców produktów firmy, swoboda komunikacyjna służy wyłącznie (w mowie i piśmie) w języku polskim prawo jazdy kat. B, i niemieckim, świadczenie dziennikarskie mile widziane. dbanie o wizerunek firmy i jego produktów, opowiada się za zorganizowaniem tam igrzysk, podczas gdy w Berlinie projekt zorganizowania igrzysk popiera jedynie nieznaczna większość ludności, a przy tym należałoby się liczyć ze znacznie większą skalą protestów. Niebór łóżek oceanicznych, zwłaszcza że najważniejsze obiekty sportowe byłyby zlokalizowane naprzeciwko obszaru zwanego Speicherstadt, położonego na jednej z wysp portowych. Decyzja o tym, gdzie odbędą się igrzyska, zapadnie latem 2017 roku. Kon- wespół z Tajlandią oraz Doha. W razie gdyby Hamburgowi się nie udało, Berlin chciałby kandywać na organizatora późniejszych igrzysk. Łódki na start w Spreewaldzie spływu łódkami. W minioną sobotę przewoźnikom w miejscowości Schlepzig (Slopišća) przekazano zbiony rudel, czyli żerdź odpychania tradycyjnych łódek. Co prawda przewoźnicy na życzenie wielu turystów pływali też zimą, stępuje rozgałęziony system zbiorników wodnych, należy najpopularniejszych miejsc, w które udają się osoby podróżujące po Brandenburgii. W miejscowościach Lübbenau/Spreewald (Lubnjow/ Błota) i Burg (Bórk) ceremonia przeka- współpraca przy redagowaniu ów na potrzeby portalu internetowego Wochenblatt.pl, współpraca przy tworzeniu nowych produktów medialnych. Wymagania względem kandydatów/kandydatek: świadczenie w sprzedaży i marketingu, najlepiej w branży medialnej, Polen greifen gern zu den Waffen Ein Drittel der Polen würde bei einem Angriff Russlands sofort zu den Waffen greifen. Die allgemeine Wehrpflicht wurde in Polen 2009 abgeschafft. Mit der Einführung der Berufsarmee stieg das Militär in der Gunst der Polen kurentami Hamburga służy są: Boston, wyłącznie Rzym, Paryż, Stambuł, Casablanca, Nairobi, sofort wieder, nun aber als potenzieller, sicherer Arbeitgeber. Daneben Budapeszt, sind Kijów, lediglich Petersburg, zum Malezja Lesen wurde in den letzten Jahren eine Reihe Vervielfältigung von paramilitärischen Organi- ist sationen gegründet. Eine kürzlich durchgeführte Umfrage hat ergeben, dass fast ein Drittel der Befragten im Fall eines Angriffs Russlands auf Polen sofort zu den Waffen Osten des Landes leben, generell eher bereit das Land zu verteidigen, während die im westlichen Polen lebenden Befragten eher die Möglichkeit in Erwägung ziehen, sich und ihre Familie bei einem möglichen Angriff zu verstecken. einen Angriff befürchtet, ist die generelle Bereitschaft zu den Waffen zu greifen für die Experten eine Überraschung. Dabei ist Polen heute, nur weil der Wehrdienst abgeschafft wurde, keineswegs ein pazifistisches Land. Es gibt eine Reihe von Ein Drittel der Polen wäre sofort bereit zur Waffe zu greifen, wenn marschieren würden. komunikatywność w relacjach z klientami i partnerami biznesowymi, otwartość na wyzwania i nowe świadczenia zawowe, umiejętność pracy w śrowisku cyfrowym (arkusz kalkulacyjny, edytor tekstu, komunikacja, redakcja treści stron www), pflicht wieder einführen, ch ist es politisch wichtig, gegen die Angst vor einem Angriff aus dem Osten etwas zu unternehmen. So sollen unter anderem die Schützenvereine die Möglichkeit bekommen, auf militärischen Anlagen zu üben und sie werden zumindest in einem gewissen Grad zu einem Bestandteil des Selbstverteidigungssystems des Landes. Die Absolventen der uniformierten Klassen dagegen könnten ein großer Pool an Anwärtern für den Militärdienst sein, denn die polnische Armee, die heute etwa Mann zählt, soll zwar nicht vergrößert, auf jeden Fall jech professionalisiert werden. Soldaten mit guten Vorkenntnissen aus den Schulen sind dann die bessere Wahl als die Masse an Kandidaten, die die Armee vielleicht nur als einen si- Nebenbei bemerkt ist es erstaunlich, dass die Masse an paramilitärischen Organisationen und uniformierten Klassen in verschiedenen polnischen Schulen erst dann zu einem medialen Thema wird, wenn eine hypothetische Krise droht. Diese sind ja nicht erst gestern entstanden und sind gewiss mitverantwortlich für die Ergebnisse der so waffenfreudigen Umfrage von oben. Rulf Urban Oferowane warunki: zatrudnienie w oparciu o umowę o pracę oraz motywacyjny system wynagrodzeń (wynagrodzenie zasadnicze + prowizja sprzedażowa), niezbędne narzędzia pracy, tychczasowa baza reklamodawców, możliwość współtworzenia nowych produktów medialnych. Oferty zawierające CV i list motywacyjny prosimy przesyłać na adres info@pro-futura.com.pl 31 marca 2015 r. Foto: Piotr Drabik Der Erlebnishof Kasper sucht ab April 2015 eine freundliche, zuverlässige und selbstständig arbeitende Bedienung für den Service des Hofcafés. Vollzeit, Unterkunft vorhanden, Lohn nach Absprache. Bitte kurze Bewerbung an: sind lediglich zum Lesen Vervielfältigung info@erlebnishof-kasper.de oder ist Erlebnishof strengstens Kasper, Dorfaue 9, untersagt Hoyerswerda Zwrot podatku Niemcy, Austria, Holandia Diagnostyka Protetyka Rozliczanie niemieckich rent sind Profilaktyka lediglich zum Lesen Higiena Vervielfältigung ist strengstens i emerytur untersagt. Somatologia Biżuteria nazębna zachowawcza Zabiegi Pomoc prawna i estetyczna w narkozie na terenie Niemiec Implantologia w pełnym zakresie służy wyłącznie Kancelaria EURO tel , Opole, ul. Orląt Lwowskich 51/1 Walce (Dom Kultury)

4 Diese Materialien sind lediglich zum Lesen Vervielfältigung ist 4 LARES: Wochenblatt.pl Diese Materialien sind lediglich zum Aktuelles Lesen Aktualności Vervielfältigung ist Guttentag: Gut Bziunkau könnte zu einem deutsch-polnisch-jüdischen Ort der Begegnung werden Ein oberschlesisches Kreisau? Verfallene Stallungen, windschiefe Fensterläden, scheinbare Nutzlosigkeit, die irgendwann darin 27. März 2. April 2015 gipfelt, dass sich die Natur eines Tages alles wiederholt. Gut Bziunkau (Bzionków) bei Guttentag in Oberschlesien teilt das Schicksal so vieler ländlicher Gebäude, die nach dem Krieg und nach dem Verlassen ihrer einstigen Bewohner nie wieder zu ihrer Blüte zurückfanden und nur noch Boten einer vergessenen Welt sind. Doch im Falle Bzionkaus bietet sich nun eine unerwartete Perspektive. Der Guttentager Bernard Gaida, Präsident des Verbandes deutscher Gesellschaften in Polen (VdG), hat eine Vision für Gut Bziunkau. Wir kennen mehrere Begegnungszentren, wie beispielsweise das Gut Kreisau der Moltkes in Niederschlesien, wo sich der deutsche Widerstand gegen die Nazis formierte oder die Stiftung Europäische Begegnungen in Krockow in Pommerellen, die beide gute Arbeit leisten. Allerdings sind dies Orte der Begegnung der deutschen und polnischen Kultur. liche Liegenschaftsverwaltung verkaufte den Gutshof an einen Privatmann für Złoty. Dieser legte zweifelhafte Nutzungskonzepte vor und bekam keine Kredite. Danach wurden die vorhandenen Werte ausgeschlachtet, ob Türrah- służy wyłącznie men, Stromleitungen oder Wasserrohre. uwagę w poświęca jakikolwiek poszukiwaniu śladów Der Inhaber verkaufte weiter und soll przeszłości w folwarku Bzionków. Duńska redaktorka, będąc na planie filmu heute in England als Kellner arbeiten. In Bziunkau könnte man die Arbeit auf das jüdische Kulturerbe erweitern und jüdisch-deutsch-polnische Projekte initiieren. Es gibt zwar ein Museum der Geschichte der polnischen Juden in Warschau. Dort wird allerdings nur die eine Hälfte der Geschichte der Juden in Polen gezeigt. Die Geschichte der deutschen Juden in Schlesien ist ja eine ganz andere als die der polnischen Juden, betont Bernard Gaida auf einer Diskussionsveranstaltung über die Zukunft des Guts in der Dobroteka von Guttentag. Geladen hatte das Deutsche Kulturforum östliches Europa, das vor der Diskussion zunächst eine Hörfunkkumentation vorführte, mit dem die Geschichte ihren Lauf nahm. ren werden sollte. Die Grundausrichtung sollte junge Menschen, Workshops und ein Museum umfassen. Die Verantwortlichen sollten einen Ideenwettbewerb ausrufen, unterstützt zum Beispiel von den Universitäten Breslau und Krakau. Ich selber habe eine Universität in nacją będzie kiedyś przywrócenie tego 2000 Ann Elisabeth Michel postanawia wraz z ojcem udać się w podróż na den USA im Bereich służy Baudesign wyłącznie angesprochen. Ich möchte mich in dieser ków (Bziunkau) koło Dobrodzienia na Górny Śląsk, by zgłębić historię rodziny hannahof, czyli Bzionkowa. wszystkiego naturze. Folwark Bzion- Herzensangelegenheit sind lediglich engagieren zum und Lesen Górnym Śląsku dzieli los jakże wielu i wiedzieć Vervielfältigung się, że folwark został ist wy- Guten Tag auf Polnisch lautet der Titel des Beitrages der Journalistin Lisbeth Jessen, der 2014 für Deutschlandradio Kultur produziert wurde und bei Radio Lublin auch auf Polnisch lief. Im Mittelpunkt steht die Spurensuche auf Gut Bziunkau. Die dänische Redakteurin wird bei Dreharbeiten in New York zufällig auf die Geschichte der New Yorkerin Ann Elisabeth Michel aufmerksam, deren Vorfahren 1936 aus Deutschland in die USA ausgewandert waren. Ann Elisabeth Michel findet 1988 nach dem Tod ihrer Großmutter Loschka Hepner einen Koffer voller Familienfotos und erfährt erst jetzt, dass die Familie jüdischer Herkunft ist und deswegen Nazideutschland verließ. Großvater Salo Hepner, der auf dem Gut hatte bei Salo Hepner 1922 ein Jahr lang Landwirtschaft gelernt, ehe er in Breslau studierte und verschiedene Güter verwaltete, zuletzt beim Herzog von Ratibor. Im Juli 1943 hatten meine Eltern das Gut Bziunkau, damals Jo- hannahof, mit seinen służy Vorwerken wyłącznie und wał się niemiecki ruch oporu przeciwko zamieszkujących miejscowość. Dowiaduje się, że w okolicach Dobrodzienia, 300 Hektar Fläche gekauft. In aller Eile nazistom, czy też Fundację Spotkania packte sind meine Mutter lediglich 1945 ein zum paar Sa- Lesen Europejskie w Krokowej na Pomorzu będącego Vervielfältigung ważnym ośrodkiem przemysłu ist bleibt, wird 1943 verhaftet und ein Jahr später in Theresienstadt ermordet entschließt sich Ann Elisabeth Michel zusammen mit ihrem Vater nach Oberschlesien zu reisen, um die Familiengeschichte zu ergründen und erfahren, dass das Gut zum Verkauf steht. Als Michel zusammen mit Jessen 2013 nach Bziunkau kommt, um vor Ort die drzewnego, znajduje się warsztat obróbki drewna zatrudniający młodzież. Założycielka przedszkola i akademii w zamku w Morawie (Muhrau) koło Strzegomia (Striegau), Melitta Sallai, proponuje urządzenie placówki pro- Vater von Bolko von Schweinichen hatte udziałem Żydów, Niemców i Polaków. wadzonej metodą Montessori na wzór einen Wunsch in der służy Heimat wyłącznie sterben. Istnieje co prawda muzeum historii polskich Żydów w Warszawie, które jednak łączy obie idee, proponując utworzenie Fundacji św. Jadwigi, zaś Bernard Gaida Das war ihm leider nicht vergönnt. Aber Dokumentation aufzunehmen, spürt sie den weiteren Verfall. Mit Unterstützung vom Deutschlandradio Kultur und dem Deutschen Kulturforum östliches Europa schließt sie Kontakte mit Guttentagern, um Lösungen für die Rettung des Gutes zu finden. Der Abend des 23. März in der Dobroteka galt also auch der weiteren Einbindung der Menschen vor Ort. Im bis hin zum Premierminister und das Dobrotece w Dobrodzieniu. Jej organizatorem było Niemieckie Forum Miał w więc jakikolwiek powstać Memorial Park oraz zagospodarowania tego terenu. Bundeskanzleramt, in służy denen wyłącznie wir die Intensivierung von Maßnahmen zum Kultury Europy Środkowej i Wschod- biurowiec, przy czym część wykorzysty- Umfeld der Holzstadt Guttentag ist von einer Holzverarbeitungswerkstatt für Jugendliche zu hören. Die Gründerin des Kindergartens und einer Akademie im Schloss Muhrau (Morawa) bei Striegau (Strzegom) Melitta Sallai schlägt eine Montessorieinrichtung nach Vorbild der St. Hedwigstiftung vor, während Bernard Gaida mit einer dreidimensionalen Begegnungsstätte Ideen bündelt. Ann Elisabeth Michel zeigt sich von der Resonanz beeindruckt: Nach dem Der letzte Bewohner von Gut Bziunkau Hubert Picheń (links) im Gespräch mit den Gästen aus den USA Ann Elisabeth Michel und Prof. David Ost von den Hobart and William Smith Colleges New York. Ost begleitete Ann Elisabeth Michel als Dolmetscher. In der Dokumentation Gutes in der Zeit des Kommunismus stattfand das stimmt aber nicht. Einsturz des World Trade Centers in New York gab es eine Ausschreibung, wie dieses Areal am besten genutzt werden könnte. So sollten ein Memorial Park und ein Bürogebäude entstehen, wobei der gewerblich genutzte Teil die Gedächtnisstätte finanzieren sollte. Ich Spiel bringen könnte. Loschki Hepner, Ann Elisabeth Michel bin der Meinung, dass służy auch in Bziunkau wyłącznie znajduje walizkę pełną rodzinnych fotografii i piero teraz wiaduje się, nach einem ähnlichen Konzept verfah- Dobrodzień: Folwark Bzionków może stać bin zuversichtlich, dass wir gemeinsam etwas Großes schaffen können. Bolko von Schweinichen, ein Nachfahre der letzten Gutsbesitzer, findet den Vorschlag von Bernard Gaida ausgezeichnet: Ich bin für die heutigen chen zusammen und floh mit uns drei Kindern auf einem Gespann am 18. Januar vor der Sowjetarmee in Richtung Westen bis nach Helmstedt. Wir haben alles verloren, bis auf die Kaufverträge von Johannahof, also Bziunkau. Der der Verfall treibt auch Sohn Bolko an. Die Wahrheit über den Verfall wird wie so häufig oft verfälscht. Bernard Gaida stellt fest: In den vergangenen Jahren haben wir dutzende Appelle und Petitionen geschrieben, über den Woiwoden Schutz des Schlesischen Kulturerbes anmahnten. Insgesamt haben wir sechs höfliche Antworten erhalten, die uns aber überhaupt nicht weiter helfen. In der Dokumentation heißt es, dass die Zerstörung des Gutes in der Zeit des Kommunismus stattfand das stimmt alles auf das Kommunistische System służy wyłącznie abwälzen. Bziunkau war vor 25 Jahren heißt es, dass die noch in recht gutem Zustand. Die Zerstörung sind lediglich des zum Lesen staatliche Agentur für Landwirtschaft- Vervielfältigung ist Neuer Eigentümer ist der Guttentager Tischler und Unternehmer Marian Rust, der zu einem neuerlichen Verkauf bereit wäre. Bziunkau hat vielleicht seine letzte Chance, die die Deutschen der Region mit einer interessanten Perspektive ins się miejscem spotkań Polaków, Niemców i Żydów Górnośląska Krzyżowa? Zdewastowane stajnie, powykrzywiane wiatrem okiennice wime oznaki bezużyteczności, której kulmi- wiejskich obiektów, które po wojnie i po opuszczeniu tego miejsca przez jego dawnych mieszkańców nigdy już nie odzyskały blasku i są już tylko świadkami zapomnianego. Jednakże w przypadku Bzionkowa otwierają się nieoczekiwane Vorschläge sehr dankbar, służy besonders wyłącznie perspektywy. ze strony redakcji Deutschlandradio befürworten möchte ich den Vorschlag Mieszkaniec Dobrodzienia Bernard Kultur oraz Niemieckiego Forum Kultury Vervielfältigung Europy Środkowej i Wschodniej, ist strengstens von Bernard sind Gaida. lediglich Mein Vater zum U Lesen Gaida, przewodniczący Związku Nie- untersagt. mieckich Stowarzyszeń Społeczno- -Kulturalnych w Polsce (VdG), ma dla folwarku Bzionków taką oto wizję: Znamy szereg centrów spotkań, jak choćby folwark rodziny Moltke w Krzyżowej na Dolnym Śląsku, gdzie formo- Gdańskim, które wykonują brą robotę. Są to jednak miejsca spotkań przedstawicieli kultur polskiej i niemieckiej, natomiast w Bzionkowie można byłoby rozszerzyć tę działalność o dziedzictwo kultury żywskiej, inicjując projekty z prezentuje tylko jedną połowę historii Żydów w Polsce, bowiem historia Żydów niemieckich na Śląsku jest zgoła inna niż historia Żydów polskich podkreślał Bernard Gaida w dyskusji na temat przyszłości folwarku, jaka odbyła się w niej, które przed rozpoczęciem dyskusji zaprezentowało kumentalną audycję radiową o tym, od czego omawiane dzieje wywodzą swój początek. Guten Tag auf Polnisch (Dzień bry po polsku) tak brzmi tytuł audycji zrealizowanej przez dziennikarkę Bernard Gaida im Gespräch mit der dänischen Redakteurin Lisbeth Jessen. Gut Bziunkau heute Fotos: Johannes Rasim wersji polskojęzycznej. Autorka główną kręconego w Nowym Jorku, przypadkiem zwraca uwagę na losy mieszkanki Nowego Jorku Ann Elisabeth Michel, której przodkowie wyemigrowali w 1936 roku z Niemiec USA. W 1988 roku, po śmierci swojej babki że rodzina ma żywskie pochodzenie i właśnie dlatego opuściła nazistowskie Niemcy. Jej dziadek Salo Hepner, który pozostaje w folwarku, zostaje aresztowany w 1943 roku, a rok później pada ofiarą mordu w Theresienstadt. W roku stawiony na sprzedaż. Gdy w 2013 roku Michel wraz z Jessen trafia Bzionkowa, aby na miejscu zająć się kumentowaniem śladów przeszłości, strzega, że folwark podupadł jeszcze bardziej. Korzystając ze wsparcia nawiązuje kontakty z mieszkańcami Dobrodzienia, starając się znaleźć rozwiązania służące uratowaniu folwarku. Wieczór 23 marca spędzony w Dobrotece był więc również poświęcony zaangażowaniu w sprawę kolejnych osób trójwymiarowego mu spotkań. Ann Elisabeth Michel jest pod wrażeniem oddźwięku, jaki zrodziło jej pierwotne zamierzenie: Po zawaleniu się Światowego Centrum Handlu w Nowym Jorku rozpisano konkurs na najlepszy wana na działalność gospodarczą miała sfinansować miejsce pamięci. Jestem zdania, że i w Bzionkowie warto byłoby podjąć działania w oparciu o pobną koncepcję. Zasadniczy profil działalności placówki powinien objąć młodych ludzi, organizowanie warsztatów oraz aber nicht. Nach dem Umbruch służy wyłącznie 1989/90 Lisbeth Jessen, którą można było usłyszeć w 2014 roku w Deutschlandradio dzialne mogłyby ogłosić konkurs na urządzenie muzeum. Osoby odpowie- ciekawe perspektywy. nahmen Zerstörung und Verfall erst ihren Lauf sind auf. lediglich Wir können nicht zum immer Lesen Kultur, a następnie w Radiu Lublin w najlepszy Vervielfältigung pomysł, wspierany na ist przy- kład przez uniwersytet wrocławski czy krakowski. Ja sama zwróciłam się jednej z uczelni w Stanach Zjednoczonych specjalizującej się w aranżacjach buwlanych. Pragnę zaangażować się w tę sprawę, która jest bliska mojemu sercu, i ufam, że wspólnie uda nam się stworzyć coś wielkiego. Bolko von Schweinichen, potomek ostatnich właścicieli folwarku, uważa, że propozycja Bernarda Gaidy jest znakomita: Jestem bardzo wdzięczny za zgłoszone dziś propozycje i chciałbym poprzeć zwłaszcza propozycję, którą wysunął Bernard Gaida. Mój ojciec U uczył się w 1922 roku rolnictwa u Salo Hepnera, a następnie podjął studia we Wrocławiu, po ukończeniu których zarządzał różnymi folwarkami, z których ostatnim były bra księcia raciborskiego. W lipcu 1943 roku moi rodzice kupili folwark Bzionków, który nosił podówczas nazwę Johannahof, wraz z zabuwaniami i 300 hektarami gruntów. W 1945 roku moja matka w wielkim pośpiechu spakowała parę rzeczy i 18 stycznia uciekła wraz z nami, czyli trojgiem dzieci, konnym zaprzęgiem przed nadciągającą armią sowiecką w kierunku zachodnim cierając ostatecznie Helmstedt. Straciliśmy wszystko z wyjątkiem umów kupna-sprzedaży Jo- Von Schweinichen ojciec miał jedno życzenie umrzeć w rodzinnych stronach, co nie było mu dane. Ale postępujący upadek folwarku daje bodźca jego synowi Bolkowi, który zauważa, że jak to często bywa również prawda o tym jest wypaczana. A Bernard Gaida stwierdza: W minionych latach napisaliśmy dziesiątki apeli i petycji, od wojewody aż po premiera i Urząd Kanclerski, w których postulowaliśmy zintensyfikowanie działań mających na celu ochronę śląskiego dziedzictwa kultury. Otrzymaliśmy łącznie sześć uprzejmych odpowiedzi, które jednak w niczym nam nie pomogły. We wspomnianej audycji kumentalnej mowa jest o tym, że dewastacja folwarku miała miejsce w czasach komunizmu, co jednak nie jest prawdą, gdyż proces dewastacji i upadku nabrał tempa piero po przełomie, jaki konał się w latach Nie możemy zrzucać wszystkiego na komunistyczny ustrój. 25 lat temu Bzionków był jeszcze w ść brym stanie. Agencja Nieruchomości Rolnych Skarbu Państwa sprzedała folwark osobie prywatnej za kwotę 180 tys. złotych. Człowiek ten przedstawił wątpliwe koncepcje jego zagospodarowania i nie stał kredytów, po czym zdemontowano wszystko, co nadawało się użytku, począwszy od odrzwi, a na przewodach elektrycznych i rurach wociągowych skończywszy. Właściciel folwarku odsprzedał go, a dziś ponoć pracuje w Anglii jako kelner. Nowym właścicielem jest zamieszkały w Dobrodzieniu przedsiębiorca, z zawodu stolarz, Marian Rust, który byłby gotów sprzedać folwark ponownie. Bzionków ma być może ostatnią szansę, którą społeczność Niemców żyjących w regionie mogłaby wykorzystać, stwarzając dlań zarazem Johannes Rasim Till Scholtz-Knobloch

5 Diese Materialien sind lediglich zum Lesen Vervielfältigung ist sind lediglich zum Aktuelles Lesen Aktualności Vervielfältigung ist Otto von Bismarck: Am 1. April wäre der erste Kanzler des Deutschen Reiches 200 Jahre alt geworden Wissenswertes Q Nr. 13/1199 Wochenblatt.pl 5 Türme für den Kanzler Um kaum einen anderen deutschen Staatsmann wurde soviel Personenkult betrieben, wie um Otto von Bismarck. Steinerne Zeugnisse der Verehrung des ersten Reichskanzler sind bis heute die Türme und Säulen in ganz Europa und sogar Übersee, die zu Ehren von Bismarck erbaut wurden. Von den vierzig Bismarcktürmen in Polen sind heute noch 17 erhalten. Wir stellen vier davon vor. Stettin: Die Ansichtskarte vom Sensburger Bismarckturm stammt aus dem Jahr 1915, heute ist der Turm verschlossen und służy wyłącznie steht zum Verkauf. (li.) LARES: Der Diese teuerste Materialien Bismarck- sind lediglich zum Lesen Vervielfältigung ist turm steht in Stettin. Für Mark Spendengelder wurde das Monument auf dem Gotzlower Weinberg, auch Juloberg genannt, am linken Oderufer nördlich der Altstadt errichtet. Der Entwurf stammt von dem Architekten Wilhelm Kreis. Von 131 Einsendungen gewann sein Entwurf den von der Stadt Stettin ausgeschriebenen Wettbewerb. Der Grundstein wurde im Jahr 1913 gelegt, ch der Turm wurde wegen des Ausbruchs des Ersten Weltkrieges erst am 21. August 1921 fertiggestellt. Der Stettiner Bismarckturm ist ein wuchtiger Rundbau, im Inneren befindet sich eine fensterlose Halle. Die Adler, die die Kuppelsäulen verzierten, wurden nach dem Zweiten Weltkrieg abgerissen. Der denkmalgeschützte, sanierungsbedürftige Turm wurde einige Male erfolglos beim Onlinemarktplatz ebay zum Verkauf angeboten. Sensburg: Der 23 Meter hohe erbaut 1905 und 1906 auf dem Mühlenberg im Stadtpark, wurde am 18. August 1906 eingeweiht. Vorbild war der turmartige Entwurf des Kriegerdenkmals in Jena, über dem Eingang prangte eine große Inschrift Fürst Bismarck Der Baumeister des Deutschen Reiches. Das Bauwerk diente sowohl als Feuer- wie auch als Aussichtsturm und war auch Eule (Wielka Sowa), dem mit Metern höchsten Berg des Eulengebirges, ist einer der besterhaltenen Bismarck- türme in Polen. Eingeweiht służy wurde wyłącznie der kurzes Dasein. Im Oktober 1913 wurde zerlegt. Bis vor einigen Jahren konnte man am ehemaligen Stanrt noch 25 Meter hohe Aussichtsturm im Mai der wuchtige quadratische Turm auf Statt sind mit lediglich einem offenen zum Feuer in Lesen einer Anhöhe, drei Kilometer östlich Reste Vervielfältigung der Grundmauer finden. ist strengstens modell abwichen. untersagt. nach dem Zweiten Weltkrieg noch zugänglich. Vor dem Bau des heutigen Sendemastes diente er als Funkturm. Eine zugesagte Sanierung des Bauwerks Als Kind gab es für mich nur einen Bismarckturm Fast seine gesamte Freizeit opfert Jörg Bielefeld aus Remscheid Bismarcktürmen. Seit 2001 betreibt der 48-Jährige die Internetseite Wie er auf die Idee kam und auf welche Schwierigkeit er bei manchen Recherchen gestoßen ist, erzählt er Juliane Preiß im Interview. Sie sind fasziniert von Bismarcktürmen. Wie kam es überhaupt dazu? Das ist eigentlich eine private Geschichte. Ich bin in Iserlohn aufgewachsen. Dort steht ein Bismarckturm Säule mit einer Feuerschale, nichts übriggeblieben ist. In Polen ist Bismarck nicht gerade sehr beliebt. Wie haben die Leute re- służy wyłącznie Bismarckturm zu agiert? Am w Anfang jakikolwiek habe ich mich gar nicht fragen. Aber meine getraut, nach einem Bismarckturm zu auf der Seilerkuppe. Mit meinen Eltern habe ich den Turm sonntags oft besucht. Für mich war dieser Turm DER Bismarckturm. Als Kind gab es für mich nur diesen einen. Bis ich bei einer Reise nach Radebeul bei Dresden Mitte der 1990er-Jahre feststellte, dass es ja bedeutend mehr gibt. Allein in Dresden stehen drei Bismarcktürme. meinem Freund Marek Moson aus Breslau. Wir hatten nur vage Angaben über dersprüchen sehr interessant finde. Sein historische Figur mit allen seinen Wi- służy wyłącznie den Bismarckturm Josephsrf und wo politisches Wirken möchte ich nicht Und dann hat Sie das Bismarckturm- Fieber gepackt? Ja, sozusagen. Ich habe begonnen zu recherchieren, zunächst habe ich mich auf die umliegenden Türme konzentriert, dann meine Recherchen ausgeweitet. Ich habe keinen Ausflug unternommen, ohne nicht vorher zu schauen, ob eventuell ein Turm in der erlebt. Zum Beispiel służy war ich wyłącznie 2011 in uns dann mit Informationen weiterhelfen. Es stellte sich heraus, dass von Er hat mir auch meine Internetseite ins einmal w im jakikolwiek Jahr treffe ich mich mit ihm. Lissewo (Lisewo) knapp 40 Kilometer nördlich sind von lediglich Thorn. Zusammen zum mit Lesen diesem Turm, einer drei Meter hohen polnische Vervielfältigung übersetzt. ist strengstens wird das nicht. untersagt. Nähe steht. Wenn Sie Türme besichtigen, was machen Sie genau vor Ort? Foto: (Jörg Bielefeld / Remscheid) Der teuerste Bismarckturm steht in Stettin, auf der historischen Postkarte (li.) sind noch die Adler zu sehen, die die Kuppe verziehrten. Diese wurden zerstört (re.). Weiß strahlt die Außenfassade des Bismarckturms vom Berg Hohe Eule (Wielka Sowa) herunter. Obwohl das Dorf Reichenbach (Dzierżoniów) rund 13 Kilometer entfernt ist, trägt der Turm den Namen des Ortes. wurde bisher nicht durchgeführt. Aktuell ist der Turm Privatbesitz und verschlossen, das Gelände um ihn herum Reichenbach: Jörg Bielefeld. Der Turm auf der Hohen einer Schale, wurde das Turmfeuer Foto: Privat Ich vermesse die Türme so gut es geht, mache Fotos, erkundige mich gegebenenfalls bei Heimatvereinen oder Stadtarchiven. Ich habe auch schon mehrere abenteuerliche Suchaktionen Foto: (Jörg Bielefeld / Remscheid) Foto: (Jörg Bielefeld / Remscheid) mithilfe eines Gas-Scheinwerfers erzeugt. Durch eine Initiative des Vereins Hohe Eule (Stowarzyszenie Wielka Turm in Sensburg, eingezäunt. Alle vier Bismarcktürme Sowa) wurde der Turm bis Anfang Juni neuen Grenzziehung befand sich der im südlichen Ostpreußen, służy der heutigen wyłącznie 2006 für insgesamt Złoty durch Bismarckturm auf polnischem Gebiet, Woiwodschaft Ermland-Masuren, sind EU-Mittel, Zuschüssen der umliegenden im Mai 1923 wurde in Freiheitsturm Q unterschiedlich sind lediglich gut erhalten. zum uh/jp Lesen Gemeinden sowie Spenden von Verei- umbenannt. Vervielfältigung Und weitere drei Jahre ist spä- nen und Bürgern saniert. Leider gibt es heute schon wieder witterungsbedingte Schäden an der Fassade. Ratibor: Der Bismarckturm bei Ratibor genoss nur ein der Innenstadt an der heutigen ul. Am Anfang habe ich mich gar nicht getraut, nach einem Erfahrungen in Polen sind sehr positiv. er gestanden haben könnte. Wir hofften, noch Reste des Turmes oder das Turmfundament zu finden. Wir sind durch Gestrüpp gestiegen und haben Felder abgesucht. Als wir größere Steine fanden, dachten wir erst, sie gehörten zum Turm. Ein freundlicher Pole konnte Foto: (Jörg Bielefeld / Remscheid) Foto: (Jörg Bielefeld / Remscheid) Von dem wuchtigen Bismarckturm in Ratibor existieren nur noch historische Ansichtskarten. Brzeska, eingeweiht. Die Außenfläche wurde aus schlesischem Granit gefertigt. Nach der Volksabstimmung und der ter setzte der Verein der Schlesischen Aufständischen die Umbenennung des Turmes in Boleslav-Chrobry-Denkmal durch. Im Erdgeschoss wurde eine Kapelle eingerichtet. Am 10. November 1933 wurde der Turm gesprengt und bismarcktuerme.de/jp fragen. Aber meine Erfahrungen in Polen sind sehr positiv. Die Leute sind extrem gastfreundlich und hilfsbereit. Aber ich versuche auch zu erklären, was ich suche. Ich bin kein Verehrer von Otto von Bismarck, obwohl ich ihn als bewerten, mir geht es um die Türme. Sprechen Sie polnisch? Nein, da hilft mir Marek. Er hat mich im Jahr 2002 angeschrieben und mir viele Informationen über Bismarcktürme in Polen geben können, nachdem er selbst viel recherchiert hat. Mindestens Foto: Uwe Hahnkamp Foto: (Jörg Bielefeld / Remscheid) Q Bis nach Übersee: Zwischen 1869 und 1934 wurden weltweit insgesamt 240 Bismarcktürme und -säulen erbaut, teilweise wurden auch bestehende Türme umbenannt in Bismarckturm. Heute sind noch 173 erhalten, einige von ihnen stark sanierungsbedürftig. Die meisten Türme stehen in Deutschland, hier sind von 184 noch 146 erhalten. Neben Europa gibt es auch an exotischen Orten Bismarcktürme. Zum Beispiel im pazifischen Inselstaat Papua-Neuguinea, zu dem der sogenannte Bismarck-Archipel gehört. Der bildete zusammen mit den nördlichen Salomonen ab 1884 Deutsch-Neuguinea wurde das Gebiet von Australien besetzt. Auch im westafrikanischen Kamerun oder in Chile in der Stadt Concepcion steht noch ein Turm, den deutsche Auswanderer errichtet hatten. QQBildband: Ende 2014 ist der Bildband Bismarcktürme - Architektur, Geschichte, Landschaftserlebnis erschienen. Der Betreiber der Internetseite www. bismarcktürme.de, Jörg Bielefeld, hat das Buch zusammen mit dem Fotografen Alfred Büllesbach herausgegeben. (ISBN- 10: ) QQEinsatz verpasst: Grundsätzlich bestand die Idee, an bestimmten Gedenktagen auf allen Türmen ein Feuer zu entzünden, um die Verdienste des Reichsgründers Bismarck weithin sichtbar zu machen. Doch erstens befanden sich nicht auf allen Türmen Feuerschalen und zweitens konnte man sich nicht auf einen gemeinsamen Tag einigen. In Frage kamen z.b. der Geburts- und der Sterbetag Bismarcks oder der sog. Sedanstag. Q Entwurf Götterdämmerung: Ein Modell des Bismackturmes ging fast in Serie. Der Entwurf Götterdämmerung von Wilhelm Kreis gewann im Jahr 1899 einen Wettbewerb der Deutschen Studentenschaft. Die wuchtige Feuersäule sollte Vorbild für alle Bismarcktürme sein, wurde dann aber nur 47 Mal umgesetzt, die oftmals auch noch stark vom Einheits- jp Auf ihrer Internetseite findet man Informationen zu Bismarcktürmen in Europa, Russland und sogar Übersee. Von jedem Turm gibt es historische und aktuelle Bilder, Daten, Stanrte und Öffnungszeiten. Das steckt sicher eine ganze Menge Arbeit dahinter. Am Anfang war es besonders viel Arbeit, aber das hat mir Spaß gemacht. Meine Netzseite ist seit dem Jahr 2001 online. Anfangs habe ich sehr viel Zeit investiert, Bücher gewälzt und Archive aufgesucht. Als Beamter im Schichtdienst war das nicht immer einfach. Sehr geholfen hat mir Sieglinde Seele aus Mannheim, die das Buch Bismarcktürme und Bismarck-Säulen verfasst hat und mit der ich befreundet bin. Mittlerweile ergänze ich die Seite vor allem mit neuen Informationen. Ich versuche sie auch mit neuen Fotos so aktuell wie möglich zu halten. Einen nicht geringen Teil meiner Freizeit investiere ich immer noch in die Bismarcktürme. Langweilig q

6 Diese Materialien sind lediglich zum Lesen Vervielfältigung ist 6 LARES: Wochenblatt.pl Diese Materialien sind lediglich Goethe zum in Lesen Schlesien Goethe na Śląsku Vervielfältigung ist Ausstellung: Historische Schlesien-Ansichten aus der Graphiksammlung Haselbach Das zehnfach interessante Land Seit Anfang des Monats bin ich nun in diesem zehnfach interessanten Lande, habe schon manchen Theil des Gebirgs und der Ebne durchstrichen und finde, dass es ein 27. März 2. April 2015 sonderbar schönes, sinnliches und begreifliches Ganzes macht. Die Zeilen schrieb Johann Wolfgang von Goethe am 10. August 1790 während seiner Schlesienreise. Wir wollen dem Dichter folgen und uns auf eine ganz besondere Reise zu den Schönhei- służy wyłącznie w aus jakikolwiek Namslau verdanken sind lediglich zum Lesen Vervielfältigung wir heute die schönste ist ten Schlesiens begeben. Einem Brauereibesitzer aus Namslau verdanken wir heute die schönste und umfangreichste Sammlung topographischer Ansichten von Schlesien, die es je gab. Der Besitzer dieser Sammlung, Albrecht Haselbach ( ), dessen Vorfahren Mitte des 19. Jahrhunderts aus dem Harz nach Schlesien übergesiedelt waren, war nicht nur ein geschickter służy wyłącznie w Schlesien, jakikolwiek die es je gab. Schloss Buchwald, sind um lediglich 1810, Radierung, koloriert zum Lesen Sammlung: Kunstforum Ostdeutsche Galerie Regensburg Vervielfältigung ist strengstens kulturelle Erbe untersagt. zu vertiefen. Unternehmer, sondern auch ein Liebhaber der Kunst und der Wissenschaft. Er begeisterte sich für schlesische Altertümer aller Art, förderte zeitgenössische Künstler wie Otto Dix, spielte gern und gut Klavier und trat mit eigenen Kompositionen hervor. Anfang der 1940er-Jahre erwarb er über Kupferstiche, Radierungen Schönheiten des Riesengebirges służy wyłącznie und des wann immer er wollte. in Breslau vollständig kumentiert und Glatzer Landes mit ihren Badeorten und Rund Ansichten werden seit digital zusammengeführt worden. Damit liegt ein unschätzbarer Fundus für Schlössern. Besonders interessant sind 1971 als Leihgabe des Landes Hessen und Lithographien, darunter einzelne Blätter des 15. bis 17. Jahrhunderts, viele theaterhaft inszenierte Stadtansichten des 18. Jahrhunderts und vor allem zahlreiche Graphiken im Geschmack der Romantik und des Biedermeier. In dieser Zeit entwickelte sich im Zuge des aufblühenden Tourismus eine bedeutende Graphikproduktion in Schlesien. Die Ansichten zeigen die stolzen und idyllischen Städte, historisch wichtige Bauwerke und die landschaftlichen die seltenen Darstellungen der oberschlesischen Schwerindustrie aus der Mitte des 19. Jahrhunderts. Haselbach hat hier ein Idealbild Schlesiens auf Papier zusammengetragen. Eine imaginäre Landschaft, jederzeit verfügbar als Ziel einer mentalen Reise, ohne Grenzen in Zeit und Raum. Innerhalb seiner eigenen vier Wände konnte der Sammler seine Zeit-Reisen antreten, wohin und Liegnitz, Gesamtansicht, 1617, Kupferstich auf geripptem Papier, koloriert Sammlung: Schlesisches Museum Görlitz Einem Brauereibesitzer Ein über 300-seitiger Ausstellungskatalog in deutscher und polnischer Sprache ergänzt die bilaterale Erschließung des gemeinsamen schlesischen Kulturgutes. Die Ausstellung, die ihre Besucher und umfangreichste zu einer Zeit-Reise durch Schlesien einlädt, ist seit 2007 selbst auf Reisen durch Sammlung topographischer Deutschland und Schlesien. Die Auseinandersetzung mit der facettenreichen Ansichten von Bilderwelt der Sammlung Haselbach soll dazu beitragen, in beiden Ländern im Kunstforum Ostdeutsche Galerie in Regensburg aufbewahrt, während knapp 900 im Familienbesitz gebliebene Grafiken sowie 600 Bücher 2004 als Dauerleihgabe in das Schlesische Museum in Görlitz gelangten. Diese Sammlungsbestände sind im Rahmen einer deutsch-polnischen Kooperation unter Leitung des Herder-Instituts in Marburg und mit Hilfe des Architekturmuseums kunst- und kulturgeschichtliche Fragen zur Landeskunde Schlesiens vor, denn nirgendwo sonst finden sich in solcher Dichte Bildquellen zur Topographie Schlesiens. das Verständnis für das gemeinsame Haus Schlesien in Königswinter bei Bonn zeigt seit 15. März eine Auswahl aus der Ausstellung Zeit-Reisen, die vom Deutschen Kulturforum östliches Europa in Potsdam auf Wanderschaft geschickt wird, noch bis zum 9. August. Lassen Sie sich einfangen von den Botschaften der Motive und begeben Sie sich auf eine Reise, die bei den einen Erinnerungen an die Heimat wachrufen, bei den anderen zu überraschenden Entdeckungen der Vergangenheit Schlesiens führen wird. HS/S-K LARES: Diese Das Kałamarz Materialien (Tintenfass) sind lediglich in Tarnowitz zum Lesen Jubileusz: 225. rocznica podróży Vervielfältigung Goethego na Śląsk ist Bloody Goethe und Margarita Dreieinhalb Kilometer von Goethes Hauptreiseziel seines Oberschlesienabstechers im Jahre 1790 liegt das Haus, in dem Goethe nachweislich gewohnt hat. Heute ein Muss für jeden Goethe-Freund in Oberschlesien. służy wyłącznie Włoch, Goethe zapragnął poznać strony Niemiec, w które wcześniej służy wyłącznie gdzie 2 sierpnia 1790 roku przejechał przez most na Kwisie. W Kotlinie Jeleniogórskiej przebywał 6 sierpnia, Vervielfältigung ist strengstens sind lediglich zum Lesen untersagt. wspiął się na górę Śnieżkę. W jego notatkach znajdujemy taką oto adnotację: Gencjana ze Śnieżki, roślina z gatunku Syngenesia spuria. Mowa jest tu prawpobnie o błękitnej odmianie ciemiężyka białokwiatowego, rozpowszech- służy wyłącznie nionej w świecie flory wysokogórskiej. W okresie od końca sierpnia połowy sind lediglich zum Lesen września 1790 roku Goethe jak wia- Vervielfältigung ist Eine große Feder vor dem Restaurant deutet darauf hin, dass hier einst große Literaten zu Besuch waren. In dem Haus in Tarnowitz, wo Goethe auch nicht erklären können. Auf der einst sein Haupt zum Schlaf niedergelegt und seine genialen Notizen gemacht burger Fritz-Limo. Bei alkoholischen Getränkeliste überrascht mich die Ham- hat, ist heute das Restaurant und Galerie Getränken finden wir die üblichen Verdächtigen, wie Johnny Walker und Jack Kałamarz (Tintenfass) untergebracht. Das Ambiente ist durchaus ansprechend: Daniels sowie Margarita alias Tequila Mehrere Ansichtskarten und Ansichten Olmeca Gold sowie endlich Bloody Saksonii-Weimaru, który chciał ożywić służy wyłącznie w Goethego jakikolwiek zainteresowania geologiczne. Goethe in der Gestalt von Becherovka działalność kopalni srebra w Ilmenau, mit Tomatensaft und Gewürzen. Das miejscowości położonej obecnie w der Alten Freien Bergstadt Tarnowitz sowie Bilder und Zeichnungen von Goethe zieren die Wände des Lokals an der heutigen Górnicza 7. Auch einige Bilder von dem polnischen Gelehrten, Dichter und Staatsmann Julian Ursyn Niemcewicz ( ) sind hier zu finden, denn dieser übernachtete hier ebenfalls einmal. Turyngii. W owym czasie górnictwo borykało się z wielkim problemem związanym z koniecznością pozbywania się ogromnych mas wody, które zagrażały górnikom pracującym w szybach wybywczych. Wodę tychczas odpompo- einer Abbildung Goethes aus der Zeit wywano, wykorzystując konie, lecz oto wykształcenia na Górnym Śląsku znawca des jungen Werthers służy ist ein schwacher wyłącznie w 1788 roku minister pruski nabył w jego w biografii jakikolwiek Wolfgang Baumgart zrelatywizował, interpretując je w taki oto Trost. Johannes Rasim Anglii znacznie wydajniejszą maszynę Die Speisekarte fängt für mich vielversprechend an mit böhmischmährischen Spezialitäten des Onkel Hans (Stryce Honzy) und mit einigen Biersorten aus dieser Region. Es folgen mehrere Seiten Polnischer Küche, wobei sich darin aber eine Mexikanische Suppe, Griechischer Salat sowie bratkartofle und oberschlesische Klassiker parową, którą zastosowano w Tarnowskich Górach. Wizyta Goethego znajduje odzwierciedlenie w epigramie niemieckiego wieszcza narowego, zawierającym aluzję pod adresem miejscowej braci górniczej: Z dala od ludzi wykształ- Abwechslung służy wyłącznie conych, na końcu świata, kto wam pomaga skarby odkrywać i je szczęśliwie wykształconych. Niemniej, w swoich drewna i węgla w tym procesie. rze, pozostaje niejako z dala od ludzi sind lediglich zum Lesen światła podnosić? Tylko rozum i listach Vervielfältigung Goethe przejawiał krytycyzm ist wie Rinderroulade mit Klößen und modro kapusta (Blaukraut) verirrt haben Goethe wird sich diesen Lapsus war s, das einzige Zitat nach Goethe. Gewünscht hätte ich mir mehr, z.b. eine Götterspeise namens Goethe szpajza, einen Kaffee Torquato Tasso oder ein Faust-Menü. Doch nichts dergleichen. Die Rückseite des Menüumschlags mit Unsere Bewertung Preise Ambiente Foto: Johannes Rasim Aż po kraniec Reichu Po imponujących wrażeniach, jakie przyniosła mu legendarna podróż nie trafiał, będąc zajętym obowiązkami związanymi z pełnieniem urzędu ministra w Weimarze. Podróż na Śląsk wiodła go z Wrocławia konno Gryfowa Śląskiego, dujemy się z jego listu Herdera udał się na ziemię kłodzką, zatrzymując się w majątku w Bielawie oraz w Radkowie. Na Górny Śląsk przywiodły Goethego zainteresowania geologiczne, jak również misja poruczona mu przez księcia Obraz Goethe w Kampanii pędzla Johanna Heinricha Wilhelma Tischbeina (1787); Städel Museum we Frankfurcie nad Menem Na Górny Śląsk przywiodły Wolfganga uczciwość, tylko te dwa klucze prowadzą każdego skarbu, który ziemia kryje. Wątpliwości Goethego co poziomu przystępny nam, współczesnym, : Wykształceniem nic się tu nie zdziała pomoże tylko rozum i rzetelność. Z tych słów z kolei przemawia głęboki szacunek dla efektów pracy górników. Poza tym, powróciwszy z Włoch, sam Goethe czuł, że przebywając w Weima- w kwestii wyjazdu na obrzeża Śląska i poza jego granice. Do Karoliny Herder napisał 11 września: Znów jestem we Wrocławiu, szczęśliwie wróciwszy wczoraj z podróży Tarnowskich Gór, Krakowa, Wieliczki i Częstochowy. W ciągu tych dni zobaczyłem wiele osobliwości, choć większość z nich była osobliwa w pejoratywnym znaczeniu tego słowa. Po 11 września Goethe znów zapragnął ujrzeć Karkonosze. Ponownie wędrując górskim grzbietem przez Śnieżkę, tarł Grzbietem Wysokim Mirska. Jako przyrodnika interesował go zwłaszcza układ warstw skalnych, jak choćby granity w Bagieńcu koło Świdnicy, w Tomkowej koło Strzegomia oraz w Grodźcu leżącym na trasie Dzierżoniowa. Ze względu na to, że podlegało mu górnictwo w Saksonii-Weimarze, będąc na Śląsku, prowadził badania, wykorzystując przyjętą tu metodę tzw. świeżenia, badając jednocześnie zużycie Edmund Pander

7 Diese Materialien sind lediglich zum Lesen Vervielfältigung ist Nr. 13/1199 sind lediglich Glaube zum und Lesen Religion Wiara i religia Vervielfältigung ist Wochenblatt.pl 7 Stollarzowitz: Sakrales Kunstwerk von Heinrich Püts Kronika Parafialna Q Das Geheimnis des Kreuzwegs An jedem Karfreitag rücken während der traditionellen Kreuzwegandachten die 14 Stationen des Leidenswegs Jesu Christi in den Q Noc Konfesjonałów: W tym roku po raz szósty odbędzie się Noc Konfesjonałów, czyli dyżury księży w konfesjona- Vordergrund. In jeder Kirche sehen die Darstellungen Jesu von der Verurteilung durch Pontius Pilatus bis zur Grablegung anders aus. łach w godzinach wieczornych i nocnych w Wielkim Tygodniu. Adresowana jest osób praktykujących nieregularnie, poszukujących, a także zapracowanych, którzy nie odnajdują dla siebie możliwości spowiedzi w godzinach zaproponowanych przez duszpasterzy w ramach zwykłego duszpasterstwa. Przeżywamy rok duszpasterski pod hasłem Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię, dlatego służy wyłącznie er die w 1908 jakikolwiek gegründete Wiedenbrücker Modellier- und Zeichenschule. Heinrich Vervielfältigung Püts bekommt nach den ist Jahren strengstens Heinrich Pütz sind Arbeiten lediglich findet man neben Stollarzowitz zum Lesen auch in Holland, Norwegen, England, Nordamerika, Brasilien untersagt. Ob Bilder oder Reliefs kaum jemand von uns macht sich Gedanken über den Ursprung der Kreuzwegstationen und deren Künstler, die sie geschaffen haben. Dabei ist jeder Kreuzweg anders, denn jeder Künstler hat eine bestimmte Vorstellung über den Leidensweg und die Todesschmerzen Jesu. Jeder Künstler verwendet unterschiedliche Techniken bei seinem Werk und setzt verschiedene Akzente. Doch eines haben fast alle Kreuzwege gemeinsam: Sie stammen von einer Künstlerhand. bis 1926 entstand. allerdings służy müssen wyłącznie die mit Vollmacht des Breslauer Kardinals des Heinrich Püts sind sakrale Werke in Stationen in einer anderen Reihenfolge Bertram geweiht, sodass hier ein Ablass Holz und Stein, aber auch in Keramik. entstanden sind sein, lediglich denn die 12. zum und 13. Lesen gewährt werden konnte. Heinrich Vervielfältigung Pütz stirbt am 30. März ist Anders ist es in der Christus-König- Kirche in Stollarzowitz. Beim genauen Betrachten der einzelnen Kreuzwegstationen fällt auf, dass zwölf von ihnen vom Künstler Heinrich Püts unterschrieben wurden, allerdings auf unterschiedliche Art: Zwei Stationen mit Initialen des Vornamens, Nachname mit Jahres- diecezja opolska postanowiła oficjalnie zgłosić swój akces inicjatywy Noc Konfesjonałów. W związku z tym w 16 kościołach będzie można się wyspowiadać, łącząc spowiedź z rozmową, w poszczególne wieczory, począwszy od soboty 28 marca. Q Światowe Dni Młodzieży: Przed Niedzielą Palmową w diecezji opolskiej odbędą się czuwania. 27 marca w kościele św. św. Piotra i Pawła w Nysie o godz , w kościele Przemienienia Pańskiego w Opolu o godz , w kościele św. Eugeniusza de Mazenod w Kędzierzynie (Pogorzelec) o 19.00, w kościele NSPJ w Raciborzu o godz i w kościele NSPJ Śląskiem: zabytków kumentujących Placówka powstała z inicjatywy pasjonatów historii, obywateli dumnych ze swojego miasta: tajnego radcy Artura w Kluczborku o godz marca o godz rozpocznie się spotkanie dla liderów i wolontariuszy (tzw. Prolog 3.0), a o w Opolu-Szczepanowicach rozpocznie się diecezjalne spotkanie młodzieży. Przewodniczyć mu będzie bp Andrzej Czaja. Q Auf den Spuren des seligen historię, dzieł sztuki i wyrobów rzemiosła artystycznego, przedmiotów związanych z życiem codziennym i sferą sacrum, kulturą czy wojskowością. Do 1945 roku inwentarz muzealny obejmował 23 tysiące wpisów, co przekładało się na ok. 80 tysięcy zabytkowych obiekty kumentujące służy wyłącznie rzeczy, w wśród jakikolwiek których obok niezwykle Q historię, sztukę cennych, takich jak litografie Ernsta sind lediglich zum Lesen Wilhelma Vervielfältigung Knippla, znalazły się ist rów- Schillera, księdza Johannesa Chrząszcza wybitnego historyka górnośląskiego, Benno Nietschego autora monumentalnego dzieła Historia Miasta Gliwice, Hermanna Mentzela prezydenta Gliwic. 22 marca 1905 roku w hotelu Deutsches Haus w Gliwicach powołali oni Górnośląski Związek Muzealny, który miał być podstawą ekonomiczno- -społeczną Muzeum Górnośląskiego w Gliwicach. Artur Schiller oprócz tego, że pracował na stanowisku sędziego okręgowego, działał także w powiatowym oddziale pruskiego Związku Weteranów Wojennych. Na jednym z zebrań tego związku padło hasło zgromadzenia pamiątek po wojnie francusko-pruskiej, toczonej w latach 70. XIX wieku. Nowo powstałe muzeum miało się Gerhard Hirschfelder: Vom 29. April bis 1. Mai organisiert der DFK Glatz eine Studienreise auf den Spuren des seligen Gerhard Hirschfelder. Die Reise geht nach Dachau, wo auf dem Lagergelände eine Messe gehalten wird. Dort gibt es eine Begegnung mit dem Schweidnitzer Bischof Ignacy Dec. Danach geht es nach Oberammergau und Garmisch-Partenkirchen und weiter zum Kloster Andechs. Die Rückreise erfolgt über München, Regensburg, Pilsen und Prag nach Glatz. Anmeldungen beim DFK Glatz. Die Gesamtkosten betragen 60, oder 250, PLN. Q Fragebogenaktion: Im Erzbistum Vornamens, Nachname und Ort sowie fünf Stationen mit Initialen des Vornamens, Nachname, Ort und Jahreszahl. An Hand der Signaturen erkennen wir, dass der Kreuzweg in den Jahren 1924 Station stammen von 1924 und die 14. Station aus dem Jahre Die Eintragungen des damaligen Gemeindepfarrers Johannes Wycisk in der Gemeindechronik geben jedenfalls keinen Aufschluss über die Künstler: utrzymywać ze składek członkowskich Górnośląskiego Związku Muzealnego, które wynosiły 2, a potem 3 marki rocznie. Członkiem związku mógł zostać każdy zarówno osoby służy indywidualne, wyłącznie Gliwicach wzbogaciło się o następnych jak i organizacje, instytucje, a nawet całe kilkadziesiąt tysięcy zabytków, a także gminy. sind Po I wojnie lediglich światowej zum utrzyma- 22 marca w kościele Wszystkich Świętych gliwiczanie Lesen nowe Vervielfältigung oddziały. ist nie muzeum przejęło miasto Gliwice. Co ciekawe, Muzeum w Gliwicach nigdy nie miało własnego budynku muzealnego, zawsze adaptowano tego celu różne inne obiekty. Na samym początku mieściło się w dwóch salach szkoły, w której stałą. Później, od 1908 roku, ekspozycje zahl, fünf Stationen LARES: mit Initialen Niniejszy des Die Kreuzwegstationen służy sind aus wyłącznie Kup- am 15. Januar 1882 im niederländischen Joachim Makowski, Johannes Rasim Q Gliwice: Msza w intencji muzeum fer getrieben und stammen von einer Firma in Württemberg. Der Kreuzweg wurde aus der Rosenkranzkasse mit Mark bezahlt. Er wurde durch einen Franziskanerpater aus Gleiwitz Die Firma des Steinmetzmeisters Gustav Erdelt aus Beuthen, die u.a. die Untersätze für den Hauptaltar und die beiden Seitenaltäre herstellte, ist bekannt. Der Bildhauer Heinrich Püts wurde prezentowane były w szkole przy ulicy Sobieskiego, a w latach w byłym Kasynie Oficerskim Pułku Piechoty. W 1934 roku główną siedzibą muzeum stała się Willa Caro przy dzisiejszej ul. pracował Benno Nietsche, służy przy wyłącznie dzisiejszej ulicy Ziemowita tam 18 lutego Od samego początku działalność Przedpogrzebowym przy ul. księcia Jó- Dolnych Wałów. oddział w zakładany jakikolwiek w Żywskim Domu Q 1906 roku sind otwarto lediglich pierwszą zum wystawę Lesen muzeum koncentrowała się na gromazefa Vervielfältigung Poniatowskiego. ist dzeniu obiektów związanych z Górnym Roermond geboren. Er besuchte zunächst die Kunstgewerbeschule in seiner Heimatstadt und studierte anschließend an den Kunstakademien in Antwerpen und Köln. Nach Studienreisen durch służy wyłącznie Frankreich, Belgien und Österreich arbeitete ab 1903 als erster Modelleur sind lediglich zum Lesen in der Vervielfältigung Bildhauerwerkstatt Anton ist Mor- manns in Wiedenbrück (Westfalen) machte sich Pütz mit einer eigenen Werkstatt für sakrale Holz- und Steinbildhauerei selbständig und begann mit zunehmendem Erfolg bis zu 18 Mitarbeiter zu beschäftigen. Gleichzeitig leitet der allgemeinen Stagnation (Beginn des Ersten Weltkrieges bis Hyperinflation 1923) Aufträge aus verschiedenen Teilen Deutschlands, aber auch aus Holland, Norwegen, England, Nordamerika, Brasilien und China. Die meisten Arbeiten Da der Bau der Kirche erst 1928 begann, kamen die Kreuzwegstationen auf Umwegen nach Stollarzowitz, höchstwahrscheinlich über einen Zwischenhändler aus Württemberg, so Pfarrer Wycisk, der die Werke von Pütz kaufte. Z miłości Górnego Śląska 22 marca przypada 110. rocznica powołania Oberschlesisches Museum in Gleiwitz poprzednika Muzeum w Gliwicach. Z tej okazji w kościele Wszystkich Świętych odprawiona została msza święta w intencji placówki. nież: jeden strzępek z tapety z pokoju urodzin Schillera czy jeden odbiegający od normy kłos żytni znaleziony w Owczarach, o małym krokodylu w spirytusie zabitym w Ostropie nie wspominając. Przez kolejne lata Muzeum w Dzisiaj oprócz Willi Caro w skład muzeum wchodzą: Zamek Piastowski przy ul. Pod Murami, Radiostacja przy ul. Tarnogórskiej oraz Oddział Odlewnictwa Artystycznego, przy ul. Bojkowskiej. W tym roku zostanie oddany kolejny muzeum.gliwice/kan Berlin haben sich deutlich weniger Katholiken an der zweiten Fragebogenaktion des Vatikans zur Familienseelsorge beteiligt. Lediglich 70 schriftliche Rückmeldungen von Einzelpersonen, Paaren, Familien und geistlichen Gemeinschaften gingen ein, während es im vergangenen Jahr es noch rund 500 waren. Die Gläubigen został na ośmiokątnej późnogotyckiej chrzcielnicy z drugiej połowy XV w., będącej niemym świadkiem niezliczo- Opole: Apel o wsparcie dla katedry Matce kościołów na ratunek służy wyłącznie Każda LARES: społeczność nych pokoleń chrześcijan, którzy zostali Diese posiada Materialien miejsca sind lediglich zum Lesen Vervielfältigung ist szczególnej wartości, które określają jej tożsamość, są ważne dla historii, kultury i wiary. Jednym z ważniejszych świadków tysiącletniej kościelnej historii miasta Opola jest kościół pod wezwaniem Podwyższenia Krzyża Świętego katedra biskupa opolskiego. Kościół ten jest nie tylko wizytówką parafii, miasta i regionu, ale przede wszystkim szeroko pojętym brem kultury narowej. Jego najstarszy obraz wyrzeźbiony stellten fest, so der Auswertungsbericht vom Erzbistum Berlin, dass in den Fragen zur Vorbereitung der ordentlichen Synode die Lebenswirklichkeit und die Visionen einer Kirche von morgen nicht mehr vorkämen, sondern in erster Linie danach gefragt würde, wie die Lehre der Kirche attraktiver verkündet werden könne. Die Mehrheit der Rückmeldungen fordere eine Weiterentwicklung der katholischen Lehre unter stärkerer Berücksichtigung der Lebenswirklichkeit der Gläubigen. Alle 27 deutschen Bistümer leiten die eingegangenen Fragebögen und eine Zusammenfassung der Antworten an die Bischofskonferenz weiter. Bis zum 15. April sollen diese im Vatikan zur Vorbereitung dziedzictwem duchowym, służy kulturowym wyłącznie i historycznym. in Rom stattfindet, eingehen. sind lediglich diecezja opolska/kan zum Lesen Katedra opolska to wizytówka miasta i regionu. Vervielfältigung Foto: Klaudia ist Kandzia und China. Od samego początku muzeum gromadziło i dzieła sakralne Górnego Śląska. w tymże kościele ochrzczeni. Od wielu lat parafia Podwyższenia Krzyża Świętego podejmuje liczne prace konserwatorskie w trosce o tę zabytkową buwlę. Wnętrze katedry oraz jej mury zewnętrzne są w bardzo złej kondycji technicznej. 1 stycznia została powołana Kapituła Odnowy Katedry służy Opolskiej, wyłącznie której celem jest wsparcie działań pro- mujących ideę odnowy zabytkowego kościoła. Kościół katedralny jest matką wszystkich kościołów w diecezji. Stąd też prośba o zrozumienie i wsparcie działań parafii katedralnej oraz powołanej kapituły, wiedząc, że kościół ten jest wspólnym Fotos: Joachim Makowski modlili się w intencji zaangażowanych w kulturę i sztukę. Foto: Johannes Rasim der Weltbischofssynode, die im Oktober q Foto: Przykuta/Wikipedia

8 Diese Materialien sind lediglich zum Lesen Vervielfältigung ist 8 LARES: Wochenblatt.pl Diese Materialien sind lediglich Aus zum den Lesen Regionen Z regionów Vervielfältigung ist Ermland-Masuren: Neuer Fernwanderradweg führt durch historische Städte 27. März 2. April 2015 Auf zwei Rädern durch den grünen Osten Fast Kilometer lang soll der Fernwanderradweg Green Velo werden. Ein großer Teil führt durch die Woiwodschaft Ermland-Masuren. Schon im kommenden Jahr soll er für Touristen befahrbar sein. Doch noch wird gebaut. Das Green im Namen steht für die Naturlandschaften, durch die die Radtouristen gelotst werden. Und davon gibt es in der Woiwodschaft Ermland- Masuren reichlich. Aber auch historisch hat die Trasse im Norden einiges zu bieten. Vom Frischen Haff geht die Reise unter anderem durch die sehenswerten Städte Elbing (Elbląg), Frauenburg (Frombork), Braunsberg (Braniewo), służy wyłącznie Heilsberg (Lidzbark Warmiński), Angerburg (Węgorzewo), Goldap (Gołdap). Dann führt die Strecke weiter durch die Woiwodschaften Podlachien, Lubliner Land, Karpatenvorland und Heiligenkreuz bis in die Stadt Sielpia. Bereits im Sommer 2015 sollen die Bauarbeiten für den Green Velo abgeschlossen sein. Allerdings räumt die Projektleitung ein, dass es im masurischen Abschnitt noch zu Verzögerungen kommen kann. Von den Kilometern des Green Velo werden knapp 400 Kilometer neu gebaut. Diese führen zum Teil parallel zu Straßen, in einigen Abschnitten auch über stillgelegte Bahndämme oder Uferbefestigungen. Weitere rund 100 Kilometer führen über erneuerte Rad- oder Fußwege. Neben der Ausschilderung der Trasse werden über 130 Kreuzungen und über 80 Brücken fahrradtauglich umgebaut. Mehr Informationen über den Fernwander- radweg Green Velo mit einer interaktiven Karte zu den aktuellen Baustellen findet man im Internet unter Vorgesehen sind in regelmäßigen Abständen sanitäre Anlagen, Gastronomie und Fahrradserviceeinrichtungen. Zudem sollen mindestens alle 50 Kilometer Übernachtungsmöglichkeiten stehen. Hierbei diente den Planern das vom deutschen Radclub ADFC in den 1990er-Jahren eingeführte System Bett & Bike zum Vorbild. Rund 300 bestehende Objekte sollen nach bestimmten Richtlinien bewertet und zertifiziert werden. ist der aus den bunten Segmenten einer und alle 150 Kilometer służy ein integrierter wyłącznie Mehrere Teilstrecken des neuen Fernradweges Green Velo sind bereits w fertig jakikolwiek und werden genutzt. Foto: Polnisches Fremdenverkehrsamt Rastplatz mit Umsteigemöglichkeiten zu anderen sind Verkehrsmitteln lediglich zur Verfügung zum Lesen stilisierten Fahrradkette zusammenge- mit Vervielfältigung Tourenplaner, interaktiver Landkarte ist setzte Buchstabe W über dem Schriftzug Green Velo. Er steht für Östliche Radroute (Wschodni Szlak Rowerowy). Die Verantwortlichen setzen vor allem auf zahlreiche ausländische Touristen. Bis Juni dieses Jahres sollen sowohl die Der gesamte Investitionswert służy wyłącznie des Homepage des Projektes als auch eine Boulogne-sur-Mer bis nach Sankt Petersburg. In Ermland-Masuren werden Green Velo beträgt umgerechnet rund mobile Anwendung für Smartphones und 65 Millionen Euro. Symbol der Strecke Tablets in deutscher und englischer Spra- einige Teilstücke mit dem Green Velo che erscheinen. Die Anwendung wird sowie Reiseführer ausgestattet sein. Radwandern steckt in Polen noch in den Kinderschuhen. Eine der bekanntesten Strecken ist der Europaradweg R1, auch Europa-Radweg R1. Dieser führt über Kilometer vom französischen identisch sein. Ostsee-Urlauber finden beispielsweise sehr gut ausgebaute Radwege entlang der Küste zu beiden Seiten des Kurorts Kolberg (Kołobrzeg). Eine schöne Strecke führt über einen alten Bahndamm von Falkenburg (Złocieniec) nach Bad Poltzin (Połczyn-Zdrój) durch das Gebiet der Pommerschen Seenplatte. Besucher von Danzig (Gdańsk) können entspannt entlang der Ostseeküste in Richtung Zoppot (Sopot) radeln. Polnisches Fremdenverkehrsamt/jp Działwo: Interaktywnie o zakonie niemieckim Notatki QQ Przynieśli służy wyłącznie cywilizację Vortrag über Erich Koch: Erich Koch und das Bersteinzimmer lautet der Titel eines Vortrags am Samstag, 28. März, in Bartenstein (Bartoszyce). Ralf Meindl, Kulturmanager des Instituts für Auslandsbeziehungen beim Verband der deutschen Gesellschaften in Ermland und Masuren hat über Erich Koch promoviert. Koch war Gauleiter der NSDAP in Ostpreu- ßen und galt als einer der unberechenbarsten und brutalsten Nazifunktionäre. Um seine Person rankte sich zu Lebzeiten der Mythos des Bersteinzimmers. Stets behauptete er Informationen über das Bernsteinzimmer zu besitzen. Dies rettete ihn letztendlich vor der Todesstrafe, die ihm in Polen drohte. Der Vortrag Q beginnt um 14 Uhr in den Räumen der Gesellschaft der Deutschen Minderheit Bartenstein, Hubalczyków 2. Q Frühjahrskonferenz: Die Landsmannschaft Westpreußen veranstaltet am Samstag, 28. März, ihre alljährliche Przejście z dwu- trójwymiarowości Wirtualne okulary w akcji Foto: Uwe Hahnkamp Frühjahrskonferenz der Deutschen Minderheit in Westpreußen. Die Konferenz findet in Danzig statt. Im Rahmen der Poszukując śladów służy zakonu wyłącznie niemieckiego w Polsce, trzeba poje- czemu zanikają uprzedzenia wobec zakonu stwierdził podczas uroczystości w Negatywny jakikolwiek wizerunek sind lediglich zum Lesen otwarcia muzeum, które odbyło się 13 Krzyżaków znany Vervielfältigung ist chać na południe dawnych Prus Wschodnich, czyli dzisiejszego województwa warmińsko-mazurskiego. Jednakże jadąc w kierunku szlaku gotyckich warowni czy pola bitwy pod Grunwaldem, służy wyłącznie warto bez wielkich ceregieli mówi się, że»tak a tak sprawy się miały i rozwijały«powiedział Bruno Platter, podsumowując zatrzymać się w Działwie, gdzie Veranstaltung wird es eine Gedenkfeier zum Jahrestag des Untergangs des Flüchtlingsschiffes Goya um 15:30 Uhr in Gdingen geben. Die Goya wurde am 16. April 1945 von einem sowjetischen U-Boot versenkt, rund Menschen starben. Mehr Information gibt es bei der Landsmannschaft unter Q Frühstücksmatinee: Bei der tra- istnieje Interaktywne Muzeum Państwa Krzyżackiego. Założone w połowie XIV wieku przez zakon niemiecki Działwo z racji przygranicznego położenia znawało ditionellen Frühstücksmatinee des dreistädtischen konsularischen Corps Mitte März in Gdingen war der wiedergewählte Stadtpräsidenten, Wojciech Szczurek, zu Gast. Thema des Gesprächs waren zukünftige Investitionen, aber auch Städtepartnerschaften. Eine der intensivsten ist die raz po raz zniszczeń aż po wiek XX. tradycyjnie wystawianych znalezisk, informacje można pobrać w trzech językach w polskim, jakikolwiek angielskim i niemiec- Q Mimo to w warowni oraz służy w strukturze wyłącznie lecz także elementów codzienności. Działwa można wciąż jeszcze zna- Zwiedzający poznają tu w interakkim. Osobne pomieszczenie zajmuje leźć ślady pierwotnej lokacji miasta, co dla polskich historyków stało się okazją urządzenia tu Interaktywnego Muzeum Państwa Krzyżackiego. To, że jest to inicjatywa polska, obecny wielki mistrz zakonu niemieckiego dr Bruno Platter postrzega jako pozytywny sygnał: sierpnia 2013 roku. Negatywny wizerunek Krzyżaków, jaki znamy z książki Henryka Sienkiewicza oraz jej filmowej adaptacji, zderza się tu z ich realnym obrazem. Nie oznacza to pomijania ciemnych plam w dziejach zakonu, ale swoje wrażenia. Już przy wejściu zwiedzających witają popiersia dwóch rycerzy zakonnych, zaś w części wystawowej natrafiamy na niezwykłą prezentację nie tylko historycznej ewolucji zakonu oraz tywnej formie ubiory i zbroje, odżywiania się, broń stosowaną przy oblężeniach, twierdze, warownie oraz toczone bitwy. Wideopłyty umieszczane przed kamerą pozwalają zobaczyć daną warownię trójwymiarowo na ekranie ze wszystkich stron, zaś krótkie filmy z książki Henryka Sienkiewicza zderza się tu z ich realnym obrazem. adres mailowy przepisów na smakołyki, ilustracji karpiówek czy niedźwiedzich łap. Na wpuszczonej w posadzkę mapie terytorium zakonu umieszczono tzw. kody QR, które zawierają odnośniki różnych stron internetowych. Wszelkie ekran o wielkości stołu tenisowego, na którym rozgrywają się wszystkie fazy bitwy pod Grunwaldem, obserwowane z lotu ptaka. W znajdującej się obok sali wideo można obejrzeć film traktujący o historii Działwa w kontekście dziejów zakonu niemieckiego. w średniowiecznych ubiorach za pomocą specjalnego programu oraz przesłać je pocztą elektroniczną czy też kładnie obejrzeć pierwotną warownię działwską przez wirtualne okulary. Pomimo niewielkiej powierzchni muzeum oferuje więc szeroki wachlarz informacji, a opinie o nim są jednomyślnie pozytywne, jak choćby ta wyrażona przez wielkiego mistrza dr. Bruno Plattera, który stwierdza: Jest to wspaniałe muzeum. Polscy naukowcy stworzyli w nim możliwość bardzo łatwego zapoznania się z zakonem niemieckim. Szkoda tylko, że w jego polskiej nazwie znów pojawia się termin Państwo Krzyżackie. Warto nadmienić, że wstęp muzeum jest wolny. Uwe Hahnkamp Ludzie w Polsce zaczynają służy ceniać wyłącznie ukazują działania urządzeń Drugie piętro to raczej coś dla młodszych zwiedzających, którzy mogą dać Wstęp wolny. cywilizacyjne konania zakonu, które po części sind są lediglich nadal wiczne, zum dzięki Lesen wość przesyłania z monitora na własny się zamknąć Vervielfältigung w celi, zrobić sobie ist zdjęcia strengstens rzucania pociskami. Istnieje też możli- untersagt. zwischen Gdingen und Kiel, die in diesem Jahr ihr 30. Jubiläum feiert. Foto: Archiv Interaktywne Muzeum Państwa Krzyżackiego w Działwie Działwo, Ratusz plac Mickiewicza 43 Godziny otwarcia: wt. pt , sob ; w niedziele i święta oraz poniedziałki nieczynne. Quelle Greenvelo: Polnisches Fremdenverkehrsamt

9 Diese Materialien sind lediglich zum Lesen Vervielfältigung ist sind lediglich zum Lesen Schlesien śląsk Vervielfältigung ist Oppeln: Schulbundfinale des Wettbewerbs Jugend debattiert im II. Lyzeum Nr. 13/1199 Wochenblatt.pl 9 Pro oder Contra Debattieren ist gar nicht so einfach. Das wissen die Teilnehmer des internationalen Wettbewerbs Jugend debattiert. Beim Schulverbundfinale im II. Lyzeum in Oppeln präsentierten sich acht Schülerinnen und Schüler der Jury. Das Los entscheidet, dafür oder dagegen. Auf dem Zettel von Daniel Ullmann steht Pro 1. Ab jetzt hat der 17-Jährige eine halbe Stunde Zeit Argumente für die Aufnahme von das Ruder rumreissen kann. behinderten Schülern an polnischen Schulen zu notieren und sich eine überzeugende, einminütige Eröffnungsrede zu überlegen. Daniel ist einer von insgesamt acht Schülern, die sich für das Schulverbundfinale am II. Lyzeum qualifiziert haben. Es gibt zwei Debattierrunden mit jeweils vier Schülern. Zwei vertreten die Pro-Seite, zwei die Contra-Seite. Beim Schulfinale sei er noch sehr aufge- Die Debatte läuft: Daniel Ullman und Viktoria Kosmider vertreten in der Diskussion die Pro-Seite, Martyna Dziadkiewicz und Patryk Wieczorek die Contra-Seite. Foto: Juliane Preiß Aber welche Seite sie regt gewesen, jetzt in der zweiten Runde sei es schon besser. Das ist auch der Schule. Vervielfältigung Das Debattieren brauchen ist die strengstens Wettbewerb seit einigen Jahren an ihrer sind lediglich zum Lesen untersagt. Eine Debatte dauert insgesamt 24 Minuten. Das Thema ist den Teilnehmern schon seit etwa zwei Wochen bekannt, damit sie sich vorbereiten können. Aber welche Seite sie vertreten, erfahren sie erst unmittelbar vor dem Wettbewerb. Daniel Ullmann ist froh, dass er die Pro1-Position gezogen hat: Ich darf die Eröffnungsrede beginnen und kann Schüler später in der Deutschprüfung. Außerdem lernen sie zuzuhören und wie man Quellen richtig überprüft. Der deutschsprachige Wettbewerb Jugend debattiert international findet seit 2006 in acht Ländern Mittel- und Osteuro- służy wyłącznie Die Schüler nehmen viel aus diesen pas statt und wird unter anderem vom Wettbewerben mit, ist Grit Gamlin Goethe-Institut und der Zentralstelle Es ist sein erster Debattierwettbewerb. überzeugt. Die Deutschlehrerin am für das Auslandsschulwesen organisiert. jeden Fall eine Menge. das sagen, was ich vorbereitet habe. Ich muss keine Rücksicht darauf nehmen, was die anderen vor mir gesagt haben. Oppeln: Miejsce X eröffnet im Juni Holz gesucht vertreten, erfahren die Schüler erst unmittelbar vor dem Wettbewerb. Grund warum er teilnimmt: Ich will vor allen Dingen lernen, mit dem Stress besser umzugehen. Und das Debattieren lernen. Für die Zukunft ist das ist wichtig, weil viel auf dem Weg der Debatte erfolgt, auch in der Politik. II. Lyzeum in Oppeln organisiert den Doch bevor es Richtung Finale geht, muss erst einmal die vierköpfige Jury in Oppeln überzeugt werden. Die Juroren beobachten die Debatte ganz genau und bewerten sie nach vier Kriterien: Sachkenntnis über das jeweilige Debattenthema, Ausdrucksvermögen, Überzeugungskraft und Gesprächsführung. Ein Juror ist Stephan Wesche, Lehrer an der Willy-Brandt-Schule in Warschau. Er erklärt: Von den vier Kriterien gibt es eines, was entscheidend ist: Die Gesprächsfähigkeit. Die klassische rhetorische Disziplin, wie hält man eine Debatte am Laufen, bringt man neue Argumente ein, erkennt man, wenn sich die Debatte im Kreise dreht, das man Daniel Ullmann hat es zwar nicht geschafft, das Ruder rumzureissen, denn allgemein lief die Debatte etwas schleppend. Doch die Jury bewertet positiv, dass Daniel im Laufe der Debatte immer wieder neue Argumente einbrachte und nicht wie manche seiner Mitdebattanten sich auf einen Punkt festbiss. Am Ende hat es ch nicht ganz gereicht. Zum polnischen Landesfinale nach Warschau dürfen Julia Ledwoch vom II. Lyzeum in Oppeln und Dominik Glinka aus Krapkowitz fahren. Daniel ist Ersatzmann. Das heißt, falls einer der Finalisten krank wird, springt er ein. Enttäuscht ist er nicht: Ich habe schon irgendwie mit dieser Entscheidung gerechnet, das ist schon ok. Aber gelernt habe ich auf Jeden Samstag und auch unter der Woche dringt aus dem vierten Stock in einem Hinterhofgebäude an der ul. Sienkiewicza 20 Baulärm, aus den Fenstern weht Staub. In einem 130 Quadratmeter großen Speicherraum entsteht das Miejsce X. Ein Ort für Kultur, Kunst und einfach des Zusammenseins. Rund ein Dutzend Freiwillige schuften rt in ihrer Freizeit. Viele der jungen Oppelner sind Mitglied im Kulturverein Opak. Dieser gibt beispielsweise den monatlichen, kostenfreien Veranstaltungskalender Kultura w Formacie A2 heraus und organisiert das Straßenfest Ulica Kultury. Ihr neuestes Baby ist Miejsce X. Eröffnet werden soll im Juni dieses Jahres, die Liste mit Ideen für Workshops und Projekten ist schon jetzt lang. Unter anderem ist ein Deutschstammtisch geplant. Kasia Krzyżok spricht selbst fließend Deutsch Oppeln, die sehr erfolgreich służy wyłącznie ist. Wir wsparcie chciałbym serdecznie podziękować. Każdą sprawę mniejszości, jeżeli denken uns, dass die Nachfrage für eine deutsche sind Variante lediglich groß ist. zum Lesen się ktoś mnie zwróci, będę się starał Vervielfältigung ist Bevor die Eröffnungsparty im Juni steigt, liegen noch einige Arbeitsstunden vor den jungen Leuten. Für ihr Projekt sind die Aktiven von Miejsce X immer auf der Suche nach Spenden, auch Materialspenden in Form von Holz, Bau- stoffen, Werkzeugen. służy Wie und wyłącznie mit was ludziom przy tworzeniu nowych firm. w Podział jakikolwiek man helfen kann, erfährt man auf der Sam mam firmę, która zatrudnia ponad Internetseite sind lediglich zum Lesen jp 40 osób. Dla rozwoju naszego regionu na województwo Vervielfältigung ist erklärt: Es gibt schon einen Englisch- Stammtisch, die Language Zone, in Jubileusz: 30 lat Komisji Historycznej Wspólnie dla historii tej pory. Tam na przykład bezprawnie wycina zrzeszonych w tym związku. służy wyłącznie się drzewa. Albo sprawa złem w się na jakikolwiek swoim miejscu. Już wcześniej Northeim. Na początku marca Hans- przyszłości wąskotorówki na odcinku chciałem wystartować w Bytomiu z Ru- -Erich Tannhäuser, burmistrz Northeim, w czasie uroczystości upamiętniającej wydarzenie podziękował za długoletnią i owocną działalność naukową oraz wkład w pojednanie polsko-niemieckie. Przypomniał historię prudnickiej izby pamięci, którą założyli byli prudniczanie. trasy biegowe dla narciarzy w zimie. niemieckie korzenie, część przodków Izba znalazła nową siedzibę służy w Muzeum wyłącznie W poprzedniej kadencji został Pan walczyła o Polskę w powstaniach śląskich Miasta Northeim. wybrany z listy PiS, tym razem z listy Jerzy Gorzelik zapowiada utworzenie willi fabrykanta, dyplomaty służy i filantropa wyłącznie start bez przynależności partii politycznej. Przyłączyłem się klubu RAŚ, tego, by pieniądze pozostały w regionie. partie w najbardziej jakikolwiek przyczyniają się Hermanna Fränkla. sind lediglich zum kan Lesen bo czuję się Górnoślązakiem, tu znala- Nie Vervielfältigung wykluczam tego, że włączę się ist w strengstens jej (Częstochowa). untersagt. Dr Ulrich Schmilewski analizował historię rodu Oppersrffów i jego wpływu na dzieje powiatu prudnickiego. Miasto partnerskie i patronackie Prudnika, Northeim (Han) w Dolnej Saksonii, uczciło jubileusz 30-lecia działalności Komisji Historycznej Powiatu Prudnickiego. 12 i 13 kwietnia 1985 r. Horst Zobel wraz z innymi osobami zainteresowanymi historią powiatu prudnickiego założyli Komisję Historyczną w Źródło: Andreas M. Smarzly Noch wird gewerkelt, im Juni soll Miejsce X eröffnet werden. Foto: Juliane Preiß W spotkaniu uczestniczyli m.in.: Franciszek Fejdych, burmistrz Prudnika, Krzysztof Barwieniec, wicestarosta powiatu prudnickiego, i Urszula Rzepiela z Towarzystwa Historycznego Ziemi Prudnickiej, która przedstawiła architekturę ostatnio odrestaurowanej Z listu Martina Lippy, przewodniczącego TSKN Województwa Śląskiego, czytelnicy Wochenblattu (1197, str. 9) wiedzieli się, że jest Pan członkiem TSKN woj. śląskiego. Czy czuje się Pan służy wyłącznie reprezentantem mniejszości niemieckiej we władzach województwa? sind lediglich zum Lesen Nie tak końca się czuję repre- Vervielfältigung ist zentantem mniejszości niemieckiej, chociaż jej sprawy są dla mnie bardzo ważne. Członkom TSKN zawdzięczam w ostatnich wyborach, że otrzymałem duże wsparcie z terenów Bytomia, w Miechowicach i Stolarzowicach. Za to w sejmiku odpowiednio reprezentować. Jakimi problemami zajmuje się Pan w sejmiku i w jakich kwestiach śląscy Niemcy mogą liczyć na Pana wsparcie? Przy rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw, pomagam młodym najważniejsza jest średnia i mała przedsiębiorczość. Tradycyjny przemysł, jak kopalnie i huty, przeżył się. Jestem zaangażowany również w problemy takie jak Wojewódzki Park Wypoczynku, który wymaga innego stylu zarządzania niż Bytom Tarnowskie Góry Miasteczko Śląskie. Atrakcję tę wykorzystuje się tylko latem, ja chciałbym, aby czynna była przez cały rok, aby powstały tam datkowe atrakcje turystyczne, jak np. ścieżki turystyczne dla rowerzystów czy RAŚ. Biorąc pod uwagę programy obu ugrupowań jest to syć nietypowa zmiana. Czym została ona spowowana? W poprzedniej kadencji chciałem wystartować sejmiku jako kandydat bezpartyjny i tylko PiS zagwarantował mi chu Autonomii, ale wtedy ówczesne koło nie było mną zainteresowane. W moich żyłach płynie krew polska, niemiecka i czeska. Czuję się Górnoślązakiem. Rodzina Sławików wywodzi się ze Śląska Cieszyńskiego, ze strony matki mam Śląskiej Partii Regionalnej. Czy zamierza Pan włączyć się w jej działania i jakie miejsce widziałby Pan w niej dla przedstawicieli mniejszości niemieckiej? Ogólnie rzecz biorąc, jestem fanem partii regionalnej, jestem za tym, aby takowa powstała. Moim zdaniem takie Juliane Preiß Opole bliższe niż Kongresówka Z Andrzejem Sławikiem, posłem Sejmiku Śląskiego, o tym, czy bycie Górnoślązakiem przeszkadza w tym, aby czuć się też Niemcem czy Polakiem, rozmawia Johannes Rasim Andrzej Sławik (po prawej) wśród aktywistów Ruchu Autonomii Śląska Foto: aslawik.pl działania, jednak teraz jestem bardzo mocno zaangażowany w prace sejmiku. Oprócz tego jestem też szefem rady śląskie i opolskie nadzorczej Przedsiębiorstwa Energetyki jest podziałem Cieplnej w Bytomiu, no i działaczem jako prezes Związku Pracodawców bardzo sztucznym. Aglomeracji Górnośląskiej. W ostatnich latach udało mi się uzyskać wiele środków unijnych dla przedsiębiorców Czy będzie Pan próbował przekonać idei partii regionalnej działaczy mniejszości niemieckiej obu województw górnośląskich, którzy tej pory raczej krytycznie nastawieni byli działań Ruchu Autonomii Śląska? Niepokoi mnie to, że województwo śląskie dąży ku Małopolsce. Wiamo, że kiedyś Opole było stolicą Górnego Śląska. Z Opolszczyzną jestem powiązany w ten, że mieszkają tam członkowie mojej rodziny. Chciałbym nawiązać kontakty z radnymi w sejmiku w Opolu. Życzyłbym sobie, żeby szło współpracy tych dwóch województw. Moim zdaniem podział na województwo śląskie i opolskie jest podziałem bardzo sztucznym. Dla mnie Opolszczyzna jest zawsze bliższa niż np. Czerwone Zagłębie (Sosnowiec) czy Kongresówka q

10 Diese Materialien sind lediglich zum Lesen Vervielfältigung ist 10 LARES: Wochenblatt.pl Diese Materialien sind lediglich zum Lesen Schlesien śląsk Vervielfältigung ist Pazurkiem Wielowieś: Nowa publikacja o historii wioski Kotysia Outsider W wyścigu o fotel w Pałacu Prezydenckim liczą się dwaj kandydaci, a jedyną niewiamą wydaje się to, czy wybory uda się rozstrzygnąć w pierwszej turze czy 27. März 2. April 2015 z Gliwic, przedstawia w swojej książce O pokoleniach sind lediglich dla pokoleń zum wiele Lesen Vervielfältigung ist strengstens untersagt. nastąpi grywka. Jeśli wierzyć badaniom opinii publicznej, to na związanego z obozem PO Bronisława Komorowskiego chciałoby zagłosować niespełna 50 procent wyborców, na Andrzeja Dudę z PiS o około 25 procent mniej, a reszta kandydatów ociera się o polityczny łacińską nazwą Magna służy Villa: Item wyłącznie in Magna Villa sunt XL mansi parvi decimam sind capis lediglich de 3-bus triticis zum siliginis Lesen Vervielfältigung ist strengstens untersagt. niebyt. W tym gronie zdecywanie wyróżnia się opolski muzyk rockowy Paweł Kukiz. W czasie spadku poparcia dla reprezentantów pomniejszych partii wyraźnie zdają się rosnąć akcje byłego lidera zespołu Piersi, który gromadzi wokół siebie coraz więcej osób niezawolonych z obecnego sposobu uprawiania polityki nad Odrą i Wisłą. Paweł Kukiz chciałby, aby wybierać posłów w okręgach jednomandatowych i wyraziście wypowiada się w sprawach społecznych. Jednak czy romantyzm rockowego muzyka to wystarczający argument, aby mu powierzyć urząd prezydenta? Nie mam wątpliwości co tego, że Kukiz wypowiada się z potrzeby serca. Pamiętam też jego piosenkę, w której śpiewał: A ja stąd nie wyjadę i ty, Johann, nie jedź też, tu jest moja Wielowsi był Żydem. Ośrodku Kultury w Wielowsi. Foto: Johannes Rasim W Wielowsi jest służy synagoga wyłącznie z końca XVIII wieku, która jako jedyna na Najsłynniejszymi ziemia, a twój Heimat, ona nasza wspólna jest. Józef Kotyś Chór szantowy Frische Brise istnieje od 1988 roku i będzie koncertował w Polsce po raz pierwszy. Wstęp wolny. Q Ratibor: Ab dem 27. März kann Q zachował się dzisiaj, a w latach 60. i 1902 roku. Autor prezentuje też wiele przez ówczesną prasę rewelacją. Smykałą. Tost: Samstagskurse haben begonnen man im Ratiborer Museum die Ausstellung Ende/Anfang. Ratibor in Nachkriegsfotographien sehen. Ausgestellt sind auch Bilder aus dem deutschen Ratibor der 40er-Jahre. QQSuchy Bór: Nowo utworzona grupa BJDM Suchy Bór zaprasza odwiedzenia kiermaszu wielkanocnego, który odbędzie się 29 marca przy kościele parafialnym Podwyższenia Krzyża Świętego w Suchym Borze. Początek od godziny QQBreslau: Im Neuen Musikforum in Breslau findet am 28. März um 18:00 Uhr ein Konzert unter dem Titel Mozarts Konzerte Violine statt. Es spielt das neuen Gruppe. Der służy Kurs findet wyłącznie auf dem Bauernhof bei Familie Mendla in Pawlowitz sind statt. lediglich Dieser Hof zum ist seit Lesen Jahren von DFK-Gartenfesten bestens Vervielfältigung ist bekannt. Die Auftritte der Kinder der Samstagskurse gehören mittlerweile zum festen Bestandteil der Veranstaltungen des DFK Tost. Ob Burgfest, Adventsmarkt, Gartenfest bei Familie Mendla, służy wyłącznie über die Vorteile der oder auch Maisingen und Nikolausfeier die Auftritte der Kindergruppen erfreuen sind die Gäste lediglich und die stolzen zum Eltern Lesen Berufsleben berichten. Vervielfältigung ist Zweisprachigkeit für ihr Q Kammerorchester des Musikforums unter der Leitung des Dirigenten Ernst Kovacic. Tickets gibt es für 30 Złoty. Q Breslau: Am 28. März findet ab 10:00 Uhr am Sitz der Deutschen Sozial- Kulturellen Gesellschaft in Breslau das traditionelle Osterbasteln statt. Unter Aufsicht der Künstlerin Teresa Budzowska kann man Ostereier und Osterpalmen anfertigen. Q Opole: Towarzystwo Społeczno- -Kulturalne Niemców na Śląsku Opolskim czeka 2 kwietnia na oferty utworzenia oraz administrowania stroną internetową TSKN. Oferty należy przesłać pocztą elek- Alternativen umschauen: służy Die Wahl wyłącznie fiel die Kinder frei und sicher bewegen können. Das Hauptthema dieser Gruppe ist und nach mit deutschen Wörtern oder lernen kann. Wortschatzkiste bastelt, um sie nach Łukasz Biły auf den Bauernhof der Familie Mendla in Pawlowitz, sind lediglich der die entsprechenden zum Lesen diesmal die Sprache: Es wird gemeinsam gelernten Vervielfältigung Sätzen sicher zu fühlen. ist Die troniczną na adres: j.hassa@tskn.vdg.pl. Wielociekawostkowieś Wielowieś (Langenrf) koło Gliwic, z pozoru senna i nudna wioska, kryje w sobie niezwykłą historię. Andrzej Zielonka, historyk amator i pasjonat ciekawostek i starych kumentów. Wielowieś była wspominana już w 1305 roku w księdze Fundacji Diecezji Wrocławskiej (Liber fundacionic episcopatus Vratislawiensis) pod et avenae. Już 30 lat później pojawia się wzmianka, że w tej miejscowości znajduje się kościół parafialny, a w 1638 założona została księga metrykalna. To właśnie na podstawie tej metryki poznajemy nazwiska właścicieli piwowarów Johanna Slodka (1638 9) służy oraz wyłącznie Lukasa Szlodka z małżonką Margot (1640). Pałac wielowiejski w drugiej połowie 19. wieku (obraz Alexandra Dunckera) Kalendarz wydany przez Franza Bialka, który przed Mieszkańcy sind lediglich Wielowsi byli zum w więk- Lesen wojną prowadził w Wielowsi sklep Vervielfältigung ist szości chłopami pańszczyźnianymi. Do ciekawostek, które podaje autor, należą najstarsze zachowane kumenty rodziny Ciongwa (nazwisko początkowo pisane jako Tziongwa, Cziongwa) pierwsze kumenty, akta ziemskie, pochodzą z roku 1738! służy wyłącznie Już od 1664 roku przyprowadzają się Wielowsi pierwsi Żydzi, pochodzą- cy z terenów Polski. Około roku 1720 mieszkało tu 668 katolików i 50 osób wyznania mojżeszowego. Od 1780 roku wzrasta liczba wyznawców judaizmu według podań rabiego Bernharda Brillinga każdy czwarty mieszkaniec Śląsku przetrwała noc kryształową bez uszczerbku, ponieważ budynek znajwał się w prywatnych rękach. W czasach komunistycznych używany był jako magazyn wyjaśnia Andrzej Zielonka. Do dziś ocalał cmentarz żywski na Wielowieś łączą silne więzi z rodziną Durant de Senegas. Korzenie tej rodziny wywodzą się z Francji i Niemiec, a główna ich gałąź mieszkała w Baranowicach (Baranowitz). Ich zamek wielowiejski Von A bis Z auf dem Bauernhof bei den Mendlas Am 21. März begann der nächste Samstagskurs in Tost - diesmal mit einer gleichermaßen. Die Vorsitzende des DFK Tost, Dorota Matheja, zeigt sich zufrieden mit der positiven Entwicklung der Samstagskurse: Ab Herbst 2010 finden in Tost Samstagskurse statt und erfreuen sich einer zunehmenden Die 16 Kinder, die für den Samstagkurs auf dem Bauernhof der Familie służy wyłącznie Das Erstellen des Alphabets machte den Kindern des Samstagskurses Beliebtheit bei den Eltern und den in Pawlowitz viel Spaß. Kindern. Aufgrund der vielen Neuanmeldungen sind mussten lediglich wir die Samstags- zum Lesen tenteils aus Pawlowitz und der näheren und Vervielfältigung am Ende des Semesters werden ist die Mendla angemeldet sind, kommen größ- mit den Eltern ein Projekt erarbeitet, Q kurse auf drei Gruppen erweitern. Da in unserem DFK-Büro die Kurse nicht gleichzeitig stattfinden können und der Vormittag mit den beiden Gruppen unter der Leitung von Weronika Anioł ausgebucht ist, mussten wir uns nach Publikacje Andrzeja Zielonki można nabyć w Gminnym mieszkańcami Wielowsi byli dziadkowie Edyty Stein, patronki Europy. W książce Andrzeja Zielonki nie mogło zabraknąć zdjęcia weselnego baronessy Evy von Durant de Senegas z hrabią Leonem von Ballestremem z Pławniowic (Plawniowitz) z 10 kwietnia Es ist geplant, Menschen zu den Kursen einzuladen, die Kapazitäten besitzt und günstig gelegen ist. Umgebung, wie aus Boguschütz, Sarnau und Pisarzowitz. Die Leiterin des dritten Samstagkurses, Ewelina Klaka, zeigt sich zufrieden über die Wahl des Bauernhofs: Bei gutem Wetter haben wir die Möglichkeit nach draußen zu gehen, wo sich Wielowiejska drużyna piłkarska LZS Tęcza w 1948 roku TERMINE północnym obrębie wioski. Najsłynniejszymi członkami gminy służy żywskiej wyłącznie 70. ubiegłego wieku znajwała się tam roku, w oraz jakikolwiek zdjęć przedwojennych, np. wikówek, najstarsza pochodzi 1907 QQOpole: 28 marca LARES: o godzinie Niniejszy odbędzie się w Filharmonii Opolskiej koncert niemieckiego LARES: Diese chóru Frische Materialien Brise. Europy. sind lediglich zum Lesen szczycić tym, że się urodzili w zamku. pracowników Vervielfältigung piekarni Ernsta Nietsche- ist strengstens byli dziadkowie Edyty Stein, patronki porodówka wielu wielowsian może się ks. Alexandra Kuroczyka, właścicieli i untersagt. go czy też pierwszych fotografii drużyny piłkarskiej Tęcza z 1948 roku. W latach 70. Wielowieś zasłynęła na całą Polskę Luwą. Otóż receptura na twaróg Bogusława Bańbuły okrzyknięta została Ergebnisse vorgestellt und besprochen. So wird zum Beispiel ein Plakat oder ein Bilderwörterbuch entstehen. In unserer Gruppe haben sich die Teilnehmer darauf geeinigt, dass jedes Kind - natürlich mit Hilfe seiner Eltern - für sich eine Foto: ze zbiorów rodziny Ciongwa O pokoleniach dla pokoleń jest kolejną po Dziejach Wiśnicza książką Andrzeja Zielonki, ale nie ostatnią, jak zapewnia autor. Następne dwie są w przygotowaniu, a tyczyć będą historii sąsiedniej wioski Sieroty (Schieroth), którą Zielonka pisze razem z Dorotą Adamek, oraz historia Olszowy (Olschowa), którą przygotowuje z Piotrem Johannes Rasim Foto: Familie Mendla Kinder sollen sich Gedanken darüber machen, wie wichtig das Erlernen einer zweiten Sprache für ihre Zukunft sein kann. Deshalb wird auch geplant, zu unserem Kurs Menschen einzuladen, die über die Vorteile der Zweisprachigkeit für ihr Berufsleben berichten, und dabei auch Hinweise den Kindern geben, wie man Deutsch mit Spaß und ohne Stress Johannes Rasim

11 Diese Materialien sind lediglich zum Lesen Vervielfältigung ist sind lediglich zum Lesen Schlesien śląsk Vervielfältigung ist Oppeln: VdG hat Rückhalt vom Europarat Der Maulwurf Gwarek buddelt sich quer durchs Land Aktuelle LARES: Diskriminierung Niniejszy służy wyłącznie und berichtet von seinen Abenteuern Oppelner Neue Räume für Kinder Q Nr. 13/1199 Wochenblatt.pl 11 Anregung, die, -en impuls, pomysł służy wyłącznie auf die Beine stellen sind lediglich zum Lesen Vervielfältigung coś zrealizowaćist Das Gleiwitzer Museum Villa Caro bietet Kindern neue Räume zum Nachwuchskünstler, Spielen und Lernen. Am 17. der, die młody artysta, narybek März wurden die Bildungsräume eingeweiht, und nun können Kinder hier zum Beispiel Osterschmuck basteln oder schauen, was andere Kinder künstlerisch auf die Beine służy wyłącznie stellten. Denn die Wände der neuen Räume schmücken Arbeiten Tomasz Kandziora stolz. kleiner Künstler aus aller Welt. sind lediglich Foto: Europarat zum Straßburg Lesen Einer der Arbeitsräume ist für Spielschul- Vervielfältigung und Grundschulkinder ist strengstens Q untersagt. Schon wiederholt wurde bei Sitzungen des Europarats die unzureichende Akzeptanz von Minderheiten in Polen thematisiert. Schon seit Jahren setzen sich die Vorstandsmitglieder des Verbandes deutscher Gesellschaften in Polen (VdG) zur Verbesserung der Akzeptanz nationaler Minderheiten in Polen ein. Jetzt hat der Europarat dieses Postulat erneut bekräftigt. Eine Resolution des Ministerkomitees des Europarates zum Thema der Umsetzung der Rahmenkonvention zum Schutz der Minderheiten (seit dem Jahr 2000 in Kraft) wurde den Vertretern der Minderheiten in Polen während der letzten Sitzung der Gemeinsamen Kommission von Regierung und Minderheiten vorgestellt. Darin stellt der Rat gedacht. Der zweite Raum ist für die etwas älteren Nachwuchskünstler eingerichtet worden. Also, ran an die Buntstifte, Pinsel und Scheren! Es ist noch viel zu tun, bevor der Osterhase kommt. Holt euch im Museum Villa Caro (ul. Dolnych Wałów 8a) Bastelanregungen. Am 28. und 29. Im Gutachten beruft März wird gebastelt was das Zeug hält. Anmelden kann man sich sind lediglich zum Lesen unter der Telefonnummer Vervielfältigung 03. ist q fest, dass Maßnahmen zur Erhöhung der Akzeptanz gegenüber den Minderheiten in Polen umgehend nötig sind. Im Gutachten beruft sich der Rat auf viele offizielle Fälle von Nationalitäten- und Rassendiskriminierungen, die in Polen bekannt wurden. Besonders solle sich Polen um eine Aufklärung mittels von Mainstreammedien konzentrieren, da die fehlende Akzeptanz Folge unzureichenden Wissens über Minderheiten sei, so der Europarat. Bemängelt wurde auch eine unzureichende Präsenz von Minderheitenvertretern in den Programmbeiräten der größten polnischen Medien. Thema der Sitzung war auch das Bildungswesen. Die deutschen Mitglieder der Gemeinsamen Kommission Rafał Fremdsprache sei und ziehen deswegen nach dem Gymnasium mit 16 Jahren ihre Deklarationen zurück, begründete Bernard Gaida das Anliegen. Weiteres Thema war die Mittelverwendung von Bildungszuweisungen, die noch ein ge- sondertes Thema im Wochenblatt służy wyłącznie sein kało się wyczerpujących opracowań. słać na w adres: jakikolwiek patrycja.wiencek@haus. werden. Wielokulturowość Górnego Śląska to pl. Więcej informacji na stronie www. sind lediglich Łukasz zum Biły Lesen nade wszystko mniejszości narowe haus.pl. Vervielfältigung ist kan sich der Europarat auf viele offizielle Fälle von Nationalitäten- und Rassendiskriminierungen, die in Polen Bartek und Bernard Gaida, dessen Entsendung in das Gremium während der Sitzung durch Aushändigung einer Akzeptanzerklärung von Premierministerin Kopacz offiziell wurde, bemühen sich darum, dass Schüler, die die Minderheitensprache lernen, Opole / Dobrzeń Wielki: Kontynuacja Śląskiego Salonu Kulturalnego Kamień Śląski: XX Seminarium Śląskie Przeszłość przyszłości bekannt wurden. służy wyłącznie Modele obchodzenia się z trudną przeszłością w Europie Środko- wo-wschodniej po 1989 roku to temat tegorocznego Seminarium Śląskiego. Dom Współpracy Polsko-Niemieckiej wraz z partnerami organizuje w dniach września XX Seminarium Śląskie. Miejscem spotkania będzie jak zawsze większości polskiej oraz zaproszeni goście z zagranicy. Śląsk jest szczególnym miejscem, gdzie dziś współistnieją i wzajemnie oddziałują na siebie kultury niemiecka i polska, gdzie wiele zagadnień historycznych ciągle jeszcze nie cze- Marcin Kik filozofuje po ślonsku czas dyskusji Marcin Kik przywołał na myśl Ryszarda Kapuścińskiego, który uważał, że w bie globalizacji, kiedy się wszystko unifikuje, ujednolica, między innymi kultury, wartości, przyszłością ludzkości nie jest wymiar globalny, tylko powrót regionalizmu, tego, co służy wyłącznie lokalne, bo właśnie każdy z nas w ten, a nie w inny się określa, określa Powszechnie pokutuje przekonanie, że gwara śląska to język wieśniaków albo prostych ludzi pracujących fizycznie, jak na przykład grubiorzy. Książka Marcina Kika pt. Filozofjo po ślonsku pokazuje, że można zajmować się poważnymi tematami, używając tego gwary. Druga część cyklu Śląskiego Salonu Kulturalnego była kontynuowana 23 marca spotkaniem z Marcinem Kikiem, autorem nowo wydanej publikacji Filozofjo po ślonsku. Marcin Kik, Chciałem spróbować napisać coś więcej służy wyłącznie niż wic, coś, co nie tyczy tylko zwykłej, potocznej godki. Była to dla mnie mętną. Chciałem spróbować służy pokazać, wyłącznie się właśnie filozofia. W ramach każdej światowej od Horacego przez Eichenrffa Siergeja Jesienina na śląski. że filozofia stawia pytania i poszukuje wspólnoty regionalnej i w ramach wspólnego języka można próbować znajwać Vervielfältigung J. ist Rasim strengstens odpowiedzi sind na lediglich te pytania. zum Lesen untersagt. urodzony w Tarnowskich Górach, jest ktorem nauk humanistycznych, dziś zawowo związanym z branżą IT oraz coachingem. Na pytanie, co go skłoniło napisania tego typu książki, autor odpowiada: Bezpośrednią inspiracją napisania Filozofii po ślonsku była książka Zbigniewa Kadłubka Listy z Rzymu oraz Historia folozofii po góralsku Józefa Tischnera, który skoncentrował się na starożytności. Moja książka pisana jest w języku śląskim. Próbowa- Marcin Kik (po prawej) podczas dyskusji w Veroni Cafe w Opolu. łem tak przytaczać i analizować pewne poglądy filozofów, żeby były zrozumiałe nie tylko dla tych, którzy się filozofią zajmują, ale przede wszystkim dla tych, dla których filozofia jest taką dyscypliną Foto: Johannes Rasim Marcin Kik twierdzi, że każdy z nas musi się jakoś określić, musi znaleźć odpowiedź na pytanie, kim jest, każdy musi szukać tych wartości, które są dla niego najważniejsze w życiu i tym zajmuje Konzept: Klaudia Kandzia das Abitur jech in der Fremdsprache zamek w Kamieniu Śląskim. Deutsch ablegen können. służy Viele wyłącznie Schüler Seminarium Śląskie to forum, w ramach którego spotykają się i dyskutują Zamek Kamień Śląski Foto: Till Scholtz-Knobloch befürchten, dass das Abitur in der Minderheitensprache sind lediglich schwieriger als zum in einer Lesen przedstawiciele mniejszości niemieckiej, i etniczne, Vervielfältigung tworzące kulturowo ist zróżni- strengstens untersagt. cowany pejzaż regionu. Do uczestnictwa w konferencji organizatorzy zapraszają naukowców z całej Europy Środkowo-Wschodniej oraz osoby zainteresowane problematyką Śląska. Zgłoszenie uczestnictwa należy prze- sind lediglich zum Lesen odpowiedzi Vervielfältigung na te właśnie pytania. ist Pod- się w ramach wspólnot lokalnych i to one są tym pierwszym źródłem, które przekazuje nam system wartości i namysłu nad nimi. Autor wyjaśnia również, dlaczego książka została napisana po śląsku: wielka próba zmierzenia się z naszym językiem. Następne spotkanie Śląskiego Salonu Kulturalnego organizowane przez Stowarzyszenie Osób Narowości Śląskiej odbędzie się 13 kwietnia pod tytułem Dante i inksi to tłumaczenie poezji Nachrichten Q Reinschrf europäischer Vorreiter: Die Gemeinde Reinschrf im Kreis Cosel hat nicht nur zweisprachige Ortsschilder, sondern ist insgesamt für manche Aktivität im europäischen Geiste bekannt. Die Gemeinde wurde nun für den Europapreis nominiert, der jährlich an vorbildliche Gemeinden der Europäischen Union vergeben wird. Ziel des Wettbewerbs ist es, besonderes Engagement im Rahmen der Realisierung von Projekten, die aus den Mitteln der EU gefördert werden, auszuzeichnen. Allein in den letzten vier Jahren wurden 24 Initiativen der Gemeinde von der EU tiert, was sie zum Vorreiter unter dörflichen Gemeinden Polens macht. Auch im Leben der deutsche Volksgruppe ist Reinschrf top : Wir realisieren die größte Anzahl an Projekten, sowohl im Hinblick auf die Konsolidierung als auch bei anderen Initiativen, betont Gemeindevorsitzender Q Tłumy na upamiętnieniu ofiar Stalagu 344 Lamsrf: Tłumy ludzi, w tym także przedstawiciele mniejszości Przy okazji upamiętnienia Łambinowice odwiedzili także byli więźniowie obozu Foto: VdG niemieckiej, oddały 17 marca hołd ofiarom Stalagu 344 Lamsrf, który był częścią kompleksu dawnego obozu pracy w Łambinowicach. Przedstawiciele placówek dyplomatycznych, opolskich stowarzyszeń i byłych jeńców obozu Lamsrf złożyli wieńce i znicze, czcząc ofiary jednego z największych nazistowskich, a później polskich komunistycznych obozów pracy w latach 40. XX wieku. Stalag 344 Lamsrf był używany przede wszystkim przetrzymywania jeńców armii radzieckiej, ale także np. brytyjskiej, zsyłani byli niego także Polacy uczestnicy powstania warszawskiego. Po wojnie w obozie byli trzymani niemieccy cywile. QQAbstimmung in Groß Strehlitz: Während der letzten Gemeinderatssitzung haben die Stadtratsmitglieder der deutschen Minderheit einen Antrag gestellt, nachdem über zweisprachige Ortsschilder nicht in der Gesamtheit der Gemeinde abgestimmt werden sollte, sondern jeweils nur im Hinblick auf die betreffende Ortschaft. Damit sollte der Intention des Gesetzgebers entsprochen werden, um Ortschaften eine Chance für solche Schilder zu geben, in denen sie zahlreiche Angehörige hat. Dieser Antrag wurde von der Ratsmehrheit jech abgelehnt. Die Konsultationen finden daher en bloc auf Gemeindeebene am 10. Mai statt. QQPowstaje kolejna szkółka piłkarska: Kolejna już po Chrząstowicach szkółka piłkarska Miro powstaje w Ozimku. Krótko po otwarciu pierwszej niemieckojęzycznej szkółki piłkarskiej w Polsce pod Opolem zamysł organizatorów zaczyna się realizować i powstają kolejne grupy, w kolejnych miejscowościach. Oficjalnie projekt w Ozimku ma zostać rozpoczęty w czerwcu, a faktyczne zajęcia ruszą już po wakacjach. Rekrutacja nowej grupy już trwa. Tak jak w przypadku Chrząstowic uczestnictwa zaproszeni są zarówno chłopcy, jak i dziewczęta w wieku od 6 10 lat. Chętni już dziś mogą się zapisywać mailowo, pisząc na adres: beata.kaczmarzyk@o2.pl lub pod numerem telefonu Łukasz Biły Oppelner Nachrichten war eine Zeitung, die von 1895 bis 1935 im Oppelner Land erschien.

12 Diese Materialien sind lediglich zum Lesen Vervielfältigung ist 12 LARES: Wochenblatt.pl Diese Materialien sind lediglich zum Lesen RAtgeber Porady Vervielfältigung ist Porady: Umowa o swobodnym przepływie osób pomiędzy Szwajcarią a Unią Europejską Najistotniejsze informacje 27. März 2. April 2015 Delegowanie pracowników za szwajcarską granicę jest sprawą często drażliwą i wymagającą datkowych nakładów czasu i energii. Środkiem zaradczym może tu być jednak umowa o swobodnym przepływie osób pomiędzy Szwajcarią a Unią Europejską. W rzeczywistości fakt przekroczenia granicy związany jest nierzadko z nakładami administracyjnymi i nie ma to związku z długością i celem pobytu. Dla wspomnianych trudności istnieje jednak pewne łagodzące rozwiązanie. Otóż dzięki umowie o swobodnym przepływie osób (FZA) firmy mające swą siedzibę w Niemczech lub w większości pozostałych krajów Unii Europejskiej (tudzież Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu EFTA) mogą delegować pracowników na pewien ograniczony czas na terytorium państwa szwajcarskiego. A zgodnie z umową o swobodnym przepływie osób trwający maksymalnie 90 dni pobyt na terenie Szwajcarii zwolniony jest z obowiązku uzyskania stosownego zezwolenia. Wniosek Podstawowa zasada umowa o swobodnym przepływie osób Podstawowa zasada całego systemu brzmi następująco: póki oddelegowanie nie przekracza okresu trzech miesięcy (a więc 90 dni roboczych w roku kalendarzowym), zezwolenie na pobyt nie jest konieczne (por. art. 5 FZA). Jeśli jednak praca na terenie Szwajcarii wykonywana jest dłużej niż Szwajcarii ponad 8 dni. Poza tym należy zauważyć, że naliczanie z 90-dniowej puli dni rozpoczyna się piero w momencie, w którym zaczyna mieć zastosowanie obowiązek zgłoszenia pobytu, a więc począwszy od ósmego dnia Po pierwsze, nie ma możliwości przekracza okresu służy 90 wyłącznie oddelegowania w ramach danego roku kumulacji puli 90 dni i wywołania kalendarzowego. Nie wolno przy tym dni sind roboczych lediglich w roku efektu wzmocnienia w przypadku zum Lesen Vervielfältigung ist przez 8 dni roboczych w danym roku kalendarzowym, konieczne jest zgłoszenie takiego pobytu na co najmniej 8 dni przed planowanym terminem rozpoczęcia pracy (art. 6 ust. 1 ustawy o delegowaniu pracowników oraz art. 9 ust. 1 rozporządzenia t. wprowadzenia swobodnego przepływu osób), z zastrzeżeniem wyjątków ujętych w art. one świadczone na podstawie jednego dni. Patrząc z drugiej strony, poszczególne w okresy jakikolwiek są sumowane w przypadku służy wyłącznie czy wielu zleceń. Reguła ta obowiązuje w stosunku dni oddelegowania jest w stosunku każdego pojedynczego oddzielnego wykonywania indywidualnych Vervielfältigung zleceń. Wobec tego w naszym ist strengstens jeden dzień sind roboczy lediglich niezależnie zum od Lesen zlecenia. untersagt. 6 ust. 3 ustawy o delegowaniu pracowników. Powyższy obowiązek związany z przekroczeniem okresu 8 dni roboczych ma zastosowanie w stosunku podjęcia jakiegokolwiek zatrudnienia czy też świadczenia usług wszelakiego rodzaju, niezależnie od lokalizacji. Wyjątkiem są zlecenia związane z serwisowaniem/ utrzymaniem, które wykonywane są Pula 90 dni dla pracownika oraz pracodawcy Pula 90 dni nie jest dyspozycji tylko jednej ze stron. Naliczane w jej ramach dni oddelegowania tyczą za- jeden dzień. Powyższe służy zasady wyłącznie łagodzi równo pojedynczego pracownika, jak i skiej i tąd nie była tak popularnym zgodnie z umową o swobodnym przepływie osób nieco pewne ustępstwo: jako dni robocze liczone sind są lediglich tylko te od poniedziałku zum Lesen początek pula 90 dni przypisywana jest kowych jak Niemcy, Holandia czy Wielka trwający maksymalnie pracodawcy. Prawdą jest jednak, że na kierunkiem wyjazdów w celach zarob- Vervielfältigung ist wielorazowo w różnych lokalizacjach dla tego samego klienta. Koncentrując się jedynie na ograniczeniach czasowych, można stracić z oczu kilka niuansów, które kryje w sobie omawiany system uregulowań. Należy zwrócić na nie uwagę. Tych reguł należy przestrzegać Na początku należy podkreślić, że podstawą obliczeniową obowiązującą Podstawowa zasada całego systemu brzmi następująco: póki oddelegowanie nie kalendarzowym, zezwolenie na pobyt nie jest konieczne. tego, ile trwała danego dnia faktycznie świadczona praca. Nie ma więc znaczenia, czy w danym dniu pracownik wykonywał pracę przez 2 czy 12 godzin, z puli 90 dni przysługujących w danym roku kalendarzowym odliczony zostanie mu piątku, sobota i niedziela nie są tutaj uwzględniane. Jeśli na przykład pracownik oddelegowany został od soboty, 17 stycznia 2015, a w poniedziałek 26 stycznia wrócił z delegacji, liczone będą tylko dni od stycznia włącznie zapomnieć, że obowiązek zgłoszenia pobytu tyczy zarówno pracownika, jak i pracodawcy. W rzeczywistości wspomniane zgłoszenie powinno nastąpić po ośmiu dniach świadczenia pracy/usług na terenie Szwajcarii, niezależnie, czy są przedsiębiorstwa, które deleguje pracownika. W związku z tym obowiązuje ona w stosunku zleceń, przy których konieczne jest naliczanie wchodzących w jej skład dni. Należy przy tym podkreślić, że w momencie wyczerpania puli danym roku kalendarzowym z przysługujących im korzyści, zapewnionych przez opisany wyżej system. Szczególne uregulowania zatrudnienia wielu pracowników przy tym samym zleceniu. Wychodząc więc z założenia, że pracownicy A, B, C i D zostali oddelegowani na okres dwudziestu dni, kładnie tyle zostanie odliczone z 90-dniowej puli. Pozostałe sal to 70 Szwajcaria nie należy Unii Europej- przykładzie pula dni poszczególnych pracowników zmniejszy się 70, jeśli pracownicy A i B zakończą trwające 20 dni oddelegowanie, zanim jeszcze C i D zostaną oddelegowani w przyszłości na kolejne 20 dni w tym samym roku kalendarzowym. Jednocześnie sal pozostałych w puli pracodawcy dni wynosić będzie 50. Biorąc pod uwagę tło opisanego powyżej systemu uregulowań, okazuje się on pomocną alternatywą w przypadku sporadycznych, rozłożonych na przestrzeni roku krótkotrwałych zleceń tudzież w przypadku pojedynczego zlecenia o ile skorzysta się z przysługującej puli 90 dni. W związku z tym w interesie każdego pracodawcy jest, aby jak najlepiej wykorzystać każdy z przysługujących z tej puli dni pracy, a tym samym skorzystać z idei ustawy o swobodnym przepływie osób. Rubryka jest tworzona przez Krzysztofa Świerca oraz firmę Smuda Consulting. Zachęcamy również odwiedzenia strony oraz i nie ma tego związku z długością i (a więc pięć dni). Nie służy ma na to wyłącznie wpływu 90 dni ani przedsiębiorstwo, jego celem w pobytu, jakikolwiek ale... Jak wiadujemy fakt, iż pracownik przebywał na terenie pracownicy nie mogą już korzystać w Werbung / Reklama Warto poznać Brytania. Przez to też zasady delegowania tam pracowników są dla wielu osób, które udają się tego kraju z Polski, ść egzotyczne. Tym bardziej że fakt przekroczenia granicy tego kraju związany jest nierzadko z nakładami administracyjnymi Rys. Andrzej Sznejweis Seit 2015 fördert die Bundesregierung erneut den Einbau des Festpar ti kel fil ters in dieselbetriebenen Autos und hat hierfür nun als Förderfinanzierung noch einmal 30 Millionen Euro aus der Staatskasse vorgesehen. Man will damit die Feinstaubemissionen einschränken und so den EU-Richtlinien zur Luftqualität gerecht werden. Ältere Dieselfahrzeuge, die mit einem Festpartikelfilter ausgestattet werden, können noch als emissionsarm eingestuft werden. Dies ist auch für Gewerbetreibende in Deutschland wichtig. Denn: Wer sein Auto ab dem 1. Februar 2015 mit einem Festpartikelfilter ausgerüstet hat, kann mit staatlicher Unterstützung rechnen. Einzelheiten dazu in der nächsten Ausgabe des Wochenblattes. się z powyższego tekstu, 90 dni pobyt na terenie Szwajcarii zwolniony jest Ryszard Galla z obowiązku uzyskania stosownego zezwolenia. Więcej wiecie się, czytając dzisiejszą lekturę, czego zapraszam. Zapewniam, że warto poznać nie tylko ten piękny kraj, ale i panujące w nim zasady. Notował Krzysztof Świerc Foto: K. Świderski 8154

13 Diese Materialien sind lediglich zum Lesen Vervielfältigung ist sind lediglich zum Wirtschaft Lesen Gospodarka Vervielfältigung ist Gospodarka: Rozbuwa Parku Handlowego Bielany wkracza w decydującą fazę Nr. 13/1199 Wochenblatt.pl 13 Będzie największy w Polsce Park Handlowy Bielany we Wrocławiu to od wielu lat cel podróży i zakupów nie tylko dla mieszkańców Dolnego Śląska, ale też wielu ościennych sind lediglich zum Lesen Vervielfältigung ist strengstens podziemny parking. untersagt. i powiększenia służy wyłącznie o nową część, której miejscowości, w tym z województwa opolskiego i z samego Opola. Fakt ten naturalnie zauważono, dlatego postanowiono kompleks poważnie rozbuwać, by oczywiście zarabiać jeszcze więcej. jak poważnie zdecywano się Przedsięwzięcie A powiększyć Park Handlowy Bielany? Okazuje się, że bardzo poważnie, rozpoczęło się na tyle, by stał się największym centrum w połowie 2014 handlowym w Polsce, bo finalnie ma roku od rozbuwy mieć aż 170 tysięcy metrów kwadratowych powierzchni oraz szereg atrakcji, których jak twierdzą wrocławianie nie znajdziecie nawet w pobnych placówkach w Warszawie. W ten ma się stać jeszcze bardziej atrakcyjne, ale i konkurencyjne wobec pobnych centrów w kraju, by ściągać siebie klientów z kolejnych regionów Polski nie tylko tych położonych najbliżej stolicy Dolnego Śląska, a może nawet z przy- zakończony. Ludzie pytają o niego w obawie, czy nie stanie się z nim to, co często ma miejsce w Polsce z szeregiem pobnych przedsięwzięć, które później są puentowane hasłem z dużej chmury mały deszcz. Korzystając zatem z okazji, warto przypomnieć, że przed- służy wyłącznie Koniec rozbuwy Centrum Handlowego Bielany we Wrocławiu planuje się na listopad 2015 roku. sięwzięcie sind to rozpoczęło lediglich się w zum połowie Lesen nowy błysk. Postępy są wiczne, wiele pięć Vervielfältigung tysięcy samochodów. To najlepiej ist granicznych miejscowości Republiki Czeskiej. Znaczne postępy Projekt ten oraz towarzyszące mu zapowiedzi i szum medialny sprawia, że coraz częściej padają pytania, jak daleko posunięte są prace wokół Parku Handlowego Bielany, kiedy będzie ostatecznie Parking gotowy Trwa właśnie skomplikowana i bar- oraz 50 sklepów. Dla uspokojenia służy wyłącznie należy dzo istotna dla całości przedsięwzięcia rozciągać się będzie na niebagatelnej podkreślić, że duża część pracy została przebuwa i rozbuwa parkingu powierzchni 300 metrów kwadratowych. już wykonana, mowa między innymi naziemnego. Dzięki temu udało się Wyposażono ją między innymi w 103 służy wyłącznie Schlesische Wirtschaftsschau 20 europäische Länder verschickt werden. Vergangene Woche haben Vertreter służy wyłącznie von Nestlé Polen auf einer in Namslau sind lediglich zum Lesen einberufenen Konferenz eine Initiative Vervielfältigung ist służy wyłącznie wert und wächst von Jahr zu Jahr, wenn auch zuletzt nicht mehr so dynamisch sind lediglich zum Lesen wie in den Jahren zuvor, sagt Tomasz Vervielfältigung ist So soll gemäß einer Visualisierung der Kattowitzer Silesia Business Park final aussehen. Foto: zwölf Eisfabriken quer durch Europa So sah eines der letzten Modelle des vom Lieferfahrzeugbetrieb Neiße hergestellten Lieferwagens Nysa aus. hat, werden 50 Prozent der Produk- Büroturm C von insgesamt służy vier wyłącznie Türmen in den Bau. Alle Bürotürme wer- Kontinents exportiert, vor allem nach Wettkämpfe aus: In den letzten Jahren te aus Namslau in Länder des Alten auf die w Qualität jakikolwiek der rt stattfindenden Wieder Nysa-Fahrzeuge? den einander sind lediglich gleichen mit jeweils zum 52 Lesen Deutschland und Tschechien. wurde Vervielfältigung das städtische Stadion vier ist Mal Neue Straße zwischen Kostellitz und Skronskau Die Gemeinde Radlau will einen Großteil ihres diesjährigen Budgets in den Bau einer 1,5 Kilometer langen Straße zwischen Kostellitz und Skronskau investieren: Die Straße wird die zwei Dörfer in den benachbarten Gemeinden miteinander verbinden, erläutert Radlaus Gemeindevorsteher Włodzimierz Kierat. Bis jetzt habe es zwischen den beiden Orten lediglich einen Feldweg gegeben. Für den 1,5 Kilometer langen Straßenabschnitt will die Gemeinde Radlau Złoty ausgeben, davon entfällt mit Złoty mehr als die Hälfte auf eine Förderung aus dem Fonds für den Schutz landwirtschaftlicher Flächen. Zudem technische Etage montiert. Im Inneren wiederum sind służy Installations-, wyłącznie Erzeugung des Alternativtreibstoffs RDF bekäme w für jakikolwiek den Anfang Sitzplätze Tonnen Energierohstoffe für die jetzigen Arena entfernt zu bauen. Dieses Maurer- und Innenausbauarbeiten im und Tonnen Bauabfall. Durch und langfristig ppelt so viele. Die wird Radlau Złoty zu einem vom Landkreis Rosenberg geplanten Kreisstraßenumbau am Abschnitt Friedrichswille beisteuern. Kattowitzer Gewerbepark wächst Im September dieses Jahres soll im Kattowitzer Silesia Business Park (SPB) ein zweiter Büroturm B an der In der Tiefgarage gibt służy es zudem wyłącznie einen Zur Erklärung heißt es, die Nutzung des sagt w Grzegorz jakikolwiek Janik, Vorstandsvorsitzender des Fußballvereins Energetyk beschaffen. Abstellplatz für Fahrräder und auch jetzigen Stadions durch Fußballer und Garderoben sind und lediglich Duschen für zum Radler. Lesen Speedwayfahrer wirke sich nicht positiv ROW Vervielfältigung Rybnik. ist ul. Chorzowska vom Bauherrn Skanska Property Poland fertiggestellt werden. Und noch im Frühjahr geht der dritte powierzchnia ma ostatecznie wynieść 35 tysięcy metrów kwadratowych roku od rozbuwy i powiększenia o nową część, której powierzchnia ma ostatecznie wynieść 35 tysięcy metrów kwadratowych. Zostanie ona połączona z tychczasowym obiektem, który skupia w sobie hipermarket Tesco Extra o starszej części wrocławskiego centrum handlowego, która przeszła pełną modernizację i odnowę wnętrz. Teraz natomiast zabrano się odnowienia elewacji budynku, która musi zyskać Metern Höhe und 12 Stockwerken. Im bereits fertiggestellten Büroturm sind seit nun schon einem Monat Mieter, teilt die internationale Beratungsfirma PwC mit, die Quadratmeter für sich beansprucht hat, außerdem findet man rt die Anwaltskanzlei lionen Złoty aus EU-Mitteln. 23 Millionen Złoty nicht attraktiver machen. Auch Fans Sołtysiński, Kawecki służy & Szlęzak wyłącznie sowie trug als Vorzugsdarlehen der können die Spiele nur schlecht verfolgen, wenn Zuschauertribüne und Spiel- lokale Niederlassungen von Skans- Nationale Fonds für Umweltschutz und ka und Medizin-Center Enel-Med. Im gerade entstehenden Büroturm B will sich Capgemini Kattowitz in den Stockwerken ansiedeln. Das Gebäude ist bereits fertig, zurzeit wird auf dem Dach eine Stahlkonstruktion für die Gange, zählt Zbigniew Błaszkiewicz, Bauleiter von Skanska Property Poland, auf. Am Ende wird der SBP aus vier Bürotürmen mit je Quadratmeter Büro- und Dienstleistungsfläche bestehen. Hinzu kommen insgesamt 600 unter- und oberirdische Parkplätze. wskazuje na to, że wytyczony termin ostatecznego zakończenia prac zostanie trzymany listopad bieżącego roku. oddać użytku tysiąc nowych miejsc parkingowych. Dzięki temu łącznie z tychczasowymi miejscami postojowymi przy rozbuwanym Parku Handlowym Bielany zmieści się aż Eis aus Namslau Die Nestlé-Fabrik an der ul. Oleśnicka in Namslau beschäftigt derzeit 350 Mitarbeiter und stellt ca. 100 Speiseeis-Marken her, die in mehr als für die Einstellung junger Menschen vorgestellt. Die Konferenz bot auch Anlass dazu, die Fabrik zu zeigen, die zu den größten Eisproduzenten in Polen gehört. Der Speiseeis-Markt in unserem Land ist fast drei Milliarden Złoty Lazarowicz, Direktor der Namslauer Fabrik, deren Produktionsvolumen 16 bis 17 Millionen Liter pro Jahr beträgt. Interessant dabei: Obwohl Nestlé Abfälle reduzieren Der Interkommunale Abfallwirtschaftsbetrieb in Tichau ist bereits in Funktion. Gekostet hat er fast 110 Millionen Złoty, davon kamen über 69 Mil- Wasserwirtschaft bei. Es handelt sich um einen der modernsten, vollautomatischen Betriebe zur biomechanischen Abfallverarbeitung für Tonnen pro Jahr. Daraus recycelt man Tonnen Wiederverwertungs-Rohstoffe, den Betrieb soll die Abfallmenge um 51 Prozent reduziert werden. Neues Stadion in Rybnik Die Stadt Rybnik hat ein neues Fußballstadion für den Zweitligisten Energetyk ROW Rybnik in Aussicht gestellt. i najbitniej obrazuje ogrom i potencjał powstającego kompleksu. Na uwagę zasługuje także to, że w istniejącym od lat obiekcie, w pobliżu bardzo popularnego wśród klientów KFC, powstała specjalna strefa wypoczynku, która nowatorskie siedziska oraz zamontowano olbrzymie panoramiczne okno, by w środku tego pomieszczenia było dużo naturalnego światła. Tym jednak buwniczowie zajmą się później. Teraz saniert. Die letztere führte dazu, dass die Speedwayrennen uninteressant und auch unsicherer geworden sind. Eine weitere Sanierung der Rennbahn nach Vorstellungen des ŻKS ROW Rybnik wird die Wettkämpfe meines Erachtens feld durch eine Rennbahn voneinander getrennt sind, sagt Wojciech Student, Beauftragter des Rybniker Stadtpräsidenten für Investitionen und Raumwirtschaft. Die beste Lösung ist es, ein neues Fußballstadion 500 Meter von der Idee hat bei den Vereinsvorsitzenden beider Klubs Zustimmung gefunden: Es ist eine sehr gute Idee, denn ein Fußballplatz lässt sich ja kaum in eine Speedwaybahn hineinpassen. Ich halte es daher für sinnvoll, schon jetzt ein Konzept für dieses Stadion zu erstellen, Foto: Grzegorz W. Tężycki/Wikipedia bowiem rozbuwa Parku Handlowego Bielany wkracza w bardzo istotną fazę, bo w miejscu zlikwiwanego dwa lata temu budynku popularnej Ikei powstaje nowa, czteropiętrowa część centrum handlowego i wspomniany wcześniej Ważny etap A na parterze tego budynku i jego pierwszym piętrze powstanie 150 sklepów znanych i cenionych, światowych marek, między innymi Home&You, Smyk Megastore, Rossmann, TK Maxx, Sports Direct, ispot Apple Premium Reseller, Lavard, Carry Sony Centre, Cropp, Sinsay Reserved, Mohito House. Poza tym na ogromnej powierzchni, liczącej 1450 metrów kwadratowych, planowany jest klub sieci Fitness Academy. Każdy zainteresowany będzie mógł tam zajrzeć i znaleźć coś dla siebie, bo będą się tam znajwać sale fitness, strefa odnowy biologicznej i siłownia, która zwykle cieszy się największym powodzeniem wśród odwiedzających. Co ważne pomyślano także o rodzicach dbających o kondycję fizyczną, bo przygotowano znakomicie wyposażoną i bezpieczną bawialnię dla najmłodszych. Mało? Jeżeli ktoś będzie zmęczony siłownią lub zestresowany zakupami itd., będzie mógł skorzystać z ośmiosalowego kina Helios, które ma powstać na drugim piętrze budynku. Wszystko zatem wygląda bardzo obiecująco, ale... trzeba uzbroić się w cierpliwość i z hasłem byle listopada czekajmy na końcowy efekt. Krzysztof Świerc Der Bürgermeister von Neisse Kordian Kolbiarz will einen Erwerb des Werksgeländes der ehemaligen Lieferwagenfabrik ZSD aus Stadtanleihen finanzieren. Schon bald werde er sich mit dem Eigentümer zu Verhandlungen an einen Tisch setzen, kündigte er an. Damit hat der oberste Stadtverwalter seine bereits zuvor geäußerten Pläne zur Wiederaufnahme der Herstellung der populären Lieferfahrzeuge Marke Nysa aus dem 70er und 80er-Jahren nun erneut bestätigt. Um den Erwerb des Geländes zu finanzieren, wird der Bürgermeister seinem Stadtrat vermutlich eine Ausgabe von Stadtanleihen vorschlagen. Als Nächstes dürfte sich die Gemeinde entweder in Eigenregie oder mit einem Partner (hier bietet sich vor allem die Sonderwirtschaftszone Waldenburg an) an Aufräumarbeiten an der stillgelegten Betriebsstätte und zum Bau einer Fertigungshalle machen. Es wird davon ausgegangen, dass die Produktionstätigkeit innerhalb der nächsten zwei Jahre beginnt. Das Geld dafür will Kolbiarz aus dem neuen Operationsprogramm der Woiwodschaft Oppeln Krzysztof Świerc Foto: Pitak/wikipedia

14 Diese Materialien sind lediglich zum Lesen Vervielfältigung ist 14 LARES: Wochenblatt.pl Diese Materialien sind lediglich zum Lesen Sport Sport Vervielfältigung ist Piłka nożna: Eliminacje piłkarskich mistrzostw Europy Sentymentalny Jogi A 27. März 2. April 2015 Po zbyciu przez piłkarską reprezentację Niemiec na brazylijskim mundialu 4. w historii tytułu mistrza świata coś w kadrze Joachima Löwa Tym bardziej że w Bundeslidze jest co najmniej kilku piłkarzy grających na pozycji Poldiego, od niego obecnie lepszych, a tego są młodzi, perspektywiczni, długo już prezentują wysoką służy wyłącznie formę w i jakikolwiek zasłużyli sobie na powołanie kadry. pękło. Sromotna porażka w meczu towarzyskim z Argentyną oraz sensacyjna przegrana 0-2 w eliminacjach mistrzostw Europy z Polską najbitniej tę tezę uwodniły. przysłowiową kropkę nad i nad słabiutką postawą naszej reprezentacji pod koniec ubiegłego roku postawił jeszcze remis z Irlandią i wygrane w bardzo marnym stylu ze Szkocją i Gibraltarem. W czym zatem tkwi problem? Odpowiadając krótko bohaterowie są zmęczeni, a tego twierdzi się, że jest to po części spowowane tym, że z kadry Joachima Löwa odeszli Philipp Lahm, Miroslav Klose i Per Mertesacker. służy wyłącznie Hoffenheim. Ten ostatni, będąc nawet w słabszej niż obecnie dyspozycji, był już sind lediglich zum Lesen nawet Vervielfältigung w szerokiej kadrze Joachima ist Löwa Rudego z TSG 1899 służy Hoffenheim wyłącznie i rezerwowego obecnie w Realu Madryt ogłaszając niemiecką bo za rok, dwa sternicy niemieckiej ka- najwyższy, aby się nimi zainteresować, Samiego sind Khedirę! lediglich Poza tym zum na uwagę Lesen kadrę, Jogi znów dry Vervielfältigung powiedzą, że nie powołają ist ich, strengstens bo untersagt. Jednak takie usprawiedliwienie nie jest miarodajne, a przede wszystkim nie jest uczciwe, bo poza Philippem Lahmem dwaj pozostali zawodnicy pełnili już bardziej rolę rezerwowych w niemieckiej kadrze. Do tego wydawało się, że niemiecki futbol dysponuje tak potężnym zapleczem, że nastąpi teraz płynna zmiana generacji i trzej wspomniani piłkarze, którzy zakończyli grę w reprezentacji kraju, zostaną bez trudu zastąpieni. Zastanawiające powołania Okazało się jednak, że tak nie jest, tego wielu mistrzów z Brazylii wyraźnie obniżyło loty. Matthias Ginter, Kevin Großkreutz i Erik Durm, którzy jakimś cudem pojechali na brazylijski mundial, brakuje. Na tym jednak nie koniec w ogóle nie pojawia się na murawie! Cóż linii niemieckiej drużyny. Chyba że... dziwnych decyzji Joachima służy Löwa, wyłącznie bo w jednak z tego okazuje się, że niemiecki selekcjoner jest bardzo miłosierny i Khedira, czego po tym, co ostatnio wy- Joachim Löw postawi na parę Kramer/ miniony piątek, ogłaszając niemiecką tak się zachłysnęli sukcesem, że obecnie nie mieszczą się nawet w szerokiej kadrze słabej w tym sezonie Borussii Dortmund. Na szczęście Joachim Löw, powołując kadrę na najbliższe mecze Niemców towarzyski 23 marca w Kaiserslautern z Australią i 29 marca w Tbilisi z Gruzją w ramach eliminacji mistrzostw Europy zrezygnował z skończyły, bo z każdym służy kolejnym wyłącznie treningiem i meczem 121-krotny repre- dać pozytywnego impulsu żadnej druży- Potencjał spory obecnej dyspozycji nie jest on w stanie Sebastian Rudy zentant sind Niemiec lediglich tracił zaufanie zum kibiców Lesen nie na wysokim poziomie w Niemczech, Wspomnieliśmy Vervielfältigung wcześniej ist o kilku wymienionej trójki, choć Erika Durma być może by powołał, ale zawodnik ten nie szedł jeszcze pełnej sprawności po przebytej kontuzji. Tak czy owak niemiecki selekcjoner wciąż jeszcze nie całkiem przejrzał na oczy i jak kilku jego popiecznych też sprawia wrażenie, jakby wywalczenie mistrzowskiej korony w Brazylii zaburzyło jego zdroworozsądkowe tąd podejście prowadzenia kadry narowej. Skąd takie twierdzenie? Otóż zatrzymał w kadrze bardzo słabo prezentujących się w bieżącym sezonie Bundesligi Christopha Kramera i Maxa Kruse z Borussii Mönchengladbach, a także Andre Schürrlego z VfL Wolfsburg i bardzo przeciętnych Decyzja o powołaniu Lukasa Polskiego reprezentacji Niemiec wzbudziła wiele kontrowersji. w bieżących rozgrywkach Sebastiana zasługuje też powrót kadry Ilkaya Guengana z Borussii Dortmund, który po długiej kontuzji wrócił gry i czyni co prawda postępy, ale obecnie na pewno nie prezentuje reprezentacyjnej formy! Można wręcz zaryzykować twierdzenie, że starego służy Guengana jeszcze bardzo dużo mu brakuje. Już przeszkodę pokonania. Plusem ostat- wyłącznie Polskiego. z Jeromem Boatengiem stanowi trudną choćby na tej podstawie śmiem twiernich powołań jest także powrót kadry dzić, że powołania te dla każdego, kto interesuje się niemieckim futbolem, są co najmniej zastanawiające. Zastanawiające tym bardziej, że piłkarska wiosna pokazała, że będących w znakomitej formie niemieckich piłkarzy nad Renem kadrę, Jogi znów zaskoczył powołując reprezentacji na wspomniane dwa mecze Lukasa Polskiego, który od długiego czasu znajduje się we wręcz fatalnej dyspozycji! Zejście Polskiego czek!), by otrząsnął się z pięknego mistrzowskiego snu. Jeśli jednak szybko grając w nawet jakikolwiek bardziej eksperymental- nami Niemcy powinni sobie poradzić, Tę decyzję można służy uznać za wyłącznie totalne nieporozumienie. Przecież popularny tego nie uczyni, to wierni mu tąd fani nym składem. Trzeba jednak pamiętać, Poldi sind najpierw lediglich stracił miejsce zum w wyj- Lesen obrócą się w końcu przeciwko niemu, że po Vervielfältigung stratach, jakie nasz team poniósł ist strengstens w untersagt. ściowym składzie Arsenalu Londyn, a potem został wypożyczony Interu Mediolan, gdzie miał się odbuwać i gdzie został przez włoskich tifosi spontanicznie i serdecznie przyjęty. Na tym jednak przyjemności i uprzejmości się i trenera. Efekt? Najpierw szkoleniowiec Interu Roberto Mancini skreślił go z kadry zespołu, którą mediolańczycy występowali w Lidze Europy (a z której w minionym tygodniu zostali wyeliminowani przez VfL Wolfsburg po porażkach 1-3 i 1-2), a chwilę potem wyleciał także ze składu zespołu, który występuje we włoskiej Serie A, grywając w barwach swojej drużyny tak zwane ogony lub znów powołał Lukasa Polskiego kadry, choć ten nie powinien w niej być już w Brazylii! Cóż, być może Joachim Löw musi znać większego szoku niż porażka ze słabą polską reprezentacją (pierwszą w historii wzajemnych poty- bo w roli mistrzów świata tak grać i przegrywać nie przystoi. Nie można też dać się policzkować przez europejskich przeciętniaków, bo za to wstydzimy się wszyscy, nie tylko piłkarze. A wracając Poldiego, to śmiem twierdzić, że w Anglii, Hiszpanii czy we Włoszech, a co za tym idzie, nie da także reprezentacji Niemiec, jeśli ta zagra z wymagającym rywalem. W takiej sytuacji, Mr. Löw, sentymenty należy odłożyć na bok. Światełko w tunelu Warto w tym miejscu wspomnieć o Maksie Meyerze z FC Schalke 04, Patricku Herrmannie z Borussii Mönchengladbach, Danielu Caligiuri z VfL Wolfsburg czy Kevinie Vollandzie z TSG 1899 przygotowującej się brazylijskiego mundialu, ale teraz nie jest w orbicie zainteresowania selekcjonera. Wymienieni piłkarze tracą być może miejsce w kadrze właśnie przez Lukasa Polskiego i pobne decyzje trenera. Czas więc są już zbyt wiekowi. Nadzieją jednak, a wręcz światełkiem w tunelu na to, że Joachim Löw nie zatracił się całkowicie w swojej oryginalności, jest powołanie Holgera Badstubera, środkowego obrońcy Bayernu Monachium, który w parze Bastiana Schweinsteigera, jej kapitana, rozgrywającego Bayernu Monachium, który prezentuje obecnie fantastyczną dyspozycję i należy sądzić, że wspólnie z Tonim Kroosem z Realu Madryt będzie stanowił motor napęwy drugiej czynia, wykluczyć nie można. Gdyby jednak nawet tak się stało, to prawpobnie tym razem tragedii nie będzie, co najwyżej wstyd, ponieważ sparing z Australią takich eksperymentów może służyć, a w konfrontacji z Gruzi- pierwszych czterech meczach eliminacji Euro 2016, więcej punktów tracić nie może i w Tbilisi wygrać musi. Nadzieja w tym, że gdy Niemcy stoją pod ścianą i muszą wygrać, to najczęściej zwyciężają i oby tak pozostało. piłkarzach, którzy swoją postawą bardzo mocno zasłużyli na zainteresowanie sztabu szkoleniowego niemieckiej kadry narowej, a wręcz powinni zostać powołani. Do tego grona na pewno kandydują jeszcze: rozgrywający VfL Wolfsburg Maximilian Arnold, prawy obrońca tego teamu Christian Traech i środkowy defensor Robin Knoche, ale także grający w defensywie Tony Jantschke, Julian Korb z Borussii Mönchengladbach, Andreas Beck z TSG Hoffenheim czy też młody i dynamiczny Emre Can z FC Liverpool. Ten ostatni to były gracz Bayeru 04 Leverkusen i Bayernu Monachium. Jeśli chodzi o drugą linię, to warto zainteresować się także młodym, wszechstronnym, mogącym grać w środku pomocy, jak i na prawej obronie Sebastianem Rode z Bayernu Monachium. Zawodnik ten nie przez przypadek znalazł się w Bayernie, dla którego porzucił Eintracht Frankfurt, i komplementuje go sam Pep Guardiola. Warto też w gronie potencjalnych reprezentantów wymienić Larsa Bendera z Bayeru 04 Leverkusen, którego w swoich składach widzą między innymi FC Barcelona i Arsenal Londyn, a w dalszej perspektywie jego brata Svena z Borussii Dortmund i Johannesa Geisa z 1.FSV Mainz 05! Z kolei wśród ofensywnych rozgrywających są jeszcze warte bliższego przyjrzenia się takie nazwiska jak Julian Brandt z Bayeru 04 Leverkusen, Andre Hahn z Borussii Mönchngladbach. Z kolei w ataku można by sprawdzić lidera klasyfikacji strzelców Bundesligi Alexandra Meiera z Eintrachtu Frankfurt, choć nie jest już najmłodszy, oraz Mario Gomeza z Fiorentiny. Należałoby również przyjrzeć się zlnemu snajperowi Werderu Brema Daviemu Selke oraz talentom, jakie objawiły się w FC Schalke 04 kontuzjowanemu obecnie Julianowi Draxlerowi czy też ofensywnemu Leroyowi Sane, na którego zakusy mają już kluby z Hiszpanii i Anglii. Widać więc, że potencjał w niemieckim futbolu faktycznie jest ogromny, trzeba tylko po niego sięgnąć i nie kierować się sentymentami przy powołaniach, bo rywale wobec Niemców nie będą sentymentalni i postąpią w myśl zasady: bij mistrza! Krzysztof Świerc Wintersport: LARES: Diese Ski-Rangliste Materialien 2014/ 2015 sind lediglich zum Lesen Vervielfältigung ist Freund hellster Stern! Die Wintersportsaison 2014/2015 ist seit vergangenem Sonntag Geschichte. Es war eine großartige Saison für die deutschen Skisportler, viel besser als die vorangegangene Olympiasaison. Sieger im spannendsten Weltcupfinale der 2. Johannes Rydzek (nordische Kombination): Geschichte mit służy einem wyłącznie für sich In Falun gewann er in jeder positiven Ausgang in Planica, wo er Konkurrenz eine Medaille. Er wurde Seit Jahren schon sind deutsche Vertreter der nordischen Kombination auf höchstem Weltniveau, einige Schritte Platz verdrängte. Die Folge: Freund und 3. Carina Vogt (Skispringen): Zweifache im Mannschaftssprint. Prevc beendeten das służy Weltcup-Ringen wyłącznie Siegerin bei der Weltmeisterschaft in 5. Erik w Lesser jakikolwiek (Biathlon): Zweifacher WM- beim letzten Saisonwettbewerb. punktgleich mit Punkten. Die Schweden, sowohl individuell als auch Sieger in Kontiolahti, hier Champion im nach vorn haben auch die Skispringer getan, und auch die Biathleten haben nach jahrelanger Dürre nun wieder an die großen Traditionen ihrer Sportdisziplin angeknüpft. Die nachstehende Rangliste ehrt die herausragenden Leistungen von drei Kategorien von Skisportlern: Klassikern, Alpinsportlern und Biathleten. Verfolgungslauf und im Männer-Staffellauf. In der Weltcup-Abschlusswertung wurde er Zehnter. 6. Franziska Preuß (Biathlon): Die Vizeweltmeisterin im Massenlauf siegte zusammen mit der Frauenstaffel und belegte den 9. Platz in der Weltcupwer- war Martin Schmitt, der służy dies zwei wyłącznie Mal Weltcupwertung kann nur ein herausragender Sportler nach einem unan- sie für ihre erfolgreiche Teilnahme am terreicher Hirscher. tung. w Eine jakikolwiek kleine Kristallkugel erhielt 1998/1999 und 1999/2000 schaffte. Vor ihm hatte sind von lediglich den Deutschen zum nur Jens Lesen fechtbaren Sieg greifen. Frenzel schaffte Gemeinschaftsstartlauf. Vervielfältigung ist 1. Severin Freund (Skispringen): Unter den deutschen Stars glänzte er am hellsten Weltmeister auf der Großschanze, Vizemeister auf der Normalschanze, Champion im gemischten Team und im entscheidenden Augenblick auf die Mithilfe anderer angewiesen war. Diese kam dann überraschend vom Slowenen Jurij Tepeš, der seinen Nationalmannschaftskameraden und zugleich größten Konkurrenten Peter Prevc auf den 2. Kristallkugel ging allerdings auf das Konto des deutschen Springers, und zwar durch seine neun Saisonsiege bei drei für Prevc. Seine Punkteausbeute gewann er in 29 Wettkämpfen bei 31 Teilnahmen des Slowenen. Der vorherige deutsche Triumphator im Weltcup W miniony piątek, zaskoczył powołując reprezentacji na wspomniane dwa mecze Lukasa Weißflog (1983/1984) erfolgreich nach der Kristallkugel greifen können. Weltmeister auf der Kleinen Schanze und 10 km Laufen sowie im Staffellauf (u.a. mit Frenzel) und Vizemeister im Mannschaftssprint. Bronze erkämpfte er auf der Großschanze und erreichte in der Weltcup-Abschlusswertung den 3. Platz. im gemischten Wettkampf. Beim Weltcup belegte sie den 3. Platz mit zwei gewonnenen Wettbewerben. 4. Eric Frenzel (nordische Kombination): Nicht selten gewinnt ein zufälliger Wettkampfteilnehmer bei einem Meisterevent die Goldmedaille, ch in der Foto: Michael Kranewitter/Wikipedia Severin Freund ist der dritte deutsche Weltcup-Sieger in der Geschichte. dies durch seine sieben Einzelsiege nun schon zum dritten Mal in Serie! Zudem gewann er Gold im Staffellauf und Silber Kadra Niemiec na mecz z Australią i Gruzją Bramkarze: Roman Weidenfeller, Ron-Robert Zieler Obrońcy: Holger Badstuber, Jerome Boateng, Jonas Hector, Benedikt Höwedes, Mats Hummels, Shkodran Mustafi, Pomocnicy: Karim Bellarabi, Ilkay Güngan, Sami Khedira, Christoph Kramer, Toni Kroos, Thomas Müller, Mesut Özil, Lukas Polski, Marco Reus, André Schürrle, Bastian Schweinsteiger Napastnicy: Mario Götze, Max Kruse Foto: Clement Bucco-Lechat/wikipedia 7. Laura Dahlmeier (Biathlon): Vizeweltmeisterin im Verfolgungslauf, Weltmeisterin mit der Damenstaffel, Pokal-Achte mit zwei Einzelsiegen, darunter einem 8. Felix Neureuther (Ski Alpin): Bronzemedaillengewinner im Slalom bei der diesjährigen Weltmeisterschaft und Vierter bei der Pokal-Gesamtwertung. Er war auch nahe daran, erster männlicher deutscher Triumphator des 21. Jahrhunderts in der Einzelkonkurrenz zu werden. Leider verlor er die Slalomkugel im Endspurt minimal an den Ös- Witold Wolak

15 Diese Materialien sind lediglich zum Lesen Vervielfältigung ist sind lediglich zum Lesen Sport Sport Vervielfältigung ist Bundesliga: 26. seria spotkań Nr. 13/1199 Wochenblatt.pl 15 Sensacja w Monachium! poddawali, nadal parli przodu i służy wyłącznie w 31. w min jakikolwiek Stindl wyrównał, a przewaga Hanoweru jeszcze wzrosła. Jednak w sind lediglich zum Lesen 55. Vervielfältigung min Bittencourt ujrzał drugą ist żółtą Nieoczekiwanej porażki 0-2, pierwszej w bieżącym sezonie przed własną publicznością, znał lider tabeli i obrońca tytułu mistrza Niemiec Bayern Monachium, który w szlagierze kolejki musiał uznać wyższość trzeciej w tabeli Borussii Mönchengladbach 0-2! Punkty stracił też wicelider stawki VfL Wolfsburg, który tylko zremisował w Moguncji 1-1. Borussia Mönchengladbach od lat bez względu na to, w jakiej akurat znajduje się formie, jest dla Bayernu trudnym rywalem i nie inaczej było tym razem. Do tego Bawarczycy już w 24. min stracili Robbena, który z powodu urazu musiał opuścić plac gry, a 6 min później jedyny strzał (Raffael), jaki goście w pierwszej połowie oddali służy wyłącznie potem w Reus jakikolwiek trafił w słupek miejscowej bramki. Od tego momentu miejscowi sind lediglich zum Lesen jeszcze Vervielfältigung raz zerwali się ataku ist i w 82. strzałem głową zamienił służy na bramkę. wyłącznie Po Poważnym konkurentem Dortmundu Hanower Dortmund 2-3 (1-1) zmianie stron i konaniu przez trenera wilków sind lediglich kilku korekt w zum składzie Lesen przeważał, ale jego pucharach Vervielfältigung pozostaje Werder, ist choć strengstens w Bayern nadal optycznie w wyścigu o występy w europejskich Freiburg Augsburg 2-0 (0-0) Stuttgart Frankfurt 3-1 (0-0) untersagt. na bramkę FCB, znalazł drogę siatki. Spora w tym wina golkipera miejscowych Neuera, który przy interwencji sprawiał wrażenie zdekoncentrowanego, przeciwnie bramkarz gości Sommer, który interweniował bardzo pewnie Kropka Raffaela Po zmianie stron Bayern nadal optycznie przeważał, ale jego ataki pozbawione były idei, przez co Nadreńczycy z coraz większą łatwością rozbijali je i sami próbowali zaatakować, by postawić przysłowiową kropkę nad i. Po jednym z takich wypadów w 70. min Hahn omal nie podwyższył prowadzenia Borussii na 2-0, ale Neuer z najwyższym trudem sparował ten strzał. Jednak 7 min póź- służy wyłącznie oddali więcej strzałów na bramkę rywali, tego w momentu jakikolwiek Geissbocke z jeszcze Bayer gra o medal marnując przy tym kilka znakomitych większą determinacją ruszyli szturmu. Dzięki temu na dwie minuty przed Z walki o zajęcie trzeciego miejsca okazji. Miejscowi natomiast rzadziej niej był już bez szans, kiedy to po akcji Kramera Raffael strzelił celnie, ustalając wynik spotkania i 7. z rzędu mecz źrebiąt bez porażki w BL stał się faktem. Przypomnijmy: w pierwszej rundzie w Monachium padł bezbramkowy remis. Wolfsburg z kolei jechał Moguncji w roli wielkiego faworyta, ale przerwy był tylko tłem dla znakomicie grających gospodarzy, którzy swoją minację ukumentowali już w Bundesliga: 26. seria spotkań min, kiedy to zagranie Geisa Bungert mecz się wyrównał, goście zaczęli grać ofensywniej i w 61. min po akcji Nal Luiz Gustavo wyrównał i jak się okazało ustalił wynik potyczki, bo od tego momentu oba teamy grały już znacznie bardziej zachowawczo. na mecie sezonu i prawa gry w Lidze Mistrzów bez konieczności uczestniczenia w eliminacjach nie rezygnuje Bayer 04 Leverkusen, który zasłużenie pokonał na wyjeździe piąte w tabeli i chaotycznie grające w tym meczu FC Schalke Złotą bramkę, na wagę zwycięstwo od 4 kolejek. Dla Augsburga W potyczce teamów walczących o 5. z rzędu ligowego zwycięstwa służy wyłącznie zbył jest to pierwsza porażka z SCF po serii ligowy w byt jakikolwiek Hamburg przegrał u siebie z w 35. min Bellarabi. Trafienie to spra- 4 zwycięstw. Herthą Berlin 0-1 i jest od 6 spotkań bez wiło, że aptekarze mają już nad ekipą z Gelsenkirchen 6 punktów przewagi. Natomiast z rywalizacji o awans przyszłorocznej edycji Ligi Mistrzów zaczyna odpadać FC Augsburg, który w minionej serii uległ na wyjeździe strzelali na bramkę, ale byli kładniejsi, dzięki temu w 71. min po trafieniu Schmida objęli prowadzenie, a na 6 min przed końcem potyczki Petersen ustalił wynik pojedynku. Freiburg przerwał zatem serię 3 porażek, odnosząc pierwsze Nadzieja w Dortmundzie Dzięki porażce Augsburga szanse na zakwalifikowanie się gry w Lidze Europy zachowała Borussia Dortmund, która pokonała na wyjeździe gospodarze, którzy jednak źle grali w defensywie, co pokazała już 19. min, kiedy to Aubameyang wyprowadził BVB na prowadzenie. Miejscowi się jednak kartkę, w efekcie czerwoną, w wyniku czego musiał opuścić plac gry. Fakt ten już 120 sek. później wykorzystali goście, strzelając za sprawą Kagawy drugiego gola. 4 min później Aubameyang podwyższył na 3-1 dla Borussii, a chwilę min Stindl zbył drugiego gola dla Dolnosaksończyków, ale na więcej nie mieli już sił i pozostają bez ligowego zwycięstwa od 10 kolejek ( r. 2-0 z FC Augsburg). BVB z kolei pozostaje w BL od 7 spotkań bez porażki. minionej serii tylko zremisował w Kolonii 1-1. Miejscowi byli stroną atakującą, ale goście umiejętnie się bronili i przeprowadzili szybkie wypady. Po jednym z nich w 27. min Selke wyprowadził Bremę na prowadzenie, ale od końcem potyczki zbyli wyrównującą bramkę, którą z rzutu karnego strzelił Lehmann i Kolonia jest z Bremą od 3 spotkań niepokonana. Uff... w Berlinie wygranej, ponosząc 4. z rzędu porażkę ze starą damą. Goście przez większą część meczu bronili się przed atakami HSV, zwrot nastąpił w 81. min, kiedy to Cleber (HSV) łokciem uderzył Lustenbergera, za co otrzymał czerwoną kartkę. Od tej Passa Darmstadt przerwana broniącemu się przed degradacją SC Hanower 3-2, rewanżując się ekipie chwili berlińczycy rzucili się ataku i Freiburg 0-2. Optycznie służy minowali wyłącznie Tayfuna Korkuta za mową porażkę 0-1. Stroną dyktującą warunki byli wykorzystali, kiedy to Langkamp strza- już 180 w sek. jakikolwiek później fakt gry w przewadze goście, którzy częściej byli przy piłce i łem głową zbył dla stołecznej ekipy zwycięską bramkę. Dzięki temu Hertha jest od 4 kolejek niepokonana i oddaliła się od strefy spadkowej. Cenne trzy punkty w walce o pozostanie w BL wywalczył VfB Stuttagrt, który pokonał u siebie wyżej notowany Eintracht Frankfurt 3-1. To pierwsza wygrana Szwabów w 2015 r. Jednak po godzinie gry niewiele wskazywało na sukces VfB. Goście byli lepsi i od 51. min po trafieniu Seferovica prowadzili 1-0, ale po stracie gola nie mający już nic stracenia Stuttgart przystąpił ataku i w 63. min Ginczek wyrównał, 180 sek. później wyprowadził gospodarzy na prowadzenie, a w 80. min 3. gola dla stuttgartczyków zbył Maxim. Krzysztof Świerc Z walki o awans Bundesligi nie rezygnuje jeszcze Fortuna Düsselrf, która w minionej serii spotkań pokonała u siebie tychczasowego wicelidera tabeli SV Darmstadt 96 wynik spotkania, bo pomimo służy miażdżącej momentami minacji SVD więcej 1.FC Union St. Pauli 1-0 (0-0) TSV 1860 M. Aalen 1-1 (0-0) wyłącznie bramek sind w tej potyczce lediglich nie padło. zum Dzięki Frankfurt Sandhausen 1-1 (0-1) Lesen Vervielfältigung ist 2-0. Dzięki temu Nadreńczycy przerwali rewelacyjnemu beniaminkowi serię 16 z rzędu meczów bez porażki. Ciekawostką jest to, że poprzednim pogromcą ekipy z Hesji także była Fortuna Düsselrf, która pokonała popiecznych Dirka Schustera na jego terenie 4-1 ( r.). Najwyraźniej Lider słabnie Na półmetku bieżącego sezonu lider tabeli z Ingolstadt wydawał się stuprocentowym kandydatem wywalczenia Tabela awansu Bundesligi, jednak w rundzie Charlison Benschop strzelił dwie bramki dla Fortuny Düsselrf i przerwał ekipie z Darmstadt serię 16 meczów bez wiosennej popularne audiki wyraź- sind lediglich zum Lesen porażki. Foto: Wikiportrait/Wikipedia Vervielfältigung ist zatem Nadreńczycy potrafią grać z tym zespołem, a dzięki temu zachowali jeszcze teoretycznie szanse na włączenie się walki o awans najwyższej klasy rozgrywkowej w Niemczech. Bohater Benschop Prawdą jednak jest, że gospodarze mieli w tym spotkaniu sporo szczęścia, nich sekundach gry, kiedy to uderzenie (głową) z bliskiej odległości Gulde instynktownie na linii bramkowej przyjezdnych obronił ich golkiper Sippel. KSC pozostaje zatem od 8 spotkań nie- Gdyby jednak nie fantastyczna wprost Bezbramkowym remisem zakończyło pokonane, a 1. FCK od 4. Jednak punkt dyspozycja golkipera służy gości Oezcana, wyłącznie się także najciekawsze spotkanie minionej serii, w którym trzecie przed tą som wskoczyć na pozycje wicelidera i zbyty w Karlsruhe pozwolił kaiser- popieczni Ralpha Hasenhuettela goście bowiem byli zespołem lepszym, prezentując dużo jrzalszy futbol, ale grali bardzo nieskutecznie, przede wszystkim w pierwszej odsłonie. Do tego dawali miejscowym okazję przeprowadzania groźnych kontrataków. Jeden z nich, w 44. minucie, zakończył się faulem w polu karnym Baloguna na Bellinghausenie, za co arbiter podyktował rzut karny, którego na bramkę zamienił Benschop. Po zmianie stron obraz gry nie uległ zmianie, nadal Raffael, napastnik Borussii Mönchengladbach, stał się katem Bayernu Monachium, sprawił, że lider BL po raz pierwszy w bieżącym sezonie przegrał przed własną publicznością. Foto: Steindy talk/wikipedia przeważało Darmstadt i wciąż było nieskuteczne. Fakt ten zemścił się na przyjezdnych w 66. minucie, kiedy to kolejny składny wypad przeprowadziła Fortuna i po zagraniu Ballinghausena Benschop podwyższył na 2-0, ustalając temu Düsselrf odniósł swoją drugą wygraną w 7 ostatnich kolejkach. nie osłabły. Świadczy o tym fakt, że z 6 ostatnich meczów o punkty 2. Bundesligi ekipa z Bawarii wygrała tylko 1 spotkanie, przegrywając 2-krotnie, a w minionej kolejce z wielkim trudem zremisowała bezbramkowo w Brunszwiku. przegraliby sromotnie, bo Eintracht był zespołem groźniejszym, stworzył mnóstwo okazji zbycia bramek. Gola jednak nie zbył, co sprawia, że z 8 ostatnich pojedynków o ligowe punkty wygrał tylko raz przy aż 5 porażkach, stąd powrót tego zespołu najwyższej Po zmianie stron ataki pozbawione były idei. 2.BL, nie złał ani razu pokonać teamu z Brunszwiku, ponosząc 6 porażek przy 2 remisach. Remis w szlagierze kolejką 1.FC Kaiserslautern zmierzyło się na wyjeździe z czwartym Karlsruhe SC. Spotkanie stało na wysokim poziomie, oba teamy dążyły wygranej, ale marnowały godne okazje bramkowe. Najlepszą dla gości zaprzepaścił Zimmer w 54. min, kiedy to w godnej sytuacji klasy rozgrywkowej w służy Niemczech wyłącznie stoi zbycia gola trafił w poprzeczkę Badeńczyków 2-0 i nie przegrało z nimi pod dużym znakiem zapytania. Ingolstadt z sind kolei, licząc lediglich mecze w zum III lidze Lesen i przechylić szalę w swoją stronę w ostat- ostatnich Vervielfältigung meczów, ba, w tej klasie ist roz- strengstens miejscowej bramki. KSC z kolei mogło w meczach o punkty 2.BL żadnego z 7 untersagt. gdyby na niej jechali końca sezonu, wywalczyliby bezpośredni awans Bundesligi bez konieczności gry w barażach. A taki obowiązek będzie miał trzeci zespół 2. Bundesligi na koniec rozgrywek. Warto dać, ze Kaiserslautern w pierwszej rundzie pokonało u siebie Dokumentacja kolejki Hamburg Berlin 0-1 (0-0) Kolonia Brema 1-1 (0-1) Paderborn Hoffenheim 0-0 Schalke 04 Leverkusen 0-1 (0-1) Mainz 05 Wolfsburg 1-1 (1-0) Bayern M gladbach 0-2 (0-1) Tabela 1. Bayern Wolfsburg M gladbach Leverkusen Schalke Augsburg Hoffenheim Frankfurt Brema Dortmund Mainz Kolonia Berlin Hanower Freiburg Hamburg Paderborn Stuttgart grywkowej z KSC przegrali tylko raz r. Krzysztof Świerc Dokumentacja kolejki Brunszwik Ingolstadt 0-0 Düsselrf Darmstadt 2-0 (1-0) Karlsruhe Kaiserslautern 0-0 Aue Fürth 0-0 Heidenheim Lipsk 1-0 (0-0) Norymberga Bochum 1-2 (0-1) 1. Ingolstadt Kaiserslautern Darmstadt Karlsruhe Düsselrf Brunszwik Lipsk Bochum Heidenheim Frankfurt Norymberga FC Union Sandhausen Fürth TSV 1860 M Aalen Aue St. Pauli

16 Diese Materialien sind lediglich zum Lesen Vervielfältigung ist 16 LARES: Wochenblatt.pl Diese Materialien sind lediglich zum Lesen Allerlei Różności Vervielfältigung ist 27. März 2. April 2015 Schwarz Rot Gold Pinnwand służy wyłącznie Qw QDeutschlands jakikolwiek schönste Frau Q Let s sind lediglich stick zum together! gefunden: Gui Maria Kretschmer hat Lesen Vervielfältigung ist Schrott Seit einigen Jahren grassiert ein Trend, der jeden logisch denkenden Menschen zur Weißglut treibt. Jedes Pärchen muss scheinbar wirklich jede Brücke an semiinteres- służy wyłącznie den w Titel jakikolwiek an. Jetzt steht es fest, wer auf den Werbeplakaten des Unterwäscheherstellers sind lediglich zum Lesen Triumph Vervielfältigung zu sehen sein wird: Ramona, ist santen Ausflugsorten mit massiven Schlössern als Treuesymbol zuhängen. Da nach wenigen Jahren dieser Unsitte bald wirklich alles dicht ist, ist es nur eine Frage der Zeit, bis bald auch profane Fahrradständer überbersten. Wo soll der ganze Schrott auch hin? Die Verliebten służy wyłącznie Qw QEin jakikolwiek junges, erfolgreiches Geburtstagskind: Die deutsche Sängerin sollten einfach mal hochrechnen, wie viel Metall allein die Statik mancher Brücken noch erlaubt. Überhaupt wird ja jedes Techtelmechtel gleich zur Liebe des Lebens stilisiert. Da möchte ich nicht wissen, was ein Durchschnittsjugendlicher Szene. limitiert; der Käufer erhält darüber ein Nieslony lässt im służy Alltag das wyłącznie Auge Zertifikat. norbertnieslony@yahoo. Q schweifen und findet immer wieder de; Tel. 0048/(0) q heute an Eisenverbrauch hinlegt Und so avancieren ch tatsächlich Linksaußen Sahra Wagenknecht und Oskar Lafontaine auf einmal zu leuchtenden Vorbildern. Die 45- und 71jährigen Jungvermählten, deren Jawort vor drei Monaten erst jetzt bekannt wurde, hielten sich erfrischend in Sachen Posing zurück. Und sie verzichteten sogar auf den Austausch von Eheringen, wie der CDU-Bürgermeister von Merzig im Saarland bestätigte, der die beiden vermählte. Oder es war einfach kein Metall mehr auf dem Markt. mein kleiner Freund von Nicole. Er schrieb auch Texte für unsere schlesische Sängerin Andrea Rischka und den in Schlesien sehr bekannten deutschen Schlagersänger TOBY aus München. Für ihn schrieb er das Lied: Mehr Zeit für Kinder. In seinem Leben hat er über Liedtexte geschrieben. Viele von diesen gehören zu den Schlagerevergreens der vergangenen Jahrzehnte. Till LARES: Scholtz-Knobloch Niniejszy służy wyłącznie jung w geworden. jakikolwiek Bekannt wurde sie als Sängerin sind lediglich zum Lesen Vervielfältigung der Girlgroup Monrose, dann ist startete strengstens Q untersagt. Werbung / Reklama sie eine Solokarriere. In der Sendung Deutschland sucht den Superstar sitzt sie in der Jury neben DJ Antoine, Dieter Bohlen und Heino. Im Alltag arbeitet sie an einem neuen Album für ihre weitere Karriere. An- Usługi WOCHENBLATT.pl Pogrzebowe geblich plant sie zahlreiche Konzerte und służy wyłącznie Highlights für dieses Jahr. Sprowadzanie sind lediglich zum Lesen zmarłych z zagranicy QVervielfältigung QAuch nach dem Tod keine ist Ruhe: służy wyłącznie Ozimek, Schodnia Nowa, Hautnah. Es erscheint am 1. April. Der Walce, województwo opolskie damals 56-jährige U soll ihr viele intime Geheimnisse verraten haben, wie z.b., dass nr sind tel. 77 lediglich zum 158Lesen Tel./fax: (077) Vervielfältigung ist służy wyłącznie Qw QEs jakikolwiek ging blutig zu: Bei der neuesten Edition der Casting-Show Germany s next sind lediglich zum Lesen Topmodel Vervielfältigung by Heidi Klum kam es ist bei dem strengstens Likes bei seinen Freunden. untersagt. Q Oferujemy: służy wyłącznie Sturz w mit jakikolwiek blutigen Folgen. Alles passierte in Los Angeles als die Models auf den Kufen LARES: Niniejszy Osiny służy wyłącznie weiter, sie wollte die weitere Etappe des ul. Opolska 3a , Castings in Dubai erreichen. Welt kommen. sind lediglich zum Lesen Vervielfältigung ist WOCHENBLATT.pl Impressum / Stopka redakcyjna Die Herausgabe der Zeitung ist dank finanzieller Förderung des Ministeriums für Verwaltung und Digitalisierung sowie des Auswärtigen Amts mittels des Instituts für Auslandsbeziehungen möglich. Nakład/Auflage: 5850 Mokrzycka, sw@wochenblatt.pl. Vertrieb, Marketing: Agnieszka Szotka, Mokrzycka, sw@wochenblatt.pl. Sprzedaż, marketing: Agnieszka Szotka, służy wyłącznie Kontakt: w Biuro redakcji/redaktionsbüro: jakikolwiek tel./faks a.szotka@wochenblatt.pl. a.szotka@wochenblatt.pl. Prenumerata/Abonnement: redakcja/redaktion, Poczta Polska SA, Homepage: Onlineredakteur: Juliane Preiß Strona internetowa: redaktor: Juliane Preiß Ruch SA, tel zwracamy. Redakcja nie odpowiada za treść ogłoszeń. Zrealizowano dzięki tacji Ministra Administracji i Cyfryzacji i (za pośrednictwem Instytutu Stosunków Kulturalnych z Zagranicą) Ministerstwa Spraw Zagranicznych Republiki Federalnej Niemiec Mit der neuen Impressionsreihe Schwarz-Rot-Gold, die Ihnen seit letzter Woche präsentiert wird, setzt der oberschlesische Fotograf Norbert Nieslony die deutschen Nationalfarben Werbung / Reklama KOMPUTEROWY DOBÓR OPRAW * Transport mebli Usługi transportowe, przeprowadzki Niemcy Polska Polska Niemcy 7919 Redaktionsanschrift: ul. M. Konopnickiej 6, Opole, sw@ wochenblatt.pl. Chefredakteur: Till Scholtz-Knobloch, Redaktion: Anna Durecka: Schlesien, Allerlei ; Krzysztof Świerc: Sport, Wirtschaft ; Juliane Preiß (ifa-redakteurin): Aus den Regionen ; Klaudia Kandzia: Kirche und Gesellschaft. Übersetzung: Andrzej Szypulski. Korrektur: Manfred Prediger, Krzysztof Szymczyk. Verlagssekretariat: Gabriela neue Stillleben, mit denen er unser Herz erwärmt. Die Bilder dieser Reihe kann man beim Fotografen als Kunstdruck im Format 50 x 70 cm erwerben. Jedes Bild ist auf eine Auflage von 33 Exemplaren Załatwianie formalności Opieka nad grobami Machnik N Adres redakcji: ul. M. Konopnickiej 6, Opole, sw@wochenblatt.pl. Redaktor naczelny: Till Scholtz-Knobloch. Redakcja: Anna Durecka Śląsk, Różności ; Krzysztof Świerc Sport, Gospodarka ; Juliane Preiß (dziennikarka z ramienia IfA) Z regionów ; Klaudia Kandzia Kościół i społeczeństwo. Tłumaczenia: Andrzej Szypulski. Korekta: Manfred Prediger, Krzysztof Szymczyk. Sekretariat wydawnictwa: Gabriela Foto: Norbert Nieslony mit seiner neuen TV-Show richtig Furore in Deutschland gemacht. Obwohl die Einschaltquoten nicht so hoch waren, ging das Sendekonzept auf: Deutschlands schönste Frau unter einfachen Hausfrauen und Müttern zu suchen. 20 Frauen traten beim Rennen um die dreifache Mutter aus Frankenthal. Ihren Sieg kann sie irgendwie bis heute noch nicht so richtig fassen. Aber ihre drei Kinder sind richtig stolz auf die schönste Mama Deutschlands. Mandy Capristo ist diese Woche 25 Jahre Die 44-jährige Schweizer Journalistin Anja- Maria Stampfli behauptet, dass sie mit dem verstorbenen U Jürgens eine Affäre hatte. Das alles beschreibt sie ganz genau in einem Buch über den Verstorbenen U Jürgens er am liebsten Liebe mit zwei Frauen möge. Ob man das alles glauben kann ist fraglich, hat sie ja auch schon den Komiker Karl Dall wegen Vergewaltigung angezeigt, er wurde jech freigesprochen. spektakulären Helikopter-Shooting zu einem eines Helikopters zu Fotos posierten. Es erwischte die 16-jährige Varisa, die auf ihren High-Heels auf dem Flugplatzboden ausrutschte. Sie schürfte sich die Knie auf und verstauchte sich den Knöchel, Trotzdem posierte sie tapfer bei dem Fotoshooting Wydawca/Herausgeber: Zespół Producencki Pro Futura Sp. z o.o., ul. M. Konopnickiej 6, Opole. Nr indeksu Skład komputerowy/satz: LARES Mateus Joschko Druk/Druck: Polskapresse Sp. z o.o., Oddział Prasa Wrocławska Foto: Chris/Wikipedia Foto: Marsupilami/Wikipedia Q Vor über 22 Jahren getroffen: Der Poptitan Dieter Bohlen und der deutsche Stimmungssänger und Schauspieler Willi Herren haben sich zum ersten Mal schon vor über 22 Jahren getroffen. Ein gemeinsames Foto von den Beiden ist kürzlich im Netz aufgetaucht. Das Foto wurde damals auf dem WDR-Gelände gemacht. Willi Herren war 17 Jahre alt und spielte in der Lindenstraße mit. Als er damals erfahren hat, dass Modern Talking zu Besuch kommen wird, wartete er gespannt und so kam es zum ersten Treffen von Dieter und Willi. Q Weiterer Verlust für die Musikszene: Der bekannte Komponist, Musikproduzent und vor allem legendäre Texter Robert Jung ist am vergangenem Montag im Alter von 78 Jahren gestorben. Von ihm stammen solche bekannten Lieder wie: Aus Böhmen kommt die Musik, Ein bisschen Frieden oder Flieg nicht zu hoch Q Mit 66 Jahren - da fängt das Leben an... : Der Schlagersänger Alf Michael Hartl vom Duo Marianne und Michael wurde am 18. März 66 Jahre alt. Bekannt wurde er als Moderator und Volksmusiksänger. Mit seiner Frau Marianne und deren Familie feierte er seinen Geburtstag ganz groß im Asamschlössel in München. Eigentlich macht Michael zur Zeit Diät, aber an seinem Geburtstag umging er diese etwas und aß einen flambierten Kaiserschmarrn. Michael bedankte sich auch bei Facebook für die zahlreichen Wünsche und Q Mit stolzem Baby-Bauch: Die deutsche Schauspielerin Lisa Martinek stand auf dem roten Teppich bei der GALA SPA Awards am vergangenem Wochenende sehr selbstbewusst und voller Stolz. Unter ihrem weißen Spitzenkleid war eine deutliche Babykugel zu sehen. Die stolze Mutter stand strahlend da und posierte den zahlreichen Fotografen. Für sie ist das Kind auch eine Überraschung, aber eine sehr schöne, sagte sie. Ebenfalls für ihren Ehemann Giulio Ricciarelli, mit dem sie seit 2009 verheiratet ist. Beide haben bereits zwei Töchter, angeblich soll jetzt im Mai endlich ein Junge auf die q Konto bankowe: Bank Zachodni WBK SA II O/Opole, Bankverbindung: Bank Zachodni WBK SA II O/Opole, IBAN: PL SWIFT Code WBKPPLPP. Unverlangt eingesandte Manuskripte werden nicht zurückgesandt. Die Redaktion behält sich vor, Zuschriften und Leserbriefe sinngemäß zu kürzen. Die Redaktion haftet nicht für den Inhalt der Anzeigen. / Zastrzegamy sobie prawo skracania nadesłanych tekstów; ów nie zamówionych nie Foto: Russavia/Wikipedia Foto: Agentur Schneider-Press