Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń jeżeli: Na ocenę dopuszczającą uczniowie powinni: Na ocenę dostateczną uczniowie ponadto powinni:

Transkrypt

1 Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń jeżeli: nie posiada wiedzy niezbędnej do uzyskania oceny dopuszczającej (poziom konieczny); nie prowadzi zeszytu przedmiotowego; wykazuje lekceważący stosunek do przedmiotu i nauczyciela. Na ocenę dopuszczającą uczniowie powinni: wymienić rodzaje środowisk; rozróżnić trzy podstawowe skały; podać przykłady czynników klimatycznych; rozpoznać trzy podstawowe gatunki roślin i zwierząt występujących w parku; rozpoznać trzy podstawowe gatunki roślin i zwierząt występujących w mieście; wiedzieć, jak dbać o rośliny klasowe ; znać rodzaje odżywiania się; rozpoznawać trzy gatunki drzew i krzewów; znać budowę zewnętrzną ptaka; znać i rozpoznawać typy lasów na rysunkach; wskazywać mszaki i paprotniki na rysunkach; znać środowisko życia mszaków i paprotników; wymienić przykłady jaszczurki i węża; podać przykłady trzech pospolitych gatunków ssaków; rozpoznać dwa gatunki grzybów jadalnych i dwa trujących; znać zasady zbierania grzybów; potrafić wskazać producentów, konsumentów, reducentów; znać i odróżniać pajęczaki i mięczaki; rozpoznawać pospolite owoce; znać pospolite gatunki zwierząt występujących w Morzu Bałtyckim; potrafić nastawić preparat pod mikroskopem; wskazać granice państwa polskiego; potrafić wskazać na mapie Wisłę i Odrę; potrafić wskazać na mapie porty Polski; potrafić wskazać na mapie Warszawę, Kraków; potrafić wskazać na mapie główne pasma górskie; wymienić podstawowe surowce mineralne Polski; wymienić główne źródła i rodzaje zanieczyszczeń środowiska; wskazać na mapie położenie nizin, wyżyn, gór, rzek oraz jezior; wymienić nazwy kilku gatunków roślin i zwierząt chronionych. Na ocenę dostateczną uczniowie ponadto powinni: podać przykłady wód słonych i słodkich; wyróżnić rodzaje skał; wymienić czynniki klimatyczne; rozpoznać pospolite gatunki roślin i zwierząt występujących w parku i mieście;

2 znać nazwy roślin uprawianych w klasie; potrafić wykonywać podstawowe zabiegi uprawowe i pielęgnacyjne; wyjaśnić pojęcia: samożywność i cudzożywność; podać przykłady organizmów samożywnych i cudzożywnych; klasyfikować rośliny na: drzewa, krzewy i rośliny zielne; wyjaśnić pojęcia: przyciąganie ziemskie, siła nośna, stałocieplność, jajorodność; podać typy lasów; wymienić warstwy lasu; rozpoznać podstawowe gatunki leśne; określić warunki życia mszaków i paprotników; rozpoznać pospolite gatunki mszaków i paprotników; rozpoznać jaszczurki i węże, udzielić pierwszej pomocy przedlekarskiej w przypadku ukąszenia przez żmiję; odróżnić żmiję zygzakowatą od zaskrońca; rozpoznawać pospolite ssaki; rozpoznawać pospolite grzyby jadalne; odróżniać grzyby jadalne od trujących; znać zasady zbierania grzybów oraz omówić znaczenie grzybów w przyrodzie; podać przykłady producentów, konsumentów i reducentów; podać źródła zanieczyszczenia lasów; opisywać budowę traw, określić warunki życia panujące na łące; rozpoznawać pospolite rośliny uprawne (szczególnie zboża i rośliny okopowe); wymieniać produkty uzyskiwane z płodów rolnych i charakteryzować ich znaczenie gospodarcze; rozpoznawać owoce krajowe i sprowadzane do Polski; rozpoznawać pospolite gatunki pajęczaków i mięczaków; wymienić elementy budowy kwiatu rośliny nasiennej i określić ich rolę; wyjaśnić pojęcia: zapylenie, zapłodnienie, kiełkowanie, wzrost i rozwój; rozpoznawać owoce niektórych pospolitych roślin nasiennych; opisywać fizykochemiczne właściwości wody; rozróżniać gatunki występujące w jeziorach i stawach; wymienić strefy życia w morzu; rozpoznawać pospolite gatunki żyjące w Morzu Bałtyckim i oceanach; definiować pojęcie gatunek; wskazywać części mechaniczne i optyczne mikroskopu; nastawić mikroskop na odpowiednie powiększenie; wykonać rysunek mikroskopowy; wskazywać na mapie Polski położenie i ogólne granice województw; określać granice państwa polskiego; nazywać państwa sąsiadujące z Polską; znać i wskazać położenie miast wojewódzkich; wskazywać na mapie obszary nizinne, wyżynne i górskie oraz określić ich położenie; określać położenie i wskazać na mapie główne rzeki Polski i ich dopływy; wskazywać na mapie źródło, bieg górny i środkowy, dolny, ujście rzek: Odry i Wisły; wyjaśnić pojęcia: dorzecze, system rzeczny, dział wód, zlewisko;

3 wskazać na mapie główne jeziora w Polsce (wymienić największe i najmniejsze); wskazywać i określać położenie pobrzeża Bałtyku; wskazywać na mapie polskie miasta portowe; wymienić zabytki i walory turystyczne miast leżących nad morzem; wyjaśnić pojęcia: delta, depresja, mady; określić i wskazać na mapie położenie pojezierzy; określać położenie Pojezierza Wielkopolskiego oraz Niziny Południowowielkopolskiej; określić położenie pasa nizin środkowej Polski i Niziny Śląskiej; wymienić największe miasta leżące w pasie nizin środkowej Polski oraz podać ich znaczenie; określić położenie Niziny Mazowieckiej; wskazywać zabytkowe obiekty na planie Warszawy; definiować pojęcia: nurt rzeki, zakole, dolina rzeczna, starorzecze, zbocze doliny, dno doliny, terasa; wymienić główne przyczyny powodzi; określić położenie ważniejszych wyżyn w Polsce; określić położenie Wyżyny Krakowsko Częstochowskiej i Wyżyny Lubelskiej; wskazać położenie najważniejszych miast Wyżyny Lubelskiej; wymienić ważniejsze zabytki Krakowa; wyróżniać rodzaje gór; wymienić osobliwości Gór Świętokrzyskich; wskazać na mapie Sudety, Karkonosze oraz określić ich położenie; rozróżnić pasma górskie w Sudetach i wskazywać ich ważniejsze szczyty; wskazywać na mapie pasmo Pienin i określić ich położenie oraz wymienić najwyższe szczyty w Pieninach; określić położenie oraz wskazać na mapie Tatry i ich najwyższe szczyty; wymienić piętra roślinności w górach; wskazać na mapie większe miasta Polski i określić ich położenie, wymienić województwa o największym zaludnieniu; wymienić najważniejsze problemy dużych miast; wyjaśnić pojęcia: aglomeracja, urbanizacja, industrializacja; określić położenie Wyżyny Śląskiej; wymienić najważniejsze ośrodki wydobycia węgla kamiennego i brunatnego w Polsce; wymienić główne surowce mineralne Polski i wskazać na mapie ich występowanie; podać przykłady produktów otrzymywanych z surowców mineralnych; opisać naturalny krajobraz Pojezierza Suwalskiego; wymienić motywy ochrony przyrody w Białowieskim i Biebrzańskim Parku Narodowym; określić położenie Bieszczad; wymienić formy ochrony przyrody. Na ocenę dobrą uczniowie ponadto powinni: zaplanować trasę wycieczki i przygotować się do niej; podać przykłady zastosowania (wykorzystania) skał w życiu codziennym; wykazać różnice między pogodą a klimatem;

4 charakteryzować park jako ekosystem lądowy założony przez człowieka; rozpoznawać gatunki roślin i zwierząt występujące w parku; rozpoznawać gatunki drzew, krzewów, roślin zielnych i zwierząt występujących w mieście; potrafić rozmnażać rośliny przez sadzonki liściowe lub łodygowe; określić warunki procesu fotosyntezy; podać produkty procesu fotosyntezy i ich znaczenie; wyróżniać poszczególne organy roślin nasiennych i określać ich funkcje; opisywać budowę morfologiczną poszczególnych elementów rośliny; wykazać przystosowania ptaków do lotu; dzielić ptaki na zimujące w Polsce i odlatujące do ciepłych krajów; określać warunki panujące w poszczególnych piętrach lasu; wykazać się znajomością organizmów występujących w lesie; rozpoznawać i charakteryzować zbiorowiska leśne; opisywać cechy budowy morfologicznej mchów i paprotników, wskazywać znaczenie tych organizmów; charakteryzować gady jako kręgowce lądowe; wykazywać przystosowania gadów do środowiska; wykazywać przystosowania ssaków ułatwiające życie w lesie; charakteryzować gromadę ssaków; wyróżniać cechy taksonomiczne wybranych gatunków ssaków; budować łańcuchy i sieci pokarmowe; oceniać warunki życia na wsi, wykazywać różnice między łąką a lasem, podać znaczenie łąk w przyrodzie i gospodarce człowieka; charakteryzować: sadownictwo, ogrodnictwo oraz warzywnictwo; charakteryzować owady; omówić znaczenie pajęczaków i mięczaków w przyrodzie; podać przykłady sposobów rozmnażania się wybranych roślin; rozróżnić elementy budowy owoców suchych i mięsistych; rozróżnić rośliny jednoroczne i wieloletnie, nagonasienne i okrytonasienne; charakteryzować warunki życia panujące w środowisku wodnym w różnych porach roku; porównywać warunki życia panujące w wodzie i na ladzie; opisywać przystosowania ryb do życia w wodzie; charakteryzować warunki życia w morzach i oceanach; wyjaśnić gospodarcze znaczenie zasobów morskich; charakteryzować stan i znaczenie rybołówstwa, transportu wodnego oraz przemysłu stoczniowego; określać cechy taksonomiczne gatunku i wyższych jednostek systematycznych; oznaczać pospolite organizmy na podstawie prostych kluczy; charakteryzować grupy organizmów; analizować drzewo rodowe organizmów; porównać komórkę roślinną i zwierzęcą; charakteryzować zróżnicowanie krajobrazowe Polski, uwzględniając ukształtowanie terenu; uzasadniać celowość założenia Wolińskiego i Słowińskiego PN, przedstawić ich osobliwości; uzasadnić znaczenie portów dla wymiany handlowej (eksport import);

5 wyjaśnić sposób powstawania Żuław Wiślanych i podać przykłady ich gospodarczego wykorzystania; wymienić urządzenia i sposoby zabezpieczeń przed podwoziami i nieodpowiednim nawadnianiem; wyjaśnić genezę kształtowania się krajobrazu pojeziernego; wymienić cechy krajobrazu Pojezierza Wielkopolskiego i Niziny Południowowielkopolskiej; opisywać położenie i charakter miast Pojezierza Wielkopolskiego i Niziny Południowowielkopolskiej; scharakteryzować znaczenie nizin środkowej Polski; opisać walory przyrodnicze Kampinoskiego PN; charakteryzować Warszawę jako stolicę Polski; wyjaśnić powstawanie rzek, ich działalność i wpływ na krajobraz; określić sposoby zapobiegania podwoziom; znać sposoby zachowania się w czasie powodzi; wyjaśnić proces krasowienia, powstawania jaskiń i ostańców; wymienić osobliwości przyrodnicze Ojcowskiego PN; wyjaśnić powstawanie wąwozów na podłożu lessowym; wykazać kulturotwórcze i gospodarcze znaczenie Krakowa; wyjaśnić genezę gór; charakteryzować krajobraz górski; opisać krajobraz Karkonoszy; charakteryzować wyjątkowy krajobraz Pienin; opisywać osobliwości Pienińskiego PN; charakteryzować krajobraz Tatr, używając pojęć: turnia, przełęcz, żleb, stożek piargowy, grań; porównywać krajobraz Tatr Wysokich i Tatr Zachodnich; wyjaśnić ogólną zasadę działania elektrowni wodnej; uzasadnić znaczenie elektrowni wodnych; opisać metody wydobywania węgla kamiennego i brunatnego; wyjaśnić przyczyny powstawania kwaśnych deszczów ; wyjaśnić, na czym polega osobliwy charakter Bieszczad; wyjaśnić motywy ochrony przyrody; podać przykłady działań zmierzających w kierunku ekorozwoju. Na ocenę bardzo dobrą uczniowie ponadto powinni: uzasadnić zmiany warunków życia organizmów pod wpływem czynników martwych; wyjaśnić tworzenie siły nośnej oraz siły wyporu wody; ocenić skutki eksploatacji skał w środowisku; analizować mapy klimatyczne; uzasadniać znaczenie terenów zielonych w mieście; sporządzić plan danego parku w odpowiedniej skali; wykazać zależności pomiędzy temperaturą wody a rozpuszczalnością ciał stałych oraz gazów; sporządzić dokumentację z przeprowadzonej obserwacji;

6 wykazać zależności pomiędzy producentami a konsumentami kolejnych ogniw w łańcuchu, bądź poziomów troficznych; wykazać związek między warunkami a typem środowiska leśnego; omówić przystosowania mszaków i paprotników do środowisk, w których występują; określić stan lasu na podstawie różnych wskaźników; przewidywać rozwój wsi w najbliższych 10 latach; wykazać zależności między organizmami na łące; przewidywać możliwości wzrostu produkcji rolnej; wykazywać związki między ciężarem właściwym ciała ryby a siłą wyporu wody; określać stan czystości wód za pomocą metod fizykochemicznych i biologicznych; wykazać różnice między systemem klasyfikacji naturalnym i sztucznym; uzasadnić znaczenie systemu naturalnego w klasyfikacji organizmów; porządkować organizmy w duże taksowy (królestwa); uzasadniać wyższość ewolucyjną poszczególnych grup systematycznych, wskazując na ich osiągnięcia ewolucyjne; uzasadniać pasowy charakter krain geograficznych; wykazywać zależności między rodzajem krajobrazu a krainą geograficzną; oceniać wpływ działalności wydm na środowisko przyrodnicze; wymienić walory krajoznawcze Pojezierza Mazurskiego; dokonać oceny rozwoju gospodarczego Niziny Mazowieckiej; ocenić wartość zabytków Krakowa jako dziedzictwa kultury Europy; za pomocą materiałów źródłowych ocenić stopień zanieczyszczenia środowiska w Karkonoszach i wyjaśnić motywy utworzenia Karkonoskiego PN; uzasadnić wpływ Dunajca na krajobraz Pienin; omówić celowość założenia Tatrzańskiego PN; uzasadnić zmiany pogody w górach; wyjaśnić ogólnie, czym jest prąd elektryczny i na jakiej zasadzie działa generator; przedstawić wpływ człowieka na zmianę naturalnego krajobrazu Wyżyny Śląskiej; ocenić wpływ kopalni na środowisko przyrodnicze; wykazywać zależność między czynnikami środowiska a zdrowiem człowieka; wyjaśnić mechanizm działania śluz na Kanale Augustowskim; uzasadnić naturalny charakter krajobrazu Niziny Północnopodlaskiej; uzasadnić celowość ochrony przyrody na terenie Bieszczadzkiego PN; wykazywać związek człowieka ze środowiskiem; uzasadnić celowość ochrony przyrody; określić położenie parków narodowych w Polsce; wyjaśnić znaczenie ekorozwoju dla przyszłych pokoleń. Na ocenę celującą: Wymagania obejmują treść pozaprogramową. Składają się na nią wiadomości i umiejętności wykraczające poza wymagania programowe, szczególnie złożone i oryginalne, twórcze naukowo, wąsko specjalistyczne, pozbawione bezpośredniej użyteczności w przedmiocie szkolnym i w życiu codziennym. Spełnienie pełnych wymagań programowych i uzyskanie osiągnięć wykraczających oraz udział w konkursach na szczeblu rejonowym i wyższym, a także zajęcie któregoś z pierwszych trzech miejsc w konkursie miejskim uprawnia ucznia do uzyskania oceny celującej.

7