POMIARY SKŁADU ŚCIEKÓW PRZY POMOCY SOND ON - LINE METODYKA KALIBRACJI

Transkrypt

1 pomiar stężenia zanieczyszczeń w ściekach ogólnospławnych, sondy do pomiarów on-line, kalibracja sond,solitax, Uvas plus, czujnik amonowy Agnieszka BRZEZIŃSKA, Dawid BANDZIERZ* POMIARY SKŁADU ŚCIEKÓW PRZY POMOCY SOND ON - LINE METODYKA KALIBRACJI W artykule opisano wyniki kalibracji sond pomiarowych on-line służących do pomiaru stężenia azotu amonowego, zawiesin ogólnych oraz wskaźnika SAK254. Oparto się o doświadczenia zgromadzone w trakcie eksploatacji sond mierzących stężenie zanieczyszczeń w kanalizacji ogólnospławnej w komorze przelewu burzowego J-1 w Łodzi. Prowadzono kalibrację sond zarówno podczas pogody suchej, jak i mokrej, powodowanej zjawiskami opadowymi o różnym charakterze. Stosowanie sond online do pomiaru jakości ścieków pozwala na znaczne ograniczenie badań analitycznych oraz nakładów finansowych z nimi związanych. Niewątpliwym plusem stosowania sond jest dużo bogatsza baza danych (pomiary nawet z krokiem 1 minuty) oraz otrzymywanie wyników jakości ścieków w sposób ciągły w ciągu całej doby w czasie rzeczywistym, co skutkuje bardzo dokładnym poznaniem dynamiki zmian jakości ścieków, szczególnie podczas opadów. W zależności od miejsca montażu sond można obserwować zmiany jakości ścieków w kanałach, na przelewach burzowych, a także na przykład, na dopływie do oczyszczalni ścieków. Dokładne poznanie zmian składu ścieków, szczególnie podczas pogody mokrej, daje możliwość dużo lepszej kalibracji programów komputerowych oraz pozwala na uzyskanie wiarygodnych wyników symulacji i oszacowania emisji zanieczyszczeń do odbiornika. W artykule przedstawiono wstępne wyniki kalibracji sond on-line, mierzących wyżej wymienione wskaźniki zanieczyszczeń w ściekach, w oparciu o badania z roku Przedstawiono różnice w wynikach kalibracji w zależności od zakresu danych oraz warunków pogodowych. Zwrócono także uwagę na problemy wynikające z eksploatacji sond i czynniki mogące wpłynąć na wyniki pomiaru jakości ścieków. 1. WSTĘP Stosowanie sond on-line do pomiaru jakości ścieków ogólnospławnych stanowi nowość w obserwacji dynamiki zmian składu ścieków transportowanych kanałami oraz pozwala dokładnie określić stopień zanieczyszczenia, w jakim opuszczają one * Instytut Inżynierii Komunalnej i Instalacji Budowlanych, Politechnika Łódzka, ul. Aleja Politechniki 6, Łódź, dawid.bandzierz@p.lodz.pl

2 76 A. BRZEZIŃSKA, D. BANDZIERZ system przez przelewy burzowe w trakcie intensywnych zjawisk atmosferycznych. Monitoring jakości ścieków za pomocą metod standardowych, czyli poborów ręcznych lub z zastosowaniem samplerów oraz późniejsze badania analityczne pobranego medium nie zawsze są w stanie wykazać gwałtowne zmiany, jakim podlega skład ścieków podczas dopływu do kanalizacji ogólnospławnej. Sondy natomiast mogą nawet z krokiem 1 minuty zbierać dane, ukazując w pełni obraz zmian stężenia poszczególnych wskaźników zanieczyszczeń, co jest niemożliwe przy zastosowaniu technik standardowych. Wstępne badania potencjalnego wykorzystania sond on-line w Grupowej Oczyszczalni Ścieków w Łodzi pozwoliły na dokładne zaobserwowanie zmian stężenia zanieczyszczeń w dopływających ściekach, co umożliwiło precyzyjne wyznaczenie współczynników nierównomierności godzinowej z podziałem na dni powszednie i wolne od pracy [4]. 2. STANOWISKO POMIAROWE I METODYKA POMIARU Stanowisko pomiarowe znajduje się na przelewie burzowym oznaczonym J-1 w Łodzi przy ul. Rogozińskiego. Urządzenia mierzące stężenie i przepływ oraz pobierające próbki do badań ścieków znajdują się w komorze przelewu J-1, natomiast urządzenia odczytowe oraz sampler do poboru próbek ścieków w szafce pomiarowej znajdującej się nad przelewem (rys.1). Powierzchnia zlewni odprowadzającej ścieki wynosi 211 ha, dominuje na niej zabudowa mieszkaniowa wielorodzinna. Ścieki z przelewu burzowego odprowadzane są do rzeki Jasień. Pomiar stężenia poszczególnych badanych substancji odbywa się z wykorzystaniem sond on-line. W skład zestawu pomiarowego wchodzą następujące sondy: UVAS plus do pomiaru stężenia SAK254 SOLITAX sc do pomiaru stężenia zawiesin ogólnych czujnik amonowy NH4sc do pomiaru stężenia azotu amonowego. Sondy wykorzystują różne techniki pomiaru, które opisane zostały w [5, 6]. Sondy te zostały umieszczone na pontonie - pływaku wykonanym ze styropianu ekstrudowanego pokrytego żywicą. Ponton porusza się swobodnie w pionie na ramieniu przymocowanym do belki pod stropem komory przelewu burzowego, co pozwala na wykonywanie pomiaru zawsze w tej samej warstwie medium. Pomiar stężenia uzupełniany jest danymi dotyczącymi przepływu, pozyskiwanymi z trzech przepływomierzy eksploatowanych przez ZWiK Łódź zainstalowanych w dwóch kanałach dopływowych i kanale burzowym. Zasada ich działania polega na pomiarze napełnienia, które przy wykorzystaniu krzywej sprawności pozwala na określenie przepływu. Dodatkowo w kanale odpływowym prowadzącym ścieki do GOŚ

3 Pomiary składu ścieków przy pomocy sond on - line metodyka kalibracji 77 w Łodzi, zainstalowano przepływomierz eksploatowany przez PŁ mierzący napełnienie oraz prędkość. W celu pozyskiwania prób do badań kalibracyjnych wykorzystywany jest sampler do automatycznego poboru ścieków, sterowany w zależności od potrzeb czasowo lub proporcjonalnie do przepływu ścieków. Wykorzystanie sond on-line do pomiaru stężenia wybranych wskaźników zanieczyszczeń w ściekach ogólnospławnych w Łodzi jest pierwszą implementacją opisywanych urządzeń w ściekach surowych w kanalizacji w Polsce. Rys. 1 a, b Widok stanowiska pomiarowego. a ponton z zestawem sond on-line, b sampler 3. ANALIZA WYNIKÓW KALIBRACJI SOND ON LINE NA WYBRANYCH PRZYKŁADACH W artykule przedstawiono metodykę, którą posługiwano się w trakcie prowadzonych badań i przykładowe wyniki kalibracji oraz przedstawiono wybrane wykresy ilustrujące przebiegi stężenia zanieczyszczeń. Do pomiaru stężenia zawiesin ogólnych oraz SAK254 wykorzystano sondy skalibrowane fabrycznie, natomiast do pomiaru stężenia azotu amonowego czujnika NH4 sc wyposażonego w jonoselektywną elektrodę, który został poddany kalibracji polegającej na oznaczeniu azotu amonowego oraz potasu dla maksymalnego i minimalnego stężenia mierzonego w badanym medium. Kalibrację przeprowadzano odrębnie dla ścieków suchej i mokrej pogody. Surowe dane pochodzące z sond pomiarowych były poddane obróbce polegającej na usunięciu błędów pochodzących z fałszywych wskazań (wartości równe 0 lub nie-

4 78 A. BRZEZIŃSKA, D. BANDZIERZ naturalnie wysokie) oraz odszumianiu polegającym na wygładzaniu przebiegu zmian stężeń w oparciu o wielomian Savitzky ego i Golay a. Celem prowadzonych działań było uzyskanie danych pomiarowych możliwie najlepszej jakości [7] POGODA SUCHA Usytuowanie sond w komorze przelewu burzowego kanalizacji ogólnospławnej pozwala na monitorowanie zarówno składu ścieków pogody suchej, jak i jego zmian zachodzących w trakcie dopływu ścieków opadowych. Ze względu na znaczne i gwałtowne zmiany składu ścieków podczas opadów podjęto próby kalibracji sond dla pogody suchej oraz osobno dla mokrej. Celem było w tym przypadku wykazanie, czy taka kalibracja jest konieczna i jakie różnice można otrzymać, jeśli chodzi o poprawność wyników. Poniżej pokazano przykładowe korelacje zawiesin ogólnych oznaczonych analitycznie i zawiesin pomierzonych sondą dla ścieków suchej pogody w przypadku pojedynczej serii pomiarowej (rys. 2a) oraz relację dla sumarycznego zbioru serii pomiarowych (rys. 2b). W taki sam sposób postępowano dla pozostałych badanych wskaźników. Rys. 2 a, b Zależność zawiesin ogólnych pomierzonych sondą on - line od oznaczonych analitycznie dla a- pojedynczego zjawiska z dnia b sumy zjawisk z roku 2012 Jak widać z zamieszczonych powyżej wykresów współczynnik determinacji dla przykładowego zjawiska (rys.2a) jest na poziomie 0.78, a dla całego zbioru danych osiąga wartość 0,76, co wskazuje na dość dobre dopasowanie wyników dla obydwóch metod pomiarowych. W tabeli poniżej pokazano wartości współczynnika determinacji w przypadku kalibracji badanych wskaźników zanieczyszczeń dla poszczególnych dni oraz sumarycznego zbioru danych dla pogody suchej.

5 Pomiary składu ścieków przy pomocy sond on - line metodyka kalibracji 79 zbioru zsumowa- Tabela 1. Wartości współczynnika determinacji dla poszczególnych serii badań oraz nych serii pomiarowych dla pogody suchej w roku 2012 Nr Charakter zjawiska Data zależność SAK 254 od ChZT rozp. R 2 zależność zawiesin ogólnych pomierzonych przez sondę od wartości oznaczonych analitycznie zależność NH 4 pomierzonego przez sondę od wartości oznaczonej analitycznie Korelacja wykonywana w oparciu o pojedynczą serię pomiarową 1 sucha pogoda ,60 0,75 0,34* 2 sucha pogoda ,86 0,75 0,54 3 sucha pogoda ,75 0,84 0,40 4 sucha pogoda ,80 0,78 0,61 5 zbiór danych dla sumarycznej serii 0,77 0,76 0,55 * sonda amonowa w trakcie wpracowania (seria pomiarowa nie uwzględniana dla korelacji zbiorczej) Jak widać z powyższej tabeli współczynniki determinacji różnią się nie tylko dla poszczególnych wskaźników zanieczyszczeń, ale również w zależności od badanego dnia. W przypadku wskaźnika ChZT rozp zakres zmian R 2 wynosił od 0.6 do W przypadku natomiast zawiesin ogólnych wahał się w zakresie Najgorsze wyniki uzyskano dla azotu amonowego, gdzie współczynnik determinacji zmieniał się od 0.34 do W przypadku wyników kalibracji dla tego wskaźnika najprawdopodobniej wpływ miała sama metoda pomiaru stosowana przez sondę oraz jej bardzo duża czułość na wszelkiego rodzaju zanieczyszczenie membrany. Ta sonda wymaga szczególnej uwagi jeśli chodzi o uzyskanie wiarygodnych wyników. Również żywotność wkładu ma znaczenie dla wartości pomierzonych. Z uzyskanych doświadczeń wynika, że poprawna praca tej sondy, przy odpowiednim nadzorze i kontroli trwa do około 3 miesięcy. Po upływie tego czasu wkład powinien być wymieniony na nowy, a sonda wymaga około 1 do 2 dni wpracowania w badanym medium oraz przeprowadzenia nowej kalibracji. Rozbieżności w wartościach współczynnika R 2 uzyskane w poszczególnych seriach pomiarowych dla pogody suchej mogą wynikać także ze zmieniającego się składu ścieków w zależności od dnia tygodnia i pory roku. Współczynnik R 2 dla zsumowanych serii i badanych wskaźników zawierał się w przedziale wartości uzyskiwanych w poszczególnych seriach pomiarowych. Zaleca się jednak kalibrację sond co najmniej raz w miesiącu (przede wszystkim w przypadku sondy amonowej) i osobną interpretację danych w tych cyklach ze względu na większą dokładność wyników POGODA MOKRA Linie trendu oraz współczynniki determinacji dla kalibracji wyznaczono również dla przepływów ścieków mokrej pogody. Analizą objęto 10 zjawisk opadowych po-

6 Zawiesiny ogólne analityka [g/m 3 ] Zawiesiny ogólne analityka [g/m 3 ] 80 A. BRZEZIŃSKA, D. BANDZIERZ chodzących z 2012 roku, w trakcie których nastąpiła aktywacja przelewu burzowego. Dane pomiarowe poddano obróbce polegającej na usunięciu błędów przypadkowych i wygładzeniu przebiegów, podobnie jak w przypadku wyników dotyczących ścieków suchej pogody. Na rysunkach poniżej (rys.3a i 3b) przedstawiono przykładowe wykresy obrazujące przebieg linii trendu i współczynnika R 2 dla zawiesin ogólnych (tak jak w przypadku pogody suchej) dla wybranych dwóch zjawisk opadowych różniących się charakterem z dni oraz DESZCZ BURZA 1000 y = 0,9912x + 47,972 R 2 = 0, y = 0,7225x + 422,89 R 2 = 0, Zawiesiny ogólne sonda [g/m 3 ] Zawiesiny ogólne sonda [g/m 3 ] Rys. 3 a, b Zależność zawiesin ogólnych pomierzonych sondą on - line od oznaczonych analitycznie dla a- pojedynczego zjawiska z dnia b pojedynczego zjawiska z dnia W taki sam sposób postępowano dla pozostałych dwóch badanych wskaźników. Wyniki analiz przedstawiono w tabeli 2, gdzie zebrano współczynniki determinacji dla wybranych zjawisk opadowych o różnym charakterze oraz dla sumarycznego zbioru serii pomiarowych pogody mokrej, podobnie jak uczyniono to w przypadku pogody suchej.

7 Pomiary składu ścieków przy pomocy sond on - line metodyka kalibracji 81 Nr Tabela 2. Wartości współczynnika determinacji dla wybranych serii badań dla pogody mokrej w roku 2012 Charakter zjawiska Data średnie natężenie w okresie 15 minut szczytowego opadu [l/sha] zależność SAK 254 od ChZT rozp. R 2 zależność zawiesin ogólnych pomierzonych przez sondę od wartości oznaczonych analitycznie zależność NH 4 pomierzonego przez sondę od wartości oznaczonej analitycznie Korelacja wykonywana w oparciu o pojedynczą serię pomiarową 1 deszcz ,7 0,81 0,91 0,84 deszcz ,3 0,87 0,66 0,73 3 Burza ,6 0,87 0,83 0,67 4 Burza ,3 0,62 0,65 0,80 5 zbiór danych dla sumarycznej serii 0,68 0,62 - Analizując współczynniki determinacji pochodzące ze zjawisk opadowych pogody mokrej dla badanych stężeń zanieczyszczeń zauważono znaczne różnice w jego wartościach. W przypadku tabeli 2 wartości te mieściły się w przedziałach odpowiednio dla SAK 254 od 0,62 do 0,87, dla azotu amonowego od 0,67 do 0,84 oraz zawiesin ogólnych od 0,65 do 0,91. Analiza korelacji dla wszystkich 10 zjawisk wykazała zdecydowanie większe różnice w wartościach R 2. Wyniosły one odpowiednio dla SAK 254 od 0,43 do 0.87, dla zawiesin ogólnych od 0,56 do 0,91. Dla azotu amonowego wartość współczynnika dla poszczególnych zjawisk zawierała się w przedziale od 0,43 do 0,95. Jednak dla zsumowanych wszystkich serii pomiarowych w przypadku tego jonu dla pogody mokrej nie uzyskano zadowalającego wyniku (wartość bliska 0) najprawdopodobniej ze względu na zużywanie się czujnika, co skutkowało okresowym wzrostem wskazań sondy w stosunku do wartości analitycznych. Natomiast dla wskaźnika ChZT rozp 0,68, a zawiesin ogólnych 0,62. Wpływ na takie różnice może mieć przede wszystkim indywidualność zjawiska opadowego, stan czystości kanałów oraz zmiany nie tylko samego składu ścieków ogólnospławnych [10], ale także zmiany we frakcjach poszczególnych badanych wskaźników. Ze względu na różny charakter zjawisk opadowych powodujących aktywację przelewu burzowego J-1 całkowity zbiór danych dla pogody mokrej podzielono (uwzględniając właśnie rodzaj opadu) na dane pochodzące z burz oraz dane z pozostałych zjawisk.

8 82 A. BRZEZIŃSKA, D. BANDZIERZ Tabela 3. Wartości współczynnika determinacji dla zbioru zsumowanych serii pomiarowych pogody mokrej oraz w podziale na rodzaj zjawiska opadowego w roku 2012 Nazwa pogody/zjawisk mokra sumowane serie pomiarowe Ilość punktów pomiarowych - n 113 Współczynniki SAK 254 Zawiesiny ogólne R 2 0,68 0,62 a 0,43 1,19 R 2 0,62 0,68 burze 30 a 0,56 1,21 mokra R 2 0,45 0,55 deszcze 82 a 0,34 1, R 2 0,71 0,64 suma mokra + sucha a 0,43 1,17 a współczynnik kierunkowy regresji liniowej Wyniki przedstawione w powyższej tabeli potwierdzają, że charakter opadu ma wpływ na wielkość współczynnika determinacji oraz współczynnik kierunkowy linii trendu. Burze charakteryzują się wyższą wartością R 2 dla badanych wskaźników w stosunku do pozostałych zjawisk opadowych. Najprawdopodobniej wynika to z podobieństw jeśli chodzi o charakter ich przebiegu, czyli stosunkowo krótki czas trwania oraz znaczną intensywność opadu. Dane pochodzące z pozostałych deszczy zebrane w jeden zbiór pozwoliły na uzyskanie R 2 jedynie o wielkości 0,45 dla ChZT rozpuszczonego oraz 0,55 dla zawiesin ogólnych. Zauważono natomiast niewielkie różnice w wartości tego współczynnika pomiędzy zbiorem samej pogody mokrej, a zbiorem całej pogody mokrej i suchej łącznie. 4. DYSKUSJA WYNIKÓW I WNIOSKI Uzyskane współczynniki determinacji dla poszczególnych serii pomiarowych są zbliżone do podawanych w literaturze [9,10] i niejednokrotnie wyższe od uzyskanych w trakcie badań prowadzonych w Niemczech przez Lorenza i Häcka [8]. Wyniki kalibracji dla 3 badanych podstawowych wskaźników zanieczyszczeń pozwoliły na stwierdzenie, że wartości współczynnika R 2 wyznaczonego dla danych pochodzących ze zbioru zsumowanych serii pomiarowych są z reguły niższe od współczynników wyznaczonych w badaniach krótkoterminowych. Nie zauważono natomiast znacznych rozbieżności pomiędzy wynikami kalibracji dotyczącymi tylko pogody mokrej oraz pogody mokrej i suchej łącznie. Można wnioskować zatem, że jeśli nie jest konieczne bardzo dokładne określanie np. ładunków zanieczyszczeń lub ich stężenia można oprzeć się na kalibracji łącznej dla obu rodzajów pogody (tym bardziej, że korelacja

9 Pomiary składu ścieków przy pomocy sond on - line metodyka kalibracji 83 ta jest nieznacznie lepsza). Jeśli jednak dane pozyskiwane z pracy sond powinny być bardzo dokładne, zalecane jest zastosowanie kalibracji krótkoterminowych, obarczonych najmniejszym błędem wynikającym przede wszystkim ze zmian zachodzących w składzie i strukturze płynących ścieków zależnych często od rodzaju pogody, intensywności zjawisk opadowych, dnia badań w danym tygodniu oraz pory roku. Najlepsze wyniki kalibracji odnośnie zbioru całkowitego uzyskano dla pogody suchej i związane jest to najprawdopodobniej z najmniejszymi wahaniami zmiany składu ścieków. Różnice w wartościach poszczególnych serii pomiarowych dla tej pogody tłumaczyć można nie tyle sezonowością pór roku, co raczej przypadkowością dni objętych badaniami w ciągu tygodnia, a w związku z tymi różnicami w składzie frakcyjnym ścieków w poszczególnych dniach badań. Zauważono różnice między wartością współczynnika R 2 dla burz i pozostałych opadów co sugeruje, że charakter zjawiska opadowego również wpływa na wynik korelacji. Próby korelacji sond on-line w ściekach ogólnospławnych obejmowały tylko okres jednego roku. Konieczne zatem jest prowadzenie dalszych badań w tym kierunku w celu potwierdzenia lub eliminacji nasuwających się wyżej opisanych wniosków i spostrzeżeń. Dużą role odgrywa w tym przypadku ilość i liczebność serii pomiarowych, która w wypadku pogody mokrej uzależniona jest od częstotliwości występowania i długości trwania zjawisk opadowych. Badania własne wykorzystane w artykule sfinansowano ze środków grantu Nr N N LITERATURA [1] HOCHEDLINGER M., Assessment of Combined SewerOverflow Emissions, Graz, 2005 [2] BECHMANN H., NIELSEN MARINUS K., MADSEN H, PAULSEN KJOLSTAD N.., Grey box modeling of pollutant loads from a sewer system, Urban Water, 1999, Vol. 1, No. 1, [3] ARNBJERG-NIELSEN K. Past, Present and future design of urban drainage systems with focus on Danish experience, Water Science and Technology, 2011, Vol. 63, No. 3, [4] ZAWILSKI M. BRZEZIŃSKA A., BANDZIERZ D., BADOWSKA E., Dynamika zmian ilości i składu ścieków w kanalizacji na podstawie pomiarów on-line, Gaz, woda i technika sanitarna, 2011, Nr. 11, [5] BADOWSKA E, BANDZIERZ D., Przykłady z kalibracji I eksploatacji sond pomiarowych on-line do pomiarów stężeń zanieczyszczeń w ściekach ogólnospławnych, Interdysyplinarne zagadnienia w inżynierii i ochronie środowiska 1 pod redakcją Teodory M. Traczewskiej, Wrocław 2011, [6] BANDZIERZ D., Pierwsza fala spływu zanieczyszczeń identyfikacja zjawiska na przykładzie GOŚ w Łodzi, Interdysyplinarne zagadnienia w inżynierii i ochronie środowiska 2 pod redakcją Teodory M. Traczewskiej, Wrocław 2012, [7] SAVITZKY A., GOLAY M. J. E. Smoothing and differentiation of data by simplified least squares procedures, Analytical Chemistry, 1964, Vol 36, No. 8,

10 84 A. BRZEZIŃSKA, D. BANDZIERZ [8] HÄCK M., LORENZ U., Online load measurement in combined sewer system-possibilities of an integrated management of waste water transportation and treatment, Water Science and Technology, 2002, Vol. 45, No. 4-5, [9] LANGERGRABER G., FLEISCHMANN N., HOFSTÄDTER F.,A multivariate calibration procedure for UV/VIS spectrometric quantification of organic matter and nitrate in wastewater, Water Science and Technology,2003, Vol 47, No 2, [10] STURMWÖHRER K., MATSCHÉ N., Winkler S., Influence of changes of the wastewater composition on the applicability of UV-absorption measurements at combined sewer overflows, Water Science and Technology,2003, Vol 47, No 2, MEASUREMENTS OF WASTEWATER QUALITY USING ON-LINE SENSORS - CALIBRATION METHODOLOGY The paper describes the results of the calibration of three on-line sensors applied to measuring ammonia nitrogen, total suspended solids and SAC254 concentration. Conclusions were drawn based on the one-year experience gained for sensors operated in the combined storm overflow (CSO) J-1 in Lodz. Sensors calibration during both dry and wet weather conditions was performed. In the case of wet weather, the events caused by rainfalls of a different character were considered. The use of the on-line sensors for measuring wastewater quality allows for a significant reduction of the analytical and financial costs bearing for standard laboratory analyses. Undoubtedly, an advantage of the use of sensors is obtaining of a large database (thanks to a possible measurement step even of 1 minute) and receiving continuous results of wastewater quality in the real time during a day. This makes it possible gaining precise knowledge considering the dynamics of wastewater quality, especially during rain events. Depending on the sensors installation point, one can observe changes in the wastewater quality and transported pollutant loads in sewers and CSOs, as well as, for example, in the inflows to treatment plants. Precise measurements of wastewater quality, especially during wet weather, enables a much better calibration of simulation software and thus obtaining reliable simulation results. The paper presents the preliminary results of calibration of on-line sensors based on the measured on-line and standard, analytically determined quality indexes obtained in Sensors calibration was performed for dry and wet weather quality data. The differences in the results of calibration depend on the scope of the data and the type of weather. Some discrepancy in the final results may be attributed to operating problems and other factors which may affect the on-line measurements.