PARLAMENT EUROPEJSKI

Transkrypt

1 PARLAMENT EUROPEJSKI 2004 Komisja Petycji KOMUNIKAT DLA POSŁÓW Dotyczy: Petycji 0943/2006, którą złożył Hans-Heinrich Firnges (Niemcy) z jednym podpisem, w sprawie braku możliwości odliczania w Niemczech podatku kościelnego płaconego we Francji 1. Streszczenie petycji Głównym miejscem zamieszkania składającego petycję są Niemcy, a drugim miejscem zamieszkania jest Francja, gdzie płaci on podatek kościelny na rzecz Francuskiego Kościoła Reformowanego. Podczas wypełniania niemieckiego formularza zwrotu podatku za rok 2004 składający petycję wpisał odnośne podatki na kościół w kolumnie podatek kościelny, lecz nie zostało to zaakceptowane przez niemieckie władze podatkowe. Składający petycję zwraca się zatem do Parlamentu Europejskiego o zbadanie, czy decyzja podjęta przez niemieckie władze jest zgodna z przepisami UE obowiązującymi w tej dziedzinie. 2. Dopuszczalność Petycja uznana została za dopuszczalną dnia 30 marca 2007 r. Zwrócono się do Komisji, aby dostarczyła informacje (art. 192 ust. 4 Regulaminu). 3. Odpowiedź Komisji, otrzymana dnia 19 października 2007 r. Kontekst/streszczenie faktów/przebieg wydarzeń Streszczenie faktów Głównym miejscem zamieszkania składającego petycję są Niemcy, a drugim miejscem zamieszkania jest Francja. We Francji składający petycję płaci tzw. podatek kościelny ( Kirchenbeitrag ) na rzecz Francuskiego Kościoła Reformowanego. Chciał on odliczyć ten podatek w swoim niemieckim zeznaniu podatkowym jako podatek kościelny. Niemieckie CM\ doc PE

2 władze podatkowe nie zaakceptowały tego odliczenia, uzasadniając to tym, że podatek był płacony na rzecz zagranicznej wspólnoty religijnej. Kontekst a. Odliczanie podatków kościelnych w Niemczech Zgodnie z sekcją 10 ust. 1 nr 4 niemieckiej ustawy o podatku dochodowym (Einkommensteuergesetz, EStG) podatki kościelne można odliczać od dochodu. Według orzecznictwa Bundesfinanzhofu jest to możliwe jedynie wówczas, gdy podatki kościelne płacone są na rzecz wspólnot religijnych uznanych zgodnie z niemieckim prawem za osoby prawne prawa publicznego i uprawnionych do pobierania takich podatków. b. Odliczanie darowizn na cele dobroczynne Zgodnie z sekcją 10b ust. 1 EStG darowizny na cele dobroczynne i na rzecz instytucji religijnych, które zostały uznane za förderungswürdig (charytatywne) można odliczyć od podatku do wysokości 5% całego dochodu. Skarga Według składającego petycję brak możliwości odliczania od podatku płaconych we Francji podatków kościelnych poprzez umieszczenie ich w niemieckim zeznaniu podatkowym jako podatki kościelne stanowi naruszenie prawa UE. Uwagi Komisji Europejskiej dotyczące argumentów zawartych w petycji Uwaga wstępna Na obecnym etapie rozwoju prawa Wspólnoty istnieje jedynie niewielka harmonizacja w dziedzinie opodatkowania bezpośredniego. Z powodu braku harmonizacji opodatkowanie to (w tym umowy dotyczące unikania podwójnego opodatkowania) leży w wyłącznej gestii państw członkowskich. Korzystając ze swoich uprawnień, państwa członkowskie muszą jednak przestrzegać swoich zobowiązań wynikających z traktatu WE. Państwa członkowskie nie mogą dopuszczać się dyskryminacji ze względu na przynależność państwową ani tworzyć lub utrzymywać dyskryminacji wobec obywateli innych państw członkowskich, którzy korzystają ze swobód przewidzianych w traktacie WE. Nie mogą one również stosować nieuzasadnionych ograniczeń tych swobód. Analiza przypadku dyskryminacji W związku z faktami przedstawionymi przez składającego petycję istnieje możliwość, że naruszono art. 18 TWE (swobodne przemieszczanie się osób). Choć możliwość odliczenia podatków kościelnych nie utrudnia swobodnego przemieszczania się osób w sposób bezpośredni, Europejski Trybunał Sprawiedliwości (ETS) orzekł, że państwa członkowskie muszą unikać wszelkiej jawnej lub ukrytej dyskryminacji ze względu na przynależność państwową (wyrok z dnia r., sprawa C-279/93, Schumacker, pkt 21 i 26). Brak możliwości odliczenia od podatku podatków kościelnych płaconych za granicą należy PE /6 CM\ doc

3 postrzegać jako ukrytą dyskryminację, ponieważ w większości przypadków przepis taki będzie miał negatywny wpływ na sytuacje transgraniczne. W sprawie C-386/04, Stauffer (wyrok z dnia r.), ETS orzekł, że: Artykuł 73B traktatu WE ( ) należy interpretować w ten sposób, że sprzeciwia się on temu, aby państwo, które zwalnia z podatku dochodowego od osób prawnych dochody pochodzące z najmu osiągane na terytorium kraju przez fundacje prawa krajowego uznane za fundacje użyteczności publicznej, co do zasady podlegające nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, gdy mają siedzibę w tym państwie członkowskim, odmawiało przyznania tego samego zwolnienia z podatku z tytułu tego samego rodzaju dochodów fundacji prawa prywatnego, uznanej za fundację użyteczności publicznej z tego tylko powodu, że mając siedzibę w innym państwie członkowskim, podlega ona jedynie ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Państwo członkowskie nie może zatem odmówić przywilejów podatkowych, powołując się wyłącznie na fakt, że przedmiotowa darowizna została przekazana na rzecz organizacji działającej w innym państwie członkowskim. Zasada ta ma również zastosowanie w przypadku składającego petycję. Rozróżnienie obowiązujące w niemieckim prawie podatkowym, które opiera się wyłącznie na fakcie, że kościół lub organizacja dobroczynna przyjmująca podatek kościelny ma siedzibę w innym państwie członkowskim, naruszałoby prawo UE. a. Uznanie darowizn płaconych przez składającego petycję za podatki kościelne Zgodnie z orzecznictwem Bundesfinanzhofu (wyrok z dnia r., I R 250/70) w myśl sekcji 10 ust. 1 nr 4 EStG od podatku odliczyć można wyłącznie wpłaty dokonane na rzecz krajowych instytucji religijnych, a zatem ustawodawstwo to narusza prawo UE. W przypadku składającego petycję dyskryminacja ma jednak miejsce jedynie wówczas, jeśli podatki kościelne ( Kirchenbeiträge ) płacone we Francji są porównywalne z niemieckimi podatkami kościelnymi, które można odliczyć od podatku zgodnie z sekcją 10 ust. 1 nr 4 EStG. Tylko w takim przypadku sytuacja składającego petycję jest porównywalna z sytuacją niemieckich podatników. Jak orzekł ETS w sprawie Stauffer (pkt 39 i 40): prawo wspólnotowe nie nakłada na państwa członkowskie obowiązku, aby fundacje zagraniczne uznane w państwie ich pochodzenia za fundacje użyteczności publicznej były automatycznie uznawane za takie na ich terytorium. W rzeczywistości bowiem państwa członkowskie dysponują w tym zakresie swobodą uznania, z której powinny korzystać zgodnie z prawem wspólnotowym (zob. podobnie wyrok z dnia 9 lutego 2006 r. w sprawie C415/04 Kinderopvang Enschede, dotychczas nieopublikowany w Zbiorze, pkt 23). W tej sytuacji państwa członkowskie mają swobodę decydowania, które z interesów wspólnoty chcą promować poprzez przyznanie korzyści stowarzyszeniom i fundacjom dążącym w sposób bezinteresowny do osiągnięcia celów związanych z tymi interesami. Z powyższego wynika, że jeśli fundacja użyteczności publicznej uznana za taką w jednym państwie członkowskim spełnia przesłanki ustanowione w tym celu przez ustawodawstwo drugiego państwa członkowskiego i ma na celu promocję identycznych interesów CM\ doc 3/6 PE

4 wspólnoty, co należy do oceny organów drugiego państwa, włączywszy w to sądy, organy tego państwa nie mogą odmówić tej fundacji prawa do równego traktowania z tego tylko powodu, iż nie ma ona siedziby na jego terytorium. Zgodnie z orzecznictwem Bundesfinanzhofu podatek kościelny jest wpłatą dokonywaną na rzecz wspólnot religijnych, które zostały uznane przez niemieckie prawo za osoby prawne prawa publicznego i którym udzielono prawa do pobierania takich podatków. Informacje dostarczone przez składającego petycję nie pozwalają Komisji Europejskiej na dokonanie ostatecznej oceny w celu stwierdzenia, czy przekazywane sumy stanowią podatki w rozumieniu niemieckiego prawa. Możliwe jednak, że nie spełniają tego wymogu, ponieważ potwierdzenie wpłaty dołączone do petycji nosi francuski tytuł Recu dons aux oeuvres i odnosi się do art Code Général des Impôts. Artykuł ten dotyczy odliczania darowizn od dochodu podlegającemu opodatkowaniu. Dokonana płatność ma zatem najwyraźniej charakter dobrowolnej darowizny, a nie obowiązkowego podatku o wysokości równej określonemu procentowi należnego podatku dochodowego (w Niemczech od 8 do 10%) płaconego przez członka kościoła. b. Odliczanie dobrowolnych darowizn na cele dobroczynne Zgodnie z sekcją 10b ust. 1 EStG darowizny na cele dobroczynne i na rzecz instytucji religijnych, które zostały uznane za förderungswürdig (charytatywne) można odliczyć od podatku do wysokości 5% całkowitego dochodu. Jeśli zgodnie z niemieckim prawem darowizn płaconych przez składającego petycję nie można traktować jako podatku kościelnego, można je uznać za darowizny na rzecz organizacji religijnych, które również lecz w bardziej ograniczonym zakresie można odliczyć od podatku. Sekcja 49 Einkommensteuer-Durchführungsverordnung ogranicza jednak odliczanie do darowizn przekazywanych na rzecz krajowych osób prawnych prawa publicznego, które podlegają nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Obydwa warunki wykluczają możliwość odliczenia od podatku darowizn na rzecz instytucji zagranicznych jedynie dlatego, że fundacja otrzymująca darowizny ma siedzibę w innym państwie członkowskim. Zgodnie z cytowanym już wyrokiem w sprawie Stauffer jest to sprzeczne z prawem UE. Wnioski W związku z powyższym Komisja Europejska zamierza wszcząć postępowanie w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego w związku z ograniczeniem możliwości odliczania darowizn na rzecz instytucji krajowych, zawartym w sekcji 10 ust. 1 nr 4 i 10b ust. 1 EStG łącznie z sekcją 49 Einkommensteuer-Durchführungsverordnung. Komisja Europejska sugeruje, aby poinformować składającego petycję o podjętej decyzji. 4. Odpowiedź Komisji, otrzymana w dniu 26 września 2008 r. PE /6 CM\ doc

5 I. Petycja Składający petycję jest zdania, że brak możliwości odliczenia w Niemczech składek na kościół płaconych we Francji w niemieckim zeznaniu stanowi naruszenie prawa UE. W swoim pierwszym komunikacie z dnia 22 października 2007 r. Komisja stwierdziła, że państwo członkowskie nie może odmówić przywilejów podatkowych, powołując się wyłącznie na fakt, że przedmiotowa darowizna została przekazana na rzecz organizacji działającej w innym państwie członkowskim. Komisja uznała, że ograniczenie zawarte w sekcji 10 ust. 1 nr 4 i 10b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym (Einkommensteuergesetz = EStG) łącznie z sekcją 49 Einkommensteuer- Durchführungsverordnung do instytucji krajowych stanowi naruszenie, w związku z czym zamierza wszcząć postępowanie w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego. Jednakże w przypadku składającego petycję nie można było ustalić, czy składki na kościół ( Kirchenbeiträge ), które płacił we Francji, są porównywalne z niemieckimi podatkami kościelnymi objętymi odliczeniem od podatku zgodnie z sekcją 10 ust. 1 nr 4 EstG, czy też stanowią darowizny na rzecz organizacji charytatywnych i instytucji religijnych, które byłyby objęte sekcją 10b ust. 1 EStG i które można odliczyć od podatku jedynie do wysokości 5% całkowitego dochodu. W piśmie z dnia 15 lutego 2008 r. składający petycję stwierdził, że Kirchenbeiträge należy traktować jak niemieckie Kirchensteuern. W piśmie z dnia 3 marca 2008 r. składający petycję dodał informację, że składki na kościół, które płaci we Francji, to Kirchenbeiträge, a nie darowizny. W jego ocenie owe Kirchenbeiträge powinny podlegać odliczeniu zgodnie z sekcją 10 ust. 1 nr 4 EStG jako Kirchensteuern, ponieważ Kirchenbeiträge na rzecz wspólnot religijnych uznanych zgodnie z prawem niemieckim za osoby prawne prawa publicznego ( Körperschaft des öffentlichen Rechts ), które nie pobierają Kirchensteuern jak np. niemieccy Zeugen Jehovas również podlegają odliczeniu tak, jak gdyby były Kirchensteuern zgodnie z prawem niemieckim. II. Uwagi Komisji dotyczące petycji 1. ANALIZA PRZYPADKU DYSKRMINACJI Zgodnie z zapowiedzią zawartą w pierwszym komunikacie, w dniu 6 czerwca 2008 r. Komisja formalnie wszczęła wobec Niemiec postępowanie w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego (2008/2009), wystosowując do rządu niemieckiego wezwanie do usunięcia uchybienia. Uchybienie obejmuje obie sytuacje: brak możliwości odliczenia zagranicznego podatku kościelnego i darowizn na rzecz zagranicznych organizacji charytatywnych. Rząd Republiki Federalnej Niemiec nie odpowiedział jeszcze na wezwanie do usunięcia uchybienia. 2. ZAKLASYFIKOWANIE SKŁADEK PŁACONYCH PRZEZ SKŁADAJĄCEGO PETYCJĘ JAKO PODATKÓW KOŚCIELNYCH CM\ doc 5/6 PE

6 Co się tyczy zaklasyfikowania środków wpłacanych przez składającego petycję, Komisja może jedynie powtórzyć swoje stwierdzenie z pierwszego komunikatu. W przypadku składającego petycję dyskryminacja ma miejsce tylko, jeżeli składki na kościół ( Kirchenbeiträge ), które składający petycję płacił we Francji, są porównywalne z niemieckimi podatkami kościelnymi lub jak składający petycję zaznaczył w swoim piśmie z dnia 3 marca 2008 r. - z Kirchenbeiträge płaconymi na rzecz innych wspólnot religijnych uznanych za osoby prawne prawa publicznego, które także korzystają z odliczenia od podatku zgodnie z sekcją 10 ust. 1 nr 4 EStG. Komisja nie może jednak dokonać tej oceny, ponieważ nie posiada kompetencji do podejmowania decyzji w poszczególnych przypadkach. Decyzja ta musi zostać podjęta przez właściwe władze krajowe i w razie wątpliwości zbadana przez sądy krajowe. PE /6 CM\ doc