LOKALNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE

Transkrypt

1 LOKALNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE Ośrodek Pomocy Społecznej telefon (0-61) poczta@opssrem.lap.pl

2 Przemoc w rodzinie to zamierzone, wykorzystujące przewagę sił działanie przeciw członkowi rodziny, naruszające prawa i dobra osobiste, powodujące cierpienie i szkody. Doświadczanie przez dziecko przemocy fizycznej lub bycie jej świadkiem może być przyczyną problemów emocjonalnych w dorosłym życiu.

3 Polska deklaracja w sprawie przeciwdziałania przemocy w rodzinie 1. Każdy człowiek ma prawo do życia w środowisku wolnym od przemocy, która jest naruszeniem praw i dóbr osobistych. 2. Człowiek doświadczający przemocy nie może być za nią obwiniany. 3. Dzieci i młodzież mają prawo do wzrastania w bezpiecznym środowisku wolnym od przemocy, a obowiązkiem dorosłych jest im to zapewnić. 4. Każdy człowiek doświadczający przemocy ma prawo do pomocy prawnej, socjalnej, psychologicznej i medycznej bez naruszania jego godności osobistej. 5. Każdy człowiek ma prawo do wiedzy potrzebnej do radzenia sobie z przemocą. 6. Każdy człowiek ma prawo do przeciwdziałania przemocy w rodzinie. 7. Każdy człowiek ma obowiązek udzielania pomocy ofiarom przemocy.

4 Ofiarami przemocy są najczęściej kobiety i dzieci, osoby starsze, schorowane i niepełnosprawne.

5 Charakterystyka przemocy domowej przemoc jest związana z intencjonalnym działaniem sprawcy; przemoc jest związana z naruszaniem praw lub dóbr osobistych; przemoc jest związana z osłabieniem lub brakiem zdolności do samoobrony u jednej ze stron; przemoc jest związana z powodowaniem szkód osobistych; W wielu przypadkach szkody spowodowane przemocą są oczywiste, jednak nie zawsze umiemy je zobaczyć. Czasem nie dostrzegają ich same ofiary, na przykład jeśli wmówiono im, że stało się to dla ich dobra albo było wyrazem troski czy miłości.

6 Rodzaje przemocy Przemoc fizyczna Przemoc psychiczna Przemoc seksualna Przemoc ekonomiczna

7 Przemoc fizyczna Przemoc fizyczna - to każde zachowanie skierowane przeciw ciału ofiary, mogące prowadzić do bólu i obrażeń fizycznych (duszenie, przypalanie, popychanie, przytrzymywanie, policzkowanie, szczypanie, kopanie, bicie otwartą ręką i pięściami, bicie przedmiotami, ciskanie w kogoś przedmiotami, nieudzielanie koniecznej pomocy, itd.). Często ukrywana może trwać latami. Sprawcy uważają się za bezkarnych, ponieważ myślą, że ofiara nie będzie zdolna do jakiejkolwiek obrony.

8 Przemoc seksualna Przemoc seksualna, to wymuszanie pożycia seksualnego, wymuszanie nieakceptowanych pieszczot i praktyk seksualnych, wymuszanie seksu z osobami trzecimi, sadystyczne formy współżycia seksualnego, demonstrowanie zazdrości, krytyka zachowań seksualnych, to najczęściej zgłaszane przez ofiary, zachowania sprawcy.

9 Przemoc psychiczna Przemoc psychiczna jest mniej oczywista. Może ona polegać na wywieraniu presji emocjonalnej, może też być skierowana na otoczenie. Przemoc psychiczna tworzy w domu atmosferę napięcia i niepewności, która prowadzi do poniżenia i niepewności ofiary Może przybrać formę aktywną (poniżanie, nadużycia emocjonalne, pozbawienie środków materialnych) i pasywną (nieokazywanie uczuć, lekceważenie emocjonalne, lekceważenie potrzeb materialnych). Nikt nie jest w stanie zmierzyć prawdziwych rozmiarów psychicznego krzywdzenia ani określić wszystkich tego typu zachowań.

10 Przemoc ekonomiczna Przemoc ekonomiczna, to odbieranie zarobionych pieniędzy, uniemożliwianie podjęcia pracy zarobkowej, nie zaspakajanie podstawowych, materialnych potrzeb rodziny.

11 MOŻE ZDARZA SIĘ, ŻE SŁYSZYSZ ZZA ŚCIANY KRZYKI, WOŁANIE O POMOC, CZYJŚ PŁACZ? Jeśli jesteś świadkiem przemocy między współmałżonkami warto pamiętać, że: NIEPRAWDĄ JEST, że osoba doznająca przemocy nie prosi o pomoc, ponieważ tego nie chce, lub że akceptuje taką sytuację w swoim domu.

12 Ofiara przemocy w rodzinie nie prosi głośno o pomoc, ponieważ: 1. Boi się o swoje życie i zdrowie; tego, że nawet, jeśli zawiadomi o przestępstwie policję, prokuraturę to i tak nikt nie będzie chciał zeznawać, że widział, słyszał, jak ona doznaje przemocy; 2. Nie wierzy, że ktoś chce i może jej pomóc, że ma prawo prosić o pomoc, że coś się zmieni; 3. Wstydzi się, bo bierze na siebie całą odpowiedzialność za to, co się dzieje w jej domu; To Ty możesz przerwać zamknięty krąg milczenia! Możesz pomóc! Miej odwagę stanąć w obronie krzywdzonych!

13 Jeśli jesteś świadkiem przemocy wobec dziecka - dla rodziców i innych dorosłych, którzy zauważają krzywdzenie dzieci Jeśli widzicie, że dzieci cierpią. Jeśli niepokoi Was, że znane wam dziecko: ma kłopoty w szkole, trudności z nauką, koncentracją uwagi, skupieniem się; często moczy się; jest nerwowe; jest agresywne, wulgarne, wszczyna bójki; jest ciche, wycofane, nie odzywa się; boi się wszystkiego, często płacze; ma kłopoty w kontaktach z rówieśnikami; obwinia się o to, co się dzieje w domu; jest pobudzone seksualnie i okazuje to w sposób nietypowy dla swojego wieku; Jest bardzo możliwe, że doznaje ono krzywdy. DOROŚLI PONOSZĄ PEŁNĄ ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA PRZEMOC WOBEC DZIECI!!!

14 Przemoc wobec dzieci Przemoc... to sytuacja w której ktoś wykorzystuje to, że ma przewagę nad Tobą - jest silniejszy (nie tylko fizycznie, może mieć na przykład więcej praw, więcej wiedzieć, umieć), a Ty czujesz że Cię krzywdzi, czyli: bije, popycha, szarpie, wyśmiewa Cię, obraża, używa w stosunku do Ciebie, albo mówiąc o Tobie wulgarnych słów, nie daje Ci jeść, nie masz się w co ubrać, gdzie spać, nie możesz się uczyć, niszczy Twoje rzeczy, bije Twoje zwierzęta, zamyka Cię wbrew twojej woli w jakimś pomieszczeniu, dotyka Twoich intymnych miejsc, albo każe dotykać swoich, podgląda Cię lub zmusza do oglądania czegoś na co nie chcesz patrzeć. Jeśli któraś z tych sytuacji przydarzyła się Tobie - trzeba ją nazwać - to jest PRZEMOC!

15 Przemoc wobec dzieci A teraz coś ogromnie ważnego!!! Bliscy, to ludzie, od których wszyscy spodziewamy się opieki, ochrony, wsparcia. Niestety czasem zdarza się, że nie szanują oni Twoich praw, sprawiając Ci ból. To jest przemoc. To nie jest Twoja wina!!!

16 Przemoc wobec dzieci Całkowitą odpowiedzialność za to, co się dzieje ponoszą osoby stosujące przemoc. Co możesz zrobić, gdy znajdziesz się w takiej sytuacji? Możesz poprosić o pomoc osobę, której ufasz: może to być: jeden z rodziców, ciocia, wujek, babcia, dziadek, sąsiadka, każdy inny dorosły o którym myślisz, że jest życzliwym Ci człowiekiem: pedagog szkolny, psycholog, wychowawca, nauczyciel, policjant, kurator, instruktor lub jeszcze ktoś inny, zaufany przyjaciel, dobry kolega lub koleżanka.

17 Dzieci wychowujące się w rodzinach, gdzie występuje przemoc, narażone są na dwa rodzaje niszczących doświadczeń gdy są bezpośrednimi ofiarami przemocy, a także, gdy są świadkami przemocy. Istotną rolę w pomaganiu dzieciom z rodzin, gdzie stosowana jest przemoc, odgrywają osoby, które z racji swojego zawodu mają bezpośredni, stały kontakt z dzieckiem. Mogą obserwować stan, a także zachowanie dziecka i w razie konieczności podjąć działania zmierzające do zapewnienia dziecku bezpieczeństwa i zatrzymania przemocy.

18 Stereotypy dotyczące przemocy w rodzinie. W świadomości społecznej funkcjonuje wiele mitów i stereotypów na temat przemocy w rodzinie, przy czym większość z nich jest używana jako argument za stosowaniem przemocy lub jako jej usprawiedliwienie, służąc do ukrycia, zamaskowania i zbagatelizowania problemu. Są one bardzo niebezpieczne, ponieważ z jednej strony zniewalają ofiarę przemocy i sprzyjają sprawcy, dając mu sygnał o społecznym przyzwoleniu na przemoc i o bezkarności, a z drugiej utrudniają świadkom reagowanie i decyzje o pomocy dla ofiar.

19 Przykłady stereotypów i mitów dotyczących przemocy w rodzinie Przemoc w rodzinie to prywatna sprawa, nikt nie powinien się wtrącać. Przemoc zdarza się tylko w rodzinach z marginesu społecznego. Przemoc ma miejsce wtedy, gdy są widoczne ślady na ciele ofiary. Jeśli ktoś jest bity, to na to zasłużył. Nikt nie powinien interweniować w sprawach rodzinnych.

20 Przykłady stereotypów i mitów dotyczących przemocy w rodzinie Ofiary przemocy w rodzinie akceptują przemoc. To był jednorazowy incydent, który się nie powtórzy. Gdyby sytuacja była taka okropna ofiara odeszłaby od sprawcy. Przyczyną przemocy w rodzinie jest alkohol. Gwałt w małżeństwie nie istnieje. Przemoc w rodzinie jest zjawiskiem rzadkim.

21 Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie z dnia 29 lipca 2005 roku Art.3 Osobie dotkniętej przemocą w rodzinie udziela się pomocy, w szczególności w formie: 2) poradnictwa medycznego, psychologicznego, prawnego i socjalnego; 3) interwencji kryzysowej i wsparcia; 4) ochrony przed dalszym krzywdzeniem, poprzez uniemożliwienie osobom stosującym przemoc korzystania ze wspólnie zajmowanego z innymi członkami rodziny mieszkania oraz zakazanie kontaktowania się z osobą pokrzywdzoną; 5) zapewnienia, na żądanie osoby dotkniętej przemocą, bezpiecznego schronienia w specjalistycznym ośrodku wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie.

22 Kodeks Karny Artykuł 156 KK grozi osobie, która spowodowała ciężki uszczerbek na zdrowiu innej osoby, karą więzienia od roku do dziesięciu lat; Artykuł 157 KK ustanawia karę więzienia od trzech miesięcy do pięciu lat dla sprawcy lżejszego naruszenia zdrowia innej osoby; Artykuł 190 KK ustanawia karę więzienia maksymalnie dwóch lat względem osób, które wysuwały groźby pod adresem innych osób. Postępowanie zaczyna się na wniosek osoby poszkodowanej; Artykuł 207 KK ustanawia karę więzienia od trzech miesięcy do pięciu lat dla osób, które fizycznie lub psychicznie znęcały się nad osobą najbliższą lub zależną od sprawcy przemocy. Jeśli sprawca wykazał się wyjątkowym okrucieństwem, kara może zostać zaostrzona i wynieść od roku do dziesięciu lat więzienia.

23 Instytucje w gminie Śrem, w których osoby doświadczające przemocy mogą uzyskać pomoc: Ośrodek Pomocy Społecznej Śrem, ul. Mickiewicza 40 tel Przychodnia Leczenia Uzależnień i Współuzależnień Śrem, ul. Mickiewicza 5 tel Komenda Powiatowa Policji Śrem, ul. Mickiewicza 15 tel Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie Śrem, ul. Dudkiewicza 5 tel

24 Instytucje w gminie Śrem, w których osoby doświadczające przemocy mogą uzyskać pomoc: Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych przy Urzędzie Miejskim Śrem, Pl. 20 Października 1 Sąd Rejonowy Śrem, ul. Franciszkańska 4 tel Prokuratura Rejonowa Śrem, ul. Mickiewicza 20 tel

25 Bezpłatne poradnictwo prawne w gminie Śrem w sprawach: rodzinnych, mieszkaniowych, świadczeń socjalnych, ubezpieczeń społecznych, zatrudnienia i bezrobocia, prawa cywilnego i karnego Klub Integracji Społecznej w Śremie ul. Okulickiego 3 tel Ośrodek Pomocy Społecznej w Śremie ul. Mickiewicza 40 tel Obywatelska Pomoc Prawna ul. Mickiewicza 40, tel Biblioteka Publiczna w Śremie ul. Kilińskiego 2 Fundacja na Rzecz Rewaloryzacji Miasta Śrem ul. Mickiewicza 21 tel

26 Jednym z elementów budowania gminnego systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie jest aktualnie realizowany program Wyjść z labiryntu przemocy. Program przeznaczony jest dla kobiet doświadczających przemocy domowej. Zajęcia prowadzone są przez psychologa, specjalistę pracy socjalnej i doradcę zawodowego w Klubie Integracji Społecznej w Śremie przy ul. Okulickiego 3.

27 Sprawcy przemocy również mogą zgłosić się o pomoc. Zazwyczaj potrzebna jest w tych przypadkach interwencja specjalistów. Sprawca przemocy musi wziąć pod uwagę, że niezbędna jest zmiana sposobu myślenia, zaakceptowanie pewnych rzeczy, a także nabycie nowych umiejętności chociażby radzenia sobie ze złością, czy z własnym cierpieniem.

28 Osoby, które w związku z wykonywaniem swoich obowiązków służbowych powzięły podejrzenie o popełnieniu przestępstwa z użyciem przemocy wobec członków rodziny, powinny niezwłocznie zawiadomić o tym Policję lub Prokuratora. Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie z dnia 29 lipca 2005 roku, Art. 12.

29 Utrata sensu życia, to rzeczywistość dobrze znana wielu osobom doświadczającym przemocy. Możemy uniknąć nieszczęścia przemoc nie wyklucza nikogo z życia. Pogotowie dla ofiar przemocy w rodzinie Stowarzyszenie Niebieska Linia