Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na 2015 rok

Transkrypt

1 Załącznik do Uchwały Nr IV/24/2014 Rady Gminy Zduńska Wola z dnia 30 grudnia 2014 r. Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na 2015 rok Strona 1 z 11

2 WPROWADZENIE Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy nakłada na samorząd obowiązek opracowania i realizacji programu dążącego do zmniejszenia skali zjawiska przemocy w rodzinie oraz zwiększenia skuteczności udzielanej pomocy osobom jej doświadczającym. Przemoc w rodzinie można oceniać w kategoriach prawnych, moralnych, psychologicznych i społecznych. Na potrzeby niniejszego programu, najbardziej odpowiednią jest definicja przemocy zawarta w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. z 2005 r. nr 180, poz ze zm.). Artykuł 2 pkt 2 tejże ustawy definiuje przemoc w rodzinie jako jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste osób wymienionych w pkt 1, w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą. Przemoc w rodzinie charakteryzuje to, że: - jest intencjonalna przemoc jest zamierzonym działaniem człowieka i ma na celu kontrolowanie i podporządkowanie ofiary, - siły są nierównomierne w relacji jedna ze stron ma przewagę nad drugą, sprawca jest silniejszy, a ofiara słabsza, - narusza prawa i dobra osobiste sprawca wykorzystuje przewagę siły, narusza podstawowe prawa ofiary (np. prawo do nietykalności fizycznej, godności, szacunku itd.), - powoduje cierpienie i ból sprawca naraża zdrowie i życie ofiary na poważne szkody, a doświadczenie bólu i cierpienia sprawia, że ofiara ma mniejszą zdolność do samoobrony. Przemoc w rodzinie ogranicza się do czterech podstawowych rodzajów. Jest to przemoc: fizyczna, psychiczna, seksualna, ekonomiczna. Szczegóły w tym zakresie przedstawia poniższa tabela. Tabela 1. Rodzaje przemocy Przemoc fizyczna Przemoc psychiczna Przemoc seksualna Przemoc popychanie, odpychanie, obezwładnianie, przytrzymywanie, policzkowanie, szczypanie, kopanie duszenia, bicie otwartą ręką i pięściami, bicie przedmiotami, parzenie, polewanie substancjami żrącymi, użycie broni porzucanie w niebezpiecznej okolicy, nieudzielenie koniecznej pomocy, itp. wyśmiewanie poglądów, religii, pochodzenia, narzucanie własnych poglądów, karanie przez odmowę uczuć, zainteresowania, szacunku, stała krytyka wmawianie choroby psychicznej, izolacja społeczna (kontrolowanie i ograniczanie kontaktów z innymi osobami), domaganie się posłuszeństwa, ograniczanie snu i pożywienia, degradacja werbalna (wyzywanie, poniżanie, upokarzanie, zawstydzanie) stosowanie gróźb itp. wymuszanie pożycia seksualnego, wymuszanie nieakceptowanych pieszczot i praktyk seksualnych, wymuszanie seksu z osobami trzecimi, sadystyczne formy współżycia seksualnego demonstrowanie zazdrości, krytyka zachowań seksualnych kobiety. ekonomiczna odbieranie zarobionych pieniędzy, uniemożliwienie podjęcia pracy zarobkowej, niezaspokajanie podstawowych, materialnych potrzeb rodziny. Strona 2 z 11

3 Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie i Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie powstał w oparciu o diagnozę środowiska na podstawie informacji uzyskanych z Komendy Powiatowej Policji w Zduńskiej Woli oraz analizy dokumentacji Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Zduńskiej Woli. Niniejszy program jest zgodny z art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. z 2005 r. nr 180, poz.1493 ze zm.), który w ramach zadań własnych gminy przewiduje: w szczególności tworzenie gminnego systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie, w tym: 1) opracowanie i realizacja gminnego programu przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie; 2) prowadzenie poradnictwa i interwencji w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie w szczególności poprzez działania edukacyjne służące wzmocnieniu opiekuńczych i wychowawczych kompetencji rodziców w rodzinach zagrożonych przemocą w rodzinie; 3) zapewnienie osobom dotkniętym przemocą w rodzinie miejsc w ośrodkach wsparcia; 4) tworzenie zespołów interdyscyplinarnych. Podstawą prawną działań związanych z przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie jest ponadto: - ustawa z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 182 ze zm.), - ustawa z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (t.j. Dz.U. z 2012, poz ze zm.) - ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 788 ze zm.), - ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553 ze zm.), - ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555 ze zm.), - ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 124 ze zm.), - Krajowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie, - Gminna Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych, - Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii. DIAGNOZA ZJAWISKA PRZEMOCY W ŚRODOWISKU LOKALNYM Z analizy danych wynika, że przemoc w rodzinie występuje w rodzinach o różnym statusie społecznym. Często łączy się z problemem nadużywania alkoholu, niskimi dochodami. Przypadki przemocy zdarzają się w domach rodzinnych, w zamkniętym kręgu osób, gdzie świadkami są jedynie członkowie rodziny. Dotychczasowe działania informacyjne w skali ogólnokrajowej, skutkują z jednej strony zmianą świadomości społecznej, co przejawia się większą gotowością ofiar przemocy do ujawniania takich spraw, a z drugiej strony wiążą się z większym profesjonalizmem przedstawicieli służb zobowiązanych do podejmowania interwencji i udzielania pomocy. Należy jednak zaznaczyć, że pomimo większej świadomości społecznej, tylko zdeterminowane ofiary przemocy decydują się na jej przerwanie i zgłoszenie tego faktu odpowiednim organom. Strona 3 z 11

4 Ze statystyk prowadzonych w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Zduńskiej Woli, diagnozę zjawiska przemocy w gminie Zduńska Wola przedstawiają poniższe tabele. Liczba interwencji Instytucja Liczba interwencji w latach GOPS GKRPA Liczba sprawców przemocy domowej Liczba sprawców przemocy ogółem w tym: kobiet mężczyzn Liczba osób doznających przemocy domowej Liczba ofiar przemocy ogółem w tym kobiety w tym mężczyźni w tym dzieci do lat Podejmowane działania Podejmowane działania Liczba osób przyjętych przez psychologa w Punkcie Konsultacyjnym dla Ofiar Przemocy Liczba osób skierowanych na leczenie odwykowe Liczba wniosków skierowanych do sądu o zastosowanie obowiązku poddania się leczeniu Z przeprowadzonej analizy danych wynika, że wzrosła liczba interwencji związanych z przemocą w rodzinie. Sprawcami przemocy byli głównie mężczyźni. Wśród sprawców znalazła się 1 kobieta. Osobami najczęściej doznającymi przemocy były dzieci. W następnej kolejności kobiety i mężczyźni. Należy mieć na uwadze, że dla dziecka juz samo bycie świadkiem przemocy skierowanej przeciwko osobie najbliższej jest silnym urazem psychicznym. Powyższe dane skłaniają do poszukiwania rozwiązań zapobiegających zjawisku przemocy w rodzinie. W tym celu opracowany został Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie. Strona 4 z 11

5 ZASOBY UMOŻLIWIAJĄCE PRZECIWDZIAŁANIE PRZEMOCY W RODZINIE W GMINIE ZDUŃSKA WOLA Do zasobów umożliwiających przeciwdziałanie przemocy w rodzinie w gminie Zduńska Wola można zaliczyć grupy, instytucje i organizacje funkcjonujące na jej terenie lub obejmujące zasięgiem działania jej mieszkańców, które prowadzą działalność na rzecz ofiar i sprawców tego zjawiska. Wykaz podmiotów świadczących wsparcie dla osób z terenu gminy Zduńska Wola zawiera poniższa tabela. Tabela 2. Wybrane instytucje pomocowe w zakresie przemocy domowej w powiecie zduńskowolskim i województwie łódzkim NAZWA JEDNOSTKI ADRES JEDNOSTKI Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Zduńskiej Woli ul. Zielona 30 Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów ul. Zielona 30 Alkoholowych przy Urzędzie Gminy Punkt Konsultacyjny dla Ofiar Przemocy przy Urzędzie ul. Zielona 30 Gminy Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie ul. Getta Żydowskiego 4 a Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna ul. Żeromskiego 3a Komenda Powiatowa Policji ul. Spacerowa 27, Sąd Rejonowy w Zduńskiej Woli ul. Żeromskiego 19 Prokuratura Rejonowa w Zduńskiej Woli ul. Żeromskiego 19 Poradnia Leczenia Uzależnień ul. Królewska 29 Stowarzyszenie Abstynentów we wsi Czechy Strona 5 z 11 Czechy 120 G Zduńska Wola Stowarzyszenie Abstynentów Wola ul. Osmolińska 6 Stowarzyszenia Abstynentów Rzemieślnik ul. Łaska 67 Katolicki Klub Abstynenta Rodzina ul. Łaska 88 Punkt Konsultacyjny dla Rodzin z Problemem Alkoholowym ul. Szadkowska 2 Centrum Informacji i Pomocy Psychologicznej Azyl ul. Nawrot Łódź Schronisko dla Bezdomnych Kobiet ul. Gałczyńskiego Łódź Hostel dla Matek z Dziećmi Chroniącymi się przed ul. Franciszkańska 85 Przemocą Łódź Dom Brata Alberta dla Dzieci i Kobiet ul. Starorudzka 15/ Łódź

6 Ośrodek Terapii Rodzin ul. Gdańska Łódź Dom Samotnej Matki im. S. Leszczyńskiej ul. Broniewskiego 1 a Łódź Pogotowie Opiekuńcze ul. Wojska Polskiego Piotrków CEL GŁÓWNY PROGRAMU Przeciwdziałanie przemocy oraz zmniejszenie skali tego zjawiska poprzez podejmowanie wszelkich działań wśród społeczności lokalnej na terenie Gminy Zduńska Wola. CELE SZCZEGÓŁOWE I. Koordynacja działań pomocowych oparta na pracy Zespołu Interdyscyplinarnego. 1. Zespół składa się z przedstawicieli: 1) Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Zduńskiej Woli, 2) Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, 3) Urzędu Gminy Zduńska Wola, 4) Komendy Powiatowej Policji, 5) oświaty, 6) służby zdrowia, 7) Sądu Rejonowego w Zduńskiej Woli. 2. Zadania Zespołu: 1) diagnoza problemu przemocy w rodzinie, 2) analiza wniosków o wszczęcie postępowania w sprawie zastosowania obowiązku poddania się leczeniu odwykowemu składanych do Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych pod kątem związku miedzy nadużywaniem alkoholu a stosowaniem przemocy, 3) przyjmowanie zgłoszeń dotyczących przemocy domowej i uruchamianie procedur mających na celu powstrzymanie przemocy, 4) wypracowanie procedur interwencji kryzysowej wobec ofiar i sprawców przemocy oraz opracowanie adekwatnej strategii postępowania, 5) tworzenie własnych dokumentów potwierdzających występowanie przemocy domowej, takich jak: notatki urzędowe z obserwacji, rozmów, protokołów z rozmów z ofiarami i członkami rodzin, itp., 6) zbieranie materiałów dowodowych zgodnie z procedurą Niebieskiej Karty, 7) kierowanie ofiar i sprawców przemocy domowej do specjalistów, 8) monitorowanie sytuacji w rodzinach z problemem przemocy domowej, 9) gromadzenie informacji na temat instytucji udzielających pomocy rodzinom, w których występuje zjawisko przemocy domowej, 10) występowanie z zawiadomieniami do prokuratury o podejrzeniu popełnienia czynów określonych w art. 2 2 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, 11) występowanie w charakterze świadka w sprawach o przestępstwo z art. 207 kk., tj. o znęcanie się nad rodziną, w postępowaniu przygotowawczym i karnym przed sądem. 3. Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Zduńskiej Woli odpowiedzialny będzie za koordynowanie realizacji zadań objętych Programem. Strona 6 z 11

7 II. Działalność Punktu Konsultacyjnego dla Ofiar Przemocy przy Urzędzie Gminy. 1. Zadania punktu: 1) udzielenie wsparcia emocjonalnego, 2) udzielenie wsparcia psychologicznego, 3) gromadzenie i udostępnianie informacji o instytucjach i organizacjach udzielających pomocy osobom dotkniętym zjawiskiem przemocy, 4) gromadzenie i udostępnianie informacji o instytucjach i organizacjach realizujących programy korekcyjno terapeutyczne dla sprawców przemocy. 2. W ramach pracy punktu konsultacyjnego dyżur będzie pełnił psycholog. III. Edukacja środowiska lokalnego. 1. Działania realizowane są poprzez udostępnienie materiałów o charakterze informacyjnym i edukacyjnym oraz ułatwienie dostępu do podstawowych informacji z zakresu przeciwdziałania przemocy oraz podniesienie poziomu wiedzy mieszkańców gminy na temat przemocy domowej. 2. Formy realizacji zadania: 1) systematyczne aktualizowanie informacji umieszczonych na tablicach informacyjnych w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej, Komendzie Powiatowej Policji w Zduńskiej Woli, i w szkołach, 2) rozpowszechnianie broszur i ulotek dotyczących zjawiska przemocy, 3) promowanie efektywnych sposobów rozwiązywania konfliktów w rodzinie oraz sposobów radzenia sobie z agresją i złością - realizacja powyższego zadania odbywać się będzie wobec wybranych grup poprzez: a) prowadzenie zajęć edukacyjno-wychowawczych w szkołach, b) realizację szkolnych programów profilaktyki przemocy, c) wspieranie aktywnych form spędzania czasu wolnego promujących zachowania bez agresji, d) rozpowszechnianie materiałów i ulotek o charakterze informacyjno edukacyjnym; 4) udział w ogólnopolskich kampaniach przeciwdziałania przemocy w rodzinie. IV. Edukacja przedstawicieli różnych grup zawodowych stykających się z problematyką przemocy w rodzinie realizowana poprzez: 1) udział osób i grup zawodowych w specjalistycznych szkoleniach z zakresu przeciwdziałania przemocy; 2) podnoszenie kompetencji poprzez prenumeratę czasopism. OCZEKIWANE EFEKTY PROGRAMU Strona 7 z 11

8 Odpowiednio przygotowane i wdrażane działania powinny doprowadzić do rozwiązania kluczowych problemów związanych z przemocą na terenie gminy. Lp. Oczekiwane efekty programu 1. Systematyczne diagnozowanie zjawisk przemocy w rodzinie 2. Zwiększenie wrażliwości społecznej wobec aktów przemocy w rodzinie 3. Podwyższenie kompetencji służb zajmujących się problematyką przemocy w rodzinie 4. Zwiększenie dostępności profesjonalnej pomocy dla ofiar przemocy w rodzinie 5. Zwiększenie skuteczności oddziaływania na sprawców przemocy w rodzinie 6. Zmniejszenie skutków psychologicznych wynikających z przemocy 7. Zwiększenie poczucia bezpieczeństwa członków rodzin doświadczających przemocy 8. Nabycie umiejętności asertywnych zachowań przez osoby i rodziny dotknięte bądź zagrożone zjawiskiem przemocy domowej Wskaźniki - wykonanie analizy danych pozwalającej na ocenę zmian świadomości społecznej - liczba przeprowadzonych działań promocyjno-informacyjnych - liczba osób biorących udział w szkoleniach, konferencjach, - liczba szkoleń, konferencji - liczba osób korzystających ze wsparcia specjalistycznego (poradnictwo psychologiczne, terapia) - liczba sprawców objętych działaniami (m.in. uczestniczących w zajęciach korekcyjnoedukacyjnych) - liczba osób korzystających z poradnictwa psychologicznego - liczba porad udzielonych osobom dotkniętym przemocą, - liczba osób korzystających z poradnictwa socjalnego, - liczba osób objętych wsparciem, - liczba dzieci, którym udzielono bezpiecznego schronienia - liczba dzieci i młodzieży biorących udział w programach profilaktycznych Harmonogram działań Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na 2015 rok Lp. Zadania Sposób realizacji Podmiot odpowiedzialny Termin Strona 8 z 11

9 1. Systematyczne diagnozowanie zjawiska przemocy w rodzinie w gminie Zduńska Wola - rejestrowanie przypadków przemocy domowej - sporządzanie rocznego raportu na temat zarejestrowanych przypadków przemocy w oparciu o prowadzona dokumentację 2. Działania interwencyjne - izolowanie sprawców przemocy od ofiar, zgodnie z obowiązującymi przepisami, - odbywanie rozmów prewencyjnych ze sprawcami przemocy o konsekwencjach prawnych ich czynów i informowanie o możliwości korzystania przez nich z pomocy psychologa 3. Udzielanie pomocy i wsparcia osobom doznającym przemocy, pozostającym w rodzinie 4. Ochrona przed dalszym krzywdzeniem przez sprawcę - objęcie poradnictwem specjalistycznym - popularyzacja działalności istniejących grup pomocowych dla osób dorosłych doznających przemocy w rodzinie - zwiększenie znaczenia pracy socjalnej w procesie pomagania ofiarom przemocy - stosowanie istniejących rozwiązań prawnych mających na celu odseparowanie sprawcy przemocy od ofiary (orzeczenie eksmisji, nakaz opuszczenia mieszkania, zakaz kontaktowania się z osobą pokrzywdzoną, tymczasowe aresztowanie, zatrzymanie do wytrzeźwienia) - wszyscy realizatorzy Programu - Sąd Rejonowy w Zduńskiej Woli - Prokuratura Rejonowa w Zduńskiej Woli - Komenda Powiatowa Policji w Zduńskiej Woli - Punkt Konsultacyjny dla Ofiar Przemocy przy Urzędzie Gminy - Punkt Konsultacyjny dla Ofiar Przemocy przy Urzędzie Gminy - Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych przy Urzędzie Gminy - Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna - Organizacje pozarządowe świadczące pomoc specjalistyczną w zakresie poradnictwa i interwencji - Poradnia Leczenia Uzależnień - GOPS w Zduńskiej Woli - Sąd Rejonowy w Zduńskiej Woli - Prokuratura Rejonowa w Zduńskiej Woli - Komenda Powiatowa Policji w Zduńskiej Woli realizacji Strona 9 z 11

10 5. Promowanie zachowań nieagresywnych i społecznie pożądanych wśród dzieci i młodzieży - realizacja programów profilaktycznych w zakresie przeciwdziałania przemocy - szkoły na terenie gminy Zduńska Wola I-VI 2015 IX-XII Profilaktyka i edukacja w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie skierowana do różnych grup społecznych 7. Wspieranie osób zawodowo zajmujących się przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie i zwiększenie profesjonalizmu ich działań 8. Monitorowanie i ewaluacja Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na 2014 rok - udział w kampaniach społecznych - publikowanie materiałów informacyjnych na temat zjawiska przemocy - realizacja programów profilaktycznych w zakresie przeciwdziałania przemocy - objęcie szkoleniem pracowników placówek realizujących Program - prenumerata czasopism poświęconych zagadnieniom związanym z przemocą interpersonalną - dokonywanie okresowej ewaluacji programu, - inicjowanie nowych rozwiązań w zakresie przeciwdziałania przemocy - korzystanie z doświadczeń innych gmin, realizujących opracowane i wdrożone przez siebie lokalne programy przeciwdziałania przemocy w rodzinie - Przewodniczący Zespołu Interdyscyplinarnego - Szkoły z terenu gminy Zduńska Wola - Przewodniczący Zespołu Interdyscyplinarnego - Przewodniczący Zespołu Interdyscyplinarnego - Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Zduńskiej Woli I-VI 2015 IX-XII szkolenie w 2015 roku MONITORING I EWALUACJA PROGRAMU Realizacja Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na 2015 rok podlega systematycznemu monitoringowi, za który odpowiedzialny jest Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Zduńskiej Woli. W ramach monitoringu systematycznie gromadzone będą dane dotyczące realizacji celów Programu, co umożliwi ocenę postępu jego realizacji. Uzyskane informacje będą służyć sprawdzeniu efektywności i skuteczności działań Programowych. Możliwa będzie korekta sposobu realizacji Programu. Źródłem informacji o realizacji Programu będą: - dokumentacja przypadku (Niebieskie Karty, rejestry osób którym świadczona jest pomoc), - sprawozdanie z działalności Punktu Konsultacyjnego dla Ofiar Przemocy przy Urzędzie Gminy, - wzory materiałów informacyjnych, wydruki materiałów publikowanych za pośrednictwem internetu, - programy, konspekty szkoleń, kopie zaświadczeń, certyfikatów potwierdzających ukończenie szkoleń, Strona 10 z 11

11 - dokumentacja księgowa dotycząca wydatków ponoszonych w związku z realizacją Programu. Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Zduńskiej Woli będzie składał roczne sprawozdanie z wykonania zadań Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na 2015 rok. Dla zbadania efektów Programu po jego zakończeniu przeprowadzona zostanie ewaluacja pod kątem następujących kryteriów: 1) adekwatności stopień dostosowania Programu do potrzeb osób, które zostały nim objęte; 2) użyteczności stopień przydatności programu dla odbiorców; 3) skuteczności stopień osiągnięcia zaplanowanych celów; 4) efektywności sprawność działań podejmowanych w toku realizacji programu. Ocena sposobu realizacji zaplanowanych zadań dostarczy wniosków co do skuteczności Programu oraz ewentualnych potrzeb związanych z modyfikacją kierunku działań czy usprawnienia procesów zarządzania. SPOSÓB KONTROLI REALIZACJI PROGRAMU Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Zduńskiej Woli będzie składał roczne sprawozdanie z wykonania zadań Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie i Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie Radzie Gminy Zduńska Wola. ŹRODŁA FINANSOWANIA Źródłem finansowania zadań zawartych w Gminnym Programie Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie i Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na 2015 rok są środki własne gminy Zduńska Wola. Na 2015 rok zaplanowano środki w kwocie 8 000,00 zł. Strona 11 z 11