"Dał nam przykład Bonaparte". Polacy i Napoleon

Transkrypt

1 "Dał nam przykład Bonaparte". Polacy i Napoleon "Dał nam przykład Bonaparte". Polacy i Napoleon Wstęp Nie wybrzmiały jeszcze echa kościuszkowskich dział i zaborczych karabinów, gdy przebywający na emigracji działacze Józef Wybicki i Jan Henryk Dąbrowski rozpoczęli starania o utworzenie polskich oddziałów wojskowych. Utrata niepodległości przez Rzeczpospolitą Obojga Narodów była dla wielu jej mieszkańców szokiem. Również i w Europie zabory wywarły niemałe wrażenie. Oto wielomilionowe państwo o bogatej historii i tradycji, wielkich sukcesach militarnych, dawny spichlerz Europy w ciągu zaledwie 23 lat zostało podzielone między sąsiadów. Wielu Polaków ratunku i wybawienia wypatrywało w rewolucyjnej Francji, której hasło równość, wolność i braterstwo budziło obawy w absolutnych monarchiach państw zaborczych. Francja jednak, nie tylko nie rozumiała istoty polskiej sprawy, ale nie chcąc komplikować stosunków z Rosją, starała się oficjalnie nie angażować w polskie problemy. Prowadziła jednak wojny i potrzebowała żołnierzy.

2 Tak narodził się pomysł stworzenia Legionów Polskich powołanych do życia w Republice Lombardzkiej (utworzonej przez Napoleona Bonapartego i zależnej od Francji), których zadaniem była obrona jej granic. Na polskich żołnierzach szybko poznał się będący wtedy jeszcze generałem Napoleon Bonaparte. Również i Polacy wiązali z nim wielkie nadzieje, licząc, że trwająca wówczas francusko austriacka wojna przyniesie upadek Austrii i otworzy drogę do wyzwolenia choć części ziem zaborczych. Plany Paryża były wtedy jednak zgoła inne, a na szansę odzyskania upragnionego państwa Polacy musieli jeszcze poczekać. Nauczysz się kiedy i gdzie powstały Legiony Polskie oraz kto był ich twórcą; jaki wpływ na historię Polski miał Napoleon Bonaparte; czym było dla Polaków Księstwo Warszawskie i jak wyglądał jego ustrój; skąd wzięła się legenda napoleońska; kim byli Jan Henryk Dąbrowski i Józef Poniatowski. Cele edukacyjne zgodne z etapem kształcenia Po zapoznaniu się z e materiałem uczeń: 1. sytuuje w czasie zjawiska historyczne; 2. porównuje pozyskane informacje; 3. wyjaśnia związki przyczynowo skutkowe opisywanych wydarzeń; 4. przedstawia argumenty uzasadniające własne stanowisko. DAŁ NAM PRZYKŁAD BONAPARTE. POLACY I NAPOLEON

3 audiobook Rozdziały: 1. Dlaczego Napoleon jest obecny w hymnie Polski? 2. Wielkie nadzieje za wielką cenę 3. Książę Józef Poniatowski żołnierz wierny do końca Notatka dla prowadzącego Wskazówka W czasie kiedy będziesz przysłuchiwał się rozmowie Ani i Tomka, zwróć uwagę, podczas jakich wydarzeń pojawiają się polscy żołnierze i jaki jest stosunek do nich Napoleona Bonaparte. Polacy towarzyszyli Napoleonowi praktycznie od początków jego podbojów, pozostając z nim do samego końca. Zastanów się również nad obecnością postaci cesarza Francuzów i jego armii w polskiej kulturze i sztuce. Wersja tekstowa z wyróżnieniem pojęć Polecenie 1 Dał nam przykład Bonaparte jak zwyciężać mamy czy zgadzasz się ze słowami polskiego hymnu? Czy Napoleon dał dobry przykład legionistom i Polakom w jaki sposób odnosić sukcesy, a następnie je wykorzystywać? Zastanów się i przygotuj argumenty za potwierdzeniem, jak i odrzuceniem tej tezy. Polecenie 2 Napoleon Bonaparte już za życia budował swoją legendę, chwaląc się sukcesami i przemilczając porażki. W polskiej historii jest najczęściej przedstawiany jako bohater i wyzwoliciel. Czy z polskiego punktu widzenia takie oceny są uzasadnione? Czy Napoleon zawiódł zaufanie jakim obdarzyli go Polacy? Polecenie 3 Przytoczone fragmenty wspomnień dotyczące wejścia wojsk napoleońskich do Warszawy w 1807 roku różnią się od obrazu idealnie ubranych żołnierzy armii francuskiej. Poszukaj i opisz, jak wyglądał ubiór członków Legionów Polskich we Włoszech oraz najbardziej elitarnych oddziałów Napoleona grenadierów, a następnie zestaw go z przedstawionym wizerunkiem. Podsumowanie Epoka napoleońska była burzliwym okresem w historii narodu polskiego, a postać francuskiego wodza budziła i wciąż budzi wiele kontrowersji. Nie zmienia to faktu, że Napoleon obecny w polskim hymnie, wielu dziełach sztuki i literatury jak mało kto wpłynął na rozwój i ukształtowanie rodzimej świadomości narodowej. Narosłe przez wieki mity, legendy i sporne opinie sprawiają, że próby jednoznacznej i sprawiedliwej oceny cesarza są dzisiaj bardzo trudne. Walerian Łukasiński, żołnierz napoleoński przez znaczną część swojego życia powtarzał, że Bonaparte przez cały czas oszukiwał Polaków dla własnej korzyści to nam powtarzają już milion razy i w różnych językach. Niech temu wierzy, kto chce, tylko Polacy,

4 których to bliżej interesuje, nigdy temu nie uwierzą. Jest w tych słowach wiele racji. Wierni od samego początku polscy żołnierze, rzucani w najdalsze zakątki świata, wykonujący swoje zadania z największym poświęceniem i zaangażowaniem, mimo klęsk i porażek pozostali przy Napoleonie do samego końca. Przyczyn takiego postępowania można doszukiwać się w nadziei, jaką dawał rodakom wódz na odzyskanie własnego państwa i możliwość walki z zaborcami. Nie bez znaczenie było również spełnienie obietnicy i powstanie Księstwa Warszawskiego. Wierzono bowiem, że taki twór, dzięki geniuszowi Napoleona, wkrótce stanie się silnym i suwerennym państwem. Nawet rozczarowania i klęski kampanii z 1812 roku oraz upadek cesarza Francuzów nie zmieniły tego obrazu w oczach wielu Polaków. Postrzegali oni korzyści, jakie sprawie polskiej przyniosła epoka napoleońska. To ona sprawiła, że z zainteresowania losami rodaków uczyniono sprawę międzynarodową, a nie jedynie wewnętrzny problem państw zaborczych. PRACA DOMOWA Praca domowa Polecenie 4.1 Pragnę, aby oświadczył Pan dzielnym Polakom, że jestem zadowolony z ich dobrej i wiernej służby. Kończąc ten list proszę Boga, aby miał Was w swojej Świętej Pieczy pisał Napoleon w pożegnalnym liście do gen. Wincentego Krasińskiego w 1814 roku. Zastanów się dlaczego wojsko polskie do końca było wierne Napoleonowi i stało u jego boku mimo klęski w 1812 roku. Czy polscy żołnierze mogli postąpić inaczej? Ćwiczenia Wskazówka W przypadku braku możliwości rozwiązania zadania z klawiatury lub trudności z odczytem przez czytnik ekranu skorzystaj z innej wersji zadania. Ćwiczenie 1

5 Inna wersja zadania Ćwiczenie 2 Ćwiczenie 3 Inna wersja zadania Słowniczek Bitwa narodów Nazwa bitwy pod Lipskiem toczonej w dniach października 1813 roku pomiędzy armią francuską i jej sojusznikami a siłami VI koalicji antynapoleońskiej. Zakończyła się ona porażką wojsk Napoleona, m.in. w wyniku zdrady Sasów. Bitwa trzech cesarzy Potoczna nazwa bitwy pod Austerlitz z 2 grudnia 1805 roku stoczonej pomiędzy armiami Francji, Austrii i Rosji. Zakończyła się ona zwycięstwem Napoleona nad połączonymi wojskami cesarza Austrii Franciszka I i cara Rosji Aleksandra I. W jej wyniku zlikwidowana została Rzesza Niemiecka, a w jej miejsce utworzony Związek Reński. Hymn Uroczysta i podniosła pieśń pochwalna komponowana na cześć szczególnych wydarzeń, osób lub bóstw. Jego odmianą jest hymn państwowy, który stanowi jeden z symboli państwowych i ma charakter pieśni patriotycznej. Kozietulszczyzna termin mający świadczyć o niepotrzebnej brawurze i skłonnościach do osiągania małoznaczących sukcesów, przede wszystkim militarnych, kosztem znacznych strat w ludziach. Księstwo Warszawskie Nazwa państwa polskiego istniejącego w latach podporządkowanego Cesarstwu Francuskiemu. Formalnie było niezależnym i wolnym państwem, monarchią konstytucyjną z królem saskim jako władcą. W rzeczywistości najważniejsze decyzje podejmował cesarz Francuzów. Utworzone zostało z ziem drugiego, trzeciego oraz częściowo pierwszego zaboru pruskiego, a następnie w 1809 roku powiększone o ziemie trzeciego zaboru austriackiego. Monarchia konstytucyjna Ustrój państwa, w którym władzę sprawuje monarcha podporządkowany zapisom konstytucyjnym, ma on jednak dowolność w wybieraniu ministrów. Propaganda Celowe działania, które mają doprowadzić do określonych zachować i poglądów. Służy ona do upowszechnienia dogodnych informacji dla nadawcy. W języku potocznym synonim kłamstwa i manipulacji.

6 Pułk inaczej nazywany regimentem, to samodzielna jednostka wojskowa najczęściej stanowiąca część związku taktycznego, np. brygady. Szwoleżer formacja lekkiej jazdy (kawalerii) istniejąca już pod koniec XV wieku. Polscy szwoleżerowie odznaczyli się w bitwie pod Somosierrą w 1808 roku, dowodził nimi wtedy Jan Kozietulski. Powrót do e podręcznika E podręcznik ważn@historia Długi Wiek XIX Polacy a Napoleon