U i t i \ I I. mwa. Najnowszy TGX spełniający Euro-5, nieprzypadkowo nazywany Efficient (energooszczędny),

Transkrypt

1 Najnwszy TGX spełniający Eur-5, nieprzypadkw nazywany Efficient (energszczędny), spala mniej niż jeg pprzednik Eur-4, jednak pełny wymiar krzyści zależy głównie d warunków eksplatacji. 15 iitws mm jiet^-1- hrrf > >>A i I I I * Ł.* U i t i \ mwa

2 POLSKI TRAKER

3 Żaluzja na bcznym knie, cieplne miejsce na łkieć, superlusterka. Wyska skutecznść przenszenia pasma niskich tnów jest m.in. zasługą fabryczneg mntażu subwfera. Odpwiednie usadwienie głśnika jest nie mniej ważne jak jeg parametry. Przycisk na drążku zmiany biegów (element układu CmfrtShift) służy m.in. d załączenia sprzęgła. P jeg naciśnięciu mżna zmienić bieg, nie używając pedału sprzęgła. Układ przejmuje kntrlę nad silnikiem - przy redukcji przełżenia pdnsi jeg brty. Tempmat na wielfunkcyjnej kierwnicy należy d wygdnych w sterwaniu rzwiązań. Kabinie X XL nie mżna dmówić przestrnnści. O Szczątkwa kmra silnika pełni rlę pdestu, na którym łatw utrzymać czystść. Q Ldówka wystaje spd dlnej leżanki, ale taka jest cena kmpaktwych wymiarów silnika i budwy filtra pwietrza znajdująceg się nad budwą sprzęgła. M.in. takie rzwiązanie stanwi zaletach samchdów budwlanych i terenwych, z których MAN słynie. Sterwanie układem wentylacji i klimatyzacji jest prste i lgiczne. Pdbnie jak i niezależnym grzewaniem. Umiejętnść prwadzenia pjazdu jest jednym z najważniejszych czynników szczędneg zużycia paliwa. Czym większy ciężar całkwity pjazdu i wyższa mc maksymalna jeg silnika, tym większa wrażliwść na tzw. technikę jazdy. Przymierzając się d testu najnwszeg MAN-a, mgliśmy wykluczyć tzw. czynnik ludzki, b zarówn bsada za ktkiem", jak i trasa przejazdu d lat pzstają te same. Odpwiedzialnść za wynik spczęła na maszynie, częściw na warunkach atmsferycznych, a najmniej na warunkach ruchu, gdyż d prównań zstał wykrzystany autstradwy dcinek trasy testwej. TGX Efficient z zewnątrz dróżnia się d innych MAN-ów m.in. brakiem słny przeciwsłnecznej, tzw. daszka przeciwsłneczneg. Chcąc nie chcąc, stanwi n element aerdynamiki nadwzia, niestety, ją pgarszając. Niektóre kabiny miewały prblem z jeg mcwaniem, więc zabieg przeprwadzny przez MAN-a nie pwinien bleć nawet zagrzałych zwlenników klasycznej stylistyki trakerskich nadwzi. Ucieszy z pewnścią mngść elementów LED w świetleniu, w tym światła d jazdy dziennej i wydajna prądnica. Drbne zmiany w układzie elektrycznym znajdują się w pakiecie Efficient, ale ich wpływ na szczędnści nie jest tak duży jak np. energszczędnych pn. W arsenale szczędnści MAN-a znalazł się jeszcze jedn rzwiązanie, którym póki c nie jest głśn i bynajmniej nie dlateg, że cich pracuje. Jedncylindrwy kmpresr marki Knrr daje znać sbie tylk wtedy, gdy trzeba uzupełnić zapas pwietrza w układzie, jednak uchem niczeg nie mżna stwierdzić. Urządzenie psiada specjalne sprzęgł kłwe przyłączające napęd d silnika na czas sprężania pwietrza. Pdczas uruchamiania silnika kmpresr pzstaje dłączny. Silniki D26 stsunkw szybk zaskakują p uruchmieniu rzrusznika, ale mim t dłączenie kmpresra przynsi zauważalny efekt - Efficient pali na

4 TGX 18.48D dtyk i dwa razy mniej. Dla sprawdzenia plecam ustawienie kmputera pkładweg na pmiar zużycia paliwa pdawaneg w litrach na gdzinę (l/h). P uruchmieniu silnik jeszcze parę sekund pracuje bez kmpresra, a wtedy na wyświetlaczu mżna zbaczyć 0,4 l/h. Gdy kmpresr pdłączy się d wału krbweg, wskazania pdskakują d k. 0,9 l/h. Odłączany kmpresr Knrra na razie stswany jest tylk w MAN-ach. Szkda, że Bawarczycy nie stsują funkcji EcRll w swich TipMatikach. Krzystanie ze swbdneg tczenia się rzpędznej masy 40 tn i uwlnineg d kmpresra silnika przynisłby znacznie większe szczędnści niż zapwiadane przez prducenta. Testwany TGX był wypsażny w ręcznie sterwaną skrzynię biegów. Dla wyniku testu prwadzneg na Zużycie paliwa +4% AdBlue (całkwita masa zestawu - 39,81) autstrada, Kraków - Katwice O zuż. paliwa 29,2 1/100 km sr. prędkść 77,0 km/h temp. 2 C silnik ilść zawrów/cylinder pjemnść skkwa średnica/skk stpień sprężania system wtrysku paliwa mc/br. mment brtwy/br. kmpresr prądnica skrzynia biegów rzpiętść przełżeń sie i ich zawieszenia przednia tylna przełżenie przekładni głównej gumienie przód tył układ hamulcwy hamulec silnikwy hamulec wydechwy zwalniacz hydrdynamiczny rzstaw si zbirnik paliwa zbirnik AdBlue kabina wypsażenie MAN TGX x2 BLS MAN D2676LF18, Eur-5/EEV, 6-cylindrwy, górny wałek rzrządu, turbdładwany, chłdzenie pwietrza dładwująceg, SCR 12, /166 mm 19,0 : 1 bezpśredni, cmmn rail, EDC 480 KM/1900 br./min 2300 Nm/ br./min Knrr, 1-cylindrwy, dłączalny (360 cm 3 ) 120 A, 28V ZF 16 S 2320 TD, 16-biegwa, ręczna zmiana biegów ze wspmaganiem CmfrtShift 16,41-1 (2 wsteczne: 15,36 12,92) VOK 07, sztywna belka, resry parabliczne, nśnść 7,5 t, stabilizatr HY-1350, sztywny mst, nśnść 13 t, resry pneumatyczne, ECAS 2,85 : 1 Michelin Savergreen XF Energy 315/70 R 22,5 XD Energy 315/70 R 22,5 dwubwdwy EBS, ABS, ASR, ESP EVB 3600 mm I XXL, zawieszenie pneumatyczne 4-punktwe TPM (mnitring ciśnienia), MAN Sund System. MAN Telematics autstrada, Katwice - Kraków O zuż. paliwa 29,0 1/100 km śr. prędkść 78,5 km/h temp. 3 C ciągnik sl Warszawa - Katwice zuż. paliwa śr. prędkść temp. zuż. paliwa śr. prędkść temp. 17,5 1/100 km 83,4 km/h 10 C O ciągnik+ naczepa (pusta) Katwice - Olkusz - Kraków 20,0 1/100 km 75,5 km/h 8 C w Zbirnik AdBlue zintegrwany ze zbirnikiem paliwa pzwala ptymalnie wykrzystać wlną przestrzeń w pdwziu raz zminimalizwać straty energii ptrzebnej d pdgrzewania wdneg rztwru mcznika w temperaturze pniżej 11 C. Zawór pwietrzny umieszczny w pbliżu śrdka brtu kła zapbiega samczynnemu rzszczelnianiu raz przypadkwemu uszkdzeniu. Otwór w słnie kła ma za małą średnicę.

5 Balast ładuje firma Lambr specjalizująca się w wynajmie sprzedaży żurawi wieżwych, tel. (12) Kassbhrer MAXIMA MD Curt imprtwany przez Timex SA znanej trasie nie miał t większeg znaczenia. Prawica" także nie dczuła dyskmfrtu, b układ działa ze wspmaganiem, a pnadt dyspnuje funkcją CmfrtShift, jedynym teg typu rzwiązaniem dstępnym na rynku ciągników sidłwych. Odłączny kmpresr przynsi krzyści na pdjazdach, ddając" mc silnikwi alb szczędzając paliw - jak kt wli. Kntrlwane załączanie granicza bezprduktywne przepychanie pwietrza, jak również jeg zanieczyszczanie lejem smarującym gładź cylindryczną kmpresra. Przełżenie przekładni głównej nie należał d najniższych dstępnych w MAN-wskich mstach, jakieg należałby się spdziewać w ciągniku przygtwanym d szczędneg spalania. Zastswane 2,85 dał silnikwi rezerwę k. 150 br./min na utrzymanie wyskich wartści mmentu brtweg pdczas jazdy z prędkścią 80 km/h na statnim biegu. Silnik D26 startuje z maksimum d k br./min, c na wyskiej ósemce" daje k. 70 km/h, natmiast przy k br./min - 81 km. Przełżenie 2,71 zastswane w ciągniku testwanym w 2008 r. bniżył brty d 1150 br./min przy 80 km/h. Wyższe przełżenie przekładni głównej zwiększył elastycznść silnika pracująceg na biegu bezpśrednim. Jest t tyle isttne, że granicznik prędkści maksymalnej w Efficient jest nastawiny na 85 km/h, c daje niespełna 1300 br./min. Przy tych brtach c prawda mżna liczyć na maksimum mmentu brtweg, ale tylk 75% mcy maksymalnej. TGX bez trudu utrzymuje stałą prędkść nawet na sprych pagórkach, ale planując wyprzedzanie bez zmiany biegu (na Wdszczelna i zabezpieczna antykr zyjnie skrzynka narzędziwa. Gniazda przewdów elektrycznych i pneumatycznych pmiędzy belkami wzmacniającymi przedniej ściany - więcej przestrzeni pmiędzy ciągnikiem i naczepą.

6 Kassbhrer MAXIMA MD dpuszczalna masa całkwita masa własna w pdstawwym wypsażeniu długść całkwita (34 eur palety) szerkść całkwita długść pwierzchni ładunkwej w świetle szerkść pwierzchni ładunkwej w świetle wyskść pwierzchni ładunkwej w świetle wyskść załadunku bczneg wyskść załadunkwa (na pust) mierzna w śrdku wózka pzim w stanie niezaładwanym przy wyskści sidła kg 6850 kg k mm k mm k mm k mm k mm k mm k mm k mm Stalwa płyta chrni aluminiwą ścianę przed widłami wózka. Jest na tyle wytrzymała, że mże stanwić skuteczną barierę dla przesuwająceg się ładunku. SpanSet z dwukrtną zapadką. Rama: knstrukcja spawana, wyknana z drbnziarnistej stali, dwie pdłużnice z przetkniętymi pprzecznicami. Pdwzie: trójsiwy uktad jezdny SAF, sie nśnści 9 t, hamulce tarczwe 430 mm, mechaniczne pdpry marki JOST z pdprami wyrównawczymi, bczne stny przeciwwjazdwe zgdne z dyrektywą 89/297/EEC, dwa ksze na kła zapaswe, skrzynka narzędziwa wymiarach 1500x500x480 mm, drabinka wejściwa, wysuwana, ze stpniem wejściwym, sztywna tylna słna pdjazdwa ze stali, zgdna z dyrektywą 70/221/EEC. Pdłga: płyta pdłgwa wyknana ze sklejki grubści 30 mm, wytrzymałść 7200 kg/ś wózka, pdłga fugwana na bwdzie. Ogumienie: 385/65 R 22,5. Nadwzie: stalwa rama zewnętrzna z 17 parami zaczepów mcujących raz system mcwania ładunku K-FIX, ściana przednia wyknana z prfili aluminiwych z blachą słnwą d wewnątrz, narżne kłnice stalwe, dwuskrzydłwe drzwi prtalwe, dwie pary rygli, 3 pary kłnic przesuwnych z kieszeniami na listwy, 4 rzędy aluminiwych listew p bkach, dach przesuwany typu Edscha Lite", diagnalne wzmcnienie linkami stalwymi, plandeka z PCW, gramatura 900 g/m 2. Linka celna bez uznania celneg. Certyfikat zabezpieczenia ładunku EN XL. Układ hamulcwy: układ EBS 2S/2M z systemem stabilizacji jazdy RSS, zawór pdnszenia/puszczania skrzyni ładunkwej d rampy. Akcesria: para gumwych dbjników rlkwych, zamntwanych na zewnątrz belki tylnej ramy. K-FIX umżliwia mcwanie ładunku (zapięcie pasów) znajdująceg w dwlnym punkcie pdłgi. System sprawdził się w naszym teście, w którym wykrzystujemy sprych rzmiarów betnwe bciążniki. m iwi Rlkwe dbjniki w standardzie. ósemce"), krzystniej będzie g przeprwadzić zaczynając d prędkści k. 70 km/h niż np. 80 km/h. TGX zbiera się nad pdziw dbrze jak na 2300 Nm, którymi dyspnuje. Dynamika napędu znalazła ptwierdzenie w wynikach próby rzpędzania na statnim biegu (str. 20). Ograniczenie prędkści maksymalnej ma na celu zmniejszenie zużycia paliwa i emisji dwutlenku węgla, ale w naszym teście nie ma zastswania. Pdczas pmiarów zużycia paliwa prędkść maksymalna nie przekracza 80 km/h (na zjazdach d 90 km/h). Spadek zużycia w prównaniu z wynikami z 2008 r. jest niezaprzeczalny, a w tej kwestii nie mżna pminąć wpływu energszczędnych pn. Savergreen charakteryzują niskie pry tczenia, ale także wrażliwść na przepmpwanie lub niedciążenie si bjawiające się pślizgami kół napędwych. Pd bciążeniem k. 9,4 t na si napędwej pny trzymały bez zastrzeżeń, natmiast p rzładunku bciążenie spadł d k. 3 t, a głębsze wciśnięcie gazu pwdwał pślizgi (kntrwane przez ASR). Chwilwy spadek przyczepnści t jeszcze nie pwód d narzekań ani baw żywtnść pn. Kierwca przy drbinie zaangażwania i wyczucia zapbiegnie niepżądanym pślizgm - d dyspzycji pzstaje ferwany w standardzie TPM (mnitring ciśnienia w gumieniu) raz wskaźnik bciążenia sidła. Tekst, ft. Dariusz Drukala

7 00 Rzpędzanie przez biegi Badany ciągnik sidłwy wypsażny był w manualną skrzynię biegów. Ekstremalne rzpędzanie prwadzn z wykrzystaniem biegów: 3L-5L-6H-7H. Bez respektu dla 500". Napęd MAN-a nadaje zestawwi przyspieszeń, pzstawiając rywali (z wyjątkiem FH) w tyle, mim że jeg silnik nie należy d najmcniejszych w stawce. Silnik D26 stsunkw szybk siąga mc maksymalną, pdbnie jak D13 Vlv, które pd tym względem pzstaje niedścignine. Na krzyść TGX zadziała ręcznie sterwana skrzynia biegów, pzwalająca zachwać stałą strategię zmiany biegów bez względu na zewnętrzne wymuszenia, takie jak kąt nachylenia nawierzchni, pdmuchy wiatru itp. ciężar [t] Wartść średnia dcinek [m] prędkść [km/h] 71,3 czas [s] ~3M 61,7 rzpędzanie przez biegi [s] MAN DAF Scania TGX XF R , ,7 2,6 2, ,3 7,0 10,2_ 12,4 11,6 15,7 16,1 16,7 20,4 22,0 22,8 26,7 29,0 30,6 35,1 37,1 37,4 43,7 45,5 48,0 Scania R480 39,7 2,4 6,5 11,2 14,8 20,6 26,3 35,1 45,4 Vlv FH500 39,8 2,5 6,8 11,0 14,5 20,3 26,6 33,0 42,3 Rzpędzanie na biegach - bieg 14. Prównywanie wyników rzpędzania na biegach bywa utrudnine z pwdu rzbieżnści przełżeń skrzyń 12- i 16-biegwych. W naszym zestawieniu tylk MAN występuje z 16-biegwą przekładnią, ale stsunkw wyskie przełżenie przekładni głównej (2,85 :1) zlikwidwał gemetryczne różnice występujące na pszczególnych biegach z wyjątkiem statnieg. rzmiar gumienia przełżenie biegu przełżenie przekł. gł. przełżenie całkwite mment brtwy [Nm] prędkść [km/h] bieg 10./12., 14./16. [s] 315/70 1,43 2,85 4, ,6 1, 2,69 4, ,4 ł,55 2,59 4, ,3 15,6 13,5 14,8 24,8 22,1 22,9 ł,55 2,71 4, ,63 2,79 4, ,7 12,3 20,1 O U) Gęst zestpniwana szesnastka" ułatwia dpaswanie biegu d mżliwści silnika pracująceg pd pełnym bciążeniem, a tym samym zachwanie ptymalneg zużycia paliwa. (O Rzpędzanie na biegach - przedstatni (15.) Malejąca różnica w przełżeniach widczna jest także w wynikach rzpędzania - TGX z najniższym mmentem brtwym silnika zbliża się d silniejszej człówki. Rzpędzanie na biegach - bezpśredni przełżenie biegu przełżenie całkwite prędkść km/h bieg 11./12., 15./16. [s] 1,19 3,39 10,6 19,1 1,29 3,47 8,1 16,8 1,23 3,18 9,4 18,6 1,23 3,33 9,9 20,6 I I I bieg bezpśredni [s] 1,27 3,54 7,3 15,5 C0 ó r- Na biegu bezpśrednim TGX z D26 wyprzedził niektórych Szwedów", wzmacniając swój mniejszy 200 Nm mment brtwy wyższym przełżeniem przekładni głównej. Mment brtwy np. R 500 wynszący 2500 Nm przechdząc przez przekładnię główną urósł d 6475 Nm, natmiast 2300 Nm MAN-a TGX ursł d 6555 Nm. Najmcniejszy kazał się XF 105, któreg siągi pchdzą d największeg w stawce silnika (12,9 I pjemnści skkwej). przełżenie biegu przełżenie całkwite prędkść [km/h] ,71 11,4 2,69 9,3 I I 1,00 2,59 13,6 9,6 ~2,71 l 2,79 12,6

8 a TGX Badania zstały wyknane 28 listpada 2011 r. na dcinku drgi szybkieg ruchu, stanwiącej bwdnicę Krakwa, pmiędzy Stpniem Kściuszk" a Węzłem Skawińskim. W czasie badań jezdnia była sucha, a temperatura tczenia wynsiła k. +7C. Przebieg ciągnika d dnia badań t km. Masa całkwita zespłu pjazdów w czasie badań - k. 39,81. Prędkść maksymalna uzyskana w czasie badań - k. 84 [km/h] (rzeczywista). prędkść b. 11 b. 12 b. 12 rzpędzanie zwalniacz średnia na pstju hałas w kabinie [db] MAN TGX Eur-5 EEV ,6 54 DAFXF Eur-5 EEV ,8 49 Scania R500 Eur Scania R 480 Eur ,2 50 Vlv FH 500 Eur-5 O ,8 55 Zmiany pzimu hałasu pdczas rzpędzania ipróba ROĆP.4) pffdfct [fcrrwtj 5L-8H 5M-7H Wykn, bhjdu wiktuń aiybkickjmknł ndkić wikiijmni,rii iijbktcinuan IkmAij TO e Drążek zmiany < i biegów nie generuje drgań, dkąd układ sterwania zewnętrzneg przekładni wypsażn w mechanizmy linkwe. Pzim hałasu wewnątrz kabiny zmierzn snmetrem Standard ST-8852 przy głwie kierwcy. Kabina TGX dbrze tłumi hałas i takie wrażenie dbiera ludzkie uch. Snmetr, który reaguje na zmiany ciśnienia słupa pwietrza, jest bezwzględny - mruczący pd bciążeniem silnik D26 prawdpdbnie pdwyższa pzim zmierznych decybeli. dcinek [m] wartść średnia prędkść [km/h] 69,2 75,2 83,5 czas [s] 34,7 39,7 61,8 Dariusz Drukała ( Plski Traker"), dr Rbert Janczur (Plitechnika Krakwska)