Kontrola termograficzna izolacyjności cieplnej nowo wzniesionych budynków mieszkalnych cz. I

Transkrypt

1 Kontrola termograficzna izolacyjności cieplnej nowo wzniesionych budynków mieszkalnych cz. I Kontrola jakości izolacyjności cieplnej przeprowadzona na etapie odbioru nowego budynku pozwala na wykrycie wad oraz dostarcza wiarygodnych danych do sporządzenia certyfikatu energetycznego. Najczęściej stosowanym parametrem ilościowej oceny izolacyjności cieplnej przegród jest współczynnik przenikania ciepła U. Na etapie projektowania oblicza się wartość tego współczynnika, biorąc pod uwagę: materiał przegrody, grubość poszczególnych warstw oraz rodzaj samej przegrody. Przy projektowaniu z reguły nie uwzględnia się wpływu ewentualnych mostków termicznych (nie wymagają tego przepisy), chociaż jeśli mostki występują, wartość współczynnika U wzrasta. Wymagania ochrony cieplnej budynków, określone wartością współczynnika przenikania ciepła, służą do właściwego projektowania przegród budowlanych. Sprawdzenie wartości izolacyjności cieplnej przegród jest łatwe na etapie weryfikacji projektu, natomiast w istniejącym budynku jest bardzo trudne []. Projektowe wartości współczynnika U przegród budowlanych osiągnąć można przy założeniu idealnego wykonawstwa budowlanego. Wady wykonawstwa budowlanego obniżają niekiedy znacznie izolacyjność cieplną. Kontrola jakości izolacyjności cieplnej przeprowadzona na etapie odbioru nowego budynku pozwala na wykrycie wad oraz dostarcza wiarygodnych danych do sporządzenia certyfikatu energetycznego. Diagnostyka cieplna budynku jest ważna również przy opracowywaniu projektów rewitalizacji budynków [3]. Wymaga ona doświadczalnego określenia niektórych parametrów wykorzystywanych w obliczeniach, takich jak: opór cieplny przegród, ciągłość izolacji, szczelność obudowy, zwłaszcza okien. W praktyce przepływ ciepła przez element budowlany najczęściej bywa mierzony miernikiem gęstości strumienia ciepła, a temperatura obydwóch powierzchni lub powietrza w sposób kontaktowy. Projekt normy [2] zaleca również używać do pomiarów mierników strumienia ciepła oraz czujników temperatury, wskazując równocześnie ograniczenia i błędy metody. Techniką termograficzną zaleca sprawdzenie równomierności rozkładu temperatury w obszarze badanym. Według tej normy pomiar powinien być wykonany w stacjonarnych warunkach przepływu ciepła. Dla takich warunków zakłada się, że strumień ciepła jest stały w ie i prostopadły do powierzchni, długość i szerokość przegrody są nieskończone, warstwy przegrody są jednorodne i izotropowe, a ciepło jest przejmowane jednakowo na całej powierzchni. W ostatnich latach za sprawą rosnącej dostępności kamer termograficznych, chęci poznania rzeczywistych właściwości cieplnych przegród budowlanych wykonuje się coraz więcej termograficznych kontroli budynków, szczególnie nowych. Rozważmy zatem, na przykładach konkretnych budynków mieszkalnych, jakie informacje można uzyskać na podstawie inspekcji termograficznej. Oczywiste jest, że budynek jest zamknięty i ogrzewany, a temperatura powietrza na zewnątrz budynku jest znacznie niższa niż temperatura w jego wnętrzu. Ściana budynku ze słupkami osłoniętymi styropianem Obrazowanie termograficzne nowych budynków Opisywane obrazowanie przeprowadzone zostało 29 grudnia 21 r. w godzinach wieczornych, przy temperaturze powietrza minus 9 1 o C. Budynek o dwuwarstwowych ścianach częściowo ocieplony Budynek jest parterowy, z mieszkalnym poddaszem. Ściany dwuwarstwowe luty 11 [81]

2 Rys. 1 Słupki ocieplone od zewnątrz warstwą styropianu w ścianie jednowarstwowej Rys. 2 Mostek cieplny na wieńcu i słupkach widoczny od wewnętrznej strony Rys. 3 Termogram ściany zewnętrznej po ociepleniu warstwą 1-centymetrowej wełny mineralnej Rys. 4 Mostek cieplny na wieńcu i słupkach ocieplonej ściany widoczny od wewnętrznej strony mają warstwę nośną zbudowaną z bloczków betonu komórkowego o grubości 24 cm, docelowo docieplone będą od zewnętrznej strony 1-centymetrową warstwą wełny mineralnej i pokryte cienkowarstwowym tynkiem. W chwili pomiaru ocieplone były dwie ściany zewnętrzne. Z uwagi na ścianki kolankowe zaprojektowano dwa wieńce w ścianach zewnętrznych na wysokości stropu nad parterem i pod murłatą połączone betonowymi słupkami. Dla zmniejszenia mostków cieplnych wieniec nad parterem został osłonięty od zewnętrznej strony warstwą betonu komórkowego, a słupki i wieniec górny warstwą styropianu (fot.). Na termogramach zewnętrznej strony niedocieplonych ścian budynku nie widać typowego dla mostków cieplnych podwyższenia temperatury powierzchni po stronie zimnej. Na powierzchni słupków temperatura jest nawet niższa niż temperatura na ścianie z bloczków rys. 1. Ale nie oznacza to wcale lepszej izolacyjności cieplnej na powierzchni słupków. To mała pojemność styropianu sprawia, że temperatura na jego powierzchni zmienia się wraz ze zmianą temperatury powietrza i przy wieczornym, nawet małym, spadku temperatury zewnętrzna powierzchnia słupków jest zimniejsza od ściany z bloczków betonu komórkowego. Lokalne podwyższenie temperatury widoczne jest na styku wieńca (stropu) nad parterem i ściany, spowodowane utworzoną tam betonową grubszą spoiną. Popatrzmy zatem od wewnętrznej strony na fragment tej samej ściany. Temperatura powietrza wewnątrz pomieszczenia wynosiła około 1 o C. Na termogramie (rys. 2) wyraźnie zaznacza się obniżenie temperatury na górnym wieńcu (o około 1, o C w stosunku do temperatury ściany w sąsiedztwie), a temperatura na słupkach jest najniższa w dolnej strefie. 6

3 Rys. Okno od wewnętrznej strony nieszczelność między ramą a ościeżnicą po prawej stronie Dwie zewnętrzne ściany budynku (zachodnia i północna) zostały ocieplone 1-centymetrową warstwą wełny mineralnej i pokryte cienkowarstwowym tynkiem. Rozkład temperatury na zewnętrznej powierzchni fragmentu ściany północnej przedstawiony jest na rys. 3. Widoczne są punktowe mostki cieplne spowodowane kołkami mocującymi warstwę izolacji. Nie widać zróżnicowania temperatury na wieńcu i słupkach. Czy ocieplenie ściany zlikwidowało mostki cieplne? Na termogramie wewnętrznej powierzchni fragmentu ocieplonej ściany (rys. 4) mostek cieplny na wieńcu i słupku jest nadal zauważalny w postaci lokalnego obniżenia temperatury o około,8 o C. Temperatura powietrza w tym pomieszczeniu wynosiła również około1 o C. Ocieplenie od zewnętrznej strony zmniejszyło intensywność mostków cieplnych, jednak nie likwidując ich całkowicie. Termografia pozwala na sprawdzenie szczelności okien w aspekcie jakościowym. Obraz cieplny okna z nieszczelnością na styku ramy i ościeżnicy przedstawiono na rys.. Zimne powietrze o temperaturze minus 9 o C, napływające przez nieszczelność, powoduje lokalne ochłodzenie fragmentu ościeżnicy do minus 3 o C. Budynek o jednowarstwowych ścianach z bloczków betonu komórkowego Budynek jest parterowy, z mieszkalnym poddaszem. Ściany są jednowarstwowe, zbudowane z bloczków betonu komórkowego o grubości 42 cm, pokryte cienkowarstwowym tynkiem od zewnętrznej strony, a tynkiem gipsowym od strony wnętrza. Zaprojektowano dwa wieńce w ścianach zewnętrznych podłużnych na wysokości stropu nad parterem i pod murłatą połączone betonowymi słupkami. Wieniec i słupki wykonano z użyciem elementów docieplenia wieńca Ytong. Są to bloczki Ytong z doklejoną warstwą wełny mineralnej, które jednocześnie stanowią szalunek wieńca. Dzięki nim wieniec jest prawidłowo docieplony, a lico ściany jednolite (informacja producenta). Dodatkowo dołożona została -centymetrowa warstwa styropianu pomiędzy warstwą zewnętrzną a betonem wieńca/słupka. Nadproża Rys. 6 Rozkład temperatury na wieńcu i słupkach od strony zewnętrznej wykonano ze zbrojonego betonu komórkowego. W chwili pomiaru budynek był niezamieszkany, ale od września ogrzewany, utrzymywano temperaturę wewnątrz około 2 o C. Rozkład temperatury na zewnętrznej powierzchni tak zbudowanej ściany jednowarstwowej przedstawia rys. 6. Staranne zaizolowanie wieńca i słupków sprawiły, że na ich powierzchni nie ma lokalnego podwyższenia temperatury, ale dwuwymiarowy przepływ ciepła przez wieniec i słupki spowodował podwyższenie temperatury w ich otoczeniu, na ścianie z bloczków. Rozkład temperatury na wewnętrznej powierzchni ściany zewnętrznej przedstawiony jest na rys. 8. Mimo starannego zaizolowania od zewnątrz mostki cieplne na powierzchni wieńca i słupków pozostały. Temperatura na ich powierzchni jest niższa około 1, 2, o C niż temperatura na ścianie z bloczków. Obraz termograficzny pozwala na ilościowe określenie Rys. 7 Mostki cieplne na słupkach i wieńcu w ścianie jednowarstwowej od strony wewnętrznej 8

4 P o l s k a I z b a Inżynierów Budownictwa ISSN budownictwo ogólne budownictwo ogólne budownictwo ogólne budownictwo ogólne budownictwo ogólne okladka_kibo_21.indd :36:28 technologie udziału powierzchni mostków cieplnych w całkowitej powierzchni ściany. W przypadku ścianki kolankowej przedstawionej na rys. 7 konstrukcyjne mostki cieplne (wieniec i słupki) zajmują 3% powierzchni ściany bez uwzględnienia geometrycznych mostków cieplnych w narożach ścian i połaci dachu. Fakt występowania mostków cieplnych na wieńcu i słupkach i widoczności ich na termogramach wykonanych od wewnętrznej strony pozwala na ich inwentaryzację. Nie zawsze przebieg wieńca i słupków jest szczegółowo pokazany w projekcie technicznym, szczególnie gdy na poziomie wieńca nad parterem znajdzie się okno klatki schodowej. Patrząc na obraz termograficzny wnętrza klatki schodowej (rys. 8), zadajemy pytania: w jaki sposób połączony jest wieniec parteru (widoczny w prawej dolnej części rysunku) z wieńcem pod murłatą, z czym łączy się dolna część słupka widocznego po lewej stronie okna? Ściany wewnętrzne również nie są wolne od mostków cieplnych. Tworzą się one na powierzchni kominów wentylacyjnych przy napływie nimi zimnego powietrza, co widoczne jest na rys. 9 po lewej stronie. Na tym termogramie po prawej stronie widoczny jest mostek cieplny, którego przyczyną jest systemowy komin odprowadzający spaliny i równocześnie doprowadzający powietrze do pieca c.o. z zamkniętą komorą spalania. dr inż. Alina Wróbel, dr inż. Andrzej Wróbel Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska gowych, Fizyka budowli w teorii i praktyce, Czasopismo Naukowe, tom IV, Politechnika Łódzka, Łódź Norma pren 12494: Building components and elements In-situ measurement of the surface-to-surface thermal resistance projekt normy europejskiej. 3. A. Ostańska, Problemy rewitalizacji zespołów prefabrykowanej zabudowy mieszkaniowej na przykładzie osiedla im. Stanisława Moniuszki w Lublinie, Budownictwo i Architektura nr 4/ PN-EN ISO 6946 Komponenty budowlane i elementy budynku. Opór cieplny i współczynnik przenikania ciepła. Metoda obliczania.. J. Pogorzelski, K. Kasperkiewicz, Aktualne wymagania ochrony cieplnej budynków i związane z nimi normy, konferencja Energooszczędne budownictwo mieszkaniowe, ITB, Warszawa Praca zbiorowa pod kierunkiem Aliny Wróbel, Ilościowe określanie właściwości cieplnych przegród budowlanych z wykorzystaniem techniki termowizyjnej, sprawozdanie z projektu badawczego finansowanego w latach przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, A. Wróbel, Termografia w pomiarach inwentaryzacyjnych obiektów budowlanych, Rozprawy. Monografie, Wydawnictwa AGH, Kraków 21. Rys. 8 Klatka schodowa widoczny wieniec na ścianie szczytowej i słupek obok okna, a wieniec dolny pod słupkiem Rys. 9 Rozkład temperatury na powierzchni wewnętrznej ściany z przewodami kominowymi KATALOG INŻ YNIERA Opracowanie wykonano w ramach badań statutowych AGH nr i BUDOWNICTWO OGÓLNE Szczegółowe parametry techniczne urządzeń do termografii znajdziesz w KATALOGU INŻYNIERA Budownictwo Ogólne 21/211 oraz na stronie: Literatura 1. T. Kisilewicz, A. Wróbel, Diagnostyka termowizyjna przegród w niestacjonarnych warunkach brze

5 Kontrola termograficzna izolacyjności cieplnej nowo wzniesionych budynków mieszkalnych cz. II Wyznaczenie wartości współczynnika przenikania ciepła metodą termograficzną Miarą izolacyjności cieplnej przegrody budowlanej jest wartość współczynnika przenikania ciepła U. Współczynnik ten definiowany jest dla ustalonego i jednokierunkowego przepływu ciepła, a jego wartość określa równanie: (1) gdzie: T e temperatura powietrza po zimnej stronie przegrody, T i temperatura powietrza po ciepłej stronie przegrody, q i gęstość strumienia ciepła, i wewnętrzna strona przegrody. Gęstość strumienia cieplnego mierzona jest zazwyczaj ciepłomierzem, ale można ją również wyznaczyć metodą termograficzną, obliczając ze wzoru: ( ) (2) gdzie: T si temperatura na powierzchni przegrody, h si współczynnik przejmowania ciepła. W ramach projektu badawczego N N [6] przeprowadzono badania nad możliwością zastosowania techniki termograficznej do ilościowego określania właściwości cieplnych przegród budowlanych. Przeprowadzono wielomiesięczne badania zarówno w warunkach laboratoryjnych w komorze klimatycznej, jak i w rzeczywistych budynkach mieszkalnych dla ścian wykonanych w różnych technologiach. Uzyskane wyniki wykazały bardzo dobrą zgodność wartości gęstości strumienia mierzonych ciepłomierzem i wyznaczonych z pomiaru termograficznego w każdych warunkach wymiany ciepła (rys. 1). Iloraz odchylenia standardowego różnic gęstości strumienia ciepła zarówno mierzonego ciepłomierzem, jak i obliczonego na podstawie pomiaru termograficznego do średniej wartości gęstości strumienia ciepła zawiera się w granicach 3 4%, przy podawanej przez producenta dokładności ciepłomierza wynoszącej %. Na podstawie chwilowych wartości gęstości strumienia ciepła (uzyskanych z pomiaru ciepłomierzem i termograficznego) i temperatury powietrza po obu stronach przegrody obliczano ze wzoru (1) wartość współczynnika przenikania ciepła. Przykładowe wykresy wartości współczynnika U dla ściany jednowarstwowej z betonu komórkowego i ściany szkieletowej w budynku mieszkalnym przedstawiono na rys. 2 i rys. 3. Ściana q [W/m 2 ] : : : : q - beton komórkowy - pomiar ciepłomierzem q - vabeton komórkowy - pomiar termograficzny q - konstrukcja szkieletowa - pomiar ciepłomierzem q - konstrukcja szkieletowa - pomiar termograficzny : : Rys. 1 Gęstość strumienia ciepła z pomiaru ciepłomierzem i wyznaczoną metodą termograficzną dla ścian o różnej izolacyjności cieplnej [6] temperatura [ C] : : : : Temperatura powietrza wewnątrz Temperatura powietrza na zewnątrz U obliczone z pomiaru ciepłomierzem U obliczone z pomiaru termograficznego : : : : : : : : : : U [W/m 2 K] Rys. 2 Chwilowa wartość współczynnika przenikania ciepła w zależności od temperatury powietrza dla ściany z betonu komórkowego

6 szkieletowa, z uwagi na małą pojemność cieplną, szybko osiąga ustalony stan wymiany ciepła i wartość współczynnika przenikania ciepła nie zależy w znacznym stopniu od zmiany warunków brzegowych (rys. 3), natomiast w przypadku ściany z betonu komórkowego zależność ta jest wyraźnie widoczna (rys. 2). W przypadku nieustalonej wymiany ciepła wartość współczynnika przenikania ciepła jest prawidłowa, jeżeli jest obliczana jako wartość średnia w okresie obejmującym pełne cykle zmienności warunków brzegowych lub jako narastająca średnia [1]. Taki sposób obliczeń daje dobre rezultaty niezależnie od charakteru zmian warunków brzegowych; zarówno przy stałej temperaturze powietrza wewnętrznego (rys. 4), jak i przy zmianach temperatury po obu stronach przegrody (rys. ). Wartość zbliżoną do prawidłowej otrzymuje się po dobie pomiaru, jeżeli warunki na końcu doby osiągały wartości zbliżone do tych na początku doby. Przeprowadzone badania pozwoliły na sformułowanie zasad pomiaru termograficznego mającego na celu wyznaczenie wartości współczynnika przenikania ciepła przez przegrodę budowlaną [6]: 1. Pomiary należy wykonywać w stanie wymiany ciepła jak najbardziej zbliżonym do stanu ustalonego. 2. Zmiany gęstości strumienia ciepła przejmowanego przez ścianę od wewnętrznej strony zależą w największym stopniu od sposobu ogrzewania (stałości dopływu ciepła), co stwierdzono zarówno w ie badań w komorze klimatycznej, jak i na przykładach różnych systemów ogrzewania w rzeczywistych budynkach. Cykliczne wahania temperatury powietrza na zewnątrz budynku są tłumione w przegrodzie (szczególnie w masywnej) i nie powodują dużych zmian gęstości strumienia ciepła po wewnętrznej stronie przegrody (rys. 6). 3. Wstępna analiza dokładności wyznaczenia współczynnika U [7] wykazała, że najlepszą dokładność temperatura [ C] : : :12 Temperatura powietrza wewnątrz Temperatura powietrza na zewnątrz U obliczone z pomiaru ciepłomierzem U obliczone z pomiaru termograficznego : : : : :12 U [W/m 2 K] Rys. 3 Chwilowa wartość współczynnika przenikania ciepła w zależności od temperatury powietrza dla ściany o konstrukcji szkieletowej temperatura [ C] : : : : : : : :17 Temperatura powietrza wewnątrz Temperatura powietrza na zewnątrz U obliczone z pomiarów chwilowych U obliczone jako narastająca średnia : : : : : : : : : : : : : : U [W/m 2 K] Rys. 4 Chwilowa i narastająca średnia wartość współczynnika przenikania ciepła przez ścianę z betonu komórkowego w zależności od temperatury powietrza temperatura [ C] Temperatura powietrza wewnątrz Temperatura powietrza na zewnątrz U obliczone z pomiarów chwilowych U obliczone jako narastajaca średnia Rys. Chwilowa i narastająca średnia wartość współczynnika przenikania ciepła przez ścianę z betonu komórkowego przy dużej zmienności temperatury powietrza wewnątrz U [W/m 2 K] : marzec 11 [82]

7 uzyskuje się dla pomiarów termograficznych prowadzonych od wewnętrznej strony budynku. 4. Dla ścian o małej wartości współczynnika przenikania ciepła największy udział w niepewności złożonej wyznaczenia wartości U pochodzi od niepewności wyznaczenia różnicy temperatury pomiędzy powierzchnią ściany a otaczającym ją powietrzem. Ponieważ wartość różnicy temperatury pochodzi z termogramu, do ilościowych pomiarów termowizyjnych budynków należy stosować kamery o dużej dokładności.. Różnice temperatury pomiędzy powierzchnią przegrody budowlanej i otaczającego ją powietrza wyznacza się kamerą termograficzną z pojedynczego termogramu, na którym zarejestrowany jest obraz powierzchni przegrody i obiektu przyjmującego temperaturę powietrza (rys. 7). Obiekt przyjmujący temperaturę powietrza powinien cechować się małą pojemnością cieplną (zmiana jego temperatury będzie nadążać za zmianą temperatury powietrza) i matową powierzchnią o dużej wartości współczynnika emisyjności. Obiekt ten należy umieścić w odległości około 2 3 cm od powierzchni obrazowanej ściany. Może to być na przykład złożona kartka matowego papieru. Różnice temperatury określone termograficznie należy wyznaczać jako różnice średnich wartości temperatury w pewnym polu, a nie w punkcie pomiarowym, ponieważ to znacznie poprawia dokładność. 6. Optymalne warunki do przeprowadzania pomiarów mających na celu wyznaczenie wartości współczynnika przenikania ciepła przez przegrody budowlane istniejących budynków (in situ) zachodzą przy różnicy temperatury powietrza po obu stronach przegrody wynoszącej około 2 o C. Przy większej różnicy temperatury dokładność wyznaczenia wartości współczynnika U niewiele się zwiększa. 7. Obliczenie wartości współczynnika przenikania ciepła U jest możliwe: na podstawie chwilowych wartości temperatury w warunkach wymiany ciepła zbliżonej do stanu ustalonego, z wartości średnich lub narastających średnich dla cyklicznych dobowych zmian wartości mierzonych (ważne jest, by warunki na końcu doby osiągały wartości zbliżone do tych na początku doby, a obliczenia obejmowały pełne okresy zmian). Wartość współczynnika U wyznaczona przy spadku lub wzroście temperatury powietrza zewnętrznego w całym okresie pomiarów jest obarczona dużym błędem, chyba że uwzględni się zmianę energii wewnętrznej przegrody i jej współczynniki strukturalne. Z narastających średnich wyników pomiarów w dłuższym (wielodniowym) okresie otrzymuje się prawidłową wartość U niezależnie od warunków brzegowych. W przypadku przegród lekkich (o bardzo małej pojemności cieplnej) wymagania odnośnie do warunków brzegowych są znacznie luźniejsze, wystarczy temperatura [ C] : : : :1 stosunkowo krótki okres uśredniania temperatury, niezależnie od charakteru zmian. Istotnym parametrem niezbędnym do obliczenia współczynnika U jest współczynnik przejmowania ciepła. Jego wartość można przyjąć na podstawie [4] z uwzględnieniem prędkości ruchu powietrza w pobliżu powierzchni. Podsumowanie Przeprowadzone badania doświadczalne wykazały możliwość wyznaczenia gęstości strumienia ciepła metodą termograficzną, a zatem możliwe jest ilościowe określanie parametrów izolacyjności cieplnej przegród budowlanych in situ za pomocą tej techniki. Niewątpliwą i wyjątkową zaletą termografii jest natychmiastowe uzyskanie informacji o całej powierzchni badanej przegrody. Możliwe jest wykrycie mostków cieplnych i niejednorodności izolacyjności cieplnej wraz z określeniem ich powierzchniowego zasięgu. temperatura powietrza po zimnej stronie przegrody temperatura powietrza po ciepłej stronie przegrody q - gęstość strumienia ciepła : : :3 q [W/m 2 ] Rys. 6 Zależność gęstości strumienia ciepła mierzonego na ciepłej stronie przegrody od zmian temperatury powietrza po zimnej i ciepłej stronie (ściana z bloczków silikatowych ocieplona od zimnej strony) Rys. 7 Pomiar temperatury ściany i powietrza (temperaturę powietrza przyjmuje bawełniana taśma)

8 ZAREZERWUJ technologie TERMIN Przejazdy kolejowe 211 seminarium Termin: Miejsce: Warszawa Kontakt: tel INTERBUDEXPO Termin: Miejsce: Kijów, Ukraina Kontakt: tel IX Międzynarodowe Targi Sprzętu Elektrycznego i Systemów Zabezpieczeń ELEKTROTECHNIKA 211 Wraz z targami odbywają się: Targi Czystej Energii CENERG Targi ŚWIATŁO Termin: Miejsce: Warszawa XXX Lubelskie Targi Budowlane LUBDOM wiosna Termin: Miejsce: Lublin Kontakt: tel Wzmacnianie podłoża i fundamentów X Seminarium Geotechnika dla inżynierów Termin: Miejsce: Warszawa Kontakt: tel EXPO-GAS 211 Targi Techniki Gazowniczej Termin: Miejsce: Kielce Kontakt: tel biuro@targikielce.pl Na przykład w przypadku ścianki kolankowej przedstawionej w cz. I artykułu (rys. 7, IB nr 2/211), gdzie konstrukcyjne mostki cieplne (wieniec i słupki) zajmują 3% powierzchni ściany, średni współczynnik przenikania ciepła obliczony jako średnia ważona lokalnych wartości znacznie różni się od wartości nieuwzględniającej mostków cieplnych. W ie pomiaru temperatura powietrza w pomieszczeniu wynosiła około 2 o C, na ścianie o 1, o C mniej, a na powierzchni słupków i wieńca mniej o 2, 3, o C od temperatury powietrza. Ekwiwalentny współczynnik przenikania ciepła, obliczany jako iloraz gęstości strumienia ciepła na wewnętrznej powierzchni ściany i różnicy temperatury powietrza po obu jej stronach, wynosił odpowiednio,26 i,8 W/m 2 K na powierzchni ściany jednowarstwowej i słupków, a wartość średniej ważonej współczynnika U dla powierzchni całej ścianki kolankowej wyniosła,42 W/m 2 K. Nadmienić należy, że wartość U obliczona dla 42-centymetrowej ściany z bloczków Ytong odmiany 4 wynosi,2 W/m 2 K. Pewnych kłopotów w termograficznej metodzie określenia gęstości strumienia ciepła przysparza potrzeba dokładnej znajomości współczynnika przejmowania ciepła. Pomiary doświadczalne wykazały, że jego wartość można przyjąć na podstawie PN-EN ISO 6946, z uwzględnieniem prędkości ruchu powietrza w pobliżu powierzchni. Równoczesny z obrazowaniem termograficznym punktowy pomiar gęstości strumienia ciepła ciepłomierzem pozwala na niezależne (kontrolne) wyznaczenie wartości współczynnika przejmowania ciepła. Nie bez znaczenia jest całkowita nieinwazyjność metody termograficznego obrazowania (nie zaburza badanego pola temperatury i nie wpływa destrukcyjnie na obiekt) i możliwość zdalnego wykonania pomiaru, co ma duże znaczenie w przypadku badania obiektów zabytkowych bądź takich, w których bezpośredni dostęp do powierzchni jest utrudniony. Największą zaletą termografii jest możliwość szybkiego pomiaru i obrazowa postać jego wyniku termogram. dr inż. Alina Wróbel dr inż. Andrzej Wróbel Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska Opracowanie wykonano w ramach badań statutowych AGH nr i Literatura 1. T. Kisilewicz, A. Wróbel, Diagnostyka termowizyjna przegród w niestacjonarnych warunkach brzegowych. Fizyka budowli w teorii i praktyce, Czasopismo Naukowe tom IV, Politechnika Łódzka, Łódź Norma pren Building components and elements In-situ measurement of the surfaceto-surface thermal resistance projekt normy europejskiej. 3. A. Ostańska, Problemy rewitalizacji zespołów prefabrykowanej zabudowy mieszkaniowej na przykładzie osiedla im. Stanisława Moniuszki w Lublinie, Budownictwo i Architektura nr 4/ PN-EN ISO 6946 Komponenty budowlane i elementy budynku. Opór cieplny i współczynnik przenikania ciepła. Metoda obliczania.. J. Pogorzelski, K. Kasperkiewicz, Aktualne wymagania ochrony cieplnej budynków i związane z nimi normy, konferencja Energooszczędne budownictwo mieszkaniowe, ITB, Warszawa Praca zbiorowa pod kierunkiem Aliny Wróbel, Ilościowe określanie właściwości cieplnych przegród budowlanych z wykorzystaniem techniki termowizyjnej, sprawozdanie z projektu badawczego finansowanego w latach przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, A. Wróbel, Termografia w pomiarach inwentaryzacyjnych obiektów budowlanych, Rozprawy. Monografie, Wydawnictwa AGH, Kraków 21. 8